Commentarius in titulum iuris canonici de iniuriis, et damno dato, accommodatus vsui studiosorum tam theologiae, quam vtriusque iuris. Auctore Petro Binsfeldio, suffraganeo Treuirensi doctore theologo. ..

발행: 1598년

분량: 892페이지

출처: archive.org

분류:

661쪽

libris auri secundum text. in L. Devotum C. de metatis & Epidemeticis lib. Iz. ubi in principio Lucas de Penna ait: quod illa lex pulchra & bona est, sed ob neglectum iustitiae. Peccata prouincialium, & nequitiam militumale seruatur. Quibus addere licet ea quae aciem auctor is idem in L. Prospectum, ubi mili jbus st tuitur quod in hospitiis nec hos- ribiles, nec superbi, sed humiles manere dein bςant, profert quod illam legem Teutonici ct Neapolitani qui arrogantiam imitantur eorum pessime seruant.' Et quod non modo a dominis aedium balnea postulant co 'tra expressam dispositionem illius legis, sed etiam.

luminaria, consectione , & quaecunque uti lia, nedum postulant, quin etiam rapiunt, &extorquent. Imo nunc i, summo gradu obtinent quae Dam hauderius in rerum criminalium praxi cap. 82. numero a8. adducit q iodiam tempore belli tum rusticis tum bonis ciuibus passim nefanda inseruntur incommodatam stamicis quam ab hostibus, praecipue in regionum finibus. Consecto vero bello non minora incommoda perserenda sunt Enostratibus militibus qui passim vel ob pro-φxiam inertiam, vel ob principum seram ti-Jutionem peragrare & ex rapinis vivere coguntur. Vnde sit, ut ubique audiatur ingens oppressorum clarior, opprimentium necessitate coactorum ob non solutionem iustu interdum quaerimoniae, &ob principit m se-

662쪽

ET DAMNO DATO.

uera ed icta, tal i u m m illi tu in i n el, ita su spen aia. Quid plura 'Tum in bello tum poli bellum ubique indigna audiuntur, ni ij cland que rerum facies cernitur. Haec ille. Quisbus adiungo quod , hisce, temporibus in-scelicissimis, quibus omnia sursu m dc pisiumque ruunt, nulla sides pietasque viris qui costra sequuntur . nulla disciplina millitaris seruatur, nulla iustitia colityr, rapinae, furta, adulteria , scortationes, sacrilegia , pauperum , viduarum , pupillorumque oppres siones ubique in iij bellis regWant, ruitici in omnibus loci spoliantur aeque ab amitis, si amici ducendi sunt, qui sudoremd sangui nem miserorum usque ad ossa exsugit ut, ataque ab hostibus, vix differentia est , & haec tam ab Italis, quam Gallis, Hispanis, & Ge manis fiunt sine ullo delectu excipio Germanos in alpibus, quos i latuetios ni mina, mus, qui ut caeteris sunt simpliciore, in moribus, K candidiores in convcruatione, i etiam si tot obseruantiores antiquae disciplinaqmilitaris, & humanitatis, nec ita in s lente sunt in rusticos, aut genio in omni voluptate indulgentes sicuti reliquae nationes qua nunc castra seqv v n tur. , Sane d u ris, in v m judicium instat nunc belli auctoribus,ducibus.& antesignanis quod hullus habetur respectus miserorum rusticorum & subditorum qui Christi membra sunt, qui fratres nostri, qui eiusdem ligreditatis nobiseum participes; . . - N n 1 seu

663쪽

pauperes, quam aequum esset in Turcas inubre. Non humana ingemia ad inuenire potu runt . sed diabolica vafricies excogitauit, machinationes & dolos quibus extorquent belligerantes omnem pauperum substanti am, & emungunt etiam medullam. Qui quid insolentiae Militum menti obi itur, id tentare audent.. Horrendum & in serno

ilignum factum quod superioribus annis Atommissum in vicinis locis. Milos bene cibo potuque repletus rusticum hospitom suo um coegit, ut instrumentum in modum cu-

narum tibi aptaret, cui se imposuit, rustico

que imperauit, Vt eum moueret Vol ueretque tanquam infantem, & voluendo cantillarer,

Ut somnum capere posset. Sed res Deo di spo- neote ita disposita fuit, ut dignas meritis per cepc At poenas, & som no rite excita tus eu igi- lauerit. Imo quod est contra prudentiam, mil tarem, & rectam rationem milites ducum qui nunc bellum gerunt Ut plurimunt hostes non prosequuntur in terra hostium, sed in propria ditione expectant , donec ad , ,eniant: Cum tamen ut docent Iacob. de S. Georgio in tradi. Feudorum super vem. Et 'promiserunt eidem dominosuo prin re,&α col. a. post Andream de Isernia cap. I. in titii qu thus modis seu d. amitti&Alphons. Gue vero in thesauro Christianae religionis , cam-I. Dp .i6. domipus potius debeat traducerq

664쪽

exercitum suum ad loca inimici quam pugnare in patria propria, ut inquiunt, faciunt veri duces belli qgi potius volu tat ire cum exercitatu ad locum homum quam pugnare indo ino,& hoc sticiunt ut confundant hostes. &eos retrahant ab obsidione ut secit Scipio qua-do i uit bellum contra Hannibiae Nam duxit suum exercitum contra Aphricam, ut retraheret Hannibale ab obsidione Romana de Italica . Sic illi DD. Sed hanc potissmu ratio hem eius facti reddere posIumus, Ut potrus terram hostili quam propria, militibus deus semus & exhauriamus. Quisq; enim magis

tenetur suisquam alienis consul ero. siautem Dilites congregem us, foueamus, & enutria

in us apud nostros & a m icos qu i non se ni causa belli, subditis nostris damna inserimus, eorum substantilam consumimus, &etei ram deuastambes, nostras Vires diminuimus,& aduersariorum commoditati & viilitati magis consulimus. Quod quam sit conuentiens iuri, aequitati & rei militari steliciter expediendae, etiam parum prudens facile capere potest. Atque ut res prout se habet, mel iuxante oculos caecorum deducatur . ut si videre non possint prae caecitate, saltem olfaciant naribui, aduertendum quod ratio bellorum qisae hoc tempoxe geruntur, perserenda eLssit, & perdurare posset, si homines essent spiritus&corporis expertes: Spiritus cum carne& ossa no habeant no indigent cibo corporeo

665쪽

175 Ca P. VIII. DE nec vestibus quibus corpora nostra tegunturiatque ab iniuriis aeris defenduntur. At qu ideo siue agri colantur, pecora nutriantur. 'agri cui tura exerceatur,rumci in pace C lab re in patria conseruentur, parum porum interest: cylii a cium omni subflantia terrena sun superiores, ab ea non dopes dent sicia i nec in xste, sta nec i' conservari. At homines quamdiu in hac vita militant, indigent cibo, pox' indumento, alijsquere' us, sine quibus haec

vita non agit pr. Si ergo militum Rostrorum insolentiam, & perpetuam devastationem ac depraedationem, quemadmodum passim fimri . oculis consipi mus & manibus pal parmis, fgricultura exerceri nQn possit, aratra nollini secura, rusticorum substantia a militibu deuoretur, miseri proprjas sedes relinquere cogantu , res pecuaria hon curetur, sed om Dia devastentur, quis nodus vivendit Equi di boues militibui rapiuntur, nulla securitas aratris existit, rustici spoliant*r omnibus

bonis, ita ut hec ariss nec agriculturam e colere valtant , 8c militiam continuare contendimus equi &pboues rapiuntur , quis aratrii ni trahet ' Si vaccae , oues &armenta avehantur. abig ut si & mactentyr ' Vnde i carnes, lac, casei &reliqua ad vitam necessariaud victum&amictum ' Si miser rusticus om

nibus ' 'nis denudetur, &ὰ suis sedibus pelia

666쪽

in poterit. Unde cu ni talia mala quotidiaba in nostris bellis sint ob negligetitiam disciplinae

militaris, incuriam eorum qui militia pra Hint;& insolentiam in ilitum,& belliani nobcula creaturis corporum expertibus gerendum sit, sed cum hominibus qui rerum temporalium adminiculis indigent; conspiciarii bella nostra haud pr6spche procedere; fames inediar, pestes,& morbi contagiosi milites inuadunt, & tanquam bestiae frequenter morbuntur, antequam belli eucia tis videatiar: MN pius militia restauratur, miles de nouo collugitur &male seligitur, prius' uaria ad pugnam perueniatur ob sustentationis; aut solutionis desectu in iterum d i so 1 u i in f & ni in qualia fi-nlybelli obtinetur; plis; praedae apudilomesticos, quam via riae apud hostes, perpetuum bellum, &ntilla spes pacis, quam omne ex Optamus, ut iam sererriginta annis expurientia belli regij contra seditiosos subditoi Belgii & aliarum inferiorum prouinciarii nididi cimus. Atque his illud addiderim antiquitus ob publicam utilitatem & necessitatem in tanto honore suisse africultura, quod legibus cautum fuerit, ne ob debita tignore caperentur boues aratorii, aut instrumenta ad agri culturam ordinata neue quis tantae audaciae iit, qui personas, boues aratorios, & Mgrorum instrumenta, inuadere, capere, aut cum violentia augeri e praesumeret, de quarc Conita otinus in L. Executores. c. QEae res

667쪽

17, C s P. VIII. DE IN I pignori obligari possunt, & ibidem est sh

constitutio sederici Imperatoris pulchra quae sic habet: Agricae tores & circa rem ru- Ricam occupati, dum villis insident dii agro colunt, securi sint quacunq; paste terram, ut 'vi nullus inueniatur tam audax ut personas boues d agroru instxumenta: aut si quid aliud hi,pad operam rusticale pertineat: inuadere aut capere ut violenter aufferre prῖsumat.Si . quis aute huiusmodi statutum ausu temeraris violare praesu m pserit, in quadruplu restituat ablata, infamiae nota ipso iure incurrat: imp 'mali animaduersione nihilominus puniedus. sic constitutio,&in cap. sin. de Tretiga&pace,ru stici euntes vel redeuntes, Vel in africuti

tura existentes,& animalia odibu)arant tepore belli cogrua secusitate debent gau dere. Sed& Plinius lib. 8. cap. 41. naturalis historii me minit queda apud prioresa populo Romano

exilio mulctatum quod boue aratori u occissi curasset laquam colonu suum intermis etmee ' mirum censeatur tantae curae fuisse maioribus agricuturam; cum hinc mortalia ita depen- .:

deat; Nunc vero tepore belli nulla est cura de

hac re, sed milites, equites,&raptoreS ante o m-nia sibi Pspiciunt, ut capere,i apere & abduc se possint equos aratorios, de hoc siue sint iii ipsi incia am i corti & eo ru, qu os belli causa n5 tangit, siue in terra inimicorti: nulli hominuge n eri, qu i ta v n c bes la seqv v ntia r. magi s i n li diantur qu aci rusticis agriculturae inuigi- . T lantibu

668쪽

D IMMO DI T D. Iantibus, eoru sanguine& substantia nunqLasatis possunt satiari , di ideo cum homines haec dissimulent, seph a Deo dira fame, peste&aliis aduersitatibus misere puniuntnr. Vigesima quinta Concl. Milites rusticos concutiaentes ct eu dama insolenter inferores non exilisextarapeccato. o restitutisne daimnorist, ob se quiud jendia eis non solamur, aut trahantur. Hanc docet Caiet. in verb. Bellii,& post eu Ru rea Arm i Leo deverb. num .ir.&alii iuniorcs. Coclusio clara est. Quo 'iam bona rusticorum,aut ciui iam, aut aliorum quorumcunque non hostium , non sunt militibus obligata avtyllo iure debita. Ergo non possunt rapcre, aue posis idere iusto titulo. Praeterea talia dam .nά inseruntur contra iustitiam. Ergo non solum peccatum committitur, sed et i in damni reparatio necessaria est sub reatu peccati mortalis. Praeterea etsi in i uriam pati non sit pei catum , iniuriam tamen exrrcere iniquum est & damnabile: Vnde etsi militibus

si pendia non dentur in culpa , aut etiam iusta causa,tanaen non possunt ipsi aliis,qui culpa carent, damnum inferre. Nec dissimulatio, aut auctoritas capitanei; ut bene Caietiait,au

principis excusat nisi in poenarusticis aut ciuibus iuste insitat hoc fieret: quonia princeps debet ex Suentibus , quos totus status,pportionabiliter tribuit, militib. stipedia suiffci ter tribuere no debet priuati vexari.sex eniiniusta est ex forma qui no secudu Pp ortisi no

669쪽

CAP. I III. . DEIN Pgrauat populum. Si tamen probata consuetudii oblisiuit, ut ligna& paleas militibus hospit s gratis tribuant, non damno: quasi enit isorte quadam contingit ob hoc quasdam te ras seu villas prae aliis gratiari. Sic Caiet

Vigessim sexta Confusio. in bello iustopro rλλου iis imi repetendis moto, licet recuperare non solum res perditas, sita etiam damna ct expen, ististi ab D- silui. Hai docent Gabriel in d. q. q. art. 2. conclusi. i. Sylves. . in veri, Bellupi. et q. 9. conclu l. . Victor. in releci . ge Elello 1 humero is. &alii: 'Ratro manifesta est, quo-hiam propterea geritur huiusmodi bellum;& hostes terientur de iure ad eparationem de restitutionetia iniuste ablato ruin eum damnori interesse. Unde ii quid. plus accipiatur,na Dcitur obligatio restitutionis. Quia qui plus capit,. quam sibi sit debitum, ini isth saciti Dictura pio rebus tantum repetendis quia quando etiam pro iniuria intentatuni iustum geretis bellum in poeiaam iniuriae plus potest

repetere.

Vigelim a septima Conclusti iniustu gerit beti

lam renestir ad restitut/que es reparatione omnia a bla torum 2 damnorum illatorum. Hanc conci usionό tradunt S. Thomo a z. q. 60 art. 8. S. Anto hinus ins . Imri. it. q. ca, Summistae in verb. Aestuar. Gabriel. lo c. cit. Maior. in ea d. d. q. zo. Adrian: in εἰ in tradi derelim tutio hey. Atarc or casus speci es, Innocen. - in cis

670쪽

ET DAMNO DATO. 37sin eap. Sicut dignum de homicidio. Petrus

Ancharanus in reg. Peccatum, de regul. iurisin 6. numero is. & alij passim . nec est qu i dis sentiat. Ratio in promptu est. Quia ita bellum gerens contra iustitiam p oximo sua rapit, & damnum infert. Ergo de necessitate salutis est restituere ablata & damna reparare

vi prisbatum est in Rubri Eadem est ratio: de militibus, qui sciunt, aut scire debent beta iatum esse iniustum.

QUAESTIO TERTIA.

ΑΕ c civ AE , T i o tam STheologis; quam iurisperitis attingitur, ideo hoc loco, quem respicit pertractanda est: quaeriari iur autem de damnis illatis subditis, quia ut praesupponitur, princeps cum nullam habeat poteitatem & iurisdictionem in alienos non potest aliquid statuere de damnis doti, alijs subditis, nisi quod iustum est & i ris, videlicet ut damnorum inique illatori: φ

fiat digna reparatio. . ,

Prima conclusii. quandi, compositio, ordamnorum remissio fit cum voluntate O con enjusub- .itorum , res omni culpa o scrupulo caret. Haec elicitur ex eis quae DD. de hac re scribunt, de

SEARCH

MENU NAVIGATION