장음표시 사용
71쪽
14 obsidionem tolerandam cum classe in Africam traiecit: & qui uni bello
impar erat consilio vires adiuuante,duobus victor eYtitit,Hannone Poenora
Duce in Africo acie superato,caeso : de in agro vastato villis castellis ij ince- sis. q. ingenii hominum & pecorum praeda abacta,magna Carthaginis trepidatione, in huius oculis agri,uillae oppidaque sumabant deliciae ciuium copi ..es ex Sicilia allerebatur tyranni fratrem Ariandrum, qui erat in obsidione relictu eruptione ex urbe facta, hostes securos Duce caeso superasse. Quo truncio laetusAgathocles cotinuo syracusas reuersus,Pirenis loci 5 Omnibus superatis caesis reiectisque in Asticam, totius insulae imperium abstulit Tranquillitus diuturna rebus non fuit Pyrrhus Epirota a Tarentinis aduoca totus venit in Italiam & Romanorum potentia duabus coniunctis serme cladi 4 7 6 bus cis licta anno ab V.C. g traiecit in sic1liam Agathocle enim Syracussis defuncto utioreq: & liberis eius iussu cum thesauris es priuato instrumet in AEgyptum dilapsis Carthagineses insulae occupandae studio in siciliam traijcientes no paucas urbes occuparant.Cotra horum potentiam pyrrhus a Syracusanis aduocatus Epiri se & Siciliae Rege dixi hostes i. terrestri pr lio superauite tametsi eos in ora Hispani maritima delectu habito quinque Η11 panorum peditum millia,centum quinquaginta equites funclitores septinge-t s proesidiariosqjHispaniae milites arcibusHispanorum fidei custodiaeq; -- cre siti nauibus in siciliam auetiise nos ri scriptores aiunt: quorum virtutu aci, addunt Pyrrho in Italiam redire moturanti nauali pi lio chmitio victoriam de ma ibus extortam victum costarcin Italiamqj, ac deinde in patria reiectu, sicilic imperio ram cito amisso quam facile quisierat sic Iustinus ait Pyrrhadiseestia syracusani Hieroni remp. mendariant dein leDucem cotra Psnos, ac demum Regem iusserunt patre is Hieroclyto natus erat, genus ducenti , Gelone antiquo Siciliae tyranno,matre impari atq; adeo ancilla Carthagineses multas siciliae urbes sub imperium denuo adiunctas validis praesidi js muniebant.
E B V s aa hune moaum stantibus nouum repente bellum exar- et Bl sit: uod Carthaginis sortunas assi xit, penitusq: subuertit. Roma nis qui hactenus Italiae finibus imperium terminaram,1 Siciliam
z admissis hac occasone. Mamertini a Marte dicti cum bellica gloriam tibi prae caeteris arrogaren ex ea Italis parte quam paniam dicimus, Messanae quae urbs freto siculo imposita & portu tutissimo nobilis esto
Agothoclis aetate a ciuibus auxilio aduocati oppressa libertate oditio De armis propagata, adeo opibus aucti sunt, ut Pyrrhum Epirotam bello iace sere auclerent, & Syracusanos iniurijs prouocare minime dubitarent Verum Hierone Duce ad Longanum suuium praelio commisso, caesis at- oque suguris plurimis, Mamertini caeteri intra urbem compulsi, cum ae gre mi nibus se tuerentur, neque suis viribus fiderent, aliunde auxilium petierunt. pars Carthaginenses asciuit, venientesque quoniam prope erant, urbe atque oppidis recepit. pars Romam legatos misit, cuius se licitatis, virtutis,
72쪽
virtutis atq; equitatis inges fama serebatur. Ij dato senatu suoru ciuium mandata explicarui. plerii j patribus iniquo fore videbatur Cartilagineses unde nulla extaret iniuria bello prouocare alij expecta tum negabant dum Siciliae accessione aucti traij ret in Italiam Re iactata optimum visum est Mamertinis opitulari,praesertim cum in antiquo scedere iam inde a Publicolae cdsual arti icto rursusqj & tertium instaurato cautu esset ne se rebus siculis alterutri admisceret quod a Carthaginensibus violarum suisse accusabat Missus est auxilioAppius Claudius Cosui cum cohortibus aliquo Olympiadis 1 a s .anno primo qui annus ab V.C fuit. 9 o. Ea re Messanae nunciata Charthagi- snest praesidium urbe pulsum a ciuium parte est Atroci iniuria Poeni irritatiscedere cum Hierone facto Messanam terra mariq. obs lent, tum urbis expunanὰχ studio,tum ut Romanos freti transitu prohiberet.Verum it noctis caligine tecti in urbem admissi freto traffinis.,eruptioneq: iactaHieronem prelio superant,& Poenorum castra capiun Siculos qui cladi superluerunt intra Syracusas copulsos aliquandiu obsestas tenent,Carthaginesibus urbes de oppida no pauca adimunt & sortuna penitus aduersa Hieron ab eorta amicitia diuulsus Romanis se adluxit. At illi noua coparata instructaq; classe nouisq: delectibus in Hispania Galliae ora maritima, atqj Liguria habitis vlPolybius est aucto bellum instaurariat cotra Romanos 3iuturnum atqj sifficile cuius
successus omnes a nobis vi referantur visum no est, satis oneris sustinentibus Hispaniae rerum comemoratione bello intestino atqj arroci hac ipsa tepestate veXatar,caedibus,incediis apinis vastatae uti nostrates historiae docent, nulla neq; locorum ne l. nominum designatione Nam bellum interRomanos&Carthaginenses alternante sepe fortuna gerebaturiet praelio nauuli quod comissum est anno V C. so a. Romana respublica asilicta est nonaginta,si Eu s olebio creditur amissis nauibus Cecilio ijMccillo Imperatore victo sugatoq;.
Baleares vero a Carthaginensium magistratuum auctoritate rebellarunt, carias sq, Punicis praesidi j sciassem, quae in portu erat,iapidum procella coegerute portu iubductam stare in anchoris: si cum furor agrestium hominu non remitteret,in patriam migrare. Ad eam tepefatem sedanda virtute de auctoritate Cpus erat, Amilcartiarchinus exacta prudelia vi atq; militari laude clarus Dux a senatu eo misi. cum summae diligeriae es auctoritati summam morum facilitatem addidisset,& a vi abistineret totam insulam ad pristinam tra-quillitatem reuocauit. Quo tempore irai quadra insula Balearibus proxima, Amilcari natus est Annibal,is qui magnitudine rerum gestarum totu orbem terraru sui nominis sum a copleuit Plinius certe nisi lectio si viri ara, Tiqua dram Annibalis patriam esse ait Scriptores nostri matre Hispana natum ad Gunt, at ij Amilcarem belli cotra Romanos Ducem crearum anno ab V. G. no i duo Hispanorum millia & funditores trecentos nauibus abduxisse,si- s ociliae imperio, quod amissum erat recuperando. Eae copiae Italis littoribus tentatis,ad eam Siciliae partem appulerunt,ubi Panormum urbs sita est, natauium statione non incommoda coniuncta,monteque in quem ascensus estilisficilis omni ex parte .subiecta duodecim millium quoquo Iersus planicies
praecipua amcenitate proventuque panditur. Eum montem Amilcar munire
73쪽
atque in eo copias continere ne uniuersae dimicationis aleam subire cum victore neces e soret minutis tutum praelijs fatigare sinitima oppida es urbes adaefectionem solicitare &mari, imperium retinere constituit. Aduersis eas molitiones C. Luctatius Consul Roma cum valida clase dimisus Lilybaeum venit. A Carthaginesi senatuAmilcaris hortatu noua classis coparata, atque Hannone Duce, Romanorum classi obuiam missa, cum as manus ad Lilybaeum ventum ellet, icta a Romanis atque profligata est, sexaginta nauibus captis, quinquaginta submersis Caesorum & captiuorum numerus pro numcro nauium magnus , tanta ex eo Carthaginis trepidatione , ut continuo de pace agendum iudicarint. paciscenai cura Amilcari cle mandata, rion minori prudentia Duci ad sertunae impetus sustine los, quam αδ gerendum bellum virtute diligentiaque Ducum mutuo colloquio de co-ditionibus actum,ac tandem pax facta est his legibus Poeni copi as omnes ex Sicilia vicinisque insulis deducunto. Hieroni aut Romanorum cos Cederatis negocium ne ficiunto,neve molestiam exhibento Duo millia & ducenta Euboica talenta aliqDot pesionibus pencluto mulcts nomine,& ob eos sempius quos tolerare necesse fuerat.Gratis captiuos reddunto Has conditiones populus Romanus non probauit. missi Decemuiri cum auctoritate mille talenta
addiderunt summae patae neque sicilia solum,scd etiam alijs insulis utiae siciliam inter & Italiam sunt Poenos abire iusserunt.inchoati belli anno. 1 a.
qui annus abUrbe condita se it quingentesimus duodecimus Hispaniae infaustus ob aeris siccitatem es terraemotus freqentes,quibusGadium pars hiatu sacto desedit mari hausta, ab armis discessum est,pace facta atque ita discessum vi maius quam quod Mikrant agitare in animis bellum omnibus esset e
setasum Graues conditiones scederis,eoque non amplius cogitabant,quam neceste seret Poenos toleraturoS.
O V AE excepere calamitates: vi nunquam in uno gradu sor- sotuna resistit. vno tepore in Africa atque Sardinia punicae copiartumultuatae sunt InAsrica quide deducti ex Sicilia milites Coto Afro es sependio Italo Ducibus, cum exhausto seperioris belli malis aerario stipensia longar atq: infuishe militiae negarentur, ad sexaginta hominum millia oppi lis incensis,arq, vicinis urbi agris valla-
is,Carthaginesium animis magnam solici tu linem inieceriit. Sardiniae exercitus eadem de causa rebellas, id facinus nouo scelere cumulauit. Hannonem ad eos motus scdandos missum acerbe exercentem imperium conspiratione facta milites in crucem egerunt:& viris': copijs coniunctis eam insulam comuni nomine aliquandiu tenuerunt. Dein sardorum armis pulsi, atque ad 4o Romanos confugientes, ita in sitim recepti sunt, vi neque eas copias in sardiniam remitterent, & comparata tamen Hasse Pcenos ab eius insu lae possessione remouerent. Grauis is dolor genti fuit, tantum virium
umilla nuper Sicilia & modo erepta Sardinia decessisse. Romani con
74쪽
ira excusabant in superiori scedere cautum e se ut utraque Intula poeni absti l nerent Aὰ litum blanJimentum mitigando dolore vitro Carthaginem nauibus naissis frumento onustis ad famem leuansam , quam neglectus agrorum cultus in talis motibus pepererat grauissimam. Tametsi Arnilcar Barchinus ei bello creatus Dus tumultuantes in Africa milites primum trienni) patienitia fregera deinde etiam praelio ingenti siperarat. Hac victoria poenorum rep.recreata,atqj ablatae Sardiniae dolore copresib, de Hispania cogitare coeperunt longissime aRoimnorum ditione imperium proferri pose credetes,& maioribus como iis reip vulnera sanari. Amilcar ei prouincis cum sum, o ma potestate presectus Carthagine sotu it,votis prius nucupatis, & sacrificio peracto: ad quod Annibalem nouem natum annos, at ii in Hispaniam secuturum a patre Amilcare adhibitum memorant tactis aris chm per artatem lacereticonceptis verbis iurasse, hostilem animum in Romanos. Erant praeterea
Amilcari si iij tres Annibale minores Asdrubal,Mago atq: Hanno. Appulso
Gadeis Turdetani qui uno tenore multis annis ex quo in amicitiam Carthagine sum venerant,fidem coluerat,milla legatione occurrerunt aduentu gratulantes copiasque si ex usu escho ierentes Eo praesὰio Amilcar non modo veterem ditionem in cotinenti recepit verumetia uniuersam Baeticam, quivi,qua voluntate sub imperium misit anno ab Urbe codita quingetesimo de s 1 ε 2 O cimo sextO.Gentem usq: adeo opuletam ea aetate, ut argenteis praesepibus &dolijs uterentur,auctore Strabone Adi)ciunt claseMediterranei maris lirroribus rentatis aduer Ibero sumine coloniam instar arcis reliquisse, quam olim Carthaginem veterem dixerunt:hodie Cantauechia esse creditur, ignobile oppidum, &9 odiensibus militibus cotributum a Dertusa urbe praeter occasum & septetrionem quadraginta millibus passuu in Ilercetonibus situ, ubi eam coloniam Ptolemaeus certe collocauit: haud obscuro argumeto salti eos qui Carthaginem veterem aut Dertosam ipsam esse putarunt aut duodecimo ab ea urbe lapide ad orietem Solem Perellum pagum, ubi parietinae extant veteris structurae clara vestigia sequeti anno ora maritima uniuersi sub 3o iugum missa est Vbi Bastetani atq: Contestani secun3tim maris littus extedebantur sagulo vicino a i Amilcarem missi legati,de victoria gratulates, muneraq; assereres,seruiendi conditionem quantumuis honestam dei rectoroni.
ijs benigne dimissis nobilem urbem opprimedi fiudio ardes iure ut ui ieietur facere,idq: facinus specie honestatis velaret,Tur letanos paulo pos subornauit,ut in eorum agro atq; ditione urbem ponerent, quam Turde tum olitia
nominatam iuisse costat Turulim quidam octoginta passuum millibiis remotam ese arbitrantur, sola ex nominis leui smilitia line ducta coiectura .Ea ex re inter utrunque gentem orta controuersia Amilcar conficiebat opprimedae Saguntinorum libertatis no defuturam occasionem Q am illi si audem odo o rati,nihil se commouere atq; ab armis abstinere constituunt ad Iberi ostium
rei bene ges ae laetitia celebrata est Amilcaris sili ae Himilce, de Asdrubalis propinqui nuptijs , anno ab urbe con3 ita. 321. Legati dimissi ad Gal- s a ilorum principum voluntates tetandas, quorum Amilcar amicitia imprimiqvsui sore confidebat,domita Hispania aduersus Romanos signa conuertere
75쪽
cogitanti plirique donis & auro cuius est gens illa auidissima in partes attracti Arma mox anno sequenti propius Pyrenaeum promota, atque a Dertile sitit x ad Rubrieati ostiu littoribus subditis Barcino urbs de Barchinae getis nomine paulo ultra id sumen costituta creditur, alij a Herculem Libyu, alij ad Barcilonem Cariae ciuitatem huius urbis coditionem ablegat: audi
res numero x antiquitate potiores redarguun Barcinonem in coloni js P. nicis numerantes. His rebus intenium Amilcarem Rhoclopem ii & Emporias finitimas urbes, quoniam eius conatibus potissimum repugnabat, subiugare parantem mors oppressit.Cum noui motus in Barticam reuocassent, in Edetanis magna prouincialium multitudine in armis obuiam sucta, in acie ici occubuit nono circiter anno ex quo in Hispaniam xenit ex hominum millibus amplius quadraginta,quem numerum sub signis habuisse memorat, plus duabus terti js cssis reliqui amisso duce fugae & noctis beneficio in proximas ciuitates euaserunt.Ad Castrum Altum pugnatum fili se Liuius ait.
E N O RVM arma in Baeticam couersa sun phocaeensum';
ijs locis coloniam,cuius nomen non proditur, quoniam eos mctus prima concitarat captam solo arquarunt. Ita qui suties o bel- acito occasionem praebuerunt,ij principes poenas persoluere. Ca thagine Hamilcaris morte nuntiata de succetare subrogando deliberatione suscepta magna contentio excitara est, & Senatus sententiae variasint Tota enim ciuitate in Edo; atlBarchinos scissa,vς δυχ factiones opibus,gratia, dc auctoritate facile principes erant Barchini Asdrubalem prieferebant. His Edi non obscure inui Aenies ex sua gente nouum in Hispaniam praesectum mitti omni ope cotendebant unde ingentes diuitiae parabatur. Dum altercat 1onibus tempus extrahitur,misus opportune ex Hispania Annibal amicti factionis antinos confrmauit,a suersariorum conatus fregit: atque gratia es auctoritate esseci ut imperium Hispaniae Asdrubali aestuetur: i m in sena otum ingressus longa atque accurata oratione explicuissct patris iobores. res gloriose gesta Hi aniam eius virtute domitam, senestum exitum nulla ipsus culpa sed fortunae in i ita te cotractum. Novas in Hispania conditas urbes veteres magnis praesidi js teneri: Magnam spem ese totius prouinciae potiundae si eodem consiliorum tenore pergerent remp. administrare Errare siqui putent,scroces Hispanorum animos viribus superari pose: Asdrubalem aetate esse integra,virtutis opinione maxima, non modo bellicas si tibias, sed etiam eloquentia valid tractiai Hispalacrum araimos artificem singularem In unum maxime exercitus es sociorum studia conspirare Fasciculum litterarum ostentabat, voluntatis indicem Hispanorum ,Ducumque prosciscenti nodatum ad senatum. Etiam atque etiam viderent De mutan iis praesectis nobi lissimae prouinciae animos alienarent in eo rerum momento, cuius opibus aucti nullam deinde potentiam ipsi formidarent. Ea oratione,atque ijs litteris victo senatu Hispania imperium Asdrubali decretum est anno ab Urbe condita
76쪽
congita ue Quo is circumacto rebus in prouincia copostis multis Hispa s a 4noria proceribus stipatus Carthaginem nauigauit ubi omnia aἡ nUtu gube
nare sberabat:plusq; unum auctoritatis &potentiae habiturum quam reliqui magistratus Verum cum nihil procederet eoru quae cogitarat,populo atq Senaru ab Edorum factione concitato, quasi re cum Annibale communicata regnia meditaretur in libera ciuitate, in prouinciam reuersus per otium ea parte qua Contestani ad mare fusi erant urbem aedificauit, quam Carthaginem nouam ditierunt alterius compuratione ab Amilcare prope Iberum amnem constitutae vii ante dictuni esto ab sparti copia, quam ea regio sundit ma-ro ximam, spartariam etiam Carthaginem: porru coniun cto ab omni ventorum procella rutissimo propter editos colles, quibus quasi circino circundatus angustum aditum habet insula obiecta a 3 maiorem securitatem: quam prisci Herculeam nuncuparunt Latini a piscium genere 1js in locis frequentissimo Scombrariam olim murorum amplitudine, Gisiciorum elegantia ciuium cultu atque frequentia cum quavis magnarum urbium comparanda. nunc ad paucos incolas redacta non obscura veteris amplitudinis vestigia retinet. mant i s rebus cognitis quae in Hispania gerebantur, tametsi cupiditate ariabant,eundi obuiam Poenorum conatibus,ignauramque suam accusabant: ne initi tamen nuper is teris sanctitatem primi viola se viderentur,ao & quoniam ex ulteriori Gallia rumores erant aliati, eam gentem una cum citerioribus Gallis in Romani nominis perniciem c iuraret tantisper sustetare placuit ac Masgiliam tantum legationem mitti per speciem occurrendi Gallor a consilijs,re ut eoru opera urbes in ora Hispani Massiliensibus amicas in sedus attraheret quod Poenorum odio facile persectu est. Emporiae primi;m in Ingigetibus qui Laletanis &Geretanis contermini a Sameroca suuio usque ad PFrenari eXtremas partes extendebatur,cum Romanis stellus secerunt:& per eos Saguntum atque Dianium in partes artractar: unde noui atque grauissimi belli inter Carthaginenses & Romanos no longo interuallo
materia extitit Tantae machinata ones Asdrubalem latere non poterant,neq;
3 o quorsum Romanorum conatus & consilia spectarent. disimulare tamen placuit donec omnia essent ad bellum comparata, socijs vrbibus in iide confirmatis,& Annibale per litteras in Hispaniam reuocato nam eatenusCarthagine si erat reretus a patribus,quasi Asdrubalis fidei pignus). aegre ac multum Hannone Essorum factionis Principe repugnante qui aequo cum caeteris iure vivere assuefaciendum di putabat, impetratum a senatu est, ut remitteretur in Hispaniam. eo delarum , incredibili exercitus atque sociorum laetitia exceptum continuo Asdrubal suum legatum colas iuuit, anno ab Urbe condita quingentesimo vigesimo octavo. Quo tempore Romani Se- sagnatus legati venerunt in Hispaniam, & facta Asdrubalem conueniendi o potestate, lata ipsis mandata explicarunt. Iam dudum poenos amicos atque
conscederatos esse coepisse populi Romani. Nuper in Citeriori Hispania quibusdam ciuitatibus pacem datam. Ne sedus cum alterutris initum alteris fraudi esset. Quod erat aequisistituam , Poeni ut in Hispania Ibero flumine ditionem terminarent,poitularemeque Saguntinorum fines contingere D qua
77쪽
uis ultra id flume positos neutri alterutrius populi socios iniuria viola timi secus secissent ab ijs kederis leges motas fuisse visum iri .Ea legatio cum
tantum sibi Roniani sumerent, i in aliena prouincia victoribus pro scribe rent,magnum pro eo ac Aebuit dolorem inussit Carthaginensium animi tempore tamen caedere rati optimum,dum se penitus ad resistendum compararent.omnia legatis concesserunt quaecunque senatus nomine postularantio erat ex Italia nunciatum Gallos ulteriores G1tilpinae Galliae copi)s permixtos atque sermidabiles a Romanis suisse ingenti praelio superatos, cadis ex hostium copi s quadraginta millibus,atque eius numeri quarta parte capta. Dimissis legatis Asdrubal totum triennium consumpsit ios rebus cona- roparadis que ex usu belli,quod mesitabatur sutura prouidebat animo Verum conatus eius mors inopinata intercepit Olympiadis. 1 3 9 anno tertio, qui annus ab Urbe condita suit quingentesimus trigesimus secundus, trucidatus est a seruo quodam necem domini serro vindicante quem Tagum nomine Asdrubal occiderat summo inter Hispanos ioco natum, tanta in seruo vindivoluptate, ut cum eum ad aras sacris operuntem obtruncasset, continuo comprehensus inter exqui sta tormenta , membris omnibus excarnificatus,
gestientis habitu nullam paulo tristiorem vocem emiserit
mitia est, vigenti aetati iuueni magnorumque spirituum,viginti sex annos circiter nato, praerogatiuam militarem , tiuor plebis & ienatus opprobatio consrmauit. Multae inerant virtutes, ncque minora in natura vitia.corpus duratum labore,ingens animus: gloriae appetens,magis quam voluptatum: plurimum audaciae, consi iij plurimum Has virtutes crudelitas persabia religionis omnis contemptus scdabat multitudini iuxta tamen erat ac principibus carus. Inito magistratu, di sua sponte & Amilcaris casu castigatus, ne eius conatus mors impediret, I Ocontinuo de bello Romanis inserendo agitare animo coepit. laonesta caussa
quaerendo erat.optima viti est sociorum iniurias,que a Saguntinis illator esses rebantur,annis vindicare. Id priusquam aperte moliretur, Himilcem sibi Carthagine noua iunxit connubio nuptiisque celeberrimo si paratu fictis, ex Milici Regis posteritate virginem Castulone natam ad lines Baeticae,non procul Biatia ubi Caettonat villae veteris amplitudinis obscura tantum vestigia conseruant. praeterea Cyrraeus Phocaeensis, unde etiam sanguinem deriuabat, Castulonae matris nomine eam urbem primus condidisse serebatur. Dos ingens suit diuitiae pares nobilitati: unde Annibalis potentia multum
in Hispania creuit creuere prouincialium studia. multis praeterea locis auri . o atque argenti secturae perscrutando emti, eo res gerente: atque ex co communi omnes voce Annibalis putei dicti sunt Prouentum unius putei,cui Rebelo nomen fuit,argumento licet coni jcere liquati desecatiq; argenti in dies singulos reddentis trecenta pondo hoc est,quantum duo millia ducenti qua draginta
78쪽
draginta aurei nummi nostrates valoris habent Initio arma in Carpetanos versa gentem serocia & multitudine caeteros eius prouinciae populos superantem. De causa non liquet Primi Oleades ubi nue Ocania sita est Stephanus Olcades ad Iberum ponit & csput gentis Carteia oppressi. mox ali 3 ad Tagum insgni prielio vidit. Q)o tempore Saguntinorum intestina dissidia
vigebant graue malum. quo procurando eorum rogatu missi Roma legati utranque factionem hortando terrendoque , & de sontibus aliquot sumpto supplicio motus colla posuerunt,ueriti si Aiutius aleretur controuersia ubi vetum estet ad arma ne victa psrs Annibali aditum in urbem patefacerer, uni-ro uersosque is suae ditionis faceres. Qui ferox successu omnibus citra Iberum populis subiugatis ad bellum saguntinum conuerso animo. Tui Aetanis pc suadet uti cie finibus saguntinos lacessant, non desere sperans ea controue sa orta occasonem opportunam perficiendi quod cupiebat: belli . cum Romanis id futurum initium,qui, iam duci iam totus ferebatur. Cotra Saguntini, quod neque se armis pares fori ,& amicitia populi Momani magis quam sua innocentia fidebant Romam continuo extrudunt legatos. I j dato senatu madata Patribus explicarunt hostilia moliri Annibalem, propediem', socium sidelemque ciuitatem obsessurum . nisi quis opis in ipsis sit. de sua suorum qi
salute actum Se quidem extrema prius pati paratos e 1le,quam fidem falleret: ao viderent ipsi ne cunctando socios hod i prodidisse,& urbi amicae cultam eximie fidem esitio fuisse videretur.Variis sentes ijs asitata in senatu res. Multis bellum continuo decernentibus vicit sentcntia lenior, legatosque ad Ati nibalem mitti placuit qui adulta iam aestate Carthaginem nouam delat 1 Atinibali senatus inomani verbis de nunciant ne Soguntinis socijs atque confoederatis molestus e se pergat neve Iberum,ut erat in superiori sidere cautum, transcendat. si secus laxit, curae senatui populoque Romario socios amicosq. fore Ad liaec Annibal neque recte ait, neque pro bono sacere Romanos nuper sagunti de viris primarijs sibique amicis supplicio sumpto,& nunc dil-
timulandis iniurijs,quibus Turdetani a Saguntinis violari essent. Tum de mum aequum sere Romanis socios lucri,si tibi pari conditione iureque potestas relicta esset armcos ab iniuria damnoque vindicandi. Hoc respoto dimissis legatis continuo mense septembri A Tubai Romanorum conatus praeoccupam studio copias omnes ad centum quinquaginta hominum millia sagulum deducit Olympiadis centesimae quadragesimae primae anno primo, uti Polybius ait. Ijs copiis vastato agro,&multis circum oppidis direptis, unomo ODiamo conseruato propter loci sanctitatem homo minime religiosus urbem cspit impugnare. Erat Saguntum in Edctanis tribus ii mari millibus palli iuun agri serti ii gleba,commerci j maritimi terrestrisq; copiis beata, io
ci natura aric que munita Postis castris, aedilicatisque operibus, ariete mu-4o rus tentatur qua p)rte in vallem desineba minori l. adeo firmitate Fesellit opinio.munitior locus erat quam putarat cities ij supremo conatu propugnabant Annibali ipsi cum auiditis muro luccederet hasta scemur iraiectum i ta suorum trepidatione vi opera propemodum omnia es vineae desereretur. I iam vulnus curatur dies aliquor ab oppugnatione cellatum. Nouos interea Saguntini
79쪽
Saguntini Iegatos Roma mittunt, obrestatum, ne urbem amicam in cruciatu hostibus dedant.Si paululum cunctati suerint haud dubiu interi ruram dem5 strant. Rarione inita paucorum mensium frumentum esse : paulo etiam iongius parcendo tolerare posse.simul locis omnibus maiori cura munitis sὰ ad resistendum comparant Annibal cum primum ex vulnere conualuit, tribus turribus arietum ictibus es quidquid inter eas muri erat ad terram prostratis,per lapidum stragem & rudera in urbem conatur euadere Oppidani contra inusina pro ruinis acie hostium primu impetum sustinent, deinde quoniam meter spem non vincebantur loco mouent ex urbeque rei jciunt, tandem in si Sum vertunt: atque ita ut Saguntinorum impetum vix castrorum I a
munitione sustinerent Audacia exitialis suit Ferocior factus Annibal certus nisi vis eccipia non quiescere Legati denud Roma missi nam omnia tenta re visum est priusquam veniretur ad arma negata Annibalem conueniendi potestate,ut erant iussi,Carthaginem nauigantes de iniurijs in senatu coque uisunt, i 1 Annibalem certe ad supplicium postulantes.eam unam pacis coditionem esse .Hanno aequa Romanos petere disseruit. Annibalem si nullus posceret in ultimas terras deportandum videri:ne quietum reip statum pei turbare Restitit Balchina scito Annibalis litteris es studio praeoccupata. Sic repudiato is mori constio in hanc sententiam responsum datur. Nulla Anniba is culpa res in eum statum deductas esse a Saguntinis ortam iniuria. aia Inique facere Romanos nouis amiciti s praelatis. Interea Annibal sesso militi pugnis atque operibus paucorum dierum quietem dat. Ex Himilce per eosdem dies natus Alpis patrem Annibalem es exercitum laetitia cumulatui pro eius ortu ludi in castris magno apparatu celebrati,& spectacula vari j generiis commissa Saguntini contra de salute soliciti omnia ad defensonem comparare Vani ij conruus suere reperita oppugnatione, turrique lignea
promora elorum ex ea multitudine murum propugnatoribus nuda tu, quingenii Asri vectibus diruunt nulla calce duratum sed tuto, eoque cedentem idibus Milites aditu pcite laeso praedaeque spe per praeconem denunciata in urbem peDeirant Cedunt Saguntini viribus impares enitioremq; urbis par sorem cum arce subitaris operis muro coniungian Res in extremum a lituo asvria Romani auxilii spes sustentabat. Datum tantisper respirandi spatium Annibali, disci tu in Carpetanos & Oretanos, desectus acerbitate ad arma consternatos. Res ictus obsidione urgenda Mal arbal Himilconi, filius sagutinorum eruptionibus compressis, es noua vilis parte capta iecerat opera
pretium,cum Annibalis resim postquam eos motus composuit, miseris spes Omnis praecisa est arcis parte in potestatem redacta. Una obstinatio quae in summo periculo consilium non recipit,vana sine viribus sulfurabat animos. Saguntinus Halconelam ex urbe euadens, horum misericordia ciuium quos de mentis potestate malorum pon3ere desuctoue considerabar, de pace priua otini agere ccupit:& clim nihil aliud impetraret, quam ut ciues cum vestibus tantum rurbe relicta ,ubivictor costituisset, in ea agri parte nouum oppigum aedificaren .in castris harsat, desperatione ea lege sexuros ciues as deditio nem animos. Miseram conditionem .par; maxima morbi est medicinam
80쪽
respuere. Alorcus Hispanus tametsi Annibali militas at, saguntinis quadamnaturae propensione & veteris hospiti) memoria fauens, in urbem per ruinas admisius,eas deditionis conditiones pro concione proceribus summota multitudine exposuit, iniquas quidem,& graues, sid fortunae iniqssitate ne- cellarias. Debere eos non quid amitterent cos ierare sed quidquid relinqueretur id in lucro ponere vitam, libertatem, opes in victoris esse phtestate. Alorci oratio magna indignatione plebis & fremitu, quae certatim cons xerat cognoscendi aut ia,audita est. Plerique aurum atque argetum vestemq: in sorum raptim congestam subdito igne cremarunt:se cum liberis di conao iugibus in eundem rogum inlacerunt,mori obstinarites. Turris diu qhassata eodem momento concidetis liberum militi aditum iri urbem sedit, Bagran tem incen tio quod excitarent sui restinguerent hoste pari utrunque infelicitate. sic naturae iura bellum in contrarium mutat saeuitum est in ciues, nullo neque aetatis neqj sexus discrimine plerique seruitutis odio hostium serro vitro obi ciebant capita, aut tectis admoto igne eodem peribant incendio. Pauci in potestarem venerunt ea militum presda fuit. Praeterea multa vestis
Carthaginem misia,multa occupata a militibus. neque en irri omnia corrupta erant a ciuibus. 9cto menses obsidio tenuit mense Maio rapta urbs est atque excisa, anno ab Urbe condita quingentesimo trigesimo seetto cu1 alij nu sa O mero annum,quidam biennium detrahunt, certe P. Corneli & T.Sempro iiij consulatu
A G V N TI excise suma uno repore Romae audita est, & qui
ad Annibalem fuerant legati, Carthagine redierunt, quanto patrum & plebis dolore dicere non est necesse sera poenitentia suain ipsorum cunctationem accusabant. proditos desertosque socios. inanis luctus erat, nobilissima urbe euersa. quod proxi-3o mum erat,vindicare constituunt Tametsi iram adaequabat metus a pn alido lioste multorum annorum militia duratas copias trahente Iam superatis Alpibus bello petere Ital)am Annibal,& pro menibus adesse, ratumque vim non a imouere videbatur Bellum tamen continuo in Carthaginenses decretum. Coss Cornelius Hispaniam, Sepronius Africam cu Sicilia sortiti sunt
Romae atque tota Italia delectus habiti. Iuvenes ad signa vocati . inutilis bello turba,in quibus nihil praeterea opis erat, in preces de supplicationes versi per omnia urbis templa votis es victimis fatigare deos. H1s rebus compara tis instructaque classe,quinque legatos praemitti Carthaginem placuit, rogatum publica ne an priuata auctoritate sagulum esset excisa Legationis prin o ceps ubius, dato Carthagine senatu mandata suae urbis exposuit. Illi non de auctoritate quaerendum dicere,sed de belli conditione, iure an intutaria illatum esset In antiquo cum Luctatio scedere nullam de Saguntinis e lementionem. Ab A sdrubale conditiones datas non magis reliquos astringere, quamLuctati) scedus Romanumsenatum: cuius leges pro volutate mutarat,