De Origenis cosmologia ...

61쪽

hominis libertas hac redemtoris officietitia miniine Ollitur, et si Origene undiqiue, ubi de mundi persectione loquitur, persectiorem divina voluntate essectam describit, ilii aliud dicere vult nisi ioc, causam liberi cieaturarum arbitrii

a Deo esse repentendam. Internam in Deo necessitatem, Secundum quam ab aeterno creatura rationabiles e se procreat OrigeneS.

quando ab dea viventis ot ossicacis Dei, in doctrina Chri-Stiana praemissa, exorditur, illius votivitatem desinit qua

de causa Dei votivitatem et creationis causam ConSiderat, et Oeconomiae divinae et redemtionis, Sed recte Statuatur,

Origenem qui saepissime de hoc questus est, quod lingua humana divinae essentiae exprimendae non sufficit bene intellexisse, hanc volinitatis significationem id solummodo

VoluiSSe, ut re quae certi notionibus comprehendi nequit captu noStro appropinquetur. Quando contra tuetur Origene abStractam Suam Dei notionem, et ioc in omnibuSsero locis sit, in quibus cosmologiam Suam nec urntiu eX- ponit, tum mundi varietati nullam Eam causam reperire

potest praeter libertatem arbitrii, quae ut rationaliS, ab aeterno boni dispositionem in Se continet, per quam a PaXost sinis assequendae. Redemti lii internus actus fieri debet, et quo magis Christi incarnatio hac contemplatione negligitur, ei secto enim nostico Christus non ampliuSincarnatus hominis filius videtur, sed aeternus Dei filius

eo minus redemtione facta mundi aeterna consonanti intermittitur. IIaec quae monuiuiti de ea ratione, qua OrigeneSplacita Sua hilosophica cum , praedicatione ecclesiastica Consert, dum nondum eo ProceSSit, ut utrumque ut unum et totum Xponet, Sed monstrare tantum student, Sibi non Obstare, ipsam potius praedicationem ecclesiasticam pephilosophiae aniplificari posse, arguolenta haud exigua dant arbitrandi rigenis principia philosol,llica neque minuri

62쪽

mutari si cum fidei praecepti conSociantur, ne haec per illa, ex mente OrigeniS, alterentur. Finiti illam et infiniti unitatena, quam christiana doctrina Supponit, Origene omni si in speculatione Stabilire Oluit, neque alium ejus cosmologia sinem liabet nisi hunc, et disserentiae et unitatis utriusque intelligendae. Principium igitur sinitae infinitam mentem esse docet, et rOCeSSumundi perficiendi hanc unitatem adduci. Deo, ut OmniSessentiae principio, nullum alium principium SSe opponendum, neutiquam materiam ut absolutum principium opponi licere, quum praeter Deum nihil ere Xstet, Omniaque quae Sunt a Deo communicatam habeant Xistentiam Suam Deum hoc modo ut abStractam Sui ipsius unitatem eo usque elevat, ut nulla ratioue ille cum mundo reconciliari

POSSit, nam quum e mero SSe arieta et rerum vicissi

ludo, quale Sunt, non deduci queant, ejus notioni, quam de Deo proposuit Omnino necessita deest, Sese reVelandi, quum Dei transcendentia, ut ita dicam, absollata defendatur. Creati mundi et Hu ulterior processus ut explicari ΡοSsint, causam hujus in sinitarum mentium libertate Orbgeue quaerat neceSSe St, quae, quum per Se Spectata, quippe mente creatae Sunt, a Deo plane dependeat, in ipS Systemate vim accipit Persecte absolutam est cauSamundi nascentis, quatenu mentium a bono desectio Deum provocaVit ad creationem , itaque non modo singuli homines e diversa ratione, qua libertate usi sunt. conditione Sua Vitae accipiunt, consentaneas illi rationi, Sed ipse mundus inde varias sua forma recipit. Hoc modo totum Origenis systema in duas partes dividitur, et X utraquo earum fluit contemplationum rei totalitas, in se orbem constituens. Ab altera parte Deus omnis SSentiae Vitaeque causa concipitur et Sic munduS

63쪽

ejusque decursus quodammodo Sub Specie aeterni spectatur, qua e argumentatione vera sinit et infiniti distinctio

prodire nequit Creaturae rationaleS, quunt l, ne terno ex Deo procedant, comprehendunt Omnia quae Crent Sunt, unitasque quae subjacet multitudini, illarum de ita est, veraeque XiStentiae, neternaeque earum SubStantiae ratio. Vicissitudo autem et varietas neceSSnvium quidem momentum, ex Secundum quam Omnia progediuntur, Sed quod Semper negandum et tollendum cst, id quod omni destitutum est Vera realitate. Itaque mundu ViSibilis, quum V I OSCnt, er Se nulliu momenti est, et licet ei ratio insit, tumen non EDSu proprio organiSinus e mente Origenis vocandus St, cum tendat ad sinem Atra ipsum itum, ad id solum natus, ut dissolvatur. Cui conVenienter materiam creaturarum rationalium CauS EXStare PraeSumitur, quibuS praeteriens tantum inhaereat et ut non XiSten insideat, id quod tollendum sit. Simulac igitur creaturae in principalem unitatem redierunt, e qua rOC Serunt, non modo formatione mundi interibunt, quarum arieta non in unitate Oti Stare poteSt, Sed ipSum elementum intereat necesseeSt, Causa Sublata, quae illud provocavit, filiisque in initium redit. Ex hac mundi decursu consideratione Origenes docere potest*00)ε , Iiullam Deum habuisse aliam creandi cauSam, nisi propter Se pSum, id Si bonitatem suam. Sed ab altera parte libertas mentium finitarum id est quo EXOrditur, una eademque Cum ipsa Virtute et ratione, suique ipsius unicus sini est . qua de cauS Origene eX- clamare potest η' ): magna Dei actura homo, propter quem uniVerSUS mundus Creatus est. Mundus enim nihil aliud est, quam theatrum in quo libertas ad actum perdu citur, itaque quum libertas menti sinitae propria Sit, haec Semper eget certi formis, quibus libertatem suam manifestet, et ipse nandi cujuSdam iteritus jam Semen novi in-200 do Princ. II, 9, 20l in Gones. Om. I, 2.

64쪽

cludit Libertas valet quidem ad bota una dirigi, sed hanc

directionem, nisi ipsa Solvatur, non Semper tenere OteSt, nam vicissitudo et arietas formae sunt, Sub quibus Semper apparet, et quatenu illarum conditi materia est, nullum tempus erit, quo haec non Xistet, id est, mentes sinitae sola cogitatione nostra ab illa Separari ΡοSSunt, per equidem immateriales sunt sed materia iis Semper adhaerescit et ipsa illa lituitatio est, qua solus Deus, qui a seitate gaudet, liber est. Qua demum re mundu praeSen EXistentiam accipit non omni e parte negandam et tollendam, membrum essentiale sit in catena infinita habens in se ratione qua continetur, sacultatem ultra Se procedendi, itaque non omnino interibit, Sed in novis semper formis apparet, prout libertatis usu adducuntur. Comparatis igitur ambabus theoriis, quae in cosmologia Origenis e diversis XOrdiis formantur, perspectum habemus, libertatem, quae siniti mentibus, ut a Deo creatis convenit, in principium commutatam, quod absolute in se sol persistit. Unita enim creaturarum rationalium cum Deo non modo in raeSentia nusquam XStat, sed etiam tale quid apparet, quod nunquam veram realitatem habuit et nunquam Vere XiStet contemplatio mundi intelligibilis ut regni personalium mentium, quae conjunctae cum Deo, in mora Spiritualitate Vitam tempore Carentem egerunt, Sicuti restitutioni Omnium tanquam congruentis reditus ad unitatem voluntatis Mollitur infinita libertatis natura, quae nullam in bono permanSionem admittit. Quae quum ita

sint doctrina de intelligibili mundo tum tantum vim habet,

quae ei attribuitur, quando Solummodo ad praesentem mundum resertur, Sed Si juXta infinitam mundorum seriem defenditur et Separatur mera abstractio sit. Diversitates OStri universi quantum Satis est eXplicantur, Si mentes e Sua communione divinitatis semel recessisse probatur tum Victoria de malo reportanda est finis

cujus adeptio mundi interitum assert, et creatura in fine

65쪽

bonum possident Suo ipsarum facto comparatum. Si contra intolligibilem mundum in initi arcano collocamus et sumimus, OStrum mundum alios raevertiSse, qui sinem habebant, quotie sinitae mente a malo iterum receSSerunt, o e libertate alio mundo liunc Secuturo esSe, tum ille

mundus intelligibilis prius seriei infinitae sit, quali nulla alia, nisi realitas quae in intellectu et cogitatione OSita St, conveniet. Aeque re Se habebit de mundi sine reditus enim

ad bonum Semper praeterien intituiti est cum autem initio, quod omni Xplicatione antecedit sinis tantiun respondeat, ultra quem nullia aliti procesSus locum habet, restitutio omnium reVera OS libertatem XStinctam demum intraret, itaque in Sola cogitatione Veritatem Suam habet, finisque est abSolutus, quem Omne mundi periodi tantum Praeparant, et lio modo mundorum Seriem infinitam reddit. Si igitur mentium finitarum libertas, quae per Se erae QSSentiae facultas est, eo ipso quod sola ossibilitas est, veram mentium cum De unitatem nunquam perficit, considerari illa potest ut modii naturae finitae ro priu et eo, quod semper in mundo ad realitatem perducenda St, mundus ipse in Serie mundorum ab aetern SeS SuScipientium infinitus sit Deus autem, qui cogitatione Sua sinitum Solummodo mundum comprehendit, o regione infiniti mundi, qui in infinita libertate fundatur, sinitum principium sit. Sic recte contendimus Origenem oppositionem sinitio in sinit sua philosophia nondum Superare potuiSSe in studio, sinitum ut principium bsolutum nullo modo stirmandi, discrimen illius ab infinito in sola ea, qua Comparet, forma ponit; ioco est secum unitas, illud vicissitudo;quum autem nullo modo per viciAsitudinem ni Secum unitatem rocedere Valent, Semper idi De Sepnratum remanet. Etiam a parte Dei re nil eram Concordiam non pervenit, impedimento enim est absollit illiu transcendentia. Quemadnio dum autem in mundo

cuius infinitam natura iij in ipsa b infinita dependentia 6 n

66쪽

Deo coiisistens defenditur, libertas rationalis illi inhaerens simul studii in unitatis cum De Obtinendae est, sic rigenes sempiternum niSum Deo in Serit, mundi Secum concludendi et quum in absoluta immutabili natura divina nihil omnino impersecti Statuere possit, ad hanc concordiam efficiendam in ob 6, personalem Dei ipsius revelationem eXcogitavit. ES igitur λογος Deus, qualis in naturam sinitam intrare potest, qua de cauSa patri aeque coessentialis ac subordinatu cogitatur, mundi entelechia. Quae λογουSpecies adducta est mundi decursu finitarum mentium libertate sundato, nam Deus hic Sub Ola mundi animae sorma efficax cogitari potest, nihil aliud tum nisi moralis oeconomiae idea erit, quae intu in mundo St, et recte dicatur,

Deum lene et perfecte e reVeIRSSe.

Omnibus quae disputata Sunt comprehensi hoc clarum sit cosmologiam Origenis, ut unitatem finiti infinitique per Omne partes Xponet, in libertatis iden ipsum finitum in Spirituale commutaSSe illamque, quae utrumque principium secum conciliare non aluerit, mere Spiritualem oppositionem adhuc reliquiSSe, dum Deo, ut absolutae menti, hominis libertas absolute opponitur. Haec autem Oppo Sitio, Si rem ipsam Spectas, nulla alia est, nisi illa inter mentem et materiam quam Origenes plane Sustulisse et dissolvisse sibi videbatur Nam Deus Eolus, qui sui ipSius principium est, est mera immaterialis mens, mentibus creati et siniti circumscriptio essentialis inhaeret, quae ipsa materia est, quae quidem ob desectionem creaturarum rationalium X nihil creata proponitur,

et ob has et pro his solummodo facta, Sed cum utraque, materia et creata mens finita abStracta tantum cogitatione

inter sese distingui et sibi opponi possint, materia illud

principium videtur, sine quo nihil praeter Deum Xistere potest, cujus itaque noti necessaria Sumtio esset mentium creatarum XiStentium. NeceSSitas autem, qua materia eaestare debeat nec ex absoluta Dei natura nec ex mentium

67쪽

finitaruna conditione comprehendi potest, quum his ipsis Origenes Saepius suturam vitam roniittat materia perfecte liberam in pS igitur materia quaerenda St, id est liaee vicem principii absoluti obtinet, ex infinita Sua natura se

Si contra Origenes sundamentalem Suam contemplationem ubique tuetur, mundum propter mentium me desectionem rentum esse, hoc ni inime tollitur, nam quemadmodum transitus ex vita intelligibili in niundum nanterialem

Seu solum initium novae mundorum Ρeriodi notat, Seu actus tempori anteceden Sola niente Cogitatur , Sic mundii quoque raeSen neceSSitate quadam Vocatu Suscipi potest, quum materiam omnino ante illum nondum eXStitisse statuatur non neceSSe sit, ut Sane liberta prior abusu locum

habuit Libertas nimirum est principium mere Spirituale, et per se sola boni malique indisterentia, dum materia sem- Per cum malo conjuncta apparet Sed quo apertius Origenes distinguit inter mentem et materiam, tanquam inter rationale et brutum, quo firmius id defendit materiam per Se nullius pretii esse, sed Solum instrumentum ad nem

rium: - nihilominus ei non contigit, ut disterentiam inter mentem et materiam Sena per tueatur, id quod primaria CauS Videtur, cur ibi non semper constet, Sed de locis gravissimi in sententias contrarias distrahatur. Quo magi materiam menti appropinquat, eo magis illa cum libertate una eademque eSSe CenSetur, eo hidepentior Deo opponitur; quo magi ab hoc remo e tur, e leVioris O- metit origoni videtur, eo minus illi naturam infinitam attribuendam putat. Formn in qua materia in mundo praesenti apparet absolute interitura ab Origene habetur, sed

ratio quaedam aeterna ei insita est, cauSa qua omnium formarum recipiendarum capacest. Itaque non modo X- terna CauSu, aliquo naturarum rationalium impulsu, forinae

68쪽

quibus materia induitur provocantur, sed Xstat quaedam vis illi immanens, qua montium necessitati reSpondere Valeat. xstat igiturin initas quaedam utriusque materia quidem se ipSam movere Ormasque ultro recipere OteSt, tamen inculo interno, Spirituali cum creaturis rationalibus conjuncta est et ipS harum vanitas est, qua me Separantur. Quo Spiritualior est Status creaturarum rationalium

eo subtilior fit materia, et ipsi , corpori spirituali Subjacet, quod Origenes iis attribuit, qui ad persectionem er-

Venerunt, pura enim Spiritalita non ampliu corpii Vocari posset, et placitum Origenis de transitu quodam e materialitate in spiritalitatem, qui paulatim procedat ari m0do nihil aliud, nisi spiritalitatem, ut ita dicam, relatiVam probare poteSt, vel quod idem est, materia lia ratione RP- Propinquat menti. Ex his praemissis si contendimus, universam Origenis COSmologiam nondum mentem et materiam, nec infinitum et finitum, nec Deum et mundum Vere conSociare aluiSSe, varia haec inter Se contraria idem omnia sibi volunt, nam quemadmodum Deus ipsa mens absolute infinita est, Sic mundus vel materia neceSsaria Orma est, in qua mel Ssinita apparet, vera et propria Hu nota.

69쪽

Thoruni in Borussi a litus sum ego Theophilua ordinandus ortiowski anno hujus siluculi vigesimo tertio die XXIV m. Jul patre ordinando, verbi divini iniuistro, matro Carolina gente os gnowski. Parentes anno DCCCXXXI Gedanum migraverunt ubi primis literarum rudimenti u patre optimo imbutus, gymnasium adii, quod adhuc directore praeclarissinio lagelli ardi foret. Anno DCCCXLI maturitatis testimonium nactus reliqui gynanasium, cujus Praeceptores, de me praeclaro meritos, gratissimo Semper animo cohim, et Lipsiam me contuli, theologicis studii operam daturus. Quem ad sinem uti l l. eber, tunc Rector Magnisco, in civium academicorum numerum receptus, apud S. ReV. inger, tunc Theo Iogorum ordinis Decanum nomen profesSus sum. Lip8ine Per annum scholas frequentavi ilicologicas V. S. Reverendorum inor, Tucti, Theile, liguli, philosophicas Iu Drobis ch, historicas Ill. Waclis multi, philologicas Ill. Iermanii. I in Halam discessi civibusque cademici adscriptus per quattuor Semestri pille lectiones

audivi theologicus V. S. Rev. Thilo, Iupfeld, Memo For, Muellor, holuch, philosophicus V. Ill. Eritniann Schallor. Omnibus his viris illustrissimis, doctissimis quas iis debeo gratias

ager nunquam desinam.

70쪽

I. Nealismiι religionis fons est.

Reformationis principium auctoritas est, non libertas.

III.

Nulla Germaniae salus, nisi per democratiam.

IV. Rusiuo , rigenis interpreti, fides ta ab iudicanda est.

V. inoetae systema eodem jure indisidualismus habetur, quo antheismuS.