장음표시 사용
51쪽
Paretia, seu plurcs soles quo modo appareant in aere. 34Paretia Sole ab horizonte ascendente , vel ad eundem descendente oriuntur. ibid.Parelia non sunt, nisi cum ad latera soli
nubes occurrit. 3 Aliquando in Bosphoro a matutino tempore ad occasuin durarunt Paretia. ibid.Paret ia non sunt certo numero definita. ibid. Cum Paretia apparent, non videntur in aere imagines Solis, sed ipse Sol in lieno situ. 33 Cum tria Paretia apparent, Sol qui in medio videtur est verus, qui ad latera
Paretia quid portendam. 36. desLq.
PIuuiae materia. 48Pluviae duplex quasi species. imber &nimbus. ibid. Ad inducendam pIuuiam quantam vim ha eant coelestis infiuxus. ibid.
Quantam venti. 48De pluuijs extraordinari js- 49 Nuin aliquando vero sanguine di lacte pluat. ibid. Pluviae piscium- 49
Portenta in aere , alijsve locis ea hibita, quomodo aliquid praesignificanta roportenta quaedam physicas habent cau- . sas, quaedam non. ibid. Portenta, quae diuina aut angeli*a virtute exhibentur. ibid. Portenta esse unam e causis, per quas Numinis diuini notiones hominum mentibus informatae sunt. ibid. Portentorum praesignificationem bis tiam intelligi. II Quae portenta speciatim semper aliquid nouum &insigne demonstrent. ibid. Horum i uustre exm plum,quod in Chi isti natali iijs apparuit. ibid.
Pruinae causa materialis Se essiciens. Pruina generatur in infima parte aeris. ibid. Pruina tranquillo coelo prouenit. Hala Et in locis humili bus - Τοntasia ciuia1. Pruinae intempestiuae incommoda. ibid. Pruinis quomodo germina exarescant. 6
Putei nonnulli cur una cum mari augeantur di decrescant, alij contrario modo se habeant. 69Purei quidam salsi. 8a
Saccharum de quo Dioscorides,Galenus& Plinius scripsere, an sit idem cum nostro. ssSaccharum mellis species Galeno. ibid. Saccharum duplex apud veteres. sSaccharum nucis auellanae maguitudine ibid. Non suit apud veteres ars excoquendi
sacchar una. Issaccharum antiquorum non esse Quid concretum e coelesti rore. tDixti Ars eliciendi saccharum ex carmi5 vel ribus fuit ignotum. ssai sedo. c, Salsum . Salsedinis causa quaesit. 2gSani sontes di laucis. ibid.
Salsedinem iniecit Deus mari. 8ν Salsedinem ut aqua maris deponat. ibid. Cur salsior Iumina maris aqua. 9 Salsedo putrefactidnem inhibet. ibid. Salsedinis marinae finiti ibid.&9I. Salsa aqua di nauigationem aptior. so
Stellae discurrentes in aereis τε Mella seu fidus volans. ibid. Stellae cadentes. Qid. De stella, qua Christo nato Magis pra
De materia Se natura huius istellae quorundam opinio, quς refellitur. a TPellae huius ortum pisdixit Sibylla Erythraeaia ibid.&ia
Temporum, id est, serenitatis, tempesta tum . ventorum, pluviae, siccitatis,ali rumque rerum eiusmodi praesagia. 49Τemporum praesagia irebus inanimati ibid. A Lunais ibid Sestet A Stellis. ΜAb aliis rebus anima experinus.. ib. A quibuidam animantibus. Id ΔΑ volucribus.
Tς PQi uua praesagia quo pacto dei di
52쪽
ra diis sint rationis erpetita. ibid.
Terra ex sua natura vendicat siccitatem in summo gradu. 8 Terra praeter natiuas affectiones alias subit, quarum merito ad impressi . ne apta vel iespra reddito. ibid.
reacuibus modis calefiat .. M 9s Tertie & maris permutationes. 7o Terra mari altior. - ε Terra an sit animal. a 93
De causa Terraemotuum quid veteres senserihi. 93Terraemotus quibus causis accidant. s Terraemotuum variae specie. 9 sonus qui terraemotum comitatur. 96 Terraemotus indicia. 97 Terraemotibus quae regiones prae ab; obnoxiae sint. ibid. Terraemotus, qui morte christi diuina virtute accidit,totam terram concuc sit. 93Terraemotus quibus maxime temporubus accidant. 93Terraemotuum duratim ibid. rraemotuum effectus. 99
De generationemnimii, variae Phil sophorum sententiae. I sopinio Aristotelica di vera. ibia Tonitruum posse etiam gigni absque exhalationum confictu in nube. 16 Item absque nube. ibid. nitivorum differentiae . ibid. Quae tonitrua imbrem nuneient. ac similitudo tonitrui. ibid.
Vapor & exhalatio quibus conueniani& differant. ibid.
Ex vapore quae meteora oriantur. svapor unde exhaletur. ibid.
vapor & exhalatio 1 spe mixtim seiunis
tur. - οNum praeter vaporem & exhalationem plures sint halituum species . ibid. Vaporum & exhalationum so sinum a tarmis elementorum,e quibus prodeunt,specie naturaque dissideant. εVapores & exhalationes no ex sua propria forma rari tatem,calorem & Ie- uitatem sortiuntur , sed ab . ea trinseco. ' ' γVapores & exhalationes non habere in seipsis leuitatem qua ascendant, sed trudi extrinsecus, opinio quorundam, quae refellitur. 8Vapores in media regione aeris vltro se reuocant ad natiuum frigus. ι
De materia & natura Ventorum quid nonnulli Philosophi iudicarint. 4r Quid Aristoteles. ibid.
Materia ventorum secundum Aristot lem exhalatio. 4 Est tamen probabilemon esse solam exhalationem,sed etiam vaporem. ibid. De ventorum numero quid tradiderit Aristoteles. 43 Quot ventos constituant recentiores
53쪽
MVAE CONTINENTVR IN COMMENTA Rus
Librorum Arisio elis, quos Parua aturalia appellaut. x
in librum de memoria de reis miniscentia.
caput I. Quid est quot uplex sit m
a Disimitur, num memoria intellectiva proprii memoria sit, an non. 3 Memoriam intellectivam non esse . facultatem, re aut essentia ab intellectu diu ictam. γη Memoriam sensititiam conuenire etiam brutis,licet non omnibus. 8s Non esse negandum, competerepia sidus memoriam. 96 De organo memoria sensitiuae.
I Deam memorandi reminiscendi. ibid.8 De militate memoriae, eius . admiaranda oeabHrusavi. 139 Quibus rebus memoria bonitas conset aut vitietur: qui mem riae lora floruerint aliquaudo . xue
In librunt de somno devigilia. Caput I. uJdnam Somnus D. Iga Quo pasto fomnus u. Is 3 Finalis causa somni, eius . multia plex utilitas, s moderatimst; incommoda, si immoderatus. 2Iη Quod somnus omnibus animalibus
competato num ab eman a rigialia vitam auspicemur. a aue Non fuissea natu innocentiae ali
gradum somnum. a 36 Quomodo animai expergiscatur , O a somno cesiet. 2 7 De i , qui dormientes obambulant. 238 Quid cause esse videatur, cur galli stato nodis tempore expergefiant
9 Solutio problematum quae ad fomnum pertinent. ibid. In
54쪽
c, ut i . Quid sit Iamniam , ct quo
modo accidalia 3 oz A ita ratio explicandi somniorum generationem. 3 23 De variis somniorum generibus
De somniis diuinis daemoniacis , naturalibus oe animalibus ..3ψ De somniis , quae naturalia O GLmalia nuncupantur. 3 3s6 Problematum ad somnia pertinentium dissolutio.. ῖο, In librum de Diuinatione pen
caput r. Diuersa veterum Philos phorum placita. de Dininatione 3 persomnium .. 39α Artotelis sententia. . A LI Quousque somniorum praesagia a scultanda sint. ibid. Explicatio problematum ad somniorani praesagia stinantium . 43
In librum de Respiration . . . caput r. De causa esciente respirationis: quo pacto respiratio fiat. .
ΣEnucleatius explicatur,quanam vi pulmones moueanturi. ' Sy De fine respirationis . . que
uuibus animantibus respiratio con- .
ruumersum pisces restirare: ein i
dissideant, cardis arteriarumPe motus, reipiratio. so
Solatia problematum', ad ea praeproximis disceptasi Mibus concla-sa sunt pertia tiam. FLIn librum de Iuventute dc
Caput r. Varia aetatum discriminata.
ψα Aetatum consideratio secundum strologos, Pythagoram, alio s.
Philosophos. sa Dissolutio problematum ad hominum aetatesspectantium L ibid. De dentibus. Quaesit eorum materia,Ortus ni Narietas . . SS.; Solutio problematum, quae ad dentes pertinent.. y96 De capillis.Quaesii eorummateria, ortus, is .. 6oi De capillorum varietate .. 6 I8 De caluitio re canitie. 629 Dilutio problematum: ad capillos: spectantium .. ibid. . In librum de Vita
caput L. Quidisam sit vita . 6
2 Frigus non concurrere per se adactiones vitae 63 Ouid sit mors, . quibus causi accia dat,, qu iussintgenera . . ibid. .
De situ sesigura cordis , quod vitae
syns dicitur .. 66s Quamobrem cor visae fons dic
55쪽
ae oriundae, interdum voxam cor breuitate vitae.
pori mortems asserant. 697 Solutio problematum ad cor θ caput r. cusnam diuturnioris γctantium .. To breuioris vitae causae sint. S Dilutio problematum circa animi Solutio problematum ad diuturnia perturbationes,que a cordeornum talem breuitate Ii vhapertinentur α
56쪽
Etatum varia discrimina pag. Aetatum con sideratio secundum Altrologos, Pythagoram, di alios. ssAetatum curricula non omnes eodem termino concludunt. ibid. Aetatibus hominum quomodo planeta praesint. sy
Anima separata reminiscitur eorum,quς in vita gessit. 6innima separata quo pacto recordetur singularium. 7 Animae separatae infunduntur a Deo sp cies in abscessu a corpore. ibid. imae nostret ut sit impressa imago Trinitatis. 8
Animat. Animalia aquatilia deterioris notae. quaterrestria. 9
Cur animalium creationem ab aquatilibus Deus inchoauita ibid. Quae animalia sini vitae diuturnioris. 7s Exanimalibus calidissima esse aquatilia non recte ab Empedore dictum. 1 o Singulis animantium speciebus pecu Ita-
Animalia exsanguia Animalia sine corde.
Canities unde. Capilli detecti cur serius canescant. 63 Qui noctis unius spacio totus incanuit ibidem Caluiti; causa.
Cur non omnes calvescunc Capillus. CapilIorum materia. capillorum generatio.
ibid.Hi d. Capillorum vari; coIores unde. 6 Capillorum diuersitas. ibid. Capillorum crispitudo. 61 Capillos crispos cur Aethiopes habeat. ibidem.
Cerebrum caIidumne sit an frigidum. 16 In Cerebro sensus communis residet, nctin corde,ut visum eli Aristotelis. Is E cerebro spiritus animales in externos sensus illabuntur. ibid. Cerebrum maius quam ceteris animaa- tibiis datum homini, pro magnitudine sui corporis. MDe cerebri frigiditate sententia Aristote- Iis. asIn cerebro quo pacto vapores addense tur. ibi de
Cor vita sons. εῖ Cordis motus. Socordis motus simi Iis conuersioni coel sit. In Cordis & arteriarum consensus. Cordis & arteriarum motus non dirigitur cognitione, I Cor refrigeratur arteriarum distituis-ne. 49 Si sequen-Motus cordis, arteriarum, S respirati conferumtur inter se. sic exemptum, cuc aliquandiu pullacissa Cordi facuItas vitalis, celebro anima Iis, epair naturaris delegata est. τοCot num aliquod graue vitium aut noxam pati possit. Og Cor grandius habentia, cor timidiora . t Quibus hirsutum & pilatum cur est, cur audaciores. ibid.ta coto rcsidci appetitur concupisce si
57쪽
tiae,& irae. 7r Cordissitusia 66 Cordis figura, or Cordis triplex sinus apud Aristotelem ibidem Cordis mucro, τCordis ventriculia ibid. Cor pulmonibus cratiam rependit ibidia Cordis infixam saginam cerua diu gessiti. Og
Dentium materia. 17 Den tes tota sere vita crescunta ibid.
Dentium diuersias. ibid. Dentium finalis causa.. FRDentium putredo. ibid.. Dentes Aethiopum cur candidi. ibid. Dentium raritas breuioris vitae signum iaeto, Infanus Spueri. Infantium aetas.. σε Pueri cur parum memores I
Pueris infantibus mimsomnia accidanti. 38. Pueri maturius sapientes cur aut diu no, vivant, aut postea minu& prudentes. evadant. 86
I munius se Iuuenes.. niuentus quo anno terminetur. FnDuentus cui planetae lecundum Assi logos subiiciatur. ibid. Iuventus aestati similis. ibid. Iuventutis robur num primi parentes, esu fructuum vitalis arboris perpetuo retinere potuissent. s6vuenes cia r meliori sint memori , quam pueri di senes . ID
Memoriam tribus mcdis accipi. . R
Nemoriaintellectiva.. abi d. Memoriam intellectivam dati Nemoria, int ilectiva, num proprie me moria appellanda sitia 6 Memoriae sensitiuae organum, posterioT
cerebri ventriculus. s. de II. Nemoriae organum quod temperamen tum exigat. 8; Amemoria oriri intelligentiam.quo sensu D. Augullinus pronunciarit. ibid. ivor sensuiumpi a. brutis conue nia quibus noes 8.se Memoriam competere mutan. 9Memoriam inesse piscibus, quae indicia
Memoria sensiti uanum duplis constitui
debeat. II Memoriae duo actus. ii & i αMemoriae seu memorandi actus definitio. ibidem. MPmoriae res tantum praeteritas si bijci .
ItMemoria utilitas.. ix Memoriae admiranda vix.. I
Memoria sapientiae δ: experientiae. ma ter: ibi do. Memoriae firmitatem quae praestenti ibid.
Memoriam quae vitieut, impediant, adi-inainta ibid. Memoriam quae seruent, iuuentque. I sMemoriae noxia. I Memoriam excolendi arm. IpMemoriae insignia exempla.. ibid.. Memoria cur intcgra q*adam nationes parum valenta. Is Memoria quorundam brutorunt. 17
Memoria in tellaetiuata intellectus, nec re nec specie diiserunti. 7 Memoria diuturnior cur meIancholicis IrMemoria cur in quibusdamaedatur non laesa imaginatione. ibid. Memoriam sensitivam & phantasiani nc esse potentias pastiua&έantum.. 32
Morsquid sit: - 6s, Mors quibus musis accidatia 65 Mortis genera .. ibid.
Mors violenta .. cs Mors naturalis. . ibid. Noxam corpori mortemque , udi animi perturbationes interdum afferanta ostPraematurae mortis signum senilis iuuenta4. 6, A es . .
Piscibus datam animam pro sale. scripsit Philo. iraim id recte dictium . I Non omnes pisces ouiparox tae , sed quosdam vimparos; ibid. . Piscium quorundam strvagemara, &adumbrata prudentia, . to Recordarι es, reminisi .
Recordatio Ruo pacto animae separatae
58쪽
Ad reminiscentiam plura exigi, quam ad memoriam recordationemve. ibid. Ad actum reminiscendi quae requiran
Reminisci non conuenit brutis. a 2 Qui celeritate ingenii valent facilius reminiscuntur. ibid. Reminisci non conuenit animae separa- ου tae, etsi recordatioconueniat. Ia. de Is
Σe irationis causa eficiens. η Respirationis inluumetua. 4bid. Remi ratio quo pacto sati q4Respirationis duae partes.. ibid. Ad respirationis osc:um quo pacto pul
Respitationis motuc utrum. naturalis, an voluntarius sit. . 6 Respirationis finis. IRespicatio quibus animantibus compe
Resp ratio non onan bus piscibus conuenit, ut quidam opinati sunt. ibid.
Sensum communem & eius thesaurum in diuellis parte cerebri consillere . 32 ullum sen sum in actione versiri absq; ope animalium spirituum. I9senius communis organum in corde po-:suit Aristoteles: re tamen vera in cerebro insidet. ibid. spiritus animales in externos sensus in- suunt. 39sensus communis thesaurum qui phantasiam cotistituant. Sosensuum internorum operatio in somni s imperfecta. 36
somnium quid sit. 3οSomnia ad quos sensus internos perti. neanta ibid. Somnia quo pacto sani ex sententia Aristotel s. 3ι dion esse opus regressu imaginum ad somnia . . ibidem Etiam in somniis hominem discurrere. 33 . Somniorum variagenem ibid. Somnia diuina. 3 Somnia daemoniacta ibid. somnia naturalia. ου Somnia animalia. 4bid. Cur quidam in tota vita noni somnient. 38 Somnium Salomonis. ibid. De diuinatione per somnium variae opi- .niones Philosophorum. ys
De somni)s diuinis sententia Aristotelis.
Somniorum praesagia quousque auscultanda sint,fusa explicatio. ει.&4L somnium Alexandri. Ao
somnus quid sit. 13 Somnus antiperistasis quaedam. ai. de sequent. Somnus cur dicatur mortis frater. 18 Cur nobis in somno mortis lemgies r praesentetu Terrulliani consideratio. ibidem. Somnus cur dicatur vinculum primi sen- sorii. Is somni tempore non ascendunt e corde in cerebrum spiritus animales. ibid. De somni causa variae opiniones. ibid.& sequent. Somnum quae concilienti et o Somnus cur iacile post cibum obrepit. ibidem. Somnus cura natura institutus. xi Somni encomia. ibid. Somni tempore externi sensus vacati
nem,seriarum vice,impetrant . ri Somnum omnibus animalibus compe
Somnus delphinum in summa aqua. abi.
Somnum etiam in statu innocentiae Diu se. 13
Somnus Adami. ibid. Excitatio a somno siue experget actio ut
De ijs,qui in somno obambulant. 1s A somno v galli experge fiat ad cautum.16Somno cur facultas nutriendi non ita egeat, & ia otio nunquam si, cum
59쪽
aliis potentiis secus accidat. a somnum qua ratione lactuca inuehat, cum frigida sita ibi d.
somnus primus cur arctior. 27Somnum cur Iabor inducit. ' ibid. somnum cur tristitia adimit.' ---α8 somnus cur tristitiam leuat. ibid. somno cur calor ad viscera cogitur.ibid Somnus cur post subitam corporis exinanitionem deliquium nonnunquam importat. ia&rysomnus cur sudorem mouet. 19 somnus matutinus cui iucundior. ibid. Specieisue imag res.species rerum tingularium qui negem. ι .& seq. Per quas species recordetur anima separata rerum singularium. 7Li praemolli & fiuxa materia non conseruari species. 9Species non habent contrarium. 16 species mustae sensibus, ut obscurentur& emirant. ibid. Species dissultoriae de evan idae. 16.&seq. species cur nonnunquam obscurae imprimantur , nonnunquam tenaces . ibidem. Non omnes species sensitivas inhaerere spiritibus animali s. 46.& II Species ut interdum lateant, interdum sese exserant. 3o.&3ἔSpecierum regressus ad essicienda somnia. ibid. Spiritus animales se vitales.
Nullu tensum in actione versati ab aeope animalium spirituum. 3 die fiet Non omnes species sensibiles in spiriti
bus inhaerere. 3 rspiritus vitales somni tempore non eo dunt in cerebrum. I et
spirituum ministerio & vehiculo dese
spiritu animali non eget nutritoria sa
Spiritus non sunt animati. 3 rSpiritus sensti ut in cerebro perficiutur . 6Spiritus de sanguis qua vi cieantur in
corpore. etispiritus metuentibus crassescunt. ibid. spiritus vitales in corde conficiuntur, animales in cerebro. 7IViraria.
vigiliae immodicae incommoda. 2Ivigiliae Acissotelis. Vigiliae gruum. ibid.
vita quid sit. 6 Uita quot modis accipiatur. ibid. Vita cur dicatur in calido &hamido co- sistere. 6 Ad actiones vitae num per se frigus concurrat. 6sVitae sons cor. 68 Vitς diuturnioris & breuioris causae. 7 Ad diuturnitatem vitae quodnam temperamentum sit aptius. 76
60쪽
LIBER PRIMUS.CAPITIS PRIMI EXPLANATIO
viri institutum Aristotelis in hoc opere sit, apere de partibus elementarismmidi, quae sunt corpora simplicia; docet primo,hanc disceptationem ad Physicum pertinere, utpote cui incumbit in corporibus magnitudmibus,
mbus, S in principiis substantiae corporeae contemplandis versari. Quod ita esse ex eo concludit: quia in considerationem Physicam veni ut omnia, quae natura sunt, seu quae ad naturam spectant, vel secundum naturam dicuntur: quomodo se habent corpora, magnitudinesve, & ea in quibus haec insunt, id est, composita naturalia & eorum partes. a Continuum iri u . J Quia omne corpus est continuu, oiiciariis pc sectionem uniuersi, quatenus corporis rationem obtinet, declarat prius quidnam sit Continuum, aiens continuum ess ruod in semper diuidua secaripstis. Quae definitio , ut annotauit noc loco D. Thomas,traditur permaterialem causam: si quidem partes dividuae, ex quibus continuum coal SCisu ia Naturalis se, γρlurima eis- Tex. v.
ca corpora, magnitudin es , a Nue s-rum asse ius motu -ὴ, c, insupei circa inripia qu suntsubirantiς inses. ver- Leg. Mamsari Lidetur. Totum enim qu natura I . h. e. . tu sunt, alia sunt corpora mignitudin es γ. S mmii Siaalia corpora ac magnitudinem habent, pion. D. Th. ' alia principia habentium sum. a. 2. q. 7.. a Continuum igitur ea , quod in dia arι. 2.
uisibilia se per diuisibili es. b Corpui, quod eis diuisi iis omni Text. x.
ex parte. Magnitudo autem ea , lugau inum est diit, sibilis , linea est, qugad duos superficies. At ea, que ad triae 3 cerpres. Atquι p te has nulla alia prorsus es magnitudo. ρ op erea qu dipsa tria omnia sunt.'ter itfim omniexparae. c Nam,vi i thagorui etiam
scit,sunt quasi eius materia: quemadmodum 8cilla eiusdem cotinui definitio, quae alibi ab eodem Aristotele in
ditur per causam formalem, quia termini, nexaeve quantitatis, sunt quasi formae ipsius continui. Excelicii a b Corpus qu ZJ E tribus quantitatibus continuis permarent ibi. s. linea, Corpori i- supersici corpore,soli corpori perseetam in hoc gen eie absolutio non co- ter ceteras uenire ostendit ex eo: quia linea uno duntaxat modo secillis est nimirum specie. secumlum longitudinem; superficies duobus modis, sccui cum longitudi i ii - nem di latitudinem corpus vero tripliciter dimens uni eii ac di indutim, secundum longitudinem,latitudinem, de profunditatem: ncci' sic rhias ita lia magnitu aut dimensio esse potest: quandoquidem tribus, seu ternatio umero ut mox patebit,omnia conti neri perhibentur:& quod trifariam d'citur,id omni ex parte tale ac perfectum censetur. s Gam . M P haeoru . a Quα ternari una numaum sortiuntur , per-