Tyrolensium, Carynthiorum, Styriorumque struma

41쪽

citius promovendis valent; sciresius revera quo durior, eo diuturnior absque noXa esse poterit, saltem difficilius in cancrum abibit. In statu quidem naturali liquida absorbentur,

ut purior remaneat humor animali denuo pe- conomiae inserviendus , cujus census sunt recrementitii omnes ; ubi tamen ii humores di ut ius stagnaverint proprietatibus instruuntur noxiis ; hac de caussa bilis cystica evasit acerrima, lac etiam, semen, urina, neceS, mu-cuS narium, Vaginae &C.; hinc nequeo Hallero assentire, qui musculum admittit folliculum glandularum introvestientem, quique humorem Ob moram noXium factum eXpellat; reperitur enim in glandulis sebaceis humor acerrimus aliquando , & Glentissimus, qui proin a contracto musculo jam debuisset expulsus fuisse; sed haec praeter plurimas alias

eph demerae fuere hypotheses ab eo constructae, qui non modo non avare se gessit, uti de aliis

asserit idem CL Auctor, sed nimium prodige

in fibris muscularibus admittendis. Iterum ob moram hydropicorum aqua, humoreS quilibet peculiari sacculo contenti, mutantur

colore, densitate, proprietatibus; hujusmodi est cellulosa fortissima ab eXhalata lymphatica in inflammatione materia, & calculi

praeter millena alia eXempla. Attractione partium homogenearum aquosae aquOfiS, mucosae mucosis Sc. coeunt. Η uS in corpore

42쪽

pore humano manifestissime regnantis vis innumera , & indubia prostant eXempla. Sed, ne longior sim, is, qui plura voluerit Ρerci-valii dissertationem pervolvat, in qua Clarinus vir sat clare demonstravit hanc actionem in humoribus non modo, sed in pharmacis ipsis vigere eXperimentis , & observationibus suffultus a rubia tinctorum, & sulphure praecipue desumptis , quod & Vau-quel in circa mercurium probavit. Ob moram , & admixtionem aliorum corporum nonne ossa, carneS , corpuS totum in gelatinosam , pinguiformem substantiam abivit Fourcroyo Celeb. memorante ) ' Immorantem denique humorem ipsa aliquando mutare pergit fermentatio. Si quae revera admittendae fuerint Joannis Baptistae van Hel-

montii, Thomae Villisit, Joannis Ρascalii, &Laurentii Bellinii praeter alio S culinae , eae nonnisi in praeternaturalibus praecipue saccis, in quibus liquor diu stagnaverit, locum reperirent; caeterum chemicae haereses, & mortales, Haltero dicente, Vel jam decessae hypotheia e) Anonimus in Giornales Fiyico Medico di L. Bru-

gnatelli Μ. D. 1792. a larMis pinguissimis potius deducit , quae colore albo impio suis ent non Fourcro-yo , sed vespillonibus. Ut autem dubium hoc aliquali temeritatis nota non signaretur, oportuisset, ut probabilioribus sustineretur arSumentis.

43쪽

potheses: ob calorem equidem naturalem, ob coinquinatos, si fas est dicere, mutatosve mora humoreS , ob imminutum, Vel deletum partis sensum , praeter moram , parteSad fermentationem omnino procedere queunt , ut revera in tumoribus diuturnis observata fuerit putrida resolutio, & cadaverosus faetor. Hinc carcinoma humores semper putrescentes refert, & substantiae ipsius corrosionem, illamque in foetentissimum liquamen abeuntem. Hinc ali alescentes humores fuisse repertos scio , ut, quemadmodum Weber, & plurimi alii de urina habent, in viridem mutaverint 0rupum violarum. Haec tamen proprietas fermentationis tantum ope

haberi potest; profecto athali volatile nonnisi

productum audit fermentationis, quin imo .putrefactionis animalis , uti Bertholletus, aliique demonstrarunt; haec verum raro obtinet,

siquidem, uti diximus, humores a lymphaticis absorbentur, qui ansam omnino huic porrigunt, eaque praecipue de caussa, quod scili-Cet aerem evolvere pergant, qui proxima est fermentationis, & putrefactionis ipsius causis,& effectus. Verum nonnisi suspenso stylo haec peraro ridiculas Fermentistarum theorias

offendere nolenS.

Ergo plurimae sunt causis, eaeque sat activae , ut tam diversi humores secerni queant,

44쪽

vel secreti immutari. Sed haec omnia miris modis inter se combinari possunt, vel & alia

simul conjungi, quae aeternum nos sint fugitura. Has combinationes a tot causSis procedentes mathematice demonstrare contendit Hallerus in Comm. ad Boerh. TOm. a. , ut IO 23. humorum species confici posse ostendat, vel ostendere se saltem asserat. Hisce interim animadversionibus rite perpensis , qui secretioneS numquam immutari Posse putant, eXclamare tandem cessent cum

. aurea durae

At hic objiciunt inextricabile reputantes Argumentum modo hoc ; vel vis nervea in arterias agit, Vel arteriae seorsim a vi ner-Vea actionem eXerunt; si postrema vera est propositio , Vel si hanc concedis, tunc falsum id est, quod videlicet a vi nervosa oriri queat immutata secretio; si Vero actio nervorum in arterias agit, cur partes etiam insensibiles agentibus omnino arteriis donantur , & sangitine irrorantur , & Vitam,& augmentum habent 8 Praeterea cur vis sanguinis

45쪽

guinis magna in thyroideis arteriis absquc eo, quod sensus adsit 8 struma namque tumor est insensibilis. Si adesset actio major nervorum in arterias agens, & si hae actionem fere totam a nervoso influXu prae se ferrent, eo deficiente deberet imminui circulatio, &longe ab augmento partis eam oecrescere decrescente sensatione; atqui hic ullus est sen fus , hinc nervosa deficit actio ; ergo Sc. objectiones superius allatas tanti uon faetendas pro certo habeo; hinc ut ex his labyrintis emergam

Non ego janandas optarem flumere semias Sive tuas , Perseu, Dordale , sive tuaS. Ovid, Suppetiis namque omnino ferendis satis est physiologia. Sciat igitur, qui haec objecerit

non in omnibus struinis sensum deperdi, vel leperdi tantum longum post tempus , quo norbus incoeperit , quod in scirrho venit ob - ervandum; in initio autem non deperdi senum , quin imo eum adauctum iri, ut & do eat ab attactu pars , & quidem in initio

norbum circuli ad ea loca adaucti simplo nata praebere: hinc praeter dolorem, & tu-norem increscentem facies persaepe rubet, A minimae erumpunt excrescunt pustulae. C u ΜOr-

46쪽

Norbo .autem jamdiu constituto , ex eo, quod secretio immaniter aucta cuncta premat, premit & nervos, qui hac etiam mechanica

caussa possunt sensationi amplius inservire , maxime si scirrhi, vel struma fuerint osset , vel lapidei. Adde praesente partium distractione distrahi & nervos , hinc labefactari ,

vel etiam ex materia etherogenea fortassis sic assici, ut insequatur sensus difficultas. Interea Velim animo concipiendum parti huic non multas esse tributaS nervosas propagines; hinc naturaliter etiam non eXquisita gaudere sensatione. Potest etiam variatis secretionibus variare & nerveam, quam nonnisi secretionem admittere juvat: ligata namque Hrteria, quod eXpertus est Μonro, aliique, parS vita, sensu, motuque deperdito macilescit , flaccescit, ct in gangraenam abit; quae simp-tomata ab impedita modo nutritione tam cito non oriuntur. Sed summe animadvertendum est actionem nerveam, Vel electriCIm, adhuc existere; si haec enim deesset, pars illico in gangraenam abiret. Neque deducere quis audeat ex nullo sensu nullam adesse vim ner-veam , cellulosa namque nullo gaudet sensu, attamen facultate pollet sese contrahendi, &sentiendi quamprimum fuerit a majori vi*Eujus nerveae quantitate eXcitata. Sic in herniae incarceratae operatione cellulari etiamsi secta nullum aeger accusat dolorem, quem

47쪽

nonnullis abhinc diebus, horis etiam maximum persentit ab unico aeris attactu : tunc enim circulatione adaucta, inflammatione eXorta secernitur fluidi hujus vitalis copia major, quae sensibilem reddit partem , irrorando proin sufficienter exiguos illos nervo sos surculos, quibus cellularem donari compertum est. Pars idcirco quaelibet licet non sentiens , tamdiu vivit, quamdiu vi vitali do natur ; Vitam revera schirri, aliorumque tumorum insensibilium ab hac vitali vi deducendam omnimode arbitror; qua aequissima theoria statuo nullas dari insensibiles partes in humano corpore ; OmneS namque possunt, etsi mon sen-lientes, sensibilitate in quibusdam circumstantiis donari, ne eXceptis quidem ossibus, quae juN-ta Duuernei experimenta, sensu non destituuntur; quin imo ubi morbis fuerint correpta summo torquentur dolore : cellulosa reapse ea Conficiuntur, ut ossea substantia, quamprimum in

maceratione cum acido marino diluto os fuerit

relictum) decedente, & fundo vasis commissa

remaneat os pellucidum, seXile, cellulare, adiposam imitans; cum autem cellularis quaeque, ut Vivat, nervosis non careat surculis, ita illa ossium iis pollet, ut inflammatione eXorta excitetur sensibilitas animam de praesenti morbo monens, quo abacto pars iterum quiescit non sentiens , sed non insensibilis. Possunt ergo adhuc extare exigui iurculi, qui

vitam,

48쪽

vitam, & sensum ob frequentes ipsorum anastomoses servare queant. Verum etiamsi haec pars sensu destitueretur , &, quod magis est, nulla adesset cum cerebro communicatio nervorum, Viveret adhuc pars eo, quod arteriae actione sua semper gaudeant, & ab his secernatur vis vitalis partis vitae necessaria. Ut vero partes Vivant non indigent sensatione , sic cellulosa insensibilis vivit, ' quidem

vivit arteriarum subsidio; sectis enim nervis perdito sensu adhuc vivere pergit pars, quod saepe in ranis eXpertus est Monrous Praecla- clarissimus, licet post cruralis majoris sectionem macilesceret aliquantulum Remur , tamen cito ad pristinam fere molem rediturum, deperdito licet motu, & sensu. Non inficior , quod sectis nervis imminui debeat circulatio, cum arteriae vis ab iisdem etiam nervis procedat; at cum nervi qui per arteriarum tunicas repunt, saepe a remota origine proveniant, ideo possent nervis non de .stitui partes, & vasa ipsa , licet nervi partis

secti fuerint. Revera usque ab intercostalis nervi magno ganglio rami molles procedunt, qui in thyroidaeas arterias , praecipue superiorem sese immittunt, & inter earumdem tu,nicas serpunt'; ut proinde licet actione destituantur nervi glandulae thyroideae dicati, arteriis vis adhuc infit, quod suppetiae ferantur a nerVis , qui hinc inde , & a dicto pros

49쪽

cipue intercostalis ganglio procedunt. Si ve-TO Omnimode nervis orbaretur arteria ipsa

quod nnm quam accidit , vel si iisdem nervi morbum contraherent, aut etiam cum ce- Tebro non communicarent, vita utique ob frequente S nervorum anastomos es, arteriis adhuc impertiretur, sed earundem actio imminueretur, vel & in primis casibus sufflamina-Tetur; profecto cruris macilentia a Monro animadversa in rana post cruralis nervi sectionem , nonnisi ab imminuta arteriarum actione , & nutritione explicari potest; imminuebatur reapse circulatio , prout ego ipse observavi, in femore , & crure ex eo , quod a crurali nervo majore, sive ischiadico, nerVO-sas habeat cruralis arteria propagines; redibat tamen nonnulla partis crassities eX eo , quod mutationi, ut ita dicam, assuesceret pars , S surculi aliunde ab aliis nervis progressi satis fuissent actuandae nonnihil arteriae ; hinc pars vitam, & nutritionem sibi paullisper increscentem sentiebat, quae tamen dissiculter primaevam molem, & robur attingere poterat, quamquam nervorum invicem , & Vasorum anastomolas summo in his casibus usui , & emolumento veniant. Velim inde summe attendendum partes ViVere, quin etiam adcrescere posse absque sensatione, S, quod magis est, absque organo sensationis primo, id est absque cerebr'. Reve-

50쪽

Ta equum memorasse memini Clarissimum ReZia, qui in utero materno ViXit absque cerebro , vel eo male sic evoluto , ut ne figuram quidem cerebri praeseferret; aderat 4.

6. conjugatio , & 5 propago musculis oculi inserviens , & ii optime evoluti musculi, deerat nervus opticus , & oculi globus pessiime

constructus, & retina carens. Plure S OVeS IbS-que cerebro, bene tamen conformatos nerVis

pollentes, & puerum 5. mensium refert Ker-kringius in Obf; Halter similia habet. Exemplum tale habemus in Regia Scient. Ac. Par. a. 17Ol. Art. fur uti foetus extraordinaire , , Celui done nous partias cis avolt nulla trace decerUectu, ni se moesie epiniere, pioigar it eat dans la tete iovis Ies xerfs, qui partent si cer-veaure dans te canal de l' esine. Ces Nerss,

it avolt certainement vecti huit molS. , , EX his praeter plurima acephalorum exempla patet plurimum conferre posse nervum ipsum ad Vitam quamquam ulla cum cerebro adsit communicatio; adaugetur propositioni robur ex consideratione foetus; adest enim jam innumera nervosorum surculorum propago in immaturo foetu, quin adsit cerebrum : adde etiam