장음표시 사용
631쪽
DE REBUS HISPANIAE. LIBER XIII.
Multis oppida a nostris capta. saput. I. 1 oV O Hispani Reges sacobuρ & perdinandus , antea
clari prae caeteris atque praestantes: maiores & clario res haberi coeperunt Cor iuba de Valentia captis. oppida & vrbes, ob ea quae feliciter acta erant,divisim mortalibus gratias agere : solicitudinemque de belli euentu laetitia publica commutare. Duces & milites eo intentiores ad victoriam niti: omnibus modis vrgere, cauereque necuoi hosti opportuni essent: post victoriam saepe rerum commutationem sequi non agnorantes. Externi Principes, a i quos rerum gesta- , ovum fama peruast, missis legationibus de selicitate gratulari, hortarique ut qua coeperant via Mauros praecipitantes opprimere non desisterent. tantispertamen ab armis cellatum ob inducias Mauris ab Aragonio Rege concenas:& quoniam Fer/inandus Rex Burgis nouas celebrabat nuptias. Berengaria mater de filio solicita , ne praeposteris voluptatibus integram artarem corrumperet , tametsi nihil eo lanctius omnium opinione erat , eius con
iugij conciliatrix extitit. Ioanna si mone pictaviens Comite & Adeloide nata, neptis Ludovici Regis Gallis atque Elisabethae Al sensi Imperato ris filiae, eά Gallia euocata, Ferdinando coniugio iuncta est. Ex eo coniugio Ferdinandus cognomento Pictaviensis, Eleonora,& Ludovicus nati sosiant. Rex celebritate peracta , lustrandique regni studio , nouam nuptam per praecipuas Legionis & Castellae urbes circunduxit , iura populis 3are
solitus: tenuioresque a potentiorum iniuria defendere , facilis aditu, pr aecipua morum suauitate. Omnium querelis patebant aures. nullius inopia sui solitudo non modo publico tribunali accessuque communi, sed ne a regio quidem conclaui arcebatur. Intelligebat nimirum Regum ossicium esse scilicet consilere subditis, tueri innocentiam , dare salutem, conseruare & bonis omnibus amplificare rempublicam. clim si non eius modo qui hominibus imperat, sed eius etiam qui pecudibus praeest eorum quibus praest, commodum utilitatemque caprare. Eo actionum tenore aeque Legionensum & o Castellariorum gratiam beneuolentiamque promereri non desiliebat. ventum Toletum. unde Cordubam misi a pecunia est, quoniam nouos ciues, neglecto agrorum cultu & temporum difficultate annonae penuria laborare,atque ex ea re proximos periculo esse nunciatum erat, Modius tritici maior denis
632쪽
denis aeris marauedinos vocant hordei quaternis constaba quae suprema caritas ea tempestate est habita. Et sane proditum memoria es consequenti anno 1 millesimo ducentes; mo trigesimo nono Soli desectionem bis contigisse semel tertio Nonas Iuni j, qui dies Veneris fuit, hora festa densissimis tenebris tu ce commutata: quar defectio solis nobilissima sui . iterum Iuli j mensis vige simo quinto die, ut Rernardus Guido Aragonius scriptor est auctor: salso
Dimirum, neque astrorum conuersionibus consentanee . neque enim utroque
die Solis & Luna coniunctio potuit contingere, sine qua solis deJiquium nunquam existit. Ne Luna quidem a media signiseri linea per quam Sol Io decurrit, &ubi existentibus astris eclipseis sunt, unde & Ecliptica δicitur digressa semel a3 eandem recurrit ante mensem circiter textum: fuit prieterea is annus Castellae sunestus duobus clarissimis su neribus: Lupi Hari, cui Dieghus filius successit: atque Aluari Cassi ij, cuius virtute res Christianae in Raetica substiterant. Is enim rerum di cultate perspecta, ad Regem qui res bellicas alijs curis implicitus, negligere videbatur, Toletum prosectus est: & dum rem urget , reuertiturque, Orgacia in ipso itinerecbij t. Aluari absentiam & militum quinquaginta, qui ad arcis pro sidium relicti, praedatum abierunt ductore Alsonso Menesio Aluari propinquo, Athamar in Abent uti locum Arionae Rex substitutus ad rei bene gerendio dae occasionem conuerti pose arbitratus, Tuccos arcem obsedit. Erat intus Aluari uxor. in repentino periculo sceminas armari man3at. obmoliri saxa in
Mauros. prie si dij que speciem praebere. periculo nunciato Menesius & socij accurrunt. hortatore praecipuo Die glio Varga Toletano citie coneo facto per medios hostes irrumpunt: paucisque desideratis in arcem inuecti, saluti tuerunt sua prosentia speque auxilii obsessorum animis consirmatis. Rex Maurus spe depulsus, & non minori inopia pressus soluta obsidione abi j t. Ea res Regis animo magnam solici tuclinem inrecit, consideranti quantum virium decessiisset duobus primarijs Ducibus morte sublatis: quantum aDJaciae ac cessiset Mauris. Itaque Burgis,quo se contulerat, pecuniae in stipendium 3o expediendae caussa, magnis itineribus Cordubam sei inutiit. Adiuncti iiiij Alsonsus & Ferdinandus eximia adolescentes insole, aetate castris idonea. Nimirum sagax pater prima militiae rudimenta aduersus Christiani Dominis hostes eos ponere volebat: instamque animis virtutem Irmorum usu
excitare. Quo tempore Iacobus Rex Mompellerium abierat, si quo modo ab ijs ciuibus pecuniam in stipen tium extorquere posset, cuius clifficultate non minus quam in Castella laborabat. & quoniam eius urbis ciues in factio nes diducti erant, ad concordiam reuocare cupiebat, de sontibus sumpto
supplicio. utrunque praestitum Athamar Rex Muurus, imperio suo Grana tam adiunxerat volentibus ciuibus: vrbem armis virisque potentem, Dul-4o liusque rei indigam. regni Grana tensis,quod perstitit a I auorum aetatem, hoc initium suit) Hudietis Murciae Rex Athamaris odio a ciuibus est renunciatatus. hinc mutuae atque internecinae inter utranque urbem simul ratis semina.
Mauri Baetici dolis fatigabant nostros: pugnantii copiam non faciebant: dimith a Ferdinando Rege variae militum manus in hostium fines arces Oppias,
633쪽
urbes tarpere aut vi,aut voluntate. Astigi,steps, Lucena, Obulcum,Marchen Martia veteribus) Egabrum, Ursao, Vaena Christiani imperij iugium pertulerunt. minorum oppidorum numerus iniri non potuit, ne memoria qui dem recenti. quorum pars tamen Iacobi Calatrauaeque militibus pars Episcopis publice, qui Regis sequebantur castra pars proceribus priuatim abs Rege dono data. Mauris ex ijs rebus tanta incus r. formido, quantam nunquam meminerant. Barburus qui iam e gente Almoliadum, ex Africa rebus suae geniis cognitis, noui imperi j conliituendi spe & Maurorum reliquias colligendi studio, in Hispaniam venerat, quasi gentis ignominiam, patriaeque rei Rionis iniurias manu vindicaturus: an signi hominem audacia atque virtute. ialid cogitationes eius nostrorum diligentia pi rpetua Regis felicitas occupauit: cum captus in potestatem venisse qua arte quo ve loco memoriar non est proditum: ac ne nomen qui Aem Mauri. de facto conuenit. Athamari Grana tensi Regi annuae induciae concesse. Ferdi non lus Rex tresecim omnino mensibus in ea expeditione consumptis Toletum rediit: usi mater vetorque, eius aduentum operiebantur praesentibus laetor, de futuro solicitae. Quo tempore Ferdinandus Rex Burgis,quo se Toleto contulerat, animo ad pacis artes conuerso palentinam scholamas Alsonio auo constitutam Salmanticam transtulit, loci commoditate inuitatus. Erat enim musarum otios idonea ciuitas,praeterlabentique Torme amne salubris pariter & cimoeni secellus. omnino eo beneficio acicupiebat Legionensum amplius conciliare voluntates. At sensus quidem Legionensis Rex superioribus annis, ne subditis necesse foret eruditionis causa in Castellam abire, nou 2 scholae sun lamenta Salia ticae posuerat, exigua de inchoata: Fer linandi nune filio, & deinde Allon si nepotis, pro eo studio quo litteras complectebatur, cura & liberalitate usque eo auctae, nulli bi ut maiora virtuti praemia, neque artium profestaribus stipendia uberiora proposta sJnt. Dieghus Harus Viscata, regulus semel & iterum , quibus de caussis incertum, sed tumultuatus tamen, Ferdinandi Regis in lulgentia atque Assensi princi-cipis cura a 3 ossicium redij amplioribus honoribus restitutis,quam antea Regum dono obtinebat. id maiorum meritis datum,& antestinis motibus occu- sorari importunum erat,in tanta occasione Maurici nominis extirpandi. Anno 1a o hic millesimo ducentesmo quadragesimo contigere. Qui annus no Castella modo faustus extiti ses etiam Aragoniis religiosus celebrisque prodigio quod a s Chium arcem ostensum est, Gorporalibus quibus sacrificatum crat, sex hostiarum tinguine delibutis. Ea Corporalia Darocae magna religione seruantur. rei gestur ordinem, quoniam testatissima est, ex aliorum litteris sermone que peti placetnacobum Regem i is commentarijs,quos de rebus suis ipse composuit, de re tanta nisul meminisse viri ero siti admirantur. Bairenum sane ars valli imposis nobilis imae sacchari orieta que prouentu qualis est omnissere snitimus Gandiae ager) Villenaque Aragoniis armis praesidiisque occu- 4opatur: setabis obsidione tentato, capi non potuit Castellonium modo arx,quarto ab ea rurbe lapide dedita nostris est. Iacobum Regem Maurorum reliqui seo tracto excindendis intentum, districtumque, maiores curae in Galliam
634쪽
nfarcia negnum in fidem acceptum.
EB V s igitur in utraque prouincia pro tempore atque loco costa postis paratisque, Iacobus de prosectione Gallica, Ferdinandus de Baetica expeditione eodem tempore cogitabanr. Fer dinundum diuturni vis morbi lecto afflixit, ut se Burgis com- ouere non posset. Alsensus ergo filius iuuenrutis Princeps, ad bellum Baeticum necesurio est praemissus: quoniam induciarum tempus cum Granaia, o tae Rege pactum exibat , ne nostris praesidium deesset patre prouidente Toletum progrecto maioris rei occiso se dedit. Hudietis Murciae Regis te
gari venerant, eius nomine regnum osserentes lias conditionibus. Vt Rex
Hudietis in fidem Castella, Regum receptus, nostrorum armis ab omni vi,
iniuriaque tutus esset , tum domestica tum externa. ac nominatim contra
Athamaris arma, cui se viribus esse imparem sentiebat. Vitae sustentanda caussa, dum illa maneret, vectigalia regia simidia ex parte perciperet. Honestissimae eae conditiones Alsenso visae sunt: sortunaque, Deus certe praeclari facinoris casum dabat: sesti natione opus erat: nam nisi properasset, cunm
aut magna pars fidem mutassent: tanta mobilitate gens Maurica circunse dio tur. Itaque ne patre quidem conuenio ad rem certam legatorum, quos praemiserat , vestigia subsecutus , regnum ultro delatum praesidi js occupauit, ipsamque in primis Murciae urbis arcem. reguli pro cuiusque auctoritate &opibus annuis reditibus donati: Eliocrota aempe Lorca) Carthago noua, atque Mula Christiani imperi j iugum vi perferrent, adduci Don potuerunt: cum sibi priuatim consilium cepissent. vim sdhibere longum erat, neque Alsensus satis si bellum gereretur paratus reliqua ergo ditione auctus ad
patrem, qui ex morbo recreatus Toletum venerat, citato redi jt. Ferdinan dus successu laetus, curaque Maurorum animos in fide confirmandi, nouum regnum oculis lustrare constituit Extatque eius aetatis diploma, a Ferdinan-3o do, dum Murciae esset templo S. Mariae in Ualle positae concessum. Inde Burgos maiores rei publicae curae Ferdinandum & Also sum vocarunt. Quo tempore Berengaria Regis filia Olgis Deo virginitatem sacrauit. Ioannes Uxa mensis Episcopus velum sacrum capiti 3e more i mposuit. Iacobus Aragonius Lex Mompelleris , quo se rebus Valentiae compositis, atque Semeno Turiasonensi pro se vicario relicto contulerat, moram trahebat Prouinciae & Tolosae Comites Regi praesto assuere. os eij species praetende batur: re diuortium agitatum Tolosatem inter & Sanctiam Regis a miram: ut nullos propinquitaris respectus mouet ubi de iure regnandi 3isputatur. Ioanna ex eo coniugio nata, cum mascula proles non esset, ad Alson sum vi- o rum Pictaviensem Comitem Ludovici Regis Galliae statrem, paterna principatus successionem , quas δotalem deserebat. Id Rex aegre serebat ton to principatu rem Gallicam augeri , praetextusque nouis nuptiis quaereba tur, masculaeque prolis spes. Conuenit, ut in eam rem arma tres Principes
sociarent. Nonis Iunij, anno millesimo ducentesimo quadragesimo primo, id 1 1 i
635쪽
seedus factum est. Quo anno undechno Kalend. Septembris Gregorius nonua Romanus pontis ex obi)t, successit Celestinus quartus. quo intra dies Gecem &septem desuncto, Innocentius eo nomine quartus patria Genuensis,post viginti mensium interregnum Romanam ecclesiam regendum suscepit. His pontificibus Hugo ex Dominicano Ordine Cur tinalis, Barcha one patria, eximia eruditionis opinione clarus diuinos libros commentari js illustrabat. Bibliorum, hic concordantias, inlinitum pene opus,Herculea plane audacia primus excogitauit, & quingentorum monachorum ope adiutua perfecit, incredibili rei litterariae prouentia. Hugonis diligentiam Jongo post interuallo Hebraei, Gr cique imitati triusque linguae studiosorum conatus non parum iuuerunt. 1 o
N Baetica interea inὰuciarum tempore elapso bellum gerebatur, neque magno conatu, cum Regem perdinandum aliae curae
distinerent,neque euentu aliquo memorabili. Rodericus Alsensus cognomento Legionens AFerdinandi Regis es impari matre frater in Cranatae fines inuectus p edandi stu ito a Mauris, qui in tori numero confluxerant, acie superatus erat. Isidorus pro Calatrauae militi-hss Tuccorum praesectus,Martinus Argotes aliique viri nobiles in pugna ce- aociderunt: milites alij magno numero magno rei nostrae incommodo: um bellorum euentris serme opinione magis quam rebus ipsis regantur. Redi Maurussiaccessu elatus nostros fines nullo prohibente vastabat, heIli fortuna conuersa, is more auJacia mutato. Ferdinandus periculo nunciato Alsonsum silium Bur gis ad noui regni praesdium maturare mandat. ipse in B licam proficisci conia stituit. Illiturgim ubi appulsus est, Arionae,& Gienni j, quae urbes in Maurorum ditione erant agros evastat. Ariona haud multo post sub iugum misti mirora eo tractu oppida capta. Iis ex locis, Alsonsus Regis frater Molinae regulus, in Granaiae fines irrumpere iussus est.iustus exercitus sequebatur, urbs circunsesa. Ferdinan/us ratus, quo i suturum prouidebat, circunsus os undique , o
Mauros obsessis auxilio venturos: obsidionis urgendae cura,cum maioribus copi s superuenit. Eius praesidio Maurorum exercitus quamuis copiosus vactus in certamine atque fugatus est urbem expugnare non licuit,ctim natura,opere,
civiumque multitudine munita esset: & Mauros Gaetulos iactionis i i nomen est) a uocos obsidione premere eodem tempore nunciabatur. Quo nunci Ollerculsus Rex Aison sum statrem, & Calatrauae Magistrum praemisit, ut opem
aborantibus ferrent. Quorum aduentum , Mauri haudquaquam expectarunt. Rex satis se profecisse ad tuendam nominis existimationem iudican exaequata clade, multisque oppidis captis, Cor iubam exercitum incolumem redurit anno milles moducentesimo quadragesimo secundo: Alsonsus filius diuersa in o parte, non minori felicitate rcm gerebat: nam ex tribus oppidis, quae imperas iugum detrectare dictum est, uulam vi compulit deditionem facere ad victo ris arbitrium. Eliocrotae hoc est,horcae,& Carthaginis agri omni belli iniuria deformatio prorsus ut fiactis animis de deditione consilia agitarent. Sanctio Masuelo,
636쪽
Masuelo, cuius hoc bello virtus enituit una maxime Alcaudete oppidum pro pe Bugarram nauatae operae, atque industriae praemium suit Alsons Principi, dono. Rex hibernorum tempore puteolum abi jt: quo mater Berengaria pro cesserat, eius viden ii stu ito, annis grauis supremaque iam aetate. quinque es quadraginta dies offici j causa in eo oppido matri dati quibus exactis Toletum Berengaria redi t. Rex Illiturgim abiit,inchoante anno millesimo ducentes- 1 1 ηmo quadragesimo tertio. Regina uxor virum prosecuta Cordubae mansit Maurorum fines Fer linando ductore longissime euastati sunt: Giennij Alcalae cognomento Bensaida . Illotas incensa in ipsumque ageo Granatae urbis conspeio ctum arma illata. Pelagius Correa S. Iacobi Magister, Alsonso Principe relicto,quem Contestano bello comitatus erat,& rerum gestarum magna pars su rat,in Baeticam per idem tempus abi jt: Regique cunctanti, monen io, hortan doque auctor extir, Giennium urbem, quae toties frustra tentata erat, supremo conatu obsidendi. Magna aisscultates osserebantur: virorum atque armorum magna vis intra eam urbem erat, frumenti astatim. stus asperitate, moenium munitione,uggeribus, alijsque machinationibus locus importunus Urbs ea ad ardui montis latus posita est, praeter ortum Solis &Austrum porrecta in longi- tu sinem, latitu line non eadem. iugi aqua,eaque copiosa utitur sontibus perennibus gelidissimisque .suuius ad duodecim passivum millia distat. gens Mauri, o ca superioribus annis,ut instar propusnaculi esset, rebus omnibus instruxerat, urbem stu a uana opera milesque nrmauerant. vicit tamen pelagi j auctoritas, atque constantia. Vrbs circunfesti abs Rege est. Omnia quae ex usu essent comparata. multis tamen diebus, S laboribus consumptis haud multum pros- ciebatur. Forti Granatae Res, Oysemelium factione inter suos tumultuante, de vita,Θeq; imperio periclitari coeperat a Xio & pen lenti animo auxilia conqui' rere aduersus eos motusmihil tamen usquam totum inuenire,nis in nostrorum
praesidio. ergo fide accepta, ad Regem venit in castra: sortemque & fidelem operam, si in fidem reciperetur, & amicitiam pollicetur: subiectionis indicio Ferginandi manum, facta conueniendi potestate deosculatur. sceclus his legi-3ω bus sancitum. Giennium continuo dedatur. Granatae vectigalia aequis partibus inter utrunque Regem dividantur ea ad septemdecim aureorum myrtaeses excreuerant sexagies octies sestertium, hoc est aureos centum septuaginta millia. Rex Maurus ad regni comitia tanquam beneficiarius, veniat euocatus
Communes utrisque hostis snt, amici non alij. Gloriosum Ferdinando fuit oi uersa religione homines 1lli se crederet eiusque societatem & fidem cupi3is si me petere. Itaque scedere sancito, urbs dedita est. Rex solenni supplicatione
portas inuectus muro resecto, temploque expiato illud ex ritu Christiano sacrandum curauit. A Guterrio Cordubens Episcopo persecta caeremonia. quo maior religio esse nouo in ea urbe Episcotia constituto De lepore quo Cien- o nium capta est auctores variant.annum peritiores adscribunt millesiarum ducentesimum quadragesimum tertium,mensem Aprilem dimidiatum: octime stris obsidio miti durissima hyeme in castris duratum. Quo anno & proximo Catalaunos & Aragonios de finibus tumultuatos inuenio. Ilerdam utrique
t se trahere conabantur, Aragoni) sicori, Catalauni Cinga ditionis fines de- , signa-
637쪽
fgnabant.Iacobus Rex Catalaunis aequior erat quod distracto imperio Alson- sum maiorem filium Aragoniae haeredem declarasset: Catalauniae Petro cariori filio, quem ex Violante noua uxore susceperat, principatum pararet Dati arbitri designandis finibus: conventuque Barcinone habito secundum eorum iura & merita pronunciauit: totumque tractum Cinga es Sicori comprehensum Catalaunis attribuit. ea re Alson si fili j, ac multorum procerum Oilens animi. ac illud virebat maxime quod regno diuulso iri partes debilitari rempublicana necesse sere dolebant. Ergo Alfonsus non obscure a patre deficiens, Calatatu bae se tenebat & Alsonsum secuti Ferdinandus Regis patruus Montaragonis Abbas, Petrus Asagra petrus Lusitanus, alij que eae utraque gente vi- rari primari , ibus magnis
Sanctius Lusitania Reae regno Dipus. Cisp. IIII.
VsJTANI in sectiones distracti erant, atque intestinis moribus perturbati. Sanctius eo nomine secundus a vestium forma co gnomento Capellus,regnum obtinebat, rexeratque initio non om
nino male nam finitimos Mauros bello satigaue inuenio : Merto tamque & alia oppida Mauris erepta S. Iacobi militiae donasse. caetera ea ingeni j mansuetudine, ut in socordiam degenerare videretur. Mencia Lupi Hari asVis datae reguli sita connubio iuncta fuit, viri usque a leo potens ut non principem se sed ministrum ageret scemineae cupiditatis Apud eam gratia & auctoritate plurimum poterant, quos minime omnium oportebat. ia soli, omnium consiliorum participes erant, sine illis neque domi neque soris quidquam maioris rei gerebatur. Horum compendio ac libidine honores praefecturae impunitates, supplicia Rex largiebatur,insciens plerunque & ignarus. id Regi exitio fuit ut serme Pi incipum periculo a domesticis peccatur. Proceres rempublicam ignobilium hominum arbitrio agitari moleste ferebant. Consilio inter se communicato, lege propinquitatis,& quoniam Regina inscecunda erat,id con iugium diuellere primum conantur. res afl Pontificem Romanum delata. viri se sancti adhibiti qui Regis animo alioqui minime ruati, religionem incuterent. nihil ea diligentia prosectum: cdm Reginae artibus usque adeo captus eset, ut carminibus & venefici js amentiam iniecise vulgus existimaret. Amore captus animus philtris non eget. Erat sanctio frater artate proximus eximia indole, Alsonsus nomine : qui Matii dim Bononiae in Gallia Comitem uxorem duxerat. Episcopi Bracarensis & Conimbricensis ad Innocentium Pontificem, qui hoc tetapore Lugduni conuentus ecclesiasticos agitabat cura belli sacri in Syria reparandi,a Lusitanis proceribus amandati. pontifice conuento & longin quae legationis caussis explicatis iat sanctius regno pelleretur impetrari non
otuit. id modo concessum est: vi Alsensus eius nomine dum viveret, rempu- cilicam gubernaret Eatant de hac re ipsus Innocenti j litterae ad proceres Lu-staniae hoc ipso anno datae quae est lex altera De supplenda negligentia Pra latorum,epistolarum decretalium libro sexto. Aisonsus pontifice primum con uento,Luteti. eque icti inter primores gentis, foederis leges & commoda publi
638쪽
ca uratus, cum aὰ eum studia procerum inclinassent, in Rege parum praesidi jeser, continuo rempublicam nullo impediente occupauit. Hinc tamen nouae
contentiones natae sunt,quae Castellae Reges Ferclinandum & Alsensum implicarunt. Sanctium enim Regem primum in Calicium abisse memoracideinde cum restitutio terata parum procederet Toletum ad Alsonsum Regem,qui Fersi nando patri successerat profugi sie.eius armis quominus restitueretur Alsons
Lusitani siligentia ellectum:cum priori uxore abdicara , Alsons Regis filiam
ex impari matre Beatricem se ducturum polliceretur:regnumque vectigale, ut suerat olim, tuturum Vicit commoditas honestatem: tametsi pontificis quoque, o voluntas excusaba pro Aison si libertate pronunciantis, quas priori coniugio inualido nouarq nuptiae quamprimum celebratae sunt.dotis nomine oppida in ea Lusitaniae parte data,qua Anas insuit in mare clim paulo ante Mauris ere pia Castellae armis,iuris controuersi essent. Qus ex tempore nonnulli putant. Reges Lusitaniae ad vetera insignia arces circum clypei limbum addi/isse. sanctius Res omni spe depulsus regni obtinendi, Toleti consenuit viventi vectigalia Regis liberalitate donata,vnde vitam principalem sustentaret. mortuo iusta suneris regio apparatu facta:corpusq; in 18so templo maximo tumulatum,eo loco ubi Alsonius Imperator,& sanctius filius retro aram maximam sepulti erant. De Obitus tempore auctores discrepant. saniores post tredecimao annos decessisse aiunticum regium nomen quatuor & triginta annis tenuisset,suxa primum dein te milla auctoritate. Colaimbricam obsidebat Alsonsus in sancti j fide perstantem: impugnabat acerrime. Obsessi a A supremam quamuis inopiam re lacti obstinata patientia sustentabant:cum Flectius arci urbiq;
Praefectus Sancti, morte nunciata neqj satis credens tamen , quas certiora cogniturus Toletum eundi veniam postulauit Dat Alfonsus no inutius,interimque ab oppugnatione cessatur Flechius Toletum cle latus aperto Regis estincti,, sepulcro Con imbricenses claues in manus dat,his usus verbis Quandiu Rex , , uiuere te iudicabam,extrema omna a tum perpesus corijs famem toleraui,stim, , lotio. ciuium animos consilia de deditione agitantium ad malorum patien-3o tiam erexi. Quidquid a s deli & constanti homine atqj in tua verba iurato ex- , , pectari debuir praestiti. Mortuo tuae tibi urbis clauibus traditis, quod supremu, , officium est,sacrameto me solutum ciuibus decessisseq: te renunciabo: Aisonso, , fratri ne amplius resistant te concedente ero auctor. viri sidem atq:costantiam
omnibus seculis predicandum. Lusitani generis & sanguinis propriam laudem
R A NAT AE Rege in fidem areepto, per linandus Castellae
Rex in magnam spem venerat Hispalis occupan lae. quingenti lauis armaturae equites ductore ipso Rege Granatae, pr emissi dum reliqua comparantur:qui Carmons urbis olim validissinas agros depopularentur. Alcata cognometo Guadayra auctore Rege Gra- natae nostris deditionem fecit valida inde manus Hispalim dimilia maturas se getes,vineas & Oliveta priecipua nobilitate corrupit. Ita ut incendios omnis circum
639쪽
circum urbem ager villaeq, si amarent.Ductor pelagius Correa Vrcesiae Magi ster Manus alia militum Criariani fines simili iniuria vexabat. ductores Graia natae Rex ct Calatrauae Magister Fe1 inadus ipse a3 Alcatam Guadayram substitit .rebus omnibus comparandis intentus. atque illud maxime prouidens ne remisso belli ardore liosti se muniendi opportunitas esset. Quo minus Berengariae matris suneri interesse potuit per idem tepus defunctae Subsecutus est Ro-Ia 4s derici Toletani presulis obitus Augusti mensis nono die,anno millesimo ducentesimo quadragesimo quinto. tametsi alii adscribunt annum millesimum ducentesimum quadragesimum septimum, Iunij mensis diem decimum:vt magis mirari liceat,in clarissimi viri obitu dissentire auctores, quam opinionem Ioopinioni pries erre.magno utrunq; reipublicae incommodo accidit,propter insignes virius', virtutes.Regina aetate prouecta erat, Rodericus grauior annis, multisq; laboribus fractus:ac nouo itinere quod Lugdunum s is ceperat ubi co- uentus ecclesiastici erant aduersus petrum Tarraconensem a quo fuerat diris dessus nulla grauiori de causa quam quod iure primatis per eius sines crucem digni ratis insigne pristulisset. Extat Gregorii noni Rom. Pont sententia secundum iura & merita ecclesiae soletanae verum controuersia nondum satis c5postra Rodericum arbitror in extrema quamuis elate ad Pontificem abi)sse in re ditia sane cum Rhodano in Hispaniam nauigaturus naui veheretur defunctus est. Hortae ad aram eius templi maximam cippus cum inscriptione monstratur dio duobus his carminibus coprehensa rude ct crassiam, ut in ea aetate sonantibus.
Mater Nauarra, nutrix Castella, schola Parisius, sedes Toletum, Hortus Mausoleum, requies caesum. Roderici semper in Hispania vivet auctoritas memoria vigebit. Desuncti manibus intempli Toletani maximi pluribus sacellis ad hanc diem parentatur. aliquot sacerdotiis eius iussu atq: impensa ea de caussa costitutis Roderico Iocinnes eo nomine secun ius succesor eii datus Raymundus prouinciae Comes pcridem tempus 9ecessit,ob amorem litterarum & poetices studium laude dignis simus una ingrati anima nota aesormis,aduersus Romeum Iulae prssectui quo agente honestis rationibus publica vectigalia triplo aucta erant.Virtutem in- 3 ouidia sequitur Itaq; criminibus appetitus & ad expens rationem compulsus, si de probata cum baculo & pera cum quibus Compostella venerat, peregrinus discessit neqj unquam quis esse aut quo recessisset est cognitum. Quatuor Raymundi filiae, Margarita Ludovico Regi Galliae sancto nups Eteonora Henrico Anglo Regi Sanctia Richardo Henrici fratri Carolus Andegauesis Comes
Beatricem duxit cum qua tametsi natu minima erat, eximia prouincialium voluntate & Ludovici fratris sui ope,defuncti soceri principatum obtinuit Ferdinandus interea Rex Corduba,quo se retulerat Hispalim maiori conatu ampugnare obsidereq; parans,Raymundum Bonifacium Burgensem ciuem rei nauticae peritissimul in Cantabriam dimisit,ut classem instrueret quoniam ea ges 4o nauigandi peritia potissim im celebris erat Carmonam ipse maioribus copi j si a s circunsedit a num circiter millesimum duce te simum qua3ragesimum sextum, urbem praeualidam,& ad omnes casus paratam,munitamq; asuersus hostes in Dibus armis,uiribus atl commeatu Itaq; expugnari non potuit. ad taderis tamen
640쪽
men conditiones redam: mulcta q: nomine auri pondus in presenti,deinde tributa annua pendere compulsa est Constantina,Reyna, Lora quae tria veteribus Iporcense municipi si, Regina,Axalita suerunt Cantillana,Guillena oppida pars vi pars voluntate occupata.Vrces ae militibus Reyna data est Constantina ciuibus Cordubensibus publice: Lora militibus Hospitalarijs. Omnia se cunda erant nostris Aragonii tantum Regis conciliandi cura solicitabat,ne in eo rerum momento impedimento esset expostulantis Alsons principis armis, qui in Murciae regno curabat, sesignatos olim utriusque regni sines iuperatos. viri praecipua auctoritate utrinque adhibiti concorcitae a neundar viam excogitabant. t1ma vita est Aison si Principis cum Violante Iacobi Regis filia coniugium erat utraq: genti commo qum tantos Reges nouae necessitudinis vinculo constringi. Nupticae mense Nouembri Vallisoleti regio apparatu Omnique laetitiae significatione celebratae: tametsi perdanandus puter aberat, in unam Hispulensis belli cogitationem intentus eo maiori conatu quod a Raymundo Bonifacio, qui instruet a classe tresecim nauium, circunductoque Nerio promontorio,ad Baetis ostium, qua se parte effun3it in mare, holitum classis in qua viginti naues,tum longaritum onerariae erant,nauali praelio fuerat superara per adem tempus. Mauri enim qui Tingi Sepiaqj praesidij caussa Hispalim
conuenerant,cognito nostrorum aduentu,suas naues ex portu edUCunt. pugnatur Vrrinque magna animorum contentione neque Cantabris Asri multum virtute cedebant homines militares,exercitata in armis,ad haec nauium numero superiores. Cantabri celeritate uauium,& scientia gubernatorum confis hostiles impetus eiu iebant atque ubi locus cominus pugnandi erat, in hostium naues transcendendo,magno numero hostes Deci tiabant. Tres Maurorum naiaues captae, duae submerse, una incensa, reliquae in iugam compulsae. Miserat Redi subsidio tui iam equitatum,classis pcrictilo permotus. verum priusquamas littus ij equites peruenissent victoria a nostris parta erat. eo maior reliqui belli conficiendi cupiditas nostrorum animis iniecta est: prorsus vi Rex ali)s omnibus curis omissis,in eam tantummodo cogitationem incumberet.
. NTEREA in Aragonia sacrorum iustitium erat,templis prouinciae omnibus clausis incestum silentium: uo3 iustu politicum, vincii candis sceleribus Principum curandisque extremum rem dium nonnunquam efficax usurpari consueuit: uti tunc acci sit Iacobus Rex Aragonaus a Theras a Vidaura, culus amoribus 1unior addictus suerat lege de coniugiis postulatus, quasi datam ipsi iidem in tu .stis nuptijs violaser, caussam apud Romanos pontifices dixit. idonei testes no o erant eo coniugio comproba do,quippe nullo, aut clandestino. lite ergo contestata victaTherasia ethac secundum iura & meritaViolantis Reginae pronu-ciatum Vnus Gerundensis Episcopus,cui Rex arcano rem omnem reuela se fama est quo id stu9io incertum sed Pontifici tamen Innocentio IIII renuncia
uit, iniuste Regem facere,qui datam fidem falleret. posteriori coniugio quas vitioso