Tyrolensium, Carynthiorum, Styriorumque struma

11쪽

aliorumque Celeberrimorum virorum de struma, & cretinis ino scriptis plura nova superaddere impossibile, nonnulla arduum fore

puto; ea namque eXtensam adeo amplectun

tur de hoc morbo doctrinam, ut exiguus tantum donetur augmento locus. Plura quidem ab aliis recocta, ct insigniter eXornata

prodiere; sed vel omnimode futilia, vel ab illorum penu subrepta , proin parvi, Vel nihili facienda: Neque enim ego is sum, qui

novitatis, & virtutis gloriam tam cito tribu am iis , quibus inanis Verbosior elocutio Vo- Iumen potius, quam massam pollicetur; iis, inquam, perfrictae frontis fata etiam Phaedrianae volucris subituris, quam detracta aliena ornamenta implumem reddidere. Longe idcirco ab istorum temeritate me hoc libello generalem de morbo hoc historiam aucturum numquam asserere audebo, cum haec firmissimis jampridem constiterit fundamentis. Quae igitur huc proferam , ea tantum observationeS audiunt, quas circa Tyrolis, Styriae, &Carynthide endemicam strumam institui eatenus

12쪽

quidem in lucem prodeunteS, quatenUS mor hi hujus aethiologiam illustrante S. Huic revera penituS animum adposui, quia in hac aegritudine tum quoad diagno sim , chim quoad curam ViX quidquam manet CXagit Andum ; prior enim cuivis bene nota, posterior accuratas Medicorum menteS non aufugit.

Ne propterea extra caussas quis notatu digna sit eXpectaturus; viX namque alia delibavioethiologiae tantum superinsidens prout illi , quae adhucdum non satis est clara, illi , quae curam saepe decernit, illi demum, quae recta perpensa modum avertendi morbum indigitare posset. Strumosi, ut inutilia quaeque rescindam , quos hisce in Provinciis observavi non semper mentis obaesitate , capite grandiore , iminutatove Cranio pollent; hinc non semperstruma, etsi endemica, Cretini Sino jungitur. Neque contra mente obaeso S, & Capite grandiore donato S , cretinos Videlicet , struma semper defaedatos, licet rarius, vidi. Hoc igitur rite animadvertendum, ne confusio in diagno si enascatur. Hanc, quam BCtutum praestabo, non eandem in omnibus esse scire juvat; cum ex diversitate subjectorum, loci, diuturnitatis , caussae , aliorumque Variare queat. Interim quaelibet' a me visa proferam , ne signa utriuSque morbi desiciant,

quae,

13쪽

quae, licet in variis modo subjectis , sunt tamen omnino conspicienda. Ea etiam simul adduxi ob summam inter strumam, & creti-nismum de secundario loquor ) adfinitatem,

etiam a caussae proXimae cognitione eruendam. Adstet quocirca strumosus simul & cretiis nus designamenta qΠaecumque referen S ; hunc describere nostri operis est Veritate cominus inspecta. Tyrolensis sit prout is , quem intensius vis morbi coercet, & commiserabili us defaedat. Monstrum horrendum ingens l .... SuStine Visum a patha interdum Sophia, et incongruam reprime commiserationem l .... BrutUS, blaesus, amens, vel fluXissimae saltem memΟ-xiae ; parum idcirco vel nil absimilis a cretino, quem IlL Saussure in Vallesia descripsit, qualemve Doctissimus Malacarne secuit in Augustae Proetoriae Ducatu : statura huic humilior, et truncus non raro largior, quam longior male caeterum conformatuS , ut Valgus nonnunquam aut VaruS sit : capite anteriora Versus propendente, aliquando grandiore donatur, et veternosus est': orbitiS nonnum-

) Hoc quidem simploma saepius est effectus strumae. Quoad caput grandius hoc non a struma dependet, sed a cretinismo id iopatico; de hoc, qui juXια

14쪽

quam compressis : oculis luridis, tur id is , moestis, lippis, inflammatis: iride saepissime

CaeruleScente, nonnumquam ad cinereum tendente , vel ad rubellum , non admodum tamen rubro , ac SaustariuS viderat, descripse. ratque perpulchris Egregii Chirurgi Mediolanensis BuZZi observationibus suffultus ; hic enim potius venulae dilatatae apparent, cum et arteriae eodem modo, quo eorum albuginea iisdem saepe superseminatur : palpebris conniventibus , delapsis , tarso tumentibus , pso rophthalmicis; inferiore, ac si ectropio laboraret, extuS ObVersa: nonnumquam apparenter strabo, vel saltem oculo , ac si strabis mooccuparetur , irregulariter obverso , irretorto : superciliis saepe nemorosis, proliXiS, decidentibus , palpebrae superstratis , raro nigris : fronte depressa, rugosa : naso adunco, vel nonnunquam simulo: compressae huic na-xium pinnae, & pendentes Vibrissae, e quibus

Achermannii opinionem, quod ipse reor,) alius Videtur, ac struma , esse morbus, nulla facio verba, cum Optime idem Clarmus vir eum dilucidavcrit , quamquam supersint adhuc fortissima circa caussam ab humiditate desumptam dubia , cum etiam circa admissam rachylidi, & cretinismo eandem caussam. Caeterum praeter descriptionem fere semper de strumosis tantum sermonem sumo, vel de deuteropatico

tantum cretiuismo.

15쪽

mucus, vel gutta a tabaco de more sumpto excita super os, & vestimenta caden S ea defaedat: olentia quaelibet naso petit, conspurcatque hyantibus naribus: capillis hinc illinc pendentibus, super armos fluentibus , flaVis , lucidis: genae huic prostant rubellae, roseae, quin etiam Venularum ramusculos dilatatos superficiales, velut injectos prae se gerentes; saccidae, defluentes : cuti universim subtilissima, ViX tacta vibices referente, flaccescente;

hanc si intuearis prima fronte tibi furva Videbitur, sed quamprimum fuerit fortiter, Tuditer confricata, ct ab aeterna immunditie Iota , albedinem praebet satis spectabilem quamquam ad flavedinem nonnihil tendentem , iis tamen exceptis partibus, quae solis, ct aeris intemperiei subjiciuntur; hinc disserta cretino Villa vae, qui admodum furva tegitur cute; ea est ubicumque fere corporiS rugosa, si eam demas, quae strumae superimponitur, quam lucentem, laevem, distractam efficit strumae moles: labra huic adsunt tumi da, crassa, praesertim superius, saepe hinc illinc scissa, cinnabarina : ore , rictu hyante, lato, inferius protendente: dentibus Ornatur saepe albidissimis, pulchris, rite ordinatis: facie in genere lineis conspicuis notata, pus tulis hinc illinc erumpentibus conspersa: me into lateraliter, quo desinunt labra a continuo

salivae flugu striato, immundo : nigro saepe

16쪽

oculis subposito circello: voce rauca, strepente, garrula, nonnumquam tenui; sten-

saepe strigosis: manibus , pedibus callosis , limosis , Varicosis , pelagri formibus : pediculis scatet non modo caput, & obsitae quaelibet pilosis partes, sed & rude ejusdem epito-gium : lingua crassior animadverti simul debet, quam ab ore propendisse audivi absque

inflammatione saltem magna: flaccescenteS undique carnes: a luce, & cietate avertit tenebris, & solitudini sese committens: barba inculta jacet, & ipsa horroris augmento inser-Vit: auribus eXornatur grandioribus, lobulo persaepe ruberrimo: gibbosus incedit grave

annorum pondus prae morbo citius deportans :venis superficialibus, varicosis corpUS totum, sed praesertim crura, & caput seminantur: timidus, automaticuS, & superstitiosus : surditate aliquando laborat, vel laborare videtur: esculentis non raro aversatur infima exardens,

vel etiam pica detorquetur : mandibula inferiore de missa strumam superscandente: cute 'ὶ Stentor quinquaginta hominum clamorem superabat magnitudine vocis; ab Homero dicitur uocem oerctam habens. Aspera insimul erat. ' ) Calcem , carbones ingessisse audivi. Hoc verum Praeter alia simplomata tantum adfero, ut omnia mala , quibus subjiciuntur in conspectum prodeant.

17쪽

te, & cellii Iosa super Itanc replicata, sudari Olum non raro imitante: interrogantem obstupefactus intuetur, eique difficulter respondet, vel mussi Cat nonnulla verba, R dein caput deponit, ac si somno corriperetur: stertit continuo , vel capite , & scapulis tantum elevatis inspirat , statim vero depressis exspirat fragoroso comitante catarrho: vertiginosia Sest: tapius intercute aqua: obstructis aliquando glandulis sublingualibus , sub maxillaribus, & no 'numquam parotidibus racitatum cachinnosus , momento post in mae-Υorem lapsurus: alciformibus unguibus quae sibi adposita cernit, arreptat, & devorat :ViX jentaverit hellitari avet prandium depe-Tiens , quo confecto coenaturit; continuo idcirco elitat, eaque de caussa obsonia, frustula secum deportat: tardus , meditabundus , sordidissimus: rudi cannabina, vel stupea tela conficitur subucula, qua non modo cooperitur, quin etiam raditur: huic thorax adponitur adacta superius penula, vel bardocucullo perperam constructo: 1 semoralia nullis praepositis subligaribus infra os ilei adnectit, eaque loco tenet cingulorum ope, quae ab armiS provenientia anterius, & posterius hinc inde nemoralibus consuuntur: tibialibus raro

Obstructio harum glandularum secundaria fere sena

Per est, caeterum rara.

18쪽

immundissimum crus cooperit, &, si de calceamentis quaestum facis , ea vel domo relinquit ne rumperentur, vel iis tantum utitur, quae dissuta , diuque jam fatiscentia liberum limosae undae ingressum, & eXitum permittant : incerto progreditur pede, & abdomen infarctum aliquando bajulat. Ultimo verum Gientissimus ita , ut eo Vicino retrocedendum sit. Hisce omnibus an bruto, an homini similior sit reputandus, in ancipiti haereo. Vides igitur deuteropa tici cretinis mi , &strumae simplomata, quae tamen non semper, uti supra monuimus , invicem conjunguntur; ita tamen, ut frequentiora valde sint qu'strumae, quam quae cretiniSmo conVeniunt. Oboestas autem mentis inter rustico S communis esst in his Ρrovinciis deficiente insimul educatione. An vero haec mentis obaesitas a minori lamellarum cerebelli numero dependet , prout Ingeniosissimis viris Malacarnio , S Bonneto placuit Z Sectiones a primo institutae illud saltem demonstrare pergerent, quod

nisi caussam, circumstantiam tamen omnino considerandam praeberet. Plurima vero argumenta videntur hanc opinionem de medio tollere, siquidem oboesos fere semper capite majore incessisse vidi, Si contra rachitici, vel

hydrocephalici parvo cerebro, cerebello donantur , ut ad folii papyracei subtilitatem

19쪽

fuerint redacta viscera haec, quamquam ii aegri summa pollerent acutie. Praeterea quomodo facultates animae a morbo ablatae, Vel crescentes, vel imminutae ' Haec praeter &alia non minimae notae argumenta adduci possent; sed haec eo usque tantiim nonnihili faciemus, quo abundantis Sima observationum 'seges a Μalacarnio prout Anatomico summo eXpectanda nos in laudatis Simam opinionem

Juvit hic addere morbum Tyrolensi , uti dixi, comitatui, sed modo ea, qua Sueviam conspectat, & Carynthiam infensissimum est e. Carynthia ipsa plurimum laborat hac aegritudine ; Styria vero ad austrum pauciS Coercetur montibus, quin imo fructiferis eXornatur collibus, ut inde minores, quod infra videbimus, praesto sint ad eam progignendam caussae. Praeterea adsunt inter rusticos hosce nonnulli, qui quamquam causseis tententur generalibus, morbo tamen isto non premuntur ; ut non modica donentur ingenii acie, &

r) Haec lamellarum deficientia, etiamsi vera esset,

in iis tantum esset admittenda, in quibus cum Vera, & idiopathica mentis obsesitate incedit cvetinismus, non autem in iis mente obaesis, qui tales αstruma , uti diximus, vel prava educatione aliisque caussis redduntur.

20쪽

corporis praestantia. Sermo proin, Vel morbi descriptio convenit tantum iis , qui longo jam tempore struma, & cretinis mo fuerint vitiati, & praecipue illis , qui senes fuerint deponiani; si licernia namque lioec affabre referunt praeter malorum catervam iiSdem propriam. Quo igitur origini proprior est mor-hus , eo insinori defaedatur simplomatum catastrophe, vel mitescit curationi facilius locum Cedens, quamquam simplomatibus sat conspicuis insurgat. Animadvertendum etiam strumas , & cretinismum in urbibus raros, &pauperes. tantum invadere monticula S, rarissime divites, vel saltem qui usi non fuerint cibis ipsis Morbosos, quo S describimus. indisserentia imalis tenet, ac si nulla tenerentur aegritudine. , , On feroit sente sic Clar-mus la Borde de Helvetis habet in T. I. pulcherrimi operis Tubisanx topographiqves, pittoresques, physiqueS , hisoriqueS , moralίx ,

fir des hyotas. . . . Isine fontpaS malheurelix, puisqui iis ne issentent, parce, quVl out bienso rides, S m e respectes dans Ies familles, ou on Iesregar de comme des pre desines preserves pe-che quod Mittermori erus in Tyrolensi Comitatu penes Bisinsgenses adnotaVerat, quorum strumas allato etiam duplici icone bene descripsit.