De metallicis libri tres

171쪽

oli canetur, quibus ustis Haemaistes et iusterarissici untur in recitas lianinas uod Haemaciti a

alius addit Sehistum miliarius plandere; a cet 'scitim vocari, nasci in Africa nigrum rattritu reddere aquam rijs cotibusab ea parte, e fuerit ab radide, nigra color enal, altera, parte croci:. ipsum utilem esse oculo Amnaedica naentis Valer aurem ad eadem, quae Haernatiles, sed mine

cillius, testatiar Dioscorides. Hodie Staistus incognitus est vulgo qua is quidam ostendant varios lapides Reperitur ramen veras Romae in Vaticano ectivis e fundamentis. bile hue sunt colore nigro, Fae laminas completaratur admodum tenues inuicem haerentes, ut in lapide speculari sed col prae ex nigro ad croceum inclinante, splendentes, perspicuae: per quas si Sol inspiciatur , Videtur crogeus: nspici autem potest sine noXa. Idem in saxo nigro durit1imo reperitur H Momacuto prope Anglarium am eius montis cacumen ex hoc lapide constat.

H AIcus vulgo appellatur in Italia lapis extenuissimis

I laminis veluti bracteis argenteis consitans, Vnde Sc bico ' si irides,licet bracitere separatae sita argenteae: in igne pe'. Iemnis est, neque enim funditur, neque comburitur, ne quo colorem amittit: ideo Tlliclinia ex eo complicato faciunt perpetua , ut ex Acasiant, chimist, a m artificio soluunt in liquorem, quod oleum alci vocant, speranteSar en' te umiplendorem ri tribue e Nam pulati eius Aeri mistus ipsum dealbae esct fictilibus nitorem augenteumetribuit. For' te hic

172쪽

te hic sterii Argyrodatnas apud antiquos Oca VS quasi argentum indomituta cum in igne pericu

Eipiat Iin multis prceterea saxis , harenis , aegri S citas Inicae splendent stellae modo Vnde Misen ta barzim des Aseptum videtur na apud Mauros Taic Stellam ligni acat, tuo nomme stestana Samiam intelligere putantur. Avicenna tamen eo nomine manifeste non terram , sed apidem , de quo loquimur, aut Schistum intelligit Inouit enim periculosum esse si assum adur interius, quia eius lana inae haerent infixae ventriculo, saucibus , iugulae Ide eger magna industria viso Harus, di percoleriar, propinetur cum aqua gummi Seavstum emacias eiae ac tenuius: ipsem vero non adurit ignis nisi cum arrificio. Frigidum est m primo, siccurri in lectinfoordine .astringens , retinet sanguinem prohibe abicetius mamillarum aesticulorum 4 quae post aure coc in pari i-bus laxis fiant Datur cuin aquas antagini ad sputu Ia I sanguinis, es nuXum menstruorum,& Haemorrhoidarum infunditur dulentericis rQuae acu tates conueniunt Scnisto paulo ante explicato Lapis quidata argenteas cru ξοὶ Sin sagi lis in colle Petrae Sanctae , que igni S non ab ,mhi , sin tς a-,pud Plinium eth Galaicos Argyro daarant si ii iS, paulo LOrdidior. Multi praeterea lapides , eluti arm tava b his e stiuntur,quidam aureo colore, et Hannmochrysos inter gem, mas , cui uiderer aurum ine 1 harenis misium . quaedam harenae apaid nos, aurei colori S, qua scriptorς aspergunt chartis praescriptis. Ex Schiit aut Pyrite hunc Olorciunt beri putandum est rura ge Istum e baic

173쪽

rides tradit conditur aqua tritus in lumbea pigide ob vim glutini S, ouae in eo continetur. Ex quibus colligimus curn Phumbo assinitatem habere: nam Cerusia candida est δε dialeis Laudatur ad oculorum fiugiones,4 videra. Galenuscin Gidlatae, frigiditate ponit temperatum obdulceQinem . Plinius meminit inter Gemmas. Galactites inquit,

ex uno colore lactis est: eandem dicunt Leucogeam, Leu cozraphiam, de Synephitem lactis succo, 3 iapore n0tibi lam. In educatione nutricibus lactis fecunditatem: ra tium Quoque alligata collo saliuam facere dicitur, in ore a tem liquescere eandem memoriam adimere . Mittit eam Achelous amnis. Sunt oui Smaragdu albis lineis circumligatum Galactitem vocent. Haec Plinius. Ex eodem genere est Metilites, Morochthus Melit ites quidem a me, .ean Deliatus esit, quia melleam habet dulcedinem. Est inquit Dioscorides in omnibus Galataiti limilis, sed iuccum uiciO- rem parit, latet ad eadem . linius inquit Metilites a pisii ccuia remittit dulcem Iellitum g tutius . cerae misitus eruptionibus pituitae , maculis'. corporis medetur ,4 Vul uariam dolores imponius velleri Galenus ha cal.ditatas nonnihil adiunxit, ideo colligere possumus aliquam vim abstergendi habere De Morochtho Dioscorides inquit: aliqui Galax iam a Lacte scilicet appellant aut Leucographida a,

quia scilicet eo lineae albae ducuntur a m quem sum hodie Mathematici assumunt. In Aegypto nascit , quo:Vt poteniolli,&facile liquescente tuntur ad lintea dealba ad . .

Vim habet obstruendi corporis spiracula, ideo confert ijs,

qui sanguinem expuUnt, Caeliacis, vesicaei doloribas exacua potus sic fiuXionibus ulvae impositus velleres movibus ocul opum coibyrijsmilcetur explet caua,&lachrymaSsastix: cum cera ducit adcicatricem ulcera in aeneris,partibus. Gadi lenus inquit hunc in me omnium qu litate participare, nec astrictiCnem,nec mortum, hec a biffersionem praeseferre.

Quocirca hoccipium dumtaxat huic lapidi ineta,quod des cet hunc quidam Moroxum, nonath Graphidδ nuncupantu

174쪽

ne tacta adeo lubrico, V percina VH do Omnes luc cum acie m reddunt ac d a suuntur. Qui igitur cinei eo colore conitat

quia usum calami scriptori praestat Plinius Mero tem o

cat inter Π:Tnaas 'Orraceam, quae lacte Iudat. Hodie omnes hos lapicies lia' emus in Aetruria pictoribus & Math maticis cognitos ad line as ducendas. Reperiuntur in lum nibus de uoluti ex Apenino in Lunensi regione . Quidam ci- nerei oui dat a nigri palijst irides, alij me: et co oris om-

t nigro, al2ctites fuerit λ nauescit Aeliis linui itudinem etiam in colore , haesisserens , merito dici pollit et lites. Subviridis autem Morochthus Nitet autem gemmae instar Morochshus

s:gorum Graecis Amin1on apoeilatur, quia AE arena L quadam rubetite ita metessis argendi, fieret, Ut tradit Plinius in Hiupacti reperiri, sed durum &ἰ1 enosia A. Optimum Apra Ephesum harenam disse Coacbco ore hancteri , dein auari fairinam a quod rhb Ita et , iter una lauari. Quod postea dei ξ8, quia magni operis erat. Celeberrima In ex Stiaponensi regione in Betica, uod non licebALia ibi e sicero, eae qM sed Romam perrepebatur Vena signata, ibique lauabatur. Ha ena haec Ino argent e X ECQUI durbsidulaerari autem multis modi S eIse enim a te iam geniaS, quod secundarium vocaetur, in omnibus fere argentarisis, Plumbarijs Metassis , quod fit exusto lapide venis perna isto , qui non rubeicat nisi in tapnaci bus, exustiusque tunditur in farinam multum infra naturaius illas via renas. Jam apred

Plinium Dioscorides non videtur hoc cibi et inguere ouod e cundarium dicitur, baltero Nam nium a Cinmabari distinguit, tradit Minium neri in Hilpania ex lapide auo- da is permis argenteae harenae , qui non dignos eat iii Arnacibus: inibi enim permutari in i in cillimum 2 d. Dj0jtjgod by

175쪽

grantissimum Oolorem. Vbi autem de argento vivo agit, inauit , fieri ex Minio, quod imal a tactousdam Cinnabaris

quando Carbunculium imitatur , unde Victruvius iniisl Iam Anthracem a Geticis appetitari cribit aliud ex lapide coartinente argentum vivum , ut Dioscorides testatu : Tertiu mex haren a pQpria, in qua nullum maeralium , ytriis ponenis, His addi putei quartum , Minium Milicet lecundarium , quod ex sterili lapiderat, nec rubem nili in sern cibus. Qui Minium in incinis poliunt, faciem laxis vesicis illigant me in re1pirando pernicialem puluerem trahant res tamen ut per illas spectent Idem adiciunt ibiliores in Alazaliis , vitellatur iOIcQrides nam strangu land halitum emittit. Fuit autem inter pigmenta Imaςnae, auehorit ii S. Aristoteleg et Meteo. in fine: id'oc at Cilana bari esse lapideaei inter eos, quorum consistenti est puluiscuiseratus: sic Galenus vocat. Sed alia est Cinnabaris api Diosco-ricem de qua egimus in Plantis. Plinius inquit cenuesa I idicam signincantem sanguinem Draconig. Ipsim Cinnabari hodie vocat cinabrium, sed fostile non amplius Rivsu , inuento alio genere, quod si ex salpliure , Margent Hibi DIIII ut stiS. Hoc tuu tr pictorς ivi quidam medici in aut sigijs ad morbium Gaulicum Ceratis excipiti in ad V, cera maligna habet ea im Vim a sitica', d, e O ntem Minij autem nomen in Sandyc Ani , O dis Maiistuleri

176쪽

Dioscorides eligendam se leuitiasnam omni noli teaim, saturatam , non lapido ana, friabilem , natione Attacam :vri, c lauari ut Cadmia n. Vi m habere asstringendi, er dendi, distipare colleatones, tubercula reprimere excrescentia in crirne caua explere cum cerato, arricia iotauiae Itophos commi nuere et Uae facti adeS Oriendundmiaiz mi acontinere de bitantia metallica ignea ideo ea trinsecus tantum ad libetur. PS: nius inter pigmenta , Oca Sit, tui proprie limus et L in me caliis argenti auri reritur tam ei taricidime , forte ob lantorern Plumbeum , unde nasci videtur . Optimiam quod Atricum vocatur proximIum MapEu rosum rerisum genus e t Pressum, quod ali Scyricum .

cant. Videtur utena aliud intelligere & Och am De Ochra enim inquit , ex Iuba, nasci in Instat a maris Rubri, sed inde non adueni ad nos. Fieri autem ex Rubrica sta ollis

nouis luto circumliti S ut factitium in locum natiui cessi rit. At de Sile abaes regiones recen iet, eYquibus habebatur pisementum pictoribus necpsiarium ad lumina de umbras quod hodie arte paratur Eplumbo sto Mulgoque taliolinuinus vocant. Quod autem Rubrica Vstauia 'U in Olserem acquirirat, non consentit cie , Quod cribit Dioscorides Ochram peristionem tranure in Rubricam. Habetur hodie Ochra proprio nomine appellata picioribus notissima, qU multis, in locis foditur Videtur Oc Plum bi fiamo, qui luteia est, Ortum duxiue ideo in metalli .P4 Umbi reperitur. Quidam in ter terras reponunc, sed lapidouor se et ideo inter meta i- lapides reposuimuS.

Hrytocolla inter pigmenta recensetur colore virenti: Ilirius autem potius cst quam lapis humor per venani auri defluens crassescente limo rigoribus hybernis vique in duriciem Punalicis Laudatior in Aerariis metallis, proxima in argentarijs inueniturin in Plumbarijs vilior etiam aura-

177쪽

tia Fieri etiam traditur cura in omnibus i)s metallis muΠtum infra naturalem illam: immissiis in venam aquis leuiter hyeme tota usque in Ianiam mensem, dein siccatis in aesta te, ut plane intelligat innil aliud Chry colla, quam: venabputris. Nativa duritie maκime dii at, luteam vocant. Et tamen ille quoque tingitur herba quam Luteam appellant . ΗΙaec Plinius. At quae Dit herba lutea incom Pertum est, qua etiamtus Caeruleum tingi cribit, quod pro Chrysocolla venditur vilislsimo genere, Hallacissim . Videtur autena Plinius ex vulgata opilaione loqui, cum dicat. Luteam putant a Lutea laerba di tam . Verissimilius enim est praepara tione floridum colorem acquirere qualis est herbae segetis laetae virentis , in quo lamma est eius commendatio: qui color Graecis χλωαος dicitur quibusdam vertitur Iuteus, ut auis ἡλώνοις lutea Latinis appellatur. Dici, tur autem Chrysocolla quassi auri glutinum, non quia haec tiaeum sum veniret, sed quia imitaretur aurificum Chlyctoco Iam, quae ex Cypria Aerugine, di pueri impuberis urina addito Nitro temperabatur, Santernam Latini Vocant. Huius loco hodie quodam genere nitri ututur ad aurum glutinandum, quem Boracem vocant. De natiua Chrysocolla Di

scorides inquit , laudatissimam esse in Armenia colore porri quam simillimo Secundo loco Macedonicam: deinde Cypriam, quo in genere praefertur pura , damnatur quae terram aut calculos collegerit Saepius tunditur, lauatur , percolaturque siccatur donec syncera spectetur Vim habet valenter digerendi, diccandi carnem liquat abs' ini igni

morsu: Cicatrices exterit : excresce rem carnem coercet,

astringit ,4 purgat Intus ast impia Vomitiones concitat , dc enecare potest. Easdem facula ates habet aurificum Chrys colla , sed tenuior est quam metallica magis deliccat minus mordicata, commodisiima ulceribus contumacibus apud Galenu.Hodie etsi in metallis praecipue aetas ChryIocolla inueniarur , qualiς descripta est a non tamen a1sumitur in usum

178쪽

I Apis Armenus pigmentum facit , quod Armenium vocatur Armenia eum mittit ei et Erysocollae modo infectus optimumque est Armenium G Oa maxime viride eitcommunieat colore cum caeruleo uauenta per Hi panias

harena eii similem curam recipiens Distat a caeruleo candore modico, qui teneriorem hunc eficit colorem. Haec apud Plinium, Dioscorides inquit Armenium praefertiar leue colore caeruleo per quam aequabile lyncerum , friabile . Eadem praestat,quae Chrysocolia, Ied inessicacius. Amplius vim habet ad pilos in palpebris alendos. Galenus Armema cum inquit, vim abet abiis; gentem cum leniculaacrimo nia, deuislsima astricitione ideo ocularibus mi cetur iaciu- tatibuS, per ea pollinis aequorem redacto utimur s.co ad pilorum in palpcbris incrementum. M praeter has faculta' btes Alex4nder Trailianus prinaus laudauit lapidem Arm num optime totum ad purgandos humore S cra ebri& melan.

cholicos felicius c Eam per Eileborum albunt ea quo cum a mcepissent Arabes, cxl crti uni e caciore in quoque esse lapi de Laguli Oportet autem eum praeparare diduus terenda, lauando Quod si non piraeparetur , mouet si mulier inferiora, Iuperiora cum labore at lotus per inferiora tantum di in noxa . Confugiunt autem ad ns in edicamentum Vbi

alia non prosint. Extant. pillulae de lapide Armeno apud Mesuem Sod utrum hunc lapidem legitim una habeam sumultis diabitiatur. Nam controuersiae orta sunt e X Uaria deesscriptione Dioscorides enim colorem cyruieuna ei tradit, similiter Avicenna. Plinius 'iridona esse Maedicat, ut Chrysocolla . sed admissio caerulcφ. Melies inquit , melior est ii bens colorem Iedium inis: viridem , ,bscurum erreum

diandum ad habet macularum distin talones viride 44 nigras, d qui non est lapidosus , sed facilis dissolutu in pulueremi Ruiei tactia lenis sarcns asperit te. At in ipide,

179쪽

terra Armenia, seu Boius Armenus, licet Sc hic lapis a Mi-

Aeruleum harena est ut Plin vis inquit , In ad rq Sc a genti m etalli S. Hbinius gener, tr ia an liq uitu S . AegyptiUm quod maxime laudatur Scyrnicum , quod facile diluitur, cum Q. teritur, i 1 qictatuor colores metiratur, candidi rem Inigri orem , cpar II ' brein tentatoremque Praeserta huic etiarnaum Cypri uire: Adce ut-his Puteo anu, Dispanien-W, harena ibi confici caepta: is glisur omne, & se a muriturhzrba:.bibitu seceum res uac noctura eadem quae Chrysocru ae A qastherba sit, qua tingi diu nocta, e X plicatur Vt

180쪽

viola arida,& succo expresso in creram Eretria: Gera depra

inquit Dioscoriaes Cyanos oritur in Aerari S mera is in Cypro: conicilior ex harena littorali iuxtaqiuo datan pectis mari excatu atOS, qui magis probatur Ebigi debet alae itaturatus Vritur ut Chalc: tis, lauatur Vt Cadmia. Vimi ab et reprimentem, Modice erodentem, crustas gign t , Scercula eras. Menus quoq. medicamentum asserit acri iacia late tum detrahendi tum digerendi potentior 2 Uam Cinnabari. In est quoque ei non nuda astriato Hod e nociabe

num quod brte Aegyptium Ignincar caeteri praelatam . Alterum ex Germansa habetur vi a S, quod Scythico Videtur reipondere. Di Ierzautem Caeruleum ala Di de Lagul in

tur, ut Smaragdus,d Chrysocolla Germina en nunc ni adeo copiosa est,ut pecus eius harena pleni reperiantur ut in Cypro,praeterea duritie Saenuὶ , Ut p gmenta CX ea iant. quam uis 11nt qui testentur ex Lapide LaZuli aeri caeruleum ultra- marinum Optimum,quodndon est absurdum. Apud Serapi nis interprete Lapi Laauli Vecatur, qEi apud antiquos eti lapis Armenus forte ob caeroleum colorem, φ. et admittus est. Unde significatur hanc vocem LaZuli, quod apud barbaros caeruleum lignincat omnibus accommodari, qu e eum colorem participant,ie gemmae sint,seu harena Omnes i impurgandi habent, ut de Armeno patuit de apiae Lazuuapud Mesuem: Sed de lapidιburiiaeclaris FINIS LIIRI SE UNDA