장음표시 사용
191쪽
Instabiles treerrabundae febres.
modo se habent causae febrium,quae per circuitu. statis iue vicibus inuadunt ex vi quadam & qualitate humori tingenita, lociq; ac temporis ratione, qua sit v intei misse accessum faciant Vr anticipet, Vt segnius seriusq; moueantur, ut instabiles sint,a que i nconstates, ut paroxis mus longius protrahatur. Anticipant autem accessiones, atque in uale. scunt, ubi humorem augeri cotingit, atque ardentius insana mari, aut ubi aliquis error commisinsest, aut in cibo potuque aliqua subest intemperantia. Cunctantius verb. tardiusque invadit, atque insultus mitescit, clim materia minuitur, discus saque oppilatione, ac putredine, sensim oppilatio sopitur, ac consilescit. Cum autem humor alter alterius naturam asciscit, aut locum demutat, vel alterius conantistione confunditur, nullo ordine, motuque instabili circuitus procedunt, nec Vlluna certum obseruant accedendi modum. Longam a celssionem facit humor vaporque copiosus, ac late per corpus effusus, crassus denique ac viscosiis. Siquidem ut ligna humida ac virentia non .nisi longo tempore inflammari consumique possunt: Vt que caro bubula praesertim vetus 5c annosa diu lixari postulat: ita humor viscosius diutius macerari debet,ac concoctione mψllescere, fierique fluxilis, quo excretioni reddatur idoneus . Caeterum csim pauso ante demonstratum sit, humores ubi
extra Venas putrescunt, atque in qua uis corporis parte inflammantur, intermittentes, qua quer spirandi spatia concedunt, sebres excitare.Eosdem plerumquc obseruamus continuos motus ciere, itametsi extra venas constituti sint, clim copiae,
tum ferocitatis ratione. Quod ipsum in partibus φλεχαονη, hoc est, in staminatione obsessis, in Ca bunculo, in bubonibus, omniq; apostemate contagioso ac pestilenti perspicere licet, in quibus fe-
192쪽
bris accenditur non intermittens, sed continua,te , metu virus extra venas eruptionem fecerit, atque a corde sit remotius . Vis enim pestifera. ac Vene- nata ad cor penetor, partesque principes infestat, ac spiritus cum naturales, tum vitales inficit. Quo , fit, ut huius odi morbi etiam in ter acutos rese si re ab
rantur, quod celerit cr ad statu properat, subitaq; be b d se fiat vel ad yiortem,vel ad sanitatem mutatio. Si mile enim quiddam illis corporibus euenit, quod urbi obsest e, quae tam acriter ab liostibus oppi gnatur, ac machinis, tormentisque bellicis nulla, intermissione concutitur, ut non videatur diutius posse subsistere, hostiumque violentas impressi nes perferre, adeo itingui is monactis opprimen da videatur, nisi b5bardis ac catapultis viriliter se hosti opponat, vel eruptione facta illum propuls xeas conficere pergat: nam deditione salutem v iamque p)acisci, quod hi faciunt, qui vel hosti, ver morbo segniter obsistunt. ingenerosum est,ac plerumque damno coniunctum, cu P plerumque victores pactis stare non soleat,sidemque fallere: Sic in morbis acutis vitaienire solet, Vt e roti Violcn- in ulim tiam morbi non sustineant, liraque ales quatuor decim vel citra eos vitam prorogare nequeat, nisi natura validam sortem sepi be. at atque artis medicae praesidio acriter morbo obsistat, depulsoque ac consecto hoste victoria potiatur, qua adepta,α-grE iis se vires colligit, atque ob vim illatam non confestim conualescit, sed instaurare vires pergit,
atque Ut conquassata conuulsaq; moenia ac pro pugnacula erigere.
vellantibus accessio adituque seni di scisi
193쪽
nequeant. CAP. V. CONTINGIT nonnullos in forenti equidem, vividaque aetate nam seniculi utpote spiritu vitali vel extincto, vel flaccido tale quiddam in liri nequeunt,ut qui etiam in Genialis thori ascensu segnes sunt,ac tardiusculi intempesta nocte,Vel Mistaho, is pntcty cano, ilire, ac lecto se subducere, quaeque vocio iis Vigilantibus sunt dissicillima, per . fmno unde inoffense peragere,ut nemini no spectantium admirationem stuporemq; incutiant: uod si illos no interpelles, nec ab incepto reuoces,sensim se denuo in lectum reserunt. Caetertim cum ista obeunt, si illos, nota agnitaque Voce,aut conomine, qu Christianismo sunt insigniti, ac baptismo initiati, compellare pergas, cx conste γnatione, incusseque terrore, ac perturbatione decidunt, dissipatis scilicet spiritibus, discussaque vi
ac facultate naturali, qua illa perfecerunt. itaque permittendi sint suo motu ferri, atque in priorei . sedes se spote recipere. vero Incubo opprimu-tur, nocturnisque supgrestionibus fatigii ur, quodi sit, ubi cordi ac cerebro fuliginosi densique spiritus
incubrint, vellicari debet proprioque nomine excitari, confestim cnim, etsi non magnopere Vocem intendas, sibi restituuntur, atque aῖ se redeunt, di-:scussis scilicet fumis ac subsidete sanguine,qui per proprion xivo5,ductusque venarum diffunditur. Magna alitiniae. ' ex parte hic anctus ineunte vere illos corripit, qui assidue ventriculi cruditate laborant, quiques re quenti iis in dorsiim ac resupini decumbunt. . Desubitum iu pdtuli 4 oculi S atque inconniventibus, aper-
194쪽
gruente ariole eam angustiam percipiunt, ut suppressa voce suspiria gemitusque plorabundos edant, qui tamen, ubi quis inditum illis nomen
incla rvat,ocytis se in latus deuoluunt, illasque stri ges ac Lemures, quibus se opprimi imaginantur. icxcutiunt. Contrario modo assiciti tui nostri Ambulones: illi si quidem clausis oculis in tenebris dimicant, ac strepitu tumultuque omnia complent, nonnunquana silentes sursum deorsumque rapiuntur , ac nullo fulti adminiculo summa tecto ruis
ni ia ascensu superant. Qus ab iis fieri persuas uni
ha eo exsanguine turgido, ac spumanti, tum aestuoso serui loque spiritu, quae in mentis sedem delata animae vim ac facultatem, qua functiones suas perficit, partesq; instrumentarias adactiones impelliti agitat, atque ad huiusmodi motus essectu - H αque concitant. fit, ut corpus spiritus anima- Hii ea Ddis impulsu, qui neruorum ac musculorum robur, i, totvim hoc est, sentiendi mouendique munus in cercbro sol, tuo continet, ac tuetur, in sublime seratur, eiusque vi etiam per somnum ad tales actiones incitetur. Sunt autem istiusmodi conditionis homines raro laxoque corporis contextu, ac molis exiguae, sed magna lpiritus agilitate, animoque feruido. Vnde euenit, ut si vel extremis manuum pedumque articulis pr hendant aliquid, selibret,ac sulciant, contactisque tabulatis adhaerescant. Simile enim
quiddam ijs corporibus accidit, quod turbinatis Sin iliam
illis doliis, quae apud Belgas Oce ostiis iniiciu - ρ μ
tur, quo nautae fidam stationem, tutumque portum n sequantur, ac loca vadosa, scopulosque latentes declinent. illa siquidem licet serreis laminiso ducta sint, cathenisque reuincta, ac ponderoso ingenticiue faxo alligata: fluitant tamen, ac mari in- , alatant,nec nisi deniscant, in imum deuoluuntur: quoniam spiritu ac satibus, aereque copioso, ad-
195쪽
uiciu iis.1 o DE OCCULT. NATVRH hibitis in eum usum solibus,oppleta sunt. Sic isti
ovomam flatibus turgescunt,ac spiritu aereo im- plentur,in sublime rapiuntur, ac suspenso,lenique gradu ut limaces, ac cochleae, quae cum oculis carent, protensis cornibus praetentant iter, aeditissi- ma quxque perreptant, nocturnasque ambulationes perficiunt. Quod vero inoffenia nulloque corporis incommodo ista peragant, nec labi con- tingat, aut in praeceps agi, eis fit, quod sensim ac nullo metu, nulla 4; trepidatione, aut discriminis respectu ista aggrediantur, quae plerunque vigiles a rebus anxiis ac periculosis vel avocare talent,vel deterrere. Si quidem non alia ratione haec attentare solent,quam ebrii ac mente capti qui inconsuIte, magnaque temeritate atque audacia, 4 cricula quaeque aggredi non metuunt, quibus si postridie. aut ubi mente constare coeperint, in memoriana xeuoces,quid egerint, quantaque discrimina sub- ierint: omnia prorsus excidisse sibi ingenue faten- tur, totoque corpore horrescunt cum ab aliis, qui bus se periculis obiecerint, quasile Tragoedias a que intemperies excitarint, reserri audiui. odsi huiusmodi corporibus humores minus exaestuat, minorque sit spirituum ardor atque agitatio, Voci ferari tantum illos ac siibsilire contingit,sed te m. spondsciue inhaerere:neque enim tam validi sit ni, tamque violenti spiritus, ut subtollere corpus posc
15M. de ci- Qui Funque enim, Hippocrate teste, cerebruim -
tuose ac seruidestiane gotia, actionesque diutur- mis morb. incalescit, tu' u illosis fit, non pituitosis, hi noctii
clamitant, ac tumultuantur, praesertim si tumul ardesio. nas perficiunt, rerumque suarum satagut: Visunt
I quidam, hoc est, homines inquieti aci . ctabudi, qui omnibus se negotijs ingerunt,a'; v trb citroque discursant mirisque utuntur gestibiic quos etia ea oculis deprehedere licet,ex xyltu, in cessu,
196쪽
sessu, vestitu totoque corporis habitu, quoru singula variis modis componunt,atque imi Mutant,alia- que pcrsonam stibinde sibi adsciscunt,nempe vel histrionis,vel palcstritae,aut denique a gyrthae, hoc est, circumforanei circulatoris, qui ad nugas plebe Alamines m- conuoca o fit, Vt in sommo exiliant, ac plauia terdiu i μὰ sum strepitunaque excitent ob simulachra, iube senti noctu cis sui occurrunt ,- quaeque voluntati atque actioni in lim . bus diurnis correspondent. Sic singuli nostrum, cum interdiu intente aliquid agimus,serioque tractamus,earum rerum species ac spectra noctu an mo obuersantur, vocesque clamosas ac turbulemtas extorquent. QDd Lucretius hoc carmine expressit. βοm mead plero queridemus obire: causidicos causas agere, re componere leges, Indu e torest mi Gupraelia obire, utra contractam cum ventis degere bessum. Eiqiis qui quesere, ludis defundius adhaeret. M qui in rebus multum summan:ὸ monui, επι inqua ratione suis contenta, magis mens. X Quae enim toto die nos satipare. vr ereque seren inclinato iam die in cerebrum assiliunt, nocturnasque intemperies excitant,aut saltem men- , temiis occupatam detinent, ut somnus non sieplacidus, sed obiectis imaginibus identidem in
Ex his qui se bmersi sunt, virorum cadauera
s 'ma forminarum ver. prona Uitare, e ' emptoquepulmone non cmergere.
COMPERTUM est apud Belgas ouod Plini Mose V
sis etiam testatur,corpora virorum, ubi submerio sunt,supina,atque erecta in ccrium facie: mulie
197쪽
xum verb prona,vultuci; in fundum inclin. ato, suitare. Quo natura creditur pudori sexus consului sic ne ea in conspectum venirent, oculis , hominum exhiberentur, quae decentius obteguntur. Mihi vetaro ea excogitata est ratio, quod mulier ventricosa sit,protensoque utero,ac conceptacula laxiora ob tineat,magisq; patentia, aluum, intestina, meatus. Urinarios, ubera fungosa ac praetumida, quae quoniam ubertina atque assilien ex humore impletur, degrauari ventrem pondere atque aquarum di
simile ab stentione contingi deorsumq; ferri. Quod ipsum triculis fia-inutriculis ac vasculis perspicimus Dbturatis, quo tanti . rum pars,quq aerem continet,sublimis existit; quae humorem,subsidit,ac deorsum voluitur. Idipsum Ouum & in ovo animaduertere licet,quod falsugini inie. . ambra du- ctum fluitat quidem,sed pars cui pondus iness, prerini immisse mitur ac subsidit:pars aere oppleta illa scilicet, ius licvti rupto putamine lacunam exhibet, ubi per uetusta sunt ac subolida,eminet, sursumque nititur. nisi capaciores meatus ac conceptacula anas liora huic sexui natura indidisset, qua cedo ratione ac Mullis Uro modo cocubitus perfici posset Quid coceptui ac sis lares gcstationi, qua tacitis auctibus intumescit uterus, chimeatus atque incrementum capessit foetus, esset adiumen toὶ Qui a laborioso anxioque partui, quo membra . distendi debent ac dilatari ut eniti pollit clementi
s iis, adminiculareturi Quid deniquc conserret in-α. fantis nutritioniὶ nisi uterus, eiusque sauces ac V itibulum ad eum modum essent constituta, hi sinita lidae, tamque decore protuberantes mamillae, qui tanta lactis ubertate scatent, ad eum Vsum essent' accommodaeὶ Cum itaque mulier omnes sinus ac cauitates ampliores habeat, multumque humoris imbibat, necesse est, ut ea corporis pars sitbsidat, ac diuexa constituatur, quae plus aquq concipit.Vir autem astricta habet ilia, meatus urinarios an-
198쪽
gustos, argumento quod mulie magis calculo periclitetur, aqualiculum minus protensum cO endicis ossa valida ac ponderosa, armos robustos, scapulas amplas, dorsi spinam cum vertcbrarum connexu firmam, pulmonem fistulosum ac prae- largum, ex quo viris vox grauis dc sonora, saeminae curer 1 1x vi
ob pectoris angustiam exilis de gracilis. om. m robustania indubie essiciunt, ut cadauera virorum insculinis exilis
dorsum, mulierum in ventrem innatent. Siquidem natura comparatum est, ut graue quodque deorsum, sursum autem leue feratur. In quam . causam etiam referendum censeo, quod aqua focati non confestim emergunt. Siquidem cum
corpus undique humore oppleri contingat, atque 'aquarum pondere degrauari, sursum eniti nequit, quandoquidem nihil aeris in se continet, omnis . que spiritus per aquae gurgitem excussissest, atque euanuit. Intra septimi vero diei, aut noni spatiucorpus dissi uir, soluitur, ac tabescit, multumque aeris pulmo concipit. Atque hinc est, quod no frates plebei j dictitare sole. at, Nono die rupto seL mersicineselcemersurum, non quod solliculus fellis disrum Mutipatur, sed qubdeae eo reliquisque conceptaculis uidis, atque aquae madore flaccidis, humoresessiuant. c 'sit,ut corpus attenuata carne sui dum essiciatur, ac pulmo spongiae instar fistulo
sus, concepto copioso aere, cadauer subducit, auiaeque restituit. hoc siquidem viscus aquae innata tes sulcit ac librat, &suo quisque illud habet ana plissimum, multis 4ue foraminibus perui uni atq;. implicitum , quo diutius anhelitum cohibere pota
rest, fundoque longiori spatio inhaerere. Sic enar xantem audiui D. Ves alium excellentis ingenii. ς μμ ρ sum in q; eruditionis virum,Maurum quendam urinatorem,Ferrariam ex triremi adductu, quinnus longi' producebat voce,ac cotinuo clamore,
199쪽
absque respiratione insistebat diutius, quamqua. tuor robustissimi pugiles: Idem rursus cohibito suppressoq; spiritu ac naribus,oreque occluso,abs
que ulla halitus animaeque reditione, cum illis certabat. Quo naturae munem hoc erat conse qinitus .ut semel atq; iterii captus elapsus sit, mer tagoq; aut similis, intima maris per semihorae spatiupenetrans, captiuitatis iugum morte acerbius excussit. Hoc itaq; commodi cuiq; praestant ampli in ' pacesque pulmones. Vt celeriter iter conficiar,ut na 'tandi peritus, diutius aquis incumbat, ut in flue
ta delapsus minus cito demergatur,ut 4; aquis su rista' focatus post paucos dies emergat. Quod si mortuo larg. 4ς iit spirandi folles eximantur, quod piratas quos. commo iv dam factitasse audio,fundo inhaeret, nec inquam sursum nititur, quod spiritus, aerisque adminicum
Submersorum corpora, ubi emergunt, atque ina Mectum producuntur. Thm corct qui W-terempti, confossique sunt. praesentibusa - cis,aut eo,qui interitus causa istis extitit naribus, aliaue corporis partesanguino profundere.
CVM multa sint in rerumatura quae nobis admirationem,stuperemque incutiant, tum illud in - ter praecipua reserendum censeo: quod sanguis ex rami sim vulnere interempti profluat praesente illo, qui id. morigistro' inflixit eiusque ficinoris est conscius, dc quod i mersorum cadauera aquis exempta,ex aliqua cor- poris parte sanguinem profund. ant,si praest' sit inicorum aliquis, plerumque tam rubrum ac sic : Iidum quasi facultates,spiritusque vitales qui his morcs agitant,nondum essent sopiti. Nam id ob
200쪽
. struatum est Magistratu praesectoque totius Bel 'picae,qui corporibus, quocunque fati genere ex oti Animantur,adesse selent,eaque conipebare propuli priusquam sepulchro inserantur. Qua autem .' ratione haec fiant, non promptum est cuiuis expe dire Scio equidem mortuis ad tempus vim veg tantem inesse,qua,crines,Vnguesque succrescunt, . Si umore insito calori externo suppeditante alimen tum. Sic stirpes fruticesque amputatae,aliquot di. .e itierum spatio frondescunt,ac flosculos proferunt, ζ' si irrigari, fouerique aqua contingat. Subest enim, insitaque est vis quaedam naturalis cauliculis,qua Ma radice sitiit consequutae, quae ubi euanuit,aresciit,.solia, floresq; decidunt. Sic fieri potest, ut sanguis
qui in venis delituit, agitaio motoque corpore e rumpat. Videmus enim tales a baiulis ac vectori- bus in terram subduci, ac modo pronos, modo su - pinos costitui, sursumqhac deorsum deuolui. QO, 'fit ut venarii ora reseretur ac dehiscant,tu sanguis qui nondum genuina natura, aut colorem exuit, Ecorpore profluat. In his autem, qui iampridem exanimati sunt,ac serius reperti,non sanguis rubicundus: sed cruenta qu dam sanies ex vulnere consocs distillat. Si vero casu vel ruina, vel denique oppressi sunt parte, qua meatus corporis patescunt, clanguinolentus liquor emanat, nempe aut per os, nares, oculos,aures insernasq; sedes. Sic plerum videmus ex fluido laxoque cadauere, ubi duobus tri busque diebus: seruatur insepultum , sanguine
commixtum liquorem profluere, cum vespillones
crebro motu,atque agitatione,feretrum ex humeris gestant. Boues quo que ac tauri post ianienam laquearibus affixi solum ac pauimentum sanguinis stillicidio cruentant. amobrem coniicio simili causa iam memorata proficisci. Caet tum illud mihi vero magis cosentaneum videtur, '