장음표시 사용
51쪽
Quibus tamen responsionibus non obstantibus, argumenta superius excitata adhuc vigent.
Repli eatis igitur quod siue potentior pars tractationis illius sit de acquisitione inter vivos, siue de alia incidentet dieat, hoe nihil facit: quia in Pom it continuatione praesupponitur, supra non suille tractatum de modis acquirendi per vltima voluntatem. & insta non suisse tractatum de acquisitone inter vivos, ted supta de insta de illis tractauit,ergo mala continuatio.
Nec obstat quod debeat attendi id quod principaliter agitur:quia respondetur,quod hoc est vetu,
quando fuisset de mente disponentium aliquid tractate incidenter, & aliquid plincipaliter . sed hie non constat de mente, imb ide quod plus est pr
supponitur per Pollitim, nee etiam incideter de ea tractari, ergo eum hoc deinde salsum esse fuerit impertum, sequitur,quod mala suerit continuatio. Quarto 5e ultimo contra ipsam valide insutgo, videlicet non esse vetum id quod praesupponit Pottius, intentionem Imperatoris fuisse, ita icta te sumpta de acquisitione inter vivos, de infra post mortem, sed sua intentio fuit tractare de acquisitione singulati & uniuetiali que quidem intentio deci ratur per 3.s n. suprati t. prox.& per 3. primum,lusa de aequi Q. per arrogat. non autem restringere
se ad traetatum specialem de ultima voluntate, de inter vivos; unde ex iis hcc Portii continuatio rei j eienda est. Pollent etiam & alia multa deduci, sed in re nullius momenti tanta temporis iactura non est facienda. a 1 Tettia igitur succedit continuatio Iac in add. ad Port. hic, quam quidem non habemus necesse reis serre, tamen ut praemissum ordinem seruemus ita
continuat ipse Ias supra dictum est de noti nullis modis aequirendi dominium de iure ciuili, supra de usu de habit. sed quia inter alios modos aequitendi de tute eivili ipse est unus, ideo rectὰ ponit ut titulus de testamentis.
Sed hane quoque continuationem damnat T hias Nonius hie, nii. is.& alii moderniores, de bene quidem, iudicio meo; hoe patet Primo, vult enim Ias quod modus iste succedendi ex testamento sit tutis ciuilia, quod tamen est salsum, cum sit de iure gentium secundum m sis receptam opinionem, ut insta suo loco demonii tabimus, ergo. Secundo illa eotinuatio praesup ponere videtur, infra non poni modos acquirendi dominia de iure sentium, hoc autem est falsummam per secessitionem ab intestato, rerum dominia acquirutur, 3.fi-Na. titi prox. de tamen successio ab intestato est de iure gentium,ut omnes admittunt,& probari vid tu rex cap.ius naturale, prima distin Lergo prcsuppositum lac corruit. Terito mouetur Bauer. hicinam haec continuatio tanquam a remotis sacta, est teijeienda, de licet aliquando a remotis facta toleretur, ut quia tituli intermedij sint de materia, ut in casu nostro,tamen
iure non procedit, quando potest fieti commode ad proxima, sed in easti nostro fieri potest, ergo.' Quarto de ultimo ego valide insureo vltra DD. Iasimia enim cotinuatio videtur concludete, quod titulus de testamenti, debuisset poni statim post iitulum de via de habitat. vel saliena non concludit quare potius hoc in loco quam alibi poni debuelit
Neeobitat d. ψ.sin. supta de usu de habit. a quo
ducit Ias. suam continuationem: Nam respiadetur, quod text. ille loquitur in tractam acqui tendi d
minia titulo singulari, nam in F. singulorum,supra de recidivis. usque ad praedicturia g. suerunt explicati modi acquirendi de iure gentium , a g. vero tina. de Au & habit. hucusque dixit quibus modis iure
ciuili sngulae res aequitantur: nune vero transit ad
tractatum acquisitionis titulo uniuei sali, in quo permistim& ius gentium de ius ei uile explieatur,
3 Continuatio ergo, quae nobis sequenda est ponitur non ab Accuri . non ab interpretibus, sed ab ipso met Iustiniano in supra tit praecedentis, visarentur Aret. Fab. S alij hic. Ego igitur eam altius vobis reserenda statui, ad hoc, ut institutionum omnem ordinem prae oculis
habeatis, sic enim continuationes omnes deducendae sunt ex ordine s. de dispositione libri quem pi γmanibus habemus, ct continuatio deinde eam nobis praestat utilitatem, ut cognito ordine, facili rem cognitionem terum peri lactandatum pix stet. Aio igitur, totum Iulliniani Institutionum volumen, pertinete principalii et ad tria summa capiata; ad personas, adtes,& ad actiones, f. tin. supra, de iure nat. gent.& ciuili,l. a. s. de statu homin. De
personis dicit ut in toto primo libro, usque ad titu. de retum diuis Tractatus velli telum incipit ibi, ct durat usque ad tit. de obligat. De actionibus autem dicitur a tit. infra, de obligat. usque ad finem Institutionum. De rebus autem ita disputat Imperator , ut eredat se quae ad res pertinent exposuisse omnia, si modos quibus res nobis quaeruntur exponat tractat ergo de modis quibus res aequituntur, ut constat ex β. sngulorum, supra de rerum di
proximi. Res autem omnes nobis acquiruntur vel
de iure gentium, vel de iure ciuili, commodum via sum est , modos prius exponere, quibus lute gen
tium domini esseetemur, d. , singulorum. Sunt igit ut politi modi acquirendi dominia de iure gentium, a titulo, de rerum diuis usque ad titulum, de usucap.d. g. singulorum,& d. f. fin. supra de via de habit. ubi facit transitum Iustinianus ad modos ciuiles qucrendi dominia. Horum autem,stilicet es- uilium modorum, alij sunt sngulares,alij vniue sales s.fin. supra tit. prox.& inlia de legat. in princit. quaedam, is de acquir. rerum dom. Visum est Iustiniano ante exponere modos ciuiles singulares, de hos prosequutus est a titulo,de usucap.vsque adiit nostium, ut in d. 3. s. de via & habit. de in , .s n.
In nostro autem titulo aggreditur Iustinianus tractationem modorum uniuersalium, d. g. s. sunt enim modi uniuersales hi file, i, reditas, notum pollesio, arrogatio, dc adiectio libertatum consciis uandatum causa. Cum ergo de modis uniuersalibus esset dicendum hoc loco visum est Iustiniano primo loco de haereditatibus agere, quam dereli-
52쪽
8 Petri Ric clardi j Commentaria
nis tribus sequentibus locis. Haereditas autem estuplex, desert ut enim ex testamento, vel ab intestato, d. g. fin. tituli praecedentis. Quoniam autem testamentaria semper praesertur legitimae, i. qua diu, ffide acquit. haeted. prius de testamentarijs haereditatibus dicendum videbatur: Ad has vero cognoscenda . necesse est ut cognoscamus tua quod in testa mentis, & eorum ordinatione obseruatur Vnde, hae in re necessarium est initium cri inquit Iustinianuso detestamentis ordinandis exponere. Quam continuationem firmant Aretin. Fab. Plat.
Vigli ut num. Io. Ozer. nu. I. Tob. num. at Pic nardus pag. I. de tandem est communiter recepta,
ut de eommuni testatui Tob num. 1 . de Picenaris dua loco supra citato, Ac in toto corpore iuris hae Imperatoris eontinuatione melior non potestinueniri.
a sed quoniam opposita iuxta se post a magis
elucescunt, Bart. authore in pro m. i tum, in I. de antea, in princi p. Cagnol. in procm. florum, nu. s. Ioan . Monacho in Rubri de renunciat. lib. s. dixit Christophorus Lanstanchinus, in tract. Vtrumst pix tendus Doctor,an Miles, num. 1.idelicontra hane communem continuationem plura deducuntur per Doctores rvnde de nos quoq; alia vitta ea nolito marte fabricata, contra illam diligemus
argumenta, ex quorum resolutionibus esse non tantum necessariam est enim necessaria cum a legi latore sit prodita in sed etiam optimis rationibus in stitutam apparebit. Et licet non pauci quidem, &magis probati viri inutiles existimauerint huius
modi inquisitiones, cum l. a. de statu ho m. super quam sundatur opinio faciendae continuationis,
nihil probet,& apud nox no esset illud perpetuum
edictum. tame in hoc maiore parte sequendolia amerror comunis facit ius, i. i. ff. ad Maced. l. C. detest l. fin. in fine, is de osse. praes d. ex quo tractatur ab omnibus, nos etiam pertractabimus. t s Ptimo, igitur cotta eam moueor qd continuatio
nil aliud est quam actus sueeelsuus ad persecti
nem eiusde materiae tendens, i. continuus, in princisi. de vetb oblig. Ripa in Rubr.extra,de iudi c. nu.6. Aixit Cagnoi .in Rubr. nu. i. s. de Orig. iur. & hine est quod aiebat Geminianus . in eap. I. in s ne de
conseo. eccles vel ali. in s.continuatione esse dum tum eoniunctorum inter se corporum tactum ι at nostra eontinuatio non est de materia ad eandem
materiam: imb, ad longὸ diuersam: nam agimus Ae modo uniuersali querendi dominia de in te ciuili,& eontinuatio facta est ad modos tutis gentium; item, sit ad modos ciuiles, sed particulares .ergo. Responis et quod eontinuatio nostra fit de materia rerum ad eandem materiam rerum: Nam lueet diuersa sit acquisitio ut sit de iure gentium. ab
ea quae fit de iure ciuili, necnon etiam diuersi sint modi uniuersales acquirendi a particularibus, tamen utroque casu dicitui aequistio in genere idisatum rerum de hoe se se itin saciendis continuationibus, ut nos docuit Imperator in titulo supra, quib. mos . ius patr. potest. sol u. ubi primus ille libet tractat de per ni arde litat aliquae persone sint liberae, aliquae seruae, aliquae sui iuris . de aliouet
in potestate, tamen transium lacit de illis qui dimno tuti subiectae sunt, ad illas quc liberantur ab aliana potestate; quae quidem pertiactatio, litat si di
uersa , dicitur tamen esse eadem in genere, cum invitoque capite de personis agatura Ad idem pondeto ego titulum, qui b. mod. toli oblig. qui continuatur ad titulos superiores. in quibus agitur de obligatione inducenda: de lic Et quid diuersum videatui obligationis natiuitat, de illius motri in genere tamen est eadem materia obligationis: ita hieest eadem telum aequisitio, aliat s omni tali ad eandem materiam in indiuiduo esset facienda conti
nuatio, una tantum tractatione necesse erit omnes
tutis libios occupari. Is seeudo tamen continuatio est facienda ad proxima, de immediate, non ad remota de ad separata l. r. isde statu ho m. l. eum de lanionis, I. asinam, fide sunt . instr.eum consocijs, sed haec non est i iis, ergo. Minor probatur quia proximus est is, quem nemo antecedit, i. ploximus est, is de vetb. signisc. l. r. 3. proximus, Eunde cognat. Dixit Cynus noster,intraef. de successi. ab intest. parte 2. numet. 8. Aialon.
Rosellus ibidem, num. s. sed inter nostros titulos ad quos fit continuatio, duo intermedij adsunt tutuli, supra proximὰ praecedentes ergo est vitiosa. Augetur disseultas ex spiti fieatione istius umeabuli, Continuatio, quod quandam coliguitatem designat, Iasin Rubr. deleg. r. num. i. via detesta Seneca, lib. 2. Naturalium quast lonum,continuatio est partium inter se non intermis aeoniunctio. i 7 Sol u. quod continuatio facta ad remota toler tur , quando ea quae sunt in medio, pertra 1ant de eadem materiar ita dixit Imola in Rubr. Ede appellar. num. I. Ripa in Rubr. extra, de iudicinum.8.
Alex. in Rubr. soluto matr. num I. Iai. in Rubr.dele . I. num 8. quam etiam opinionem tenuit Alet.
supra in procera. Inu. in ptine.dixit Camill. Plaut. in irata tuo de Noti, clauettae. lib. secisi do,cap. 8.num . . de movemur pertext. in l. r. n. li tab.testam.
nullae extab. ubi inquit I. C. Postquam Praetor linquutus est de bonoru possessone eius, qui testatua est, transitu facit ad intestaim: ad idem iacit secum dum eos principium insia,de legatitamen multi tituli aderant iniet medii. loquentes de eadem bonorum possessione, inter eam quae nobis pr ueniter testamento, de quae desert ut ab intestato. Sed animaduertendum est, quod licet si in se verum istud, non tamen videt ut ex illis iuribus pr hari, prout etiam animaduertit Ripa in d. Rubi. extra, de iudie. num. 8. loquuntur enim illa iura de subordinatione materie ad eandem materiam,que subordinatio bene pol fieri ad remota, l. E. I.quartus, C. de veteri iure enucl. ideo allegandus est texta in s.duos reos f sn Ede duob reis,ex q'oclaicituris Regula. quod medium non impertinens non impedit extremotum coniunctione notat Ioan. Brunellan tract.de sponsa l. de matrim .rium.2 3. a. ccnesus sed in casu nostro tituli. qui sunt intermedis,
loquuntur de eadem acquistionis materia, ergo non si ad remota ; de hae duae oppositiones deducta sunt ex regulis continuationu . Nune veth contra ipsus coiinuationis ordinem argumentabimur.
53쪽
Tertio itaque loco oppono, oportebat enim Iu.einianum antet modos ciuiles pii ut de uniuersa. libus agere, deinde ad particulares , de singula testtansitum facere Praetoras exemplo, I I .il. de rei venae facit i. a. ubi Bari. in Summatio, Ttit .dereb. et . ubi Dec. in I. notab. in vit. lectura uniuersalia enim prim explieari debent, ut infra, de haeres. fidei comit in princi de supra, de iustitia de late, ,. huius studii, at ipse fecit contrarium, ergo videtur suum ordinem male duxisse.
39 Respondet ut primo loco, quod eum sipta sui iasit tractatum de modis iuris gentium, qua omnessere sunt particulares, d. s. singulorum de re diuisnon erat alamum a ratione iuxta illos ponere mo. dos ciuiles particulares, argumento text.m s. tertii
insuper anni, de ε .post eudem, in procm .isorum &se ratione antiquitatis prius ex pheauit singularia. quam uniuersalia, cum antiquior sit praserendus, ἀλsingulorum, d antiquior sit modus aequirendi dominia titi singulati, quam uniuersali, eum ille ut plurimum, imo semper sit iuris sentium, modus veto aequite si per uniuersitatem sit ouili d. s.s n.
titipraecedentis, unde non obstat.
Confirmatur d. responsio: nam nos videmus in tute aliquando speetali quadam ratione singularia praeponi uniuersalibus, ut in iit. f. de iurisd.omn.
iud & in tit. isde te iudici ubi prius ossieta designatiit, dringe in genete de in communi de omni iurisi dictione dixit, sicit idem in tit. de reg. iur. I C. ubi st speciales titulos super rebus de pessonis, po-t generales traditiones, ita in casu nostro, ratio. ne antiquitatis hoc factum creditur. , ct Nee obstat si dieatur, quemadmodum in ei reularibus disputationi b. dictum suit, ouod antiqui ra praeserunt ut datis terminis habilibus, in illes oui si antiquior, de ille qui est posterior. iii eadem
lint dignitate constituti, tunc antiquior praesertur. Deus vetd ubi posterior esset dignior; nam tunc ratione dignitatis antiquiori ille erit pr serendus; vprobatur: quia Ius Ciuile antiquius est iure Canonico, de tamen ius Pontificium tanqua dignius pret ertur, cap. solitae, de maior de Obed.fie in proposito, licet modus aequirendi titi singulari ut plurimum stantiquior modo aequirendi petuniuet Getatem, tamen quia modus uniuersalis acquirendi dignior est, ex eo quod plura in se eontinet,ideo ratione dignitatis attenta, pr serti debet, de ita adhuc videtur remanere dissicultas. Respondeo enim, negando quod dignior si modus aequitendi tit. vniuersali, quia imb nulla eonsiderat ut dignitas: de lieti in si plura comprehendat, hoc tamen non habetur in cons deratione,quominus prius explicet ut tractatus terum aequirendatum tit. singulati, cum si vetustior, ut expresse inquit Imperator in A. β. singulorum, licet ergo uniuetialia snt prius explicanda, hoc tamen non pro cedit, quando particularia essent antiquiora.
et a Secundo respondeo, quod illa Regula quae habet , ab uniuersalibut, de generalibus esse incipiendii, ut patet ex Rubr. insta de bonor. possin Rubr. extra, de probar. in Rubr. extra, de reb eccles non alien . de in Rubr. C. de situ. sugit hare tamen Repula vi plurimum veta est in naturalibus,ut tradit
Cagnoi in Rubri de reg. iurinu. I s. sed extra nat talia multoties partieulatia praecedunt uniuersiislsa, aliquali specialirtitione, puta, ratione facilioris doctrinae, prout intimili dixit glos in Rubr. de res.iu in s. respeetii enim doctrinae tradendae, par ticularia de singularia praecedere debent uniuersalia, ut in simili iacit Aristoteles Politicorum I .c. I. .bi volens in uestigare quid sit Cillitas, inuelligauit primo singulas partes ex quibus ciuitates eoi stant; hine est, quod etiam I. C. de compilatores istud obsit tinti ut in tit. de teg.tur.5e in aliis titulis in quibus tractatum est de parti latibur, ae demum de uniuersalibus, & ideo inquit I. Q inl.s seruus, 3.inquit lex, is ad leg. Aquil . non esse intonis ueniens, quibusdam specia)ii et pra positis verbum generale subij cete, quod omnia speetaliter dicta comprehendata voluit glos in i .didi elausila,s deverb. obligat. dixit Ogn l. ind. Rubr. num. II. de Mainerius abi. nu. s. cum sequenti b. Hac igit ut ratione Acilioris doctrinae, .el antiquitatis gratia, prius dixit Imperator de modis particularibus, quam de uniuersalibus. Quarto oppono: si hoe in loco erat agendum deaeqti uilone uniuersali. quae est quadruplex, ut ind.; .s n. lit praecedentis, cur enim prius tractauit de
haereditate, quam de alijs quo enim tute hoe seri debebat cur tanta iniuria alios modos uniuersales asseeita praesertim, quos arrogatio si a uinentibus, hareditas uerli post mortem semper eon itur: do. bebat ergo discutere Imperator diliget issim Equis-na ex ijs modis erat praeferendus, de si aliquia debebat presilit,ille arrogationis modus elat prusiremdus, ratione supra deductarat non ficit aliquod daptaedicti ergo mala continuatio. et a Sol. multas fuisse musas propter quas Iustini
nus testamentatias hereditates reliquis modis uni--salibus pr tulerit. Prima, quia bonorum posses est ad exemplum haereditatis a Petaetore constituta, ut declarant Interpretes in princ.tiiu. de in I. quos autem, de bon. poss. Adieci. liberiarum ieruandarum causa post testamentariam haereditatem naturali ordine uenit, ut i de eo cui libert. eausa bon. ad ij ei. quod etiam legitimae litteAttali testamentaria sit praeferenda. est tot. in l. quam diu, ff. de aequir. haered. ut insta. Quatenus antem ad arrogationem attinet, in qua erat maior dubitatio, potest diei, de haereditatibus antea sui sie dictum, quia est modus magis frequens, ergo diligentius εο accuratius ante omnia eognoscendus erat, argumento leg. legaui, is de liber. l .l iusto, isde usucap. Item, latius patet ille modus aequitendi per haeis ditatem, ut tot tituli de eo loquentes indicant: ne non etiam ipse est communis ad plures personas, Plures enim testamenta eondunt, quam sitos sibi arrogent; Fuere etiam de aliae causae eo tempore uae ipsum Iustinianum induxerunt ad pertractarium priori loeo haereditatis acquistionem, quam filiorum arrogationem quς nobis minimὰ pet* cognit que sunt: unda, ea adductis iam patet responso ad supra dictam oppostionem. Ite, potest diei, quod erat dignior successio testamentaria, cum a iure gentium inducta sit, se n- dum opi . commune: arrogatio autem tute ciuili. Tettio
54쪽
io Potrl Rica tardis Gommentaria
fieri aequisitio inter vivos. sue fiat per haeredita te in iue per arrogationem i tunc enim procederet
retu ueniunt supra relatum, si per saecessione vel per haereditatem post mortem suam quis non acqui teret, sed cum eo casu semper fiat acquistio
inter inuos, respectu viventis, merito non con esu dit argumen tu in satis, ergo constat, qua de causaptius dixerit de testamentis, quam de alij x modis uniuersalibus. a 3 Quinto tamen ego oppono contra pratili tam continuationem seu ordinem a Ttia praesupponit Imperator quae sunt falla. ergo si is a continuatio,
argumento cap. cum Paulus. l. q. I. argum. Iext. m
pine. supra de usus. iAssa optum probaturmam dum inquit ipse, dictum elisupra. de modis aequirendi de iure geniatium, titulo particulati, sequitur videre iuvitio erussi Sus. Pro constanta prae lupponit supra ante itatulum nostium non esse tractatum de modo acquirendi per unium sitatem, at hoc est salsonu quia diactum est supra, de arrogati cilcito titulo supra de adopt ubi tractatur de ipsa filiorum arrogatione. secundo ptae stipponit Impeta torset taetalli in sit perioribus titulis de amiti sitioneturis gmdiu poli modum se velle ti actate de acquisition h iuris ciuilis , quod praesuppostuminora est veritine quia insta tractatur de emptione, di ivendit lotae .de loca
tione, & de alijs, qui omnes contractus sum incidi acquirendi de iure gentium ergo. Tettio praestri ponit Imperator, quod insta. mn ita turdea quisitione palliculari,alboeest susu: quia tracti de Legatis, Codicillis, Fidei commissis patii lati bus, qui omnes sunt modi aequirendi titulo patii.
culari, ergo de ptimo ad viti nati redditur falsa pro
Respond. ad ptimum de irrogatione, quod ibi
principalis intentio est, petit actare de adoptione. non autem de arrogatione e sed cum attogatio si species adoptionis geneticae, ideo de illa tanquam per accidens pertractat, ita in Circulatibus dispitationibus suit responsum . Quae quidem resolutio de Aelli potest euerti ; nam topilatio titulorum maximo cum ordine ,& ratione pedita est, unde, quemadmodum tu vis, quod tractet incidenter de arrogatione, eo quia est species adoptionis . diis eo, quod etiam pertractabit de ipsa adoptione in specie per accidens: nam si adoptio ia quam genus habet sub se attogationem, & adoptionem, si incidenter tractat de una specie et go de de alia: at hoe
est salsum, quia principaliter tractat de adoptione; . ergo & de arrogatione peragit quoque principalister, te non incidenter
Tutior, ergo responso est, quod ibi non tractat Imperator de acquistione actualitet, sed de modo acquirendi per arrogationem, docet enim Iustinianus quid sit adoptio,quae artogatio, quomodo fiat, de per quem, de cuius fiat arrogatio, ut ex lectura illi ut inuti constat. Nec obstat s adhuc obiiceto, quod imo agit de aequisitione, dum inquit text. in princi illius tituli, quod si impubes arrogatus de-
ce stetit, tenetur restituere omnia bona sua, vel seu exluceda uetit, tenet ut ad quartam suorum bono- tuti herm Respondeo, qiuod eum imperator vplet demonstrare quomodo sit aliogditio ad quis teneatur arrogarot l. inquit ibi: quod si ille impii. bes , luc. non autem quod er ρ roseiso volutitit da aequisitione tractate, sed agit de ea in quamuaxari se declarat modum . dc normam arrogationis de hoe pacto .cessat prima dissicultas. i. ad secundum de emtione, di de alijs ,res n. detur. de ibis tacta deempii et neueui
cum ipse iam terminauerit modos acquirenditu.
credhudum, tres vel quattuor titulos incidiraei post os elle: Nam respondeo, quod imo in t dent neccilitate ductus. quia cum emptio& locariore spiciant ipsam obligationem ecili is caulari, Eumloquariu tu i ii titilli de obligatione ex contio su ι Edit achatuc oblinationis erat ultimo loco explican dus secundum tuentem Iustitiam in s.fira supta. de iure nai. eat tu ciuili, .idia occasione ipsituti, i rationum, illorum meminit. i. Et Niltem respondeo. quod ibi mo ractat de e mictu emptionis & locationis. tanquam de conti ctu iuras gentium , sed do obligatione, ut patet ex Rubriae oblin quae ex eoris eniti nascuntur, si deo blietatione, et go non domodo acquirendi. iAd testium te spondietur pet d ob alti hie. numia . quod noli uactatur insta. de legatis & de alijs prιneipalatet, ut ostendatu . qiuemadmcduni domminia illius muli acqui ni tit; sed ex eo quod dg testamen fissi pra iactat dictum: unde, eum legata non possent fieti nisi in insta Henio, i seo de illis casione testamenti peta t. & hoe sibi utituit m Q. petatis o prine. de legat: abi. sed eum Orfitiino de Lellaioniss loquuti suerimuri non potentiora sine
causa haec materia degatorum petit acta tr. II
idem signi hcauri in d 3. siti upra per qn s petii.
D .ae tui. duait, hactenus admonuisse suesit, quemadmodum singula res nobis acquirantiu deside eo nimis otti ubi Agalla res nobis relinquun tur,oppol tu nius in secioti loco te remus: quasi in nuat ipse Imperator, quod supra secundum eiu propositum'. delegatis erat perita Lindo rab. quia Iamen ab haredibus aestamur qui intesta remo institui seseni, in materia testam elotum Opportu
a 3 Contia qua tu resposonem ego in Circularahi a disputationibus it plieabam, in ptimis at imaduectendo, quod de iure fibrum Legata & Fidei commissa erant exaequata, l. i. de leg. i. sed quom ani itasse non erant exaequata per viam Regulta, de in omnibus, ipse Imperatot de iure Codicis in omnibus de per omnia exaequauit, prout est videre itii. .& e, C. commvn. de legat. s. sed non usque, in-sa, de legat. modo stante hoe, argumentot sic. Compilatio Institi uioniam sequentes coriam nes traditiones sitit post Pandectarum compil
tionem, & poli libro a Codacis e sed in libris C dicis ualuium est, quod legata seni s deicommissa possini relinqui ab intestato ergo male Impera. tot dum inter modos pallicυlatcs, de sic post iiii lum de donationibus, non posuit mulum de legat.
de pet consequens male respondct ipse in It incidu
55쪽
legit. et in d. s. s n. tituli pr cedentis, ubi inquit, non polle tractate delegatis nisi poli titulum de iesi
mentis, quod non est verum: poterat enim alere delegatis a me titulum detestamentis, ex quo tem- rore compilationis institutionum legata potetant feti extra testamentum, di haec consideratio admodum urget.
Vnde tesolutio p test esse, ut dicamus in primis, quod non est vetum quod Compilatio instituti Dum metit post compilationem codicis, sed sui tante Codicis editionem, quam nunc habet nus: be-nc verum est, quod compilatio institutionum nitroil primam editionem Codicis,quam hodie non habemus, ut inquit glos. ιn 3. quorum utramque viam . in pro m. inst. in verbo, consonantiam, de ibi adnotat Aldobrand. si ergo eompilatio Inssit tionum fuit anterior copi latione Codicis,quo h
die utimur, cellat argumentum . An autem veram opinemur communem opim circa Instituti
num, de Codicis compilationem, de quid sentiamus, scripsimus in j. sed non usque, delegat.in 2 . intellectit ad i. primam,ssi e leg. I. secundo videtur, dato, quod Compilatio Institutionum ei sci posterior,& quod eo tempore losaia possent fieri ab intestato, tamen quia digni otec potentior causa est testati, quam intestari, inconueniens esset, si tractasset delegatis, antequam detestamentis, eo quia, eius intentio erat pertractare de eausa testati,ut ipse satetur m d .fina, Praeterea , titulorum Compilationes sui secundu ea quae sequentius accidunt, argumento I nam ad ea, is de legib. at ex stequentioli usu euenit quod legata in tella mentis relinquantur, quam ab int stato, ideo de illas no tractauit ante iram prius explicat et legata in testamento relicta, tanquam sequentiola, & ut etiam dixi digniora,& potentiora,
argumento l. quam diu, Ede acquiren . hae Ied. ergo cellat argumentum supra relatum. Sexi O ego oppono,attenta hae continuatione sequetur, quod priori loco ponentur res, quam per Onae, cum prius dixerit detestamento, qua inde personis testantium Ad consequens est salsum, et-go de antecedens. Consequentia probatur per h. omne autem ius. supra de iurenat.gent. de ciuili, ubi personarum cognitio sempet debet praecedete, l. i. q. de statu hom.
Consi matur per libios Codicis, in quibus prioli loco dixit de personis testam tum, quam de ipso te.
Respond. quod cum Imperatoriam explicaveis rit modos aco uirendi de tui e ciuili palliculares, de demum in ,.nn.tit. price stroposuerit tractare modos acquirendi per uniue tatem inter quos est tectamentum, metito posuit hunc titulum de testa- .mentis: s autem prius pertractasset de personis te santium. Grallet quidem Imperator in primo limine, quia sub illo titulo, de Rubr. Quib. non est permiss sacere testamentum , non ponitur aliquis modus acquirendi dominium tit. uniuersali, unde, suadente quadam necessitate hoe fecit. Nec Obstat, quod in Codice eontrarium seruauerit: na ibi Imperator motus est alia spectit litation de qua i .vi- imus in a. quaest. Poti. supet hane nostra Rub septimo oppono. pret Opposita d.continuati ne, sequetui Imperatore seipsum im pugnare , hoc
autem no i est ad miti ndia,c o mala continuatio.
Consequentia pio batur: nam inquit Imperator in I. sn. per quas person. nob. acquir. explicito tractatu terum acqulica uum titulo particulari de iure civili, sequii ut videre de modo acquirendi petu niuersitatem de iure ciuili: & subdit incontinen- ii iii illum detestamen iis, qui tamen titulus est mo-d ut acquirendi de iure gentium, non ciuili, secuniadum receptam semetiam, ergo Imperator seipsum impugnate videtur. αε Respondetur distinguedum esse hac in re, cum sedete distinctionis omnia concordentur , t .apud antiquos, ubi etiam glosin 3. sin autem, in verbo, di scietis. C.de surt. Aut enim nos consideramus ipsam successonem testamentariam, seu testamentum sne sotma, sed prout est rudis & informis umluntas, de tune procedit argumentum, testamentum scilicet esse iuris etentium; Ani verbcons deramus testam eiu iam formatum, Ze solemni ratum cum forma tradita a Lege,& tune testamen tu dicitur etia iuris ei uilis .ino io quando Imperatot subnectit titulum detestamentis, intelligit de tella mento sit malo, de solemni; Et haec videtur esse communis resolutio, de qua videbimus dum disputabimus de origine testamenti. Octauo dc vltimo deducitur contra hane Continuationem, seu potius conita vel ba ipsus Imperatotis dicentis ac prius dispiciamus de licteditate, quae prouenit ex testamento demum de ea quς prouenit ab intestato, contra quod dictum moueor rnam si hoc in loco erat iractandum de hareditate, prius erat explieanda haereditas ab intestato, quam ex testamento. Probo: antiquiora sunt praepone a s da ex mente ipsius Iustiniani, in da. sngusorum, at haereditas ab intestato est antiquior, qui aestinis ducta a iure naturali, quod eiustius este patet hoe ex l. sna. C.quotum bonorum ibi,& lex ipsa natuti suecessistes eos iacit. glos in eapsus naturale, in verbo successio. i. sist. sed de iure naturali no erat adhue introducta testamenti factio. cum hoe induxerit lex ciuilis, ut inquit text. in princi titi nostri, ibi, sed pridicta quidem nomina ad ius ciuile res rebantur, ergo dicendum est, ii reditatem ab inis stato, inuentam a iure naturali, antiquiorem esse, de per eonsequens digniorem, d. g. sngulorum, e go erat prius proferenda,arg. l. i. dc a. C. ut dignitiora. situ. lib. ia .arg. LI. dc 2. ff. de albo scrib. natura enim antiquior de nobilior est iure positivo. cum ars imitetur naturam, teste Aristot. a. Physe g. minorem A. de adopt. l. adoptio, Ee .lit. l. nihil, g. sacilior, si de bon. liberi. Constinatur quia siccessio ab intestato est generalior, cum ex ea Omnibus succedatur, ex testa mento autem illis tantum, qui habent testamenti faction ergo priori loco et at ponenda, at non hoc fecit Imperator, ergo corruit.
α 5 Respond. negando quod haereditas ab intestato
emanaiit a iure naturali, imo ortum duxit a lege ei uili, nempe a lege tr. tab. texi .est in l. lege obuenire, Ede vel b.sgn. l. i. Ede suis de legit. hcted. Neco stu text. in l.sn. C. quorum bonorum, nam reto quetur
56쪽
ir Petri Ric clardi j Commentaria
quetur in eontratium , dicitur enim ibi, constat vi tum a bonis intestatae uxoris superstitibus eonsanguineis esse extraneu, cu prudentiu omnia Responsa,& lex ipsa naturi suecessores eos satiar,elgo prudentum Responsa; quae nil aliud sunt nisi ius ciui te, F. responsa prudentia, supra, de iure nat . in dux
runt consanguineos sucee flores fieri, non aute maritum, ergo non lex naturae. Illa autem verba, & lex ipsa naturae successeres faciat, sunt intelligenda re spectu naturalis eiusdam affectionis, cum Omnita hominibus a natura instum sit, vi potius consanguineis, quam extraneis bona sua relinquant, non autem quod istud induxerit ius gentium. Plaeterea, dato, quod intelligerentur illa verba aure naturae, pro iure naturali, tamen etiam non probant, quia sunt verba enunciativa, quae non di- ponunt, i. qui familiae, st. fami l. ercis eund. cum cons ijs. Nee etiam obstat glos in J.cap. ius naturale, quia quemadmodu animaduertunt Modet ni Cte monens hic, text. ille loquitur de successone non restamentaria, de haleditaria, sed capitur pro sue- cessione per carnis propagationem, seu per sobole contractam, quod probant illa verba praecedentia, ibi viti & Aminae eoniugatio: postea sequitur, libet otii successio; Nee est in conueniens, vel basii sequentia declarate praecedetia. δύ ἡ conuerso, l .virum, isde petit. haeredit. l. sed & posteriores, iisdelagib. dixit Ioan . staphileus, in tract.de graiijs exispectat. 3. circa num. 17. sequitur ergo, haereditatem ab intestato ei Ie tulit ciuilis creaturam, scuti testati. Nee obst. successionem ab intestato esse generaliorem: quia id quidem sateor, sed ob id non se
quitur,ergo est dignior, ut simant Doctores com mun .in Rubr. s. si cert. pri. unde, cum causa testa.
ti deinde sit gignior qua intestati. ideo prius dixi a
de testamentis quam de legitima haereditate. 1ν Quod si dignior, probatur: quia magis ex me te defuncti venire dicitiat,gloscommuniter aper bata, in Rubr. C.de bon. posses secundum tabul.
Auget ut hoc: quia prouiso hominis sicit cessate prouisionem legis, text. est in l. fina. 9.& s quidem,
C. de pact. conuent. videtote text. in I.& habet, s.cuquis, is de precar. vhi not. Bart. Consi matut & tettio, quia haereditas testamentaria dicitur honor, i. Iulianus . vel snsi. n. ff.s quis milia causa testam.
ibi. proprio honore omisso. Ad idem saeit t. filium, s. sed s portio, isde legat. prestand. ibi, eum no m do honesto titulo, sed de pleniore haereditates tribuantur. Vnde, cum si dignior, hinc est quod iura exclamant, quod quamdiu potest habere locum successio testamentaria, friget ab intestat , l. quam diu , 1s de aequit. haei ed. l. quamdiu, is de repturi
l. antequam, C. comm . de success. l. ex testamento,
C. unde liberi. cessat ergo omnis dissicultas superius excitata. Vndὰ,ex his iamiam apparet, contianuationem quam vi imo loeo retulimus, necessa
I iam esse.& tequentam, cum ex libro ipse Institutionum Iustinianus eam nobis tradiderit,& quam
nos supra tantopere diximus commendandam.
Iuxta hanc continuationem sunt a nobis explicandς quattuor quaestiones, duae excitata hic pet Port. altera a Bellono, quarta a nobis: qua omnes ipsam tituli nostri stuationem respicere videntur. as Prima est quate in hoe libro Institutionum inscribatur Rubr. nostra detestamentis ordinandis. deinde ponatur de alter titulus, quilia non est permisi. c. testam . eum inisorum libris hi duo muliconiuncti sint sub una tantum Rubride testam. de qui testamenta sic. poss.& quemadmod. testamen
secunda quate prius dixit de testamentis, quam se personis testantium cum in Codice contratium ab eo fuerit obseruatum. Tettia est quaestio Beli. quare prius dixit de totestanicio paganico,quam de militari, cum in C dice priuq de militati quam de paganico dixerit. Quarta erit quaestio a nobis excitata, cum prius dixetit de testamentaria haereditate, quam de binorum pollessione cum in Codice contrarium factum st. Quantum ad primam inspectionem pertinet,viderei ut dicendum, malὰ Rubricasse lusi insanum, diuidendo istos duos titulos, ex quo ipse non dedignatur liqui Iurisconsuliorum ordinem, im dexplesse factus est, se velle ipso tum sententiam amplecti, in l. humanum, C de legi. sicit pro hoc l.3iui fratres, isde iure patr. ubi impetator reiicit suam sententiam , de sequitur eam quae est ludis consultorum: at Iurisconsulti coniunctim tractatuni hos duos iitulos, ergo malὰ videtur posuisse has duas Rubricas.
Ad hanc dubitationem respondei Port. hic, dcante eum Faber, & cpeii, ideo hoe in libro litui tum diuisionem si istam esse gratia iuuenum, nam libet iste in se tiptus est iuuenibus, et tironibus, unda leui ne simpliei via proced e debet ut ipse dixit itis .his igitur, supra ,de iust.& iure, libri veto Eorumipss prouectit compilati sunt, unde arguti sed In libris Institutionum leua oti modo & sacilio i i pro .cedere debemus, sed facilior modus est diuisionis quam coniunctionis , ergo bene imperator secit, procedendo dis unctive. Quod autem facilior stmodus diuisionis, probatur per t. i. q. de doli mali 3c mei .excepi. ubi dicitur, quo dulti eis ius intelligi possit haec exceptio videamus, quare si posita de inde quemadmodum dolosat. Diuiso enim facii rem melius intelli ei prout est text. supra in pro m.& in 3. sed non , ique, ubi glos insta, de legat antimum enim legeniis incitat, mentem inteIligentis prς parat. S: memoriam artificiose reformat. Dixit Bonus a Cutilli , in tradi. de nobi t. par. 2.numer. 7. Petr. Aiui bol. in tractatu de muner. F. redeo ad pii. mum, par. I. num. r. Hae igitur ratione diuist illo,
titulos. Nec obstat quod icebat Bauer Iustinianupollicitum esse sequi Iurisconsultorum ordinem: Dam respond. quod impcia tot iacit, quando non militat diuersa ratio quemadmodum militat hic. Hanc rationem Pottii sequuti sunt hic Modet. P tauini, de post eos Nouissimi Cremoneses,in pag. I o.qui confirmant hanc ratione per stos.in Rubr. isdeleg. r.dum quatit, cur diuisus sit ille tractatus legatorum in tres iitulos, ut facilior tractatus haberetur; ita etiam firmant Doctores in Rubr.is. soluto matti m. dum qu tunt,cur separatu, sit ille ti. tulus sol. mair. at . veteri, in quo tractatur in fine materia dotium.
57쪽
Ad Rubr. De testam . ordin. Il
seg hec responsio eidem portio δέ eommuniter Doctoribus sexceptis quibusdam displieuit,
ab omnibus damnatur hoc medio: ubi eit eadem ratio, ibi de idem ius esse debet, l.illud, ff. ad leg. Aquil .glos in Liuris gentium, Κde pact. 6. pari r tione, in sca, de milit. testam. sed in Codice militatat eadem ratio quae in libris Eotum cum Codetptouectis sit compilatus, I.& q, tam in pii iras, mpr ς m. Gru. ergo de in eo Imperator debebat cona unctim hos duos titulos tractarerat disi uelim tractauit,ergo praedicta tesponso no est admittenda. Secudo augetur Imperatot in titulo de seruitur. rust. dc ut baia. praedior. tractauit has duas seruitute coniuncti in , 5e tamen illa matelia debuisset diu Isim tractari, hae tali ne, addito, quod illa est materia disseillima; & hinee: l, quod Iurisconsulti ialibri, Pandectatum divisim tractatunt. Arguamus situr hoc pacto; si de quo minus videtur inese.&inest, ergo M de quo magis, i. non debet, Ede renturiat Iuli onsulit in il . diuisimi tactatunt mate-ι iam illam, de qua minus videbatut faciendum, cum prouectis sini illi libri compilata, ergo tanto magis tractare debuerat Imperator diuistin illam
materiam serim utum, cum iustitutiones tironibus . de iuuenibus sint compilatae. Consi matut & leti inqui a multi sunt tituli qui in s. sunt separati, in hoc autem libro sunt contusa Him sub unico tantu titulo exemplum est ii Rub. de leg. hie ell vnie in E. tamen tres repeta utatur,tem, in Rubr. de usu cap. in Rubr. de donat. de action. pubi. iudici de interdictis, quibus mod.toll. obligatio qui b. m . recontr. obligatio, in quibus omni b. praedictis iit nullus est site 3. et in libris Padectarum proprium non habeat titulum. Hane igitur resposionem prima Poriij nos et improbamus, Moder. tamen Patauini hoe in loco tenuerunt, hane Potiij responsonem bonam esse, Ac non obstant secunda eos argumeta ineontiat tu deducta. Primo, dum dicebatur, ubi est eadem ratio, ibi de idem ius statuitur: sed hae e latio militat etiam
in Codice, qui prouectis est inscriptus, ergo coniunctim debebat iractaresse uti in ii. ni respondent ψ-s,quod in Codire etiam factum est hoc ratione facilitatis , nam in tractanda doctrina, semper debet Leit tot modulobseruati, cuicunq; seribatur libri, quod no eget probatione. Et si tu dicas, uare istud non est iactu in digestit 3 Respondent, adueri edum esse, quia Copilatio Codi eis & Institutionum fuit postericit Compilatione Eotum, unde eum facilὰ sit inuentis addere, compilatores praecedente tem pote perspicaciores sacti in Codice de institutioni-Ρus usi sunt diuisione, quamuis ea usi non fuerint in E quam . n. iuniores, talo perspicaciores facti sumus, glos de DD. in l. Gallus, s .de liber. de politi. Sed defendo commune dictum D D. quod is r sponso non sit bona,replico ex mente quorundam a Iouissimotu, quot si scripta citcunseruntur, quod responso esset vera, quando Compilatio fio tum ui Tet facta ab alij, personis, Ae ab aliis Compilatio Codicis & Institutionum 1 sed eum suetint ab iisdem personis factae d. eompilationes Eorum, Codicis, de Inst itutionu, cui diuersum spiritu habue-
uni in ff. et diuersum in Codice ei Institutionibus,
a Co firmo ego quia nullus praesumitui se ipsum impugnat ea. s.ff. de malit. testam . sed si illa tesponsa Oellet vera, quod perspicaciores facti essem. iune Compilatores & I. C. seipsos impugnatent, ergo. Sed ani in aduertatis, quod praedicta replicatio illorii non est bona, no enim verum est, quod non possit ratio allignari cui diuelsum spiritum habu Iani compilatores in K. 5e in Codice, de in itistitutionibus, imo allignatur, prout est longitudo teporis, qua melius perceperunt velitate, multitudine, de teiretatione considerationis. Nee obstat quod viderent ut subii pii contrarii: quia illud non est v ru, quando de malo in bonu, vel de bono in meliussi mutatio: nam tunc contrarietas ad inittitur,imo non dicitur contrarietas; ita in ierminis Bald. in L de tutela, C. dein integr. rellit. quem sequit ut Comes in s. a. J. de act. nu. a. dixit Andr. Barbat. in cistis speetalis, col..i . de ossi c. delega. Anton. de Butr.in cap. cum venerabilis , extra, de exception. Ideo vos subtilius iniudies replicetis alio modo,
squod si tes sio Pataui noti esset vera, tunc l. Qin F. satileni defectivi. Et si tu diceres , hoc fuit viatium Compilatotu, & non lutitam si horum: RG spondeo, hoc admisso equeretur Copilaiores esse deiecti uos: at hoe non est dicendum, quia esset i LOuueniens admittere dc sectum in Copilatoribus, cum de ips approbari suetitit a Iustiniano, ut patet
in pro m. Eorum,de institutionum,iurpe enim est accusate Copilatores, ergo sequitiat quod responso ipsotum Modernorum Patauinoium corruat. Secundo non obstat dicebant ipsi, dum s.cont raratione Port.argumentabantur,s de quo minus videtur inesse, de inest, ergo & de quo masis, ai I. Qin v. diui ierunt materia se tui tutum, quod minus videbatur. Dicendum, cum illi libris piovectis inscribantur, ergo multo magis Imperatot facete debebat, si illa fuisset rativi nam respondem Patauini, ν Imperator in institutionibus allam marci iam coniendiose de summati e pertractat, de ideo ratione reuitatis coniunxit illos iuulos in libris motum cum altissime se tui lutum materia tractaret ut usussct iitulorum distinctione. Replico ad hanc secundam test sonem, quod
bene poterat Imperator summatim et com hendiose procedere, Sc tamen constituere duas Rub. bre-Diori modo pertractando unaquaque, aliter quam fuerit factu in st . de sic inseruisset utrique iatroni, Pcum non secerit, apparet quod non ea ratione secat unum tractatu tatu, ut summati e procedere vellet.
Tertio de ultimo, non obsiat inquiunt praesiti Patauini dum dicebatur , o mulli tituli qui in hoe libro collicti sunt in issi sunt separati,ut est in Rub. de legat. de donat. le action.& de alijsmam respondent ipsi, o in E it actatur amplior de diffusor materia, quam in libris institutionum, et ordine etiam gis conso, cum ibi sub tractatu te atotum contineatur etiam tractatus fidei commissorum, quod non est saetum in Insilutionibus, ubi imperator in h. sed ne in primit, licit se velle dis ungete legataci h dei commisiis, clariotis intelligentiae causa ; de hoe modo defendebant ipsi viri latis colotate primam rationem Potiij. sed nec etia tertia resposio esi admittenda: nama non
58쪽
i Petri Ric clardi Commentaria
non debebat Imperator propter hoc sacere unam Rubricam, confundendo,& Onerando animii studiosi multitudine, ac reria varietate, contra id quod ipse dixit in g. his igitur, , de iust.&tute, sed debebat gratia sicilio i is intelligetiae diuidete tractatus, iuxta l. primam,is de doli mali de mei.except. de sint ictior erat matella, vel mictiori modo eam tractate volebat, bene hoc poterat sacere constitue vio diuersos titulos, saepe enim videmus, quod Imperatot breuiori modo proeedit in duobus aliis titulis, quam saciunt Iuriscons in uno, ut patet in titi C. te legat.& fidele & sa ista comparatione ad titulum de legati, & fideicom. in is iacit ibi Imperatot duos titulos, & tamen breuiori modo procedit in illis duobus, quam siciant Iuriscons in illo viro. videtis igitur, quod te sponso prima Port. a M dernis Patauinis approbata, non satis procedit. 3i I mola igitur perpendens fortas te has disseultates, it e sui mili respondebat alio modo, in Rubri. E.de appellat. num. 2. quaerit enim ibi, cur Imperator in Codice illos duos titulos distinxerit, videlicet, de appellat.& de relationib. cum Iutisconsulti in fiorum libris uni eum secerint titulum , Respondet ipse sub dubio, quod sorte possumus
dicere,q, hoe secerit Imperator ex eo,quod volebat plus tractate de illa materia, quam secetini Iurisi consulti. Vnde, ne tractatus vel titulus esset nimis longus, separauit titulos ad inuicem, Iutis consulti vero eum non tam prolixe loqui de illa voluerint, non habuerunt necesse diuisonem ita exquirere. Coloratur praedicta ratio per ea quae dixit I. in Rubr. 3elegat. I. ubi ou tens, cur I. C. dixissent deleg. I. 1.& a.& se fecissent illam ttiplicem diis nem, respondet, hoc factu esse propter prolixitate euit adam, ne titulus nimis magnus euaderet. quod die si videtur amplecti Bart.& DD. querentes, cur titulus soluto mattim. non sit positus in is veteri, eui melius couenire videbatur. Respondet factumhoe esse, ne libet is vetetis nimis magnus seret. Dicamus igitur, quod in proposito noulo Imperator ideo distinxerit titulit de Testam . a tit. qui b. non est pernesti sae. testam.& non Iuriscon in is quia Imperator volebat plus iractare de illa materia,quam fecerint Iutisconsulti in is unde,ne titulus magnus euaderet, illos duos distinxit titulos. Haec ratio nullo modo mihi satisfacit, nee etiam probabilis videtur, licet aliqui dixerint Q sier de reprobatur testimonio ipsus Imper. qui in Cod. distinxit iit. de legat. a iit .de si deico m. quod no sic runt Iuli se. in it. δe tamen non possumus dicere, φImperator vellet latius tractare materiam illam, si lurisconsulti, ut apparet ex inspectione de com palatione titulo tu ad inuicem;& hoe etiam modo impugnat Bauer hae ratione,& bene iudicio meo. a Remanet itaq; adhue in soluta quislio Poriij superius excitata. unde ipse Potr. que sequitur Beli. Die, conatus est alia irrisuo marte iradere ration E: dc inquit, v liaee in uestigatio pertinet ad ius postiuia, quia nulla necessitate premebatur Iustinianus ad coniungendos vel separandos duos hoste titulos tunde, cur hane secerit diuisionε, nulla concludens ratio reddi potest.glocita l. r. f. pueritiam, in verbo, ratu is de pollui. ira lassicit prolatione voluntas hoc enim pendet a meto legislatotis albitrio, sieuit etiam nomina propria, de quibus peti inacibus t linquenda est disputatio, ut inquit glo. allegata hiepet rori.in d. Rubr. sol mair. ingi. magna, similis est text. cum glosint. a. ver minimum, C.de nonnum .peci titulus ergo qui testam. Dc. post . a iitulo detestam et is, eli diuisus, quia sic visum eli his qui leges compilarunt, te per consequens, istud no esse sectum aliqua speciali ratione, sed quia tot capita, tot sententiae, ut per Batt.in Rubr. C.de tellam. milit. le glos in cap. nec nouum, sq. I. cum smilib. Et hane Potiti rationem sequunt ut hic communiis Ier D D. quam ego libentissime ampletior. Contra 'uam rationem nouissimi Cremonenses hic, pag. Io. i. Picenar/tis,insurgum, asserente hane sibi aura videri ;quia dicere, hoc est iuris pos-tiui, est tesugiu miselotui sciit cita allegare specialitate,& non allega te ratione specialitatis, glo. in L stium quem habentem, C. Ana. ercis c. tradit Ias. in
Auth. quas actiones, nu. 8. C. de sacros ecel. Constreatur alio smili illius qui dicit, , ab aliqua ientcnsia non potest appellari, & non allegat rationem: cum si Resula in contrarium, de qua per Dec. in cons et 8 .par. I.dZ g in i qui restituere q. de rei ve
Soci .sen .in consue s. nu. i. vol. q. scuti etia euenit in
adducente limitatione, de tamen non allegat i; mutationis ratiotiem. salie ita l. viii ea, C. de ra: irg. Confirmatur lioe: nam ho si est censendo in hostitulos absq; tatione esse sepalatos cum ne syllaba quide posita si in corpore lutis sne causa ei absq; virtute aliqua operandi, Ias. in s.s quando,de leg. i. f. quibus, prima consi Cod .erso hae ratio non est admittenda, scuti aliae praedictae. Ego aute defendendo han Portii rationem, desomunem, respondeo ad disseultates Modernotu Cremonensum, Q sbi locum vendicant adducta per eos in materia iuris naturalia, vel alterius iuris, quod mere no dependeat 1 voluntate unius mir, nam cti essi caces possint reddi taliones, tunc resu-gium est miserotti allegare speciale absque ratione specialitatis: sed quando nox sumus in his quq pcndent a voluntate, siculi sunt ea qui iuris post iiii dicuntur, dico, v non est refugium miserorum asserere aliquid esse iuris positivi, cum in illis no possit reddi eoncludens ratio, sed susscit pro ratione v luntas, ut dixit glosin verbo,quia lex, supra, qui b. ex caus man licet vel non, in princ. &Jn F. fuit tuae quoque res, in verbo, nam furti paria, s .devsucap. Non obstat etia Q in iuro nihil si post v sne mi sterio & virtute operandi, quia id quide sateor, sedis procedit in his, in quibus potest ratio assignatude ita loquuntur iura s.citata, at hic secus est, ergo. Con udo ergo ideo Impetaiotem diuisisse Iio, duos titulos, quia ei se placuit, non aute aliqua ratione speciali,& hcc ciuo ad primam poli. qonem 33 Secunda erat quaestio Poriij, quare Imperator seruauerit diuersum ordine hic, quam in Codice, cu prius dixerit hie de testam et is, deinde de perso nis testantiu in Cod.vero prius de personis,& post modii Aetessa metis praefatus est,eum videretur dicendii,eum debuisse seruare eunde ordine hic quE in Codice, at non seruauit, ergo male rubricauit
Quod debuisset seruare eundia ordine, sua dei h
59쪽
tali inegior habilitas personae semper debet actum
qui geritur praecedete, Bald. n l. r. C. qui admittit, nu. 8tex. est in s. t. s. si si ius de legat. 3. ubi ad hocivi valeat test amentum, oportet v testatis habilitat praecedata si quaeram usus de testam. s. quidam referunt is de iure codill. ubi non prius ratio iuris habenda est qua in personarum habita sit, s.fin.supra. de iure uat .gent et civili edtu. qui testam. Ge. G. tractat de habiljtate personarum,ergo debebat anteponi tit. detestament.
3 Conscinatur dissicultas per nonnullos, quia semper est ad lenioribus inchoandum , l. i. de a. de satu hom. g. singulorum, supra ,de rerum diuis sed personae sunt digniores rebus, i. iustissime, isde
Ad hane igitur excitatam dissi euitatem Porti nihil respondet, existimauit enim eandem solutionem susseere quam tradidit secundo loco ad praecedentem quae ii ionem; Vnde ad hane rem dilueniada, qua plures Interpretes respondere conantur de Primo te pondet ad hane rem Oterius hie , num. . benefactum esse ab ipso Imperatore. dumptius posuit de testam. ude per sinis testarive nam illa Reg. quae habet quod habilitas personae debes
praecedere actu qui geritur, procedit in uno de eo- de actu, de in eode tit. qn tractandii esset de reb. simul, de de per nix fletue prius viaedii esset de personis, de ita procedat d. teg. vi probatur ia 3.s n. s.
de iure tiatur. Se ita loquitur tex. in l. quida reserui,
de in Ls qui tamus. sed in casu nostro non erat aliqua quaeii. circa testamenta de ser sonas teliatium, sed simpliciter Impetitor eo nili delat ipsum testam inlun , quantia pertinet ad acquistione in ergo,
sed haec Responsio non satisfacit: quia imo in-ὰ istinue est dicendu . quod ubi regulariter in una
Ee eadem materia radit mentio pet sonatu in de rerum, semper Aebeat praeponi sermo de personis, per Regulam o a dignio lib. sempest inchoadum.
Secundo dieatis, quod non satiancit a quia non
probat ut distinctio in iure per ipsum tradita, ergo. Tetito,gato quo3 esset Meta illa distinctio, tune mal E dieit,du vult. qa hic ab Imperatore no quaeratur de habilitate psonatu, sed simplieitet de testamento, est falsum, per tit . qui b. non est permisi. fac. testam. Sc ex eo etiam, quia si Imperator eonsiderat testamentu. considerat ipsum quatenus pria cedit ad hominii utilitatem, ut cognoleamus quo modo debeamus relinquere nostia haeredibus, de quomodo voluntas exitum habeat.
3 3 Seeudo igitur resnodebat nonulli alii, videlitat, quod ratio de hoe est in proptu,quia in his quς coniunctim fiunt, non est date prius nee posterius, ut notat Bart. in l. r. s. si prius, nu. 7. Ede vulg. de pupill. dixit Pori. in Rular. s. de oblig. est text. in l.quida testamento is de pecul. l . de ubi non datur,ordo, ibi non est quaerendus. Bart. in s. si duas, nu. 2. Ede exeusat. sed Imperator non potest argui deordine, eum eoniunctim posuerit illos duos titi nullo
Respondeo,quod haee responso non videtur bona:na tune veru est no cuiati de ordine verborum
discriptura. s apparet de mente disponentis, &v do est ea se scii plura. vi in simili dicit Caenol.
in pro m. sol si nu. . sed hie non constat de meniate iustiniani, non etiam est eadem seriptura, eum ist. iit. sint separati intere entibus et alijs, ergo. 36 Tertio res podet Oretius hic, nu. .dicens, quod
illa Regula qhabet, habilitas psonae det pr cedere, Let locu in actu perfecto n5 aut in actu deducedo in esse, undὸ s testam eiu esset perlectu, de oti recquaestio super eo.tunc bene vetu est,quod prius de heremus quae rete de habilitate persona S de viridi testamenti aed si testamentu non est petiactu, non oportet Q habilitas praeedat: at hie agitur detestamento in esse deducedo, de ordinado, ergo no requirit ut habilitatem personarum praecedere debuisse. sed nee etia sicca a Cretii resposci est admittenda, primo, per g. dicta. quod s. Regula illa stii loeuvedieat indistincte. euda da ubi non est habilitas faetendi aliquid, nunqua aliud ab alio pol incipi, Zia illa esset si ustratoria, de lex no admittit actus stlatorios, i.qui se, ubi nota cis desolui. s ergo ibi non potest considerari habilitas per narum
respectu testamenti, ergo nee etiam testamentumetit in considerati, ne, quoa tamen est salsum. Quarto respondet Moderat Patauini hie, quod Compilatio Codicis vltima est posterior Compilatione Institivionii. l. meminimus, C.de leg. hae- . Ita. ubi imperator Leu mentione institutionia eA-
positatum. ut est text. in l. h. C. de emend. C d. lust.
unde an d. Copilatione Copilatores meliore ordine seruarunt, i pefacti prouecta ores, de magis eruditi. Replico, quod nec tua latio est admittenda, cum pix supponat defectum in imperatore, vis pra in praecedenti quasto ergo. Item, quia Compilaxio totius eorpori, Inria Civilis ab eisdem Compilatoribus est facta unde nequeo videre, quare non animaduerterint Compilatotes in Copilatione Institution utrout in eopilatione Coditia et tu cur diuersu spiritu habueriit.
37 Quinta suit latio eorunde Pataui notum, videlicet. quod in quocunque tractatu semper a sicilioribu est inchoadum. 6. his igitur, de iust. de iure, ubi pollieri ut iuuensibus in hi, quattuor libris, primo leuiora tradere, deinde dissiciliora, unde, s sumus in tractam testamentorum, ptimo loco firmadum est quid si testannetum, quomodo sat deinde quae personet testamentum facete vel no sacere po6nt. s enim quaeramus, an pupillus possit testam, prius illis qui testamenti nullam habetent cognitionem,opotieret declarare quid est, de quomodo sat testamentum, ut hoc pacto serit Imperator T. de tutatis,prius .n. dixit de tutelis,deinge de tutoribus, ira fecit etiam in casu nosito, ut si ei lior esset iransitus i n habentibus smbolum l. hae consultissima, s. ex imperfecto, C. de testam . . sed hodie,T. de adoptio.
Admitto enim inquit ipse, quod s de petionis de de rebus simplicitet esset agendum, quod prius
de personis esset tractandia, d. s.fin. Ξ.de iure natur. item s agetemus de validitate lesia menti iam consecta,tune esset prius de personis videndu, ut in d. l. s quaeramus, quod non se est in casu nostro; Et hanc rationem sequutus est Picemardus hie, pagina decima.
Sed lite to non est coeluden . de habet in se dissi uitarem: quia ut piaesupponere, quod dissicilior
60쪽
,6 Petri Ricci ardi j Commentaria
si illa materia tituli, qui testam sic. pol squam nostra: sed hoc est salsum, eum non possit assignari talio diuersitatis, cui illa sit dissicilior, imo, reto quendo, illa videtur sicilior, cum facilius si e pnostere personas testabiles, quam testamenti suta
stantiam. u. a18 sexta suit ratio Vigiij in Rubr. qui b. non est permissi De.tes a. nu. a. dicens Q optimὰ secit Imperator, ponere prius titulum nostru, deinde qilib. non lest permistac testam. ec si alitet secisset, male quidem fecisset; probatur: nam in quocumque actu, in quacumque re, semper praesupponere debemus habilitate illius rei de qua quaerimus, vel agimus, avi inquit Ripa, in l. insulam, nu. r. isde ver b.Obli . Cagno l. in l. vinum, nu. a. Lisceri. t. sed Regula est, unumquemque posse testari, ita enim apparet in Rubr.quibus non est permissisaci testa. l. i. isdetestam .m dΛ, stante hae Regula Iustinianus reci 4,seeit, qui cum de testamentis esset acturus, de pet- sonas tacuit. supponens, unumquemq; posse testati secundum Regulam. & sedum posuit de testis mentis, pr supponit habilitatem personarum in te astando, ergo recte posuit hunc titulum.
Nee obnat s obii elatur,erso s pnt supponit personatum habilitatem p r cellisse, dum posuit hunc titulum, sequetur, quod & alter titulus, qui b.non est permis s. sac.test. erit superssuus. Nam respondeo, quod ex quo pristipponit omnes poste testari, quibus non est prohibitu, & per consequens trahetur de testamentis & de eorum ordine, visant secundum iuris Regulas, postm dum in tit. quib. non est per mill . fac. testam . ponite optiones de saltemias ad Regulam illam exprimendo, qua peisonae non possint testati, de ita narcratio videtur satis colorata.
Mihi tame aliqua orta est dissicultast nam si enset verum, quod quando Imperator posuit huc iit. praesupponeret regulam, unumquemque s. posse te alari,&se habilitate personarum, de deinde in tit. 'uib. non est nermisistic. test. ponerentur exeeptiones ad Regulam illam, sequetur, quod in Codice prius ponerent ut salientiae ad Regula, quam Resula ipsa, quod sane est in conueniens, in Codice enim pilus ponit, qui te stan .sac.poss. vel qui b. non est per mill . fac. test.deinde ponit tit. de testamentis, ergo dicendum est, quod quando Imperator rubii cauit, non p ae supposuit illa Regulam. Item,& se cundo, s hoe erat clarum, Q imperator pretsi poneret personarum habilitatem,cut fecit titulum pecialem in Codicris de testamen iis, cum rei cla .iae fiuctra a dijciatur demonstratio, l. i. in princ. isde in intcg. restit. l. ias de dote prςleg. 39 Septima sequitur huiusce qu saetatio quorunda Nouissi motum, quo tu scii placit cuseruntur,dicen' tium, hie pii ut dictu est de testamen iis,quam de personas testantiu . quia sumus in tractatu retum. org.tex. in l. l. C. de m. vicar. ubi dicitur, φ licet in causa diisereni ib. vicarius Pix secti debeat anteponi Vicario, seu Comiti Masti illi militum, tamen in negocij militaribus praeseri ut Magister militii, cum sit in sua sede, sic cita in casu nostro. sed nee ista Nouissimoru ratio concludens est, nimo, secundum hanc ratione concludi videtur, quod nulla loeo debuisset ita Etare materia, Ani is stam. Dc. pollunt, cum non sit titulus ille sub ita
tione terum, de sub acquisitione telum titulo vniuersali, de qua acquistione per una cistatem Imperator tractate constituit d. f. fin. s. per quas persnob. acqui . sed hoc non est uadicio meo dicendum,
eum si saltum, ergo. Nec obstat si iudicetes,pertractat de illa inelestater, unde non habet ut illa materia personarum in consideratione et nam respondeo. quod hac ratione poterat etiam anteponere titulit, qui test. fac. posis
vi satisfieiet illi Regulae,quod personatum habilitas est praeserendam a m s secundum te non conside ratur noc, perinde esset, ae si non estet appostus titulus ille, de se statim suillet subsequutus titulus
de testamentis secundo ex alio dubia videtur: quia qu1 locum que tractat ut de ali suo pertinenti ad aliqua tem, perinde est ac si de illa tractemus, arg. R tibi. i de
oblig.quae consen. cotta h. quς cum Oiiantur ex contractib. consensu peractas, perinde est, ac si de illis tractemus, sed habilitas personet pertinet ad habili late testam eti. ael. si quςtamus ergo erat pserenda.
o Nec obstat φ unusquisq; in domo sua, de in sua
sede sit piciatendus. . l. i. C.de Ois. vic. nam respori deo, v in casu nostro non potest sumi argumerum,
ab homine ud res in animatas. Praeterea, V acatius ille seu Magistet militum praesertur, quia eius Iurisdicto non pendet ab alio vicatio Pixsecti, de ideo in domo tua est praeserendus:at hie testamentum non potest contiderari, quin etiam non siderentur personae iesiantium, unde, cum hac videantur inter se connexa, semper personae ratione dignitatis erunt pixserendae.
4 i Uctaua fuit ratio Alex, Picenardi hic, pag. Io. dicentis, q, eis Imperator prius tractauerit bete stam. quam de personis testantium beneficit: quia Regula illa, quod digniora sint piaeserenda, auandoq; cessat, aliquando enim digniora postponuntur, ut videmus in haeredu institutione, quς quam uis si caput testamenti, & per conseques dignior. l.cum in diuersis, E. de religio de sumpt. n. glos
in s. religiosum, in verbo, montium,s cie rerum diuiso. tamen prius ponuntur legata,& alia, de demum vi no loco ponitut haredis institutio. Respondeo,' semper digniora debent prcced re, nec obsi. simile de institutione ii redis: nam non esi bonum smile, ibi enim sumus in uno de eodem actu, in una de eade in sc raptuta, qu unico momento teporis debet explicari, nullo actu extraneo in ter ueniente,ut inquii tex.in princa itinositi, in sine. ideo non attenditur quod institutio haredis vel an te vel post sequatur, eum in his quae coniunctim sunt, non sit date prius ncc posterius a. quida, isdepec leg. at hie sumus in actu diuerso in duob. tituli separatis. ergo illudi s mile non est admittendum. 1 Nona itaque succedit ratio Beli. hic,nu. 2.quam sequunt ut Tobias hic, nu .a7.dc alij ita,v communis videtur resolutio, quam ego quos; amplector.
haneque tenuit Ioan .de Anan.iii Rubr. detestam. lib.3. Dectet num .a .eandem tenuit Balbat. ibi subnu. 3. dum quς tunt, quate dictum sit prius de con ita bus, quam de ultimis voluntatibus. Dieamus,