Tyrolensium, Carynthiorum, Styriorumque struma

21쪽

Ilactenus strumosum descripsimus absque eo , quod de struma fuerimus allocuti; de hac idcirco nunc sermo est suscipiendus. Struma morbus ecto ubique fere locorum nisi en-demice, sporadice saltem animadvertendus; Endemica vero praeter Tyrolenses , Carynthios, & Styrios , est struma BataVis, Francis , Helvetis , Hispanis , Genevensibus , Valles a- nis , Hercyniis , Cronstadiensibus in Transit Vania ; etiam in Siberia, in Agro Felici Neapolitani Regni, in Silesia, in Sabaudia,

in Peruviano Regno prope catenas Andium; in Augustae Praetoriae Ducatu, in Anglia prope montes Derbis thyre , in Hungaria, in Comitatu Foi X Gallorum, in Delplainatu, in Sumatra, in Suevia , aliisque regionibuS ;praecipue interim, uti ex observationibus patet , montuosis ingruit plagis. Hinc sat recte Iuvenalis dixit quis tumidum guttur miratur in assibus Struma , vel botium est glandulae thyroi deae tumor. Quidquid de tumoris diagnosi essem allaturus inutilitatem fortasse redoleret,

cum unicuique notum sit variare strumae colo-Tem , numerum, duritiem, materiam Contentam , magnitudinem, figuram, aliaque tactus Vel visus ope, aut a Medicorum scriptis eruenda. De caussa idcirco proXima

mihi

22쪽

milhi sermo est suscipiendus, eam reverA toto itisu patefacere studens, prout piimum hujus opusculi scopum. Hanc conjecturam non dicam, sed opinionem a ratione , & obser. vationibus desumptam, S ualdopere sirmatam; conjecturas profecto projicere meus non est mos. Ut autem melius praepositae absolvam quaestioni nonnulla proferam, quae caussam deinde sat, superque enucleabunt. Strumosus colli tumor nonnisi partis augmentum offert: coadunationem videlicet praeternatur,em, sive accretionem vasorum,

cellulota , ct materiei cujuscumque generiS igitur majorem liquidorum secretionem, a quibus cellulosam , aliasque concretiones fieri , oriri certum est. Tam longe proin abesse autumo ab obstructione strumam , ut COΠ-traria prorsus ratione morbum enasci censeam: Ρosthabitis qua de re tum Veterum, cum neotericorum de struma sententiis considerentur, quaeso , quae sum dicturuS. Glandulae thyroideae vasa maxima, ea vero summe dilatata, ubi struma enata fuerit. Hanc revera dilatationem memorat Haenius nonnullis procerum jampridem observantibus: quodque animadversionem sibi vult magnam est constantissima tumorum omnium, ubi adaucta moles , proin scirrhorum etiam,

23쪽

13et; am, venarum Vari costas ita, ut post Hae nium haec validius monentem, pauca super fuerit, vel nulla etiam Chirurgorum pars, quae generatim scirrhos , strumas, aliosque

hujus generis tumores ea de caussa extirpare ausi fuerint. At non modo venas , quin etiam arterias dilatatas, nonnumquam anetariS- viaticas observare est. Hinc invenit Celeberr. Bertrandi in struma pugni vix magnitudine an eurismaticas arterias thyroideas, nodosaS, cum S quammis osse is inter sacci

ipsius strumosi tunicas, quod insignissimam

demonstrat secretionem; ut inde sanguinem majori quantitate delatum fuisse deducere li. ceat. Ruit igitur illorum sententia, qui censent ex infarctu, & obstructione cum molis incremento partis structuram penitus deleri ;nam s ) Structura revera in scirrho penitus non mutatur nisi , quod partibus summe grandescentibus nonnullae comprimantur, aliae distrahantur. Hinc suppuratione vel resolutione proveniente renovatur primaevi visceris labrica, vel melius remanet. Sensus ipse ablatus de totali structurae mutatione non cerintlfacit, nam redit denuo sensus si sanata fuerit Pars, Vel in cancrum abierit; ut inde humorem scirrhiticum a Riolano admissum , prout nervos in durantem nultimode admittam. Hi ne ea modo de caussa sufflaminatur sensus, qua comprimitur ner-Vus, aliquando enim eo detruduntur Parica, ut

24쪽

nam, ut infra magis elucubrabitur vasa usisque ad anastomos es ipsas cum Veni S pervia observavimus , quin imo proportione data eo etiam loci majora. Ilis quapropter sati S e vincitur non dilatari arterias a coinpressione

earundem, Vel obstaculo , ct impedito exin sanguinis fluxu; quod licet adesset impedimentiam non grandescerent arterim etiamsi citra tumorem obstantem reperirentur. Hoc

demonstrat Celeb. in Anato me & Pitysiologia Iacobus Regia in dissertatiuncula de circulatione; reveraque in artuum amputatione ligata arteria, etiamsi maXima fuerit, haec in ampullam nunquam dilatatur , quin imo magis , magisque constringitur, ut per smycesim tandem ejus eXtremum aboleatur lumen: In diversis tamen morbi stadiis , prout simplomata, sic arteriarum dilatatio diversimode se habet; observandum namque est dilatari jam venas, & arterias ab initio morbi,& in ejusdem decursu , minime autem in fine; quin imo in sine hujus morbi, vel melius dicam, in strumae perfectione ob compressionem partium uno equaque eXercitam, quae aliquando ossessiunt, ob imminutam energiam,

nec minitentur earundent rupturae; sed & aliquando sensus abit in eAternis , remanet in internis tumo- Tis partibus , & contrἀ.

25쪽

nec non sanguinis efficaciam, & alias caussas . inferius memorandas imminuitur arteriae iti-men, atque haec potuit Vera extitisse caussa, cur hallucinarentur nonnulli exiguas hac de re in scirrho, & struma arterias reperiri docentes , S praesertim Dionisius , qui in Chii . facilem ob vasa minima strumae eXtirpationem censet. Venae interea, cum sint superficiales& laxiores , fere semper varicΟSae , vel saltem dilatatae reperiuntur deficiente in his rigidiori elasticitatis Vi. Incrementum hoc partis, praesertim, quod cum arteriis grandioribus procedat , ab arteriis proculdubio originem ducit. Quomodo Teapse augmentum partis haberi posset, nisi adesset secretio major 8 Quomodo secretio

major, nisi haberetur sanguinis major copia, aut vi S' Neque augmentum partis istud ab impedito sanguinis cursu est deducendum , decresceret enim tunc potius secretio quam augeretur. Neque etiam ab inactione vasorum lymphaticorum, cum Vasa lymphatica non inicita huic parti fuerint tributa , cum licet non impedita eorum actione habeatur morbi hujus eXplicatio; cumque habeatur materia etherogenea nullimo de a lymphaticis habenda: Verum haec postea si 1 pectes enucleabitur quidquid dubii fuerit remansurum.

26쪽

16 Habemus interea a circulante majori vi,& quantitate sanguine caussam sat evidentem incrementi, & moli S adauctae, quae aliunde neutiquam foret reperienda. In qualibet quapropter obstructione cum molis incremento sanguinis quantitas habetur major, eHque sic, ut in struma grandiore major sese praebeat vasorum dilatatio , quam in minima, in qua parum a naturali distat eorum lumen. Ad certitudinem usque firmatur sententia haec ex observationibus , quas in aliis visceribus instituit laudatus Praeclarissimus Regia invenit namque EXactis Simus Anatomicus proportionem haberi inter vasorum diametrum , ct molem , aut ponduS Viscerum, , , Si Nempe

jecinoris, inquit, ex. gr. ponduS quinquaginta

tinctas non excederet, neque verior portarum di

ameter septem linens Parisienses superabat; s

autem pondus maseis evaderet , proportione quadam servata re diameter Nerior portarum augebatur , tit in jecinore septuaginta unciarum propritie venae portarum diameter decem lineas arguaret; quam rationem vasorum Non tantum velim esse

credatis affatur ipse auditoribus suis dum laureae donandorum es t promotor) in vena

Patholog. Obs. 1. π a: quas non ut homunculus unus e multis juxta ipstus verha, ut Eximius Plane vir confecit.

27쪽

soriarum , sed in arteria ipsa harsalica, ubi dejecinore , in splenica , ubi de liene agitur.

Haec certissima observatio opinionem, & observationes meas confirmat. Altius autem confirmare pergit sectio tumorum, seu obstructionum cum molis decremento, partium

Proinde , quae emaciatum eunt; in hisce namque Accuratissimus ille reperit, & ego etiam Vidi, arterias proportione data minores , sic & venas. Perstat idcirco nobis fundamentum nulli fortassis obici cedens , quo constituimus, in tumoribuS cum moliS augmento secretiones fuisse auctas; in illis vero , in quibus pars decrescens a naturali recessit, imminutas ; in primis revera luxurians humo Tum quantitas continuo coacervatur, interim dum in postremis depauperata humoribus Pars macilescit, arescit. Omnes igitur tumores cum molis incremento , hoc nonnisi a largiori secretione habent; sic & colliniones humorum OmneS;

nil enim hae disserunt ab illis, nisi ob locum

secretionis, & qualitatem materiae contentae;

sed cum ob plurimas caussas solidae in fluidas partes mutentur, & fluidae in solidas, nil efficit accidens hoc praecipue, quod tum solidae, cum fluidae ab arteriis omnino oriantur , &solidescentes ipsae partes in initio molles fue-

Tint; nonnullae autem secretiones non persi-v ciuntur,

28쪽

- is m

quod solida admodum sint resistentia,

neque admittant intra suas partes secretionem praeternaturalem: sic homines robustiores iis non laborant: sic etiam musculi aegre ferunt etherogeneas particulas, siquidem eorumdem motuS accretionem vetat; contra vero

glandulae morbis his facilius afficiuntur, prout compage non admodum firma donatae, nullo gaudenteS motu, pauca Vitalitate pollentes, ct creberrimis humectatae vasis. His adpositis plurima rectius explicantur. Praeter alia profecto, cur in hydrope ovariorum purulento, quem ascirrho fere semper provenire asserit te Dran vi. de PA. de Chir. T. 2. saepe redit morbus instituta quamvis feliciter paracenthesi ' nonnisi a secretione majore, & idcirco a vasis dilatatis: hydrostatica profecto vis sanguinis post depletionem ad ea loca irruentis satis non est explicationi hujuS phaenomeni, cum

certo sciamus nullum, aut fere nullum dari citatiorem sanguinis motum , nisi arteriarum actio concurrat, quae revera tunc temporis ablato obstaculo novam secretionem perficiunt. Quamprimum ergo scirrhuS, vel aquae collectio ad altiorem gradum pervenerit, tunc non secernitur ampliUS materieS , neque grandescit scirrhus ; tunc etenim comprimuntur arteriae a scirrho ipso, qui quoniam jam in datam molem concreverit, non patitur plura nova. Abacto tamen secretionis im

29쪽

pedimento iterum secernitur humor. Has ratione amputatas redire strumas memorat Favre. Humor in hystrope animadvertendus saepe denuo coacervatur, & quidem ea ratione, ut tertia aquae recollectio citior fit secunda, secunda prima; quo enim diuturni, or fuerit morbosus status eo magis oscula secernentia assues sunt ei liquido secernendo, quod magna non sine reluctatione prima Vice admittere poterant. Hac admissa sententia noscimus, cur inutilis saepe ultimis in stadiis paracenthesis, in provecto nimirum morbo ; tunc enim eXhalantia, vel secernentia

ostiola longo jam tempore grandescentia difficulter primam resumunt elasticitatem, & contractilitatem : hinc saltem in hoc morbo admittenda est Michelottii, Ρitcarnii, Lancisii, cum & Asclepiadis , Erasistrati, Borellii, Guglielminii, Verti Henii, aliorumque Opinio, qui censent ex minori, vel majori secretorii ostii magnitudine diversas haberi secretiones. Non latuit profecto summum Anatomi cum Walterum Vera hydropis ovariorum caussa; hic enim anno 1 786rin Acad. Beroc dixit , , LorS-qu' une cause quelaoxque pro it tine irritation , qui assecte idiopatiquenient ι' ovaire, θ' que par id te sam es attire aveo plus 4'

se dilatent , re secernent une plas g ande quantitό de flaide , qui en remplissant

30쪽

ovaire, forme hydropsie de cet orga-

Absurda est quapropter Celeberrimi Bo-erha ii de obstructione opinio, cujuS caussam praecipue in contractione arteriarum noscit, in convergentia parietum arteriae, in conglomerato sanguine intra ipsius caveam , & in mutata sphaerica figura elementis ipsis concessa; 1. Etenim contractio arteriarum eam pro conficienda tollit , eaque est, quae hanc impedit. 2. Quia arteriae non sunt conicae, sed cylindricae, quod saepissitne ob servavi, & ubi ad novi ramuli ortum eae perveniant , earum lumen illo vix dato imminuitur quidem, sed constantissime idem remanet usque ad novi ramuli egres um; universum igitur sistema si confideres id conicum est, sed arteria una seorsim a propaginibus cylindrica; hinc nulla offertur sanguini a parietibus obstantibuS mora, quae tamen etiamsi tales essent obstructionem nultimo de prO- gignere possent. 3. Quia in arteriis animale Vivente numquam grumus sanguinis percipitur dempto aneurismatico sacco; ViS enim earundem perennis , ct citissimus abinde sanguinis motus hoc coagulum vetat. 4. Quia

precaria est sic & ipsa forte sphaericitas :)haec sphaericae sigurae mutatio : elementa namque in toto naturae regno eandem semper