장음표시 사용
181쪽
is6 DE OCCULT. NATURAE ferunt, quod in apoplexia & lethargo, qusq; in
teneriorem aetatem, Jc sexum muliebrcni impotentius tauit Epilepsia spectare licet. Vetere , recla mante Hippocrate, in peculiares Diuos morbum qMin reser Comitialem reserebant. Cum enim proxime ad diu. stantes tam subito miseros conuelli prosterilique viderent, existimabant vel diuos aliquos illis in festos, vel malos Genios hanc calamitatem cla deinci; inserre: quocirca vota illis nuncupabat, ta . bulasd; votivas erexerat. Hinc nostra clas Epilepsi agis, uia amin. multas species di lcriminat,atque aliam Diam bis uis Ioanni Christi pr coni,aliam Cornelio, Hubcrtoque assionat, quorum simplicitati ut neminem decet insultare: ita sensim illam persuasionem illoirum an inais eximendam censeo, quo in naturales causas ista reserenda intelligant. Pro habitu siqui dem &constitutione corporis, pro organorum ac ni eatuum amplitudine vel angustia, proque humoris viscosi redundantia, varias diuersas que dissere tias percipiunt, ac mutationes subeunt hinc abj v lulant, canumq; more latrant, alij sibilant ac den Morbi dif- tibus strident nonnulli clamores edunt horredo' ' -- atque intenti iis vociferantur: non desunt, qui pror sus obmutescant, cerebro praesertim oppleto den- . sis humoribus, oppres que di aphragmate, atque
occlusis respira di fistulis. Qii' fit, ut spirit' in osten '
sec5 meare nequeat,atque ultro citroque recipro care, qui omnium acerbissime mihi torqueri vi . Lumt morbos dentur. Horum autem symptomata grauius inua humidos ex- lescunt, ac saeuiora efficiuntur, cum vel lutia imple ri vel, inchoari incipit,aut ubi ea cor vel cerebrum 'bsidet. Tunc enim humores maxime redun ciant,praesertim ubi post Aquilonem Austri spirare coeperint, venti ut turbulenti atque insalubres ita
frigidi & humidi. Siquide hum da corpora, cibo, Eue&caelo utentes humido, huic malo sunt ma comistulis peruit. yboris. S.
182쪽
gis opportuni, morboque comitiali exposti: ac gumento quod impuberes ac sceminae potissimuco infestantur, quibus nisi circa annum quintum& vigesimum,augescente calore nativo, qui sicci iis temperamentum inducit, desinat, ultraq; eam aetatem producatur; ad morte comitari selet, hoc est,hon nisi mors finem morbo imponit,eoque vi ta terminatur. Cum igitur tam euidens sit causa morbi Comitialis, persuadendum censeo imperitqplebi no alii, referendum,quam in naturales humorum motus, quo minus exhorrescat homines,
ubi spectare cogantur os rabidum ac distortum, genas inflatas, buccas humore spumab; turgidas: ted illos adire ne metuant,atque aliquod lenimendolori medelamque adferre curet. Hoc siquidemessiciunt spectatores meticulosi ac trepidantes, ut Di tis multi se crudeliter dilacerent, caputque postibus habu hi ac solo illidant,vique multi deplorati iudicentur, mitio . eosque efferri csi tinga ac sepulchro destinari, antequam anima in auras proruis euanuit. Compe tum enim habeo nostra dc auoru memoria,nonnullos effracto capulo reuixisse. Quamobrem lege cautum esse conuenit, ne Libitinaris ac
ne praepropere, quos mortuos existimant, extin ue animae speciem praebere vident, loculo in- .cludant, eos praesertim,qui apoplexia, aut morbo comitiali, uterique stragulatioue suis cantumcum in illis nonnunquam delitescat anima, tuae rursus corpus spiritu vitaque imbuit. In contagiosis au- ρ tem febribus, vel clim peste feriuntur homines, nonecesse est, nec consultum arbitror tam anxie obseruare, cum statim a morte serpat contagio,a que astantibus labem inserat. Minus autem periculi imminet ijs,qui vivis peste correptis adstan insectisque obsequium praestant, quam ubi morientibus assistunt: tunc enim se diffindit contagio, atque
183쪽
th ire. -- atque ad obuia quaeq; dimanat. Simile enim qui Ldam corporibus recens extinctis euenit, quod ce
tinctis λι-- reis,licli iisq; ac stinalibus quae accensa nulla graue lentiam naribus offundunt:at extincta, flammaque sopita tetro undiq; fumanti que odore coe . nacuIu complent. Ita plus periculi imiminet,ubi animam exhalatibus pr sto sunt,quam ubi aliquid adhuc vitae superest, aut ubi horas aliquot extincti stigent ac rigescunt. quod si paulo diutius, supra que legitimum tempus huiusmodi corpora rescr-ues insepulta, olida essiciuntur cadauera, sensim-: que mephitim exhalant,ac sanie taboque dissiliunt. quod in apoplexia, si igidisque cerebri inorbis r ro contingere solet, niti vel status coeli sit calidus,
Iguvioni u corpora Obesi existant. si non impediant, iubim ei re- Vel tale quidda Obsistat, no nisi elapse triduo huiussi stilatu modi corpora inhumanda. Siquidem expleto dii arum & septuaginta horarum curriculo, humoressisti contingit mouerique desinunt, quod luna eo temporis spatio,vnum Zodiaci signum peregerit, cuius vi humorum decursus in corporibus perficiatur. Qiny ratio effectae dicitur, ut Christus cap
tata occasion e Lazarum quati iduanum in vitam
tibi' r postliminio reuocarit,nequis calumniari possiti
tum non fuisse mortuum sed animi deliquio corremm msς ptum ex ementita morte reuixisse. Ipse quoq; cum negotium salutis humane sua morte ac resurrectione peregit,eandem occasionem arripuit. Siquidem praeter id, quod lateri vulnus laethale esset insicctum,totum triduum peregit in monumento, quo omnem ansam praecideret ijs, qui sinistre parum que reuerenter, nec satis pro dignitate de illius morte & resurrectione sentire possent, omniaque illius dicta facta=e rapere in calumnia man quo
errore ac vesania Iudaei etiamnum persistunt. Co
tertim cum morbi, qui mentem homini eripiunt,
184쪽
tam sint tarmidandi,vr nemo non astantium hor rore concutiatur ac contremiscat: facturus sum operae precium , si remedia, eaque praesentanea nec ex triuio petita adiecero, quo quisque etiamare medica alienus, se suosque munire possit,a que ab iis immunem praestare. Et quoniam omnes cerebri morbi pr sertim, qui ex frigido humo reconsistunt,inter se sunt amnes,singulis indiscriminatim possunt accommodari, nempe incinoriqdetrimento, vertigini, palpitationi,tremori, epile-ysiar,lethargo,apoplexi nocturnisque ludibrijs,a 'ue inciri orum suppressionibus, qui morbus ἐφι- λτης Graece dicitur. Inter innumera quae his ma lis obsistitiit ac medentur, quatuor potissime essi
cacissima comperi,non tam experimento, quam ratione comprobata,Semen Pconiae orbiculare ac
nigricans, nam angulosum & coccineum rubor que perfusum, ad haec inefficax est. Scyllae radix turbinata ac bulbacea. Cranei humani ramenta. Fruticulus aut virgultum, quod Viscum vocant.
Quorum effectus, dc qua ratione illos perficiant, singulatim demonstrare pergam Peonia Galeno non minus decantata, quamvras rio, ita asca Catoni, non solum a qualitate Elementari, sed , totius substantiae vi, ac proprietate sp ifica hunc 'morbum expugnat. Pueros autem, in quibus vis morbi minus valida, etia a collo gestata hoc morbo collapsos erisit. Discutit enim consumit que humorem pituitosum, qui huius morbi est seminari .um. Intus vero exhibitae huius baccae, etia in adulatis efficacius id praestant . Siquidem statuos n.
imbutumque veneno humorem absorbet, ac corpus ad temperamentum calidius, sicciusque perducit. Hoc autem semen praestantissimum non
nulli assierunt, quod a Peoniae , quam masculi
185쪽
noni ille designat, primas tura emergit. Diuenini stolones, hoc est, inutiles frutices culmosque cisin tos,ac semine destitutos proscrt. Vbi vero persei eadoleuit, siliquis dehiscentibus, hinc baccas atro
colore politas, hinc acinos coccineo flagrantique rubore nitidos, ostendat, nigricas semen in usum i seruandu, non tamen ea vanitate, ac superstitione, ut sequentis anni semen credatur inefficax,cum a decimo partu etiam qui emersit scutus, praesentaneam vim habeat, modo necariosus sit&evanidus.
- , Scylla facultate & virit,' Peonia superior mirifica rhesiis, habζt, non solum in epilepsia, sed omnibus Messia. Π Oxbi ,qui ex lenta pituita, viscosisque humoribus
contrahuntur, in quacunque corporis parte cons- stant. Est enim vi absterseria, qua tenacia quaeque dis luit In quem usum ex eo consecta Oxi melitisa me exhiberi solet cochleari mensua a,quq quoniam
v insigni est amarore, cum Serapio de stegade illam diluo. nucisq; myristicae seu muscatae pauxillii ad misceo aceto quoque Scyllitico subinde os collui
praecipio,sic ut pauxillum deglutiant. . . auium - Porro Crani j humani scobes, aut ramenta prae sequelan sentanea quoque experior in exici andis humori M. bus, qui huiusmodi morbos inferunt,si pars aliqua ex masculi calua, lima accurate contri ta,mari: milial I lieris vero, aiuliebri sexui exhibeatur, idque cx VL .no,vel oximetite Scyllitica,non sa ne occulta omnino proprietate,sed quod Valeter exiccet: qua ratiό- ne coagulum, sanguisque leporinus discnterias, ossi humara aliaque profluuia compescit. Sic usu atque experi comitiali entia compertum habeo:Ossa humana dissenteri morbo ido. cis ex vino rubro ex hibita, fluxum sanguinoletu rico hibere astrictiora ratione, ac vi exiccante, quod efficaciter etiam praestat faei itium. hoc es Nynia Arabica. Praesertim si momentum
succini marini, quod vulgo Sparma coeti dicitur, admisceas
186쪽
siam; sceas. Supradictis est cibi proxima ne dicam i cum masu petior Viscu, eo opinor nomine insigni tu, quod a cinis seu baccis glutinosus humor subest, qui di c iragiti attritu sentescit, neque enim ea voce designa hi m. tur viscilago venenata, muccusq; glutinosus, quae Ixia dicitur, quali riguam inflammari,Omniaque intranea conglutinari contingit, sed planta fruti cosa, qua nihil apud sacerdotes Galliae,quos Drui das Cysar vocat, fac ratius, nunquam in terra, sed V perenni virore in Ilice & Quercu nascens, non ex seimine, sed ex palumbi,turdique cxcremento. Frutex saepius mihi conspectus cst cubitali altitudine,
colore intus porraceo, ac viridanti, sor s subsusco, folio bu i vergente ad croceum. Quod Omnis eri ditionis parens, dc quo nemo in cognitione rerum versatior eleganti carmine comino strat Virgilius: . Tulis erat oecies aurifrondentis opaca inice, sic leni crepitabant bractea,ento:
Fronde viserenoua, quod nou tua seminat arbos, Ei croceosaetu teretes circundare truncos.
reus, si folijs in linto vimine ramm ricomos generans Minos, atque arbore sirtus. Quo indicat Poeta, nulla re magis cedere mortis xos insultus, morbosq; cerebri laethales expugnari, quam aurei huius fruticis usu & medela. Humoressi quiderii tenaces discutit, extenuat, exiccat, in OG
boque comitiali mirifica vi medetur, puluisculo huius vino meracissimo assiimpto Restatiam, ut Alcis vires excutiamus, quod ani mal Caprarum esse generis , sed maiori corporis incomole, Caius Caesar in Commentariis testatur. Iri Selandri inibitis Tragelophus, seu hirco ceruus dicitur,assi misis Rupicapreis, quibus Iudaeis vesci fas erat. Perigas. Huius ungula prssentanea vi pollet aduersxit mor- Ω-.st, is
187쪽
bum Comitialem, quod multis experimetis con Ris δε--habeo, licet ratio mihi visa sit obscuribri psi excitat. Belga , quod regio plus satis humida
V frigida quest, atque Auster contincter spiret ven- . torum insaluberrimus, complures huic morbo ob noxii ad eb, ut in compitis ac triuiis miseradas p istacula hominum oculis exhibeatur, sicut parum . . ad hoc remedium tanquam λεξό ροικον, hoc est, quod malum depellat, cofugiant. Mihi sane semel . - . atque iterum contipit, Vt muliercula quaedam in edium nostraru vestibulo, tanquam fulmine concideret: quod ubi essem conspicatus,' accedo propius,atque annuli gestamen, cui Alcis particula inserta erat, digito, qui infimo proximus est, insero: illa euest igiberexit se in pedes, potu queres cillata iter inceptum alacriter peragit. Altera stupdam cum domo abessem,pro foribus edito clamo re insolito, de repente in terram concidit, soloque - caput illi sit. Ibi unus ex familiaribus Alcis partem palmae imposuit, manuque in pugnum complicata, qu bd annulo i nclusa non puci, morbum confestim depulit. Haec fieri crediderim specifica vi, oua ratione abditaque proprietate substantiae, vel qubdexi Dris admota mia exiccandi discutiendique potestate polleat.' morbos mia Porro nisi esset res solida, statui posset enluxum
icant. quendam emanare, qualem stores, olentesque herbae effundunt. Quod tamen fieri posse persitasum habeo, licet emanantes spiritus tenues uni, atque aridi minime iue vaporosi, a deis vrsensui minus existant expositi, ab eoque non nisi latenti xi per . 'cipiantur. Sic lapides, gemmae, aurum, ferrum, a que aenea quaeque occultam quandam vim cxps-rant,sed agitatione concalefacta aut eorum nonnulla ignita, manifestius odorandi sensum exci
tant, seseque corpori potentius insinuant. Qii odipsum percipimus, cum celeri, rapidoque motu ro
188쪽
seseruescunt vel cum equi serrata ungula sc stra s QEa ν ta seriunt, ut ignescant. Continuo enim fuligino- tisferaidissus ac retorridus odor in aera se, aurasque diffvn licibus dit. Quod si effectus huius causa non sit satis eui scintillansibis dens, nulla ille probabilis ratio excogitari possit: saltem ea vi ista perfici statuamus, qua monocero. Vnicornis iis cornu aqua vinoq; immersum venenata qu*q; venenis OD discutit, atq; araneas contactu conficit. De lapillis fisti . qui hirundinum ventri eximuntur, tum qua vi epiles si e medentur,alio loco dicetur.
um at ut morbi longisint ac diuturni, ne a- .cile medicamentis cedant 'defebres reci divae, undeque induciae, atque intermissis. scire omniis interes t ire quisfacile morbo temetur,aut ut illam cis. excutiat.
, MORBI diuturni, quique in longiim tempus - producuntur,non inscite componi possunt, dissi cili,longoq; itineri ac spinoso quod homo inuali π si
dus,parumque nrmo corpore, denique lunarcina- ,
tus ac mole degrauatus cogitur pedibus emetiri. I μ' 'pse propter itineris difficultatem,atq; oneri S molestiam cunctantius piogreditur,premiturque grauius, quam si vehiculo illum prouehi contingar, vel ab obsequioso facundoque comite aliqua Oneris parte leuari. Cum autem ob multas variasque .causas nahrbos protendi, atque in longulempus protralai contiingat, inter caeteras illa mihi visa est OV praecipua: Quba intermitia, primosque morborum instillus , syncerum fidumque medicum accire negligant,qui praescripta salubri diaeta ac medicamentis opportune silmmaque dexteritate adhibitis
naturet imbecillitati pollit adminiculari illam itue artis praesidio fulcire. Est siquide Medicus naturae
189쪽
administer, eiusque saluti ardenter inuigilat, ae conseruationi totus incumbit. sit, victimia ignorent, quid ipsis vel prosit, vel cssiciat, nullod 1crimine, nulloque delectu vitiosos, prauosque ci bos etiam in ipsis morborum accessionibus insultuque ingruente ingerant, quibus oppilatio ac pi stredo augescit, morbusque vires colligit,atque ο- 'mnis corporis vigor labascit. QDd si in Autunia , auim morbi incidant: Morborum siquidem cursus redit actus in orbem, Atque insesua per vestigi voluitur onus: Iam gemma cooritur diuturnitatis causa, partini
ob copiam frigidi viscosique humoris, partim ob. lentorem, ac tenacitatem. Autumnales enim hi
bernaeque anni partes refrigerant, densantque humores, ac tarditatem iiiij ciunt, causasque diutius immorandi innectunt. fit, ut non facile motabi desinant, aut discutiantur, quod humores cra sescant, ac concreti sint, cutisque minus spirabilisaimili ara ςxistat. Vt enim pix, cera,s euum, resina,omnisque fuit E suxilis materia hibernis mensibus indurescit,mi nusque cedit tractantis fingentisque articulis: sie frigido statu coeli humores aegrE liquescunt, ac diuoluuntur. Argumento quod hyemali tempore minus sudoris erumpat, quapropter qua Vel, ὸ de- menter abstergent, ac meatus expediunt, exhibe- hic dis do--conuenit. Non secus enim humorum sordes ac distragmenta huiusinodi corporibus inhorrescunt. iquam sex aut amurca dolijs, quae aqua salsa, Vel muria macerari postulant,ac scopis defricari, quo
nitescant,omnisque odor quis sunt imbuta, aboleatur. Alioqui quidquid in illis reconditur, vitiat', atque acescit. mihi rectissime dixisse via. sus est Hippocrates, impura corpora quanto magis nutrias, tanto magis lςdes. Putrescit enim alimen tum, ac corrupitur vitiosis humoribus admixto, coquet
190쪽
oci; fit, ut diutius cu malo luctetur, aut siquando medici industria aut naturqyiribus morbus mit scere coeperti oborta leuissima occasione, recru- descit,ac redintegratur. Nouasi quidem recensque corniptio ac putredo corpori inducitur,qua comitaturi cedus odor,& graveolentia,quam etiam ex in halitu percipimus, quae per corpus late diffusa spi .. ritus Vitia caloremque natiuum, quod perspira. . filo inhibe atur extinguit. Quo spectat illa Hil Q atis sententia:Si qua vestigia, vis que reliquiae in
corpore resideant, morbos recidi uos excitari, se bresque reaccendi: neque enim alim tum in coriapus assiimptum vires auget, sed praui succi admi
xtione corrumpitur, morboque datincrcinctum, quod in quartana, hothisque ac spurijs tertianis i perspicimus, cum Medico non acquiescunt, nec commoda victus ratione Utuntur. lmermittuntur tamen hae sebres praebentq; inducias, quia ex tra venas humor consistit, atque a corde est remo
tior. In continuis autem febribus indesinenter af Hsigi homines contingit ; ob acres mordacesci; fu mos inflammati sanguinis, bilisque accensae intra i
capacitates ductusque venarum, qui clim non ha-
beatit liberum exitum ac perspiralsi, e directo cor atque hepar feriunt, suaque putredine ex oppila 'tione coorta inclementius infestant quam si foras extra que venas effundi contingat. Siquidem cum magna sit humorum copia, ac putredo vehemes, ρ 'magnaque huius ad putrefactionem proporta o, q*- sanguis enim ex calidi & humidi qualitate promptius putredinem concipit fit ut contineter haese . Dres saeuiant, ac celerrime ad statum properent. Vnde Hippocrates morbos Vltra decimum quar-ci' i tum diem non produci asserit, notantiquam vero, ubi materia furiosa est,ac turgescit, quinto die, se- 2 'rtinio, nono, veIγndecimo terminari. Contrario η - L 3 modo