장음표시 사용
131쪽
legulatoris πι3ila subditi no est aut boritas ceciendi linem.igii nec faciedi contra interionem legi natoris. TM etia sta legislatoris interio est iusta,et bona igiturno potest subdinis aduersari mictioni.potest aut maxime iii itus facere cotra ba lcgis per accides in casu, quacio fauore alterius legis sua interplatio haberet vi/gorem. vi te Sum interpres quotidie facere ictam. Uiltarius videamus vim lege meliore inuenta, sit vetus lex illi cotraria aboleda. edum pino in casu in quo bo/ sequutur lationes nori legis no fuerim longe meliora malis,qus stabant atmquam, antiqua lex sineata tu, atm costissu uniuersi populi no est aboleda, nam l3 princeps de plenaria potestate possit eam abrogare,sim tu Erist.est periculo lam qua ut a politicorus Mo bac mutati oe orirens seditiones,tumultus, ri/3 Latm polletillime cotentiones in populo. verbi ca,llex antiqua eri,ut nii; oes ex squo bonis paternis suci
cederem, et fieret notra,vt primus heres liti succederet, bio.pcul magns nasterens seditioncs,rixc, atq; conteiiones: quc pnceps non Npemullere.indo dico,et si per lege nova sequerenξ multo plura bona, et: st lege antiqua .imo per noui bona, et o veterem mala valde, abolenta est antiqua noue incopos sibilis io tu subi/to Ath sicun natu a no sumnet re tina 3 mutationem, ita nec ciuitas, sed pantatim,et accersito populo et a ciuibuscosensit habito. Iocpspicuus est pronem Aristo
antiqua ter no sollis valet, sta lex sed sa conlacta est, quatum alit habeat, vim q6 consiletu Iest. Arist. Medites metapbra. libycitiare orinceps l3 pol sit legem mu/ta et Libuo, et ad cdtrariis tame uim agedo no deb3, nec de potetia regulata rone potest.Ex bis pI.qus legalia pollini mutari,quq aut non Legalia eni3 qus comin moralia,siae iura n1lia,sive bona et equa non pM mutari a tuis pncipe. Tagalia 3o,qus cotinet iura posin ua qtis v n habet principalr ex volutate institum ti ,mutari pyruri quoi id se imitans. m nan; orati virus si non cet ius scriptu3. nec lex aliqua lata holbus. olea possint bene, et male agere,ex uno vides boles no posise male agere si nulla esset scripta lex,q si ad nihil oblii gant .et si ad nihil obligant non pili peccare,oeg omne peccatu sit contra lege:ex alio videt holes polle peccare,etia si nulla lex scripta esset O pollent agere contrabonu,t cq itan .qJ non scribit et contra leges natur .doibus boibus comi in is nastit .Solutio ustionis consi
tui duobus,quop primus est, ato ν nulla o ino lex
ut ibus lata, illes pili moraliter bene et male agere, M.qui possium recte et non recte uti rone. Oui essi sti γων necat,mora r peccat et ii agit cZtra legem Glen , qui nimis aliud est G recta med i ratio. Recta aut ratio reum neci appetere sit ipsi istoseruatione. Qta die qui agit cotra hoc ronis dictame nor rir peccat.3nι super qui cognostit matre, peccet moralis,qui agit constra recturationi adiciamin Udi .vr nemo cognoscat matrem. Simili mo din t omni vitioR6 est con/tra bonu moris.Lotra aute quia sit in dictamen recteianis, hic bene morat agit,ut qui venerar tuu , rates .ineptores, et qin viis liberalitaN,et id ratia et agum oena virtutem Sc oest, si nulla fictit scripta lex,nullum itio possinitimin Psecinibus latu, non erit . bene, nec male agere pri legem nec erit aliq6 peccatim
Dicitum est lege natan te boibus copiam pii hestas
est coqua ratio,et aprimus sensitim cocui 3 etiam dominiit tonis seper appetitu3.qi toties igit homo serua. uerit nate dominium r5riis sust appetitu,ninc seruat lege; nalem: et dici r morair bene agere, quoties no per. mittit,ut appetitus pnetur roni, et fim appetitus duium egit tunc moralis peccat,et morair male agi Ex his P spicurim holem qui agit fim imperiti ron: s supra appetitit, agere pin nam hois est eni natura hois ut ro imperet appetitui. Qui Doegit pro dominio appetis supra ronem,p3 eu a Sere pier naturi boisri fm natura; feri. na Belus eni amni si dictamen appetitus senstialis. p3 stbo eu holem, qui agit fri dictamen ronis, vitiere libere,qin vivit par plenaria potestate itellectus supra oppetitum,qui no aHil sm imperiis sensitiuum, vivere coacte,et nullo mo libere, nam cogitur ad agendum ab eo,quod in natura subqcis, et nulla rone Pilatur.
Crastes antem implices sunt alij qdem veteres alij aute iuniores, et borum ali; quideqtiibus cum alila periculu3 comune est clu
Ozum egili et de legibus,nimc egit de testibus,et mopmittit Pilii siones,et dicitii Testes aure; duplices stimatu quidem veteres, abi aute3 iuniores,l et rursus subdiuidit iuniores, et dicit. Et ru3J.Liunioru3 testi utatu quidem,st miscum at is periculum com line est,alii a temetarat. talu autem sunt,quibus cu3Mqs nullii pe/ricultam comtine caevertim differetia inter hos ut os/cemiis no stua est,na; veteres testes oes adducunraa ostedenduin qd iustus quidue iniustum.testes ante re cemes non oes,qiio Ma3 aliqui eoru inducumr ad ostedendiis faciluit. aliqui autem ad ostendendum iustum. vel iniustulit Sed de bis postea.
E Uacres aute dico et poetas, et Hieros claros quorum sententis promis sinit. Sicuti Donacro teste Tiberni ses de sala initie vasunt, et tenedit nuper aduersus Di es et λPandro connidio, et Leopbron in crituri
Solonis usus est eletas dicta priscis temporibus domu3 eius impudica3 fuisse. immim v scripsisset Solon fauo emedicendii in inibi est,ut patri ausculteta tergo
si Assignata diuisiorie, nuc declarat mebra,et primo doctarat restes veteres,asserens testes veteres ed quorum sentetic.pbais adductitur ad ostendendum aliq5 te iu
infimi ecce qii om5 Athenieses in causa quietus de salamine lusi stant Do mero poeta teste ita tidii nuper aduersiis Glyises seriandro corinthiorum viro claro G sam4 Leopbum in cntiv via
132쪽
sans. ictu. Di ergo aestes de priuruis sunt. pro hoc prsccpto habemus,cum Ueroneses de venaci sint cir 3 ori sciensibus cim agerent, menses vissee stibn ιestunonio,qui dici verucum in agro ueronta itum esse:cuius testimonio ita re creta est a Venetis.
LDe suturis autem oraculorum cita iterintcs,ut T miltocles quonia nauale bellu esset comittendit ligncum insti murum.
Pta exposuisset testes de merito,nunc exponit taecs
De tuturo,et incitat. futuris autem ttestes dico eos,a sunt acuti et v σμοxo γ et, idesti oraculorum etiam interpres, m Themistoclest usus est cu3 esset discussio virum bellum foret comit ted una, respondit Themisto M.qm nauale bellum cet comitae minam Oracu Ium dicit, uxi vox τε χοι.i ligneum muru3Ab vates interptati lunt, natiale trini comitendiim fore. race quo mo testes de futuro sunt oraculo* interpres. Dicit
hic Egidius bene bos testes tabuisse locum tepore se,
ulm3,apud quos astronomia, et necromantia Plurimuvaleban emporibus autem nostris,et tepore iratior Ppbete lini tuos futurop ducimus testes. IVS hi soli sunt,qui numine afflati pr dicunt futura.
dictum est testimonia sunt. veluti si quis cosulat senem no esse in amicitia suscipiendia, hoc testa spuerbin 3,nuque benesiciu 3 in sene colloca dii, et liberos pcrimere quo*z prcs: saluus qui patre csso, liberis pepercit.
Ccum ostendisset oraculorum interpres esse testes defuturo,niic ostendit .puerbia etsi re testimonia futuror Udiuubet hoc et dicat, B aestat pilerbium missi be neficium in sene collocandum, et)n quis consulati iube rori subaudi debere perimere quorum et patrest occi/derit per illud prouerbium, fatuus qui patre ccis,liberis pepercilJ.Omnia eni disc .puerbia testimonia sunt ibit ro Elypterea prouerbia mulat valent in genere Deliberativo ad ostendendum ut dictus est aliquid ee
honum,et viile. Iec de testibiis veteribus.
LSumores autem quicuim etias clari aliud iudicaueriint. Ilam et bo*sententis iis,qui de eisde3 litigatu utiles sunt. Sicuti Eubulus in pretorris victatur aduersus marcte illo qd a lato in Erchiblii dixit, increuisse
in ciuitate,ut cosi terentur se prauos esse.
L nunc declarat testes iuniores. qtii no sunt in pericu is,et dicit. Iuniores autem qcum etiam clari iudicaue runt aliqui let sunt extra Periclitum,etiam adducendi sunt testem adprobandum factum,si oportet,et ad P handum viminesse vel non esse,si conceditur factim: nam et b p sentcime us,qui de eisdem litigant.miles sunt. lsi. v,.ambo litigantes concedunt laciis ubitetmm illud sit iustum vel ne et ostendit boc per exemptu, et vicit ita cuti Eubulus in pistorus utebatur adirer/ω uretem illo quod stato in Ar bium dixit,in
u esse per tri voluit babere non esse permittendo
dicivitate esse prauos sta sic omnes iidem sent praui,
vel omnes iidem cogemur confiteri se else prauos.
LEt quibuscum comune periculii est si me
reri videantur. Uerum hi de binoi solo te, stes sunt sacetum ne sit,an non et utria sit an non de qualitate Do no aestes: viputa si tu stum aut iniustum .utile an inutile. ' qui voe ara de bis quom maxime si dedigni sunt. potissimum nempe antiqni: in sint icorruptibiles. pluasi oes igit a testimoniis lis sui.
ecii dixistet de testim' iuniori ila non sunt in Piculo, mic de testi s sui in piculo dici ciet sibi cum cbe periculii est, si menti videans Iadducedi et sit testes,va/itit quatu valere putopni eni dicere qdam,ex qb' tu dex poterit capere aliaci ad xpositu. Side ostedit ea, ad quς sunt utiles testes hi, et dicititiam13bi de limoisolo testes sum actu ne fiunn noret virum sit an nomequalitate aeo non testes,ut puta si iustit,aut iniustu. utile minuulerit per notata testib'amias, et iuniorib' superius assignatiAlii illi sui testes iuris v sunt testes facti. meide exponit ut es testes reptit,a sunt extra pe/riculu, dicimiamiorestaeo, a extra periculu3 I sunt, de his quoq3 maxime fide digni sunt, let no sola ad ostendedu iustu ne sit,an nd. et exponil,st maxie,et dic. 'po/til simu nepe annalsate grauisa testes sunt ad ostedodum fictu ne sit,an no, cu sint i corruptibiles. Jergo te/stes iuniores polliint ei se tam ad ostendedu iustum ne sit an non iustum,qi ad ostendedum factum vel no uictu.pol illi um cu fuerint clari,alm stata probati.
Testes auto no babenti. et ex ptabilibus oporteat iudicare,et hoc est optima senten/tia, et i non possint corrupi probabilia arpeto et* falsi testimost crimi enuo accusent.
Lilia assignat psidia,quibus uti d3,qui testes non bahet,et dicit.t Testes aure non habent utendu est subaudibis pKsid0s,primo dicendo es oporteatJ saudae t iudicare exprobabilibus, Jqlic grFe dicuntiar icina, b hoc est oetima senteti allubaudiybani3.v tet . nopollini corrupilicola.l.l probabilia largemo,Vel pecu nia .let in Jprobabiliat falsi testimonii crimine nudi acicusentur. ligitur magis standum est i cotibus cs testim nam testes possunt et pecunia cornmpi,et falsi aestimo.
CDabenti aute3 ad non hiate et q)ybabilia non moment, et et nul opus esset testi bus si ronibus res satis collacrari posset.
ΓSunt ante testimonia vel de nobis vel de aduersan s. et alia de re, alia de moribus. Quare patet nussi defutura esse testimonii utilitate3. Cli si est de rexiit aut y nobis co
lane aut contra aduersarium. Θ3 si de mo/ribus erit aut de nostra bonitat de adaer
133쪽
si nunc exponit ad quid miles sint teste et ad cius illi
diacannir,et dicitat Sunt autem aestimonia, vel de noιbis.lscilicet accusans, tvel de aduersarii si accusanti bus,set siue de nobis. siue de aduersarus sint, et alias testialoma sunt de re ipsa,Jqus dicitur sacrum,talia de moribus atq3 viziadeo concludit. t Quare py num defuturam cile aestimonii utilitatem, iam sit testimo
nunn .s cst ere,erit aut pro nobis consone, aut conitra raucrsaruim,laul econuerso pro aduersario et contra nos.ct sorte occ disiunctiva,aut pro nobis, mi coιtra aduersarium,non est disiunctiva de re, sed de ora tionibus,nam si est pro nobis,est contra adite anim, etsi est pro aduenario,cst contra nos.quare dissimc:io est orationiam,non autem rerum i sed silicstimonium fit de moribus aut de nostra bonita telet approbatio ιne, aut de aduersari; nequuta let reprobatione,aut e conuerso de nostra reprobatione, et de approbatione aduersarη. Usus est aut Aristo.in multis verbis numero singulari pro plurali,et in quibusdam contra, ut patet cogitanti grua verba.
LCstera Do de testibus amicis . aut i inimi
cis aut neutris, et vel probis,vel improbis,aus neutris ac de quibusculam aliqs duius
modi te ilium differentiis et ijs locis qus rendum,ex quibus cntbymemata etia3 ipsa colligimus.
s cum dixisset ad Os testes miles sum, nunc excusat
se,cur,vIaribit dicat de approbatione et De improba itione aestium .cu3 ea via ur,oratores in genere iudicis,li. et dicit. l cslera ko e testibus,amic:s, aut inimicis, aut neutris,lidest vim sint amici, vel inimici,aut neu
m,tet Hl.pbis aut unprobis,aut neutris, boc est utru3 probi, aut improbi aut neutri. tet de quibuscuo di restium dicterem ls,erius loci usendum, ex quib'mibymemata etia ipsa colligimus. Nico embrmema ιra,qus fiunt in genere demonstrativo,nam ex illis possumis probare,vel improbare testes. no eni3 testes vamfremo de lent,nisi fuerint probati,atq; viri boni C circa brevi
dicta sunt de testiusAusritur utrum homo spbte M. beat ferre testimonium, an requisitus.Aristaenim de re hac nihil dixit,pro solutione breu moraliter loquendo,oportet dicere boniment teneri bonitate moris prς stare testimonium cum requiritur a principe,vel ab aliquo qui agit aut botitare p. incipis,non in omnibus, 3 olinii in rebus manifestis liq& m ito,in abus infamia ei sit.etiam si pertineat ad danii alicuius vel aliquoitu. dico cum requiris a principe,qui ut superius dictu est magis tenemur obedire pncipira medico,quonia hic corpust,ille animum gubernat. dico in re manifeιstis, in sibus infamia pccliviqiii in re occultis, quare nec minor,nec infamia aliu haber,nemo tenet cui demandato principiopstare testimoniu , quom a pncepsit mandaret,ineruit ordinem iuris qui est ut de manifestis,et Js, in quibus infamiapcessit testis restras. Iautem princeps plerit ordine inris,no ten ur ei obeιcire cum Aio bomo non requiritur nec a principe,nec
ab aliquo aucte principio, sed solum inib' priuatopia per eius testimordiu liberet bo,vel ab iniusta morte,vr ab iniusta pena qcum. Hi ab iniquo dino, vel libere/tur patria a bello, ur per eius testimoniti succedat pax, vel bonum q&um sine piudiciolcm ,tenetur spole lestimonium pilare. nam lue eius testimoniu no requiraraprincipe,vel ab aliquo ainboritate principis, tenes si
ad Nenatione alicui',nemo tener pstare testimoni in nisi regrata cipe, labaliquo auctepncipis. virus bosi alias res reret a cipe,m reuelaret occulta siunt sibi comissa a secretis no sub Nona dei in sub nona diois,teneat ea opireGoto p3, 3 si occulta sibi,ut i comitiis, dinosissima sint, re lare tenet,d in P testimoniu,aut P in nuciatione. Nec contra b Ocbitu alios obligari pol p secreti comissiam,vbi aut nec Gnosivi. ma fuerint,ncc in piudiciu danosi simil3 multo*,tunctio tenes publicare et de madato pncipis: cu3 sibi in socreto comittunsabe mo xo testvi nibit et Aristo. dixit hic nisi pauca in libu blematu de pluralitate testiu stestameto,in ut Arist.dicit etbico p p .certitudo no e sit rurenda in ol ma, in inanis mi actionibun ςb iudiciapstitulini, et testimonia exigi in L no pol demiatiua certitudo bii su sim de pungetib atque iis,qiis variationi subiiciun Lideo satis eri. bilis quida; certitudo. t pleruq vera.ybabile aut est ut in topicis dictu est,que plurioides,magis *m vni,ideo cu reus sit unus,et
negat,cu multi testes ideas serat cu3 tutore,ronabiliter
omni iure sancitu est dicio testui te stadii. S; cu dicta testitis sita babile argumentu, babile aut estra plu
ribus videtur,op vi ictum testiti sita pluribus uno. et i; acior et unus testis sim plures, tamen actor non ponit in numero,quia reus est unus qui contrariu3 dici
Quare si actor debetis dicto listium quasi argumen. to probabili,oportet ut ultra ipsum sit visum plurib alioquin no caeci ratio probabilis igitur oportet ut sit
dictum ad minus duorum, P si additur tertius, erit ad maiorem probabilitatem, potest etia3 ratio addi ex eos a mn:s multitudo in tribus comphendatur, princi pi .v3. medio et fine,quoniam ut Arist.inquit libro desilo primo omne et totum in tribus ponimus,et in tetinarius constituatur alserentium,cum duo testes conuenerim cum actore,ideo sit, ut duo debeant testes e Gramaiorem aeo certitudinem tres iam sic erit testiumul titudo perfecta.Uerum b c ratio de numero ternario friuola est,nam si esset conueni in omnis multitudo, cuiusqucritur de terminatio per numera deberet nusmero trinario determinari,et sic numerus elementori 3 deberet else trinus,aa numerus ternarius est plactus,et eade rone numerus elemetop trinus,et numerus Nicanta top trinus,et ita cis multitudo deberet esse trinarao enim vider maior ro,qre nutriis ternarius debeat retrinus de testibus de clemctis vel cstis. Quare melius .car,ut dictu est.dimam testium si ab eo accipi x bilis ratio, debere elPybabile quippiam. probabile aut nihil cst, nisi videat plurib et cu actor n5 ponat innumero,qm reus est unus sicuti et i , oportet ut ultra actoia sim ad minus duo sic enim tot babilis. terim aut G addit ala babilitate ut diximus sed ad maio/rem probabilitate3 ergo testes duos adminus ta oportet.Doc etiam confirmant oes gentas,quc ubi risem pom numenim testim pstituunt in tribuaevel ou 'ad minus quod non e et sic olla' coe,nisi a natura quid imbeet datum e reprobatioeaeo testis post hic ciculpam,et sic infidelis testis esse non potestR in ipso iure est inessica terra st publico crimine reus est, cistis esse non pMest,immo nec amisare potestanssiperinfames publici nox reprobamur Iliquando auteteν stis reprobar sine culpa, ut vel pst defcauronis,ut disdem i pueris Q amet: Iet mulieribGaal ta affectu,
134쪽
re inimm mnas coniunctis,et re domesticis,aus ypo r exterio e condi one 3, ut panritas, strui et cfleri Abus imperari inis testimo mu alicuius μιαι probari ita raun .ppter culpam β liquIdo sine culpa le/ ost*ietueret dicanius.si aliquo in casu lypodivere falsum testimoniuEx una parte vicit laeve heri polIe y liberatide patris, velaa liberatioc parem, vel Plibe Mideantici bis tenemur no minus Q nobisio tam alio vi in cotrariu illo, qb Arist..pbauit in libris tibic in nullo casia mala te ageda nec ut inde m alii, nec ut ide bona ei enim pro dilucidatione dicendum g si alius.a tenet obedire suo suetior . pella L ab illo, ut aestu nonrupinbeat P dicera veritate otin diligentia faciat,si tallim testimoniu phibeat. licite phi L s 38a dic no phirit falsii Iustimoniti cu mi et ioe falledi. ra se facis P erignoratia inuincibile .nam Dirit falsum ustini omu facieto latas diligetiap veritate testi OMultam fieri sibi est pole. nec facit D I potesscd compellit ab eo,qui pol copellere. Gre licie pol lue pactoraliu3 testurioniu Dibere.Si aut alias voluerit pbibere falsum testimonium cum inretione fallendi, ici almclud,quod testatur,falium et I Em nullo casu licite faιcere Pot. io si periurat,deinde sta iustitia pucriit, mu comittit medati iec mi in aliquo casu mala face. re, ut it de bonu enem M.ta nec malu potes finis alicuius boni,nec bonu finis alicuius mali nec eni bonia in
maluinec malu ut Atiaedici mrainas in bonum Quarone fis,m ncco patris salute ita P pardiu, mi amico ruconlcritatione taliga falsim testimonita P bibere Fm modii incirip5t tame ui aliquo necessitatis casu veritate occultare prudeter sub altu dissimul uide,ut stri bu Eureli teque di medatiu scripsu. Dacten' o sisti briC DE PACTIS.CDe pactis aut tanas oronis usus est qlla tu3 amplificare est atque incnuare. vel credibilia vel incredibilia sacere, nam si nobis coimcncrint credibilia et sima. Sin aduersario,contra.
Icum egisset de testib nuc agit de pactis,et mo ων rat dimus ac quoum de pactis sit agelu, et dici de pa
ctis aut tittis est oratiois usus I. i.e ausin speciat ad ora
lore 2 q iatu l .l.qlioustu ora ori lini pactat ampliurare.at B cx eiurare, I quou 3 cst pactat vel credidi. tia mi icredibilia facere na si nobis couenerint,lcoue/nit eal credibilia et firma facere.Sin ante conuenerint educrsario. contra iconiae mi facere infirma, at M lcreeibilia. e pactis ig: tur boc modo agendum.
CEd ostendedum igitur credibilia aut laredibilia esse. differt ab ea re.qus de testi bus est. Nam quales quidam utim fuerint
qui conscripti sunt, aut qui struit bis pacta credibilia sum.
cumrposuistis quousq; depactis est dicendu . nunc
stedit, qlae de Pactis stira diaeda: et dicit. t Ad ostededu
rint fidele racta sunt credibilia,bantem si fuerim,ra,cta cotra erus. Quare ad ossici locu3 spectat augere vel ex nuare pacta,ostendere autem ea else credibilia spectat ad locum, ubi ageba. ur de testibus.
CPassi cuni concedit pactum esse si quide pro nobis suerit amplificatione utendii. na3 pacta spria de particulari quom rc lex est. pacta sidem firmam legem nequa is uel clunt. Leges Vocculti pacia legitima sue/rintNa. et oino lex ipsa pactum quodda est.
Ilia exeatur,et docet amplificue pacta, cirri y nobis
fuerim, et 1 gnat loca ad hoc quop pinu affert,et inc otataq; cuco ecti pactum celabaduc ari ,ex ea re, de testibus dicta est, siadelpa 3l fuerit .P nobis, a plificatione utendit, imo Dicedo pactu et se scruandri
ini pactu; de paniculari quoque re rpria latque priuatallet est. 1 Lege aut scruida esse nemo dubitat. Deinde assignat et' locu ,et dicit.tet pacta ade firm1 lege ne. quam facius leges piscupacta legitima fuerint ea sc3 pacta firma faciunt pactu ilde no .pbat lege, ii sit puata lex iter duos Lex xo ciunωόιε o b' ciuib Ibat
ultra gaigis ιuci pras a lege ciuili emadu est citi, de assignat locu3, et die t Et oino lex ipsa J.sci inlis, imis est oi cui ibummi quela inliter ciues oes composit iure sicuti lex ciuilis est seruida ita pactu.q6 est
xbis colligi Let cicero scribit te 2 veteris rhetoric V, Titu. 'cb iter aliquos pucnit. ii ita instiis putas, ut iure p. stare dicat. Uldiar o pactionis of nu. sit duoarupluriaue in idem placitum,atque consentus.
C larsterea comutationes plurinas, et Og volutaria strat pactis sivi. quare pactis irri tis.boiu 3 necessitudo inter se .eneriit. Ποῦ ra Do quscum c rutit sacile est videre.
CTluc allignat V loci et dicit i. 'pysterea comulanmne rem plurimc,Jet alia multa, qui volutaria sunt, lut coniugia,et id genus. t pactis sunt, quare pa dis t. νritisinom nitI necessuulo inter se Iustisq; atque munia coniuriatioteuertitur, idcinde se excusata, ulterioribus locis amplificandi narrantis,et dicit hcstera Bolsciis loca amplificandi, qu imm congruuntJad rem hanc, facile est videre: ideo non oportet vlteri s it morare Egidius vo intelligit,' c tera Bolscil* absar da xi K sequuntur ad infirmandum pacta. Sed pruna expositio verbis gricis connenit.
CSina meptra pro aduerianis quom sint, primu qdem qcium rem quispia in legem
contrariam opponet eade hse accomodarepta. Est eni absurdu si legibus qdem cum non rem sunt possis sed dolo instituis p
temus non oportere obedire, pactis autem necesserio.
J Titinc docet loca,qnibus possumus irritare pam umerint pro ad tersamjaa assivi It primit,et dici .l Si
135쪽
cd opponendot accomodare potest pacti Aetalsgnat cani et diciti Est eni ab stirlu si lcgibus illem, oe 3 nbrecte sunt possis, sed dolo linali latoris instituis, putemus non oportere obedirc,pacris aut i putent triccioleste obediediimu ita sit longe firmor pacto.ergo est Dicendum,a1 paciis non ut standum,quoniani no limi iusti ,ac recte poma,sed dolo citis,cuni quo pacissi hes
P Deinde quoniam iudex iusti dispensator est, Ppterea non hoc considerandu3 est, sed quoniam iustius est.
CTlunca signas et locum, et dicit.l meinde quonHiudex est iusti dispensatorcpptereat ab ipso iudicetnd Dconsiderandum est,t virum. vi pactum sit iustu3.tsedia iudice considerandnm esu quoniani iustius e I contrarium clusi quod in pacto plineiunet si iustius est, fim4llud debet agere.Unde ut in lege non medimus va/ sed donum et cqui ilia iudet non debet attcndere
ad iustus quod in verbis pacti babetur, sed ad iustri
Dei iustum quidem iaci ncceptione, nec necessitate est peruatere cum inatum siti dacia autem fiunt et ex bis in quibus sedilia, et ex his in quibus cogi solemus.
C nunc allignat 3 locu ex eo sta leges liis loge firmiores pactis, et lil aliqsi no stam tegi ,igis multo minus bene are pactis,et dic. I et milii illem lsquod scri
pium est in legi ii poni Linec deceptioe. nec nacili/mel et copulsionei est Pueriere, I quia ponit de cosensuoium cluiu. puerirereddixa L mala poni,quia cum ponat Pt consensu esum cunu non potest in eo cadere ceptio,vel coacuo. cu in natu sitissicum ius scriptus sit collectum in ciuibus,non enim per Hamm,cbnale, sed collactum in animis ciuium intelligiti per qui muhabere leges factas ee no vi nec coactide ciuiu sed libe
it iami ubi est in pactis contrarietas laut I erunt posteriora firma, irritam sunt priora, aut priora recta, posteriora mitem falsa suntii tunc Docti accipere locum,et dicit. Utrouis modo utile est,Jm amplifica, na3 si inlia sinit pacta posteriora ric amplifica, priora πυπ a. sinantem contra,cliam econuerso tamdit tibi Itermare,vel amplificare.
Coenim utile est pspicere si aliquo mo iii dicibus aduerses cetera id sim bindi. naset Ne facile considerabilia sunt similiter.
Ttalignat o locu ab eis,q accipiunt pro re,et dididensq3 utile est pspicere, si aliquo mo iudicit adverses. lidera si pacili qbe di nos, aliqlio mo fuerit billdice, si J poterit iudici ostedi, facile iudex pactu 3 irritabiti itaque loc' accipit abii 'ri sui iner re et aa in postes di cere,cur tu o Arist.no allucis Ma ea loca.d accipi piit ex re,etsi rades d.c.tna et disc lacile pracrabilia iunt si/mi .l ideo supsedendu est ad pias. Exhsia hic dicit Cismis sam'p3 iurametu n5 stme ligarema sin ipsum pacis, m
fit interiκnua iuramenti potin tringi vocaute no felici pote, si mramentum ligaritaeontra bocaeo est otido ciuili am si itaramentu pollici infringi, frustra he. rem pacta, atq3 contractuλQuicquid sit de Aristoqui loquitur rhetorrcs,dicendum in habentibus usum ra/tionis qiua de his loquimur liramentum non cesem po ligat ortu ad faciendum vel o taeduillud, quo est iuram cui factu. P3 isto, si aliqs iurauerit pic3 suum occidere,q mi id facere iurauerit. no lenci ad plere m. rametii Un Diuus Dieronrmus i male . illis Jqto rescinde fide.3n turpi no voto,nauta scrctu,no mi rescindes,vel mutis hs iitrametu, melatui comunt,vesperuiriu.Secudo Picedu oe it rameai, quo pacta liut, aliquo mo ligare. qisi vel pactum est licitu ,et luc ligat, vel illicitu,et tunc lue non liget ad obseruandii pactum. ligat tame ad rina,qabu iuramentum fecerit de re illi. cita peccati it,o' aute qui peccat ligat ad rina3.isitur omne iura metu aliqua rone ligatas do vi oe iuramea
pactas,sed legitus aduersat iur ahqri propter bonum et quunt, igit no tabemus stare pactis, sed bono et squo, quod non habetur in verbis pactL
CEd ric perspicienduin si pactu3 cetrariunt alicui legum aut scriptarii mi coniunissi Et iustio aut honestis.
s Tluc assignat V locum et dictu Ad hcc pspicie 3 si pacium corrarium sit alicui legia aut scriptop,vel c5mumu, lna si sic,pactia crit irritum,ut si aliquis promisistet furari,vel adulterari,vel aliquod taleube uide taι sits locu et dicit. Etlsibaudi perspiciendia est, si pa
ctum sit cotrarium titillisain honestis,inam l3 no sint scripta Gitant pactum egidius xobunc quintum to . cum copulat cum quarto tu aeo considera Atima; coιpulari non potest.
t Adbuc etia si aliis pactis posteriori antprioribus. Nam aut posteriora sirina,irritardo sunt priora. aut priora recta. posterioracila salsa sunt. Utroliis modo visse est.
CQuintu3 lociim assignat et dicta Adhuc etia3Jperspiciendum i ii atqs pacusi sit subaudi contrariu et si alus pactis fuerit contrarium, aut posterioribus ut prioribus, deinde daridis,postea docet lumere lac madit. tu ee de futuris, in ii iramerum no sit nisi in pacti Maut pactu est de futuris bona iurametu dici trifariam . aut de rei, eritis, aui de re pii tib t de reb'tatim ris. urametu stde de pterilis.vel de plitib'oe fit respectu in letio is iuratis.et o isto ligas ad rem veritatemn
m m. oe est de reb 'futuris. et di iurantemPiri litoriu ulte ivtrii iuras faccre aliqb impolsibile peccet mo/
metu reddit impose,iuras nec morali ita aliquo m5Wccauit Ex his statur, ut no teneat adiplere itiram tu,si aliquis iurauerit se facere aliqMb est malum iecti tempore iuramen erat bonu Oollea fieret mala nam nullii iuram eiu pol ligare ad malim. inde uia ritutuprum iura metu per coactione liget ad facienduidqbiurauerat se te factit .diceduet, si obligatio fueritia boles cui iuris aliqdmisit.ra tenet Iec ligat.n1 vim letia tollit rone obl igatioisu fit solii ad botexit ara obligatio fuerit illa,q aliqs deo obligat ad coplemi, lud qn bola misit ligat, qm nullo modo alias DI nomeatq; eius nonae sema in veneninoe Meldgern in se, bonaqIsua teporalia. Ulterius erismi 3 per ε
136쪽
dicum απι morales trilariam elle Me quides intlimpla inest Adeo,ut nullo mo fieri possint bom, ut necare parentes, vel inocentes Elu aeo pro se boni,siam Deum diligere, et ei soli inserinπ,Alii denicv liint,st pirauidissemer et male fieri ut O veditioncs,et mutitiones,et id Senus, m solviso nam per HIranicnm3 et
pactum nimii est per se illicitu,sieri pol licitum.v3 quia per se matri nuci potest benefieri,illud aeo quod
per se nec malum est,nec bonum per iuramenta 3,et patium fieri pollicitiam. p; hoc quia per legem, qiis est
iuramentu3,et pactu multa, quc P se,nec bona, ncc mala sunt, sua licia. multa et i locu illicita .ux his patet Puplex esse illiciti Alterim quod est per se,simplr malum.Alterum qi, per se non est malu sed est niatu, almillicitum,quias bibi . malu simplr est necare inocci , hoc enitit illicitu, sta est pse maluallicitu χo,q Ibiblium,est ferre arma st cumate demu3 qucri potest utrim mulier polla pacta solere ter facere, ut cotractus et ine rapacia etus heri solet inter ciues. Dicendu PR,Vt mulier est,nullii pactum facere posse mulierem II per Aristotele δ' tib politicop qa in omni pacto regris consilui,et deliberatio sed nulla mulier per se est capax cosi ri,ut Eris .rbaui Est enim mulieris consilium inuali duin,puerorum no implectus. igit nulla mulier potest facere pactum solli iunxi mulier est Ex disp3oe pat tum cumuliere ei inualidii ii si fuit authoritate viri licuius .nam per huc modum Numitur factu te itertae tuc siildatque prudeliss3 insue muliere de iure nL
Pudetic regris ad pncipa diu atq* gubernandum eadpacta. cum igis mulier pactu facere non possit quo mulier est, igitur nec gubernare poterit quo mulierest.3n D r s littur de iure naturali mulieres non poste lac cedere in regnis rec in domin*s,quatenus sunt mulie res.Tlia rone fortalle retata qua alias dicendu nobiscit boc corollarium py qui succedes in regni uccedit in Subernati de .E: mulier qua mulier est no est capax c si iij atq3 prudentis os regruntur ad Pibernam. igis mulier no pδt in regnis succedere de iure naturali. ulteri' iurameto uritppter quas caullas est itrodui apud ciues. o di iuramelum no sit alib et Deum tellam samercim illud q6 sub voce nominis dei dicit, provero habeas,qua rone fit,ut iuramenti origo sit,ut iuras credat eu bereolum re* infallibile vetititatem, im infallibilem c gnitionem alioquin no assumeret emi testem o qui inrat,deum assumit teste,
ut una secia e reqtia inratJestimoniu 2bibeat Insupineu,qiurat falsi ις, ii ducere ad testatam falsum, m quam mere, dissi ne unusqχ3 ignarus cognoscit. ficus no iurametia ob que testis de aletici ξ,est pax ci inii, et iustitia, ut iurgiacet Iem issentiones aboleans,et tiles fine babeffcqb picusi est ta iurameti origi equa ortii habuit m fine .gra cunilaranactu itroducit, ibritat tri bonesta,et optina adcim iuranaetii pse esse licipiatq; benestu ut ex orietine atq; fine colligi rootinet plexi ediscedere imalii alicui ex eo, sta illo male
te mana facta firmari no psit p pa flectu dum s
a 3 inviatis labusa alia modama et
u inicernat arduua facili,et graue a leui.binc sit,ut nec pueri nec ametes,nec temuleti iurare possint,cliti carciiud cio. cide rearis veritas, Dd. de u iurat, si ve
u rone ct fit, ut ambigetes iurare no pol sint ira si iurat dubiis I vero,comittat pluriu.Temo reatis,ut que y missu tace sititistu niq.pmittit illicitu,no tenet face. et a iurat, Pulrare cogit. Q rone sit,ut nemo obeat iurasse ee factuet mala, iniusta, orta,vel necutirlecta stuno sta frit stra uirat cit oino faciet,mala Bo,ipotia et in
insta,qa no licita sua .uum' 4rit vim aliqs licite possit iurare e botri,ut p filii:,vel pareres,vel tale qprid.s3 ex hisce sola,na si iurare est ocii duce teste si alias iurauerit e bole erit laia bolem desino g simpla licet iurarer botexe accius aut licet, inquam relucet in bole 'et ipsi at p besa no medo i bole .st accus licite ini irat. simplr at no bd iurat.Ex uvi dicta suntII piter ciues licite re iductitii iramen tu est ori Sine licita. Q e crede deu bre itassibile olu; veritat ean&Pp Iurameti sine.qe salus ciuita . ideo; tu et exigit iuramen ab altu alid tone illi bonore sprime p*Min et dubitat de illi' synceritate, atq; itegritatori ille' pinis noeconlidit. nui pspicii e ab Gne ee, ut petamurbis atque
officiosis viris pro veritare dicenda iuramentumQ eni significamus eos nec integro nec Peratas,nec senceros esse. actenus de pactis.
DE QUESTIONI RVs ET TORMENTIS,
Octones asst testimonia Ua sila videli facthla fide qm necessitas qusdam adest. i
emcla veritates,in iudicitis,et y Dic,q sint oneriet incit. Oones attestimonia qda sul,lqqones vices no sim testimonia,qtii sunt dolores,q ant alicui facinoroso
i,ut dicat veritate gis no sut testimonia.ω3 bic aera ne calet stent se iis, Ones assidant dies facinorosis,ut testimonia sint sui Galter grauis delibcu itque ardui xico siti ut alter oelial,qm sco Ones
aratur alicui,ut confiteamrppria inlicia. aliquando,
ut confiteatur complices et fautores suorum delicis*, aliqu et dans ut testimonia pbibeat de alio* elictis.
testiu differt a ranae testium superius exposito II testes superius assignati sponte quodam modo,quristioι nati m ita dixerim i quod modo coacti veritates te ιstantur.Ginde asi ignat cim cur faciant fidema oscit. tufir aut Nelifaceret fiden ii necitas etla adest, minutisqombus,compellens Onatos dicere veritatelain. cnuas civ* Osirionalirpicr dolor est lo mem
137쪽
eo terri verum Egidius aule assignat cali3 cur po
Pler qstiones veritas aliqua do facti inuenit .et causa est ut inquunili si verum dicit,non laboraIAN auunci Linu3, ut decipiat,rom colantaneis est cu oportere πιι careo po alis tempous iterint tu; excogitar ut modatium credibile fingat.sta xo homines ut dolori cogitationibus b4 vacare no piit, ideo fide aliqui faciat, ut verum dicant, quod ell facile dicere.
Canon igit difficile est de his videre, po
biliam diccre ex quibus amplificare possu Illus si pro nobis quossi fuerint. cI cI testi monita sola lisc rara sint.
CTiic exest tur ponendo unum locu quado sunt x noι vis testimonii Auc Pbibenket dicit in lo igitui dissicile . est de his videre Pollibilia: llocat dicere e ς amiplificare possumuo,si P nobis qliocp fucrint,4 3 si Pnobis fuerint, amplificabur iis Picedo, Nex testinio mis sola b c vera sint.jbicis locias. Gavi huius loci
tacta est mo textu,ila Ppter Dolores no vacat eis te pus Ingendi medati s rcterea cognosciit qncmona ei dolores atm to cra dari, ut dicant veritate ,et non x pter alia cam quare vi dolores fugiat,et tormenta,veritate confitebunt,longe magis si qui libere,ffud sine
Dolore loquutiir. Insile qui timet dolores, linent tam doloris,causa dolo F est obtectio viritatis, igit tunen tes Dolores,ninebul oblectione verilaus. Quare timetes verilans oblectionem eam aperi cn et palam comtis obiimur, quoniam qui timet unum contrarium. Omfugit ad alterum.
si Sin is aduersus nos et pro aduersario, dissolua reci quis vera fices de uniuersoquc stlommi genere:*qui coguntur,no minus salsa dicant in vera.
tenuare,ciam fuerint aduersis causu nostra et dicit primitin locu. Sm xolluerim aduersiis nos,et .P aduersario dili bittet vir q3ς οἱ limos testimonia, vera dicesue uniuerso estioni in generein qui coguturi stior uibus, et tormentis, ct minus falsa dicat * utra j poteri mus eri vcram snlamyserre de Oibus generib' tormetorum Q qmpo talia cogunt,non numis salsa dicat,
sit vera En cnena mi non semel cδpertus est holas inestionibus atq; tornietis pomos. sine deliquerim, siue non deliquerint,cofessos ce se delicta sibi imposita cδὲ misisse, ob q6 postea mille morti traditos gii non minus falsa Φ vera phtilusmodi dstiones habemr.
iam C Et pensi iaccs non dicut vera. et facile momque requieturi citius.
ivilatanu, UAssignas 2 locum ex diuersis bolum naturis, Galbqui boles sunt duri, at 3 Prinaces, alia rianira molles, atq3 facile M tuc dicit, tet pertinaces, itaq; natura duri i
non fecerunt ias reste iuri citius,iqui ex salsis,quς fatenξ put int cito mori et sic cito regescere.molles intueti ri. cut Arist.dicis in libris tibi * interdia te mollitie se γ necant, ut fugiat dolores et tormeta. Iiure no erit stradum testimon obnitismodi qui mentiuntur. illlaec propter retritienati xorpior mollitiem.
stignat vimu locum ab excplis,et dicit On euat acultate habere adducta te; lagusta ad bo testimo. nia reprobandatos uadices no ignoretis ostededos.
quo mo multi retalouncma memin summa humonet iudices ad no credendu .nostris leporibus Sepro. nius Uicennin cu ostionanis ciliet coli. stiis est necasse nobile quedam Venelu3, et ob id ecapuam est,rat nullo post inneius est venis homicidae gob ea de coctia pse capite trucatus ell.Romc hoc no semel contr/gisse restis est utimur quare recte dixit Tristam
dui ee ferenda exempla, ipse no ignoret. m p recfortasse no cellariter mouebis udqstiones hoibus famnorosis inferedas. CS3qritura pter simiuiudex marinis licite possiboles facinorosos inretirides cogere ad co ofitendi veritate facii.em Oibus,qus in legibus scribi
molles. igii qui stiones tib sunt Panos,*li neque duris,
neq; mollibusum, ut verilatir .Pfucatur. prc eredam stiliones facti no conferunt,ni si sint libere,sed b4 com fessionis doloribusvi timoribris no sunt liber c. gitur nou sunt. nec prodest ratificatio,ila illa etia prs timore fit,qui eni ratifical,qb in ustionibus colassiis est,timet non ratificare. ne redeat ad ustiones igii ratificatio noest libera. pro dilucidatione lunaedum inreto,di mino occidicosiderari bifariam aut cosiderando bolem ias et sic licite no pol occidi, mus roci ,sa non cst lici tu; elsectu; deisqiii factus est a deo, ut uiuat e medio tollereAtili sic esset agere contra diuina ordinationem.
Tlio m b considerando bolem inordine ad aliud: et sic pdi licite occidi.no tame ab Oibus,sed solum ab eo pulinest autoritas nec omni mo,sed solii quo ad fieri potast sematis Oibus,qus iure seruanda sunt,et q6 dici est, L laramus. qiii sicuti licitu3 est beluas,et stirpes necare. ualentis nati ordine lum ad holum usumvelu i
in sectam qppii ad perfectu ordinas,su heim licitii
est necare,pro istae lolii sciuitatis cuiusdio est pars, quippe cu omnis pars ad ipm to ti3 ordine Lut imprui cui quippii ad placaim,suq3 naturali ipso iure yptersuin tota. hoc aute cernimus in ipso humano corpore,qili ubi saluti totius expedicrit duccidimus mebuh ut cum fuerit oino corruptuAchiare si fuerit alias hosfcinorosus,qlii destruat salute ciuitans,ypter icelera li/cite. um iuste occidis,ut salus ciuitatis diabeaf,bonii q*comune strues, edi ut trimus nocibus est misi sed ei duaerat,ciu totius cillitatis cura uobit, sicuti cimedico dutaVit 3 pcidere me brum cormptu in con milla fuerit cura salutis iuera corpori&Sed incira publici atq3 cdmunis bona comissa sit principibus, ideo aut horitale publica eis solis id malefactorea occiseerearon aute alicui priualopsed ut dixinius non cimodo,sed iuris ordine serualo,no sidc molluctiac romisse ed omni adbibita diligena. quila .v3.m beta .
potest.Ex bis statur ino cete3 aliquado interfici possiea iudice, τἰputa in casu n quo iudex moem diligemtiam seruaucrit ums ordinem; in hoc castino ipse est cati a mortis inocenus, sed falsitas testinna: quani im adhibita omni diligem non cognouitabus pinata in aptet sil sum inductu sistiones, et tormeia, nam cusexpediat saluti totius civitatis malefactores classi prutrescentia mora escindere, xpedit principi vel vi ci cui cura salutis simusa est M omne egere, reo
maleficia detegans. quonia3 malefactorcs metu mortis maleficia obtegiit,nec simplici Bb nec iureiuran/uo interposita . nec Icilibus sius Alupa astipulati ea consciri
138쪽
eonfiteri volgi factum est ut qoni o veram dico cogantalon in omnimodo, sed iuris ordine sciualo,at omni ronabili diligena adbibita,et no si cu rina, qtia plectedus est,fuerri sanguinis: et loge maior in qo edditas fortasse,iatmJestes,et alia Abus iudices τέ i,ut iure qones afferunt facinorosis , sunt signa pro qdmb' inferedis sussicitata cur non erunt silli tetra pro condenationc pesns.qus couenil malefic: or dicend 3. sic utinatura in senetatione medit De paruo ad magnum, o nec venerit ad ultimu .sic opus est a cedere iudic ut imoetas,ubi boles condenant ad mor .et qin dolores,
qui in Ombin sentit mr prsparant ad morte deo ii vix ri prius venire ad qones m ad morte3 pr terea ex quo mors est ultimi terribilim, nulli dari Ocbet nisi utigetissimis indito demonstra ronabilin rcise homini Danda . nultu aut est urgentilis indum,m que si per pro pria oris c5fessione, quare ruder no pollicite bolem alique ad morte3,vel ad pena sanguinis qti, et mors qdacinorosus sua malcficia remeas quibus meret P, nam sanguinis. sunt igirqones introducis, ut ordine nati,ac bi ronibus itidex Icedat ad psnam inferendaraici sit non sussicivi ad condenandu besem ad morte,vclod pyia sanguinis ea qus suilici ut pro tortura Mili Nia
sanguinis est maxima, quare restrit max ima P licti Grιtitudine. nun m aute erit maxima certinido,nisi affuerit
appria oris ofessio et qr bsc fieri non pol nisi tortura,ini ducta est tortura est aute colassio per toruita valida,qdent cocorsa rationi re qui torques reus,si enim coimsessio qonati no erit cocors a bationi ceden per qua3
facinorosus est qdnatus,no erit valida ripbo alii Cmificat cos. illone facti esse timore,et dolore no aut livere roncs xo opposits facile dilui ini,prma quidem, cph et duris,et mollibus q6nes nani. m5 tabitus iuris ordo,oim legitima diligentia semetina3pp particula/tem defectu non debemum dicrogare ab uti bono. duri/ties aute et mollities, s cst particularia ca. Salus nocuitatis est vie bonii. igii non debemus recedere ab sxpur illa particulare cani. Era quom r5 dii in L*lia actiones,qliς fiunι pd metu; ut et' si dico p di licet pinse,alm absolvis sint inuolutans,in pro tepore Alio su sunt volutaris. Qua r5ne euenit. ut simplr quidem sint volutaric . - gd stant inuolutari simplis quivi volutaris,qiit m particulares coditioncs qu occurrunt in lepore ii quo agrini sunt volutaris , qr xo acrus sunt circa singularia, ideo Linpir limo iactiones erui voluntaris. pii, ill aeo inuoluntaris.qiii ui uti sunt innoluntari set sic perspiculi est isdi cofessonis si tres le liberas, licet is quid sint inuollitari in qLid aut G inuo. t artu non impedit 1 positum. x bis,quc Dicta sunt,
Pri hinc liore tot se aliqivi torritieri u habet plena delicti Ibatio, cui nihil lania conritiatio facta proprio
oreέum enim aera sanguinis sit ultima et probatio rati se maxima no est aut uiarima,cui deest colalsoypructis. et a pter hoc est tortura introducta p3 insuper percon ilionea pro oris fieri valid am probatio Aet pera bationem fieri validam confessionem CDE IUREIURANDO.
si me lurciurddo aute quadrifaria distribueu polsulnus. na aut olferiit, et suscipi aut neuti ii aut hoc quide illud aut non. et horsi, sint offerunt quide Dd non suscipiunt. aut suscipi uia edito ossenium insuperpter Gi
larat si est erit quom id/ut ab 5, cui ab illo.
Ecum tracisset de qombus,niic de iureuirado aggredumr, t alsignat mo duas diuisionesquapyruna alteri, cu incit. te e iureiurado at quadrilaria distribuere possumus iamllirigantia, taut aliquit offerimit .s iusiura/dum a. et suscipiunt, aul ne iitru l. nc in offerunt,nem su/scipi ut. offerre aut iusiurandii est offerre aliquid. supra O :ieri iusiurandii vult.Suscipe plo, si illud accipere. et lupra eo iurare. inde allignat latau me brum dices,
taut hoc quidem l Lestgillud aut nonisest dest aut alte mirum estis dii pir iube iuidit, doces, et borum auualiqui suntqui tinerunt quide, sed non ius cipuimsei illatiqui bovi sum tui suscipium,sed non osse rura set sic
sunt quatuor membra tractenus de diuisionibus.
non olferunt istiir, quia sacile ob pecu
Tanunc do et loca quibus alias iusiurandii non offer re se dicet,qri ius irandu no offerre volueriti Noniait o d. xinius orsare iusiurandia est offerre alis figris vel do. aliqua rcni,supras,vel qua nisiuranda scri vult. Suiscipere o est id accipere, et suprra eo iurare .unde aliqui est rebat dextrJol iqui elevabant surium manu vel OD suum,ald oculos et manu attollebam ad cilii, nos avid offerrimus scripturi.ut tangam aut iurasi . oia eru3 b sunt scit sibilia inditia,quibus volunt significare eii, qui tui at indiicere deum testem, ut rius pro in iliatiq6 ipse sponte promittit, et boc in iureiur do a milla: o. 3n tu tetur ado Xo assertor: o, ubi iurat ho dicere vcrum, est, vis prsenii iurans inducit Mum testem,ut lcstimon tu afferat de veritate qua ipse aestas. 3n virossi iureiarado,qui tui as fallum facit Nu amiluere/ut restari falsu3, nefas est malinati ditnns Atii deus nec pEt pro mittere salium iec testari fallusu, alaeuerte ita duplicestile iuradi formi altera displice dei cdtestatione vicum alias dixerit,sit mihi deus testis ad hoc,aut coram o loquor,vcte deum,vel e alia eiusmodi. Altera per execratione, dum salius se,uel quippia ad se evines ad psna obligat, ut sit veru3 quod dicitassignat aut e loca, quo* primu affert,et dicit, non inerant igi .iaron os fere se picent,primo qr holastfacile ob pecunqsl cque petunt ab eis delerandi salsa.Uiurando.
CEt qui qui iuraucrit quidem non reddit.
l Secundu locu asser et dicit tet .spicet se non offerare, i qui qui iurauerit quieri post m. iliraucris, non reddit,l Egi diud exponit. l. non reddi ,3 idest no dat nobis iuramentu,et si nobis erit non paruu piudicium cleipsi iurauer ut, et valet iusiuradu3,nos aut non possum' iurare, I si vitamus, non valet visiurandunt. Σliter potexponi, incn reddi uaron tenet amplius reddere, O debebaLeo qr stetimus suo iuri iurando. I pacto.
t cos, qui non iurauerimi, condonare se
C Assignat tertiu locis et dicit tet4di et se non ossem,
CEt qui pericula3 huiusmodi q6 in iudici
hias est melius estxu hi credat illi minime.
EAssignat quartu locu, et dicit.tet subandi dicet se nolle inerre, qua periculu bmoi,q6 in iudicibus est,nitis est l. Lminus peritatu est comutere causa 3 iudicibus os lare iuri iurando aduecarion uel cim assignat, et dicit.
139쪽
nimelcredatagit minus periculuI est comittere rem iudicibus Oaduersariis.nam aduersam xpter pecunias, quas nolunt dare,sine dubio falsum iura Uudices aut pollibile est,ut ius exbibeam ric sunt loca eoru 3, qui nolum orare.
Umon Iuscipit ante , quoniam pro pecunia iusiurandum est.
En tunc docet loca,quibus aliquis dicet stilli irlasi nobie se accipere, et affert primss,et dicit. t Non stiscipit auri dicet aut e nolle st shRipere,iqii, pro pecunia iusiuramdu3 est,t pro qua non debemus iurare,cum sit res vilis. non eni3 debemus ponere in periculo bona animi pro spe bonorum fortunc.
Oct qili si prauus esset.iurasset Him: cu melius fit aliqua de causa prauu 3 csse, G dc nulla. nam iurando habebit. non iurando non. Quare appter virtute3 erit utici non autem propter periurium ipsum non.
TSecundu locu affert,ex eo,qr ille, qui iurat,sempeststis no,ne pluretiyle aut qui non iurat semper est orinio,* Pp virtute,no iurat. Quare no est iurandii,salic3 ad evitanda suspitionis nota Vc est inia verbo*,ver/ba in ob Iturissima sunt: aer mutilationem,qtia puro esse in verbi ipsis .dicit. Hi dicet nolle se suscipe iussurandis, qui si prauus esset,iurasset utim uni melius sit aliqua de causal .spe lucrum pratiu esse,qj de nulla,na iurando habebit, no iurado aut,noni babebit deest ver habebit.per u vult bre ei ,qui iurat, suspitione semper esse, ne Prare tunc c&ludit, quare ipsit 3 noni suscipere iusiuradu, pst virtute erit uti videest verbii susci pere iusiurandii, non Mitypter periuriit,Jnam qui n5 sustipit,non pol periuraremec inspectum esse de peritvrio igitur opinio eri Wypter virtutem non iurauerit. ure no est iiirandii alte3 ad euitanda suspitionis nota.
CEt id benopbanis consentanesi est amno par prouocatio lase impio ad plu3. Sed si milis ac si robustus imbecille ad percutiem dum tam plagandum prouocasset.
cusare ad non suscipiendii iusiuradua dicit. Et id nopbanis cos anmmtest his locis quς diximus, ol
idest q ii non par moratio ric impio ad pium, lqtim dicat no esse .pnocandu pariter pili eti
sario non fidedignus est. Quare se velle uuare dicat, ut habeat ab aduersario recinet verax.na d bac arte uid edi,vm p hunc locu aduersam stabit suo iuri iurid
si Eet id q6 benophanis est, conuertendo escendum est sic, par esse, si impius offerat,vt
pius iura. Min insignat It locu ex dicto Tenophanis econuerso
Plato G m dicere qui iura par esse, si impius offorat, ut pius, at religiosus suscipiat, qui impq ad peieradii proni lumvid aeo nequac quare P gnum est, ut pius iure Ar non percrabit per hoc enim dictum accipiet suo iusiurantu fide, dicit. tm id qb Tenopbanis est couertendo diadum est sic, par esse si impius offerat, ut pius iuret.J qm non peierabit, 3 si iurauerit impius, fortasse peierabit.Sieni sic direm a iurat,faciet iurisiuranda Medignum, et sic ampliticabit fidem iurisiurandi.
Oct dum est ipsum non velle ea . de quibus petit indicare illos clim iii pauerint.
Emignat teritu locu ampli cadi,et dicit. t et dum; estii J. mptu non velle ea, de quibus petit iudicare uilost. ios, icim iurauerint i et qr vult ea, periurabit,ut oblineal,qr eni3 impius vult pecunias a pio,et dum ea ipsin non velle eas,ideo melius est,ut pius iuret,*im pius,quoniam impius,ut obtineat, peierabit. pius auid semper verus dicet. Quare sic dicendo, amplificabit isdem sui iurisiurandi.
CSi autem offerunt,etpium sit des vota
Et ocet loca, quibus amplificare poterimus iusta dum cit ipsuI offerrimus aduolariis re salsim turmis primit affert locu dicens. t Si aut ossismil.Lsia in offerimus alieti aduersarWs,ut viret, incere Debemus, i. pium sit dua vel ecdmittere, lut dicat velunam in iureuirado alsertorio in quo iurat bo patefacere veritatem, cit deu testequare qui offert alicui aliquid, ut iur Mumlcim suam das,qr,ridiri, qui iurat, adducit deos testes, et siccam comittit diis iliactis pro testibus. Quare si iurauerit falsum, u3 facit teste falsi qb nefas est bonitati diuin et paea recte dicit Egidius eum, qui iurat falsum a rouocat deu cotra se . qin facit eum test a falsi et sic debemus offerre iussurandum, vi deos nobis a pitios habeamus, si aduersam periurarum et contra aduersarios prouocemus. per bum enim locum facio mus,ut aduersarii non peterent.
Crassi non oporteat status iudicibus Indi.
iter se impium adii dum prouocalset. erito ergo ercusannir pu . si non iurat,sicuti imbecilles excusarent,si cum robustis no ρον gnarent,ric de eo,qui non vult offerre,et de eo, qui novult suscipere.
Lm autem suscipit quoniam fidii si sidedignus est mn autem illi.
Γ Nunc docet arte,qua debet uti qui ingurandus susci, pit,vt fides adbibeaἴ suo tirri iurado i enis aliga iusiurandia susceperit,et no babitus fuerit verax ab aduersatrio. ilhcile ait cosmul inteni ab aduersario. et assignat primit lotii et dicit, si alitialiquis suscipiti lusiurandii, ut verax ab illo habeas qui aduersas, dicere ori se stuscipere iussurandu3pion qr si pa lidedignus non M. oporteat se alius iudicibus indiger nam eis. adueris notoffert iudiciu3 s ponendo in suo pectore cim suam. aduersam rei 3 senties se lautat fortat se no peierabi
CEt et absurdum sit nolle iurare,de quibus digiltim ducit alios iurare.
Ttalignat ter iiii locii letiri diceret et, absurdii illi ad
uersanui nolle iuraret de eis, ide quibus dignum ducitellos iurare, ina si alu de eadere iurare voluerim, ting putant esse iurandu,niquom aduersarie iurare de dies. Nc locus valet non ad amplificandii iusiuranduti sed ad persuadentu aduersari; g, ut libeter iurent,inc su, ubi refugiant iurare. ebemtis mim aliae canis dicere, si nolueritis iurare. videbitur fortasse vos velle per.
140쪽
Cozonident per singula quona3 modo bi tmme insum, sed ore, ideo non peierat. ccndu sit. perspicuit cit etiam in consti M. CQuod si iam ab aduersario iuratum sit, pquonam modo dicendu .manifestii erit. visi olaevertet qui non stat us qus iurati nam ipse quide velit suscipere, offerre aut eue non. iccirco ena legibus Mutur qui iurati sunt, et aut si offert quide, suscipere aut noluerit aut vos quide di bnos dicimus standu esse bis, si suscipere, et offerre voluerit aut neutrum . iurati iudicauistis: et ipsi nonne stabi/nam cumbeccxillis coniungantur, borum haustasteraque buiusmodi qus amplisi cadoctrones ex ronibus illo* piunginccesse est. diceres. et de Martificialibus persuasionibus
Et eclarauit quatuor seorsum, primu quo mo due se dia, tot dicta sint.bere,qui iuramentit offert, et quo mo qua suscipit,et quois et tunc docet quid faciudii siticum aduersarius iurauemo qui non offert, et quo mo qui non lustrint.et c oia rit,et qusiit no stare iuramelo facto Allignat ferema lostoriis ea qm in una,eadem caula, plura borum acci ca,quop primu assa et tacit. tmsi iam ab aduersario eunt, tr aliqn non solus volumus citcrrc,led oifferre, et iuram sit,set nolit stare qs,qus iurauerat op3 dicere, νωscipere, vel nem dare nem sulcipere, ideo generatim cia eucriet,qui no stat η'q iurauit, desinant enim pavocet locu in bis .cti coni figunt ,et Dicit. ictu aul P sim cta,et octus ciuilcs,et oia, in quibus interuenit iusiuran8sula quona modo diccndu sit, perspicuu est,et in conia eum. inde assignat s. m locii, et dicti, iccirco etJ.sM sana quont mo dictau namicituSens,lnam coposita iurauerim i legibus vetant,qui iurati sunt,J quare si noresultu ex simplicibus. inde exponit duomcbrasim siti landiti ii ramentis,non em standu3 legibus. deinde plicia, et dicit, ut si ipse quide JS. aduersan' velit sulcb aisignat teritu locis,et dicit, Λ vostidest,et si vos quide pere,offerre asst non. aut si offert quide .suscipere aute3 Dignos dicimus standu c ne his, quς ii irati iii dicati illis, noluerit,ibsc sum duo me bra simplicia ex parte aduer et ipsi none flabimusacertu est et, stabimus et si vos noesam,que et piit esse ex parte nostra: et sic crunt quatuor stabitis iurameto facio, nec fidei vestre nos stabimus. simplicia. uo ex parte nostra, et duo ex parte aduersa/ quare inter nos nulla couersatio, nec pactum, cu3 tu nor deinde enumerat duo alia coposita, dicit, aut sit c strua nec ego tibi seriraucro. mu addit. ccleram haeduersarius sit scipere simul, et offerre voluerit, J B est risim ai,u amplificando diceretialis sintql: OqIDicas, primu coiugatu,deinde atquartu, est Draconivgas demuWilogat, et dicit, et de inartificialibus psuasion, ita et dicit, aut neutru3J.Dacm offerre,nem suscipere bus tot dicta sinti l 0 de iurameto satis supitis Nili est. Tigressio M voluerit, qil si sumant ex parten lira,coluncta crunt ii meriurio xo .ex his, que Arist dixit,colligitqd sit mri amo. qtaatuor. Deinde dat locu coem,et dicit, nam cu riclco riurare , eitcni3 scienter ac mente, et i ponte ore falsus posita lex illislsimplicibus co iungans doni cironeri iurare. dcceptus eni, si ore fallum iurat,non periurat,et idest loca,et siderationes,lex ronibus, set psiderationi si vi falsum ore iurat, minime plurat, ca auiaeshqr pera stillopi simpliciu,t couangi necelse est. Jquare cu am iurare est iniuriari, scd imuriari ex voluntatqs est ergo plificare vel extenuare voluerimus corunctum, p3 uti periurare eL volutariis es . Gus xo vi atque deceptione iocis virisq3 simpliciaul si voluerimus offerre iussu ι nunt.non volutaris sium. igi periurare nec vi, ruc Dei rara simulque sui in ere,opue ostedere bene ei le,ri osse ceptione fisagriperiimu es mendacita scienter, ac spo, ramus,et bene esse ut suscipia Ret si nem offerrentq3 te iuramento limatu dicii med actu qui cum voces mscipere voluerimns,om Medere nec bene est ut os sint signa naliter intellectuis,ptematurale est,ut aliquionitur ortu et verba tum manca, dicat ergossu inuenit p v:m licret non esset sponte factu,et sic non esset per Dium G periitrasse,et dici t perspicuu aut i sit alias rium Ar no esset iniuria. ut Aristo.dicit.circa hanc den deceptus ab eoAm aduersarius est,et siu pluris,l et nitione quΠirm tres siuri comites iuramenti, veritas.
sic tuear non peierasse, qni ab aduerlario deceptus cs'. iudiciti et iustitia a pquid magis specificas plurium ab deinde xbat noncsse penurim,cum alias deceptus lim ipsa falsitate,quc est Da verita v ab iniustitia, qugerauerii sal um,et dicit, iniuria eni3 ex voluntarus est, 1 briatus litis, lab indistriptione, γε est diria iudicio. est maiora et penuria est iniuria. liubaudi pa t3, rpea dubiu3 est vult iuramentu pro re leui it peruuiu igismiunu est ex volutar tunc ruit 263 syli et di si ita utrum inrametu promium facienda deo, qua For,tquc aut vi vel deceptione inuolutaria sum. tqui tu sis non facit,sit perium,et tironDnus vir omni pro Irauu lassu; csi esset deceptiis. cmtione uagit imam tale dignissimus Diere. 4' asserit mriuriit cise ex quo ι .iori et sic bmoi periurium no eli,qr latium iurauit ins illop,non issi eode3 ordine qm primo ac principauceptus ex bis 'cludit quid sit dicit insigitur cus veritas ipsa defuerit, qm defectus veritatis directa eddiciendu es , icrare cile is mete, non Milo ores tollit fine iuramesimi est colimatio dicti humani perest latiuI iurare erit igit Desinitio ipsius pullare, ς' sit testimoniu ,et qr defecim veritans est falsitas, uter
eusi non ore fallam iurare. Ο -πsua non iuras hoc a Lusitate prscipue manicii peninsuta qui para