장음표시 사용
31쪽
Oo id ratio suffieiens yFt quo tu Plex t
me sunt sic accipieuda . quasi vero omnis veritatum cognitio ex isto prinCipio . veluti fonte. pro pagetur. Eadem illa perspicuitas , ad quam huius pilus principii veritas denique recidit. in effatis quam plurimis locum perinde habet. Imo cum cognitiones nostrae a rebus indiuiduis ducantur. et inde primum abstractione generalia id genus pronunciata oriantur. aperte Conficitur. ante nobis persuasam esse rerum singularium veritatem. quam de communibus principiis Cogitemus. Vis ergo.viusque principii nostri in hoc situs est. vi omnem, quam unde unde Consequuti sumus. Certitudinem, ad illud . tanquam ad ultimum Cotem exigere . eiusque praesidio aduersariorum pertinaciam expugnare possimus. Nempe Communicandae potius. quam comparandae iCientiae inseruit.
sto. Id , ex quo intelligitur, cur aliquid sit potius, quam non sit; et cur hoc potiUS , quam alio modo sit, ratio su
E. g. quum oculorum usus quempiam destituit. debet subesse aliquid . cur Coecus fiat potius . quam non fiat. Ponamus igitur humores vitiari. atque idcirco visum labefactari r id vitium erit ratio suffciens coetitatis.
a I. Ex quo intelligitur, cur esse aliquid possit, illud vocatur ratio Fussciens , fossibilitatis : ex quo autem intelligitur , cur aliquid sit, id est ratio si ciens actualitatis: ex quo demum intelligitur, cur aliquid cognoscatur, ratios ciens cognstionis adpellatur. II. Est ergo principium rationis fusicientis hoc effatum et Nihil est sine ratione
32쪽
suffciente et hoc est, si quidquam ponatur esse, erit semper aliquid, unde intelligi possit, cur illud sit.
Haci autem ratione eonclusionis eius veritas e citur. Ad hoci, ut A iit potius quam non sit, utique requiritur aliquid . alias eodem iure non esset. quo esset et ergo A absque eo non est ; atqui id .
quod requiritur. vi A sit potius quam non siit . est illud ipsum. ex quo intelligitur . cur potius sit . quam non site ergo A non est absque eo. ex qu intelligitur . cur sit potius . quam non sit. Est vero id eius ratio suffciens (ao 3 ergo A (idem de re quavis valebit) non est absque ratione suffciente. e. g. vi improbus ad frugem rediisse censendus sit. aliquid profecto requiritur. quod ipsum erit ratio suffciens , ex qua rediisse ad se em intelligi possit. Coroll. r. Quidquid ergo ratione lassiciente destituitur. id neque est , neque esse potest.
Coroli. g. Et quidquid rationem habet lassicientem . eam vel in Iemetipso, vel in alio extra se habeat necesse est.
Seholion. Verum nihil est . quod principii huius
veritatem euidentius patefaciat. atque insita illa. et in animis omnium ingenita opinio. Sic enim natura Comparati sumus. ut nihil quidquam sine ratione sufficienti admittamus. Hinc illa quaerendi vel in pueris Consuetudo, cur hoc . illudue hinc illa miratio . si quid eueniat. Cuius ratio non mintinuo eluceat. Est haec sine dubio tacita quaedamnat irae vox . et admonitio. Audin, ut impugnet Tullius Epicurum L. de Fato C. go is Quae ergo.., inquit. noua Caussa in natura est . quae declinetis atomum aut num sortiuntur inter se. quae de-- Clinet, quae non 8 aut cur minimo declinent inter-- uallo . maiore non 8 aut cur declinent uno mini-- mo . non declinent duobus. aut tribus 8 optareta hoc quidem est , non disputare. Nam neque ex
33쪽
., trinsecus impulsam atomum loco moueri. et de ... clinare dicis et neque in illo inani, per quod fe-- ratur atomus, quidquam fuisse Caussae . cur ea A non e regione ferretur: neci in ipsa atomo mutationis aliquid factum est . quamobrem naturalem .. sui ponderis motum non teneret. Ita Cum attu-- Iisset nullam caussam, quae istam declinationem in emceret . tamen aliquid sibi dicere videtur. Cum A id dicat . quod omnium mentes aspernentur . Et respuant A (α .ag. Posita ratione suffcienti, ponitur id quoque, quod propter eam dicitur esse Potius , quam non esse. Si enim non poneretur , iam ratio ( contra quam sumtum est ) non foret suffciens , sed ac
cedere alia praeterea deberet tum , quum res deinde poneretur.
Corali. Facile id quoque intelligitur . re qua-Piam posita . rationem quoque eius sum cientem positam esse oportere. holion. usum principii huius . mirum en , quantum hodie commendent philosophi. Duo tamen hic erunt diligenter animaduertenda. Primum, id nos unum contendere . nihil usquam esse, Cuius reapse non subsit ratio aliqua suffciens, tametsi ea perspicientiae nostrae haud raro subducatur. Deinde principium istuc nolle nos hactenus pertinere. ut ipsam etiam Dei . hominumque liberam volvo.tatem externa praeterea ratione suffcienti adstringi arbitremur. - Motus enim voluntarius . ut ait A Citero de fato C. I. eam naturam tu in ipso consis tinet, ut sit in nostra potestate , nobisque pM(σ Idem principium agnouit Plato, quum sit in
34쪽
- reate nec id sine Caussa a eius enim rei caussa ipsia natura est Qua de re est nobis relictus in psychologia disceptandi locus. Mibnitetius ultra aequos limites . mea quidem sententia, illud porrexit Princ.Phil. S. 35. et seq. ubi contendite is ex infinitis mundis possibilibus. - qui sunt in ideis Dei. nonnisi unum posse exsiste-- re , esseque necesse dari rationem suffcientem in electionis diuinae . quae Deum ad unum potius. A quam ad alterum determinet et hanc rationem nouis posse esse sitam nisi in gradibus perfectionis. - quam hi mundi continent Ex hoe autem principio profectus duo vir acutus efficite mundum hunc esse omnium perfectissimum. atque optimum ne bina quidem materiae corpuscula possct usquequaque sibi esse simillima. Vtrumque alias viderimus t nunc fundamentum ipsum, quod huius est loci. breui expendemUS. Negamus igitur Deum in procreanda hac rerum uniuersitate externa quapiam ratione sufficientae
impulsum debuisse sequi id. quod sit optimum
validissima nobis in eam rem argumenta suppetunt. Et quidem i.) nulla creata bonitas absolute infinita est et qualibet ergo bonitate Creata maior et maior alia possibilis est : quare si Deus in procreando deberet sequi optimum . nihil quidquam posset Condere , Cum quouis Condito sit aliud possibile
a. dicuti finitae quantitates collatae cum infinita Mapiam omnes aequales. id est nihil sunt . ita
penectiones omnes Creatae Comparatae ad diuinas
perfectiones pro aequalibus. aut potius pro nihilo habendae sunt: qui ergo potest heri, ut altera praealtera cogat veluti Deum ad sui essectionem g Quia nimirum . inquit LeibnitZius . A quodvis possibilo - habet ius praetendendi exsistentiam pro ratione - perfectionis . quam inuoluit . Sed cur tandem huic possibilium praetemoni gerere Deus morem debeat 'l Propter suam bonitatem scilicet. At enim Deus seipso est utique beatissimus . tametsi nihiI extra se moliatur: non igitur postulat ejus binvitas , ut quidquam condat: ergo ueque postulat.
35쪽
ut siquidem condere quidpiam decreuerit. id comdat . quod in se sit perfectimuim. Verum si Deus.
inquiunt aduersarii. quidpiam condat, debet ope- rari modo perfectissimo et ergo etiam debet emcere opus suo in genere perferentinum. Nihili haec quidem est argumentatio. Nonne Cum Deus aliquid cognoscit, debet cognoscere modo perfecti simo i utrum hinc essicient omnia . quae Deus Cognoscit. oportere esse perlaetissima Nempe sicuti cognosmendi. ita operandi modus Deo est intrinsecus . ac proinde perlectissimus ; ipium autem obiectum Cognitionis . et effectionis Deo extrinsecum est,et hinc ad eiusdem perfectiones nequaquam pertinEt. s. Si Leibnitati sententia obtinet. putamus inde manifeste Consequi Deum voluntate libera destitutum. atque necessitate quadam fatali deuinctum.
istuc uniuersum Condidisse. Cum enim Deus perfectionem huius uniuersi ex omni aeternitate nE- cellario Cognouerit. dabatur in mente Dei ex omni aeternitate necessario ratio suffciens tondendi huius uniuersi, ea autem ratione posita . poni debet rationatum e condi ergo necessario debuit hoc uniue
sum. Sed missa verborum concertatione illud scire cruelim . an mundi huius perfectio a Deo neceseio cognita necessario impulerit Deum ad hunci prae Ceteris emtiendum. an non necessario: quidquid hinrum tetigeris. vleus est ; ita male instituta ratio exitum reperire non potest. Si non necessario. liberum erat Deo non sequi. quod vidit esse optimum . atque adeo illud deligendo suo duntaxat egit arbitratu . quod non vult LeibnitEius. Si necessario, quonam pacto liberum. et nullius egentem ditemus Deum cur non procreauit illum mille annis Citius. vel seriugi quae huiu, fingi ratio suffciens potest W-bem profecto philosophiae prodit LeibnitZius . dum
Castella defendit: nam cum principium rationis lassiciisentis vltra aequos limites pertinere vult. totam psychologiam . et theologiam peruertit. Numeisterus uno velut ictu nodum recidit. - uast vero . in-- quit. electio optimi non stare posset cum li-- bertate. Cato offeruntur plures libri diuersi pre.
36쪽
- tiir eligit illum . quem optimum iudicat. Numis putas libertatem ita Cali , dum eligit optimum.
- Cadere - . Non sane puto . si quidem Caius ita Comparatus sit . ut elemonem libri etiam postquam
cognorit esse optimum . suo arbitratu misiam DCere , aut etiam minus bonum eligere possit. At enim e Leibniigii sontentia Deus Ita comparatus est . ut mundum hunc. quem optimum esse necessario Cognouit. non condere non potuerit. nisi
ratio susticiens eius condendi non mundi perfectio. sed sola Dei voluntas fuisse dicatur . quod iterum minime vult LeibuitZius. . Denique et illud Iuculente sequitur set ros omneS mundos esse absolute impossibiles. Cum enim iste . qui iam Conditus est. Ponatur esse omnium perfectissimus . pro hoc solo condendo adest vere lassiciens ratio. non item pro Ceteris, qui proinde sunt omnino impossibiles. At at - Infini-- ta sunt uniuersa Possibilia in ideis Dei , et eorum is non nisi unum potest exsistere Quae, malum lest haec ceterorum possibilitas . quaest sine euidenti
repugnantia nequeunt exsistere 2 Nam repugnat eos exsistere sine Creatione; repugnat Creatio sine ratione iussiciente; rationem sufficientem creationis non habentirepugnat igitur eosdem e sistere. At sunt.inquis.
etiam aliis uniuersis in idea Dei comprehensis suae rationes sufficientes verum nostro huic validior quaedam suffragatur. Bene habete haec itaque validior ratio nestellario impulit Deum ad hoc praeceteris efficiendum . alias in superiorem argumen rationem relabemur; nequit ergo Deus Cetera procreare . quae proinde sunt abiolute impossibilia equis enim non videt omnimodis pugnare ut exsistat id . quod ille non potest efficere . in quo omniS rerum exstantium ratio Continetur
Propositis igitur pluribus obiectis perfectione
utcunque inaequalibus. stat in arbitrio Dei. imo et Creaturae Cuiusuis libertate praeditae hoc illud-ue eligere. at etiam minus bonum meliori praeferre; cuius quidem electionis si quis rationem sufficientem a nobis petat. reponemus peruagatum illud e stat pro ratione voluntas. Certe huc confugere ipsi
37쪽
quoque Leibniigiani d=bent. siquis eosdem tali argumento adgrediatur: Entia Complurae undequaque simillima. vii duo soles nullo plane perlaetionis gradu differentes . intrinsccus. Et suapte natura nullam inuoluunt repugnantiam e potuit ergo. Deus eadem efficere ; atqui e pluribus nulla re dii ferentibus nonnisi unum effecit ( nihil enim putant in rerum natura esse alteri simillimum ): ereo praeter unam arbitrii libertatem nulla praeterea suppetit sussiciens ratio . cur Deus in rerum molitione hoc potius ens . quam aliud elegerit. Cum finibus eius . et consiliis singula ex aequo respondissent. (u . Nec mihi se contra ratio hic , quae suffcit, Ipsa
Efferat. et mentis modetrandae frena rCCE-ptet Multi illam Cunctis ponunt iundamina rebus . Vnde etiam veri in mentem fons defluat almuS e Hac sine quanaoquidem nil prorsum Oxsiistere posse , Nil fieri a nobis. diuina aut mente faten
Nonne ubi libertas domina Dr. multa necesse est. Arbitrio fiant ut nostro. nullaque Constet Multarum ratio rerum . nisi sola voluntast Ipsa mouet se mens , Contraque mouentibus ire Quit caussis . caussis nec quoquam impel- . litur vllis Interdum: quid Numen enim cum Cond
Impulit . ut spatii solem in regione loca,
ilae ipsa , non qua fulget cynosura. vesardens Sirus
38쪽
De Ente, et Non evita . Id quod inuoluit pugnantia, seu
ut unde consequens sit idem esse simul, et non esse , Graecis ci)υνατον , Latinis ( si parere vocabula liceat ), impose sibile dicitur : possibile autem, quod sine
e. g. honestum quod turpe sit. inhonestum quod utile. est impossibile et ut enim quod turpe est , quamuis occultetur . tamen honestum fieri nullo modo potest: sic quod honestum non est. id utile ut sit . emes non potest, aduersante et repugnante natura . inquit Cicero. At vitium, quod telix sit, possibiIe est.
Sirius, aut in corde furit qua flamma leonis . Perstarent tamen hoc tunc ordine ut omnia eodem Cur neque, ab exortu rerum numerentur ut anni Tum plures, voluit, vel contra i quidue coegit, Ut faceret non pulcra magis . melioraque multo Quae fecit i tantis faciundis summa Potestas Rebus an exhausta est maius , meliusque nec ultra est Sturiit. Recent. l. 1. P. I .
ouid possiis hile, et imis possibila tDisit ipsed by Co le
39쪽
o ... ;-. 23. Si quid natura sua pugnantia con. R. - ' tinet , id absolute impossibile vocatur: quod Vero propter certa solum adiuncta,e. g. propter imbecillitatem caussae eff-cientis , propter rationes loci, temporis etc. essici nequit, id hypothetice duntaxat
e. L. CirCulus quadratus absolute est impossibilis at rosa in campis gelu adstrictis solum hypothetice. ob adiuncta scilicet rigentis brumae. Coroll. r. Quod absolute est impossibile. id fieri possibile nullo pacto potest. et contrae quod autem hypothetice tantum est impossibile. id reddi possibile potest . nisi etiam Comparate ad Dei poetentiam tale sit. Coroti. a. Quidquid natura sua repugnat. id aliam spectata Caussa repugnat:aliter enim dari posset caussa effciens. Cui sumcerent vires ad effciendum atque adeo possibile reddendum id, quod Matura sua pugnat cum sui effectione: hoc vero absurdum est ( cor. praec ). Coroli. s. vel me tacente intelligitis , omnia. quae exsistunt. esse possibilia ; ac proinde ab elle ad esse posse legitimam duci ConClusionem.
26. Quae natura sua repugnant, ducuntur etiam metu sce impossibilia. Quae viribus duntaxat naturae nequeuntemci, vocantur Fufice impossibilia. Quorum denique effectioni Vel ingens aliqua
dissicultas , vel leges morales aduersantur , moracter impossibilia nuncupantur.
e. g. lapis ratione praeditus est metaphysice, lunae a motu Cessatio physice , diuturna Culpae mediis in perieulis decimatio est moraliter impossibilis.
40쪽
holion. r. Sunt . quae philosophus noster intractatione possibilium praci oculis habebit. Et quidem ut uniuerse cognoscat , an aliquid possibile sit. diligenter videbit a JAn eius notae essentiales. vel attributa inter se pugnent. a An pugnent Cum re quapiam lam ex ilienter et siquidem pugnent , s An res ilia possit non exsistere. ab Aii det ur, aut dari possit vis capax tum eius effetiendi . tum alterius , quacum pugnat. de medio tollendi. His
accurate expensis. si notae essentiales , et attributa Cuiuspiam rei neque inter se pugnon: neque Cum realia iam exsistente. Caussaque par eidem effetendae in promtu siti erit ea usquequaque possibilis. Si eius prae, dicata. tam e ili inter se Consentanea. pugnoni Cum requapiam, quae absoluta necessitate emistat, erit ea
omni ex parte impossibilis: sin autem pugnent cum renon necessario exsistente, erit hypothetice possibilis. si nempe res illa altera de medio tollatur. Si res neque sibi. neque alteri repugnet quidem . Caussa tamen eiusdem effectrix dari haud possit. erit ea extrinsecus impossibili se si vero dari caussa possit, erit hypothetice possibilis. Siquid idcirco duntaxat nequeat exsistere, quod Caulla libertate pollens in
partem contrariam sese flexerit. diCetur res co sequenter solum.et pro sensu composito huius voluntatis impossibilis. Denique censetur res absolute impossibilis. ii Deus illius effciendae potestate Careat , Cum nulla omnino subsit ratio. cur Deus non eam posset ossicere, si quidem interne non repugnaret. Seholim. a. Quidam omnem rerum possibilitatem in sola caussae essicientis potestate reponunt:
quibus et illud concedendum erit, impossibilitatem a defectu id genus potestatis esse repetendam ;quod quidem defendi nullo modo potest . nisi poetentiam Dei absque ulla ratione velimus limitibua
circumscribere. Eccur enim ille Cimulum quadratum essicere nequeat. si is natura sua non re.
reat 3 quia sine dubio vim habet certis terminisitam. Si ergo in impossibilius interna impose sibilitas praeter externam dari debeat. etiam inpossibilibus interna possibilitas Praeter externam ad
ovae politis bilitatis diis iudieanda Iegeat An detur interna Di ii troes by Co Ie