장음표시 사용
391쪽
aro ' ca P. VI. DE IJVIVR. malo studio) Quia si quis in iusto bello', ex 'mandato superioris,hostiu bona,quae eis adi amento adsouendum, & protrahendum bellum esse possunt, etiam data opera acc ndat, quando id maturo consilio, & non Tyranni co surore impellente, ad belli finem consein . quendum necessarium iudicatur, non est incendiarius cmndus. Secundo incendium dicitur committi culpa, quando si in is non qui dem data opera aedes alienas, aut bona incςΠdit, sed tamen causa incendii est per suam culpabilem negligentiam, utpote quia ignem adhibuit in aliquo periculosissimo loco, aut bo- bardam, tempore siccitatis, emisit in alterius tectum stramineum, ad interficiendum mill uum, rapientem pullum , & ita domum in .cendit. Tertio modo, incendium origine . 'trahere potest ex casu sortuito, ut si fulmen e aere deicendat, & horreum incendat, ut ex
emplum adhibent Raphael Fulgos in L. Si, vendita ff. de periculo & commodo rei ven dit. Alber in L. Fistulas. f. sin. C de contra hend. empl. Marsil. ini. I. num. Il8. C. ad L Cornel. de Sicar. &post hos Menoch. de ambit. iudic. qq. lib. r. cas s9o. num. 2, Aut ser no a*requis cespites in agro suo incedit,postri modum vehemeni & insolitus vςntus insuregit, S ignem contra omnium exΘectationem, re defensione impellit in aliena humenta, una licca & matura,aut in sylv m vicinam, suae et .
392쪽
racundo loco praemittendum, quod latius deductum &expositum, in secunda parte Rubric.quod culpa alia dicitur lata,alia leuis,alia
Tertium. Eadem accensio domus, respectu diuersorum potest esse volita siue intenta,aut culpabilis: & sortuita. Vt si incendiarius4ncedat studio alterius domum, eo nihil minus cogitante qui inhabitat, tunc incendium est culpabile &dolosum , res ectu incendia ij,
fortuitum vero contemplatione inhabitantis domum,ut prae alijs obseruauit Martinus Nauarr. 4n manuali consessa r. cap. II. numeroi 8. Eadem est ratio, si hospes immoderatu mes insolitum ignem, tempore hyemi, instruat. idesic scintillae crassae & incenta ascendunt, e tandem dilabuntur Vento in vicini scenile, &accendunt: hoc incendium respectu bos itis est culpabile: quippe qui immoderatum true instruxit &cogitare dcbebat de damno, quod facile inde emergere possit; intuitu autem domini ad quem scenile spectat, omnino fortuitu mest: Vnde etiam si ignis ex scenili suo, di- Iabatur in aliam vicini sui domum. ipse ad nihil tenebitur, nec sibi in aliquo imputari de
bet ad culpam & poenam. Quartum. Qirae casu & sortuito contingunt, in quantum huiusmodi sunt, non sunt pecca ta, nec imputantur ap culpam & poenam iuxta doctrinam S. Thomae receptam a. a. q.
stri. 8. quam explicant ibidem Caietes d Sotuu
393쪽
lib. s. de iustit. Id iure. q. I. art. 9. concl. i. & 'Didac. Couarr. in relect. Clem. Si furiosus, de homic. pari. a. M. q. 3 princ. Vnde regulariter nemo tenetur de damno, casu &sortuito contingente: Cum casus sortuit; sint praeter intentionem & voluptatem , nec ullum hominum consilium eos prouidere possit. texitii in cap. 6 n. de homic. Gloss. ibidem in verb. Non possunt.& cap. Vnic. de commodat. L. Quae fortuitis casibus. C. de pignorat. actio-Me. &L. eo tempore. U. cie administr. .
Ter. ad ciuitat. pertinent. Dictum , quod nemo regularites tenetur : Quia haec regula salist, si culpa aut mora casus fortuitos praece dat, aut etiam pactum, quod quis teneatur sin omnem euentum. Gloss. in cap. sin. de ho mici d. & in ii. cap. Vnic. de commod. &cap.
a. de depos &DD. ibidem. Ex his intelligi
tur d finitio casus sortuiti, quam ponit P normit. in d. cap. Vnic. & post: cum Angei
Sylvest. & Aurea Armilla & alij in summis in Verb. Casus sortuitus, du m eum sic definiunt, est inopinatus rei eventus, qui praeuideri non potest ex L. In rebus commodatis in princip.
g. commodat. Vrintum. Casus seu euentus, qui sequitur ex aliquo opere, non ab ipso operante praecogitatus, nec in se praeuisus, sed praeter inten 'tionem contingens,imputatur operanti, si ille . casus,siue euentus per se necessario sequitur ex primo opere, auis item v lurimum,&sr b. . quentissimq
394쪽
quentissime ex illo euenit, alit euenire solet, ut colligitur ex sententia S. Thomae I. 2. q. 2o. art. s. quam accurate ibi de explicant.Caietan.
Bartol. Medina & Gregor. de Valentia. Iaquam sententiam doctores descendunt, quam do docent, quomodo homicidium casuale imputetur ad peccatum, & irregularitatem, si quis opera det rei illicitor , non enim id uniuersaliter verum contendunt, cotra quorundam minus recte sentientium iudicium, sed quando illa operatio illicita, ex sua natura o di nata est ad homicidium, Vel mutilat nem; ita ut talis effectus necessario semper , vel v tplurimum sequatur tale exercitium actus illiciti, ut prς reliquis obseruar in t Dominic. βψ- ius lib. s. de iust.& iure. q. I. art. 9. col. Vlt. M phon sus Castren. lib. 2. de potestate lcg. poenalis, cap. I . col.antepenuit. Bartol. Medina. in I. a. S. Thomae q. 73 art. 8. Ioseph. Angles in floribus Theolog. qq. in .sentcnt. in q. de sacram . ordinis art. . dissic. . Gregor. de Valent. in I. 2. disput. 6. q. 3. puncto. θ. &in 2. 2. disputat. s. q. 8. puncto. . & alij alibi,& ex iurisperitis Marian. Socin. in cap. Ad audientiam, numero . de homicid. Petrus Anchar. δε Philippus Franc. in cap. sin. de homic. in ἔ-
Martin. Nauarr. in manuali consess. cap. 27. num. 22I. Fernand. Vas'. illust, controuers. lib. I. cap. 19. numcro ls. Didac. Couarruv. in d. f. q. num. IC. qui etiam pro hac sententia
allegat Gonsald. a Villa di ego intract. de irre- v 1 gularitate,
395쪽
33 CAP. ν I. DE INI UR. gularitate, cap. de percusi.& haec est comm
vis opinio modernorum Theologorum , qua no est recedendum, licet maior pars su - . mistarum, & antiquorum canon istarum, maximam, & regulam putent in canonibus sun- datam, homicidam casualem esse irregulare, quoties operam is dat rei illicitae, ex qua etiam
casu & sortuito, sequitur homicidium. Pro hoc pra supposito facit illa doctrina iuridiis
ea, quod culpa ad casum minime praemeditatum non est considerabilis. cap. Quia diuersitatem. de concess. praeben. Gloss. ibidem in verb. ex culpa & in L. Is qui. ff. de action. &Oblig. Bartol.L.2. . sin. . Si quis cautionibus. di post eum Felin. in cap. Cum inter. nume
bi , quae doctrina utique intelligenda est.
quando culpa ex sua natura non ordinatur, nec dirigitur ad casum iuxta praedicta: Si au- ltem culpa ex sua natura, ad casum fortuia tum , & euentum ordinata sit, nocet com- mittenti, & imputatur , arg. eorum quae habentur eap. sin. de homicid. in s. cap. Vnic.
de Commod.& c.Bona fides, de deposito.L. Quoniam multi. C. ad L. Iut de vi publ. L. Qui occidit. f. in hac quoque sy ad L. Aquil
L. I. s. Ex incendio. Ude incend. ruina & naufrag. & probant alia multa, quae docte Andro as Galli. praetic. obseruationum libro fecun V. do ob scrvat. 22. num I. adducit. Nunc qua -
396쪽
EI' DAMNO DATO. Monostr per conclusiones resoluenda. Prima Conclusio. Qui dolo, o ex proposito
incendium committit , graui simepeccat, ct ad restit
rionem omnium damnorum, qua inde emergunt in con sientia levetur. Conclusionem communiter
docent DD. in his cap. S. Antonin. partarit. -- cap.2, L. z. Angel. Sylvest .& iij in veri Incendiarius Haec conclusio satis aper se pro batur ex 23. q. 8. cap. Si quis membrorum,& c. Pessimam. & p pr cap. prapsentia. Ratio
est euidens. Talis incendjarius grauisii in
proximum contra iustitiam offendit, est c usi ςfficax damnollati, proximi. . I rgono non solum grauiter peccat, sed etiam tenetur ad restitutionem. Eadem est ratio cx dicto cap. Pessimam ; &alio adiuncto, demana1ntibus, iuuantibus, considentibus, &c. Secunda Conclusio. Incendiari, huius Ilsumi excommunicandi. In haccones usione nutatus dubitat, & satis probatur ex DD. cap. Si
quis membrorum. & cap. Pessimam. a. c. Cum deuotissimam.& cap. Tua de sena tentia e*c0mmuni c. S. Antonimis in tertia parte titui, 24. cap. II. syltioster. in Verb. Incendiarius. q. I. Bernardus Diaet, in praetica canonica de inccndio , capite 98. Tur- recrςmata in d. cap. Pessimam. Da in hauderi in rerum c imin. praxi cap. 123. num. l . di sicco munitρrDD. sentiunt. An autem incendiariis T clesia aut iocis cri. excomunicarus sit ipse iure, docto es non cis mi. S 'Anton lo c. cit.GloK Pan or.
397쪽
verb. Excommunicatio 7. Septima excor'unicatione. num. Is. Felician. Episcopus Scalco de censuris de excommunic. cap. a . & alij a libi, putant incendiariosEcclesii arum & loco- . rum sacrorum , ipso iure excommunicatos. Cardinalis Caietan. in summa. Verb. Excommunicatio cap. 22. Aurea Armilla in eodem verb. excomm. 23. & Nauarta in manuali cohisessar. cap. 27. num. 9 . Volunt etiam incendiarios Ecclesiarum & locorum sacrorum,noesse excommunicatos aliqu canone: cum Ut Caietan . obseruauit, &post eum Nauariti canonum obseruantissimus. &callentissimus . aduertit, nullus sit canon qui excommunicet
incendiarios, etiam Ecclesiarum. Potest autε fieri, quod incendiarius,cosuetudipe alicuius particu laris Ecclesiae,vel statuto,excomun ic tus habeatur ipso facto. inando aute per sei tentiam Episcopi, aut per statutum incendiarius ex conrimicatus, & etia denuntiatus,tunc
abs tutio est reseruata Pontifici in il cas Tuar de sententia excommunicationis. Et quando Ecclesiacosecrata est, incendiarius quindecim annis poenitentiam agere debet. cap. Si quis Ecclesiam 18. q. . Si autem alias sitincendiarbus non rei Ecclesiasticae tum tribus annis pCeniteat iuxta hoc cap. Si quis domum. Intui
fida etiam aliquando peregrinatio Hierb-lolymitana,aut ad Saacobum in d.cap Siqiua
398쪽
Tertia Conclusio. Inforaca nicocontentiose incendiarius puniendus parra, ad arbitriu iudicis. Bern- ardus Diaet. loco cit. Antonius Cuchius in institutionibus canonicis , libro q. sub rubride diuersis delictis. versi c. inii incendium. Dam haud er. ubi supra num . sin. Menoclijus lib. r. de arbitr. iudicum qq casu. 39O. num. 39. Iudex autem consideratis circumstantiis rerum, & personarum , suum iudicium sormabit, adhibendo etiam cen suram canonum, in hoc crimine, &alijs sim ilibus. Quarta Conclusio. stiam de iure ciuili si
cendium committit dolose, ct mala inretitione enesiurdamnum emendare ante omnia. Bald. in L. Data opera. num. q.C. de his qui accusare non poss. Menochius in dict. casu. 39o. num. 26.&seq. Henningius in cons. 2. de incendio. anum. q. undecimo vol. Andri Galli. obseruat. practi-car. lib. 2. observ. 2Ι.&22. &haec est communis D D. opinio, ut latius constabit ex sequentibus & probatur Institi de lege Aquilia. C pite tertio, Vbi ex tertio capite L. A quit. tenetur is, cuius dolo& culpa siquid igne periji& exustum est.L. Si seruus seruum. g. Si foria carius. ff. ad L. Aquit. &L. Capitalium Incendiarij cum alijssimillhus. Hinc secundum DD. iniuriam passus potest agere ex L. Aquit.
ad emendationem & reparationem damnoruomnium, contra eum, qui dolo & culpa incendi; causa fuit: nec immerito, cum talis incondiariu , etiam in foro conscientiae iure na-
399쪽
3i8 ., c 3 P. r I. DE INIVR. turali & diuino teneatur, ad reparationem damnorum , quorum iniuste causam dedit: quippe qui violauit iustitiam particularem, quae iubet reddere & reparare inique ablata,& peruerse deperdita, in proximi iniuriam scperniciem. Hinc secundum Theologos non tum tenetur ad damna, sed etiam ad repara ratione rerii in omniu, quae causatricend ij deperditae sunt , arg. cap. 6 n. infra. Sic Angel . Sylvester. Aurea Armilla, &alij int summis . verb. Incendiarius. & sacit sortissim h pro hoc, regula saepius in hoc titi repetita: Qui o casionem damni dat, damnu dedisse dicitur. Eadem est ratio de eo, qui culpa lata incendia
um comisit,is etia tenetur damna emnendare. Quinta Conclu sio. Si criminaliter agatur contra incendiarium dolosium , qui data vera incendi instituit, poena mortis assciendus eIt, in ciuitate c-Milpum sit incendium, is magnum detrimentum inura Ierit. In hac coclutione comuniter DD.conu niunt. Bald. in d.L. Data opera. Cynus ibide.
pellatione aediuiuo nis species aedificu
400쪽
netur. Variae autε mortis poenae,in i I. pro incendiariis huiusmodi statuuntur. Si incediarius est vilis persona.& infinis coitionis ignacoburendus est, per L. d. Qui aedes ut Bald. interpretatur.l nil. L.Data opera.& siccu ndu d. L.
Capital iu. . Qui obi 'imicitias,uiuus cobure dus est.Ratio a Baldo redditur. Quia qui incedio ignis multis mortem praeparat, morte qua alijs praeparauit recipiat. arg. L. Sacculari; in sui rati 'ne. U. de extraordin. crimin. Vel si cundum arbitrium iudicis bestiis ob ij citur. Hae enim poenae a qui parantur, in dictis it. Si autem persona incendiarij sit honesta, &m :ioris status, & con ditionis, capite naui ctatur, per d.L. Capualium M. Nonnunquam.& . in cendiarii secundum Bald. in d. L. Data operab&etiam secundu L.Cornel. decapitatur. L. I. ff. ad L. Corn. de siccar. Si Vcro incendiu comittatur extra ciuitatem,& persona honesta &in dignitate constituta sit, des endiu magna
sit, deportatur. Si aute persona turpis, aut humilis decapitatur. Semper enim incendium in ciuitate perpetr tu grauius cessetur illo, quod in villa comittitur. De his Balae loco cit. Seaniit in Vari)s prouincijs,variae sunt costitutiones de poenis incendiarioru.Apud Germanos ivxv costitutione Caroli V. in art. Ias. vitii exurendi sunt. Et ide obseruari in Brabantia
Dam hau der. ubi supra nu. 9. attestatur.In Fla-dria etia m igna cremantur, prius tamen stran-