M. Tullii Ciceronis Orationum pars 1. 3.. Cum correctionibus Pauli Manutii

511쪽

LIBER VI. lSγrMUe , saepe audierit , nonnunquam etiam in ananalibus legerit. conferte banc pacem cum illo bello huius praetoris aduentum cum idius imperatoris uis dioria, huius cohortem impuram cum illius exercitu inuicto, huius libidines cum idius continentia: ab illo, qui cepit, conditas, ab hoc, qui constitutas accepit, craptas dicetis Sγracusas. ac iam illa omitto,quae distersegne multis locis dicentur, ac dicta sunt: forum S racusanorum,quod introitu Marcelli purum a caede sertiautum est, id aduentu Verris Siculorum innocentium sanguine redundasse : portum Syracusanorum , qui tumem nostris classibus, o Carthaginensium clausiusfulseset, eum isto praetore Cilicum myoparoni, praedonibusq; patuisse. mitto adhibitam uim ingenuis, matresfami lius uiolatas, quae tum urbe capta commissa non sunt neque odio hostili, neque licentia militari, neque more belli, neque iure uictoriae: mitto inquam haec omnia, quae ab isto per triennium perfecta sunt . ea, quae conaiuncta cum illis rebus fiunt,de quibus antea dixi,cognoscite. Urbem Syracusas maximam esse Graecarum urs ibium,pulcherrimamq; omnium, saepe audistis. est iudices ita,ut dicitur : nam et situ est cum munito,tum ex omni aditu uel terra uel mari praeclaro ad alestum: oportus babet prope in aedificatione, astectus urbis incluses: qui cum diuersos inter se aditus habeant, in exitu coniκnguntur, confluunt. eorum coniunditos ne pars oppidi, quae appellatur Infula, mari disiuncta angusto, ponte rursum adiungitur, continetur . ea tanta est urbs, ut ex quatuor urbibus maximis const uredicatur . quarum una est ea, qκam dixi, Insula:

512쪽

IN VERREM. 2 o ia quae duobus portubus cincta, in utriusque portus ora Δου 'igni,dditums prouecta est: in qua domus est, qκε re i ni tis Hieronis fuit,qua praetores uti solent. in ea sunt ae- urii des sacrae complures, sed duae,quae longe caeteris anteceliάli lunt ; Dianae una, eν altera, quae fuit ante istius ad α

ventum ornutissima, Μineruae . in hac insula extrema

est fons aquae dulcis, cui nomen Arethusa est, incredibili αἱ magnitudine, plenissimus piscium : qui fluctu totus oαit m periretur, nisi munitione, ac mole lapidum a mari diseiunctus esset. Altera autem est urbs Syracusis: cui nomen Acradina est: in qua forum maximum, pulcher a.

rimae porticus,ornatissimum Prytaneum, amplisima e bin curia, templumq; egregium Ionis Olympi : caeterae tit' urbis partes una lata uis perpetua, multissi trun*errai, ' sis diuise,priuatis aedificiis continentur. T ertia est urbs, Iae, quῖdine parte Fortunae fanum antiquum fisit,t: et Tyche nominata est: in qua, μν gymnasinin amplis iramum est, π complures Hes sacrae : colit Ars ea pars, et habitatur frequentissime. χι arta autem est urbs; με , quia postrema aedi cata est , Neapolis nomina; ii tur : quam ad summum theatrum est maximum rpraeterea duo templa sunt egregia, Cereris unum, aia

rerum Liberae ; signum, Apollinis , qui Tne molesllocatur, pulcherrimum, maximum : qaod ille isti si portare potuisset, non dubitasset auferre . nunc ad

Marcellum reuertar, ne haec a me fine causa commmemorata esse uideantur . qui cum tam praeclaram

ηrbem vi, copi isq; cepisset, non putauit ad laudemiae, populi R. boc pertinere , hanc pulchritudinem , ex

, qga praesertim nihil periculi ostenderetur, delere,

513쪽

Sγracuse, saepe aucterit, nonnunquam etiam in ananaeibus legerit, conferte banc pacem cum illo bello huius praetoris aduentum cum idius imperatoris uisetoria, huius cohortem impuram cum illius exercitu inuicto , huius libidines cur, sitius continentia: ab illo, qui cepit, conditas, ab hoc, qui constitutas accepit, caraptas dicetis Syracusas. ac iam illa omitto,quae dilberse gne multis locis dicentur, ac dictasunt: forum S racusanorum,quod introitu Marcedi purum a caede seruaritum est,id aduentu Verris Siculorum innocentium sanguine redundasse : portum Syracusanorum, qui tum

or nostris classibus, π Carthannensium clausiusfuis;

set, eum isto praetore Cilicum myoparoni, praedonibus patuisse. mitto adhibitam uim ingenuis, matresfamistias uiolatas, quae tum urbe capta commissa non sunt neque odio hostili, neque licentia militari, neque more belli, neque iure vietoriae: mitto inquam haec omnia, quae ab isto per triennium perfecta sunt . ea, quae con iuncita cum illis rebus sunt,de quibus antea dixi,cognoscite. Urbem Syracusas maximam esse Graecarum urratium,pulcherrimam, omnium, saepe audistis. est iudices ita,ut dicitur nam et situ est cum munito,tum ex omni aditu uel terra uel mari praeclaro ad albedrum:

er portus babet prope in aedificatione, asteAus urbis inclusios: qui cum diuerses inter se aditus habeant, in

exitu nilinguntur, confluunt. eorum coniunctio

ne pari Vpidi, quae appellatur Infula, mari disiuncta4Musto, ponte rursum adiungitur, π continetur . ea tanta est urbs, ut ex quatuor urbibus maximis contuso

re dicatur. qisarum una est ea, quam dixi, Insula:

514쪽

IN VERREM. 24o quae duob:ss portubus cincta, in utriusqlie portus Oastiunt,aditumq; proiecta est: in qua domus est, quae re*igis Hieronis fuit,qua praetores uti solent. in ea sunt aedes sacrae complures, sed duae,quae longe caeteris antecellant 3 Dianae lina, π altera, quae fuit ante istius adi: ventum ornatissima, Μineruae . in hac Insula extrema est fons aquae dulcis, cui nomen Arethusa est, incredibili, magnitudine, plenissimus pisicium : qui fluetu totus oα periretur, nisi munitione, ac mole lapidum a mari dis, iunctus esset. Altera autem est urbs Syracusis: cui nomen Acradina est: in qua forum maximum, pulcher α.rimae porticus,ornatissimum Prytaneum, amplis ima est cliria, templumq; egregium Ionis Olympis: caeteraesurbis partes una lata uia perpetua, multisq; transilierrasis diuisae, priuatis aedificiis continentur. T ertia est urbs, quae, quod in ea parte Fortunae fanum antiquum fisit, Tγcbe nominata est: in qua, π gγmnasium amplissii ornum est,' complures Hes sacrae : coliturq; ea pars, et habitatur frequentissime. QiLarta autem est urbs ἔργα, quia postrema aedificata est, Neapolis nominae. tur : quam ad summam theatrum est maximum praeterea duo templa sunt egregia, Cereris unum, utiterum Liberae; signum, Apollinis , qui Tbe moles uocatur, pulcherrimum, maximum : qaod illa si portare potuisset, non dubitasset auferre . nunc ad

Marcellum reuertar, ne haec a me sine causa commmemorata esse Mideantur . qκi cum tam praeclaram

urbem vi, copiisq; cepisset, non pi tauit ad laudem populi R. boc pertinere , hanc pulchritudinem , ex

qua praesertim nihil periculi ostenderetur, delere, e

515쪽

extinguere. itque aedificiis omnibus, publicis er prisivatis , sacris , o profanis sic pepercit, quasi ad ea deafendenda cum exercitu, non expugnanda, uenisset. inornatu urbis habuit uictoriae rationem, habuit humaunitatis. uictoriae putabat esse, multa Romam depoνα ture, quae ornamento urbi esse possent: humanitatis, non plane stoliare urbem, praesertim quam construa; re uoluisset. in hae partitione ornatus non plus uictoraria Marcelli populo R. appetiuit, quam humanitas Dracusanis reseruauit . Romam quae astortata sunt, ad aedem Honoris atque Virtutis, items aliis in locis videmus . nihil in aedibus, nihil in bortis posuit, nihil in suburbano. putauit, si urbis ornamenta domum suam non contulisset , domum suam urbi ornamento futuram. S racusis autem permulta, atque Urτα reliquit , deum uero nullum uiolauit, nullum attigit. conferte Verrem : non ut hominem cum homine com αparetis, nequa tali uiro mortuo fatiniuria, sed ne pacem ctim bello, leges cum vi, forum, iuristactionem cum ferro, o armis, aduentum , O comi latum cum exercitu, o uictoria conferatis. Aedes Mineruae est in insula, de qua ante dixi: quam Marracellus non attigit, quam plenam, atque ornatam relira quit . quae ab isto sic stoliata, atque direpta est, non ut ab hoste aliquo, qui tamen se bello reli onum, σconsuetudinis iura retineret, sed ut a barbaris praedonibus uexata esse uideatur . pugna erat equestris Agalboris regis in tabulis picta praeclare . his autem tabu sis interiores templi parietes uestiebantur: nihil erat ea

te i

516쪽

IN VEROR E M. 26 Idum putaretur. bus tabulas M. Marcellus, cum omania illa uictoria sua profana fecisset, tamen religione impeditus non attigit. iste , cum illa iam propter diu αtinnam pacem, fidelitatem ; populi sγracusani μαπa,relimosa ; accepisset , omnes eas tabulas ustulit; arietes , cit rum ornatus tot secula mansierat, tot bella effugerat, nudos ac deformatos reliquit. er Marcessiss , qui , si Syracusas cepisset, duo templa sie Roam dedicaturum uouerat, id, quod erat aedi atκανκs, iis rebus ornare, quas ceperat, noluit: Verres, 3κi non Honori, neque Virtuti, ut ille,sied Veneri, πcupidini uota deberet, is Id ineruae templum stoliare conatus est. ille deos, deorum stoliis ornare noluit: bie ornamenta Mineruae uirginis in meretriciam domum transtulit . ut nil er Ieptem praeterea tabulas pu cberrime pietas ex eadem aede sustulit: in quibus earant imagines Siciliae regum, ac tyrannorum . εκα non solum pie torum artificio delectabant, sed etiam commemoratione hominum, ex cognitione formarum. ac uidete, quanto tetrior hic. rannus Sγracusanis Ferit, quam quisquam superiorum, cum issi tamen Omarint templa deorum immortalium, hic etiam deos rκm monimenta, atque ornamenta sustulerit . iam gero quid ego de ualuis illius templi commemorem ηmor, ne, haec qκi non uiderunt, omnia me nimis 4 gere, atque ornare arbitrentur. quod tamen nomo si linicari debet, tam esse me cupidκm, ut tot uiros primarios uelim, praesertim ex iudicum numero, qui yracusis fuerint, qui haec uiderint, esse temeritati, et mendacio meo conscios. confirmare hoe liquido iudices

517쪽

possum, ualuas magnificentiores ex auro atque ebore hperfectiores nullas unquam ullo tempore fκisse. inueredibile dictu est, quim multi Graeci de ualuaerum ba- rimm pulchritudine scriptum reliquerint. nimirum forsitan haec illi mirentur, atque efferant. esto. uerunta α amen bonestius est reip. nostrae iudices ea, quae illis puto enchra esse uideantur, imperatorem nostrum in bello rea u. lliquisse, quim praetorem in pace abstulisse. ex ebore di eiciligenti si me persedia argumenta erant inualuis: ea imdetrahenda curauit omnia. Gorgonis os pulcherriamum, crinitum anguibus, reuellit, atque abstulit: π ia, tamen indicauit, se non solum artisicio, sed etiam pres ititio, quaestuq; duci: nam bullas omnes aureas ex his Malliis,quae erant π multae,qgraues, non dubitauit auferre: quarum iste non opere delictabatur, sed pono etidere. itaque eiusmodi ualuas reliquit , ut, quae olim

ad ornandum templum erant maxime , nunc tanα

tum ad claudendum factae esse uideantur. Etiam ne di gramineas bustus suidi enim uos in hoc non minime, cum testes dicerent , commoueri: quia erant huius; i hi

modi, ut semel uid isse satis esset: in quibus neqvi maunu factum quidquam, neque pulchritudo erat ulla, te hsed tantum magnitudo incredibilis: de qua uel audire satis esset: nimium, uidere plus quam semel. etiamne id concupisti ἰ nam Sappho, quae sublata de Pota

neo est, dat tibi iustam excusationem, prope ut come dendum, atque ignostendi m esse uideatur. M. Ulla nionis opus tam perfectum , tam elegans, tam elabοσratum quisquam non modo prizatus, sed populus po* itius haberet, quam homo elegantisma , atque erisii, si li

518쪽

IN VERREM.' 242 tisimus Verres t nimirum contradici nibit potest: no strum enim unusinisque, qui tam beati,quam iste est, non sumus, tam delicati esse non possumus: si quan*do aliquid istiusmodi uidere uolet, eat ad aedem Felicistatis, ad monimentum Catuli,in porticum Metelli: det operam, ut admittatur in alicuius istorum Τusicula: ημm : stectet serum ornatum, si qκid iste suorum ae-llibus accommodauit: Verres haec habeat domi: Veseres ornamentis fanorum, atque oppidorum habeat plenam domum, uillas refertus. etiam ne bκius operaris studia, ac delicius iudices perferetis ἰ qui ita natus est, ita educatus, ita factus er animo π corpore, ut mκει

to appositior ad deferenda, quam ad auterenda signa esse uideatur. atque haec Sappho sublata quantum dera siderium sui reliquerit, dici uix potest: nam tum ipsis it egregie facta, tum epigramma Graecum pernobile incisum habuit in basii: quod iste eruditus homo, πGraeculus, qui haec subtiliter iudicat , qui solus intellii git, si unam literam Graecam scisset, certe non sustulisesiet: nunc enim quod inscriptum est inani in basi, declarat quid fuerit, id ablatum indicat . quid i signum Paeanis ex aede Aesculapi,praeclare fuctum, sacrum,etuli osum, non sustulisti quod Omnes propter pulchritηdinem uisiere , propter religionem colere solebant . 3κid ς ex aede Liberi simulacrum Aristet non tuo imperio palam ablatum est qκid 8 ex aede Iouis religiosis ia

mlim simulacrum Iovis Impe'ratoris,quem Graeci Urion

nominant,pulcherrime factum, non ne abstulisti quid ex aede Liberi paruum idud caput pulcherrimum, ηρd uisere solebamus, num dabitasti tollere t atque ille

519쪽

Paean sacrificiis anniuersarijs simul cum Aesculapio 'apud οῦ sillos colebatur. Aristeus, qui, ut Graeci ferunt, yil Liberistius, inuentor olei esse dicitur, una cum Lis ro patre apud illos eodem erat in templo cons ratus. Ioa 'Mem autem Imperatorem quanto bonori in suo templo

fuisse arbitramini ' bine colligere potestis, si recordari i inolueritis, suanta religione fuerit eadem sterie, atqμeforma signum illud, quod ex Macedonia captum, in ru

capitolio posiverat Flaminius. etenim tria ferebantur in orbe terrarum signa Ionis Imperatoris uno in geneare pulcherrime facta: unum, illud NIacedonicum, Vliquod in capitolio videmus: alterum in Ponti ore, o i liangustijs: tertium, quod Sγracusis ante Ve em p titi

torem hit. illud Flaminius ita ex aede sua sustulit,ut in capitolio, hoc est in terrestri domicilio Iouis, pone iret . quyd autem est ad introitnm Ponti, id, cum tam multa ex illo mari bella emerserint, tam multa porro lutis Pontum inuecta sint, usque ad bane diem inte; tu grum, inuiolatums seruatum est . boc tertium, quod inierat Sγracusis, quod M. Marcellus armatus, ni ictor uiderat, quod religioni concesserat,quod ciues, at que incola Syracusani colere, aduenae non solum uisi; re, uerum etiam uenerari solebant, id Verres ex temα ἡ.uplo Iouis pustulit . ut saepius ad M. Marcellum reuer*. di,tar iudices, sic babetote, plures esst a sγracusanis νημε et

aduentu deos, quam victoria Marcelli homines desi* hiideratos . etenim ille requisisse dicitur etiam Archime

dem illum, summo ingenio hominem, ac disciplina ;mmq; cum audisset interfectum , permoleste tulisse . . si isto omnia, lμα NPisiuit i non ut sergaret, uerum ut stortare

520쪽

il i

IN VERREM. 2 36ortaret, requi it . iam lila, quia leuiora videbunis tur, si hoc loco dicerentur, ideo praeteribo, quἰd peniensas Delphicas e marmore, crateras ex aere pulchrea fimas, Mim maximam uasiorum corinthiorum ex Omanibus adibus sacris sγracusis abstulit.itaque indises, i,sιi bos' es, ad ea,quae visenda fiunt, ducere sume, et unumquidque ostendere, Dosissi ΜUMEM Meantinuersam iam habent demon Dationem suam nam utente demonstrabant, quid ubique esset , ira nune,quid unique ablatum sit, sentant. quid inm med i ai ne tandem dolore eos affectos esse arbitramini non ita est iudices: primum, quod omnes religione mouenat , et deos patrios, quos a maioribus acceperunt, coalentis sibi diligenter, er retinendos esse arbitrantur: des Me bis ornatus, haec opera, atque artificia, signa , tabulae pictae Graecos homines nimio opere delectant. 3ue ex illorum querimonijs intelligere possumκ bis in acerbissima uideri, quae forsitan nobis leuia,'contemnenda esse uideantur. mihi credite iudices: tametsi vosmet ipsos haec eadem audire certo scio cum multas 4averint per hoste annos socii, atque exterae nationes calamitates, Er iniurias, nullas Graeci homines grauius tuerunt, nee ferunt , quam huiuscemodi stoliationes μηorum, atque oppidorum. licet iste dicat, emisse se, fruti solet disere: credite mihi iudises, nulla unquam ivitas tota Asia, o Graecia signum ullum, tabulam pictam, nullum denique ornamentum urbis sua volunt umquam uendidit. nisi forte existimatis, poste r ara iudiciaseuera Romae feri desierint, Graecos homitti haec uendere coepisse: εκα tum tim modo non ven II