장음표시 사용
161쪽
OV autem Bituminosam naturam participant comburuntur in igne , ictorem Bitumini similem edunt Huiuisiodi est agates umine Lyciae dictus ut Diostorides tradit.Eius plura esse genera idem intrivit,inquiens:prae' ferendi in genere Gagatarum,qui celariter accenduntur,es
odorem Bituminis reddunt Lapis hic plerumque niger est& squalidus , crustosus, per quam leuis. Plinius inquit,niger est , planus , pumicosus , non multum a ligno differens , leuis, s agilis, odore si teratur grauis . Fictilia ex eo inscripta non delentur: Cum uritur odorenvsul uireum reddit , mirumque accenditur aqua oleo restingitur Galanus t statur vidisse in Syriac te in colle qui a mari mortuo circundatus , ubi in Bitumen est, lapides esse crustaceo niagros, odoremtuminis, qui in ignem additi exilem stat mam edunt. Apud nos prope oppidum Sancti Iohannis in colle, qui Villa Magna dicitur, pars quaedam est, quae nhoc lapide constat Crustosus est colore futuo, aut cinereo veluti lignum vetustate marcescens: quo incola pro ligno utuntur ad ignes: cum ritur niger fit, ut lignum semiustum:& tandem in carbones transit. Eruuntur autem rubi collis fiagrat , carbones ardentes . Incolae tentarunt initio ignem casu accensum extinguere fluuio propinquo ad eum locum
derivato, sed magis ac magis flagrabat, quod de imbribus nimiuit hucusque Distant hi cartinnexa terra Ampeliti, nam duri sunt&lapidosi. Utuntur in Germania vice car-- bonum adiundenda metalla, quem sum Ampelitis praestare neqait . Praeterea de Ampelite Theophrastus Herm lao teste n Cilicia coqui tradit,atque ita Iesὶtescere, vitesq. ungere At carbones fossiles no soluuntur an olanda Bel-giae peninsula lutum prouenit nigrum in palustribus, cuius glebas aggeribus compositas dureticere tradunt in lapides quibus uruntur ad ignes parandos, ex ei diam carbonesessi ciunt
162쪽
esciunt. Ex quibus colligere licet, plures esse agatis species , quasdam ligni effgie, quasdam carbonum: quibus
adnumerare liceat Thracium ab inuentore appellatum, qui& Thracius dicitur nascitur ut Dioscorides inquit, in qu dam flumine Scythiae, cui Ponto nomen est, uis ei Gagatari traditur aqua accendi, oleo restingui, quod Bitumini et c-cidit. Eadem apud Nicandrum eguntur, eiusque i core fugare serpentes quae omnia agati insunt Euax hunc lapidem nigram esse tradit. Differt autem hic a Gemma Thracia, quae trium generum a Plinio traditur viridis,Pallidior, tertia sang uineis guttis: Et Samothraciλ quam laiximus Ambram nigram vocari inter Gemmas. Gagatis vires emolliendi,&dilcutiendi Galenus utebatur 2 genuum tumores fatuosos diuturnos, digre curabiles: miscebat Barbaro Eraplastro , quod exsicantiu effectum est, . deo tin sinus contraheret , ne dum cruenta vulnera glutinaret Mesues ex Gagate oleum per ignem extrahit, quod laudat ad Epilepticos, Daemoniacos, Paralysim, conuulsionem, Teianum praestare magitum auxilium praefocati ni uteri, iuuare ad conceptum. Simile oleum extrahunt ex ambra nigra: ex Electro Bituminosa enim est eorum n
PYrites autem ad Metallicam naturam accedit nam specie Auri, aut Argenti, aut potius Aurichalci spectatur , sed substantia lapidea. Ab igne autem, quem comtinet, nomen habuit, quoniam plurimus illi sit ignis, ut Plinius interpretatur. Attritu enim alterius corporis duri multas edit scintillas, utpote quia mustaexit sulphureaera halatio ab ictu decussa, inflammata Translata es t men vota Pyritis ad corallium teste Plinio ob igneum colo
163쪽
Eligi debet Aeris similitudine facile scintillas ederis Alij
fiatur. At repugnate erientiae conflari a Pyrite s: qui Cunq; en inligaris stintillas edit, sterilis reperiaur. At vena aerisseu terra ut , seu lapis , ignem attritu non edit ideo Pyrites non est dicendus . Ex eodem praeterea Dioscoride&Galeno in Cadmia patet, aliuna esse Pyritem, ineris v nam , quae in fornacibus excoquitur in Aes tescatur enim Cadmiam ab utroq haberi in fornacibus.Recentiores quin. fatentur a Pyrite quanuis colore uniuscuiu1 l. in tali repe-
Tiatur,nullum tamen metallum distillare , sed in igne escere in fumum relicto corpore quodam nigro,& inutili Melius sententia Diostoxidis accipienda estot stes lapisiit, qui in metallis Aeris reperitur: cui astipulatin Plini cum in Fit In Cypro eum reperiri volunt in in metallis quae
fiant circa Acarnaniam rvnum argenteo colore, alierumau
reo Avicenna etiam Aereo Terreo Tandem recentiores V ant,numquod naetallum suum Pyritem habere, Mai cassitam voeant vulgo adeo ut quidam innumeras ponant eius species,quia Cain vel flura metalla comineat, velit
aulis sit. Uamis autem multi lapides reperiuntur, qui colore Metalla imitentur, non tamen Pyritae dicendi lant, insivibrent percussa ignis scintillas. At Serapionis interpres ex Dioscoride non Mne hoc trant uiit , dicens quanta ponitur in igne, saltum ex eo scintillae facite: quasi eiecita in ignem Bangatur uesiat, ut quidam exponunc. Ideo apud eo non est necesse Pyritem ictu ignem vibrare . Dicendum est itur , si nomen habuit abigne, qui ex eo eliditur , non esse
Pyritem, cui huiusmodi ignis non auit: eumque apud Gai r Dios riden unum tantu ei acilicet Aeri similem enim Vinius accipit . autem idem Plinius subiungit unum argente Olore, est eru . reo, de eodem prosertur,qui est similis Aeri. Nam risi.es Auri Malcum potius imitatur qua Aes simplex eius -- locavi Gavior in nunc albidicae
164쪽
ad argenti Beciem accedens. At colore omnino candido, quale ei argentum nullus adhuc Pyrites a nobis visus est, nisi quis in genere Stanni id quod fragile est ritem Te
Contendat: nam quidam MarcMgItam argenteam Vocant raut alch a , aut lapidem argentrum aem diximus in P tra Sancta oriri. . Colore autem ferri, ut Avicenna testatur,
reperiuntur lapides, qui scintilias edunt, sed hi in metallis ferri oriuntur , dc ferrum ab ijsdem eaecoquitur Aherius igitur generis sunt a Pyrite Dioscoridis. Alia genera Dioscoritas innuit, cum inquit Seligendum esse aeri 11 milem quasi reperiantur alij, quos tespuit. Frequentissimus enud nos ela Pyrites non solum ubi aes repellitur,4 i Aharcantiumn 1ed i&in metallis ferri adhaeret enim quandoque ei vegra ferri in Ilua. Vbi reperitur indicium esse aiunt si belle metui amo: plerun l. veluti ilanae quaedam eius in montibus discurrunt: Cohaerent lapilli angulosi ut in cry italloio initas dem desinentes, sed magis tes1eris similes, fi militudinem autem
Adamantis Androdamas inter gemmaeS AP miod citur. 12
genti nitorem habet, ut Adamas quadrata & semper rege lissimilis magnis Et Amphitanes in Indiae parte, in qhiaso micae eruunt aurum, nascitur auro similis quadrata virtu de magnetis praedita, nisi quod aurum quoq- trahit Haec Pl nius inidam autem minutis granis conifant,quidam grai dioribus: minuti subesse magis meta tum significant: color Aurichalci splendens , audaureus 2 in his aliquando intercedit quid similitudine pali colores inclinatione mutans in Smaragdi viriditatem , inmetysti purpuram, quod granis minutionibus magis contingit Chim istae sublimant colligentes fumosim eius substantiam , quae arri admistae, albedinem praestat specie argenti. Et Dioscorides inter Castidias numerat eam, quae ex fuligine Pyritis colligitur Med 1 carbonibus ruat melle madefactum donec miti Eat,tafri bilis redd .dur: nuntiar tam crudo, quam vito ad caliginem oculorum e Spargandam unde ArabeS lapidem luminis, cant, i Darii S coacoquit,4 concocitas discutit Galenus
165쪽
cestatur validam habere facultate digeredi in halitum nam
saepenumero eo medicamento pus consistentia grunim
se in spatijs intermedijs musculorum nata per halitum digesta est Scd praeter Pyritem , qui similitudinem aeris prae se fert , aliqui genus unum faciunt , inquit Plinius , plurimum habens ignis,quos vivos*ppellamus,& ponderosissimi sunt: Hi exploratoribus castrorum maxime necessarij, qui clauo, vel astero lapide percussi, scintillas edunt , quae exceptae sutiphuratis aut fungis aridis vel folijs,dicto celerius ignem trahunt. Quanquam hodie nostri milites ad ignem in puluere
Sclopeiorum excitandum tantur Calcedonio , aut Marcas dita circum acta rota quadam ferrea. Extat tamen lapis i
saceus subniger Cadmiae similis, alijs lapillis testae modo adnatus , in superficie veluti bullis extuberantibus: Reperitur hic praecipue in fodinis Chalcanthi ponderosissimus, atque admodum durus attritu Calybis copiosissimas edit scintillas, Modore lalphuris reddit in igne flammam emi tit stilphuream . Gamaus Cadmiam lapidosam vocat,quam in Cypro se reperisse testatur in motibus ituis multo prς- stantiorem omni Cadmia . Similis liuic lapis describitura Dioscoride in fodinis repertus, iro Cadmia a quibusdam
receptus ob similitudinem, qualis apud Cumas inuenitur. Sed hos testatur nullam habere vim leuiores esse Cadmia, nullum saporem alienum mandentibus exhibere: dentes duricleoffendere: in igne prosilire, fumum igni similam proferre , post ingnitionem colorem mutare , multo leuiores fieri: te hiesierint,qui in agro Senensi Reperiuntur paruo quodam loco in reta qua spectat turrim Montalceti: cr stulae quaedam sunt lapideae rotundae veluti clauorum capita, aut nummi punctis quibusdam extuberantibus impressi colare cinere nigricante oriri videntur ex fumissubterraneis i stiperficie terrae congelatis , ideo terram amplexan- tur , qualis Cadmia Ostracietis a Dioscoride traditur ut an tera , quem Pyritem uiuum diximus , Iapillis adhaeret . Ideo
Cadmia lassi is non ex obbrutis habetur, sede sibdialibus
166쪽
petris caeditur, ut Plinius testatur Plinius inter gemmas Diium Pyritem tradit nigra quidem haec , sed attiitu digitos adurit At mirum videatur solo digitorum attritu id praest re Albertus simili effectu tradit Pyritena seu Peridonium v catum fulgore ignis , qui si manu arctius stringatur, adurit , ideo leuiter rangendum esse , quod ipse experimento verum esse fatetur. Eius generis alium esse Clirysolitho similem , sed viridiorem. Hi forte ex ijs fuerint, quorum calidi as e citari possit a calore manus, ut faciunt medicamenta episca , inter quae est auripigmentum, Sandaracha haec quiadem fulgore ignis constat auripigmentum autem Chrys Iitho simile: quorum substantiam eos lapides participare
putandum est,ut Pyrites sulphuris. Sed de Pyrite haec satis.
Μ Agnes supra omnes Iapides admirabilis non solum
quia ferrum ad se rapit , sed etiam quia lineam meridianam commostrat, adeo ut sine illo erronealit omnisn uigatio Nomentiabuit ab inuentore, Ut Nicander testatur. Nam pastor cum armenta pasceret, inuenisse fertur claris
crepidarum,& baculi cuspide haerentibus in Ida monte AppelIatur: Herculeus, dc Sideritis a ferro: cui assinis videtur& effectu attractionis, quae inter similia fit, 3 visu. Ferrum enim rude videtur sine splendore metallico Differunt col re eificacia marem vocant, qui efficacius trahit Feminam imbecilliore. Qui in Macedonia Magnella repertu tur, russi, nigrique sunt B tius rufi coloris plus liabet, quam nigri. Qui in Troade inuenitur, niger est, i& foeminei sexus,ideoque sine Viribus. Deterrimu in magnesia is Asiae, candidus, neque attrahens ferrum , si milis'. uarici . Compertum est meliores esse quanto sum magis caerulei Aetlayopicis laus summa datur , pondus'. argento repend tur. Hi Magnetem quoque alium ad se trahimi. In eadem
Aethyopia alius mons non procul gignit lapidem Theame
167쪽
detri, qui serrum omne abigit , respuitque Haec apud Plinium De Theamedelaidientiam explicatur in Quaestionibus Peripateticis nempe quodcunque iragmentum Magnetis oppositam faciem habere Theamedis magiaetem non ν tui herium trahere .sei Magnetem:Ferrum Magnetisinsectione & ferrum altius trahere magnetem . Et quomodo acus Magnete infecta meridiana certius commostrat, quam ratio Mathematica Dioscorides Magnetem praefert,qui ferrum facile trahit,colore ad c ruleum vergent densus, nec admodum grauis. Habenuis ex tua exterius subiugam, intus infracturis nigricantem, parum tende tem ad caeruleum,densum atqne admodum ericacemin attractione qui dum percutitur,inhorrescitdanugine quadam obortae, quae transmigrat ad ferrum , si admoueatur. Vulgo vocatur Calamita Reperitur in eadem Insula lapis quidam candidus lineis nigris inscriptus quam Calamitam albam vocant. At hic non trahit ferrum sed creditur carnem trahere, quia linguae ad motus adhaeret, ut alijs quibusdam contingit . Multa quoque promittunt de Magnete . At Medici cremato Magnete utuntur pro Haematite. Dioscorides crudu inquit , habere vim purgandi humores crassos , si ex aqua multa detur pondere trium obolorum Plinius scribit asperiora reddi vulnera , si Magnes telum infecerit. Remedio aiunt Magnetis puluerem inspersim addi etiam blitum ad consectionem vitri, quoniam in se liquorem vitri quoque e ferrum trahcre creditur. Hoc genu hodie vulgo vocatur
Manganeis, ab Alberto Magnesia lapis est niger Magneti
similis, quo utuntur vitrearii Si enim modicum eius vitrolata admisceatur, illud purgat ab alienis coloribus, clarius reddit: si vero amplius tingit colore purpureo Affertur ex
Germauia: Foditur quoque in Italia in montibus iterbib, alibi Meminit Plinius isseu magnetis: inquit enim ,
n Carabria nascitur non illae magnes crus caute continua
sed sparsae nescio an vitro fundendo perinde utilis, nondum enim expertus est quisquam ferri utique inficit aciem , ut
168쪽
magnes. Alius est lapis vitruo tingens Ciore caeruleo , desiit ulculi in addatur, inficit nigredi iae Lai αα A vocant hice cinereo tendit ad puri circium, ponderosus, cistabilis: per se ibius non fia desur, seu cum vi iO I iatraqu-Odo.
H Aematites a sanguine appellationem habet,rum quia
succum sanguineum reddit ad Ozeni tum quia vitiis -cit ad saeinguinis Lux uino Dioscoridei praefurt fpiabilem ,&
Iolet gilaba rotunda,& dehia lapidisse isti squalesiuat,quae
eius radices vocantur torrefacta in ficedum ter cineret, do nec ad cotem colorem Hematica recidat. Sed depraehenditur dolu&ἱ plianum videm interiectionibus ,na ' Licinium
Uiura se rus frangitur: Harmata tes autem Ilon eo mo id
169쪽
enim succut Isen sumessiti, isne ad Ioes noris intia praecipui
remedij. Tertiua, genus Arabici se citi, si mi id ma vix reddentis succum ad cotem aquariam, a uanao Croco sita lanio mi Moeris Elatitem vocari qua itacrudasEt coctum vero Miltitem, utilem ambustis ad omnia utiliorem
Rubrica . Quinti seueris Schistos haenis rhoidas reprimiainces ad auri, vel argenti bracteas ferro sublinendas, peDPOliendas: Colorcpticularum est in tari pe diti, -- grior tingit tamen colore languitam si alteri, Aduriori at lucetnr Nascuntur in tua in Metallis Eici: meliores ama untia Coti pinelli:constant figura an Main Pyrietas,
mas Alterum genus in esinaret metallis inierim, tabeseolosae partiri R Mulcae; partim impi metis Hic: Eabilis ob laxaequalis em duini tamen Huiusna levi tia Linoscon tauratocoloreaut nigro fit abilis, per Edinus , adula xi alitus gleba radicum Schisir Nain caede Ini id lares adulterari nequeunt, neque colare sangui γω ctantur, sed ferri perpositio In hoc genere quidam Hrrutitur colore prefiindiori , inui es puluisculum croceum fundentes,quia describuntur a Plimo in thyAd hoc genus reduvi pol se reor tamdear serruginea gravem obductu a Rubri ωssipeta res sicaan: αipalii , tegitur crustasiuili Utilitenuiore, M se agiliore, quae& se P. zzac, se ais ad um cor ΣΦ,
170쪽
eeum,&sanguineum succum parit. Reperi ut Areth, ubi fons est Acidulae congener Ostraciti, de quosuperius in Astite dictum est Vim habet astringentem, . aliquantinnexcalfacitoriam di extenuantem, Ut Dioscoria tradit: ideo exterit oculorum cicatrices , scabritias cum messe. Faciu & ad ippitndines, oculos fractos ,&cruore sussus cum lacte muliebri Bibitur ad difficultatem urinae, Zuxus muliebres, ij qui sanguinem reiecerunt. At Galenus non excalfactoriam vim inesse,sed refrigeratoriam inquit enim: Lapis Haematites tantum frigiditac is habet , quantum aestrictionis Alexander Trallianus extollit hunc lapidem optime contritum ad cotem,ad sanguinis reiecitiones, ,laera pul- monis purulenta: siccat enim flutinat cineficacia abi . calesectione exhibet autem pondere ita upulorum quatuos iu potu frequenti. AE
durissimus quidam Haemacites videtur esse: nam ad cotem aquariam aliquem succum sanguineum reddit, ut v deatur apud Punium tertium genus Hae natitis, quod Arabicum vocat simili duritie, ut iecundum, 'a reddenS luccum ad cotem aquariam, aliquando Troco similem Lapis eia lenrugineus ad nigredidem Vergeas , acteo durus Vt eo Gem- cicii eantia ad Gem amas scat 'eadas, Marma eYpolienda Oritur in Metallis ferri . Dioscorides inquit: lapidem esse, quo Gemmari scalptores polieiadis Geminis utuntur utilis aderodendum, urendu ad gingiuas humenteS, M
P. et V III. Q hi tu idest sci filis apud Disse ridem in Iberia Hisp