장음표시 사용
371쪽
'last, eos esse duorum generum. Alii
genus addit, quod mixtum vocat, E L ly. . .
DAnalyticam methodum sequimur, qu fies viri cuiusdiim illustris historiam ordine te poris percensemuS. Sic PLINIVS auspicatus a Traiani adoptione, quae is deinde in imperio gesserit, paullo adcuratius exponit. Sic et L x1Nvs PACATVS laudaturuS Theodosium priamum de patria Hispania, deinde de patre, tum de dotibus fortunae, hinc porro de virtutibus dotibusque animi, denique de rebus gestis agit. Et ita quidem plerique solent elaborari panegyrici, qui adeo nihil aliud sunt, quam historiae vel vitae magnorum virorum, multis sententiis άtque locis communibus, tamquam gemmis quibusdam, illuminatae. Syntheticos panegyricos Vocamus, in quibus thema quoddam tractandum suscipitur, quod deinde ex vita historiaque viri cuiusdam illustris illustratur. Exemplo esse potest panegyricu CL MANERTINI, Maximiano Herculeo dictus, in quo demonstratur, Herculeum, quum ad restituendam rempublicam a Diocletiano Ocaretur, plus tribui se beneficii, quam acceperit. Vid. paneg. vet. LI. Hoc thema deinde petitis ex emitti storia vitaque argumentis demonstrat. Ita et BUCHNERVS, Henricum a Frisen audaturus, magni cancellarii sistit imaginem, eumque et genere nobilem, et Virtute ornatum, et a Horitate conspicuum, et doctrina prudentiaque insignem esse debere, Xemplo eius demonstrat. Ceterum synthetica haec laudandi ratio ab ipso cICERONE inuenta Videtur, quippe qui in oratio
372쪽
Earnm argrimenta ex historia petenda.
ne pro L. Manilra es demsere amethodo Pompeia lytagia tua1 Collaudar. I Ubi ii arratichiS. quae ad ortum, up tiam. adolescentiam pertin tit, virilis eticla se quaedam Onitituuntur audium , V. g. ltu 3 publicae et priuata , prudelisse, iustiti:
VI. Quemadmodum err o declamationi hi
disci Ilinae ita mi yrii, historia
par. tuni sum Cit ' ; neqUe qui qua scribet panegyricum nisi, qui interiora viri laudandi vitam atque hill riam in iii merato habet
paginam facit viri illius sciem nae, quin ciuisitis, populi, te m. cui Vnsecratus est j jst na Unde primo omni uin delicitum de ea Coportet Oratorern Quemadmodum vero ulriore capite decismationem ripturos se edisciplinis o lectas in certa classe ac argumenticii pescere uiuimus ita et hic historia viri, qui laudaturi sumus, in certas periodos deleribendest. Et qstiuem, si lynthe tam methodum eli gimus, arseumenta iam nota 1 r. Quam ui hic loci commvnos saepe militiina philolopta': moras, tum prudγntiam irali, his in prudentia deliromendi sint. si do vero dispi ieiendum, quid ex historia vel vita viri laudanta probandalia illum par hi par id con ferat , Sis magis ni cinis meritodus analytica Iaudandus erit herosio ei si patria, a entidii, educatione, tibus corporis, fortinae, iris eblis gesιS. sic Quotcumque er ' mihi laudabilia tu nastoria eius steriai tur: sotiuem 2 timi
373쪽
latilii intelligo panegyr c argumenta. Loci illil pati a Psreutii ux, etc. Non tant m directe valent, quoties illustri et rus inda commemora elicet sed otium X contrario, si o Ruram Et Conte titum patriam quis illvj trati it 1 e mulis o ius, praue educatus, Qtiri ipse tamen euaserit, Caut tumen ista, in vivis Certe, vel pudulorum poli os tractanda rufit. Q
Collecto igitur ex istoria Cipdratil, Sintula aris eodem ille in parte aut argumenta disti: α' ' Σ , 'to, lingulae parte eruut elaborandae conmani et verum Caue hic eodem modo, quo in ris' declamationibus, procedas. Glaum enim in his argumentum numquodque per syllogismum vel . enthymema Oratoritim
is ponatur in panego ricis singula a umenta loco toinmuni et ipsa hi j iii con- stant ' in.
dandam; quod quicum pii in per ij llo ismum
374쪽
Quomodo vero elaborandus disponendusque fit, iam priore huius opuscul
yΕ. g. si quis laudandus esset a genere, loccommunes metiri possent, splendidos natales multum conferre ad austoritatem illustri sangui ni inesse quosdam virtutis igniculos incitatrices ad res magnas gerenda ess Uirtutes exemplaque maiorum. Sic etiam in contrariis, de quibus ad S praeced. dictum G. Porro si de peregrinationibus eiusdem dicendum esset locum inuenirent tractationes de peregrinandi prudenria, de utilitate peregrinationum, et g Hic vel maxime obseruandum est discrimen inter gnomen e noema, de quo diximus I, 2, 3 S. Vide supra sib L. c. s. uum II seq.
2ο-M, L foria ipsa non nuda recensenda, sed μ - intermixtis ubinde iudiciis politicis et moralibus, nec non Variis similitudinibus, exemplis, testimoniis illustranda ). Nihil enim occurrere debet in panegyricis, nisi illustre sublime, magnifiOlam.
Alias enim nihil interesset inter historiam et panegyricum Hinc vita variis iudiciis et il-llustrationibus, tamquam gemmiS, distinguenda est. Exempli loco proseremu partem panegyrici nostri, quem empicernae momoliae SAΜUELIS STRYRII aliquando Consecru ulmus In eo leducationem huius viri ita narramus, ut subinde intertexamus iuuicia quaedam ac illultra iones,
quas alio charactere a reliqua historia hic disti
gusemus inapsimabile hoc coeli depos&ιm deo dati fuerant parentes: vix mi scam fili
indolem e iucundis puerilis prudentiare praeludiis animaduerterunt: suum diligenter ac provide
375쪽
sircumspicerent viros, qui tantae spei admouere;
tur, ingeniumque adjumma omnia natum iacitratis e formarent. Lentium, non ignobiis iis Marchia casellum, quasi omne sibi dedus in RYRII natalibus constaret, non alia fer bat ingenia, quae iuuenilibus studiis praee Pent. Aed sectum suppleuit parentum pietas, qui,s δε- rectarunt, peregre alere filium, Dem domi ashuc fauytis simpenetralibus nutriuerant pulchel
fimo prodigalitatis genere gloriam hanc luctavi, quod saeRYicives orbi dederint, quo maius dare nihil potuiisent. Misus hinc Seehu Isin, et mox, ichola hac tantum ingenium non diutius capienae, Colaniam Marciticam, dic non potest, quam oraecoci incremento adoleverit. Iu perpoli pridolio houesti fama aemulatione concertar ut Pil ltis, Mullarus, Vellius, digni hoc abripulo magis id te quibus demtidem cogitant maxime sit ambiaguum, illine ΤRYKio, an hic ipsi debere intra videatur. ΤRYKIo enim illi d humanitatem optimasque artes hic illis ad glorium proluit; in huic doctrinae ivssecerunt copias hic reddidit aeternitatem. O beatum discipulum his magistris O beatissimos magistros discipulo tu ilci exennium iam tu sudiis sis tirocima ingenii incredibili cum laude psyli erat, talemque se praestiterat bique, ut et sequialinur gens um Onatus, et magi Irorum Ulmonem ingem Pinc rete reliquum erat, ut inceret se Hrim, cuinqPecampum iuueniret, in quo triti eiu eacu rere
latis A et parta totis illis doctrina, mirifce se iuyublico sis et u repliciaret. Proditum memoriae est, eiculapii quondam filiis au con insim dandam artis auctoritarena suffecisse, si Alexandriae se dicerent eruditos. Haem cive erat Leucoridis fama, ad quam, tiamquam ad Hercuturam bonarum artium, subolisin υ cinia, edet dii iti simis regionibus ingens iotidie multitudo
con, luebat, exemplum inde petitura melioris cu-
376쪽
iusdam cultiorisque doctrinae. . Hic grauiora ni Digatus ΝΤAVR1Vs, celeriter antecellere orauibi ingenii gloria vi lus es. Quid tam est praei consuesu inem, quam adolescentulum, reipublcae destinatum, politissima humanitatis studia iacademiis excolere 2 excoluit philosophiae totum tradere tradidit his praesidiis animui ad maiora nitentem praemunire praemuniri
Vidises illum iam in Sperlingit scholis cassior
sapientiae recessus curiose indagantem, iam duieriantsimo Kirchma iero nouos conatus manyis tioribus litteris impendentem, iam reliquoi mphilosophorum inhaerentem subjesitis med
tamentis Nos ΤΕ prselut it eruditioni, quam ibis mox erat admiraturus. Eat in omnis ei memoriam tam illustre Xemplum et pudorsus Lundat posteros, qui sua praecipitando curatiliotis, quod aiunt, manibus sublimiorum sciertiarum 1acra turbant, et Ouo genere furorirprius eruditi ei te volunt, quam erudiri. Im animo sedit sapientis iis STRYRIO, qui, quum avyram Alciatorum, Hotomanorum, Ludaeorumque gloriam, non do mitantem illam os citantemque glosatorum sapientιam conmteretur, sudii inguntioribus electili am indolem admouit, qua
et fundamentum sternunt eruditioni reliquae, sui neglectum per omnem Vitam seuera ultionvindicunt Quantum ceteris adolescentibus aisalutandos amicos, quantum ad Corporis exercitationem, quantum uitalia voluptates innoxias et ad ipsam reqinem animi et corporis concedi 'tur teli poris; quantum alii tribuunt intΡmpesti. vis conuiuiiS; quantiam dereque aloae, quanturr pilae tantum ille sib mei ac haec studia reco
leno iustis L Cuius quidem consilii quantolfructus per omnem vitam Orcoperit, si alia melionia ius rei araimen a , vel e ipso, quod pota post Amini Xtis est, iurisprudentia studio uupur stu Aubamioribu emm lias sacris initia
377쪽
us, nihi reliquit intactum, nihil intentatum, iatil, quod non sagacissima mente penetrarit. Hiems iuris Romani mari e comi Miteret, sue seu aerupto batiWisinoque legum pontificiarum pe- ago crederet, sue rerum denique ciuilium ad se teret fluctibus his emper velis securus tam fe-iciter nauigauit, ut nullis adlideretur errorum copulis, nulla popularium opinionum aucurreretii euia, nullas ignorantiae syrtes pertimescerenquid ex meglero, Lysero, Mengelio quid ex Nergeri quid deinde in asina ex Dechero,s, unuemanno, aliisque doctissimis viris, de omniuris legumque ratione accepit, quod non animo ta praeparato tam facile haeserit, ut non tam liseere, quam reminisci quodammodo et recomiari, ex illa vetere Platonis sententia, videre- ur quam fortunato conatu omnes et Romanasiisciplinae et Germanici iuris rationes et ditio; ua vaso animo est complexu, quam nihil ex imberii legibus et in 'itutis ignorare e pastus es δ' Hunc in modum deformatus, et lineis omnibus expressus exscriptusque erat ille STRYK1VS, qui ingenii atque eruditionis magnitudine oculos in se non patriae solum, sed uniuersae Germaniae esset conuersurus. Id tantum ad summam laudem restabat, Ut parte quaedam Xpolirentur amplius, et inducto veluti colore illuminarentur, ut, tamquam in Apelle tabula, sic in ΤRYKio,
nihil pulchritudinis aut artificii deesset.
Stilus panegyricorum 1 sublimis ). κUssit pa-
latus η' ). Obseruandum tamen, sublimis etiam stili certos veluti gradus esse. Vnde, quo illustrior est, quam laudamUS, a Pe
378쪽
persona, eo tablimiorem grauioremquesse stilum oportet η μη ).
Uido supra Pari L cap. a num αφφ Maxime haec grauitas in locis communibus et iudiciis, quae historiae immiscenda est diximus, elucet. Vide supru Pari L c. a. Attamen ut in omni vita, ita et hic illud adprime utile est, NE QUID NIΜIS. PLINIUS, et sequente panegyricorum scriptores inprimis AVSOΝIVS, plus iusto indulgent ingenii acumirn quod etiam Ubi vi mitentant GWOWERVS ANT A LAGONELLus Castio
quos merito imiteriS. Conflari L. cap. a. nun O. Acumen et virtutes orationis reliqua pete ab antiquis. Quantum ad dispositionem quam Vocant, recentiores fere sunt accuratiores Romanorum enim liber ille spiritus coerceri si non temere patiebatur G. Stilus concitatus panegyricorum prae ei pue in exordiis, misi in funeribus, ubi dolorem ciemus, quem sedare animus it, G. et conclusionibus locum habet, quoties adfectu
movendi sunt vehementiores. Conflari L. c. a num I .
- Quum enim inter rem, de qua disserimus, ipsumque orationemri Ramdam veluti pro-l: Portionem est oporteat, sedile patebit, sublimiorem esse debere stilum in panegyrico magno albcui pri cipi consecrato paullo remissorem veros Viri vel rerum gestarum, vel erud)tionis scientiaeque gloria conspicui, virtutes ni ces Obran
quaIn RISII, ETSCHII, ROEBERI, GENNERTI
379쪽
ri Minus hoc obseruauit O. IIENR. OECI E-:vS, Cuius oratio paene semper est,adem.
XI. Ad exorditim et conclusionem quod alti et, id in eis 4ret nihil singulare habent panegyrici qt i hi illi quod In traque ' parte Uehementio suntam pes moueri soleant adfectus ), quam quin declamationibus locum habere poL
-- y . g. in oratione natalitia et gratu-atoria generatim gaudium ex amore, in funebriuctus ex eodem quum sacramentum dicitur alarincipi, spes cum amore, etc. G. Nam suppe in panegyricorum vel exor liis vel conclusionibus uti solemus apostrophis, ermocinationibus, prosopopoeiis, exesamationi-aus, aliisque figitas patheticis, quae in declam ii ibus , 7 i. e. recitatione cuiuscumque disse lis quacum porpeti' confundi Auctor de-elamationem, G. non ibi iam intempestiuae, verum etiam frigidae plerumque es lent futurae.
Inscriptionibus prosaicis ), locum haud Dinori es post remiam merentur dialogi, qui Me -
timi aeui scriptoribus quibusdam ' fue- 'Πιμ re in deliciis , Et quamuis hodie paene
380쪽
ab usu recesserint digni tamen sunt ob iucunditatem ac elegantiam 'I, de quubUS praecepta nonnulla ' ' suppedite-
' smis verbis non negatur, etiam Vebus dialogos posse scribi, nam ipse Auctor instag. X et XII. comicos Latinos huc reserre vide iatur Bonam partem ex sermonibus et piso Horatii, quasdam etiam Persit Sa ras, non male forte dialogos dixeris poeticos, ut de tragicis taceam. Huic generi est fortasse annumerandus diuinus liber Iobus, dialogorum et, Vt Videtur quibusdam librorum adeo antiquissimus, cuius poesi nihil plane habemus comparandum. A. Summis Graecorum philosophis ea scribendi methodus mirifice placuit. Hodienum e stant f Socraticorum, G. PLAΤΟΝΙS, AESCH NI et XENOPHONΤ1s dialogi plane egregii. Nec ignoti sunt ATHENAEI ιπνοσοι ιςαι, LUCIANI
' comicophilosophi, G. dialogi, aliaque huius
generis opera. Ε Latinis in dialogis scribendis excelluit 1CERo, qui et philosophica et orat ria scripta pleraque hac methodo composuit. VARRONis de re rustica libri Π ipsi quoque formam dialogi habent, y PETRONI item Satyricon. G. Exstat etiam ORN TACΙΤI, Vel p tius incerti auctoris de caussis corruptae eloquentiae dialogus elegantissimus, cui iungendus ΜΙ-NI cII FELICIS insignis dialogus, quo christianae religionis caussam contra gentilium calumnias perorauit. Omitto ΜACROBIVM, qui in Saturnalibus G. ΑΤΗΕΝΑΕV in δειπνοσοψι- των libris, G. non infeliciter imitatus est, et alios. Inprimis christiani scriptores primi, qIlo patres vocare solemus, cum Platonis hialosophia scribendi quoque rationem dialogicam accepisse videntur, certe inter Graecos plures reperias, qui illam amarint, quorum dialogo pci tiores