장음표시 사용
181쪽
Escripta hactenus Apologiasica pecuniarum e D-intupra venientium, a coactori cossectarum, ab iisdem ad AFrarii Tribunum De AusHoramgeneralem tranfinissarum, qui iris primum in acceptorum, hinc in expensorum rationem refert, piaem tantissummis, quanto, ut disjestionibus Creditoribuoatusicerent, inter illas erogavit, ita tamen ut iliarum minuti Ma raticini adratiocinariorum pluteumsecto, es ab Apologictica Italorum calculum imitata, excludantur: superest ut dis ensationum Apologistica or deseribamis, quidem istisini, ut Negotiationum . ologistica Italicum morem edocti, istius auum inexperti, rupidi ramm exercere, aliquam nothiam rerum huicarii, subjectarum consequi, des quod exigit ars, commodurastarepossint. a merosi aut aiamisi rationου ac distensatione Oeeva ruri Principati ἀθensatis a nobis Hypetabifur, u, ita ab abis dudemandis eciebus d seminetur, ei vipersua reti . at titul ades ripis,Iab serviariis Mamgumentum est. I. Trincipalis dispensitionisproprietas generatim habet, nee noci iudiversas illius pecies.
II. V e ordinariis osciis sive Oscismi est qui ad dispensitionem bene
III. te oraene rerum qua adrationem Astersationis communiter aula
biabus incomputabisibus bonis.' -pacto Cusinaria in penseationis partes-nomina in Diario is acceptorum expenserumque codur ponendastat. vi. De eomputabitam distributionein Cusinaria ae ributione. y II. De Apologi sica dispensitionum Stabulari Venatoriae, bisula ris, Logistersi, aedificatisma,t, satiari.
182쪽
DISPENSATIONI s PRINCIPALI sproprietates generalter habet, nec non varias '
Umnianim Principis dissipensario & Dominioriam proventus sive reditus
gnam inter se assinitatem habent. ut enim isti a populo & eivitate ad Coactores, huic ad Quaestores particulares, ab his ad magis universales,num: ro pauciores, denique si magnum aliquod rUnum & Monarchia est ad supromum Quaestorem vel univeitiem Thesaurarium &.Erarii Tribunum adsce dunt: sie illa vice versa primum ab aerarii Tribuno,ad particulares dispensati
numThesaurarios,ab his porro ad mercium venditores numero plures descendunt, a quibus in vulgus disparantur, tandemque iterum ad redemptores eoactores revertuntur, atque hoc pacto perpetua de continua reciprocatione eum redeuntque pecuniae. Cum igitur magni Dominiorum proventus hoc pacto dispensando absumuntur, tantoque magis aut minus, quanto majores aut minores sumptus quotannis fiunt ac dispenduntur, facile conjicere licet, non mianus in pecuniatum Principis dispensatione accuratum ratiocinii ordinem rinquiri quam in magnis Mercatorum negotiacionibus, ut sunt emptarum me cium acceptiones, praefiniti dies solutionibus ipsa solutione rationes, ratio numque initiones subductionesque tam multiplices ac variae cum pistoribus.
Cervitariis, Oenopolis, Laniis, Macellariis, iactariis, Aromatopolis, Instit ribas, Avenae, Fabarum. Foeni, Straminis venditoribus, ephippiorum calcariumque fabris, & s leatum ferrearum suppactoribus, di hujusmodi aliis: Prae.
terra quemadmodum Mercatoribus rationem, inire de cum institoribus aec rat s ueere, pernecesse est, ut quantum pecuniae quidve mercium instito res, praeter omnia accepta expensaque ad extremum usque numiam penes se
habeant certo cognoscant: ita principibus etiam perutile est, ut liquido ipsis constet rario eum dispensationum administris, qui in negotiis Principum p cuniarum; ae computabilem mercium & commeatuum quasi institores appel. lari possunt ut sunt alimentorum genere panis,uinum,cervisia,falsamenta, hoe est sui rade Lmata caro de piscis, butyrum, caseus, ova,aromata, candelpsanin Nea vasa, equi, avena, fabae, foenum, stramen, canes, aves,dc hujus generis alia. Et quemadmodum Mercatorum fortunae, qui institorum conicientia absque omni ratiocinio atque demonstratione hanc curam mmmittunt, non pessum ire non possunt, idem de principibus ciui idem faciunt augurari licet. Nonnululas, nescio quae bona consilia de quasi theoremataeotia confinxisse verum qui . 'dem est, ut sunt testimonia venditas merces rite esse traditas, debitiones soluatas, moces fuisse probas, de plures aliae curae perutiles cujusinodi abunde vid
re licet in Regmm Francia dis, nsationibus in lucem divulgatis.Sed -ε novi Lsimae distributionis contra primum accepta cujus certitudo adjumento Italis lorum Apologi stat haberi potest neque in Franciae Regum, neque alibi in ut lius Principis aula, quod eis equidem scio, cura δρ ratio his r. absque ea ta men reliqua omnia exigui admodum momenii de pretii sunt. auae enim ad Principem utilitas, inde redundat, si proba merx, pretio tolerabili empta, sine fraude soluta in oporothecas, penuaria, de horrea inferatur, si in suum usum noc Vertatur. Praettaea cogita, quo pacto Quaestores in AErarii Tribunus qui
183쪽
bus suprema eura disponendi ista demadata est, quo pacto inquam in hane eu.
ramisio incumbere possent, ut etiam ad pinias & uncias animum advertere tinprimis cum se imminutiones tonnarsi& ponderum prohibete & impedire non posse non nesciant, unde iacile liquet, instituta, quae in Principum aulis contra comparata sunt, observari non posse: verum dispensationis Apologi. sticae beneficio constanter absque omni haesitauone demostrari posse, quis ille ipse sit qui de damnum intulit,& quale illud sit damnum cujus autor exstitit.Et ad hanedissicultatem animum adverte,quae Apologisticae adj umento declina. ri potest. Si Thesaurari creditoribus pecuniam in Arca esse, Mue desita solvere velle nigre cui nullum remedium extra Italorum Apologisticam esse potest pro mercibus a dispensatore emptis nullo modo praesenti pecunia venditoribus latisfieri potest, imo saepe in tantu temporis diuertur Elutio, ut venditores, si de sea selvete velitThesaurarius, de summa debiti aliquid detrahi, aut aliunde in foemis pecunias qugri patiantur,quarsusiuram ipsi solvant, non sine honorariis in varios homines dispartitis, &ut Thesaurarii sesuriore animo
Principis sui pecuniis in usiim suum convertant,a Creditoribus apochas,etiam pecunia non numerata,accipiunt, di se vicissim reciproca obligatione de chiro. grapho illis ut a damno tutos pissim obstringunt, neqι illud satis est,sed saepe usu venit, ut emptas merces tradere nolint, etia illos qui hoc urgεt sitis Hrtunis invidere censent. Vnde emptas merces in magnum pretium cum Principis noexiguo dispendio excrescere cuilibet manifestum est. non sine existimationis imminutione taediosaque compellatione creditorum, qui stipplicibus libellis gravibusque querelis, molestias illi adferunt, mentemdue cogitationibus occupant & implent quo pacto illo sine peeunia honeste dimittat. Atque sic ut summatim dicam restantes Dominiorum pecuniis, quare prima velitatione, non sine magna jactura, & ami Isis commilitionibus salvae & ineolumes evaserunt, &in Arcam penetrarunt: in expendendo dispensandoque secundae veli. rationis aleam priori consimilem,magno cum Thesaurariorum dolore, quibus nihil prius est quam ut Ratio appetitui praesitJubire debent. Haec omnia unius
Apologisticae opera anteverti possunt, hute nunquam non notitia est quantum pecuniae Arca in numerato habeat, de quidem tanta certitudine, ut constanter concludere liceat in nulla non Aula, cui sussicit unde vivatur, & quae I talorum Apologisticam recepit, nullam omnino emptionem nili praesentario argento fieri oportere, aut fi numinaria si, ut aliquando ex necesutate evenit, praestat -ρωμν- minus Ne damnosium est pecuniam ' dextante usura aliunde sumi quam emptorem in centenos aureos tricenario da no a x enditore mulctari. Sin Cre- - . ias ditores esse necessest, Mercatoris mores imitari licet,qui Arcarium neq; prima
neque novissima debita pro illius arbitrio dissolvere permittit sed ad supputa tionis arauationein, quam ab A pol ista accipit,1ccomodare se j ubet sic enimi antiquissima debita,aut etiam alia,prout commodum Principi ullam fuerit,diς solvere licebit. De Principis dispensatione generaliter hactenus dicto, jam tandem ad variarum spetieru commemorationem trans,indum est. & propterea sic stituo. Quemadmodum Mereator in stia Apologistica inter sumptus fimi. liae & u otiationi impenses aliosque quos viis genus postulare videtur,discli men facit: Sic etiam hie facti sumptus pro Aulae ratione in varias partes dispa tantur, ultra, quouescunque libitum fuerit, quanti sumptus in unoquoque dispensitionis genere facti sint, constare possit & si quando augere vel minuere
semiliam&impensasvisis' fuerit. quomodo illud eommodissime fieri possit cognoscatur. taeterea uim unoquoque Dispensi ionis genere nihil amplius; quam
184쪽
quam quod illius proprium solvatur facile incommodum vitabItui, ut nemeadem merce duplex fiat solutio, ut suo loco fusius dicturi sumus. Ad hane di Bensationum distributionem tanquam nobilissimum exemplar, quantum me idem videre contigit, Galliarum Regis seligere visum est. ubi quindecim distri mina reperio o Guidonias μυλ es a iuristome partietis dracts Δ Da maineis Eoo. Verum enimvero quia pro voce dispensationis, nomina Τhesa rus & Thesaurarius usurpat nos illum secuti hic etia sic loquemur, alibi tamen dispensationis nomen retinebimus, est enim aliorum Subicilium, ideoq; ut mea quidem opinio fert, intelligentiae discentium accommodatius. Quindecim species dispensationis, cujus loco ille Thesauriatu nominat, hujusmodi sunt. Theaurarius Regiae domus,quo nomine Palatina ossicia Regiae intelliguntur,&stipendia illis soluta. Thesaurarius Argentarius,quisblvit pro manupretiis,proque materia cujus. vis generis vestium Regis, quique Resti a pedibus sunt, Helvetiorum, pro uevellibus aulaeis, caelato argento, aliaque supellectili, quibus donare aliquem
Regi visum fuerit. . Theseuratius Logisterii unde poculentae esculenta que merces Regiae Dotmus solvuntur. Thesaurarius minorum negotiorum Cubiculi Regil, qui etiam minorum oblectamentorum Thesaurarius appellatur id est pecuniarum quas pro arbitrio B ex erogari mandat, cui autem fini fiat non additur. Thesaurarius Stabuli. 3The aurarius Venationis. Thesaurarius ordinis R ii. The aurariusconstitutus a siancti Sacelli Domini si Thesaurarius lacrificiorum&Eleemosynariam Rmis. . Thesaurarius foederis eum Helvetiis initi. Thesaurarius Helvetiorum satellitii nimirum Regii. Thesaurarius centum Nobilum Regis.
Thesauratius satellitii Regis. Thesaurarius militum in regni finibus Prassidiariorum Thesaurarius aedilis. Huc usque de dispensationis & Thesaurinorum speciebus diximus, in Cal. liarum Regis oeconomia usitatis. Verum quarum nos exempla damus suas hujusmodi. . o Dispensatio Culinaria. IDimensatio Stabularia. Dispensatio Aucupatoria. Dispensatio Cubicularia Principis. Dispensatio Logisterii. Dispensatio aeculis. Dispensiatio in Satellites Nota dispensationem Logisterii quam nos tanquam speciem inpetremibus Plinei pis dispensationibus recensuimus, inter quindecim illas Regis aulae non
enumerari sed ab Autore da Gmdo, ne ordo interiumperetur, in qimia partet Gio Isia Domine tractari. Dicto hactenus de eommunibus dispensationis Principum mprietatibus, ad extremum querelarum ac dissicultatum commoneficiam quae in introducenda hac Apologistica,maxime ab ulla qui disper gium in lacini, exspe,
185쪽
ssint, aqua, ut praecaveam sies PrincipM,univosis,quieuntri ies in tu eque Apologisticam hujusinodi pro- non posse clamitabunt,quemad- um in Dominiis sic etiam Dispensitionibus responderi curabunt. Sua
quisque ut agat, quemadmodum antea, hanc autem rem novam esse&singularem, quae illo m nihil reserat. Omnia porro ita dirigenda & eomparata
sunt, ut feliceia eventum res sortiatur.
f,ciaris, qui ad Dis sationem bote
DΙω de variis generibus Principalis dii pensationis, nunc ita seeundo, &deinceps tertio capite, quae communiter ad illas pertinent, & suae seorsim in singulis intelligenda sunt, dicemus, ne postea in singulis generious, eadem dicendo repetere necesse sit. In unoquoque genere ut ad descriptionem oradinariorum Ossiciorum,quae in dispensui onmus bene insermatis requiruntur veniamus ubi mercimoniorum emptio & mutatio incidit Dispensatore opus est, qui illa emat, accipiat,reponat, eri et, & computet. Evi quamvis illi qui operam curamque suam, in extraordi tutarum Financiarum dis nutione ponunt ut sunt munitiones, sive sortificatione , Cellae ubi poculentae esculenta aliaeque merces reponuntur, Commis,& Commissiuii vult appestantur tamen pro vulgi vocabulo, Dis nitionis noni ine utimur. Si escutatorum autem & poeulentoru dispensitio tam plena molestiara est, ut Dispensatoremen. do tralandoque mercimonia nimium occupatus, eustodiae eorundem erogationi & distributioni vacare non possit. Custos sive curator socius illi,eum quo labores paniatur, addituri deinde Thesaurarius, qui nummos ad hanc rem necessarios accipiat expendat,& computet,nec non Apologista Itali eum morem edoctus, dicere gnarus, quantum pecunia: Dispensationis Thesaurarius in Arisca sub clavibus habeat,etiam quae mercimonia cuiusque generis penes Dispemvri Custodem siveCuratorem in Cellis & oporothecis sint,vel ad mi- hum vilissimum is genus. Praeterea quomodo ratiocinia cujusq, Debitoris Creditoris iue tam veteris quam novae dispensationis sese habeant. Quae res, in quidem vulgaris modus Financim mest, non sine dissieultate de molestia ad finem perduci posse videtur. Hujus rei exemplum esto quod Grido in dispensatione de Largenterieis R. ,propositum est,quq est Iolatio nominis ante annos aliquot fusti,quod tame in Thesaurarii ratiocinio nondu erat expunctu,
tum Auditor veteri ratiocinio in manus sumpto conseret, dc videbit an vetus nomen no expunctum Blutioni rationis, quam examinat, quadret atque eonveniat. Vnde magnam multitudinem dissolutorum, de non disset utorum no
ininum inam his disitan primitam esse, liquere potest, variis pinibus argusdem simitoris sunt varie disparatis, minimeque conjunctis. Quae si cultas eti in bioe augeri videtur, quando tota nomina non in Elidum sive anein, sed per partesint hi, dissolvuntur. Hoc inquam magnae 3t inexplicabilis φDailiatu solium mihi videtur, qui tamen in illo ipso exercentur aut occupλntur, norunt sonasse quid com-ditdeficilitatis, etiam extra Italorum
Apologisti n. lac habeant.. suo etiam Antilogista opus est, qui ad
186쪽
omnia,quae fiunt,& an quisque officio rite iungatur trenda & unumquemque delicta fraudisque libere admoneat utpote qui isto nomine stipendium meret. Quinto etiam Epitorus sive superintendens dispensitioni praeficiatur , qui vel, speri quotidie, illo die expensa dispensataque examine subscribatque,ciuque communis quaedam cura, qualis infra dicetur, commista sit. Ephotus dis sationis Culinariae Aulae Praefectus eligitur, Stabulariae magister Stabuli, Ue. natoliae est squemadmodum in dispensitionibus Galliarum Regis invenio qui Gallice ti Grais Uenear Dispensationi Cubiculariae in Gallia quidem Nobilium primus praeficitur, alibi vero alius qui huic muneri aptissimus liabetur. Logisterii dispensationi praeses ipse praeesse potest,quamvis in aliis locis ab illo diversus fit Ephorus. Disipensationem satellitum &-Capitaneus sive
Centurio administrat. Munitionibus,Financiae eYtraordInarix,cellis i. I horreis Gubernator loci, ubi ista sunt, aut fiunt, ut plurinuam praeficitur. Ab ordinariis hisce officiatiis ea certitudo & securitas est Principi,ut omnes in fravdcm consentire huc & venditorem adde, quia nomine subscripto syngrapham co- firmat necesse sit, antequam damnum & detrimentum aliquod magnum da re possint, secus fraudem facienti ab altero periculum est, ne aut animadvertar, aut prodat, ob causias quae plenius & fusius insta dicentur. Α st hic obj ici nobi qpotest, stipendia quae dispensitionum Praefectis quotannis solvuntur, majora ideoque damnosiora fore, quam utiliora, verum objectioni contra sic occuri. tur. Et si quidem dispensationibus hoste Praefectos sive officiarios opus eIse diximus, non tamen propterea singulas suos dispensatores,Thelaurarios, Apologistas, Antilogistas & Ephoros habere necesse est Unus enim Thesiiurarius pro aliquot dispensationibus rerum creditarum solutiones, quantumquidem per
occupationes licet, explicare potest. ita tamen ut singularum ratiocinia separatim scribat, & cum caeteris ossiciariis eadem plane ratio est. atque sic non tantum sumptibus parcetur paucitate stipendiorum, Verum etiam per unum aliquem, si quidem solus, serendo labori par esse potest, commodius expedietur, quam per multos quorum singulis exiguus sit labor, praestatque uni alicui pro magno labore magnum numerari stipendium. quo scelix sibi & beatus videri pollit, quam in multos pro exiguo labore exigua impendere stipodia,qui tanquam infelices de illorum parvitate conqueri possent. Si enim magni stipendii dignitas&oificium vacet, plures &quidem honesti viri, e quorum numero cum delectu & judicio unum deligere licebit, a mbibunt, secus autem fit, si stipendia sint exigua. Cogitandum tamen relinquo plures particulares Thesauratios sub unum aliquem universalem subjici parum ex re esse, mediamque viam videri si industrius aliquis vir eum uno aut altero administro huic negotio prς-ficiatur, & nullus sub illo Coactor aut Quaestor sit. atque pari ratione de caeteris judicandum esse statuo.
ORDO RERUM RATIOCINAT Luar Gquae ad is ensationem communiter attinent.
PARS I. IN primis. quia Dispensationis Theaurarium a pecunia instructum esse necesse est, a Principe generalia acta accipit. quibus munitus definitam pecuniae summam,quantam quotmensibus opus esse experientia compertum est, a The au.
187쪽
Thesauratio repetit:si vetosupra illam ut fit aliquado, amplius opus sit, ut rem menstrualis pecunia propter extraordinarios sumptus non sufficit, peculiaris i l. Ita Principe syngrapha datur. atque hunc in Galliarum Regis dispensatione morem observari in libris au Ginon des Finasces scriptis comperio.
Emptio m gnarum partium &eommeatuum quae in ossietariorum actis nominatim expressa sunt, non fit, nisi praesente dc assentiente maestore, aut aliis quibus ista res cominissa est, scripto , comprehensa a Graphiario & Venditore subsignatur, quotidiana autem vulgaria & minuta genera a dispensatore iis legibus, quas paulo fusius dicturi sumus, emuntur.
Quandoquidem Apologisti omnium, sie enim illius aru & instrumentum habent, quae a Disipensatore gerantur, conscius esse debet, omniaque empta bona illo praesente ponderantur, mensurantur, numerantur, &praeterea praesentario argento omnia emi ponimus quod in Aulis ubi Italorum Apologistica obtinuit, propter causas capite a' explicatas fieri oportet locus certus mercium traditioni, acceptioni, solutioni, di in Codicem relationi destinatus est, certa quoque diei hora, una ante, altera post prandium, qua Venditores, Dispensatores, Thesaurarii, Apescetistae, & nonnunquam Antilogistae convenire solent, primus quidem ut venditas merces tradat, secundus ut emptas a se accipiat, tertius ut pro illis satis faciat, quattus ut in Codicem referat, quintus ut an singuli suo munere rite fungantur cognosciit. quae res permagno emolumento& Venditoribus & Officiariis est.
Initio in Dispensationum Codice preeium quo emptor & venditor inter sec5venerunt, dc merces emptae sunt, Dispensator scribet,ut si forte dubitatio aliqua de precio inter scribendu oriatur, ad manum habeat unde in viam reduci possit. beinde ut is qui rationum subductioni intererit, & examinabit, precia ubique vero convenienter & congruenter posita esse intelligat.
Eodem in Codice Dispensator quotidie seribit calicubi in Catalogo sive Elmelio fit qui in Galliarum R is dispensatione EJ, ve nominatur, quincunque incidunt etiam minima ad dispensationis ministerium pertinentia, ut sunt merces emptae, fruges & res in Principis fundo, & agris natae, bona dono data alioque modo aequisita, nec non quae ab illo Gibuta, venAia, donata, alioque modo quolibet distra
Si quae minutiores sunt partes, quarum ponderationi, numerationi, tradi. tioni aut in manus dationi interesse Apologistae vel Dispensatori quod tamen ram evenit per negotia seria non lieuit, hanc voculam assismaia adscribunt. quo significatii vo in illas partes tibi convenienter affirmantibus notas fuisse. Vnius Diuitirco by Corale
188쪽
Uniuscujusque partis syngrapham,quae speeiem mereis traditae habeat, a se subsignatam Venditor eonficit, quam Dispensator utres ita testatior fiat, penes se servatati in Codicem refelti syngraphas vcro unius mensis eo, quo accepit, ordine funiculo trajicit,& alicunde suspendit.
Pro syngraphis ab emptore acceptis,Dispensator apocham reponi in quem . usus apochas typis excusas in promptu habeto, quarum pura & scripturae Va- 'cua loca acceptae mercis precio ejusque summa, item Venditoris nomine implentor addito ad finem: N Thesaurarim huius Apocha desitum, cujus ista summa est solvet. Nomenmue suum substribito, atque haec Thesaurario pro ordinatione sive assignatione sunto etiam ista verba. N Theseurarius huius sochadebitum et, quo est typis etiam ut scriptionis compendium fiat excudi so. Iere notandum est, eique postea a Dispensatore summam nominatim expres subjici. Apochas omnes Thesaurarius tanquam rei gestae argumenta diligenter asservato & quae ejusdem mensis sunt funiculo, quo accepit ordine, transmisso colligato.
Quia vero Thesturius apocris, dispensitor vero syngraphas quibus vendi, rarum rerum specita continentur, uterque in rei gestae fidem & argumentum sibi retinet,&fortuito casu turbari illas & misceri contingere posset,quas tamen omnes quando ratio initur & examinatur collectas esse oportetr Deinde quia in menstritalis ratiocinii vi logiuno syngraphas praesentariae Blutionis asyngraphis si forte numinaria dissicultas sita caeci ut cum Plauto loquar, diei ciscriminari necesse est, numeris n' I,n'a,n' 3 notantor,&sic porro deinceps di continuὰ donec mensis exierit, quod & in Apochis observato, & in dispensationis Codice cuilibet parti nota cum syngraphar, tum apochae additor, ita enim, etsi ordinem illarum eonfundi ac turbari contingat, facile quaelibet in suum locum redigi potest. hoc praeterea, ad syngraphas oculatae diei a caecae diei syngraphis discriminandum in epilogismo multum prosuerit.
Si vero tempora incidunt, ut apocha sine syngrapha sit, ut cum princeps vel principis nomine Consiliarii debitum solvi sola ordinatione vel assignatione Dciunt: poeterea si quid donatum est, ut solutio nulla sit, nedum a lia, o vemimerorum, quibus syngraphas & apochas notandas esse diximus, non est opus. neque tamen hinc ullum impedimentum est, aut confusio.
Quaecunq; eo die a disi natore acta Remnit, resiperi a disipentationis epho. ro & antilogista, dum rerum gestariam memoria adhuc recens est, relmuntor. membratim & distinistae expenduntor, si nihil sit, cui eontradici posui, se ' Imbunis &approbanto summam autem non Arithmetieis notis, sed Grammataris, di integris vocibus fassiuator ne aliqua in mutandis notis fraus esse
189쪽
rues ApoLOGIsTICA post, etsi mutatio dissicilior est iactu, quod Apologisti iam in Cossietin illa
retulerit. IasDis nator, Thesiiuratius, &Apol Mistadiumasta acta postridie inter se
conserunto & contendunto,discrepantiam vero,si qua inventa fuerit,aequantodi concinnant O. I 3. Dispensationis Codex singulis mensibus eoncludito nominaque disipensatoris nec non Theaurarii & Apologistae subsignantoliquorum ille summam debiti cum solutione, alter cum Codice convenire scriptura sua testatum faciato, atque M tandem Dispensationis Codex cum dispensatoris synagraphis exeunte mense in Thesaurarii manus traduntur, qui illa porro cum suis Apochis in Logisterium insert illud autem antequam dies quartus sequentis mensis illucet, ex praescripto&instructionis formula fieri convenit ut illi e ad Ratiocinariorum pluteum audiantur, & examinentur. r . Quandoquidem vero mos iste rationes ad pluteum referendi, antequam tentus dies sequentis mensis exeat stricte observandus est, Thesaurarius S ra. tiocinarii magistri diem quo reddita sibi sint, adscribunis, ut si fraus interveniat, quis ejus autor & cujus culpa sit cognoscatur. Is ἰNeque ineptum videri potest Dispensationis Theaurario circa anni finem, qui nosissimus Decembris est a generali Thesaurario annumerari, quantum ad plenam labentis illius anni solutionem desideratur, ut sic univertae pecuniae toto anno a generali Thesaurario expensae ratio, cum pecunia a Thesauratio particulari accepta expensaque congruere intelligatur.
Quandoquidem dictae patres nihil habuerunt Dispensationis Apologistica Italorum ratiocinium imitatae proprium,deinceps de illa dicendum nobis erit.
Ira Ut non tantum emi, sed quoque vendi bona & merces aliquando evenit, ut equos, ut Terra nasicentiafrumenta nimirum & fructus,quae abundantius proveniunt aliquando, quam in annum opus sit, item cum vel aromata, vel vina, vel quaecunque alia dono data sunt plura,quam absumi possunt:il a bona tam empta quam vendita in Diarium, item acceptorum expensorumque Codicem
non secus quam in Mercatorum Apologismo fieri iolet, sunt referenda.
Iga Munera etiam dono data pro ratione temporis suo preeio aestimanda sunt, tres musas potissimum. Primo ut quantum pecuniae in sumptus alendar Aulae Dissilirco by Coral
190쪽
quotannis impendi debeat, & quanta summa in unoquoque bonorum oene te consumpta sit cognoscere, tum quia aequum est, quantum donatori obligatus &obstrictus es, cognoscere. Denique ut Apologistica Italorum calculum imitata certo cognoscat, quae sors sive summa sit.
si Thesaurarius diversis dispensitionibus praestetus pecunias universas,qua ad sin pula dissκnsationum genera opus sunt, a generali Thesaurario unoete pore simul acciperet, nec quantum in singula erogare deberet,expressum esset: apud Apologistarum aliquem, etiamsi plures constitiiti fuerint,quantum acceperit profitebitur, ut Arcae positum aliorum Apologistarum nihil aliud, quam precium quod a venditis bonis provenit,in τω Debet habere posset,quq ; perside eo relatu sit, neque illis status Arcae Thesaurarii dispensationibus praefecti, sed tantummodo dicto Apologists cognitus esse ea tamen lege, ut si quando rationem subducere vellet caeteri Apologistae declarare illi tenerentur retia. quam summam Arcae, quam Dispensationis Thesaurarius in ipsorum libris in Debet vel rω Credit habet. Si vero Dispensationis Thestaurarius universis pecunias accepisset,ac quantum in singula dispensationis genera erogare ac dispendere deberet praefinitum esset, singulis Apologistis acceptas pecunias nominatim profitebitur, atque sic status Arcat singulis innotesceret. Sed prior modus commodior est visus.
Quemadmodum Dominiorum Apologista maesturariuna generalem pro Arcario habet, ideoque nomen illius neque in σω Debeti neque in σω Credit collocat, sed Arear nomine illum intelligit: Sic Dispensationi Apologistae pro Arcario est Τhesaurarius illi adjunctus,& propterea illud in Codicem neqιud τὸ Debet neque ad το Credit relat sed Arcae nomine intelligitur,cutu causa a capite Mercatorum Apologisticae declarata fuit.
Genero Thesaurarii nomen usurpatu suumq; habet το Credit quoties
Usipentationis Thesaurariopecunias annumerat,
Quemadmodum Arearius Principis institor est In re Nummaria: ita DL aeniator in bonis & mercibus. di propterea quemadmodum Arcarii nomen, sic neque Dispensetoris ad σοὶ debet aut sto credit in Codicem referri debet. qua
de re fusius a nobis o capite astum fuit. quando de ordine & ratiocinio Instito tio diximus.