장음표시 사용
641쪽
vitioso rescisso herassam iusta in uxorem loco reddendam vigeri. id ipsi Re
gem arcano conses m. neque pati c5scientiam,vi grauissima religione illum, se &populum obstringi sinere unde grauia supplicia postmodum instarent. id intolentibus litterarum notis renunciare, A res esset occultior. Nihil latere Principes solet. ali)s prosternendis siue veris siue salsis criminationibus, multi primum gratiae locum & potentiae in aulis Resum aucupantur vaniloqui as. scutatoresqj. Ergo clim Rex cognouiset 'herasiae caussae passim sauere komanos: pontificis', animum in eam manifeste propensiunae renunciaio indice, seu quod res erat ex conscientia suspicatus Episcopo Gerundens in curiam euocato. tque in regiam ingresso linguam abscindi coram mandauit scedam carni- roficinam turpe qj sacinus. scelus scelere vindicatum atq; noxia impietate antiqua
cumulata est tametsi rcligionis violatae ab Episcopo dolor stimulare potuit sacrae consessionis secretis retectis, quod nefas semper est habitum I i tamen ubi cognouit Innocentius Pontifex sorte Lug/uni generales Episcoporum conuentus agitabat, uti paulo ante dictum est,) quantum dolorcm animo ceperit, quantis iracundiae flammis arserit dicere non est necesse. Ditione uniuersa sacris interdicta, visere peccata principum multitudinis malo vindicantur, Re-sem diris omnibus deliram anathematis ignominia notauit.Is legato ad Pon sicem Andrea Alba lato Episcopo Valentino supplices preces obtulit.psn itere se facti sed quoniam mutare non licebat,indignationi si non iustae,certe prsci- opiti veniam pater & pontifex dare parato poenarum dare quantum ipsius arbitratu decretum esset. Audita legatione pontifex, Episcopo Camerino & Deias derio presbytero in Aragoniam legatis caussae cognitionem permittit, concessa potestate Regem etiam cum et lesia conciliandi, modo ad sanitatem per poenitentiam re lacto. Ilerdae conuentus Episcoporum & procerum est habitus. affuerunt Episcopi Tarraconensis Caesaraugustanus,Vrge litanus,Oscensis, Elnensis His praesentibus Rer verbis grauissimis castigatus,atq; in genua procumbens criminis venia donatus est ea lege, si monasterium Beneficianum, quod in Dertusae motibus ante viginti annos post captum Morellam oppidum inchoatum tardis incrementis surgebat magni sipse molibus & caementis ad 3 oculmen usque suo sumptu perduceret Virginis Matris Domine sacrum. argenti pondo centum & quadraginta circiter annua tribueret, unde Cisteretenses in eo monachi vitam sustentarent. publicum hospitium Valentiae D. Vincenti j nomine extrui coeperat pauperibus & peregrinis stiscipiendis. ei senodochio maiora vectigalia designata sunt argenti pondo quadringenta singulis annis, unde pauperes & peregrini alerentur : praeterea sacerdotes aliquot, qui sacra procurarent,& iuuandis fouendisq; pauperibus praesto essent. Additum,ut Gerundae in templo maximo idoneis reditibus sacerdos perpetuis sacris diuinum numen Legi & posteris propitiaretur. Pontifex diploma concessit decimo Kalend Octobris anno millesimo ducentesmo quadragesimo sexto, quo polcstas o Legatis datur Regem conciliandi cum ecclesia: quod proximo mense factum est, quartodecimo Kalen Nouembris, Derdae solenni caeremonia Rex est pio rum societati templisq: re lditus. Quid accis erit Episcopo Gerundens memo riae non est proditu ac ne nomen ipsius adscribunt. Ex tabulari)s Beneficia Di
642쪽
ni monasterii haec desumpta & a plerisq; annalium scriptoribus praetermisa, silentio praeterire consilium non fuit. quam res meretur Gdem, eam lector a3- iungat Multus certe sermo varius , de eo Regis facto in vulgus ex his ut arbitro monimentis manavit. Ad Baeticum expe itionem recurrendum est.
D extremum occasum in Hispania Hispalis sita est Batticas caput in primis furopae nobi i)s atque opulenta, moenium firmitate, armis virisque munita AEdificia publica &priuata re- -giarum instar magno numero. nitor cultusq; ciuium praecipua. Urbem ad laruam,& suburbium,cui Trianae nomen est, Baetis intersuit magnis molibus coercitus: magnarum nauium sundo capaci, eoq; idoneus utriusq; maris commercio pons sublicius cum urbe suburbium committit, in urbe regia est Regum veterum domicilium: in suburbio a res firmissimo opere,ad ortum Solis c nuersa Turris ad sumen assurgit ab elegantia structur aurea dicta sed omnium operum magnitudinem cocto latere turris altera vincebar ad teplum maximiam,vinas sexaginta lata,quadruplo altior: liapra quam turris minor asi argit, iusta magnitudine. ea Dunc tectorio noui operis &pictusto rae varietate circum ornata pro miraculo cernentibus est. Singula referre quid attinet in tanta copia & varietaretCiuitas ominis hac tempestate supra quatuor& viginti similiarum millia numera it in odio & viginti tribus Hescripta Prima Divae Mariae nomine a templo urbis maximo: i a disici j amplitudine &maiestate caetera uniuersae Hispaniae ce lunt. annuos aureos rriginta millia instructuram consumit. eius summae quadruplum Episcopo prouenit. sacerdotia: ha numero & prouentu proportione respo/ent. Aser prureipua bon tale est. regio circum plana& laetissima , olea plurimum conlita : cuius prima Hispali nobilitas est. muria maceratas otio as in sagna tum magnitudine tum suauitate in omnes partes ager Hispale sis mittit alioqui tanto prouentu ut centum mil-3 o lia qua villas qua trapeta in ijs olivetis quibus Asai asino nomen est Mauris rerum potientibus numerarent ingens numerus, sed Alsons tamen Regis sapietis histori e auctoritate probabilis. Incredibilis hac tempestate aduenarum &mercatorum multitudo ad famam earum opum, ex omnibus partibus conuenientium: quas Atlanticae nauigationes quotannis repetitae maximas pariunt. Hbitis urbis potiundae Regem Ferdinantium maxima cupiclo inuaserat: cum propter nobilitatem loci, tum quoniam ea capta imperium Mauricum concidere necesse erat.& Aragoni j Valentium urbem magna gloria ceperant, haud dissimiliter s)tam,neqj multo minore ciuium frequentia. Hispalensis Rex Ava lassa, haud ignarus periculi ex vicinis locis ipsa 3 Africa auxilia euocarat: si u-
o mentum ex finitimis regionibus in urbem conuexerat: equos, arma , claslem, quiduis pati certus priusquam tantae urbis imperio cederet. Ferdinandus ad veteres copias noua undique auxilia contrahit:si umensum alisque omnia quae
ex usu belli forent summa diligentia coquirit: uod fore diuturnum & disicileno ignorabat. Alcata,vbi se aliquandiu tenuerat Ferdinandus, adulta iam aestite
643쪽
a 47 mota castra. Augusti vigesmo die anno V.CC quadragesimo septimo, As circunsessa castra Regis ad eam partem postatvbi GampusTablata ad inferiorem urbis partem & suminis ripam panditur. pelagius Correa Vrcesae Magister transmisso sumine ad Aetnalfarachium constitit magno vir animo, praestanti rei militaris scientia: huic obiectus erat Abengialon Nieblae Rex:omniaqι ea
parte loca a Mauris obtinebantur. eo grauius periculum erat: sed omnes disi cultates constantia virtuteqj superatae. Ad Regis castra,erumpentibus ex urbe Mauris atque opera & munitiones nostras disturbare conantibus,leuia aliquot praelia facta successu vario eventu haud memorabili nostri saepe meliora serebant, hostesq: in urbem cum clade rei jciebant mari prssertim,vnAe maiora in- Iocommoda alle rebantur inuehendi commeatus facultate sublata. ne terra rerum quidquam necessariarum inferretur copiae terrefres vetabant:variarq; manus prares tum misse fructus maturos corrumpere,& si quid frumenti inuetum esset, liripere non desistebant.Carmona viginti quatuor millibus passuum dis sta ijs malis adacta,ut erat ante sex nienses pacta, ne certamine quidem tentato,deditionem ficii eo maiori miraculo quod rara fides sit barbaris. classis in cen tendae Hispalensibus praecipua I maxima cura erat cedria medicato igne, quoniam in aquis at et, pe tentatum eas artes Bonifacis vigilantia eludebat,& pro se quis': Duces terra mariqj,qua parte curare iussi erant,ne aliquod incommodum acciperetur diligenter cauebant. pelagius praesertim CorreaVrcea adstae Magister Lauretius Suarius quorum virtus S industria toto obsidionis tempore maxime enituit. ante omnes CarsasVargas Toletanus ciuis, de cuius vir tute magna ac pene incredibilia memorantur obsidionis initio ad ripam suminis ubi statio militaris erat aduersus barbarorum incursus Garsias & socius ἡiuulsi a caeteris nescio quo contendebant: cum ecce septem Mauros equites conspiciunt. monet socius cesendum. Garsas si certa pernicies sit,perstandum
tamen affirmant: neqj turpi sega ignauiae ignominiam suscipi edam. simul elapso
socio arma sumit hostes cognito quis eser,certamine abstinent. progrestus aliquanto spatio erat cum induenda galea decidiste reticulum capitis animaduertit. i)sdem vestigijs redit. miratur Rex nam sorte ex castris 3ispiciebat, certa- Iomenq; repetere putat ille sumpto reticulo Maurisq; in detrectandi certaminis consilio perstantibus incolumis ad suos se reseri,iterq: institutum conficit. Eo maior gloria sui quod socius quis esci prodere,quamuis sepe rogatus semper recusauit.quid enim alium sugillado sibi inimicum socio dedecus nulla sua laude quaereret: cum contra silentio ag virtutis modestiat etiam lausem adiungeret. Dum hoc conatu ad Hispalim pugnatur Alsensus Ferdinudi filiues Setabimin Valentino tractu occupare tentauit inuitatus a ciuibus. Se tabi contributa
Enguerra incolarum deditione venit in potestatem. Quantum quisque opibus praeuat antum in bello iuris sibi arrogat. Iacobus Rex Risens molitionibis, inclicatis baud secus quam par erat motu Villenam & Saissium quae Castellae si
nibus comprehensa erant,corrupto Praesecto Occupat praeterea in eodem tra-1a 8 ctu Bugarram eripit Mauris,anno iam M. CC.quadragesimo octauo inchoan te. ex his in tijs res ad maiorem contentionem atq; adeo bellum spectare videbatur. Alsonius, ut erat sedato ingenio, cum socero de omnibus pactionibus praesens
644쪽
praesens agere statuit. Almietram in Aragoni j Regis clitione ti3 colloq0itim
ventum ibi Regina Aragonia interprete Di bo Haro alijsque proceribus annitentibus,controuersia omnis composita est Oppida utrinque restituta usiniquo iure erant occupata. utriusque imperi j fines descripti. At mansa, sara sulla ipsum qi sumen Cabriuolum Murciae attributa.Valentinis Biara, saxona, Alarca,Finestratum Rebus ad hunc modum constitutis,principes ex colloquio digressi. Iacobus Rex Setabim cuius obsidendae caussa copias praemiserat,con tinuo repetijt:& adulta iam aestate ciuium deditione cepit, loco commodissimo stam, totius agri laetissima sertilitate, gleba se raci. Alsonsus princeps &ao Dieghus Harus Hispalim maturarunt. Athamar etiam Rex Granatae in castra Regis cum manu militari venit,opportuno sane tempore: nam milites mora& difficultate sessi, de deserendis castris cogitare coeperant Vulgati per castra morbi multum animos debilitaram. Prius se hyems circumegerat, quam quidquam persectum esset. Rex ipse tantis laboribus consumptis,anxius trahere cum animo sito solueret ne obsidionem an fortunam operaretur,qua saepe pros. , peri usus erat. Obsessi nostrorum operibus subuersis, incensis machinis, non urbis munitione se tenere, sed nostris pro muro vaecordiam obiectare, minari exitium, conuitio & contumelia feroces esse. obsidio ducebatur eo meliori nostrorum conditione , quod noua in dies auxilia veniebant. Episcopi Ioannestio Arias Compostellanus tametsi in nullo usu suit ob aduersam valetudinem bretii Regis voluntate e castris discedens) Carsas Cordubensis,Sanilius Cauriensis,Calatrauae atque Alcantarae Magistri Fridericus & Henricus Regis fili j,Petrus Cui manius, Petrus Leonius Gonsaluus Gironius, alij que magno numero principes auxilio venerant. Obsessi propter Implitudinem urbis commeata penitus prohiberi non poterandi tametsi magna diligentia a nostris adhibeba tur. Bonificium classis Praefectum magna cura incesserat pontis sumpendi: quo sublata libere utrinque commeandi facultate, per partes opprimerentur: qui integri resistebant. erat molitio ardua cium cymbis impositus; serfel sq: catenis connexos esset. Binar ad id Daratae naues,quo tempore se maris aestus D 13o tabat maxime, rualidis ab occasu satibus, plenis nauis altera velis eo impetu in pontem ;mpacta est, quantum ferrea vincula sustinere non valuerunt Maii mensis tertio die ingenti nostrorum laetitia & commoditate pons fructus est. mii i-tes cum spe victoriae summa vi in urbem irrumpere conantumst alis in murum conscen Aere tormentis moenia subruere tanta contentione, ut obsessi desperarent. maior impetus in Trianam versus Mauri enixe dimicabam: & moenium munitio opponebatur. Accidit ut Garsam Vargum miles arcano accusaret,
quas undantem clypeum alienae familiae insigne gestaret. Nulli patientius vi
luperationes serunt, quam qui maxime culpa vacanti dissimulat in pi senti iram 3einde impetu a nostris in Trianam iacto,tandiu in certamine perstat Go o nec lapidum & telorum imbre Hypeo& Irmis concussis, vidi ipse eua sit in coa, , lumis. tum ad aemulum se tuto loco tenentem : Insignia, inquit, gentis merito, , nobis detrahis, qui his Obij ciamus periculis. tu cautior, cui integra sunt.
Ille pudore suffusus, culpam agnoscit, en iam petit. dat ille non inuitus: contentione virtutis quod clarissimum vindictae genus est: vhus in tu
645쪽
riam. Mogna annonae difficultate intra urbόm laborari coeptum erat. quibus malis adacti Hispalenses, videntesque nostrae gentis selicitatem cum virtute certare, de urbe dedenda clam primum, deinde in circulis consilia agitare. De muro cum nosti is colloquuntur: cupere si potestas sat Regem conuenire. facta potestate, legati er urbe mittuntur. velle se pacisci renunciant,modo honestis conditionibus, urbe Me retenta. Quod tandiu restiterint, ut ignosceretur postulant. malis stactos neque corpore laborem, neque animo posse molestium sustinere. Superese tamen in urbe copias militares, quas iniecta desperatione irritare non deberent Saepe necessitatem ex timidis sortes facere . cruentam sitane atque luctuosam victoriam nisi scedere secto suturam. Ad haec Rex: se quo ro loco res ipsorum sint non ignorare, sui se tempus cum de sce sere agi posset. minc eo ipsorum obstinatione ventum ut nisi urbe capta .liscedere torpe sit: his dedita nullam sore concordiae conditionem Dum de foederis conditionibus disceptatur ab oppugnatione cestatur Pollicentur regia vectigalia,quscunque Miranaamolinis antea pendebantur ea conditione repudiato tertiam urbis partem adiaciunt:deinde mediam muro perpetuo discretam. Satis honestis eae conditiones nostris videbantur Regi nisi rurbe Aedita, vilia omnia Maurorum
promissa erant,vani conatus Conuenit tandem,ut Rex Maurus & ciues omni
supellcctile asportata incolumes irent quo vellent. Luciferi fano, Aγnalsa rachio atque Niebla oppidis retentis, reliquae arces & oppida Hispali contribu- a cita victoribus traderentur. Mensis designatus rebus peri ciendis. Arx continuo nostris ira lita est. Nouembris die vigesimo septimo centum Maurorum millia promiscui serus & aetatis urbe egresa, pars in Africam traiecit, pars per alia Hispaniae loca & urbes dissipata est. Decem & sex meses in obstitone consi unpti. quo spatio in itis re urbis speciem castra consormata suerant descripta suis quaque partibus,tabernae rerum venalium, officinae armorum vicatim dispo titae,tendentium ordo,platearum interualla Mense Decembri die vigesimo secundo publica supplicatione & apparatu Rex in urbem ingressus, in templo
maximo,quod in eam rem expiatum erat,sicris intersuit: quae Guterrius Toletanus praesul,in Ioannis nuper Iulio mense defuncti locum , designatus succes 3 osor, insigni apparatu peregit Raymundus Lotina Archiepiscopus nouae urbi datus. Is in lucio litterario fratri oculum graphio excuserat qua religione vise
exolueret,aetate maior Romam abierat. inde eruditionis comparandae facultas eximiae,atque praestantis. Tributorum immunitate abs Rege proposita, multi mortales tota Hispania conuenerunt,certi sortunarum suarum domicilium in ea urbe collocare. unde pristina elegantia & frequentia in nobilissimam ciuitatem breui reuocata interuallo est.
Feria My Regis mors. Caput. VIII
ODEM tempore Hispalis obsidebatur :& Ludovicus Galliae Rex, sanctissimis Diuorum reliquiis Toletum mittendis Toletani templi religionem augebat, a nostra gente gratiam promerebatur magna ad hunc diem religione in aerario secro eius
646쪽
templi sacra ea pignora cum autographis Regis litteris conseruantur: qua , , rum exemplum subi j cimus tanti rutri pietate prouocati. LUDOVICVS Dei Ν,, gratia Francorum Rex, dilectis viris in Christo canonicis & uniuerso clero, , ecclesiae Toletanae salutem & dilectionem. Ecclesiam vestram volentes xe- , , nio praeclari muneris insignire per dilectum nostrum Ioannem venerabi , , lem Archiepiscopum Toletanum, & ad preces ipsius, de venerandis&exi- , , mi is sanctuarijs nostris, quae de thesauro ini per ij Constantinopolitani sus - , , cepi, pretiosas vobis particulas destinamus. Videlicet de ligno crucis Domi , , ni . unam de spinis sacrosanctae spineae coronae eiusdem Domini. de lactero gloriosae virginis Mariae . de tunica Domini purpurea, qua indutus suit, , , de linteo quo praecinxit se Dominus, quando lauit & extersit pede; isci , , pulorum suorum .de sindone qua corpus ipsius sepultum iacuit in sepulcro. , , de pannis infantias Saluatoris. Vestram itaque dilectionem rogamus &re , , quirimus in Domino, vi praedictas sacras reliquias in ecclesia vestra cum, , debito recipiatis & custodiatis honore : necnon in Missis , & orationi , , bus vestris benignam nostri memoriam habeatis. Actis apud Estam pas an ,, no Domini millesimo ducentesimo quadragesimo octauo mense Maio. His LuJovicus Rex missis litteris Massilia soluens, belli sacri reparandi studio 1n Syriam nauigauit. pi)s conatibus exitus consentaneus non fuit.
ad pelusio enim quae hodie Damiata est in ora AEgypti expugnata, belli fortuna conuersa est. e tribus Regis fratribus , Robertus in acie cecidit : Also sus , & Carolus cum Rege capti anno millesimo ducentesimo , , , qua3ragesimo nono. magno libertas constitit: neque tamen in Syria quo se contulere magnum opera pretium sectum est. Sidon , Cae area , Ioppe
Gallicis armis restituta salutis anno millesimo ducentesimo quinquagesimo, idi s o nihil praeterea. Quo anno Cuterrio Tolettino Praesule Attensae ad quintatum Idus Augusti , uti Annales Toletani habent , destincto , pascha sus in eius locum suilectus est. alij ponunt Fer linandi Regis silium: Petrum pars nominat , pars Ioannem . in utroque opinione haud dubium salsi 3 o Eretitit per idem tempus Petrus Gonsaluus,qui aula relicta, spreta que .gratia principum, Cala cis & Asturibus in religione instituendis, extremam
aetatem consumpst , clarus in paucis conrionator. Petro aequalis Bernar
dus , ex Compo stellano sacerdotio ob eximiam iuris cognitionem, ad Innocenti j pontificis L miliaritatem admissus , in Romanorum pontificum Epistolas decretales breuia edidit commentaria. Quo tempore Aragoni j in partes scissis , ciuili dissidio aestuabant. Iacobus Rex ex Violante uxore Petrum , Iacobum perdinandum sanctium , totidem filias genuerat, Violantem Constantiam, sanctiam, Mariam. Regina viri potens Regi suas crat, ut regni prouincias inter filios partiretur. Consilium id reipublicae 46 exitiale erat viribus debilitatis: Alsonio maiori silio, in quem haec comparabantur , grave. Itaque plerique proceres eius auctoritatem & partes secuti a Rege palam defecerant. eius dissi iij componendi cura,vnde maiora impende bant mala Alcanici j mense Februario generales conuentus. habiti sunt. Dati in controuersia iudices, viri principes ex utroque ordine i si lius ad osscium
647쪽
rediret,pronunciarunt.nihil tamen ea diligentia prosectum, clim Rex In senaientia persisteret: prorsus vi Calatiuniae principatum petro vivens sonaret Nee in Aragonia.Ferdinandi res multo commodiori loco erant: nam rebus Hispali constitutis, ubi se tenere constituerat,Caesarianum inuasit. Medi nam Assidoniam,Beteliam, Alpechinam, Aetnali rachium sub iugum misit.ad maris littus pleraeque arces aut captae aut dirutae: vi csteri cladis eius exemplo contine retur excursiones in Nebrissae agros sectae pauca oppida Maurorum,aut locis, aut operibus munita, obsidionem non ut honestiorem modo, sed etiam ut tu tiorem ferre decreuerant: neq; aliorum calamitate permovebantur, ut dessitionem ficerent De bello in Africam transferendo cogitatum: classisque in Can- icitabriae littoribus, Ferdinandi Regis iussu noua & numerosior aedificabatur quo tempore morbi eum vis inuast,ex quo Hispali extinctus est ad tertium Kalen Iuni j salutis anno millesino ducentesimo quinquagesimo secundo regnauit in Castella quidem annos triginta quatuo menses via decim, dies tres & viginti: in Legione autem annos circiter duos &viginti. Vir omnibus animae & cor poris dotibus, morum probitate tanta, ut Sancti cognomen tulerit : non magis populi fauore factum,quam vitae meritis datum. fortior,an sanctior, an filicior ellet multi dubitauere implacabilis sbi,exorabilis alijs,in omnibus viatae partibus mo ieratus omnes iusti & probi viri partes expleuit. At sensio filio, quem ha redem reliqui tum multa praecepta sub mortem dedit:tum Ioannam a ciReginam & filios enixe comendauit. Assuerunt morienti ex eo numero Fride ricus Henricus, philippus Hispales s Episcopus designatus, Emanuel Iusta desuncto postridie regio apparatu sunt facta. Corpus in templo Hispale si maximo sepultum est. Regium senatum,cuius hoc tempore litibus 8iiudicandi, summa in Castella est auctoritas, ab hoc Rege excogitatum esse memoratur duodecim virorum collegio creato:ad quos maiores controuersis spectant, eatisse ab alijs iudicibus diiudicatae ex prouocatione: pecuniae periculo,si is qui
prouocauit sit victus Paulatim gliscente calumnia, multitudineque caussarum increscente, nouum constituere forum opus seit cum antea ciuitates domesticis iudici Jue contentae,aut certe proximos conuentus iuris petendi causa appellan- soles modo, turpe ducerent atque importunum regium auxilium implorare.Magnis praeterea viris legum condendarum potestas δuta est, colligendarum cura
iniuncta sarum quas partitas vulgo vocant. Quod opus ingentis laboris Al- sonso demum Rege persectum est.
si sens Castem Regis initia. Cap. IX.
ERDINANDI regnum iure haeregitario ad Alsonsum eo
nomine clecimum peruenit: cuius res gestas explicare pergimus, illustres quidem eventuum varietate, es alternantis fortunae ludo: oplus tamen habentes admirationis quam glorie. Quid enim admirabilius quam in castris educato,armaque a prima aerare tractanti tantam sinisse astrorum philosephiae rerumque gestarum cognitionem quantam vix otiosi homines in umbra asequunturi extant de astrorum conuersionibus4
648쪽
bus de Hispanica historia ab Alsonso edita volumina magno sngenio,incredi bili studio. Quid autem ignominiosius quam i)s litterarum priesidi js,quae priuato potuissent summam potentiam conciliare, neq: oblatum ab exteris imperium, neque paternum regnum tueri potuisse ' Vidit ea aetas quod ultimum in libertate atq; arrogatia erat tanto Rege deiecto:vidit ipse quod ultimum in calamitare erat,motus de grado. Quos sortuna seu vis maior ludos sicitiquum iuuat illudere rebus humanis' Sapientis cognomen quod litterae pepererunt; aut
inimicorum iniuria ut teporum iniquitas aut ipse ingenij socordia labesectas se videtur,ea sapientiae opinione vix sibi canere sapere q. doctus. Hispali ubi paao tri morienti anuit regium insigne desumpsit Foedus in primis cum Athamare Granatae Rege instauratum:sextaq; vectigalis quod pensere consueuerat, ultro remissa:ea superioribus meritis gratia suit, nouorum incita metum officiorum: quae maxima aliquandiu &praeclara extiterunt. tam grata Fersitis di Regis memoria,ut iustum ex sua gente hominum numerum,centumque funalia e cera candida homo Maurus quotannis Hispalim mitteret, ut darent defuncto in se rias anniuersarias Ogij aerarij suprema inopia laborabatur, tot annorum bellis exhausti redigendae pecuniae ratio aliqua excogitata optima visu est,pepionibus genus id monetae erat purioris) Burgalenses substituere, auro non pro bo, magnaqj pars experientibus decoquebatur iniquum erat, valore retento pe4ao cuniam udulterari: unde rerum venalium pretia creuere, neque Regis inopia
suppleta est, auctis magistratuum & praesectorum stipendi s eo maiore populi indignatione quod aliquanto post monetae genus alterum inuentum est: ius nigra vocabatur, a multo aere scilicet. nonaginta ex ea moneta numi, aurei Hli
mationem exaequabant aurei Pepionis,& Burgalensis valor aequalis fallacassimam hanc viam colligende pecuniae a magnis saepe egibus tentatam,incommodam esse dies ' usus es sunesti rerum exitus declararunt. Aisonso sane Regi magnam eius inuidiae partem conflauit, qua breui sagrare coepit sic honestas rerum causas,ni iudicium adhibeas,perniciosi euentus consequuntur. hec suere ciuilis dissi dij prima semina. Externi belli ali γ causic extiterunt.Violantis Reso ginae ins cunditate, Al sensi animus angebatur procreandae sobolis cura precipua. Asentatores, quorum in aulis principum magnus est numerus diuelli id coniugium posse disputabant. ingeniosis hominibus nectendar fraudi orgia menta non deerant, quibus Regis animus sicilὰ expugnatus est. Ad Regem Daniae missi legati, Christinam eius filiam in conitagium expetitum. tanto locorum interuallo dissitos circumuenire fraude promptum erat. pactis nuptiis missa puella in Hispaniam. Iacobum Regem pro eo, ac par erat, Al
sensi generi conatus mouerunt. tentata concordiae spes est per legatos. nihil essectum. ventum ad arma. utrinque in alteros incursiones, praedaeque hominum , pecorumque sub eius dissidii initia factae. Per idem tempus Paschasius o Toletunus Episcopus obi j t. successit sanctius Alsons Regis frater vii eius aetatis tabulae ostenciunt, per hos annos Toletanis sacra iura dixi sie.Theo baldus Rex Vasconum eo nomine primus diem obiit, octauo Idus Iulii, s lutis anno millesimo ducentesimo quinquIgesimo tertio, non maiore di - ignus laude propter studium rei Christhinae in syria instaurandae , quam R r ι des o
649쪽
deformis αδ posteritatem opprimidi ecclesiastici iuris conatu. Ea de caussa imterdicto sacerdotum uniuersis regno a sacris cessatum memorant toto trienio quo exacto tempore petrus Remigius pompelonensis Episcopus ab exilio, in quo l pulsus erat,ad Regis gratiam restitutus est viris primarijs annitentibus,la titia totius populi de gratulatione maxima Theobalcium nos ob alia quidem laudamus, reprimis tamen obstu ita liberalium artium,muscae & poeticor pe-1iritim studiumq: maximum: prorsus ut carmina scribere, & aA Lyram canere doctus esset: rius a se factos in aula publice diiudicados proponeret Tres uxores habuit. ex prima Lotaringio Comite nata, nullos genuit stios qua dimissa iusti ponti latim sibylliam 3tixit Philippi Flandri e Gomitis filiam ex eo con- roiugio Blanca nata est Ioannis Britanni Ducis cognomento Rus olim uxor. ex tertia uxore, quae Archembaudo Furensi Comite nata erat , Theobaldus, Henricus, & Eteonora nati sunt. Theobaldus 3efuncto patri successit, minor aetate ac ne quindecim quidem annos natus eximia virtutum indole. Margarita mater pro filio solicita, ac Al sensi potissimum Castellae Regis arma verita, qui compressis atqj Aomitis Mauris Vascones bello repetiturus credebatur,veteri iure Regum Castellae excitato Aragoni j auxilij umbra tegi cupiebat Actu de foedere per legatos: & quo res expeditior est et de accepta dataque, in collo uitim descensum est initio mensis Augusti Tudeis inter Reges scedus factum, eosdem amicos, inimicosque suturos. altera ex filiabus Iacobi Theobaldo Regi auin coniugem promissa: cauiumque ut neutra Castellae Regis fratribus nuberet absque Reginor Margaritae voluntate. Aragonio Regi ius adoptione Sanctij Regis qu:estum integrum mansit. Eo scedere,quod Romani Pontificis conscia su,&ex eo maiore religione sanctius ut esset curatum est,utriusque gentis arma haud obscure in Alssensum Castellae Regem mouebantur. Cura eius belli metusque externus,qui maximum concordiar vinculum est, Aragonios patrem &silium, te quo tantopere laboratum erat,inter se conciliauit. Iraque inuenio,qu Petro & Iacobo a patre Rege Aragonio donata erant, Alsensi maioris fili j voluntate, atque iureiurando sarcinone confirmata Noui praeterea belli occaso oritu. Alasarchus sagaci ingenio Maurus Reguarcim arcem, quae in potestate Ioerat,dediturum pollicitus, Regem Aragonium multis cassus obnoxium,seque obi icientem periculis serme viuum cevit: cum exigua manu, quasi ad rem certam accessisset. fraude prodita Maurus spe delusus ex insidiis in aperium latrocinium se coni jciens, Valentinis MIuris arma sumendi auctor extitit.Rex periculo permotus Valentiam accurrit In ea urbe de ea gente finibus pellenda deliberatum est. Proceres compendio corrupti quod ex ea gente re ibat repugnabant. prstilles & plebes Regi assentiebatur. Hsc vicit in concilio sententia. Iussi Mauri omnes Valentini agri finibus discedere tametsi ad sexaginta millia in arnis erant dicto paruere. In Murcis & Granatae fines dissipati,magna pars Marchiam qus nunc Aragonis dicitur,olimMontaragonis ab oppido eius nominis ηοpetiuerunt incultam atqj asperam regionem ea tempestate, nunc frumenti prouentu nobilem in paucis. magno Friderici quaestu, qui Alsons Regis fratris sui nomine Villenae, qua miseris transeundum erat curabat, singuli per capita aureum numum pendere sunt coacti. Rex Aragonius his tumultibus impeditus
650쪽
arma vertere in Castellam continuo non potuit. Magni belli metus ea mora laetissimo exitu mutatus est. nam quo tempore Christina ex longo itinere Toletum tandem appulsa est salutis anno milles moducentesimo quinquagesimo ras quarto, Reginae uterus sensim intumescere visus est: ac palam grauidam ese intellectum.Insperata re perculsus Regis animus Odium amore mutauit. I)dem auctores erant Reginae conciliandae,qui antea dissuasores extiterant. Philippus
Regis frater tametsi Uallisoleti Abbas erat Hispalensis Arehiepiscopus renunciatus sacrata veste deposta Christina regni spe depulsam,sibi toro iunxit Regis permisti. Quod malὸ cohaesit coniugium,breui ruptum est Christinae obiaio tu,ex dolore contumeliae impatientiaque sic vulgus interpretabatur Violantis Reginae in sicunditas oecunditate mutata prorsus ut numerosa prole maritum auxerit.Berengaria,Beatrix,Fer linandus cognomento Cerda, a crine in dorsore signi, cum quo est natus,sanctius Petrus, Ioannes Iacobus,lsabella,& Eleon ora nati Alsonso ex Regina sunt, ex obscura matre Alsensus Fernandus. ex
Maiore Cusmania Petri Gusmatiij filia, Beatrix surto concepta Proximo anno millesimo Aucentesimo quinquagesimo quinto, Eduardus Henrici Anglis Re- I a s sgis maior filius in Hispaniam venii.Caussae aduentus proclitae non sunt libet tamen suspicari, quid enim prohibeati Christinae iniuria commotum, iter suscepisse:erant enim patrueles. in quo quantum profecerit rerum euentus declarar. dio Burgis tamen abs Rege benigne habitus de eius manu militiae honorem solenni caeremonia suscepit. ijs blandimentis iuuenis animus leniebatur.
Alf hs creatar Imperatori cap. a.
L F O N S I fama non eaclem spud omnes gentes erat in Hispania, domi quidem inuidia populari aestuabat: vicinis Regibus
gratus non erat: tametsi quadam simulatione, pacis an potenticirmetu, ab armis temperabant .apud exteras nationes eruditionissama celebris, sicunsus. calli lus, belli & pacis artibus peraeque 3 structus esse praedicabatur. Ea res plerosque proceres Grrmaniae impulit,ut in imperi j comitiis, ubi de Augusto deligendo atque in Guillelmi Caesaris locum substituendo deliberatio suscepta erat, Aliisns ratio haberetur, non una omnium voluntate neque consentientibus omnium suili agijs. Nam Coloniae praesul suo & Moguntini nomine eius vicarius, & Palatinus Comes Richa dum Cornubiae Comitem Henrici Angliae Regis fratrem imperio praesec runt.octauo Idus Ianuarij salutis anno millesimo ducentesimo quinquagesimo ra s csexto quidam biennio post dicunt.) Praesul Treuerensis, & Saxoniae Dux Richardi electionem vitiosam existimantes Alson sum Castellae Regem collatis suifragijs praetulerunt, proximi mensis Martij die ultimo. Missi as utrunque o legati, uterque, se legibus creatum dicere , aemulum vitio . eo meliori Richardi conditione, quod continuo rebus expe litus in Germaniam accurrit: & de manu Coloniae Praesulis, cuius eae partes sunt,Aquis rani primam imperi j coronam suscepit seYto Nonas Maij. Alsonsus intestinis motibus implicitus & suorum voluntate diffisus, filiorum aetate nondum matura ire distulit. tametsi R r Com