장음표시 사용
61쪽
Ad Rubr. De testam . ordin. Ir
igitur quod iuris nostri ordinatores εe Compila
tores, in his rebus non videntur este sequuti certam
legem, sed unumquodq; posuisse, vel prius, vel passetius, secundum quod ad manus venit, adeo quod h die inquistio sit iuris positui, δc in titulis, de tracta tibiit subordinandis, non attenditur ordo, sed id id Copilatori b. magis placuerit, hor prius de uno ibi, prius de altero alibi, ut videmus fui uesactum in hac materia in libris Codicis de Institutionum.
a Consimat ut hae e responso exl. i .ff. de excepti doli mali, ubi non seruatur ordo, sed personae ponuntur in ultimo loco, facit pro hoc tex. in l. cu hi, A. vult igitur, is deitansact. ubi prius tractat de eausa trafactionis, seeudo de modo, tertio de personis, apparet ergo, quod in suboldinandis titulis non semper habetur ratio personarum: quod confirmatur etiam in terminis nostiis, pet Rub.fi. de tellam. vbrili eitur prius 3etestamentis, & postea depersonis, s earum qui testam . sic possi. de se apparet. quod confunditur Dido. Nee obfl.text. ind. l. si quet ramus, is de testam. ubi prius est habesa tatio pet- sonarum testantium, nunquid habu etint facultatem testandi, de postea de ordine testamentorum loquitum Nam respondetur,quod ibi testamentum consileratur vi persectum , de tune si ei tea illud oriatur quaestio ptius iniiciendum est de persona testatotis, an habuerit testandi licentiam. an siet in
ἁum regulas tutis esset testatus, eum id quod est 64 primum in esse causet, debeat etiam esse primuin euentilatione. ut ibi iradit Bald. in d. l. si quaera
mus, sectas autem in eas nostro, cum non quaeia
ramus de sacto testamento an ualidum sit sed detractatu testamentorum subordinando, de se adipatet, text. illum loqui in diuerss terminis, prout
. etiam respondet ad hunc text. Tobias d. num. 17.
Et lite in essectu est solidissima ratio cui non potest aliquid responderi.
Et si cui Vestrum haec ratio non satisfaciat, dicatis vltra DD. quod Qttasse ratio est quam nunς excogitauimus, quod prius dixit lusi in ianus de testamentit, 3c postea de per nit testantium, quia in Codice voluit seruare Regulam quae habet a diagnioribus esse inchoandum, de propterea prae musit de personis testantium, quod fecisset etiam Imperator si materia praeedens esset passia, cum de ipse scitet, quod habilitas personae semper praeserti debeat: at quoniam materia hoc no patiebatur, ideo proposuit de tella me totum ordinationem a m. cum in tit. supra plox. Imperator per secisset omnino tractate modos acquirendi de iure ciuili iit. particulati, proponit ibi liactare modo uniuersales inter quos est testamenium , metito &aecomo satilio sit titulum detestament. quod si non fecisset,ed apposuisset Rubr. qui testam. sae. ros. iam in
ptimo limine errasset Imperator quia sub illa Rub. qui testam. sace. poss. non ponitur aliquis modus
per quem dominia retum acquirantur tit. v niue
sali, ideo expostulante materia ita dicere coactus fuit Imperator, & haec erit decima de ultima ratio. 'ue Sed Domini haec ratio non videtur esse necessario concludens , & contra hane videmur obstare ea quae deduximus eontra septimam rationem
Novissi tuorum: ideo cum non possit reddi ratio necessarib eon eludens, prout inquit text. l. non hoe c. unde cognati, impossibile enim est scite, qua. ratione motus fuerit Imperator,arg. l. no Omnium. E de te ib. ideo non recedatis a ratione communi,
quae est vetissima quod sch e quaestio est tuti, positivi, in quo suffcit pro ratione voluntas, &in quo
non sequutut copi latotes certii ordinti ves certam
et lege; Et ex his hi explicata secuda quisito Potiij. Tertia succedit quetitio, quae originarie fuit Beli. 1 hic, nu.3. quare Rubr. nostra de Testam. Ordinand. praecedat Rubr. de milit tesiam.cum in C dice videamus contrarium esse factum. Et hac in re tam dubia, possu mus dicere, prout dixit Fulgos in Rubr. s. si ceti. pri.qui cum effet interrogatus cur Rubi. illa de rebus ei ed. si ceti .pet. de de certi conis dict. allegetur a media sui parie, respondit. soluat Apollo. Tamen ut aliqua in parte ingenia vestra altius speculando attollamus, non notas rationes
huius rei inuestisabimus. Prima igitur ivit resolutio glos in Rubr. de milit. testam . quam sequitur ibi Bart. quod ideo in
Codice suit praepostus Di. de militari testam . pr ptet maiorem dignitatem, quia testamentum in ili. . tare est dignius testamento paganico.
Haee ratio lieet tolerari possiet quo ad ordinem ipsius Codicis. quod idcirco fuerit praepositis titulus de testam . milii. quid te si amemum militate est dignius per tot priuilegia militum, ut per Paul.
Castr. in d. Rubr.& nos ea cumulavimus octo abhinc annis,dum interpraetatem ut Rubi. de milit.testamento , tamen haec ratio non tollit dubitatio
nem, quare non ita factum si in Insilutionibu &in tarum libris, ergo non concludit. O Secunda igitur fuit ratio Batti in A. Rubr. quod id ed in Codio prius dixit de milit testam . quia
Imperator fauet militibus, eos pra ponendo, quia&ipse etiam est miles, vi in l. i. iuncta glos si .de initi t. testam . ubi Imperator se commilitonem appellati quae ratio cellat in Iutis consul iis, qui nonii int milites. Ad hane lationem respondet Pell. hie, nu. duobus modis: primo, quia etiam Iurisconsulti sunt
lites, ut est text. in l. aduocati. C. de aduocat. diuersia udie. unde, dicebat ipse Beli. quod beneficiuquod habet miles ne conueniatur nisi in quantum facere potesi, competit etiam Doctoribus, ut e si glos communiter recepta in l. miles, i de te iudici Item, quemadmodum miles non potest capi pro debito, nec earcetari, ut tradit Bald. in s. i.in fine, C.qui bon. ced. post . ita nec Doctor, nee eius uxor, vel fili j l. medicos, C de profess. 5e med. lib. ro. v binotat Bari si, ergo I. C. sunt milites,attenta praedicta latione . debuisset in libris Insii tutionum prius ponere de mil tari tesiam. de postea de paganico,
fauedo militib. at no secit, ergo corruit ratio Batta46 Sed animadum alit, quod hete Beli. responso, non absolutὰ procedit: nam Iurisconsulti sunt mi lites late sumpto vocabulo, non autem sit icte de proprie, seu ii accipitur in Rubr. de milit. tesiam. plures .n. sunt species militum, videlicet, armaret
militi , C esis militiptogat et militi . seu Iustitis,
ut per Euerard. loeo a milite arm. milit. num. I.
sed Iurisconsulti sunt milites non armaret militiae,
62쪽
i8 Petri Ric clardi j Commentaria
ita , quod priuilegia militibus coneessa, non comis petunt etiam Do tibiit ratione militi ,& ob hoeptius non debuisset tractare de milit. testa in . Nee obstat quod I. C. videantur habere militum priuilegia, fateor namque id vetum esse, sed non per hoe sequitur, quod eodem modo dicam ut milites, sed competunt.quia specialiter in iure cautum repetitur, sed secus est in casu nostro, in quo non inuenitur quod priuilegia testandi militibus
concessa, sint etiam concessa Iutisconsultis,ergo responsio Beli. corruit. Secundo igitur te spondet Beli. ad ratione Bart. quod illa confunditur per ordinem Institutionum, quae fuerunt editae per Imperatorem, ut supra inpio m. f. igitur, de tamen non est seruatus ille o do. Et haee est veta responso, cum non appareat
ratio diu et statis, quate magis in Codice sit praepostus titulus de milit. testamento quam in Institutionibus .
Tertia fuit itaque ratio ad hue Ias in addit. ad
Port. in Rub. i. de milit. testamento, quam sequitur Tobias hie, nii. 18. videlicet quod Copilatores qAcompilarunt Codice, potuerunt ea ratione moueri, quia eu dignius sit militare testamentum quam paganicum, voluerint illud priori loco explieare iquando verb compilarunt Institutiones , potuerunt moueri ratione illa, qua cauetur, prius ponendam esse Regulam, mox limitationet,ae illius e
ceptiones, iuxta notata in l. I. is de orig. ivt. quare, cum militare testamentum ut exceptio a regulari obseruatione testamentorum in licie uolumine consileretur vi insta de milit.testam vio,in princ. prius voluerunt regulares testamen totum obieruationes
declarate, deinde ponere de milit. testamento, in quo obseruationes illς cessant;& hanc quoq: ratione sequutus est Picenard hie, in pagina undecima. sed hie ratio Ias nobis non satisfacit. quia falsum est assetere, testamentum militate esse dignius paganteo: nam dicitur dignius abusu Θ, proptet multa priuilegia, tamen testamentum paganicum dignius est ratione inuentionis, de Origio is, cum stde iure gentili, alteria iuris civilis ut ex ptine. tit.dernilit.testamento. Ratione sortia ae & sole nitatis est
etiam dignius, i. eius militis, I militia missus isdem illi. testamento. Item, dato, quod militate sit dignius in aliquo. non tamen sequitur , quod sit in omnibus. ita, quod haec duo testamenta dicendum est esse inter se tanquam excedentia & exeessa, sicuti videmus in actione reali, de personali, quarum una est dignior in uno altera in alio. Praeterea, quis reuelauit Tobit, quod Compilatores magis in Institutionibus quam in Codice
uoluerint regulares testamentorum obseruationes
prius ponere & deinde exceptiones; vel, quod magis in Codice digniora tractentur, quam Dic ὶ ergo
tanquam diuinatiua ratio non tenet.
8 Quarto loco,ia conatus est aliam tradere rationem, dicens, in Institutioi,ibu, praemissum Lisse titulum de testamentis gratia iuniorum &tudium, quorum causa compilata sunt, ut supra in proς m.
quod secus est in Codice, qui gratia prouecti tum est factus.
Sed hac quoq; confunditur, pet ordine sotum, ruta libri flarum no suetunt sacti gratia iuuenum .d pro prouectis, de tamen ibi prius dixit de testa
mento paganteo, de demum de militati. Quinta suit resolutio eius de Ias .in d. Rubr. quod in is lurisconsulti pio cedunt tradendo doctrinam magistralem, quos deinde voluit sequi Imperator in institutionibus, sed in Codice procedit secundum casuum occultentiam, & hanc rationem sequitur ante lac Dynus, in Rubri de milit. testam. Quae tamen ratio non satisfacit Beli. imo Imperator quantum attinet ad stuationem Rubricarum, non habuit hunc respectum ut magis procederet magistraliter in uno loco, qua in alio; de id quod dicitur de Occurretia casuum, procedit, quo
ad leges, non quo ad Rublicas , licti quo ad legeretiam tunc non procederet,quia sequuta erat compilatio; quam obtein Ias. ratio non tenet.
9 Sexta fuit resolutio, quod postpositus fuerit tiatulus de militati testamento, quia in hoe volumine de praesertim in hae materia acquisitionis, volvetiit Compilatotes, ut antiquiora, & vetusticra pertractarentur, d. j. sngulorum, supra, de retum diuissed paganicum testam elum est antiquius militati, eum militare suetit inductum a Diuis Principibus. l. i. is de test. milit ideo non est mirum, si in noc volumine poster oti loco explicitur Et haec suit ratio
Sed haec ratio eum prxcedentibus videtur diuinatiua , quis enim praedixit Tobiae vel leuelauit, quod Compilatotes magis in Institutioni b. quam in Codice voluerint pertractare antiquiora de v iustiora 3 ergo reijeletida tanquam diuinatiua, conita text. in l.ii putator, is ad leg. Aquit. 16 Septima fuit talio Picenardi hic, pag. II. quod cum ad cognitionem specierum debeat praecedere
cognitio generis, i. r. ii. si cet t. pet . ubi not. DD. ideo gratia iuuenum prius tractauit de testamento
in genere, &postea de eius speciebus, scini serit Impetator in Codice qui prius tractauit de probationibus in genete, de deinde post ii speciem, stit. de testibus, de de fide instrumentorum at in C ince prius dixit de testamento militati, quia cum prouectis loquebatur. Sed hae e latio labotat eodem morbo quo de s pia adductae: quia si ellet verum, in libris Eorum, prius tractadii erat de militari, et de paganico,ergo. Octaua igitur ratio ea est, quam sequitur Beli.
hic, nu. s. de ante eum Dec in Rubr. C.de milit. t
stamenio. quod hae sunt iuris post tui, de quibus
ratio concludens reddi non potest, Batt. in l. humanitatis, C. de impub. de aliis substit. cum adductis supelius in prima pol iij quaest. Et haec est vetior
Ietolutio, cum omnes taliones, quae deduci posisent, aut non concluderent, aut essent diuinatiuae.
si Et si alioua eoiuit elle ratio, nos vltra DD. existimamus,hac fuisse, quod simperator necesse habuit ante tractare de testamentis, postea de milit.testamento, quia paganicum testamentum est in causa ut cognoscamus testamentum militare: pater. quomodo enim cognosceremus nospriuilegia militibus cocelsa in testado, nisi prius cognosceremutiquae solemnitates requirantur in testamento paganorum e cognitis enim illis, possiimus deinde intelli-
63쪽
Ad Rubr. De testam . ordin. I9
irites ligere, quinam solemnitates sint remissae ip fi mi litibus; unde de paganico tanqua de causa necessatia ad cognoscendu militare, prius uactauit, Quare autem in Codice demum ipse contrarium secerit, hoc opus hie labor est, de tune dico, quod ego tute meo hinctus sum, dum delendi, de ratione dedi, quare hie prius dixerit de uno, quam de alio,
eut pollea in Codice factum sit secus, relinqua ei a qui tib tot Cossi eis inter praetantur & si tandem a
me tationem diuersitatis expostulatis, ego respo deo quod in Codice Imperator voluit prius itastare tuta singularia testamentorum quam uniuersa
lia,& sic plius de militati testamento quod est eius singulare, Se ratio potuit ellet quia iam ei cognituetat ipsis tutis studiosis solemnitates communis iuri, id est testamenti paganici cognitas effricii prius ad libros Institutionum accedamus, quam ad li-htoa Codicis vi supra in pro m. florum,& F. cumque hoc, de , .sna. supra, in pios m. Institutionum, ideo prius dixit de milit. testamento. Nee obstat sdu dicas, quomodo potest esse hoc, eum tempore priniae Compilationis Codicis Institutiones non dum erant eompilatae 3 Respondeo, quod id est v tum, sed Iustinianus respexit ad id quod obseruare debebamus, & ideo in proq. tradidit nobis norma, quid in primo anno, quid in secundo S tertio esset
a nobis videndum. Haee tamen ratio est persuasua. non necessatia, imo etiam diuinatiua: quis enim dices tu tibi reuelauit, hane Iustiniani mentem, ideo ut supra dixi, tutior de secutior est ratio, de qua supra ultimo loco posita, cum aliqua concludens reddi no potest, α si aliqua persuasiua & diuinatiua reddi potest. existimo hane nostram rationem statim recitatam
Et haee quo ad hane tertiam Beli. quaestionem
erant dicenda. Quarta & vltima erat conclusio a nobis propo-α sita, quare prius Imperatot uactauit de haereditate testametatissae bono tum pollessione, cum in Codice factum si c5uatium,debebat enim Imperator eundem ordinem seruate hie, quem ibi, ne sibi contrarius videretur, cum profiteatur se nihil perperam posuisse, ut in l. a. s. sed cum omnia, ibi, non perperam, nee sine ratione, C. de veteri iure enucl.&in I. cumque hoc Deo, supta in procem.
Ad hane igitur dissicultatem dis luendam, respondet Picenard. hic, pag. . quod ided Impera- tot in Codiee considerauit aequitatem, secundum quam desertur bonorum pollessio, quae quidem aequitas rietoti pr sertur,l. placuit, C.de iudici hie autem conlidet auit antiquitatem, s. singulorum, attestamentum est antiquius, cum sit de iure ciuili,
ε. i. insta eod. bonorum possessio de iure Plaetorio, 3. I. debon. poss. ergo.
sed haee ratio lieet in se si apparens, & colorata, tamen concludens non est nam, ea attenta debuisset in Codice priori loco tractate de legit. hae-
. red. commvn. de success.qui omnes tituli sunt sun-ὀati in naturali aequitate, cum haereditas si debita de aequitate naturali ab intestato ipsis si ij a. l. lege obuenire, Ede vel b. sanis l. sna. C.quotum bonorum . Prperea, si in nostro libro tespexisset Imperator ad antiquiora, tune prius tractare debebat de adiectione libet t. conseruanis causa, de aequisti ne quς fit per arrogationem, qui sunt modi uniuersales acquit edi per uniueis latena. scuti bono tum possesso,d. f. fina. per quas perfnob. acquir. S siit antiquiores ipsus bonorum possessotis at non facit,ergo haec ratio nouissimorum corruit. Augetur diis cultas, non est enim absolute vetum, aequitate pisserti rigori, imbecontra,& sunt tanquam excedentia, de excessa, ut ostendimus in Rubr. de us capion .insne.
13 secunda huius rei affertur ratio per eundem Plia cenardum hic. pag. 7. quod no valet argumentum de ordine Codicis ad Ordinem l)bri institutionum, eum diuersus si secundum Bart. in l. i. numer. 1. e. deact.& oblig. nam Imperator procedit hie m
gistraliter, unde ad hoc ut materiam facilius bono. tum possessionis perciperent, voluit prius declara te , quae & quid essent istae tabulae testamen totum, ideoque praemisit de testamentis. At in Codice hue ordinem non seruat, sed solum materias et radidit prouectis,de satis instructis,cum Codex quinto anno legeretur ijs, qui per quinquenium studuerant, secὐs in Institutionibus, quae primo anno legi debent d. 6.cumque hoc Deo, in fine, ubi glosin verbo, finis, supra in proς m. 5e in procm.fforum 3. Ecptimo quidem anno.
Sed nee etia illius secunda ratio est amplecte da: nam ista costandit ut per libros isorum qui non iuniotibus inscripti sunt, sed ipsis prouectis, ac i
structis in ptimis legu elemetis, ut not. in d. pro m. Eotum, de tamen prius tractatu est in si de testam. quam de bonorum polis nihilominus attenta Picenardi ratione, fuisset priori loco apponendus titulus de bon. possi sicuti factu est in Codice, quod tamen minime seruatum est, ergo ratio praedicta ullo pacto non est admittenda. ue Tettia fuit ratio pet eundem tradita loco supra citato, ut dieamus, quod non est mirum, quod aliquando aliquid perperam apponat Imperator,
humani enim iudicij hoe est proprium , sae; psalli: nam omnium habere memoriam, de penitus in nullo peccare, diuinitatis magis quam mortalitatis est. d. l. 1. s. ii quid autem, C.de veteri tute enucleando, unde potest esse, quod quando Imperator, seu Compilatotes compilarunt Inlli tutiones non fuerint recoldati ordinis seruati in Codice vel in Digesto, quemadmodum, in terminis dixit glos ad hoe pro postum,accusans Iustinianum de contrarietate, in l.fin. C.in quibus causin integr. rest. non est danda. Sed haec tertia latio est peior prioribus: nam accusare Imperatorem, vel compilatores de ignotanti grauissimum quidem est, de nullo pacto faciendum, ut supra diximus in i .quaeis. Potti j,est enim I Netaior lex animata in terris. Ruth de Cosulib. in fine i dixit Zasus in l. 1. num .s . n. de orig. iuriunde, non est in eo error, nec contrarietas,cum sit summa veritas, ut in pro m. supra Institi notatur.
3 Dicalis ergo, ut supra in aliis questis iacimus, quod de hoe non potest reddi concludens ratio, culice seu iuris positivi, in quibus quantum Compi,
64쪽
dio Petri Ricci ardi j Commentaria
latoribus placuit tantum suit seriptum, suit enim Rutilicatum positio, ac titulorum sitiatio in moro Compilatorum arbitrio posita. Vnde, ex hia snt explicatae quattuor illae quaestiones a nobis sunt arto positae, qui ouidem litat stiuoli de inutilea sint nos tamen illas libenti animo silentio no inuoluendas putaminus, tum, quia ad continuationem huius tituli sacere videbatur, tum etiam, quia ex ear si
di se ussione huius libri seriem aperiri intelligebamus. Atque haec dicta sui quo ad primum Caput
bui ut Drae Rubricae, cuius superius memineramus. Accedimus nune ad secundum Caput huius Rubr. quod quaestionet in nominis testamen ii respicere vilebatur. Reliquum est igitur, ut de inter praetatione verbo tum politorum in Rubr.agamus, aede test menti s gnificatione: concepta. n. est Rubr. nostra per bie verba.'De testamentis ordinandis., 6 Nosse itaque oportet, dictionem illam se, ) diau et smodὸ in iure nostro poni. & prine palit et sumit ut . 8e hanc habet setnifieatione, ut stet demonstra iuri 3e materiam subiectam designet vi haec veni, est de lana cultellus est de ferro, cap.cum causa, de elere notatur in I. sed δe reprobati,i . de excusat. tiit. Rart. in praetor, de bon. authoraud. possid. Bald. iri l. i. f. ius naturale. de in l.ex hoc iure g. de ruit. &lute. Dec. in Rubriis si cert. pet. nu. i. de a. R C agnoh in Rubr. de orig. iuri num. I9. Paulnus ita tract.de ostie. de potest. Capituli sede vacante, in I. praeludio, tria m. i. in omnibus enim Rubri ei, hae edictio stat demonstrative. Quandoriae autem fgniscat eausam prox imam,& immmiatam, Bart. in l. i. 3.ex incendio, is te incen Aruibnalde naufrag, et in l. non dubium, C. de legib. Bal. in l.de pecoribus, C. ad i. Aquit. Ans r. Balbat. intract. de prae satia Cardinalium, quaest. a. num. a. de in eap.qualiter, de elect. Quandoque verbdes-gnat augmentum l. I . in princ. is deposit. c.Operis,3 distinct. dixit Albertus de Pergamo in tract. de praeposition. num. a 3. Et quoniam innumerabiles tirὸ signifieationes sunt istius dictionis, quas recensere magis laboriosum, quam subtilὰ iudicamus,i3eo tetjeio vos ad scripta per Ioan Pauin in d. ractat. de potest. Capituli 'orae ludio primo. satis nobis est, signis casse quomodo iii Rubi. nostra accipiatur.3 Quantum autem peltinet ad illud verbum, T stamentis de quo latius sumus locuturi, se tendum est, hane vocem, seu hoc nomen testamentum, d iliee habere signiscationem generalem de latam, pecialem 5e particularem, ita dixit Beli hic, num. 6. Accipitur enim in genere & in specie, argum. rum quae dicuntur de adoptione, ut supra in princide adopt. de cognatione,ut supra, de ligit. agnat. tutela exemplum est secundum Bart. in l. imperium, K. de iuris d. omia. iud. de ipsa Iurisdictione. Quod
autem testamentum sit genus ad alias ultimas v luntates, dixit Iacin Rubr. is de les. I. num. s. s cin. sen in I. nominatim, num . i .stae lib.& post h. Ioari. Campegius in cons. g. num. a. lib. I. Consilio tum ultimatum voluntatii. Sequuti sunt communiter lut istae iti δ. Rubr. de leg. i. dum conci dunt, Imalum esse patiem subiectivam testamenii, de Canorustae in Rubr. ratia, de testamenus. Hanc eandem opinionem sequutismi Ripa in Q.
Rubr. ff. delee. I. num. q. Bart. in l. l.num. 79. C. se sacros. Eccles glosin vetia personales i. a. C. commvn. de leg. soci n. iun. in A. Rubr. de ter. I. nil. II. Crot num . . reliqua retulimus nos Rubr. delegatis, quo in loco demonstrauimus non dati telia mentum in genere in concreto. Sed tantum ina uracto, declarando text. in Vicet, C. depact. Testamenium igitur in abstratoidest in genere cons-deratum, seu in lata significatione, continet sub se quamlibet ultimam voluntatem, di est a quale in 13 signifieatione vitimae voluntati . sicuti enim v lilianis voluntas tanquam genus, complectitur test mentum in specie, legata, fidei commissa, codicillos, donationes causa mortis, nec non illa quae ab intestato dicitur l. consciuntur, isde tute codicill. ita testam . in sui generalitate e praehendet ista omnia, ita Beli. hie numer. . dixit glos. in cap. quamquam, in fine, de usur. lib. 6. can. iun .in d. Rubri de leg. i . num. i . qui inquit, quod non est in comis mens, quod unum & idem genus appelletur,& vltima voluntas de testamenium, hoc enim euenit in alijs, cum animal possit dici corpus vivens, seu corpus sensi iuum, & eognatio, sanguinis coniunctio,
δe se de singuli 3. Si ante igitur hoc. quod testamenium tanquam ultima voluntas in genere acceptu,
cometaehendat suas species, videlicet, legata, da-eillo, sdeicommisi 1,&e. 19 Dubium maximum otitur, an propriὰ comprPhendat dictas eius species, an vero improprie. Qua in te Socin .in Rub t. se legat. i. suit in ea cipinione, quod testamentum ut genus, comptςhendat omnes eius species, propiιὰ & vere, quam deinde s muti sunt Aret. ibi, Craue ita,& Mos. Bonon. si num. 48. de quam plurimi alii, quorum nomina
omitto,& ex eorum denumeratione apparet, D pianionem hane esse communem, de magis communem: nam s no contineret eius species proprie, tuenon esset genus ver). Ad probandum ergo dati testamenium in genere vi propriὰ vii genus continens eius species, deducitur ptimo loco text. in l. a. s. quintus, C. da veteri iure enuel. v bi si inseri pilo de testamentis, de tamen sub eo tractatu continentur Codicilli,et-so Codicilli respectu genetis sum testamentum, scuti homo respectu sui genetis est animal. Ego autem qui sum insequuturus opinione n gailuam, sine ulis argumentis sngulas accommmdabo responsones, de quantum attinet ad hoc, Respond. quod non valet consequentia: si earii culus o seu tractatus appellatur de testamentis, ergo qualibet disposito contenta in eo, testamentum nuncupabitur, nam hoc non venit ex vi vocabuli, sed per denominationem a nobiliori ac potentiori, ut in s mili dieit Aleae in Rubr. g. soluto matrim. alle gans l. quaeritur, isde statu homin. nam In fortiatum dicitur continere vltimas voluntatis a potcntiori, sed non sequitur quod quicquid stappostuin Inserti aio si ultima uoluntas ; Iia in calu d. l. a. cum titulus illest inscriptus de estamentis, licet in eo adsint etiam codicilli, non per hoc sequitur, quod Codie illi dieantiit testamentum, sed ibi fit denominatio a testamentis,le non Codicillis, cum iustamen-
65쪽
i tamentrum si nobilius de potetius ac antiquius,
Seeundo tamen pro opinione socini amrmatis, D deducit ut text. in l. Eunuchis, C.qui testam.facinus. ubi dicitur, liceat Eunuchis facere testamenia iam, componere postremas exemplo omnium v lamates, conscii bere Codicillos, salua testamentorum Obseruantia, ergo ex hoc text. apparet, testa. menti appellatione late generalem, de omnes ultimatum voluntatum species continere ; illa autem verba, ultimo loco apposita, salua testamentorum
. ib post temo 63 seeundo iespondet, aliud effetestari, aliud testa
largo modo, & ita notat Bart.testamentii esse mentis contestationem, de per consequens negati non posse quin sit genus. Rei pondet ibi adesse vetbum quodammodo. non enim dicit simpliciter eum testati qui Codicil los iaett. sed quodammodo testari, de sic impio- priὰ lictbenam quodammodo, improprietatem signat, glosin t .si me in vacuam, in verbo, ree ad-
. mutet,iffide aequit. pos . Farto. n l. ,. Cato, in secunda Oppos .il. de ver b. obligat. de sic Codieilli se-.cundum nunc sensum impropriὰ appellantur testamentum. loeo addiecta. limitant omnia supradicta , nam rectuntur ad omnia paulo ante commemorata, de se tam ad testamentum, quam ad postremas v
suntates, te Codici uos, de quibus omnibus paulo ante facta suetat mentio. vult enim quod Eunuchi
essint omnes vltimas voluntates ecponere,dum modo set uentur ibi ennia testamentorum, idestvltimarum voluntatum, relatio enim debet feti ad omnia praecedentia, viperglos. l. si negocium, c. se negoe.gest. glossint. i. g.snautem, C.& .luc. toll. dixit Dec. conss6. col. 3.vol. i .ergos de-het fieri relatio ad omnia,iam clarum est, quod da
s i Respond. quod relatio non est sarienda ibi ad
omnia praecedentia, sed resertur tantum adtest mentu pilus positum: nam relatio fit ad ea ad quae probabilius heri potest, ut per Ruin. ita concia senum. h. vol. 3. Bal. in l.si idera g. vltimo,s de iurisAoin n. iud. at Codicillus nulla fidibet obseruantiam, ergo. item, relatio censetur seti ad id quod princis aliter est expressum. non autem ad alia, Alex. insevi, 3. si i stio, deleg. a. Ruin .cons. I. vol. 2. sed ibi maior dubitatio et at in testamento, ergo ad id teserti debet, non ad alia. Prettit ea, de tertio diuro, quod tune ad omnia commemorata fit relatio, mentum facere, de se licet dicat rext. eum qui dieillos scribit, testati, non per hoc sequitur, quod testamentum faciat, neque sequitur codicillos, detestamentum esse idem. testari enim aeeipitur ibi, pio disponere, de est vel bum generale,& amplum, quod latius patet, accipitur enim quandoque pro Fotestati, I.de pupillo. f. si quis, tr. de oper. noui
nunc quandoquea iguiseat exponet L scire Opor-tα,,.scire, si de excusa. t ut otii ni vhi glgi. not. Alibi testati,idest probare,interpraetamur, capite qui ro, Ede adulti unde, non rem insenui . aliquis is statu ergo testamentum faci cum ergo latius pa- Ieat, no probarur ex Ll dari testamentii in genere.. Deducitur quarto loco, texti inl.s quis ingraui, 3.s quis Codicillos, is ad Silian ubi habetur, si
quis codicillos aperuerit, testamentura verbnon aperuerit, in edicitam incidit: nam Codieilli ad ea usam pertinent testamenti, ergo dicuntur in genete testamentum, cum ita puniat ut aperiens Codicil los, seu ti aperiens testamentum.
Respondetur,quod ibi non dieitui quod Codiacilli dicantur testamentum. sed quod ad causam testamenti pertinent, re sic ex quadam ex te sone Cossicilli pertinent ad testamentum, non autem quodsiit testamentum, unde text.ille ponderatus a Cra-
quando ratio diuersitatis reddi non potest, cui ad 6. Mita,nil facit aliud enim est esse testamen iv,aliua
omnia non debeat reserti,t.sed de si per Platorem, s. deinde, sex qui b. eau maior. l. cohaeredi, β. qui patrem, is de vulg. de pupill. l. talis seriptura, Edeleg. r. Caetetum, s ratio reddi potest, cur ad unum potius quam ad aliud sit teserendum, tune non fiet indistincte relatio ad omnia, sed ad eum ea sum tantum . in quo maior est ratio, cui ad eum potius r filii debeat, iuxta glossi in cap. statutum n verbo, locis,de rescrip t. lib. 6 glos in cap. i.de postul .prae lat. eod. lib. Bald. iii l. in actionibus, in 3. notab. Ede in lit.tur. sed maior ratio solennitatis seruandet in testamentis est, quam in Codicillis, de donatimnibus causa moltis, imo in solo testamento subest ratio solennitatis seruandae, in Codieillis cessat, hi enim solennitatem non requitiant, s.fna. infra de dicati. ergo loquendo de solennitatibus obse Dandis in testamento, id te tendum erit ad sola testamenta,in quibus solennitates exigutur, ut in l.iubemus, C. de testam de insta in prin. tit.nostii,vercsed paulatim ergo text. iste non urget. 6, Tertio probatur d opinio assirmativa, per text.
in l. conficiuntur. I. si post, is de tute Codieill. ubi qui sicit Codicillos. dicit ut testari, ut per glos ibi, quae inquit, quod codicilli dicunt ut testamentum pertinete ad testamenium, l.ab intestato, Ede tute codicili.
Quinto tonsi matur eadem opinio ex l. 3. Edestament.tutela, ubi illi etiam tutores censem ut dati in testameto, qui sunt dati in codicillis, eigo unum de idem sunt. Respodetur. quod denominatio si a confirmante, non quia testamentum comprehendat Codicilisios, sed quia testamentum consimat Codicillos, argumento l. adoptio, Ede adopt. Et in l. I . . nostra facimus, C.de veteti iure enucl. l.re quia, Ede iurisdismn. iud. 6 3 sexto augetur per text. nostrum in prine. ubi ait
Imperator, testamentum ex eo appellatum esse, quod sit mentis testatio, de se testamentum idem est quod testatio mentis, at testatio mentis est g nus quo cotinentur omnes vltimae voluntates,ideo idem erit dicendum de testamento. Respondeo, testamentum de testationem mentis non esse unum de idem, quemadmodum multi Interpretes in Rubr. de leg. i. existimarunt, nam
ibi non tradit ut dissinitio testamenti ab ipso Imperatore sed ponit quoddam pronunciarum smile huic: Homo est animal, tamen nemo dixerit perii c
66쪽
labee verba tradi hominis des nitionem , se etiam verum est, quod testamentum est testatio mentis, tamen hae e non est definitio testamenti, ut insta di
cςmus,non enim conuertitur, est animal, ergo limmo est, quia non valet argumentum assit maturu
6 a genete ad speciem illative, i. inter agnatos, cum abi notat. st.vnde legat. Alex. in Liuris gelium, , .sedec si s audandi s .de pact. licet valeat compraehen- Nono Leit secundum nonnullos, texti in p. quamquam de usur. in sexto ubi glossa, quo in loco testamen tu accipitur pro es voluntate ultima Respondetur, quod non ex vi verbi, sed per extentionem testamentum continet omnes vlii marvoluntatesinam ea ratio usurarum, quae militabat
in testamento in specie , militat etiam in qualibet
is Decimo & vltimo, ego moveor vltra Doctorea
pro hac opin. assirmativa, per trat a nemine inte prsium allegatum, in cap. eum esses,de testament.
Lu quid earum, I. interemptum, de leg. 3. Angel .in I. qui usum fluctum. E. de ver b. Oblig. valet ergo argumentum de genere ad Deciem compribensu Psi illative nam nulla est species animalia quet non compWhendatur sub animalis appellatione, tamea genere non fit illatio ad singulas species, hoc modo, est animal,ergo homo, no valet argumentum, ' ς μι- s. a. per quos fiat in uestituta. Ripam l. i. st. si eret.petat. Dec. in G. s. appellata, eod. titulo.dieemus nox insta latὰ in proposito, ergo valebit argumentum istud, testamentum est, igitur te natio mentis est, prout valet, s dixero, homo est, ergo animal, est; sed ἡ contra non te argumen
tamur, testatio mentis est, ergo tella mentum est; si cuia non valet, animal est,ergo homo est, patet et
go.quod testamentum & testatio mentis ponsentidem, sed differunt tanquam genus & species: nam testatio mentis est genus, testamentum est species, prout animal ess genus, homo est species licet ergo testatio mentis comprehendat omnes species vitimae voluntatis: non idem sicemus de testamento,&sic testamentum no continebit Codicillos ian qua genus, cum una species alteram non cotineat. 6 Septimo argumentantur Doctores in d. Rubri de leg. r. tali medio. Pro s deleommissi, in Codi eis Io datis competit actio ex testam. glos in l. a.in verho, personales. & ibi Bald. & lac C. commvn. dei Ni gos in verbo relinquatur, Instit. de Coclicui .ergo secundum eos Codicilli sunt testa inentum, alioquin no daretur actio ex testam et cu noentis nullae sint qualitates, i a fide usus. l. mania inissones, & ibi sal d. not. s. de iust. & iure.
Responderiit primo, quod non est expeditum, qd pro Codicillis detur actio ex testameto. secvdlidico, non valere consequentiam, competit actio ex te tamento, ergo Codicilli sunt testamen tu m: nam soluto matrimonio competit etiam actio pro dote, Docto tet in Rubr.ff. l. matri ubi soci n. iun.&tamen non est matrimonium. Item videmus dari
contra furem condictionem , quod onus actionis pra supponit dominaua missium, l. vltima Tvsusciquemadmo3. caue.glosin 3.se itaque, insta , deaeh ideo fieri etiam potest, vi actio ex testamento competat interdum nullo condito testameto,de se
ε 3 octauo dedueitur text.in Lab intestato,gae iure dieii l. ubi Codicilli ab intestato vicem testamenti ei bibent ergo. Respondetur,aliud est este tale, aliud haberi pro tali, Batt. in l. s maritus, 3 legis Iuliae, Ead hiuli.
Item nepos tenet locum filii, tamen non ei si ius, venit appellationestiorum, s.fin. supra qui trastam .iut. dati poti. Bart.in l. libetotum appellati
ne, ff. de ver b. sapere quem text. triplicitet induco, primo, a verbis ex .
pressa, dum in eo dicitur, quod testamenta penit rescindantur, nisi eum subseriptione quinque vel septem testium , secundum quod humanae leges decernunt ergo loquitur de testamento amplecte te eodicillos, ergo datur in genere. secundo induco a generalitate verborum, dum inquit text. quod illa testamenta fiunt in ultima voluntate, ergo praesupponit quamlibet ultimam viluntatem in cenete diei testamentum. Tertio induco a maioritate rationis, dum ibi dieitur, sed cum in ore duorum vel trium stet omna verbum, testamenta, quae Parochiani fecerint cola duobus vel tribus latum, sima esse volumus, ergo a maioritate rationis s validum est testamentu in quo requiruntur duo vel tres testes,tanto magis dispostio in qua requiruntur septe vel quinque te .stes prout est in Codicillis,& in alis a viii mis voluntatibus . ergo colligitur dari testam etiam in genere.
Reiosum suit in circulatibus disputationibus, quod ille text. loquitur de iure Canonico, nos vet. qu rimus quid iuris si de iure ciuili. Quae responso debilis est. nam li epiloquatur
de iure Canonico, quid ad me: nam nos quaerimus de hae voce, te tamentum, an reperiatur in tam la- 'tasgnificatione, ut de sui natura sit aptum natum ad comprςhendenda quamlibet ultimam voluntatem, de se quirimus denuda eius significatione,
adeoq; sue loquamur de tute canonico sue Ciuis, nihil ad nos.
seeunda fuit accommodata tesponso,quod loquitur in tesia mentis eleri eorum, de derelictis E Hesae, in quibus es speciale, tesiamentum valeracum min ri numero testium. Sed nee ista responso indicio meo est admittenda, cum text. ille loquatur etiam de lesia mentia Lateorum, dum in eo dieitur, proposuisti talem ita consuetudinem,quod iesia menta restin dantur nisi cum subseriptione septe vel quinque testum fiant, secundum quod leges humanae decernunt. Vera ergo resolutio ad huc textaestiudicio meo. ut dicamus, illum teri sibi locum vendicare in t
stamento facto ruri, in quo quinq; testea sussci uti Sed haee etiam responso videtur dubia, imo viol tiua dum ibi inquit summus Pini sex, talem in tuo Episcopatu proposuisti consuetudinem, ergo hae consuetudo erat in Ciuitate, non autem ruri; Nisi replicemus, quod cum dicat in Episcopatu . potest ite quod extenderetur etiam extra Ciuitatem , ut quotidiὸ videmus, &sentite ibi videtur glossa. Iie dico.& hie e si melior te solutio,dato, quod non loquatur in casu spacias, tamen non per his
67쪽
eo' eluditur, dati testamentum in genete propriξ, sed ibi probatur dati testamentum large continens Codicillos nos autem quarimus, an proprie comprehendat .
o Cum igitur haec opinio in iure n5 sub si stat. Ego
cotratiam opinione vetiorem esse existimo, quam
tenuet ut Doctissimi viri,inter quos Alciat.in Rub. deleg. i. Eandem ibi tenuit Crispius Luctitas, nu-
me. 38. Alueus,nu. 23. 5e tandem videtur elle communis opinio, de qua testati sunt Mod. Bonon. in
Quae opinio probat ut validissimis medijs,& Primo genus praedicatur proprie de suis speciebus, noaute in impropriὸ,l .s quid earum A .interemptum, de leg. 3. Bald. in l. r. C. de iure aut . annui . at testamentum lat E sumstum pro test itione mentis, ii propriὰ dicitur testamentum, glossin cap. quamquam, de usuri lib.6. Bart. ni. i. C. sacros ecclei
ergo testamentum non est senus. Secundo,iure cautum reperitur, quod te stannenti des nitio ea sit. de qua pet Iuriscons. in l. i. isdetestam. videlieet, quod sit voluntatis nostrae iusti sententia; quc des nitio propriὸ soli testameto conuenit, non autem conuenit testationi mentis, ergos vox testamentum strictior est testatione mentis, quae non est iusta uoluntatis nostrae sententia, ergo testamentum non est genus, sed est Decies testatio. nis mentis vi supra dictum est a nonis. Tettio de ultimo, iure non probatur dari testamentum in genere, ergo et ubescimus eum sine is e loquimur, i illam merito, C. decollat. . conm.eremus, in Aiath. de triete de semisse de quod non dicit lex, nec nos dicere debemus, Bald. in l. omnes
populi. in fine, is de iust. de iure, de s in iure teperiat ut sociasse appellatione testamenti venare C ieillos, hoc et it large de non pio ptie, nec ex vi g neris ex quo repugnat des nitio testamen ii de aliud est quod verbum lignascet aliquid laquam genus, ecpropriὰ de aliud quod fgriiseet improprie. Fi Mamus igitur vetissimam esse opinionem hanc, videlicet, non dati in iure nostio testamentum in
V i Fateor benὸ, quod largῖ non ex vi genetia testa,
mentum sit genus ad omnes vltimas voluntates, quemadmodum arbitrantur omnes seribentes, de ita procedat glos in cap. quamquam,de v r. lib.6. ubi vult quod testamentum lare e si tellatio mentis glosin l. a. in verbo personales, C. commvn. delegat.glosin l. 3. 3. fin .in verbo, ex eo, isde iure codicili. glosin l. pen .in verbo,omnes, .de const. pecvn. quae dicit, quod omnis ultima vcluntas potest dici tella mentum glosin l. sna. in verbo,c et nati
nis, C de diri l. Bal. in s. hae eonsultissima, C.qui testam . facere possidem Bald in j.fin. C detestam. δ lex in l. si idem, C de codieii l. lacin l .non codicillum. C. detestam . Socin.in l. i. 3 quamquam, ff. ad Trebellian. Huic volunt DD. in Rubr. deleni. Pquot dispositones repetiuntur in testamcio,tot dicantur testamenta, argumento l .scire debemus.
fide veth oblit.hinc segimus, legatarium in rei sata esse quas haeredem. . id tempus. F. t .s.de v&cap. hinc codicilli vices testamen ii obtinere vide-
Inus, Lab intestato, isde lute eodicili. sub hae igitit ut appellatione testamenti generici seu ultimae voluntatis, veniunt omnes actus qui poli mortem esi sectum habent, morteque confirmantur, Abb. de alii Canonillae in Rubr de tellament. a seeundo modo coiisderat ut leuamentum in concreto, videlicet. in specie,& in fracta sqnis eatione, de hoc modo acceptum signiscat illam viii-mae voluntatis dispositionem,quc omnia alia vltuma voluntate dicitur esse pet sectior, de in qua dispostione, de uniuerso patrimonio, de domanio Qtestator voluit sera lictedis post mortem tractatur, Li. T detestam . quae ad eius persectionem plures requirit solemnitates,de quibus insta; de I, c yoluntas dicit ut illa, in qua institumit ille qui in uniuersum ius quod defunctu, habuit succedit, I. ante hς- tedis, infra delegat. l, nihil aliud est haereditas, deverb. siqn. ,. i. Inst. se fides commis. hae ted. quia in nulla alia dispost One institimur hae tes, s.fin. infra de codieith l.quod pet manus, is de iure eodicili pendet quidem eius validit, ab institutione lixi
uis. 3e ab aditione, i nemo, is de testamen . tuter. te
in hae specie sumitur testamentum ab Imperatore in hoe nos to titulo de quo infla nos latius sumus verba facti iti, , , Testamentum, erro seu ultima unluntas In genera halla &lata significatione habet sub se plui imas species, quae san iam sub suo genere continentur, Hinquit A lex. pet illum text. in s. cum antiquitas m me. a. C. detestamen. l. v ni ea f. s n. f. de cadia c. tollend. las .ind. Riib. deleg. I. num. r.& τ .ubi omnis interpretes, & Beli. hic, num. 6.
utina igitur species testamenti genetici seu vitiam ae voluntatis, est testamentum in specie, de istud est,qiaotiescunque quis vult infitiati e hqredem di tecto, qui habeat omnia bona sua, vel partem post
mortem. l. proximὰ, isde his quae in iesiam. delent. nam non potest quis directo conferre haereditatem quam totam, vel partem, in aliquem, nisi per testi mentum, ε. pen. insta de codicili. de in l. haereditas,
C. de pa h. conuent. euin similibus.
Secunda species est eodie illii, qui ot dieebat BAJon. hic, num. 8. habet eandem vim, quantum ad ea, quae in eo relinqui post uiri, quam habet test mentum, te dicillorum, s. de tute codicillor. non potest tamen quis in codicillis hi redem diro etiam instituere, ut hic habeat omne haereditatem,
ex quo haereditas in eodicillis neque dari neq; adimi potest, d.3 pen. insta de codici l. s. si idem. C.de eodieii l. sed bene per sdeic5missim, quo ea su cen
sentur grauati venientes ab intestato, ut illi haerediatatem restituant l. si quis cum, isde tute codieii l. d.
s. pen. insta de codiciis. 7 ue Et circa hanc materiam codicillorum sunt quidam digna praestitu. Sciendum enim est, quod istud ius codicilloium ptimus qui approbauit suit Augustus, qui Luetum Lentulum rogauit per c dieillos vi aliquid saceret, quod cum implesset. caeteri eius vestigia sequuti idem faciebant, de eo maxime, quia Trebatium respondisse sertur, ius codicillorum nedum utilissimum sed etiam h minibus necessarium, ut inquit text. in princip. de
codicili. 6 Secundo sciendum est, quod personae quae possunt
68쪽
αι Petri Ricci ardii Commentaria
suiu testari, possunt etiam Coqicillote secte, &quae non possunt testari, neque etiam conficere Codicillos. l. in seiuntur. I. dicilli, Ede iure Codicili. reprobata enim opinio est, dieentium filium qui non potest testati, posse Codieillati. Bari. in
a. tam nu. fi.de donat. causa molt. 6 in L ianum. I. seleg. I.
Quinque autem testes debent esse praesentes iticon freti ne Codicillorum, sussietum autem set. tuiti, in testameto aut debent esse togati, l. fin. 3. fin.
C. de Codicili. possuntq; fieti iam iii scriptis quam
sine leti piis, i. tina. C.de bon. librat. Iasin d. l. fina. Num a. C. de iure Codicili. Et sit ut Codicilli ut inquit Bello hic, num. 8.vel intestamenio vel ab intestato , non tantum, iusta de Codieill Quando fiunt in testameto, pol sunt piceedere, vel sequi testamentu. l. conscimur, de iure Codieii l. hodie lectis d. f. non tantum, Abin testato vel O fiunt, quoties quia non vult facete testamentum : nam turic venietes ab intestato pos. iam codicillis grauari l. illud. s. .de iure C dieiti. Ratio est: quia sponte sua censetui testat rem v nientibus ab intestato het reditatem reliquisse; id. I. conticiuntur , st. de tute codicili. S se tanquam siccedentes ex voluntate defuncti, pollunt grauari, Codicilli autem nullam soleminitatem dosii rant picter supra dictam, d. f. si . insta de Codicili.
Et haee de Codicillis dicta sint. Og Tertia species est Legatu seu Fidei commissum,
quo tu natura est exaequata, l. l .is de leg. I . l. i .& MC. eo inmuta. de leg. g. sed no usque, intra, de legar.& quomodo reconcilici ut text. in d. l. l. li.de leg. I.
uide l. r. C. commvn. de leg. diximus in s. l. . non usque, delegat. quo in loco ex prosello explicauiamus hanc materiam. Est autem Legatum donatio quaedam a defuncto telicta, ab haerede piae standa, F. legatum, inna, de legat. Et quae sint eius solemnitates, & quae sint eorum nomina, non est nunc i spectio nostia, & vos reijeio ad scripta per nos infra, de legat. in princ.& in 3. legatum, unum tamen Non omitto, quod in rei veritate legatum non est species tella menti genetici, nec alterius ultima vinluntatis ut ostendi ego in Rubr. de legat. dum querimus, an legatum sit pars subiectiva testamenii, id quod si e tecensemus procedit secundum comm
υ Quarta succedit species testamenti geneti ei vibdelicet donatio causa mortis, de qua per Beli. Eicinum. s. nam de ipsa dicitur esse ultima voluntas secundum Bart. in s. 2.num. I. deleg.I. Alex. in l. cum ainiquitas, num. 2. C de Testam . text. est in l. fina. C. de donat. causa mort l. . circa medium, C. de imponend. lucra. descrip. lib. Io. s. mortis causa, supra, de donat. Donatio igitur causa mortis est, quotiescunque fit mentio de morte, i. seia, is de dote praeleg. l. de Seia de donat. causa mori. Bait.& DD.m l. quς dotis,ffsoluto mali. Cum quis igitur imminente murtis periculo vel eius cogitatione eommptus ita dQ-xat, ut se magis velit habere quam eum cui donat, magisque eum cui donat, quam hae te dem suum,
ita dixit Imperator in s. in summina, supra, de dinat. Marii nus in s. I de donat. usa moti. dixit Ioann. Copius, in trach.ile fiuctibus, cap. lib.
go Sed contra hanc speciem oppono, quod immo
illa non dicat ut species ultimae voluntatis, de l. r. F. tin. C. de cad toll. v bi donatio catila motiis po-imur tanquam quid diuersum ab ultima volunt te, ergo. Confirmatur quia in ea requirit ut consensus donatarii, Linter mortis,sside donat.caus. Cit Abbas in Rubr. extra eod. ubi illa quas ultimam voluntatem appellat, ergo. Ideo sciendum est pro resolutione muliorum contrariotu & iurium, dicentium illam est e contractum, quod donatio causa mortis secundum Doctores commianiter, in l. a. n. de leg. ι. non est proprie ultima voluntas, nec
etiam proprie cotractus, sed est quoddam tu edi septieni in in quibusdam de ultima voluntate, ecin quibusdam de contractu, vi etiam dixit Anges Aretian tiam uase testam. ossa centesima , iiii. chabet ergo naturam mixtam, v x resert etiam Smcin tun .e te aliorum, in l. sciendum, num. I o. de leg. I.
Si fit anquam ultima voluntas unusquisque cai se muttis donate potest,etiam filii familias, imm , Hopter eos est admuenta, cum de ips non possint testa is neque Codicillari, possum tamen permisenente patre donare ca si mortis. l.tam is, st. de d Dat . cau ia mori. l. fina. q. si a. C. de codicili. & iaboc similis ς si ultimis voluntatibus, in multisq, eis aecedat Eli deinde similii conuin bui in sui Oidinatione ; ita inquii glosin l. .m i. veis si de dote praelegata. ita vulso omnes credunt. Testis est
Ias. in .s. l. a. num. a. ssaleleg. i. Hinc est, quod in doratione illa requiritur praesentia donata t0, d. l. inter mortis , sectis in ultima 3oluntate, i. cum pat Ilios, 3. donationis prςdio tum , 5: l. miles, de lcg. a. si autem cx me vos qucratis, quidnam ipsa magis sequatur, an scilicet contractum , an ultimam
voluntatem, & cui ex illis magis similit sit
in re dico, communem esse opinionem, donati
nem causa mortis magis similem esse contra elui, uam vitinax voluntati. ita dira Ang. Bald. de alii, e communi, & magis communi opinione testatur Solin. iunior,in 3.s sciendum,num .6 de lig.I. ad quorum Interpretum scripta vos liberer reijci'. '81 Possum autem donati omnia quae sunt in com-
inertio nostro, praeterquam haereditatem,l. lic it, ubi Bart. num. i. de Paul. Castr. num. a. C.depa d.
Sed quoniam hoc videtur dubium, & non sin edissicultate perirans t. ideo hanc quaslionem qiue utilissima est, cum quotidie ad manus veniat: ad partes disputate decrevimus, ad hoc, vi veritas i
de delegatur. LSit ereo quaesitum. An donatione causa mortis possit telia tot relinquere haere litatem, S per co'sequens, an possit dona tot donare post morae omnia bona sua praesentia,& sutura Qua in re dua repetiuntur Scribentium opiniones. Prima est existimantium donationem omnium honorum, vel li reditatis no valere; quam opinionem tenuere Bart.
Alexand. de Iactia d. l licet, C. de pare Alex.& lac in Lili putatio litie modo c5cepta, si de vel b Dblig. Ec est communis opinio, de qua testatur las. in dat stipulatio, num. io. Abbas, in cons 48. Num . .
69쪽
rari di de eommuni testatur C agnos in s.fin. num. t 13. C.de pact. qui dicit ab hac nullo modo esse te eedendum. Testatur Crotus, qui dicit hane omisnes tenete. in l. stipulatio hoc modo concepta, nu. s. de ver b. Obligat. Hane tenuit Couartu uias, in
I . lib. 4. Crauetia in cons ip s.col. finali. a a stoliae igitur opin. communi primo loco adducitur: Actus qui impedit liberam testa menti L.
Chionem, non est admittendus. argitin. l. i . C. de sactos.eeel. sed i ha donatio impedit liberam testandi facultatem. ergo huiusmodi nullius est mi, menti. Quod impediat piobatur: quia aufert faeultat εdona titi iaciendi testamentum, propter bonorum ptiuationem, nulliis. n. voluerit adire haereditatem, eum seiat bona destincti alteri ex eausa donationis obligata esse, argu texi .in prin. infra deleg. Falcid. Ego vero, qui sum in via disputatiua inseo uu- tutus Opinionem contra e5mune,respondeo quod non est quod impediat ut libera testandi facultat, cum illa donatio sit reuocabilis,aliis Astamentum etiam non esset admittendum, ut insta videbimus 33 de hoe argum. Secundo respondet ut . imb valete actam per quem quis libet a testandi saeuitate pilutiat ut per in directum, certu est enim posse testatorem in Cosicillis totusuum patrimoniti erogare, di palei dia prohibere . Auth. Sed cu testator. C. adleg. Falcid. Ac tamen videmus, per dictos ecidicillos libet ara tolli disponendi facultatem. δe haeredein instituendi. Tettio respondetur quod susticit testatore in potentia poste habete haerede,licet acciden taliter non habeat , argum . text. in l.haereditatem,side petat. lirred. in l. nihil aliuq est haereditas, de iii l.haereditatis appellatio, Ede vetb.sig. dixit Bald.in
t. Melado facit pro hae opinione qui pollentium, in effectu, lieptin nomine Hi uitiarum eadem est natura& prohibitio, ita, quod dispositu, in uno, e si etiam dispositu in in alio. l .in summa, isde re iud.
Troil. Malueri in tract. de oblat. num. Io. l. mne
verbum, C. commun de succes1. sed ista donatio de pactum de sutura suerellione, aequi pollent in eis ctu ergo sicuti pactum est prohibitum. l. stipulatio hoc modo concepta, isde vel b. oblig. ita & haec praesens donatio.. Minor probatur: nam aequi polleluia dicunt ut illa. qu sub diuersis vocib. & nominibus prolata itendunt ad unum de idem; ita declarat Alberi. de Pergamo, in tractatu de praeposition. nu. I 27. l.on ne veIbum, C. commvn. de succes,. cum similib. at hie donatio & hoc pactu tendili ad unu & ide, a d impediendu testandi liber u albiit iu ,ergo. Respondet vi,quod non aequi pollent: quia haec donario non impedit, cum de sui natura si reuoca Ditis illud autem pactum est irrevocabile di bendimpedit, cum liget manus testatoti ad non seciendum alterum haeredem.
II Tenio auge praedicta opinio, quia iste quid
nat Omnia bona sua, praesentia, di sutura, ruta et ut locare operas si, as in perpetuum donatatio, sed locatio perpetuarum operaria est prohibita, arg. l.antiquitus , C. de usust. diximus nos supraptine. de Hust. num .... ergo est etiam pio hibita omnium bonorum donatio pt sentium re fututorum. Respondeo. quou ista non est locatio, eum d nans non obligetur in perpetuum, cu possit res donatas ad libitu ceuocate, f. i. supta, de donat .cum con e ijs, addito etiam, quod non est velum, quod locatio in perpetuum si prohibita, eum possi i seruire per substitii tum, ut diximus in Commentatiis ad princi p. de vi 6.num . . 86 Ad eandem opin. confirmandam arguitur ex mente DD. Disposito quae inducat votum captandae mortis,est prohibita, l. sit. Clae pact. sed lite est
talis, eum don alamus verisi militer omnes modos
G excogitaturus per quos gonans moriatur : pro- habitum enim est pet d. l.s n. pactum siclum de reditate viventis , ea ratione, scilicet quia datur ansa captandae mortis haeredis, unde nora valet. Et hine fit, quod Canon illae in capit. sn. de concess. praebend. statuerunt , quod mandatum factum a Patrono benesi elotum ad praesentandum in beneficiis vacatuli , nullius est momenti: quia scilieet dat et ut votum eaptandae mortis , quam resolutionem tenet Rocchus de Curte, in tract. de iure pation. lib. i. partis I. quali. 4. arti c. a. at per huiusmodi donationem inducitur votum captandae mortis, ergo. 87 Respongetur, α votu capta det mortis non consderatur, nec est emcax ad vitiandu actum, quoties. cunq; ille de cuius honis agitur,& de cuius mortis captandae occason ne agitur, consentit huic acti irita li initauit d. tegulam l. hia. Curt. iuniot, in l. licet, num. ιά. C. de paci damnum enim quod quis sua culpa patitur, alteri non imputatur, capit. damnum, Extra He reg.tur sed in casu nostro ipse donas consentit huic donationi eum ipse illam reliquerit. non obstante quod agatur de voto suae mortis ea
prande. ergo non Obst.argumentum.
Constinat ut haec te sponsio pet simile pupillaria substitutionis, de quo in g. pen. infra, de pupill.
substitui. ubi valet substitutio pupillatis, non attenta ansa mortis pupilli captandae, cum patet substia tuendo uideat ut huic Aellitati & oceasoni conia sentire. ita hic, ergo Ex qua responsone colligatis vos limitationem ad theoriam Canoni statum in d. cap. fin. de quo supra actum est.28 Quinto loco sacere videtur, disposito qua aliquis inducitur ad expectandum hominis casum,&aduersam sortunam no est admittenda, l. inter sti-ulantem. 3. facta, is de vetb.oblig. ubi licet libeto mo possi se tuus seri. tamen non possumus stipulati illum cum hac eoaitione s seruus sat, quia non Aecet aduersam hominis expectare fortunam: sed lixe donatio est talis, quia per eam est certiit donatarius nihil donantem esse habiturum . de in extrema paupertate illum visurum sperat, ergo. Respondetur, quod ex quo donans a g natatio debet alimentati, sciendum eum glos supra, da donat. cessat obiectum de quo supra.
70쪽
16 Petri Mcciar dij Commentaria
secundo ego te spondeo Se melius, dicens, quod argumentum non tenet, qaiia sibi locum vendicat in donatione inier uiuos, quae est it reuocabilis . s. i. supra, de donat . at nox sumtis in casu in quod O natalius non potest expecti refoti unam aduersam donantis, cum donatarius debeat illam eonte qui post mortem, j. in sibivina, supra de donat. ergo
89 Sexto loco ad comprobandam commula. pin.
deducitur: nam in donarione causa moltis donans
vult magis habere donatarium quam lixi eis insuit d.; in summa l. . E. de donat. causa moli.&scst comparatio inter haeredem de donatatium , sed hie per d. lonationem non esset aliquis constitutus haeres, cum quo comparatio sat , ergo non valethaee donatio.
Respondetur . quod argumentum hoc probat quod haec non sit donatio, non autem quod non st. actus admittendus, de hoe est contra glos DD. in l. licet, C. de paci. vlietius, id quod dicitur in donatione causa mortis, quod quis vult plus donat artu .
habere quam h redem,Sc. intelligitur, quam o stultu, lix tes institutus, de se elidistinat person , legatarii a persona haeredis: scd in casti nortio non
est se. 5e nihil repugnat quod in una pCrsona concurrat utraque qualitas , ut dicit Decius in dieta
l. licet, C. separe Tettio respondetur illum text. loqui de haeredi tale ab intestato, de se ibi plobati videtur disserentiam esse inter haredes ab intestato, S: legatarium. quod nemo insciat ut, cum sit inter haec duo differentia praedicta. ο Septimo de vltimo adducitur pro opin .comin.
assit malitia text.in l. hqreditas, C. de paci. conuent.
quatenus ibi dicitur, quod haereditas datur ex testamento. undὰ non potuit dari pacto de quo ibi duo enim secerunt pactu de sue cedendo ad inuicem, de ibi dicitur quod non valet paetii in eum h reditas detur ex testamento. ratio est sotrasse, quia incluso unius, est excluso alterius, i.cu praetor, is de iudici Respondeo, quod quamuis non potuerit dati ex pacto de quo ibi, tamen bene potuisset dati per donationem, quia per pactum tollitur libera
testandi saeuitas, secus per donationem causa mortis, cum si reuocabilis, pactum autem non, l. sicut, C. de act.& obligat.
dii Secundo respondeo de des aro. quomodo intelligatur nostra Conclusio, quod ille text. nihil Acilina ibi agitur de haereditate, quae ac ei pitur pro Ge- cessione uniuersali in bonis defuncti, t. nihil aliud, ff. de vel b. sig.hie ver b in quaestione nostia quandoquirimus an haereditas possit relinqui per don tionem , accipit ut haereditas pro bonis i piis omnibus ut patet ex his qui dicuntur per Abbat.in cons
8. nume. primo, parte isecunda. prout alias acet-
pitui . hoe reditas enim duas habet fgnificationes,ut 'et Hotomanii. in Commentat ijs de tutis verbis, in verbodiae reditatem duplici iure. Quam quidem responsonem sequuti sunt non. nulli alij ex nomis,&Optima quidem est resposo. Tettio respondetur,daio, quod in quaestione nostra agatur de si reditate piovi est suecessio, tespondeo tamen, quod incluso unius, tio est excluso alterius, qua udo aliunde apparet illud Q videtur ρο- lusum te veta non sutile exclusum, ut per salicet.
in s. se crimine,in a.Oppo. C. qui. accus. licet, sed mea su nostro etiam in donatione causa mori. potcst haereditas telinqui, ut , dicemus, ergo cessat ratio illius text. ita respondent quidam noui is mi , qu rum scripta circunferuntur. Sed haee respoi. so non est tenenda, cum si valde aliena a veitiale, vi infla
a Contrariam ergo opinionem. quod inali per donationem causa mortis possit relinqui hcreditas, de valeat donatio Omnium bonorum praetenta um Ee tutorum, tenuit Batto.parum sibi constans,in l. stipulatio hoc modo eo cepta, de veth oblig. Bald. de Ansel .in d.l. iiii. C.de pact.eandem tenuit Salic. in d. l. hia. num .r9. Abbas in cons. io . di in consi. 8 vol. 2. Decin s. licet, C. de pact. in quorum opinionem dispurado ego libentissime sum prosectiis. Pio qua Ptimo secit ex mente Docto. in l. 1lipulatio hoe
modo concepta iisde vel b. obligat. de in s. sit. C. depact. quia pactu per quod uxor prae moriens transtaturi in maritum luctum totius dotis, validum est.
id euenit, quod multet pister bona dotalia aliquid habeat, cum quicquid habet de aequirit, praesumaturet se ex rebus mariti, ut vitetur suspicio turpis questus, l. Quintus, C. de donat. inici vir. de uxor.
Ecce ergo, Quod per hoc paetum impeditur liberaiestamenti siqio,& tamen toler itur ergo arguen do a simili iti don tione causa moi tas, imo a maiorii a te rationis, quia haec donavo est reuocabilis, pactum autem nequaquam reuocari potest. 93 Secundo, vitiis quisque in re sua cst moderator de arbiter, i in re mandata, C. manda. ses talis do natis est dominus retum. suatum, ergo quomodo
velit de illis disponere potest. Augetur 5e tertio: Ponamus, quod non habeamnis unum seruum, At illum pignoti dederim, cet-
te non possum illum haeredem instituere,& dare illa libertatem,l. prima C.de necessi seria. ponamus nunc, quod ego non sim soluendo, certum est.
quod per illam pignoris constitutionem, de se petillud pactum, impeditur illa libera testamenii fa-clio, cum non sim habitui us haerede saltem a communiter attingentibus,seut ille non habet, qui donat omnia bona sua praesentia, ct fututa: non e nim est maior talio cur aliquit debeat adite, de reddere haereditatem creditoribus potius, quam donatatio, cum utroque casu totam reddere debeat,
sciit ergo tolerat ut illa con stitutio pignotis, ita depraesens donatio. Quarto, si vetum esset, quod talis donatio non
valeret, eo quia donans non inuenit et limedem, ea quo nihil esset lucra tutus haeres, sequeretur,
quod prohibitio Falcidiae seri non posset per i natorem, sed consequens est falsum, ergo de an
Quod sequeretur, probatur: quia si nihil esset
haeres lucraturus piohibita Falcidia, & haeredita, si onerata legatis, clatum est, quod haeres non ea . piet haereditatem, sicuti non capiet facta dicta donatione, argumen .iltiadleg. rati id. uuia,in pCne ubi