Pomp. Gaurici Neapolitani De sculptura liber. Ludo. Demontiosii De veterum sculptura, caelatura, gemmarum scalptura, & pictura libri duo. Abrahami Gorlaei Antverpiani Dactyliotheca

121쪽

secatu semicirculorum planum designari. Heincatque inde pedali mensione cdrpus in latum definiti: Circinoi oris oculorum posituram d prehendi, altero pede statutocin perpendiculari,d altero ad extrema perducto, sed inAcademiam

hancnostram γε μετροτὸς nemo Hartim aut

Originem sane quondam olim de AEgyptio face dote Solon acceperit inobis quidem semper puellulis non licet. Plasticen tamen ipsam Chaldaeus Moses antiquissimam est testatus,haud equidem tainepte, cuius author Deus ipse primus extiterit, neque vero aliter videri debet, quam Optimum eum fuisse plastam, qui hos tam admirabiliter mundosia formauit. Tanta vero plastices huius authoritas, ut eam non Ili sculpturae matrem appellarin Fertur a Dibutiade Sicyonio Corinthi adinventa, deamantis filiolae beneficio.

es primum de iis qui in Plusti floruerint

Loruerunt autem in ea Pronaetheus, ob amtis excellentiam dictus raptum de coelo Dialem igniculum limo immisisse Rhaetus, deo-o inua

122쪽

chus,& qui primus inventi ferreum sundere, at

ex eo statuam facere Theodorus Sami Plastices m is, Giam inuentores existimati Euci raptis Eugara murmurari nisus Lysistratus Lysippi frater, Demophilus, Gorgasus chalcosthenes, cuius officina Cera mico vico nomen dedit. Possunius, qui pisces finxisse dicitur ita ut a veris non facile discerneres Arcesilaus, cuius propiasticen pluris aiunt venijsse solitam quam caeterorum opera In tuli laudatissimus quondam Turanius Fregellanus. Nostra aetate Vitus Magon Mutinensis,que nuper nobisGallia cum plaerisque rebus abstulit: Uxor etiam eius finxit, is filia Lucas Rubius Florentinus ex aurifice plastes cuius inuentum, fictile opus encausto pingi Andreas,eius ex brore nepos, nullis quos ego viderim posterior turam existimes ipsam secisse quae huius manusessinxit Nam quid ego vobis commemorem Nannum miniatorem Domitium figulum S Andream Crispulatauinos rLigno vel Vergiliano carmine notissimus Daedalus , rudis quide, artifex, ut quia posterioribus longe fuerit superatus, sed cuius opera cuncta diuinum quiddam habere videbantur Clarus & in Samo milis AEginensiis

123쪽

AEginensis,quem Callimachus Scelm in appellavit, Daedali ipsius aetate,nec tamen: pari existi-

matrone non quod inferior esset arte quam DP datus, sed quod minus magnis rebus sus, nullo facinore, nulla regum familiaritate, nullo errore, nullis& calamstatibus insignis Atheniensis qui Dis

dem ill e broris filium intersecit, in Cretam ve 'nidi Mino, filiabus aliquandium iucundissimus fuit, sed cognita mox eius a rege nequitia, in carcerem est detrusus Inde cum filio simul effugiens,Ιnycum urbem adCocalum applicuit. Siculi belli aduersus Cretenses causa filii, scilicet eum Minoe repetente, Cocalo perdenegante, a Cocali filiabus in tantum amatus,vi de Minois morte in eius gratiam delibera rhnt. Itaque per omnem Siciliam dispersa, in Italiam quoque ad arit ab nos eius fama peruenit. At vero hic Aginensis, uire. angustiore patrimonio,nis semel in Samum, eius, vix reor illei cubi egregiam illam Iunonis, uri

Samiae statum fabricarat,notus.Ebore nunquam o mi

satis elaudatus Phidias, si fabula credimus h 'Pygmalion Gypto autem ob tenue artifici .2l z um, nullus. Marmore quidem innumerabibes, in

124쪽

sed quorum mihi memoria potior, hi Attalus

Atheniensis,ptimus ut putatur in Graecia statuarius. Sed certe costat initio multis antea farculis teplari tatuas a Danao dedicatas Dipoenus,

Scylis horumque discipulus Dorcylidas, Medon Dorcylidae frater, Theocles, cum 2Egylo patre Lacedaemonij,Dionysius Argiuus,Simo Egi inensis, Cleon Sicyonius, Malas Chius, cum Mi clade filio intermo nepote Phidias ipse rutheniensis,Alcman,&Agoraclitus discipuli,Cer- fatides Calaber,& Bupalus uti opinor Pharae

. Iovi tes,templa deorum architectari statuas bonus effingere: Fortunae simulachru Smyrnatis faciens, in vertice polum,in altera manuAmaltheae cornu ab Graecis habentem fecit tantam eius Deae vim facta declarans, quantam non ipse Homerus intellexit, qui connumerans eam in Cereris hymno tanquam unamfiliarum Oceani nihil re terea aliud addidit, quantam nec deinde vix Pin idarus, qui alia multa in fortunam dicens Pherapolin appellauit Scopas, Timotheus, Brya Leocares , in Mauselaeo caesando aemuli, Praxiteles infinitis prope operibus, sed potissimum Venere, Cupidineque deamatis clariss Arch sitas

125쪽

sitas, Cleomenes, Mnestratus, Eutychides, Philiscus, Timarchides, Policarinus, Heliodorus, Lysias, Agesander, Polydorus, Athenodorus, Craterus, Pythodorus, Polide stes, Hermolaus, Artemon, Timomachus, caeterorumque innumera multitudo. Sed elegantissimo Graeco Epi gramate celebratur Timomachi huius Medaea, quae videlicet amore saucia, natorum sanguine patris iniuriam ulciscens servare, occidere velle videbatur Id autem opinor est huhismodi:αuod natos 'turaferox edaea moratur, 'Finaesitit hoc magni dextera Timomachi Tardat amor facinus rictum dolor incitat ensem Uufit,non muli, natos perdere durasuos.

In minimis aut e operibusMyrmecides callicrates admirandi,alterius quadrigula alis mutae coopertam,alterius formicarum pedes, ita subtilissime scalptos traditum est ut vix intenta p pius acie pervideri potuerint. Nostris vero teporibus scalpendo marmore insignes habiti inus, cuia nescio Nam semper hoc antum sitis est inscriptionis titulo, NINI OPVs, AntoniusCrispus, qui cum vobis sui familiaritas, Petrus Insuber, Tullius, atque Antonius eius sit 8 Sed ne

126쪽

ego Tullium praecerierim illauda in, Equidem

hi vererer visium iri amicitiae, non verae laudi da . tum iudicium de illo meum dicerem pecto toscalptorum omnium quos ulla unquam videlit aetas, praestantissim tum,neque indignis ornaretia honoribus. An quid non priora ingenia priora miracula redieret Circumserebantur in pom is ae morem arvisi epistyliorum coronae quas

ille iunior varijs intercelarat soliorum Ornamen-.tis. Aderat Crispus partim aemulatione quam cum patre Tulli gerebat, partira tantae novi tatis fama permotus. Cunctis igitur acamiranti ibus , qui tanta veritate fieri potuerit, nunquam priu e marinore coronas factas fassus est quam

gladiolo id ita eme depraehenderit QuDdmirius

miraculum huic comparari poterit Z prudentissi mum artificem TulI caelatura deceptum . Nec vero&frater quicum summa est artis aenalitatio laude minor. Sed iure optimo laudatur in Bois Chrillophotus Gobbius, In quo nisi unum hoc damnant,quod assuetusHerctileos artus imitari, eo quidem saepissime paulo temerius uticiar. Di gnus&qui nominetur Brixiani Praetori architectura caesaribus asparMediolanensis. Cla-

127쪽

rus de ipse mastigophoro illa sua Venere noster Pyrgoteles Laudatur 4nd huicia imagni qui dem proseetias, nisi admodum iuuenis perijsset,

biles Colossorum autem molibus ipse inprimis Phidias Atheniensis,qui toreuticen adinvenit, Lysippus Sicyonius, Pryaxis Lysippi discipulus, Chares Lyndius Romani,Sp. Cornelius, Neronis principatu Zenodorus. In minoribus aut

sonis Polycletus videlicet Argiuus non ut alii et ' existimarunt Sicyon IUS, spectebUS rerum colaci νω. piendis, quas phantasias vocant,summus quod

etiam Antiphilo pictori assignarunt, Alchamenes Phidiae discipulus, Heglias, Critias,Nestocles Polycleti discipulus, Aristides, Cleon Sicyonius discipulus Antiphanis, de stirpe Polycleti,

Naucides,Leontius,Cyclon,Pythagoras Rheginus,iterra Samius,Myrons leutheriesis,buccimia nobilitatus putyreus Lycius eius discipulus, Euphranor in omni genere laudatissimus, Telephanes Phocatis , Praxiteles, nam Maera etiam fecit Hyphicrates, Cephisiodorus, Demetrius,

128쪽

Dynomenes, Phradmon . Daedalus, Euclides, Calamis, Canacus, Meneclitus, qui libros de ar- e sua scripsit CKereas, Ctesilaus, Euryclides, Pyromachus, Policles, Pyrrhiasylkanion, nullo

mecum doctore nobilis, Naucesus Niceratus,&qui etiam desiua arte scripsit XenocrateSJIam perillus nullum impietate sua nomen est meritus, Bedas, Phoenix, Stypax Cyprius, d Pentalesius Atheniensis, cuius equidem opus fuisse e istimo, AEgineticam illam Mineruam, cuius cvultus pedes ex ebore reliquum ex auro partim in luperficiem ducto,partim arte chimica facto. in minimis vero laudatissimi Pyreicus, hirae si ibtilitatis artifex Theodorus. Inuenio Romς laudatum Blesanum Nouium , qui miris statuis urbem decorauit: orbem ed marmorariti puto potius quam sculptorem. Nostro quidem aeuo multi , sed quei praecipue nominantur: Laurentius Cion. Fores in templo MartisFlorentia quae ad septentrionem, quaeqtie ad orientem spectant, huius opus: Nam quae ad Austrum, nescio cuius

Ugolini. Desiderius quiNeapoli sculpsit sores nouae arcis scalpsit etiam egregie marmora Pisanus

pictor in se caelando ambitiosissimus, Donatel- .lus

129쪽

Lis ipse ionis, ut putatur, discipulturi aere ligno, mai more, laudatis imus Plura huius unius maianu extans opera quam simul ab eo ad nos caeterorum omnium Audi eas Aluerochius, Donatelli

sed am senis armulus, discipulo Christi latus

pertentante nobilitatus Caelatura quoque eius

magnopere commandatur. Postrem, ipse Alaverochi discipulusLeonardus Viticius equo illo, quem ei perficere non licuit, in Boi maxinam, pictura Sympos ij,nec minus de Archime eo genio notissimus Florentini Ea nimirum urbs semper fuit harum artium mater.Sed Donatet ii discipubis delianus tuus, Leonice , inter hoS quoque nomen habebit, quamquam Ineptias artifex. Quin Bellanis uti volunt discipulus Andreas Crispus,familiaris meus, cuius inter Plastas quoque mentionem fecimus,podagrarum beneficio ex aurifice sculptor. Ca latura vero insignes olim habiti,Mentor,Acragas, Boeth US,MyS,An-sω. tipater, Topyrus, Scopas, Tauricus CyZicenus, Ariston onychus Mithylenas Lesboc es, Pro dorus, Pythodichus, Pol ignotus, Scinus, Physidonius Ephesius, Ledas, Stratites, Teucer criti

130쪽

starius, Pyrrheas, Stratonicus Philosophus, Canachis etiar Calamis Tauris cris , Echateus. Et praxipuam laudem gemmis consecuti, Pypsis te les , Apollonides, Cronius Dioscorides Et Rc

maeca latura Clodiana omnes euicit M. Pantile ius Zosiimus,liberiinae conditionis P a sui qui dem nunc omnes, sed pauci proptet quod cor memorentur ese regio aliquo opere insiones, nisi duo aurifices Pnarodoxus Mediolanetis, Fra1 Ab His, Ci AH Umiti Bononiensis Nam Seuerum RU Abavem in vennatem ideo ad extremum distuli, ut plenius laudarem, qui miror ad me hodie cur non vene rit Is mihi quidem videtur statuariae numeros Omneis adimplere,sculptor Icalptor, caelator, i sector plaste pictorque egregius.Nastra si me heic nunc rogaretis qualem sculptorem Velim, talem nempe ipsum velim, qualem , modo liter: ad essent, Seuerum esse nouimus. Erunt quidem dc

nostro fortassis beneficio multo complutes quei

post melottiariam Omnem exornabunt. Interea

vero danda sedulo nobis opera est, quando qua ratione ligna lapides, argilla cerarimetalla nobis simillima eis possint adinvenerimus ne quod