장음표시 사용
151쪽
Quoniam vero hie lapis unice super omnia Alexipharmaca pollere visus est, ideo omnia Antidota, quae a tota substa
tia venenis aduersantur, BGaartica vocant, quas Alexi pharmaca . Concrestit laic lapis, ut referiint , in eorum ventriculo prope meatum, unde pabulum ruminatum in alterimi ven triculum transmittitur: initio iuxta paleam quan- dari tenuissimam, ex pabulo ruminato congestam , succo
a biente in crustam riabilem transeunte, superficie admo-Qum laeui: plendida colore herbaceo nigricante, aut pallascente, aut cinereo:digura in plerisque oblonga glandis effigie interdum alia atque alia forma. Superuenit in pro cessii temporis alius, atque alius succus, unde lapidis coaugmentatio fit per crustasinstar cepae Marcimi non excedunt mi Gallinacei amplitudinem plerique ut ova columbarum&exilio reperiuntur. Quo maiores eo alantiores exustimantur, ideo in maiori precio habentur. Perfici reliquos bonitate antecellunt. Reperti postea sunt dem India. Occu
dentali magna copia in siniti animali, sed caret cornibus, degit in locis frigidis in montibus Peru Differunt quoque
lapides eius nam crustς non eiusdem coloris sunt intus, extra, ut Orientalium sed extra quidem, plurimum nigrae sunt , aut fuluae, aut cinereae minus splendidae,inest alia quando veluti aureus putilistulus splendens intus autem omnes subcandidae sunt,ueluti ex fibris compositae: idcirco minus adulterari postant quam Orientales Depraehenduntur adulterati, a calfacti mollescunt, si ferro candente pes forentur synceri nequaquam Praeterea adulterati, si frangantur, non habent in meditullio cauitatem neque pal
am, sed aliquid:liud. Quidam fabulati sim lachrymam
esse ceruorum in angulis oculorum congelatam, postquam anatu serpentium lotestati, in piscinas refrigerationis or
tiase dimiserint tunc enim lachrymam hiatu modi erumpere, quae apidescat in angulis sorte quia hic lapis aliquando lachrymam prae se fert tereti Egura, nullo intus cauo n- sarguttae congelatae Serapio tradit multos habere col
152쪽
res: nam inquit quidam lutei sunt, quidam cineret, alij se uirides, alij candicantes. Probatissimi omnium lutei, d inde cineret , qui ex Coraiceni adferuntur oriuntur in SP ria India , Oriente. Multi ali lapides illi similes sunt
qui non eandem habent naturam, neque accedunt ad eius e ficaciam. At Ba Zaar lapis est valde lubricus, lenis,& tactu mollis, mediocriter calidus Ex authoritate Rasis, inquit lapis est citrinus, mollis, non habens saporem aut vergit ad citrinitatem, albedinem cum quodam colore vini, lenis, splendens sicut lumen Aduersatur secundum totam substantiam omnibus venenis tum calidis tum si igidis, seu intus assumptis, seu ictu venenosorum animalium illatis: tam haustus, quam gestatus impositus super plagas Assumptus pondere duodecim granorum hordei aut plagae illitus liberat a mortes expellit venenum per sudorem: confer qu0que anulo inclusuS, rore exstagatur Ulcera purulenta ex veneno puluis eius inspersus purgat. I alas testatur,bis vidisse essicaciam huius lapidis aduersus Venenurn Napelli , quod est toxicum validissimum, quam nec in Theriaca , nec in alio ullo antidoto vidit Lusitani eius sum transtulerunt ad multos alios morbos edocti ab Indis. Naim pondere trium granorum hordei cum aqua lorus citri aut lamste , quae ex floribus Aurantiae habetur , aduersus omne uenenum eXhibent cum aqua vero Acetos, ad febres pestilentes ad animi deliquium, quod per interualla repetit,ad stomachi vexationes, teri molestiaS , vertigi nes , Epilepsiam , tandem in omnibas morbis melancholicis, veluti in scabiei rina, lepra prurigine. rartana cum aquai a glossae saepius propinant ieiunio ventricato post uniuersa es purgationes . Ad praeseruationem ab i)iaem morbis Iolent quinque diebus post purgationein Lunc lapidem umbere: Uain pondere de Aza gractorum pro angulis vi bus e2hibent cum Rqiri rosacea alij audent Viqtae ad triginta propi
insignis qualicas. Sed cum Onania metallica, & quaecunque
153쪽
venenis aduersantur, aliqua ex parte inimica sint naturae humanae, non tutum est in magna quantitate uti ut Galenus testatur. .Simpl.cap. 8. Inquit enim: Quae deleterijs aduersantur, si largius sumpta fuerint, grauiter animantis corpus oblaedunt. Quamobrem ea moderatione quantit iis omnes id genus facultates exhibere oportet, ut neque copia nimia corpus offendant, neque exiguitate sua a det terijs vincantur. Haec Galenus. Ideo melius qui circa Gmuet degunt, non nisi in exigua quantitate exhibent, quivsus hodie in nostris regionibus inualuit. Nam pondus triau granorum exhibent,"idie per plures menses in inorbis diuturnis cum vino ubi non adsit febris, aut cum qua ex praedictis, ubi ea adsit. At urgente qualitate ven nos satius est ampliori pondere uti, idque rarius: tunica
vice , T altera vincatur venenum, tardare enim mollius agere , periculosum est. Repertum porro experientia est , si lapis verus est, syncerus,dentes eorum nigrescere, qui thauserint, idco cauent , cum deuorant, ne medicamentumidentes attingat cccleari intra fauces demisso. Hoc signum est vim aliquam deleteriam continere ut solent Alexipha maca. Quoniam vero Bezaar Occidentalis minoris em ciae compertus est, augent eius dosim usque ad sex grana. Cum igitur magna sit digerentia inter optimum, qui ex Persia habetur, caeteros , qui in alijs regionibus inuentiuntur, blabant experimento optimum depraehendere,sine quo emptorreeusabat. Id hoc modo fiebat filum toxico illinebant,qui apud eos est succus radicum Ellebori albi,d inde acu filum traijciebant per canis pedem, aut aliam animalis partem relicto filo in vulnere cum vero urgerent gravia symptomata, lapidem propinabant ex aqua: nam sile-gittimus esset, auxilium ex eo remedio animal sentiebat: sin minus, adulterinum censebant. Sed hodie mercatores
examen id recusant quasi pauci effectis promissis respondeant. Alium lapidem praedicant in India Orientali, quem Malacensem vocant, quia in Malaca inuenitur in selle H, stricis,
154쪽
stricis, colore purpura dilatioris, gustu amaro, tangenti laeuis, dubricus ut Sapo Hunc Malacenses praeferunt lapidi Bezaar aduersus venena eodem modo exhibentes ere qui, quae amara redditur sed hic rarius inuenitur
Etites , vulgo Aquilina, quia reperitur in nidis Aqui uis Iae, ut Plinius testatur, simili ratione videtur compositus, ut BeZaar, habet enim in meditullio cauitatem in qua aliud corpus continetur: sed solsilis est, ut ille gignitur in animali. Continet autem in aluo alium lapidem, qui duini quatitur, sonat, ut Dioscorides tradit, quasi praegnans alium in utero gerat unde grauidis conferre existimatus est: nam simistro brachio alligatus custodire partus creditur in tempore autem parturiendi inde ablatus foeminibus applicatus faciles partus redder ut legitur apud Dio coriadem multaque alia promittit vana, quς non solum Medicinae, sed & natur*limites egrediuntur. Plinius tradit binos in ueniri, marem, eminam nec sine ijs parere Aquilas , ideo binos tantum. Foeminam putant in Africa nascentem pusillum, mollem, intra se ac veluti in aluo habentem Argillam suavem , candidam Marem autem in Arabia durum similem Gallae, aut subrutilum, in aluo habentem durum rapidem Tertius in Cypro inuenitur colore iamilis Afi icano, amplior, dilatatus nam taeteris glob se est facies habet in aluo harenam iucundam, dapillos, ipse tam mollis, ut etiam digitisinicetur. Q aarti generis Taphiusius appellatur nasces iuκta Leueadem in Taphiusia, inuenitur in fluminibus candidus rotundus, huic est in aluo lapis,qui Callimus vocatur,nec quicqua tenerius Alius praeterea Aetites ponitur inter emas dictus a colore Aquilae cauda candicante. Item Enhydros semper rotunditatis abstautae, in candorei uis, sed admotum lutuat intus in ea veluti in ovis liquor Aetitem in Italia habemus colore fuIS uo
155쪽
uo intus magis nigricante figura varia,& magnitudine eius crusta przedura densa , grauis, nunc aspera , nunc laeuis in aluo nunc continet lapidem eiusdem si bstantiae , nunc argillam pallidam,molissima,bolo Armeno similem nunc Irun que Reperiuntur flebae instar panis , plures Aetitas in se continentes: Qnaedam solidae intra crustam ferrugineam,&asperam farctos lapides multos continet, cretam mollissimam: aliquando eadem crusta interfecitos, nullo inani spatio Inter hos contineri lapidem Ostracitem puto. Nam glebae solidae sunt , lapidem continentes sciss1lem in plures lapides intercedente crustae, non in laminas , ut quidam inter- praetantur apud Dioscoridem Inquit enim Ostracites testae similitudine habet,crustosus kscissilis mulieres tuntur pro Pumice ad pilos auferendos:Potus in vino drachmae ponde--re,menses sistit a purgatione sumptus prohibet concepti nem Mammaru inflammationibus imponitur,& ad nomas. Alius porro est apud Plinium Ostracites siue Ostracias inter gemas,cui ostrea nomen & similitudinem dedere,vnus adeo durus,Vt eius ramentis aliae gemmae culpantur, alter Achatae similis. Alius praeterea est Ostraciti congener , de quoin ter Haematitas dicetur Oriuntur hi omnes in collibus sabulosis, argillosis prope Leuanem qua tenditur Aretium an eisdem locis reperitur & apis Geodes candidus figura oblonga trinq. acuminata pecie stercoris canini, videtur Gargilla parum addensata constare, si frangatur, plenus reperitur ex eadem substantia per crustas aggregat a friabili, instar Bezaar:Hunc sorte quidam acceperunt pro Bezaar fossili in Aegypto Plinius Aetitem foeminam non absimulem tradidit in Africa nascentem Geodes hic non ab re dici potest, quia argilla usdam videtur lapidosa.Ei Dioscorides tribuit vim astringendi,siccandi caligines oculorum discutiendi: i
liniri ex aqua ad testium,&mammarum ines amae ationes.EX hoc genere videtur esse lapius S mius,de quo egimuSin terra Samia:nam simili modo nascitur in argilla candida,& creditur ut Aetites partus accelerare, conceptus custodire.
156쪽
lis: is tritus,&illitus haemorrhoidas siccat, eius cinis dentifricio optimus. Estoditur hic in Montacutensi Aere riae, cilijs multis locis crustosus ita veluti e fibris compactus, ut aliquando videatur Amiantus, sed selidus de fragilis colore candido splendore Eboris punistis nigris inte cedentibus, aliquando subviridis, aliquando cinere sine splendore, instar ossis combusti Appellant vulgo haec ota Liocorni seu Alicorni medicamentum celebre aduersus V nena, de ad vermes necandos, ad febres pestilentes , ex aqua potum at seligunt , Ebori simillimum,4 quod linguae admotum haeret, ut Bolus. Aliud tamen est cornu unicorni animalis, cui easdem vires,&longe efficaciores tribuunt. Plinius inter gemmas Arabicam tradit Ebori simillimam, nisi abnueret Miritia, utilem habenti ad dolores neruorum: Ossa autem e terra nasci, inuenirique lapides osse riden , testatur ex Theophrasto. Fodiuntur hodie prope oppidum S.Ioannis in valle Arni ossa lapidea ingentis staturae, vir deputant suisse ex Elephantibus ab Anibale ductis in Italiam. Extat humeri caput aut coxendicis magnitudine , quam utraque vina amplecti vix possit Apud me sunt fragmenta crurum litus spongiosa exterius solida , colore marmoris Porphiritis, nigriora , senora Vt marmor .
lumini schisto similis: Ex eo et potesseXili,inquit , e la texi spectaculi gratia, quae ignibus iniecta inflammantur quidem,sed splendidiora exeunt , non deusta. Eodem adulterari inquit alumen scissile , at gustu non astringit Plinius alumioiquidem simileui esse tradit, at nihil igni deperdere.
157쪽
Alibi linum vivum appellat, quod ignibus non absumitur: visas esse mappas ex eo in focis conuiuiorum ardentes . r-dibus exustis splendescere magis igni, quam possent aquis. Regum inde lanebres tunicas , quibus combusta cadauera a reliquo cinere separentur. Nasci in desertis Indiae, adu tisque Sole, Vbi non cadunt imbres. Rarum inuentu, difficile
textu propter breuitatem cum inuentum est, aequare praecia Margaritarum Russus de caetero color splendescit igni, Vo- satur a Graecis Asbestinum , ex argumento naturae , idest in-eombustibile. Paulus Venetus tui suo Itinerario hunc lapi-dcm appellat Salamandram, quia vivit in igne. Idem test tu effodi in Asiae prouincia quadam , isse fila non dissimialia lanae , quae Sole siccata teruntur in mortario aeneo , deinde lauantur , , terra purgantur , postea nentur , demum texuntur Pannos autem sordidos non aqua sed igne ad caii rem pristinum restituunt. Oritur , in Italia , sed adeo hreue ac fragile , ut neri non possit tantum ecliclinia ex eo parari possuntin lucernis perpetua vocant alumen plum , quia attritione soluitur in tenuia filamenta , instar plumae
canescentia: unde pro alumine scissili usurpatum est. Nec desunt, quibus etiam sapor quidam aluminosus inest. Ipse lapis ligni modo fibrosus est in mollis colore candido, aut subviridi. Nod autem ex eo per attritionem es re it in
plumas, fiorem petrae vocant, quia forte putaretur esse Asiae petrae flos nam cuti applicat Vehementer Imrdet,& vre Hincm gignit vellati ab urtica tactis quod videtim acrimoniam fieri, sed ob ai peritatem tenuibus aculeis carni infixis, mulieres utuntur ad sinegmata
P ex veluti spuma est in lapidem concreta , ideo Ieus
simus , .loliis aquae supertiatat a Graecis Cisseris dicib*ur , quasi erosus . Cis enim vermiculum significat qui trit cum erodit. Dicuntur Pumices saxa erosa annis , ut Pli ' ni
158쪽
hius notat, qualia sunt quae in aedificijs Musta vocant d pendentia ad imagiuem specus arte reddendam unde Mu- ica opera hodie dicuntur in templis , ex varijs lapillis imagines diuersas exprimentibus composita. De Pumice scribit Victruvius quendam fieri exusto alio lapide circa Aethnam Min collibus Mysiae, qui Catacecaumeno, idest deustus dicitur: Spongiam, fumicem Pompeianum vocari. Huius. modio Lipareum esse Theophrastus testatur, alioqui antequam ratur, nigrum , leuem atque farctum. Et Pumicem Siculum ponderosum esse nigrum. An spongiae intelligantur in genere molarum,de quibus egimus in SiliceZAlius, m est pumex poliendis libris accommodatus, is alieribus ad cutem exterendam, dentifricia candidus, Imisiimus que, de quo Dioscorides inquit, probari valde leuem, spo
giosum, cissilem, nec arenosum, teri facilem, iandidum. Videtur enim ex capillis canescentibus coagmentatus, ut Amiantus, alumen scissile. Reperitur in littoribus maris undis detrusus, copiosus in tractu maris Tyrrheni, quamuis remotus ab Aethna monte Laudatisiimi praeterea tradum
tur oriri in Melo Scyro, Insulis Aeoliis Pumicem intellexit Plinius, cum inquit, lapidem e Scyro insula integru
fiuctuare, comminutum autem mergi Veteres e spumam ris aliquando coalescere, itemq. ex harena littorali testantur, ut in Insula Cyclade , Nistro, ut Hermolaus tradit. Galenus ambiguus est, an inter lapides an inter terras, vel marina reponendus sit allud certum esse recipi inter Sarcotica medicamenta, taentristicia tum ritum, tum non rustum Splendorem corporibus conci lare non tantum cultate extergendi, sed Se asperitate Theophrastus autho est potores in certamine bibendi praesumere Pumicis faria: nam,sed nisi immens potu impleantur,periclitaria tanquam
vini restringuendi feruorem vim habeat, ut mustra seruere. lasmant Pumice addito.
159쪽
ASilus seu Mus lapis in asso Troadis nascens Sarcopha
gus cognominatur idest carnem exedens: fissili venata, scinditur corpora defunctorum in eo condita absumi constat quadraginta diebus exceptis dentibus . Eius generis cin Lycia cin Oriente saxa sunt, quae viventibus quoque ad alligata erodant corpora Asius est gustu fallas, podagras lenit pedibus in vase ex eo excavato inditis. Eiusdem vero lapidis fios appellatur in farinam redigendani mollis ad quaedam perinde ericaae . Harc apud Plinium Dioscorides Atium inquit , seligendum colore pumicis , leuem, fungosam, friabilem Lahaentem venas luteas ad imum actas. Eius fios salsugo substa est summo lapidi insidens, tenuis,
nunc alba , nune instar pumicis ad luteum vergens, linguam inquantum mordens Vim uterque habet astrictoriam ramodice erodentem: longe validior est flos Galenus lapidem esse inquid, nota durum ut petrae, sed laxum friabilem, Consiste itia a colore quasi Topiri Innutritur ei quiddam farinae tenuissimae adsimile, qualis in pristinorum parietibus ad 'haerere visitur,qiωd petrae Asiae florem vocant. Est vero lib. tilium partium, ut sine morsit carnei nimis molles, fatidas Utquet Petra uero, in quaenas itur simillamied inflauim habet: se sedinem quantam in gustu flos participat. Haec Galenus .Hodae lapis hic non est uulgo notusa repet, tur tamen inllux,&alibi , ubi alumen sestile, Chalcanthi uena seditur , colore candido instar Sacchari uenis, uel maculis luteis gustu substringente, in linguam modic mordente . Reperitur dc sine maculis luteis pumici similis fungolus, in superficie concretio quaedam estsi iii is seli sed Mid ita, apore sernae insipido. Tertius durior uenis se inre secanti in profundum hic exterius in tenuemfas ita
candidam soluitur modice mordentem, qui eius flos est: non manat autemsio2 luteus, nisii ex Labente maculas lateas ,
160쪽
cuius sapor etiam est efficacior Videtur autem hic lapis val- mineri nitro participare
Plirygius da is, quia Phlyges eo utebantur adtinge
das vestes, quamuis inter lapides reponatur, glebam tamen pumicosam esse Plinius testatur, nascitur in Cappadocia, ut Dioscorides tradit. Optimus pallastens modice grauis non selida corporis compage , intercedentibus albis venis ut in Cadmia Vritur vino optimo perfusus, vim carbonibus perfiatis , donec mutato colore rusteicat, ter opere repetito Vim habet astringendi, expurgandi, crustas i ducendi Lauatur ut Cadmia usus eius est tum crudi tum combusti , haec apud Dioscoridem . Galenus inter alias facultates, utilem reperit oculis, siccum medicamentum adhibendo ad ulcera in scabritias . Quamuis hic in me vulgo cognoscatur, existimo tamen haberi in Italia&ubicunq. efficitur Chalcanthum. Cum enim ad tingendas Vestes eo uterentur antiqui, putandum est Chalcanthi vim habere. Glebae igitur quae fodiuntur, ex quibus Chalcanthum extrahitur lapis Phrygius vocabatur: Sunt enim quaedam palleseentes, quaedam cinereae, maculis aut venis aliquando candicantibus,aliquando subtili sitibus, guitu altringente&mordaci. Ex eodem genere videtur esse Ageratus apud Galenum, quo coriari utebantur, mistae facultatis , digerentis scilicet in astringentis, quamuis gustu non ecii dentem astrictionem, aut acrimoniam habere ideatur uidenter iuuat Collumellas Phlegmone grauataS, miti remigitur vim habet, quam Phtygius Ageratus ad nil rem calceis praebendum praedicatur, ut notat Hermolaus.