Angeli Spannocchii ... Liber singularis ad l. Gallus ff. de lib. & post

41쪽

quentius Putant legem Duodec. Tab. vetustis olimum Ius Romae fuisse Aiquidem t Ius quod-ditri longe vetustius extitisse colligitur expressim ex Pomponio in l. a. supra de Orig. Iur. in principio dum ait. Postea aucta ad Aliquem m dum ciuitate ipsium Romulum traditur Populum in triginta partes diuisisse, quas partes t Curias appellauit;propterea quod tunc Reipublicae 6uram perpenterias partium earu expediebat. ου ita leges quasdam, ipse Curiatas ad Populum tulit, tuleriunt m sequentes Aeges, quae omnes conscripta extat in libro Sexti Papirij, qui sui: istis temporibus, quibus superbus Demarati Corinth, filius ex principalibus miris. t Is liber mi diximus appellatur Ius ciuile Papirianum , non quia Papiria de suo ibi quicquam adierit, sed quod legesne ordine latas in num composuit. Idipsum, & Zasius, & Ventura Caecus ac reliqui in eadem lege fusius explicant. Evincitur etiam ex Dionilio, ac Liuio, caeteris'; Romanarum rerum Scriptoribus, & diligenter notant Paulus Manuccius in Romanis Antiquitatibus. libro de legibus. in principio. Carolus Sigonius de antiq. Iur. Ciu. Rom. lib. primo cap. s. Alexander ab Alexadro dierum Geniat. lib. 6. cap. a 3. obseruat nominatim ex nostiis snullo ta-

42쪽

Lib. Sing. ad L. GAZ

men authore citato) Valentinus Forster. intractatu de successi. ab Intest. fio. 36. Ego autem in

id perpendo Cornel. Tacit lib. 3. Annal.ab exs cessu Augusti dum ita loquitur . t Vetustissimi mortalium nulla adhuc mala libidine siue probro, siane scelere, eoq; sinepaena, aut coercitionibus age;ant, neq; praemijs opus erat, cum bone IIa suopte ingenio peterentur, c Ubi nihil contra morem cuperet, nihil per metum Petabantur. po Iquam exui aequa Iitas , c pro mode Aia, ac pudore ambitio, γis incidebat, prouenere Dominationes, multosas apudP pulos aeternum mansiere. Euidam statim, aut po I- quam Reism prae sum, leges maluerunt. Isiae primo rudibus hominum animis simplices erant, maxime fama celebrauit retensium, quas .asinos s. artanorum, quas Licurgus; ac mox Atheniens

bus, quaesitiores iam, oe plures Solon perscripsit. 'Nobis Romulus, mi libitu imperitaverat,dem' ama Religionibus, stes diuino Iure populum devinxit, repertaq; quaedam a Tullo, tre Anco, sed praecipuus Servius Tullus sandior legumfuit. quis etiam Reges obtemperarent. Conflat igitur leges duod.Tab. ν Vetuitissimum Ius non fuisse Romanis 1, s quia tamen legum Antiquiorum vestigia vel nulla

prorsus, vel in ipsis duodecim Tabulis, pquca

B a repe

43쪽

reperiuntur 1, idcirco non existimamus in proposito ante ipsas duodecim Tabulas, alia tem-s pora distinguenda, t quae forte fuit ratio, cur Iustinianusin Novella de nuptijs,f. disponat dixerit, ligem duodecim Tabularum Ommu ritustifima uisse, ον quae prima fere Romanis confiituit Rempublicam. et merito quidem i, quonia tunc primum videtur exordium sumpsisse Respublica. Secundum tempus est post ipsas leges duodecim Tabularum usque ad aetatem Iustiniani. Tertium vero post Iustinianum ad hcc usque te-ς pora . t Circa primum tempus existimo equidem debuisse fieri testamenta certis solemnitatibus, legibusq; seruatis ; cum verosimile non sit, omnes passim potuisse testari etiam pupillos, etiam furioses, aut caeteros, qui tam in pretcedenti titulo, quam alibi scpissime intestabiles fuisse dicuntur . Itidem non est credendum , quod forma testamentorum aliqua non esset

16 pr scripta Veteribus, i cum in ipsis duodecim tabulis legeretur Haereditates testamento Iure facto datae ratae punio.Quam legem in sua Veteri Iurisprudentia retulit Pradulphus Pratcius inter leges duodecim Tabularum,3 a. loco. Indicat etiam idipsum Caius in l. prima supra de petit.

44쪽

Lib. Sing. ad L. Galg

arhaeredit. dii ait Haereditas ad nos pertinet aut teri Iure ali nouo. Vetere ex lege duodecim Tabularu dex Teriameto,quod Iure fatitu est. Concinit etiam Vlpianus in . l. lege obuenire I 3 o. de Uerb. sign. dum ait. Lege duodecim Tabularum test

mentariae hereditates confirmantur. Quamuis autem existimem secundum illam ςtatem certas Testamentorum leges in usu fuisse, nihil tDII men vereor, t eo ipso tempore liberam omnino fuisse facultatem de rebus suis pro arbitrio disponendi,quia eadem lex duodecim Tabularum apud Prataeiu 24. &.3 i. dicebat utiquisit, legasiit suae rei, ita Ius esto. Quam & Pompon. lib. s. ad Quintum Mutium resert in l. Verbis legis, D. de Verb. Sign. dicens merbis legis duodecim tabularum bis, siquis; legasiti si a rei, ita Ius esto.titistima pote Itis tributa idetur, des haereris institu ndi, des legata, libertates dandi, tutelas quos, constituendi. Quam libertatem & Iustinianus ijsdem duodecim Tabulis acceptam refert in dicto 3.disponat, Auth.de nuptijs. Cum igitur fuerit eo Iure liberum cuiq; de rebus luis 1 atellari, t palam est potuisse quemq; liberos suos impune prieterire, siue nati, siue nascituri esisent. Neque id ullam continebat absurditatem

45쪽

ae Angeli Spanno bis.

quod ex haeredaret, aut omitteret quis filios,t quos & vendere, & occidere potuisset, ex vetustissima etiam lege Romuli apud Prateiu i 7. quae dicebat Parentum in liberos omne ius esto, relegandi, mendendi,inoccidendi. Quam legem &Decemuiri in duodecim Tabulis admisisse vii dentur l. prima secuda & tertia his verbis. t fia

in bonis: iuetibus Patribus so.tertia Parentibus ii Ieros ter endendi ius, atque potentis esto. Nuncupatim etiam id perpendit in proposito nostro, , t Paulus lib. secundo ad Sabinum a Triboniano relatus in l. in suis.adfinem. hoc titulo nostro dum dicit . nec obstat, quod liceat eos exhaeredare , quos occidere licebat. Imo vero potuis se etiam ante duodecim tabulas praeteriri filios etiam nascituros, indicat expresse Liuius lib.pri, 6 mo ab Urb.cod. sic dicens. t Demarati Corinthij . ia c. erat qui ob seditiones domo profugus cum Tar-- 'quinjs forte consedisset, /xore ibi durita, duos filios

genuit, nomina lys Lucumo, atq; runs fuerunt. Lucumo supequit Patri bonorum omnium haeres; Arams prior , quam Pa ter moritur Uxoregrauida relicta, nec diu manci super tes filio Pater, qui cum ignorans Nurtim ventrem erre, immimor in testando

46쪽

Lib. Sing. ad L. GAZ asdo potis decessisset, puero post qui morte in nu

iam sortem bonorum nato ab in pia Egerio inditu nomen. Lmumoni contra omnium heredi bonorum cum

diuitiae iam animos facerent. Et quae sequntur.37Con stat igitur antiquissimo hoc tepore t nunquam oportuisse certas instituere, vel exhqredare personas, & satis recte testamentum a Ciue Romano conditum suisse, si cosiaeta solemnia reliqua non omisisset. Omnes.n. personae inter caeteros exhaeredatae praesumebantur, quae testamento scriptae non essent, nullo plane suorum, vel extraneorum hasteduin habito discrimine; 3t idq; ob eam puto causam, quod maior esset Testamentorum, quam liberorum habenda ra

' tio, t quod quidem in dubijs hodie quoq; ser

uandum esse indicat Marcellus cap. x. supra de inoff. testam. dicens. Si pars iudicantium de inofficiose testimento,cotra te flamentum, parssecundum id sententiam dederis squia interdum seri solet) b

manius erit sequi eius partis sentetiam, qu ecusium restamentum pronunciauit . Idem quos suad tur ex Paulo in I vel negare. E quemadmodum test. aper. dum ait publice enim expedit fi prema hominum iudicia , exitum habere . Porro autem tantae testamentorum libertatis illa vi

47쪽

uo detur fuisse ratio,i quod Natura ipsa svi inquit Isocrates in Aeginetico) nos docuit, ut de ijs , quae nostra sitnt, libere disponamus, quam Naturae legem M. Cicero tertio de finibus , antia quissimam ostendit fuisse, & cum humano ge

nere natam, Ommulnq; gentium mentibus In

sculptam. Quod ipsum & Conflantinus Imperator probe videtur agnoscere, dum in l. prima C. de Sacrosanct. Eccl. adseuerat. nihil ese, quod magis hominibus debeatur, quam ut suprema oluntatis,postquam iam aliud velle non possunt, liaber fissilus, gy licitum, quod iterum non redit arbitrium. Neq; hoc Iustinianus ipse dissimulat, qui ex mente Caij Iurisconsilii in l. qua ratione. 3 hς quoq; res .ins de acquin rerum domin. fatetur in uniuersum nihil esse tam comveniens na turali aequitati, quam moluntatem Domini mole tis rem suam in alium transferri, ratam haberi. Sic enim ait in I. per traditione Institui. de rerum diuis. Quin etiam tantum videtur ipse huic libertati tribuere ut apertissimis verbis fateatur in Auth. de iureiur. a moriente prcst. in principio quae est Nouel. 68. mnum hunc sibi scopum 1semper proponi s mi Defunctorum dispositiones si biles sint. Et ideo quam quis ante ipsum fuerit

48쪽

Lib. Sini ad L. GAZ ag

varijs temporibus, varijsque modis coanguli

ta Tellatoru volutas; conatus sit tamen pro Vitibus, eandem morientibus vindicare, & quasi de integro restituere; ut plane collat ex legibus sitis, in titulo C.qui tellam. fac. posis & in titulo de testam.& denique latius in Noueti cxv. ai cuius quide libertatis lata vis est: vit ne Princupi quide liceat illam infringeret,ut per belle probat multis allatis instatijs Did. Couar. in lib. 3.

p. c. var. resolu. Haec autem ipsa testandi libertas obtinuit, si quis testamentum condere voluisset, si vero tunc temporis decessisset ab ina, testato Pater fam. t iubebat eadem lex duodecim Tabularu primam fore causam liberorum in siccedendo, illis nempe verbis. Intestatoru haereditates,primo Forum haeredam, elint, nolin un- in locum filiorum , nepotes ex ijs succedunto , ijs deficientibus, agnatus proximusfamiliam habeto. Quae quidem verba legis receset Prataeius in sita veteri Iuris prudentia inter leges duodecim Tabularum, 3 3.& 3 loco. Idemq; cauerat antea Solon apud Athenienses in l. I, ut ex eodem Pratario constat, qui diligenter admodum leges illas omnes in unum collegit. Illam vero legem duodecim Tabularum supra relatam veristi me

49쪽

explicat Vlp. in suis fragmentis sub tit. de Legitimis heredibus. Item Paulus lib. q. recepi. senten. titulo 8. Imperatorum quoq; plurium Rescripta, relata per Tribonianum in titulo C. de legit.hqred.& deniq; Iustin. ipse totam intestati causam coplexus eis in Novella cxv m. 3 quam eleganter, & diserte interpretatur t Cuia cius vir bene doctus . t Suos autem ideo ante omnes vocatos esse credendum est, tum quod proximiores erant, & natura dictante succestionem merebantur, ut bellissime explicat Paulus in l. cum ratio. in princi p. inst. de bon. damnati tum etiam, quod id voluisse crederetur des functus propter i Parentum comune Votum, ut censuit Triphonius in l. penult. infr.de bon. liberi. & Papinianus etiam in l. scripto, inst. Vnde libe. & rursus in l. nam & si Parentibussus'. de inoff. Testamento. omnium aute apemtissime Paulus in i .coficiuntur. in princ.infr. de Iur. condiciti. dum ait. ideo fideicommissa darip sunt ab intestato Fuccedentibus, quoniam creditur Paterfamilias sponte sua ijs relinquere legitimam hae 6 reditatem. t Suorii vero nomen a lege primum duodecim Tab. inuentum fuisse crediderim,

cum dicat Calistratus in l. liberorum de Verb.

50쪽

Lib. Sing. ad L. GAZ V

sgn. liberorum appellatione nepotes, m pronepotes: caeterioue, qui ex ijs descedunt continentur. Hos. n. omnes Suorum appellatisne lex duodecim Tabulari. comprehendit. Ea scilicet ratione, quia domestici sunt, & vivo quoq; Parente quasi domini, ut Iustinianus in terpretatur in F. primo Insside haered. qua l.& disserentia & ante eum Paulus in l. in suis. hoc titulo nostro dicens in fis heredibus

euidentius apparet continuationem domini, eo rem

perducere, mi nulla videatur haereditas fuisse, quasi olim 3 dominisent, qui etiam vivo Patre quodamur modo domini existimantur . t Et vero sui dicebantur illi, qui non in potestate modo Parentis essent, sed etiam de liberis, & primo loco post illum existerent, ut docet ipse Iustinianus, in I. primo Institui. de hered. quae ab intestato deferuntur, &exacte Io. Corrasius lib. Misceli. cap. xvi. Porro autem tanta fuit ab intellato Suorum pr rogativa, t ut etiam inuiti succedere debuissent, sicut ipsa lege duod . Tab. exprimitur, & Iustinianus in eodem loco fatetur, subijciens propterea suos, & necessarios dici. Filius igitur,& filia omnimodo inter silos erat. Nepos aute vel Neptis, ac deinceps ita demum sui erant, si eorum Pater decesserat, aliterue po