장음표시 사용
771쪽
ET DAMNO DATO. cc; aib. II. Specul. in titille conlib. Nunc dicen-
dum. Veis. Saepe quoq;. Bald. in cap. r. Qua 1iter Vasa l. iura. dcbeat s del. Stephan. Bertran . cyns. a s8. Vol. 2. & post alios plures Boer. iii idecis is r. Vas'. illustr. controuers. lib. I. cap. 8. num. I. Andi . Galli. ind. obf num. 3. de ita coclusum in facto attestat ur Boer. R Vas'.
Pro hac conclusione sunt text. iuri L. Cum satis. Caueant. C. de agricol. de censit. lib. In ε&ind. L. I, C. inquit, .catis .col. domin. &in
cap. Cum Apostolus. M. Prohibumus, ct cap. ,
Prohibemus. decensibu S. Secunda Concl. Domini, aut Vasari subditos grauantes must, indebitis. se non consiuetisseruiijs,aut . oneribin, peccant contra iustitiam, ct tenentur resau iare lasonem ct damna secuta. Hanc conci ta fio nem docent S. Antonin. s. pari. tit. q. cap. 3. Angel. in Verb. Tallia. Sylvest. in verb. Domini uni& dominus. q. . Aurea Armilla in eod. Verbi . . - Gabr. in q. d. I s. q. F. art. a. concl. ψ. Lucas de Penna. Rebust . Ioann. de Platea & alij in d. Cauegni.&ind. L. I. C. In quibus causscol
domin. & alij alibi. Confuso in primis confirmatur ex d. g. Caveant, qui sic habet: Causant possessionum domini, in quibus taltis co- iloni constituti sunt, aliquam innovationem, vel violentiam eis inferre.Si enim hoc approbatum fuerit, & per iudicem pronunciatu m. Ipse prouinciae moderator,in qua aliquid tale fuerit perpetratum,omnino prouideat, & lae
772쪽
vexerem consuetudinent,&c. obseruare, iηH. L. r. Prohibetur dominis ultra quam consueuit exigere colono, & in postera, ne amplius si it , mandatur. Prius reddito quod si- per exactione perpetrata dign0 citur extorsi L .se Novati indebita seruitia&gravamina prs sumuntur; cr vim & imprestionem extorta, Ni post Bald. quem allegant, in d. cap. I. Qua
'rgio in qq. seu dat. q. vlt. quae habentur, post tit. E. de iure dotium, & Boer. in docis. Ist. m. q. Ratio etiam pro hac conclusjone est manifesta : Quicuoque aliquem graua inii,
ta damno asscit contra iustitiam,peccat con tra eandem virtutem,&tenetur ad restitutioncm damni illati , & reparatione grauaminis: Qui enim causam damni dat, damnum d 'di se dicitur. At dominus fio e Vasellus insolitis nouisque seruitiis,&grauaminibu subdito in Olcitans& emungens iniuste grauat, & in que damno aiscit iuxta iura, & legem illam Quod tibi non vis fieri, altori ne soceri &sicut cibi tua cu pis con seruari libertates, jura i&bona: Ita etiam tuis, quibus fruuntur,&semper cum pace freti sunt, relinquas eorum libertatem, di iura. Ex hac co0clusione inser tur cum Sylvest ,& alijs eos dominos Er Iriter peccare, qui usurpant tibi ea quaesunt communitatis, & subditorum, ut sylvas,&sar im ysum, campus i p ua, aut a arui'usum
773쪽
ET D s M uo D a P o. ' usu in sol itum, & si m ii ia, tenentur ea res gia - nec noce a re suo proposito,&recopensare damnum datum. arg. cap. Si res. i q. 6 Hoc ip o obseruandum cones usiones lia non esse intelligendas de principibus S supremis dominis quibus iure regalius, &pri--bilegiorum competit urgente necessitatu ex iusta causa ultra consitu tum gliquid e i gereii, bditis, & extraordinarie. Casus auteni in quibus id su premis dominis lici m colligunt D. A n ton i n us sec u ia da pa rte lites o primo, capite decim otertio, M. 2. & poli cum Gabriel. in d. quaestione quinta, confusiona tertia, &alij alibi. Tertia Conclusio. Subditi qui a damnis, autra assis nouis grauamimbin premuntur, in obtuserui tras occupantuρ, aut a arfs, sue praungariri. si nutibusque mota nouis ct exquisitis molestantur, ossicium o protectisinem superioris domini implorare possunt, vi de catero plu olitograuentivir, ct eis reparetur dant num iniuste illatum. Hanc tenςnt DD. in d. s. Caueant. speculat. intit. de exactor. Boeorius in deris. so . Andreas Galli. practi c. ob seruat. libro primo obseruat. ι7. & ari; alibi,&sat probatur in d. M. Caveant: ibi. Ipse prouinciae moderator,& in.d. L .f. roi: adcat iudicem. &arg. L. Illicitas. β. Ne potentiorcs. de ossi c. prasid. Imo etiam si subditi non conquerantur,nςc protectione superior is domi , pyimplorent, superior tam n dom in s cxos'. scio, munere iniuncto te nutur cisa u i dere.
774쪽
ccs Cap. IX. DE INII R.& eoru protectione subirς. arg. cap.r. de ossici iud. deleg.& L.Illicitas,statim in prin. & ibid. s. e potetiores & ita docet Faber. in I A. C. leostic. Comitis sacrypalatij, &post eu Boeci in
seruat. in sine. His accedit quod princeps agere potest & debet pro ve&atione,& damno suis subditis illato, non aliter atq; tutor pre laesione sui pu pilli; quia utriusque ossicium ad hoc est ordinatum, ut post Bald.
in cap. i. f. Iudices, de pace tenenda, intract. sevd.Hostiens. in cap.Licet. in fine de probat. Oldrad. incolas 266. incip. In causa Carmonenti. Vas'. ind. c. 8. num. I : deducit. Hui e
consonum est quod reges, principes, a prouinciaria praesides ex iustitia tenet. r subditos ab iniuria & damnis inlinentibus defendere vilath supra in hoc cap. q. 7. concl.7. demonstratum est. Text. insignis est pro hac cones usioneind. L. Illicitas. ubi statim in princip. dicituri Illicitas exastiones & violentias saeias, &c Prohibeat praeses prouinciae: & ibi dem in A. . Ne potentiores, sic legitur: Nepotentiores viri humiliores iniuriis assciant Neve defensores eorum calumniosis criminibbus insectentur innocentes, ad religionem praesidis prouinciae pertinet: ubi Gloss. & Bal. dus notant quod praeses debet prohibere apprehensio fies, concussiones, & retorsiones &quesibet nocendi praetextumlabentia,&ma
775쪽
ET DAMNO DATO. ximh potentioribus, & his qui aliquod praetendunt ossicium.&Bald. ibidem addit: Pr ses non debet pati, quod potentes grauent, &Opprimant minus potentes,& iterum su bdit Pau peribus maxima & capitalis iniuria est,a serre illud modicum quod habent, ac si eis
cultis extraheretur. Facit etiam ad propolituillud Hieronymi in comment. super Hiere miae a. relatum a Gratiano in cap. Regum 23. q. . Regum officium est proprium secere ii dici uni, atque iustitiam , liberas e de manu calumniantium vi oppressos Quibus adden
ribus , di sceleratis homnibus purgetur. L.
Congruit. ff. de ollic, praesid.&DD. ibidem, ivt subditi in tranquillitate, pace & sua libemtare u i u a nt. Sed nulli su ni Releratiores eis qyi subditorum substantiam exhauriunt; tale) enim domini sunt Tyranelli ait Boerius re M. in d. ducis 3o . num. 4 qui pulcm populorum excoriant, & sanguinem emunguRt, ac vix precarium eis dimittupyspiritum , , t inquit Bal d. in L. Ex hoc tyre.ff. de tu stis. α iu- 're. Procuratores enim generales,sive Fiscales, qui ex suo osticio costituuntur ad hoc yt sin custodes& vigiles in pro vilicia, ne maleficia impunita maneant, in conscientia tenentur inquirere, & suo officio fungi qWando P noscuarii subditos iniuriosἡ tr dari a domi ni , aut Valallii, di subiecto. ex timore & me-
776쪽
668 Ca P. I XPUE IN tu saeuientium dominorum noti conqueri spud praesidem prouinciae; &superiorem dominum : Qui enim diligentes sunt ante onmε admonitionem, quando agitur de euacuanda crumena subditorum: diligentiores esse de berent; ne paupere pupilli S viduar, ac in se
rioris sortis subditi deglutirentur a maioribus S potentioribus: Sicuti enim iudices pra 'sidesque sine respectu personarum tenentur obstare potentioribus, & inferiores defende re ab iniurijsi Sic procuratores generales obligantur cognitis talibus subditorum iniurij quas patiuntur, excluso omni timore S so midine potentis; ad praesidem prouincia deserre, ut xemedium adhibeatur; &dc sensio
Qn arta Conesulio. Dominus ea rasallus sitiuosissubditos, eos indebite grauans iniuri's ct damnis contra iustitiam assciens aut alios male tractans, si admonitur ruperiori , non desistit a malo propositis, pote tu priuari suo seudo. Haec eit communis & recepta confusio quam tenent Bald. in traei. seu dor. de pace tenend M. Publici latrones. Aluarol. ibidem in M. Quicunq; i. Iacob in. de S. Georgio in tradi. seud. verb. Dicin q; Vasalli promiserunt noti com mittere:Duodecima causi Lis .in praelud. Du d o r. nu m. 69. Ba r tol. So. itu in cons. r. col. 3. versic. Ista conclusio. Vol.
2. Icilia. Fab. in sin. Instit. Qui sunt sui vel alieni iuris. Guido Papae in decis . G. Boeti ii te in d. dec is . so . Pau lu s Castrea. ia Auct en α. ' Qui
777쪽
riuirem. C. de sacros Ecclesiis. Cortius iunior in cons. i 37. Gramar. in d. decis. Io . alius in tit. de seu d. par. io. cpiacl. 8. num .ss. Vasci
in d. cap. 8. Andreas Galli. in d. obseruat. Q. &alij alibi. Ratio huius conclusionis in socisundamentum communiter resbluitur. Qui re sua videlicet dominio & iuriscssctione abutitur, reddit se i ndagnu ni,&meretur capri- uari argum. L. Imperator. ff. ad Trebell. Locum dotem. L Si vcio. sn solitio matrimon text. & DD. in L. a. s. De his ci ii sunt siti. vel' alieni iuris, & f n. instit. cod. & cap. fi de accusat. Bald. in capite primo. Qualiter 1omin. pro prici. priuetsi T. Roman.& Alexandrin L. Diuortio. . Si fis dum. s. So lut i matrim. Socin. & Curtius iunior in dicti,
consi.&siiij locis citatis. Sed vas lius 1 di estinus iii te tractans subditos, & eos trita iuriis damnisque afficiens , aut ita soliti seruitiis oneribus ite oeprimens dominici & iurisdictrine abutitur: Cum dominium.&iurisdictio secundum omni uni redi δsentientium mentem ordinata sint in dc sensionem subditorum, & ad eorum tranquillia talem & utilitanem. Qui enim alium molientem damna & iniurias corra suos subditos ex Jossicio prohibhre& impedire debent, a limialibus abstineant, necesse est. Sic sumus in Ec-esesia Poti sex imperatores & reges imperio &principatu abutentes potest priuare, α dephan ero eae UD. recepta sententia. Bald. in L.
778쪽
lib. de Romano Pontifice, cap. R tona. r. controuersi Praeterea pro conclusione sucit, quod Vasallus quodammodo reo uiparatur 'sa fructuario. Angel. in cons. 32 alias 324. incis'. illustris & magnificus dominus Nicolaus Curtius iunior, Zasius, loc. cita & alii. Vsu fructuarius autem abutendo re, in qua 'sum si lictu habet , debet priuari usu fructu Paulus Castrensis & Guilhelm . de Cuneo, ind. Auctent. Qtii rem . Alexand. iii d. L. Di tiortio. . Si fundit M. Curtius Iunior ; de Zalius locis citatis, & allegantur ad proposi- tum. L. Cognouimus. C. de manci p. & colonis. & L. Eos. C. de Aquaed ct. lib. r. princip. & L. Hoc amplius , in fide damno insect. Postremo arctior & maior est con- 'iunctio viri & uxoris unitorum Vinculo ma- trimonii, cum sint duo in carne 'na ex sacris
literis, quam Vas alli &suoru obditorii. Sed matrimonium po test separari intellige quatum ad thoru) & uxor potest recedere a viro
propter eius aeuitiam dc nimis dura tractati nem cap. Extiansmissa,& c. Literas, de restit. spoliator. Panormit. Cardin. Peti . Ancharan &ali; in d. c. Literas. Anton. cum Card. in c. 'Lx transmissa. lueat d. in L. r. C. de Legat. nu m.
9. Ias . ibid. nam . . & abj passima tibi. Eroo si Vasallus male tractet subditos, N in coiano 'iurio eis uiat poterit separarii subditis&eximia iurisdictio ite in eos:Lt sicut mulier qua-do indebite a marito tractatur, nec est spes. V emen.
779쪽
ς1, ct a P. ι 1. ID s I xi rg. 3 emendationis etiam post admonitionem p test adire iudicem eiusq; auxilium implorare pro separatione : Ita stibiliti domini siue Uasulli nimium fluientis,&contra iustitiam granantis si post admonitione nulla spes melioris propoliti efful geat, possunt accedere superiore dominii. & petere liberatione exennio nemq;. Superior autem non debet admittere querelam N petitione subdito ru, nisi probata
initaria,&mala tractatione, quando aliterno costat: Quia regulariter presumptio militat pro inagistratu. cap. In praesentia, de re nunc. A cap. Sicut nobis, de sentent. &re iudici L 2. C. de ossic. ciuil. iudic. et docet Andreas Galli. in d. obseruat. I . nia m. 7. nisa alia coniectura sit in contrariu m. Vi pote quod dominus solitus sit iniuste facere,subditos grauare,
concutere, & excoriare: tunc enim praesumi tio est contra talem magistratum, per tradica ab Innocent. in cap. Diuersis. numero 3. de
tiar. spoliat. &L. Prohibitum est. C. de iure Fisci. 4ib. io. Galli. loco cit. Quod confirmari potest ex regula illa. Semel malus, praesu. mitur adhuc malus. Quod intelligendum n, si constet de resipiscentia iuxta tradita a Bar-tol. in L. in cori firmando. f. de confirmat. t tor. Alexand. in 1 .l. numero ues. sic soluto in trina . las. in L. Si prius nurnero r. ff. de operis noui nunciat.&alijs alibi,& a commun ter acciduntibus Valet utiam arSumentum icii . iiii
780쪽
ret D AMN o Da τα ς iure, & materia morali Gloss. & Bald. in L. Neq; natales. C. de probati 'nibus. Gloss. &MD. in L. Non hoc. C. Vnde cog. 34irs l. in practica criminalium. M. Secunda 'numero
3s. Eo e r. in decis. 288. num. I. Ex quo capite
sequitur, quod si qu is sol itus sit seu ire in sit ditos, praesumptionem habeat contra se, nisi appareat oppositum. Sunt enim aliqui domini & ossi tales ita habendi cupiditate imitam mali , &auaritia pleni quam de d e cogitant, . h nocte somniant, ut verbis Petri Anti-boli in tradi. de ni uneribus parte vitiimaa l. petiuit. i. dc Boer. in d. decis num. Vtar, ut
desistunt ad inue uire nouas adinventiones, & sceleratas praeticas qu ibus excorient miseros rusticos, quorum tamen opera via uim t. Vtinam multi potentes, multi nobiles, multi diuites, multa publica priuataque auctoritate pollentes saepe perpenderent, qua nobile necessariumque genus hominum sit, quod communiter rusticum appellamus,&ruri vitam degit. Ciuot potentes sua i dustria& labore rustici enutriunt ' Quot magnates sua cura ornant Quot gulosos suo sudore peti cunt Quot otio de voluptati deditos. splendide si actibu i a, Ac diurnis nocturnisq; laboribtis implenti Quam mul tos pigros i nomtes sua diligentia,&tiad fessasse Iicitudine tuta uanti Multi pros o mi serii in m vitam a- gerent, nisi miscroi si rusticorus udoribtis &