장음표시 사용
371쪽
venatur quis seram ex nemore suo, ti canes illam persequuntur in alienam sylvam , tunc&ipse sequi potest, absque temen inflatu cor niculi ven atorij,& incitatione canum, & si seram capiat non delinquit, caneiq; suos sibi
reuocare licet. Sic ibi. In hac re tamen attendenda consuetu do venatorii, ut Platea & alii volunt. Solent diuersae esse praxes varioruni
locorum. In quibusdam locis,si quis seram se in sequatur,&in alieno sudo capiat, caput, aut alia pars solet dari in recognitione sundi, do mino loci, in quo capitur,&prosternitur. Decima quinta Conclu sio. uviferas. bestia, xenatur, o capit in loco clauso ct septo, ubi sub custodia domini fiunt, nec exituι illis patet, sed provoluntarite domini eiu commoditate capi possunt furtum com mittit. θ tenetur ad restitutionem animalis capti, maeius aestimationem Hanc tenen Assedina & botus loc. cit. Iosephus Anglesii florib. Theolog. qq. in q. pari. a. in q. de restitui. propter venationem, Nauarr. in manuali confesta riorum. cap. I7. num. 12I.& 128. Stephan. Ber trand. in consi. 23 .rium. 8. Vol. i. Couarruitias loco cit. num. I . A ndr. Galli. practica rum obseruat. libro secundo obseruat. 68. numero ia. nec est qui dissentiat. Ratio est,
quoniam huiusmodi animalia sunt in domita Dio , possessione ac custodia domini, & quasi
capta, nec domini custodia euadere posui. Ea de causa si quis in loco sic clauso aliquod ani .mal ceperit, dominus aduersus eu furti actio i
372쪽
i S CAP. IIII. DE INIVR. nem instituere. M. Gallinarium. Institi de rerum diuis. N L. Vsus ructuariam. ff. de usa suct. aut ad damni recompensationem agere poterit, non secus ac si domesticum aliquod animal occidisset. Eadem ratione tenetur, qui capit atquod sylvestre animal quod ita con seruatur quasi domesticum & mansuetum,t men exit olitu tamen redire ad suum locu Innit. derer. diuis M. Pavonum. L. Nattarale. Certios. ff. de acquir. rerum domin. Sic si quis alat domi suae ceruum hominum frequenti usu quasi mansuetu factum, qui sepius agros petat ad quaerendum pascua,ita tamen vitem per redeat in domini custodiam, non licet alteri eum capere. Et animalia sic cicu rata qu diu retinent animum & consuetudinem re uertendi, nostra sunt. Si autem fugam ita arria piant, Vt nulla spes reuertendi appareat, sed conspectum latige effugiant, & in naturalem libertatem redeant, domini esse desinunt, &xursus fiunt occupantis. lDecimassexta Concluso. Domini, poena momris , aut mutilationis ascientes, feras capientes contra
. . prohibitionem in locis publicis, grauistime peccant, O crudeliter agunt, ψ rustici conseveri sint facere, o comtumaces reperiantur. Hanc tenent Angei. SyL.
uest. & Aurea Armilla, post Astensem in summa in verb. Venatio. Dominic. a Sotolis .f. de iustit. de iure. q. 6. art. q. Martin. Naua Gin manuali consessar. cap. I7. numero IZI. An
373쪽
sum. Io. SchneideVVinus in d. M. Ferae. num. Io. VVesen becius in annotat. ad Schneid. ibidem, pertext. optimum iuris Saxonici lib. r. Ort. 6l, dum dicitur: Qgando D E v s creabat hominem , potestatem ei concedebat super omnia animalia, pisces ac Volucres. Quare t stimonium diuinum habemus, neminem eo-.ium causa poena capitalem, Vel aliam corporale mereri posse. Sic ibi. Ratio pro hac coctu sone est ex iure diuino, naturali & gentium. Ferae omni iure sint coi'munes, & fiunt iure gentium capientium,nec in ullius sunt posses.sione aut dominio, antequam capiantur. E go nequaquam capiens sic, furtum commitatit. Cum prohibitio nec domino prohibenti dominium tribuat, nec capientem ab acquirendo impediat, ut ex superioribus plene co- stat; inhumanum est audire, & turcica Tyrannide grauius, apud Christianos reperiri dominos & domicellos, qui qua do pauperes rustici, aliquando necessitate famis coacti, aliquam seram prosternunt in sylii is grauis imis te seueritate excogi tatis poen is, excruciant, nec memores sunt rustie esse homines, ad ima--ginem DL 1 creatos,eiusdem haereditatis par- . t ici P cs,eiusde m que tu ris Vchad i capaces. Vti Giam domini,Vt verbis Gabriel. in ε d. is. q. s.' corro lar. 3. Vtar, qui multis modis&excogitatis inuciationibus innumeris, suos subditos grauant,& excoriant, non Vere defensores do- auiiij, sed praedo Pes & tyranni, attenderent,
374쪽
vindictam D E i in regem Achab , & in inet
piam eius uxorem Iesabel, pro ablatione viati eae Naboth Israelitae. De qua Regum, cap.ri. sorsitan temperώrent, cupiditates suas, Mpravamina in pauperes. Haec Gabriel. Sunt
enim quidam homines diabolici, qui spiritu diaboli aguntur, & quemadmodum hic in
dium DEI, cui nequaquam nocere potest, hominis, qui est imago DEI, interitum let per machinatur: Ita & illi maximὶ saeuiunt in
hominem, ad DEI imaginem creatum : Exuerunt enim hominis naturam , & efferatam, serocem,ac dsmoni pervicaciam indueru nt, hominem non raro minus,quam canem aesti mantes. Generosum, nobile, ac magnificum nunc multis videtur, miseros rusticos expila' te, eorum sanguinem &sudorem exhaurire, varijsartibus & adinventionibus, sub diram seruitutem rudem,&laboriosam plebeculam redigere. Subditos, inauditis molestijs,& v ' xationibus, martyres facerό. Vt hi oppressi, si
patienter suam crucem strant, tandem aere
nam quietem & omnem in coelis libertatem amoteliijs alioruq; incursionibus securam c sequantum. Illi vero , ita immaniter domina tes, miseriam infinitam,&opprobria simpi, iternum in inferno,cum spiritibus,ad tam ou. ldelia facta instigantibus, percipiant. Ex dictis de venatione,iudiciu m tu mendum de capae tibus columbas, alieni columbaru. inti enim alieno cotussibas ea intentione,arthaut doὶo,
375쪽
in capiunt, furti tenentur, & ad restitutiones .:ut damni emendationem pro actimatione Ioan. Medina m d. q. u. coriolar. sub lit. C. Dominic. 'Soto in d. art. q. non longe i fine.
in florib. Theolog. qq. in z. parti R. in q. 'de restiti propter venationem,difficult. r. CIlpol. destrumlub. rustic. praedior. cap. decor- lumbatio. Couarrin d. s. 8. numeror . vercTertio , ex hoc manifesti iuris est &se com- muniter DD. sentiunt. Si autem columbes amittanti, & non seruent consuetudinem redeundi ad sua columbaria , tunc acquirun- - tur capienti. Sylvestres autem columbae, quae sub nullius sunt dominio,etiam fiunt capientis. Concors etiam est omnium D D. sententia, non eue licitum habere columbaria, cum pernicie & notabili aliorum dano, ut saluta tur in tanto numero, ut vicinorum semini bus & agris noceant. Tunc enim dominue. teneretur ad satisfaciendum, pro quantitat. ciam ni illati.
Aegressus ignis comprehenderit Herutafrugum. esse tes in agris: reddet damnum qui ignem oriri Exta. o. Δ
flanteor te duccenderis. Exta a.
376쪽
iam tendere videtur commiliais opinio, cust
ius mentionem secimus , quod inferiora su 'premo principe non possit venationem prohibere uniuersaliter, per legem &constitutionem, Ut Couarr. etiam existimat, vel quod
si de superiori intelligatur , eum id facere non posse pro priuata utilitate , & proprio
Nona Concluso. Vbi antiquitus alicui ciuitati, aut alicuius dominij fibditis, aut loco, communis fuit venandi libertas, dominua superiorem recognsens . non potest eos priore hac libertate , faciendo hibitionem hili subditorum liber accedat
Hanc conclusionem tenent Antoninus, Io annes Andreas Hostien. & Cardinat. in cap.
Non est , de decimis & alij quorum supra
mentionem fecimu . Probatur conclusio. Tales iure diuino , & humano sunt cap ces, iuris venandi, Vt exsuperioribus con. stat, & iuste tanquam suum proprium possiadent. Ergo non possunt eo priuari, per dominum inferiorem. Cum haec potestas non resideat in eo. Decima Concluso. Quando aliquis iamianus in suo dominio, aut aliquo certo loco, a siupremo principe , vel alia iuste possidente ius venandi, aut
consiensiu totius populi libero a metu, aut prasicrip tione Iegitima , acquisiiuit ius venandi in solidum , ita ut nullus alius venari possit, u probitere potest aliis , tam subditis, quam non subditis ne in locis ubi id isini possidet, venentur. Hanc docςnt Ga- briel.
377쪽
uias Vbi supra. Nauatrus in man ali consecrsariorum capite 17. numero lip. nec potest esse dubium in hac re. His enim modis a quiritur iuris venandi dominium , quo a
quisito , potest quis alium per prohibitionem impedire , ne eum in suo iure perturbet, aut ei nocumentum inserat. Dictum in conclusi e libero coi sensu a metu, & praescriptione legitima. Quia si consen , sus per violentiam , & metum iustum ex torqueretur , parum prodesset ad hunc es.sectum . Eadem est ratio de praescriptione, si Tyrannide initium sum erct , &continuaretur, non es et legitima, nec ali quod ius ita pra criptionem alleganti tribu xet', ut pleriquς Doctores bene iudicant. Ad legitime a uicin prete scrib cndum. Venai di ius, &seruitutem, requiritur tempus, de cuius initio memoria non sit, ut in hac specie tradidere Medina in d. q. 12. Ca tetan . in s mina , verbo. Venatio , in fine. Aurea Armilla in eodem vel b. eouarr. loco. cit. Tatius in consit. 6. inci p. Illustris. libr. r.& post eum Andreas Galli. practi c. obseruat. lib.2. obstruat.&s . num .7. Ratio ei quoi ita nivenationis exercit tu, est eru itus di scontinua, cum sine hominu actibus,qui discotinui sunt, venati' ness xexceri nequeant. Servitutes a uto
378쪽
a 6 C A P. LIII. DEI M P R. causem discontinuam habentes, non praes iis buntur nisi tempore immemorabili. L. I. sin. ff. de aqua pluit arcend. Gloss. ibiderii in Verb. quam diu. L. Servitutes . si deseruit Z haec est communis Glos arum &DD. doctrina ut latius supra in hoc cap. q. 2 concl. 6. in fine depraescriptione tu ris pascendi osten
Undecima Conclusio. Principes, vel alitii seriores sprohibeant venationem in locis publicis, vel et iam priuatis me propriis, ct ex eorum prohibitione, se rarum numerul excrescat in tantum, ut signibus , d frugibu stematuris, siue immaturis damnum notabile inferant, aut alio modo fiunt causi. vi feransceant v ditis, o rus is in agris uis, tenentur ad restitutionemo nium damnorum sic illatorum. Hanc tenent Cardinalis Caietan . in tract. I7. R esponsi cap. Ia. in dub. s. Nauarr. loco cit. C Uarruvias in d. 8. num .ii. Sotus ubi suist . Andr. Galli. in d. lib. 2. obsier Rat. 68.nuim .iQ-ollegata etiam sententia Dominici 1 Soto, et quam iuri & aequitati consentaneam, pulchi hostendit in hunc modum: Aut serae bestiaei ure gentium. sunt communes om: ibusauxta texi in L. I.&2. f. de acquir. rerum domin. in f serae. Instit. de rerum diuis text. in L. Iniuriarum . . sin. F. de iniuriis: Aut sunt propriae dominorum prohibentium. Si iure gentium comunes omnibus, in nullius eruiit dominio, & ideo occupantium sunt, & venatiose vinibus permissa crit, per iura alnegata Si v
379쪽
ET DA M NO DATO. ro propriae dominorum; tunc ad aestimatio . nem damni dati utili L. Aquiliae, vel depastu pecoris actione , aut ex edicto, si quadrupes pauperiem secisse dicatur, merito tenentur, text. in cap .lin. 3. Quod si animalia, de iniurijs di damno dato. Gloss. ibi de in verb. Animalia. text. in L. sn. C. ad legem Aquit. & in L. Quamuis. ff. eo d. Gloss. ibi d. in verb. Actiones,&iri L. Qui seruandaria. ff. de erae scripta, Verb. Permittant igitur domini sylvarum,c ruunt iure gentium, omnibus permissam venandi libertatem, per iura allegata, di text. sin gul. in l. . item feras bestias. si de acquir vel amitt. postes. Vbi dicitur, seras, quae in syl- uis circum septis evagantur, a nobis non possideri, sed naturali libertati relinqui , & pex
consequens occupantium fieri, texi in L. naturalem. M. Ceruos quoque. ff. de acquir. r
rula domin. Aut damnum a seris datum plenε resarciant, ne cum diuite Euangelico pereant. Nonnulli enim ita sunt efferati A 0 nos, ut vix subditis, seras bestias ex proprijs eorum agris stantibus, &pendentibus adhuc fructibus,abigere,& latratores molossos habere permittant. Sic ille D. Contractius idem adpropositum format argumentum Gabriel. in M. q. .corrotario 2. Aut ferae sunt in bonis domi norum, aut non, sed in nullius. Si secundum, tunc concedantur occat anti, & capienti, &perconsequens, iniuste prohibentur ab corii captione. Si primum tenentur cauere ne dom-
380쪽
damnificent pauperes aut damna restituere, non minus quam de animalibus domesticis: neq; cosuetudo,aut costitutio aliqua humana tollere potest lege naturae, & ideo prohibitio contraria est iniqua. Haec Gabriel, omissis his conci usio nunc ratione efficaci probatur. Qui causam damni dat, damnu dedisse dicitur per regulam Vulgata. Attales domini sua proh bitione, iniuste causam damni illati proximo dant, ut Eoncluso praesupponit. Ergo tenen tur ad recompensationem damni dati. Qui
omnis qui est causa, ut proximo contra milinam detur damnum,tenetur restituere,se Nun
dum legem naturalem , diuinam. Couar dicit eos qui prohibita venati e , causam dederint animalium multitu ini, & deinde ex hoc vicinorum prςdiorum damno,teneri, vel illas seras in esu aere, aut earum multitudinem diminuere, vel permittere liberam Venatione, ut illatum damnum soluere, arg. teXtii l. 2. . vlt. st. Si quadrupes pauperiem. L. Itei Nela. M. Item cum eo. ff. ad legem Aquit. L. Hi enim L. Generaliter. & L. Qua vulgo. U. do aedilit. edicto. & eorum quae notant Romanus singui. 7o . Innocent. Abbas & DD. in cap. Ad audienti iri, do homicid. Semper hoc statuendum firmiter est, quod damno dato, non aliter subuenitur quam per restitutione, aut reco pensatione, qua inaequalς fit aequale,
iniustum redditur iustum, nis innino af stus, libere si ho motu, & violentia remitt*t, .