Hispalensium pharmaco-poliorum recognitio

81쪽

HISPAL. PHARM. RECOG. laevigata non adeo propinquioribus membris conducant quia non tantum in illis immorari potiunt quantum opus esse conjicimus)li tamecrassius trita propinarentur, nulla ex parte distantioribus membris iuuarent, ut pote ad illa minime pertingentia. videamus igitur quis tritur V modus unicuiq; ex praefata tritum scopis magis conueniat,& quis ex his potior sit ac maioris momenti. sane quanti momenti sit tritura iuuare medicamenta ut molius a vermiculi calore in aetiim reducamur,& quatum ad illorum quam vocant actuationem Conducat tenuior ipsoruin lae v katio, man i se stila s e it quam

ut probatione ulla indigeat. Similiter haud parui momenti est ille triturae scopus quo malignor m. medicamentorum vim maleficam

Corti aere conamur. Haec autem Correctio duo

bus modis intelligi potest: nempe, vel in medicamento per se solo exhibendo, de quo non est hic propositum agere: vel si illud cum alijs comisturn esset assumen dum. Et hoc rui sus bifa-

3 riam seri potest: nempe, si per solam proprij

ί. medicamenti trituram eius malitia mitigetur corrigatur ve abunde , aut si interceden te ipsa tritura commisceatur medicamentum malig- num cum alijs quae eius malignitate corrigere

possint.

82쪽

possint Prioris correctionis cxemplum attulit Me sues in colocynthide, admonens eam tenustius tritam meliorem reddi, plusq; e sua malignitate amittere.' Nel aliquod usquam malignum medicamentum consuluit aliquis teredum crasse ut malefica eius' vis corrigeretur, praeterquam unus Serapio, qui turbit ac scam monium , ut & ipsam colocyntii idem , contra

reliquos omnes auctores, non es C exactius te

renda admonet, falsa illa sua imaginatione deceptus, quod laeuissime trita stomachi villis adhaererent. QVum potius eadem mei causa nustomachi villis adhaereat terendam tenuissime ipsam colocynthidem praecipiat Menaes citans in eo ipsum Serapionis silium : ut no immerito

quis iuspicari pol sit mendam fbrtassica quam

esse in Serapionis codice. Alterius autern corrCctionis modus quo medicamenti malitia alio brum benigniorum medicamentorum mi itura emendatur, cum ab ipsa in istione pendeat, idetriturae modus, quem mistioni magis conueni. re ostendero,eidem timiliter conducet. Nos laetiam in aliquo medicamento facultatem ac- 'quirere, ubi opus fuerit, magni cst momenti. Sed neq; hoc est semper necessarium, laesi: in omnibus medicamentis id ex tritu rae varietate

H 3 assequi

83쪽

HISPAL. PHARM. RECOG. assequi potest. In dio spolitico quidem, rhabar baro, ac n5 nullis alijs id obseruatur quὰd cranssiuscule trita expurgantem tantu,aut magi S expurgantem: tenuiter vero laevigata minus expurgantem: aut diu reticam tantu facultate ob tineant. Quod autem hoc minime contingat in plae risq; expurgantibus medicam et is, immὁ in nullo ex malignis ac valenter expurgatibus:

nulli non constabit, si singula ipsorum valide

expurgatatium medicamentoru Percurramus. primo enim colocynthidem melius ac innocetius expurga di causa mollissime terere ab omnibus medicis iubemur, nemo autem ea qua uis tenuissime laevigata urinas mouere hactenus annotauit. Elleborus vero tantum abest ut Crassiu tritus magis expurget quam tenuiter laevigatus, quod contrariu omnino ab antiquis auctoribus obseruatum reperiatur, nepe, quo

tenuius tritu fuerit eo validius expurgare. Id sies, a ' Aetius prudenter insinuat exhibes de eius ramentis ad furfuru magnitudine concisis draclimas duas oc semis, de puluilo vero eiusdem drachmam tantu unam & obolos duos. Idem

6 quoque ex ' Paulo colligitur qui ellebori radices

Libet. p. ro. ad sesami magnitudine dissectas in potu ex hibet, na in tenuissim uredactae polline vitiu efficacia

84쪽

LIBER SE CYNDVS. 3 cacia sti agulationes parere admonet. De la thyride similiter inanifeste costat ex eode' Paulo

eius grana quo tenuius contr1ta propinentur,

c O Valentius purgare. Ita enim de his scribit la- thyrides bilem purgant sicut veratrii et scamoni u. offerentur igitur septem octo uc et usq; ad quindecim, Robustis sane & qui liberaliori in iadigent purgatione maducari praecipe: imbecillioribus do alo praeditis stomacho integras ipsas deuorare. de scamonio quoq; nemo Vsqua sanimaduertit neq; experimes O Vnquam coper- Antonim Musa in inest expurgantem eius facultate ex tenui laeui ex . pil. -

gatione diu retica reddi .mam O lite Phasma CO re, si Missimos μαpoeoru dux Nicolaus inpillulis line quibus praere ad ire: Crdecipit bene tritu &cu succo flaniculi per panum expressu admisceri. Turbitetia Laeuissi ne te- sepultare subtili , ruth multi in copositionibus, S Serapio illud mς me δε-

. Fernesius quoqueli.

1n magnis antidotIS qualia lunt quae rei meta Minctb. r. iuditione perfecta recipiunt tenuissime terendum μ co turpeium

Iradit, .c similiter ubicul viscida pituita pes

gare oporteat. neque id ut inepte dictu in eo re- edarguitur: sed ratio causave qua ille eius essectus attulit improbatur: quὀd, nimiru, tenuius tritu pituitae adhaereat. 41ὀd aut eo de loco dixerit, quod si exhibe du esset in medicinis laxa liuis, cribretar cu cribro raro,ut sit in eo aliqua

85쪽

cap. 282.

HISPAL. PHARM. RECOG.gro sities ne adhaereat villis stomachii huius modi errarum inphvrisq; omnibus valentius expurgantibus medicamentis sui iam aduertimus o notabitur. Ita enim de colocynthide ' dixerat, quod non inultum teratur, ne adhaereat intestinis 5c ulceret ea : & de h scammonio quod non debet multum teri ne adhaereat stomacho& noceat ei multum. Nec vero ille in hoc deceptus es quod laeuissime trita cathartica medicam et a minus expurgare existimaret. quin potius quod ita magis iuxta eius sententiarn expurgarent, aperte exijs Colligitur quae

ipse de S aloe scripsit, quod nimirum o si subti

liter teratur adhaeret villis stomachi, dc hoc modo plus purgat. Porro verum hoc este in uniuersitim, a Maon solum de medicamentis praefatis, sed & de quibuslibet alijs valenter expurgantibus statui posse, non modo ex subtili eorum laevigatione vim suam per alia iam purgandi non amittere, sed e o magis aut saltem violentius expurgatura quo tenuius trita fuerint, ratione ipsa conuinci videtur. quippequum ut facilius est impleti potu quam cibo, silc quanto tenuius laevigata aut etiam liquidiora fuerint medicamenta, tanto melius ac perfectius sui loqui solent ὶ actuentiu caeleriusq; in corpus rapientur,&

86쪽

LIBER SECUNDVS. 33& latius sese diffundent , angustosq; partium

meatus penetrabunt: quas ita citius quidem ac vehementius afficient .vnde si hoc modo laeuigata propinentur sola expurga tia maligna, magis quidem eorum vaporibus atq; etiam aliquata tenuioris eorum substantiae portione partes principes sitientur ac vellicabuntur: euenietq; ut ex maiori horum impetu & efficientia cum mulatius succi allidiantur ac trahitur, maior linde, aut si in aliquibus non maior, violentior

saltem ex nimia eorum comotione, Consequatur purgatio. unde non iniuria suspectum esse debet quod Io ubertus in sua Pharmaceutice,

communi Pharmacopolarum ac vulgariu medicorum errore ductus, scripsit, trituram crassorem omnibus fere catharticis con venire, quippe quum tardius meanc vehernetius agat. Atque sapientius ille quidem' lib. suorum pa' Lib. i. parad. I. radoxorum dixerat, tenuiorem trituram multum conferre ad actionem medicamentorum tum faciliorem tum euidentiorem. Minus Ve- bro ferendum quod Ferdinandus h Mena dixit, Iti suς com mi is

quod quanto ua maiores partes effractum fue o quando pura. oarit purgans medicamelum, tanto felicius tra fort.ctionem suam in ventriculum perficiet: dammodo non praepediat quam vocant actuatin-

87쪽

la mine pii. sta quibus.

MDaedis. cDosFIIS PAL. PH ARM. RECOG. nem. At verius quidem dixerat' Antonius musa, de Pharmacopogorum dubio prudenter statuens, ans ammonium pillulis ingredi debeat in tenuissimum puluerem vel in crassum redactum: Qu. 0d siquis scammonium in puluerem redactu,&nulli compositioni mistum , sed vel

ex vino vel iure insumeret, grauia forte syrnytomata pateretur. At cum in pillulas conformatur, multa commista habet, & in tota compositione no est amplius puluis, sed crassius quoddam corpus. 55 cum vetriculi calore eliquatur, in puluerem non educitur, sed in substantiam quadam liquidam. Atq; ita doctissimus medicus h Ioannes Fernelius asserere non dubitaui epillularum drachmam unam liquore solutam non AIi 'us purgaturam quam duriorum duas. δρῆ Ander nacus quidem suis scriptis caue.t, noscammonium ex iure aliquo aut inicatapotia redactu cum iusculis praebeatur. Sic enim per niciem potius quam sanitatem ad ferre solet: Quod ille ex V Amato accepisse videtur, qui scammonium aut pillulas iuribus eliquatas in in potu exhiberi magnis obsecrationibus vetat. inippe quam inde multis mors subsequatur. idq; no modo experimeto coprobare, sed et

' Actuariu auctoritate confirmare nititur, qvj

88쪽

LIBER SECUNDUS. 36

in hunc moduscripserat scammonita vero non censeo iuribus inserendum, quod experientia compertum est, id cum ipsis cociliari non posse. In quo tamen aduertendum videtur no esse

Actuari j mentem scammonium in aliquo humore exceptum nunquam simpliciter propinadum este: cum ipse' antea ubi de scammonio seorsim egisset, ita scriberet: datur per se ex melle vel ptisanae cremore, quibus clam volumus hanc potionem praebere: sed illud latum voluisse, quὀd iniuribus, quoru illic meminit,

exceptum non assumeretur, quoniam cum illis minime conciliari comperisset. attamen Vtcumq; explicetur Actuarius, ex Ferne iij quide, 8c aliorum quos citauimus entelia manifesta fit scammonium per se liquore aliquo e epita vel solutu magis quidem aut saltem violentius purgaturum, quam in catapotijs exhibitum. id quod etiam unumquemq; periculum facietem experientia ipsa comprobaturum cum praefatis auctoribus arbitramur. quod vero de reliquis valenter expurgantibus sit idem son

tiendum : Vt ratione eadem conuincitur, ita experimento quoque perinde ac in scammonio euenturum minime dubitamus.

89쪽

HISPAL. PHARM. RECOG. doctissimorum hominum sententiam contendat medicamenta nulla tenuius lamigata magis expurgare quam crassius cule trita, atq; maligna illa medicamenta ex nimia eorum la uigatione facilius in ventriculo actuationem vocatam suscipientia, indeq; celerius in corporis partes rapta & penit jus earum meatus subeuntia, humores potius comouere. qualia Uacuare.

etiam si contrarium in litterisq; ipsa attcstetur experientia,& in paucissimis illud quidem co- tingat mihilominus id ipsum tanquam verum

cis in omnibus etiam cocedemus, utpote a sertioni nostrae nihil officiens, dummodo nobis, id quod neutiqua inficiari poterunt,conc dat, . illa eadem medicamenta, quae sua nimia ac violenta ta actione humores commouerunt & no Vacuarunt, eos quidem per urinas nunquam vacuasse: atque in illa maxima humorum agitatione, ubicunque contigerit, multo minus quidem per vesicam quam per aluuna successuram vacuationem Sed ut eo unde digressus sum reuerrar, quamquam in aliquibus medicamentis magni momenti sit ad diuersas facultates

exercendas eorum tritura crassi Cr aut renuior: . id tamen in omnibus non conrinai P. ali Od Verta diesit Galenus de dio olitici tritura agens,

90쪽

LIBER SECUNDUS. 33 eiusmodi praecepti in omnium medicamentorum compositione meminisse expedire. id quidem nihil nobis aduersatur, ut nostri credunt Pharmacopoei. siquidem non vult illic Galenus pro prcecepto uniuersali censeri ut ipsi inepte interpretant un) quod medicamenta quaecunq;

crassius trita allium ducant, tenuius trita urina moueanta neque enim de dia Calaminthos medicamento, de quo tunc agebat,& cuius gratiadio spolitici meminit, aliquid tale protulit. Sed illud dumtaxat pro praecepto uniuersali observvari commendar, quod proxime praecedenti bus verbis admonuerat, tenuius trita in totum corporis habitum maximoe digeri S diuerso antem crassius tiua in v sitre haere e, ut quae renue S Venas ac corporis meatus subirecteque

ant. Atq; hinc fieri qt medicamentum dio spoliticon crassius tritum dei jciat aluum, minatissime vero laevigatum urinas moueat. 3 similiter quae cutit medicamenta duplici sint faculrate pra dita, tum aluum soluente tum urina sciente, si in subtilem pollinem redigantur, cum

in ventriculo moram non faciant,peruadentia corpus per urinas, menses, aut sudores, potiusquam per secessirin , excrementa detrudant.b

Atq; hic est verus Galeni in praefato loco sen-ὶ 3 sus.