M. Tullii Ciceronis Orationum pars 1. 3.. Cum correctionibus Pauli Manutii

발행: 1554년

분량: 710페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

LIBER III.

praediis populo caκtum est . si non putas caustum ; scilicet tu praetor in mea bona, quos noles, immittes me ad measfortunas defendendas accedere non si na, operaepretium est ipsam legem cognscere. dicetis eundem conscri isse, qui illud edictum de haereditate. EX OPERE FACIUNDO . QVAE PV. PI L L I I VN II . dic, dic, quaeso clarius. c. VERRES PRAE T. VRB. ADDIDIT. corriguntur leges censorie: quod enim uideo in multis ueteribus lembus, Cn. Domitius, L. Metellus, L. Casssius, Cn. Servilius censores addiderunt , uult aliquid eiusmodi c . Verres . dic quid addidit. I D EL. MARCIO, M. PERPEN A CENSO ni BVS R ED E MERI T, EVM SOCIUM NE ADMITTITO, NE, E EI PARTEM DATO, NE E EI REDIMlTO. quid ita lne uitiosum opus feret' at erat probatio tua. ne purum

locuples esset at erat, ere esset amplius, si uelles, punti cautum praedibus, o praediis. hic te si res ipsa ,si

indignitas iniuriae tuae non commouebat ; si pupilli erahamitas , propinquorum lacrymae, D. Bruti, cuius praedia subierant periculum ; M. Marcelli tutoris ductoristus apud te ponderis nihil habebat: ne illud quidem animaduertebas, eiusmodi fore hoc peccatum tuum, quod tu neque negare posses, i in tabulas enim retulisti nee eum defensione aliqua confiteri addicitur id opus usDLX millibus , cum tutores HS LXXX millissus id opus ad illius, hominis ini nissimi, arbitrium siedfecturos esse clamarent. etenim quid erat operis ' id, quod uos uidistis. omnes ilia columnae, quas dealba,

252쪽

ur , tu

n ur

IN V E R R E M. II 2tas uidetis, machina apposita, ista impensa deiectae,. demus; lapidibus repositae sunt. boc tu D L X millibus locavisti. atqui in illis columnis dico esse quae a tuo redemptore commotae non sint: dico esse ex qua tantum ted forium uetus delitum sit, o nouum induraesum. uὸd si tanta pecunia columnas dealbari pustassem, certe nκnquam aedilitatem petiuisseu . di ut uideatur tamen res agi, π non eripi pupillo : S IQUID OPERIS CAUSA RESCIDE. RIS, REFICITO. quid erat, quod rescinderet, cum suo quenque loco lapidem reponeret QV IRE, DEMERIT , SATIS DET DAMNI INOFECTI EI, QUI A' VETERE REDEMOPTORE ACCEPERIT. deridet, cum sibi ψα sum iubet satisdare Rabonium. PECUNIA PRAESENS SOLVATUR. quibus de boni, ' eius, qui, quod tu D L X millibus locasti, HS LXXX millibus effecturum esse clamauit. quibus de bonis pupilli. cuius aetatem , solitudinem, etiam si tutores non essent, defendere praetor debuit: tutoribus defena dentibus, non modo patrias eius fortunas, sed etiam bona tutorum ademisti. HOC OPUS BONO SUO GOQUE FACITO. lapis aliquis Oes dendus, apportandus fuit machina suus an illo non saxum, non mater ies aduecta est: tantum operis sed in ista locatione fuit, quantum paucae operae fabrorum mercedis tulerunt, et manupretii machinaei utrum existimatis, minus operis esse, unam columnam effere ab integro nouam , nullo lapide rediuiuo ; an quatuor illus reponere ἰ nemo dubitat, quin multo maius sit

253쪽

LIBER III.

non m secere. Ostendam, in aedibus priviatis, longa disticili a uesitara, columnas singulas ad impluvium

HS x L millibus non minus magnas locatas. sed in eaptum est de tam persticus illius impitisentia pluribus uerbis distulare, praesertim cum iste aperte tota lege

omnium sermonem, at ne existimationem contempserarit , qui etiam ad extremum conscripserit, R E D I v IVA SIBI HABETO. quasi quidquam reo

diuini ex opere illo tolleretur, ac non totum opus ex rara

diuinis constitueretur. at enim pupillo redimi non liceis bat, non necesse erat rem ad ipsum peruenire, poterat aliquis ad id negotinm de populo accedere. omnes exta clusi sunt non minus aperte, qnam pupillus. diem praestituit operi faciundo cel. Dec. locat circiter Idus Sept. angustque temporis excluduntur omnes. quid ergo' Radibonius istam diem quo modo assequitur' nemo Rabonio molestus est, neque Cal. Dec. neque Nonis, neque Iditibus. denique aliquanto inprouinciam iste procissitur prius, quam opus effectum est. posteaqwam reus fassus est, primo negabat opus in acceptum referre posse. cum instaret Rabonius, in me causam conferebat, quod tum codicem obsignassem. petit a me Rabonius, amicosa erat, facile impetrat. iste, quid ageret, nesciebat. si in acceptum non retulisset, putabat se aliquid defensionum babiturum : Rabonium porro intelligebat rem totam esse patefacturum: tametsi quid poterat esse apertius, quam nunc est, ut uno minus teste haberet Rabonio opus in acceptum retulit quadriennio post, quam diem operi dixerat. bac conditione, si quis de ροαpulo redemptor accessisset, cum die caeteros redempto.

254쪽

I N VERRgΜ. II 3νει exmisisset, tum in eius arbitrium ac potestatem Menire nolebat, qui sibi ereptam praedam arbitrareritur . nam quid argumentamur, quo ista pecunia per. Menerit c fecit iste indicium. primum cum uehemen tius cum eo D. Brutus contenderet, qui de sua pecuαnia HS DXL mi id numerauit; quia iam iste ferore non poterat, opere addicto, praedibus acceptis, de D L X millibus remisit D. Bruto C X migratia. boe, si ahena res esset, certe facere non potuisa sit. deinde nummi numerati sunt cornificio: quem

scribam suum fuisse, negare non potest. postremo φηsius Rabonij tabuia praedam illum istius fuisse claumant. recita nomina Rabonii. hic etiam priore actiosne Hortensius pupillum Iunium uenisse praetexatatum in uestrum constedium, π testes secηm, pauimo testimonium dicente, questus est: er me popula riter agere, atque inuidiam commonere, quod pue rum producerem, clamitauit . quid erat Hortensi tanadem in illo puero populare quid inuidiosum Graeacbi, credo, aut Saturnini, aut alicuius hominis eiusa modi produxeτam filium, ut nomine ipso, memo*ria patris animos imperitae multitudinis concitarem .

P. Iunii erat, homini, de plebe Romana, filius: quem pater moriens tum tutoribus, o propinquis, tum leugibus, tum aequitati magistratuum, tum iudiciis ueα priscommendandum putauit . hic istius scelerata lοαcatione , nesertos latrocinio, bonis patriis fortuniis omnibus stoliatus, uenit in iudicium ,si nihil aliud , saltem ut eum, cuius opera ipse multos annos est in sordibus, paulo tamen afritius vestirum uideret.

255쪽

itaque tibi Hortensi non illius aetas ,sed causa; non ue stitus, sed fortuna popularis uidebatur . neque te. tam commouebat, quod ille cum toga praetexta, quam quod

sine busta uenerat: uestitus enim neminem commouem

bat is, quem illi mos, ex ius ingenuitatis dabat: quod ornamentum pueritiae Dater dederat , indicium, atque insigne fortunae, hoc ab isto praedone ereptum es, Irauiter er acerbe homines ferebant. neque erant bael a crymae populares magis, quim nostrae, quὰm tu. Hortensi, quim horum , qui sententiam laturi fiunt. ideo quod communis est causa , commune periculum ;communi praesidio talis improbitas, tanquam aliquod incendium, restinguenda est: babemus enim liberos paruos: incertum est , quὰm tinga nostrum cuiusque uita futura sit: consulere uiui ac prosticere debemus,

ut illorum solitudo, π pueritia quamsirmissimo praeusidio munita sit: quis est enim, qui tueri posit liberum

nostrorum pueritiam contra improbitatem magistra ratuum ' mater credo . sicilicet magno praesidio fuit Anmnia pupillae mater, foemina primaria : minus, illa deos

hominess implorante, iste infanti pupillae fortunas patrias daemit . tutores ne defenderent f perfacile uerσapud istiusimodi praetorem, a quo M. Marcelli tutoris in causa pupilli Iunij o oratio, uoluntas, Cr auractoritas repudiata est . quaeremus etiam, quid iste in ultima Phrygia, quid in extremis Pamphylia partibus

fecerit, qualis in bello praedonum praedo ipse fuerit; qui in foro populi R. pirata nefarius reperiatur ' dubitaramus , quid iste in hostium praeda molitus sit, qui maanκbias sebi tantas ex L. Metelli manubiis fecerit, qui

256쪽

maiore pecunia quatuor columnas dealbandas, quam ille omnes aedificandas, locaueriti expediemus, quid diu cant ex Sicilia testes quis unquam templum istud asyexit,quin auaritiae tuae, quin iniuriae, quin audaciae tesstis esset quis a signo Vertumni in Circum maximum uenit, quin is in unoquoque gradu de auaritia tua commoneretur quam tu uiam thensarum, atque pompae eiusmodi exegisti, ut tu ipsi illa ire non audeas. te

putet quisquam, cum ab Italia freto disiunctus esses, soci s temperasse, qui aedem castoris testem furtorum

tuorum esse uolueris, quam popuIus R. quotidie, iudices etiam tum, cum de te sententiam ferrent, uiderent Atque etiam iudicium in praetura publicum exerculi: non enim praetereundum est ne id quidem. petita mulaeta est apud istum praetorem a Q Opimio: qui addus eius est in iudicium uerbo, quod, cum esset tribunus pl. intercessisset contra legem Corneliam, uia in tribuumtu dixisset contra alicuius hominis nobilis uolκntdutem. de quo iudicio si uelim dicere omnia, multi appelo lanae iadendis sunt: quod mibi non est necesse . tan αtumdisum, paucos homines, ut leuisime dicani , Arr gantes hoc adiutore Qes Opimium per ludum et iocum fortunis omnibus euertisse. is mibi etiam queritur,quod

a nobis i X solis diebus prima actio sui iudicii transaffusit ; cum apud ipsum tribus horis Opimius senator

populi R. bona, fortunas, O mamenta omnia amiserit.

cuius propter indignitatem iudicii, sepissime est adium

in senatu, ut genus hoc totum malesurum, ac iudicius rum elusimodi tolleretur. Iam uero in sonis Opimii

vendendis quas iste praedas, quam aperte, quim impro

257쪽

LIBER III.

se fecerit, longum est dicere, hoc dico: nisi uobis id hodiminum honestissimorum tabulis planum fecero, sim a

me hoc totum temporis causa putatote. iam qui ex calamitate senatoris populi R. eum praetor iudicio eius praefuisset, si olia domum suam referre, et manubias detrahere conatus sit ; is ullam ab sese calamitatem poterit deprecari ἰ nam de subsortitione illa inniana iudicum nihil dico. quid enim ' contra tabulas, quas tu protulimsti, audeam dicere' difficile est: non enim me tua solum et iudicum auctoritas, sed etiam annulus aureusscribae tui deterret. non dicam id, quod probare difficile est. boedicam,quod ostendam , multos ex te uiros primario, aiudisse, cum diceres, ignosii tibi oportere, 3κὀd falsum codicem protuleris: nam qua inuidia C. Iunius conflagrarat, ea, nisi prouidisses, tibi ipsi tum pereundum fuistse. hoc modo iste sibi, et saluti suae prosticere didicit, reα

ferendo in tabulas et priuatas et publicas quodgestum non esset, tollendo quod esset, semper aliquid demendo, mutando, curando ne litura appareat, interpolanodo: eὸ enim usque progreditur,ut ne defensionem quiradem maleficiorum suorum sine aliis maleficiis repertire possit. eiusdem modisubfortitionem homo amentissimus suoru quoque iudicum fore putauit per sodalem suum Curtium, iudicem quaestionis: cui nisi ego ui populi,et hominum clamore, atque conuitio restitissem, ex huc deeuria nostra, cuius mihi copiam quamlargissime factam oportebat, erepta esset facultas bonorum, cum is annuerat: in suum consilium sine causa subsortieα

Desideratur quippiam.

258쪽

Nr Is Accus ATIONIS IN C.'VER REM LIBER IIII. ORATIO VII. VLTAimihi necessario iudices praentermittendasunt, ut aliquo mom do de ijs rebus, quae meae fidei commisese fiunt,dicere: recepi enim causam Siciliae : ea me ad hoc negotium prouincla attraxit. ego tamen, hoc onere suscepto, π recepta causa Siciliensi, amplexus animo sum aliquanto amopliκs: suscepi enim causam totius ordinis: suscepi cauosam populi R. quod putabam tum denique recte iudiscari posse, si non modo reus improbus adduceretur, sed etiam diligens, ex sirmus accusator ad iudicium uentaret . quo mihi maturius ad Siciliae causam ueniendum est, relictis caeteris eius fartis, ac flagiti js ; ut uiri*bus quamintegerrimis agere, et ad dicendum temporis satis habere possim . atque adeo antequam de incommo αdis Siciliae dico, pauca mihi uidentur esse de prouinciae dignitate, uetustate, utilitate dicenda. nam cum omunium sociorum pro inciarumq; rationem diligenter basbere debetis: tum praecipue Siciliae, iudices, plurimis

itistismiis de causis: primum, quod omnium natisanum exterarum princeps Sicilia se ad amicitiam sidem spopuli R. applicuit: prima omnium, id quod ornamentum imperii est, prouincia est appellata: prima doumit maiores nostros, 3κam praeclarum esset exteris gentibus imperare . sola suit ea fide beneuolentias erga populum R. ni ciuitates eias in uia, quae semel in animu

259쪽

LIBER I III.

tiam nostram uenissent, nunquam postea deficerent,

pleraeque autem maxime illustre, in amicitia perα. petrio manerent . itaque maioribus in Africam ex bae

prouincia gradus imperii factus est: neque enim tam facile opes Carthaginis tantae concidissent, nisi illud π yxistumentaria subsidium , et receptaculum classibus nostii, pateret. quare P. Africanus, Carthagine deleta, i Siculorum urbes signis , monimentiis pulcherrimiseXornauit, ut, quo, uiditoria popul i R. maxime tatari. arbitrabatur, apud eos monimenta uidioriae plurim t collocaret. denique ille ipse M. Marcellus, cuius in

cilia uirtutem hostes, misericordiam uidit, idem caer lx i Siculi perstexerunt, non solum socijs in eo bello coissuluit , uerum etiam superatis hostibus temperauit,. Arbem pulcherrimam Syracusas , quae cum manu munitissima esset, tum loci natura terra , ac mari' claudebatur, cum ni consilios cepisset, non solum i , columem passus est esse, sed ita reliquit ornatam, ut e

set idem monimentum uisioriae, mansiuetudins, conratinentiae, cum homines uiderent, et quid expugnasset,

π quibκ pepercisset, er quae reliquisset. tantum ille honorem Siciliae habendum putauit,ut ne hostium lud; dem urbem ex sociorum inpula tollendum arbitraretur. - itaque ad omnes res Sicilia prouincia semper usi sumus:

ut, qui' id ex sese fosset efferre, id non apud eos nasci, sed domi noli ae conditum putaremus. quando illa frumentum, quod deberet, non ad diem dedit ' quando id, qμod op s esse putaret,non ultro posscita est'qκanαdo id, quod imperaretur, recusauit itaque ille Μ.cato sapiens cedam penarium re . nostrae, nutricem

260쪽

lari I

IN ULE R R E M . plebis Romanae Si illam nominauit. nos uero experti sumus Italico maximo difficissimos belu , flagiaem nοα bis non pro penaria cesta , sed pro aerario illo maiorum uetere ac referto fuisse: nam sine uti sumptu nostio, corijs, tunicis , frumentoq; suppeditato, maximos exercit κs nostros uestiuit, aluit, armauit. 3κid, illa, qκα forsitan ne sentimus quidem iudices, quinta sunt quod multis locupletioribus ciuibus utimur. quod habent propinq am, fidelem , fructuosami; prouinciam, qwo facile excκrrant, ubi libenter negotium gerant: quos partim mercibus suppeditandis cum quaestu, com pendios dimittit, partim retinet, ut arare, ut pascere, ut negotiari libeat, ut denique sedes, ac domicilium collocare . quod commodum non mediocre populi R. est, tantum ciuium R. numerum , tam prope ab domo, tam bonis fructuosiss rebus detineri. et quoniam quasse quaedam praedia populi R . sunt uectigalia nostra, atque pro inciae , quemadmodum propinquis uos ueastris praediis maxime delectamini,sic populo R. iucunada suburbanitas est huiusce prouinciae . iam uero boaminum ipsorum iudices ea patientia, uirtus , frugaliata q; est , ut proxime ad nostram disciplinam illam ue, terem, non hanc quae nunc increbuit, uideantur accera idere. nihil caeterorum simile Graecorum, nulla desidia, nulla lμxuria . contrasummus labor in publicis , pri vatisq; rebκs, summa parsimonia , summa diligentia. sic porro nostros bomines diligunt , ut bis solis neque publicanus , neque negotiator odio sit, magistratuum autem nostrorum iniurias ita multorum tulerunt , tit nunquam ante hoc tempus ad aram legum praeli

SEARCH

MENU NAVIGATION