장음표시 사용
141쪽
16a'Nervi tensi, tendinosi, puncti, vel dimidiato discissi dolores, aliquando
primo obtusos , nonnunquam ViVOS sa) e citant , primo loco vulneris, POSt per Omneῖ nervos nexOS , vicinosque ; hinc calores , tumores , ruboreS late Sparsos , febres , deliria , spasmos , inflammationem, inflammati aperturam cum evacuatione aeris , tentiis , et copiosissimi saepe seri; postea insensilitatem, rigiditatem , ex Sic cationem , immobilitatem producunt, vel gangraenam, et mortem : atqUe haec qui dem omnia eo violentiora accidunt, quo nervus est fortius tenSus Supra partes,si mas , iisqUe annexus , aut et involucris magis tenacibus indutus.
observatae sunt distinctissimae omnino : quidam enim Mnsum praebent partibus ad quas tendunt; alii motum muscularem essiciunt; nutritio par tium denique, et vita ab aliis videtur pendere. Diversas autem illas actiones per diversos fier, nesvos docemur in morbis evidentissime. Ρ ralysis , Haemi plegia , Stupor . . id evincunt.
rum jussu vena secabatur ipso momento , quo vulnusculum instigebatur prae doloris acerbitate Rex alta voce clamavit. Musculi bicipitis iendo , vel lata a poneu rosis ab hoc tendine orta absdubio laesa fuit. Applicatur vulnusculo oleum terebinthinae calidum cum pauculo spiritus Vini rectificati, et aliis dein idoneis remediis post trimestre spatium brachii usus integre restitutus fuit Ambr. Parcus lib. I a. cap. 4 I.
142쪽
164 Quae eadem s162. Ι63 . parum
mutata , etiam in tendinibus sa) diversi
mode laesiS obtinent , atque SaeVisSima quidem. 16s Et Membranae, tendi nUm , ne Vorumque Saepe producta qUUm sint, iisdem assiciuntur morbis sa 62. 163. 166 Quid lymphatica , adipOSa , Venosa b) vasa , et vesiculae patiantur in Uulneribus , quid esticiant, ex lege circulatio nis , et consideratione vicinorum facile intelligitur. 167 Si vulnus oculo patet, HVS praesentia , et natura Scitur 1. SenSu ipso, a) Tendo , qui Achillis vocatur aliquando
fuit integre ruptus sine dolore magno , levis
tantum attactus tendinis involucris suis nudati totum genus nervosum turbat. Balsamum Peruvianum nigrum leviter calefactum , et instil
latum priecabet, vel mitigat horrenda illa symp-thomata , quae a nervorum , vel tendinum puncturis oriri solent. ob) Si notabιlis vena per vulnus laesa eSt, tunc non possunt applicari sine periculo acria illa styptica , quae haemorrhagiae in vulneribus compescendae causa aliquando adhibentur , vitriolum , V. gr. alumen , alcohol , &c. Metus enim est ne haec patulo Venae vulnere recepta sanguinem ingrediantur, ejusque coagula faciant, quae per latiorem continuo factam venam ad cor dextrum delata , dein pulmonalis arteriae angustiis impulsa funesta maxime possent produ-
143쪽
absterso impedimento conspectus vi , et
suppresso crUOris fluxu. 2. Scientia anatomica vicinoriam. 168 Vulneris autem absconditi praesentia, et natura nOScitiar. 1. ex Scientia anatomica b , situ vulnerandi, modo et ui inflictus. a. ex laesa actione Sequente VII-ntis. 3. ab excretis , intra Vel extra Corpus expulsis. q. ab effectis supervenientibus, dolore , singultu , Spasmo, tumore , &C.
natur praeVisus Vulner Um 2VentUS. I. Mors, Vel Vita vulnerati. α) Medici vulnera , et graviores OperAtiGnes saepius videant, ut sic sensim asuescant intrepido animo hominum calamitates intueri , atque levare. Medicus periculosa intuetur ait Hippocrates lib. de flatibus Chari. Tom. VI. pag. 2I3. Ingrata contrectat , et ex aliorum calamitatibus proprias lucratur agnoscit miserias, aegrotantes vero per artem 4 maximis malis , m0rbis,d0ἰ0ribus , tristitia , morte , per artem inquam vindicantur. Humani generis commoda ex arte Salutari nata levant haec taedia. b) Animadversione dignae sunt viscerum internorum mirabiles aliquando trans possitioneS.Cordis basis sinistrum latus respiciebat , apeX dextram thoracis partem in Milite defuncto. . . ex Meryo. Ρylorus in sinistro latere : Lien dextrum hypochondrium aliquando ocupat , Heparsinistrum . . Haec ad Renuntiationes consideranda , ut et idiosine rasia , quae aliquando parva Vulnera lethalia potest redderς,
144쪽
1o6 DR VULNERRI. Sanatio possibilis, impossibilis, integra , pro parte. a. Curatio facilis , dissicilis , brevis
longa q. Effectus a Vulnere , peracta SInR-tione , superstes futurus ; Ut tabes , insensilitas, immobilitas , figura laesa , &C.
17o Mors inevitabilis a vulnere ex quinque effectis seqUitur , adeoque neee sario Lethalia vulnera Is 1.) Haec sunt. I. Quae influxum nervosi liquidi a Ce- rebello in Cor intercipiunt. a Cerebelli vulnera , et Cerebri profunda adeo , ut medullam oblongatam laedant multum. θ Vasa sanguisera intra cranium soluta cum effuSo cruore , qui pressione , vel concepta putredine vitam tollit , nec te- terebra levari potest ob conditionem loci, ut inferiora orbitae oculi, et ossis Temporum , ossis Ethmoidis, basios Carnii, &C. o Medullae Spinalis superioris profunda
d Tum ea , quae nervos cardiacos dis
2. Quae sanguinem Cordis effundunt ex ejus cavis Vulneratis : unde vulnera Cordis profunda , in CaVa penetrantia, lethalia. 3. QVae crUorem a Corde, et a Cerebro , cerebelloque derivant vel in cava
Corporis, vel extra illud, neque medellam
145쪽
. IN GENERE. IOIcapere possunt ob situm loci, ut magna vulnera Pulmonis, Hepatis , Lienis, Re num, Pancreatis, Mesenterii sa), Stomachi, Intestinorum, Uteri s b) in gravidis, Vesicae
circa arterias ejus majores, Aortae , Carotidum , Vertebralium , et similium arte
q. Quae respirationem integre tollunt; Ut abscissio laryngis cum subductione fisi Ulae scissae, Vulnera magna bronchioriam, Vulnera lata se , utramque cavitatem thora-
Ο Praeter arterias , et venas per Μesenterium decurrentes ex quarum vulnere lethalis haemorrhagia sequitur , considerandi nerVi , quorum laesio licet non magna intra duas , treSVedies Iesians , postquam acerrimis , et asiduis doloribus abdominis excrutiati lugent Vulnerati. Mirabile imperium in ipsas etiam vitales fune tiones. habent nervi per abdominalia dispersi. Herniae suffocatae, intestinorum Susceptiones. . . id docent. b) Ρartus Cesarei dicti hac ratione maXime metuendi. Nihilominus 1 perito Artifice aliquando optatum successum habuere in vivis lae- minis : In demortuis cnim necessario partus iste faciendus. c) Vulnera ista lethalia sunt. Aliquando tamen accidit sanata fuisse. Moritur , ait Hip- P0crdyes Coac. prenot. num. sos.) si in arte riam asperam , et pulmonem magna adm0dum pia-gα inflictae sunt , sic ut percusso pulmone minor
. t , per os prodit spiritua , quam qui pςrvuInus excidit.
146쪽
1o8 DA VULNERE Cis, cum admissu aeris perforantia , Vulnera diaphragma ab utraque parte m diastini thoracis penetrantia , Vel HUS nervosa a) dissecantia. Quae motum Chyli in cor tollunt; abscissio oesophagi, magna VulnerR Uentriculi , intestini tenuioris, superioris in tegra dissectio , vulnus ductus thoracici,
171 Vulnera sua natura lethalia , arte vero curabilia Isa) sunt , praedicuntur: 1. Uulnera Enchephali terebra levanda. a. Vulnera arteriae , Venaeve majoris in u) Medium diaphragmatis locum ejus centrum tendineum dicunt Anathomici. Vocari etiam Potest pars nervosa di aphragmatis , quia veteres tendinibus etiam nervi nomen impossuerunt. Diaphragmate vulnerato partes etiam abdomi-HiS cavo contentae musculorum abdominalium actione pressae vulnus diaphragmatis ingrediuntur , illud dilatant , in pectoris cava transeunt, zieque pulmonem comprimendo , et cordis ipsius actionem turbando, post sumas miserias mortem inferunt citius , vel serius. li) Licet venarum meseraicarum oscula Undique hient in intestinorum cavo , et resorbeant Partem tenuissimam chyli , rectaque via ad hepar deducant; alium tamen chylosum succum Solae Venae lacteae dictae ex intestinis hauriunt , et Sic non videtur sustineri vita posse si Solae venae mesente ricae ebibant tenuissima tantum , chyli
autem admisio in sanguinem impediatur. 4 vlnera igitur ista lethalia sunt.
147쪽
loco sa) , ad quem manus Chirurgi perve
nire potest. a. Viscerum , ad quae manUS , et me dicamenta cum effectu sanationis pervenire pOSSunt. q. Quae mortem inferunt emisso suo liquido in cava illa , unde id educi sine discrimine vitae poteSt; Ut thoracis , abdominis , Ureterum , Vesicae, intestinorum
1 a Praedicitur lethale fore ex non te thali sis 3 per has CAUSAS.I. Omissione purgationis effiasi puris, Unde tabes purulenta ; vel effusi sanguinis , hinc putrefacti.
2. Commisso vitio in sex rebus non naturalibus.
3. Neglectu, vel errore b Chirurgi.
n) Per anatomen noscenda illa loca artuum ubI magnae arteriae , et venae decurrunt adeo nudae , ut comprimi possint. Talia sunt in artubus superioribus loca sub-axilari a ; anterior, et superior ossis humeri pars , .ubi arteriae magnus truncus ad nudum fere os subjacens comprimi potest , sicque facile omnis haemorrhagiast 'vulnere locis inserioribus in nicto sisti potest. in artubus inserioribus talia loca sunt in interiori , et anteriori fere media femoris parte,
et sub poplitibus. Hippocrates ingenue fatetur se deceptum
ui Se duin . in capitis vulnere non distinxerat 9 .i lmionem, putans suturam cose, et . hinc
148쪽
q. Temperie naturali , aut morbosa aegri , vel manifesta juxta historiam ejus aegri, vel aliquando adeo Singulari, ut non
nisi hoc eventu se manifestet ; quam intentus observet Semper in Suo rescripto
ad judices consultus Medicus.1 3 Hinc renuntiatio de Vulneribus, definitio temporis sa , intra quod lethalitas determinatur , peti pOSSUnt.1 Ex historia pariter Vulneriam saba s. hucusque '; facilis erit praedictio eventuum aliorum , quae, I 69 praesagienda
17s Phaenomenon autem 158. Is9.
crediderat aegrum sectione non indigere , qui . decimo sexto die periit, sero nimis adhibita sectione. Epid. lib. s. num. 22. Dum Medicorum lPrincipi, ait hic van-SWiet. tale quid accidere potuit unusquisque nihil humani a se alie- . num credat , sed omni cura adhibita errores prudenter e vitet. Si Jam talis error a Chirurgo, vel Medico commissus detegatur aequitas jubet
ut Judicibus indicetur , ne alieni erroris poenam a luat ille , qui vulnus innixit. ο) Aliqui judicant vulnera intra novem dies
necantia laetitalia fuisse s si post istos non laethalia. Hoc falsum est. Carolis di cissa illico mortem inducit; sed si statun ligetur intra breve tempus curatur , hinc tale vulnus laethale. absolute non eSt cum per artem curari potuisset. Calvariae vulnera i intestini tenuis discisio post multos dies neccant, et talia nitaluouitu vulnera laethalia ccudentur.
149쪽
, IN GENERE. Irreausa patet perito actionum vitalium, et animalium. Vid. Morb. Solid. et fluid. in
genere praemiSSOS.176 Tunicae arteriarum exteriores, illaesa interiori, punctae, Sectae, tuSae, diS tractae sa), erosae, impetu sanguinis dilatantur, Saccum formant, qui ad ovi saepe madinitudinem crescit; callosos parietes accipit ; pulsat ; colore rubello splendet; com pressus evaneSeit; laxatus redit; suam arteriam ampliat; Vicina Vasa comprimen angustat. Aneurisma verum vocatur Ι6O), cujus Causa , Signa, effectus Sponte Cernuntur. Atque eo quoque refertur Cordis aneurisma, ejus ortus, signa, et effectus.1 Si ab iisdem causis , similiter Vulnerata arteria, curata debilius firmatur,
nes tunicae simul ruptae liquorem effuderint in partes Vicinas distentas , nec eX- euntem , fit collectio extra vasati cruoris, continenter aucta, et Sine mensUra, molus, Vix Pulsans, livida , compressu vix
o) Validi nixus , pondera ultra Vires Sus-entata , Sternutatio , tussis valida , &c. artorias et , in aneurismaticos saccos degenerare
. iii corde facile dilatationes , seu ... R ςx 'V04 mirum aliquando ab aere
150쪽
IIa DE VULNERE evanescens, breVi putreszens, hinc gangraenam Vicinoriam CreanS. AneVrisma spurium est, s 16O) cujus causa, Signa, e fectus ex ipsa hac descriptione cognos-
1 9 Alii effectus arteriae dissectae mari joris. 161 ex physiologia sponte intelli gUntur , Ut et phaenomena 162) primo
nervi dissecti. 18o Ut vero clara causa habeatur mirabilium effectuum , qui in nerviS Punc tis , vel partim dissectis apparent , juxta dicta: 163. 164. 165. Sequentia Consideranda ex Anatomicis , et Theoreticis.18I Nervus omnis visibilis est fas eiculus minoriam nervorum , membrania lis nexorum , arteriolis , Venulis, lymphaticis intertextis , una dein communi me
ponentia , perpetuo fluit liquor suis canalibus proprius a corde , cerebro , cerebe lo , et medulla spinali. His omnibus vis contractilis satis magna sempeD adeSt. 182 Ergo partes nervi integre dis
secti a loco vulneris versus firmas partes , quibus, nectuntur , retrosiliunt , sub solidis ambientibus se recondunt , eorUm livi comprimuntur , orificia claudunt Siaa, et Suorum VasCGloriam , adeoque PI aeter
dicta. 162 nihil damni. i 83 Si sectus, vel punctus ita sit, u