장음표시 사용
201쪽
Autop A utophraudates Perses,cu in Pisidia exercitu duceret, & angustias quasdapisidae occuparent.simulata vexatione trahciendi,instituit reducere: quod cupissidi credidissent,ille nocte validissima manu ad eundem locum occupandum praemisit, ac postero die totum traiecit exercitum Philippus Macedonu rex Gr cia petens .cia Thermopylas occupatas audiret, & ad eum legati Aetolorum venissent acturi de pace retentis eis ipse ma- gnis itineribus ad angustias pertendit,securisq, custodibus,& legatorii redi tus expectantibu S,inopinatus Thermopylas traiecit. Iphicrates dux Atheniesu, aduersus Anaxibiu Lacedςmoniu in Hellespoto circa Abydon,cutrasducedit exercitu haberet per loca quae stationibus hostium tenebatur,alter u autem latus cius trasitus abscissi moles premerent, alterum mare abluere aliqua diu moratus, cum incidisset frigidior solito dies,& ob hoc nemini suspectus, delegit firmissimos quosq;: quibus oleo ac mero calefactis,praecepit ut ipsam oram maris legerent, abruptiora tranarent: at , ita custodes angustiarum inopinatus oppressit a tergo. Cn. Popeius cum flumen trafire propter oppositum exercitum hostili non posset,assidue producere & reducere in castra instituit: deinde in eadem persuasionem hoste perducto, ne ullam viam ad progressum Romanorum teneret, repente impetu facto transitum rapuit. Alexander Macedo,prohibente rege Indorum Poro traiici exercitum per flumen Hydaspem aduersus aqua assidue procurrere iussit suos:& ubi eo mocliauius. re exercitationis lassuetus est quia Porus aduersa ripa caueret per superiore partem subitis transmisit exercitum. Idemque Indi fluminis traiectu prohibitus ab hoste,diuersis locis in flumine equites instituit immittere,& transitum
minari: cumque expectatione barbaros teneret intentos, insulam paulo remotiorem,primum exigUo, deinde maiore praesidio occupauit,atque inde in
ulteriorem ripam transmisit. Ad quam manum opprimendam, cum vnauersi se hostes estu dissent,ipse libero vado transgressus,omnes copiaS coniunXlt. Xenophon,vlteriorem ripa Armeniis tenentibus, duos iussit quaeri aditus:& cum a citeriore repulsus esset trasit ad super1 ore Inde quoq; prohibitus host)u occursu,repetiit vadu inferius, iussa ibidem militu parte subsstere, ex qua cum Armenij ad 1nferioris vadi tutelam rediissent, per superius transgrederetur. A rmenio credetes decursuros omnes decepti sunt a reman Aibus .Hi cum resistente nullo vadu stiperassent transeuntium suorum fuere propugnatores. P Claudius Cos primo bello Punico,cu a Rhegio M essana traiicere milite nequiret,custodietibus fretu Poenis,sparsi rumore, quasi bellu iniustu populi inceptu gerere no posset, classemque Italia versus se agere simulauit. digressis deide Poenis, si profectioni eius habuerat fide circu actas naues appulit Sicilio
Lacedaemoniorum duces cum Siracusas nauigare destinassent, & Poenorudispositam penitus classem timerent, X punicas naues, quas captiuas habebant veluti victrices, primas iusterunt agi a latere iunctis ac puppe religatis aliis qua specie deceptis Poenis, transerunt.
Philippus cum angustias maris, quae Cyanes appellatur,trasnauigaretpter Allieniensium
202쪽
Atheniesium classem,quae opportunitate loci custodiebat, no posset, scripsit Antipatro Thracia rebellari pr si1 dijs,quet ibi reliquerat,interceptis, ut sequeretur omissis omnibus,quq epistol ut interciperetur ab hoste,curauit. Attae
meses arcana Macedonu excepisse vis,classem abduxe tui.Philippiis nullo p-hibete angustias freti liberauit. Ide quia Cherronesum,quq iuris Atheniensiuerat, occupare prohiberetur, tenentibus trasitum no ByZantiorum latumsed Rhodioru quoq, & Clitorii nauibus, cociliauit animos eoru redde do naues quas ceperat,quasi sequestres futuros ordinadς pacis inter se atq; ByZantios, qui causa belli erat: tractaq; per magnu tepus postulatione, cum de industria subinde aliquid in conditionibus retexeret, classemper id tempus prςparaui z: e ue in angustias freti imparato hoste subito euasit Chabrias Atheniesis, clim adire portu Samioru obstate nauali hosti uprς- sidio no posset paucas e suis nauibus praeter portum missas jussit trasire, arbitratus qui in statione erant, persecuturos: hisque per hoc consilium euocatis. nullo obstante portum cum reliqua adeptus est classe.
De euadendo ex locis difficillimis. Cap. V. . . Sertorius in Hispania. cu a tergo instante hoste stumen traijcere haberet, vallum in ripa eius in moducauet lunae duxit, & oneratum materijs
incendit atq3 ita exclusis hostibus suuium libere transgressus est. Similiter Pelopidas Thebanus.bello Thessalico trastu qu suit: namq; castis ampliore lacu supra ripa coplexus, vallia ceruolis & alio materis genere costructu incendit:d , ignibus submoueretur hostes ipse fluuiu superauit Q. Luctatius Catulus, cu a Cymbris pulsus una spes autis haberet,si flumelliberasei,cuius ripa hostes tenebati in proximo mole copias ostedit, tagibi castra positurus: ac praecepit suis nefarcinas solueret,aut onera deponeret, ne Mab ordinibus aut signis discederet:& quo magis persuasione hosti ucofirma Tet pauca tabernacula in cospectu erigi ius sit, ignesq, fieri, & quosda vallum struere, quosda in lignationem,ut cospicerentur exire: quod Cymbri vere agi ex1stimates, de ipsi castris delegerut locu: dispersiq; in proximos agros ad c6-
paranda ea quae necessaria sunt mansuris occasionem dederunt Catulo no solum sumen trai)ciendi ,sed etiam castra eorum infestandi. Croesus cum Halim vado transire non posset neque nauium aut pontis faciendi copiam haberet, fossa superiori parte post castra deducta, alueum qu
minis a tergo exercitus sui reddidit Cn.Popeius, Brudusj,cu excedere Italia & trasserre bellulposuisset,instange a tergo Cςsare,coscensurus classem, quasda obstruxit vias, alias parietibus intersepsit alias intercidit fossis easq; sudibus erectis prςclusas operuit crati bus humo aggesta quos da aditus qui ad portu ferebant trabibus transmissis, in densum ordinem structis ingenti mole tutatus. Quibus perpetratis, ad speciem retinendae urbis raros pro moenibus sagittarios reliquit. c teras copias sine tumultu ad naues reduxit: nauigatem eum mox sagittaris quoque per itinera nota digressi paruis nauigijs consecuti sunt. Cn. Duillius cos inportu Syracusano, que temere intrauerat,obiecta ad ingressum
203쪽
gressum catena clausus, uniuersos in puppim retulit milites, atq; ita resupina nauigia magna remigatium vi cocitauit , leuatς prorae super catenam lcesteta, u in runt,qlla parte superata,tras gressi rursus milites t proras presserunt in qua; pro sc6 versum pondus decursum super catenam dedit nauibus. Lysander Lacedimonius cum in portu Atheniensium cum tota classe obsideretur,obrutus hostium nauibus, ab ea parte qua faucib angustissimis intastuit mare, milites suos clam in littus egredi iussit, & subiectis rotis ad proxi-N cluin mum naues portum t Monoecium traiecit.
Herculeius legatus Sertoris .csi in Hispania inter duos moles abruptos longum & angusum iter ingressus, paucas duceret cohortes, coperisset si ingentem manum hostium aduenire, sam transuersam inter montes preti sit, vallumque materia extructum incendi atque ita intercluso hoste euasit. C. Caesar bello ciuili cum aduersus Afraniu copias educeret, & recipiendi se sine periculo facultatem n 6 haberet,sicut constiterat, prima & secuda acie furtim a tergo ad opus applicata xv.pedum fossam secit, intra quam sub occasum solis armati se milites eius receptrunt. Pericles Athenie sis a Peloponesibus in eu locu copulsus,qui und1q; abruptis cinctus, duos tatu exitus habebat, ab altera parte fossam ingentis latitudinis duxit,velut hostis excludendi causa ab altera milite agere coepit tanquapeum erupturus in qui obsidebat cuperfossam, qua ipse secerat, exercitu Peri-- clis non crederent euasurum, uniuersi a limite obstiterunt. Pericles pontibus quos praeparauerat iniectis,suos qua non resistebatur,emisit. I ysimachus ex his unus,in quos opes Alexadri traiiei ut, cu aeditum colle castris destinasset, imprudentia aute ii suorum in inferiorem deductus, vereretur ex superiore hostium incursum. triplices fossas intra vallu obiecit: dein si 'sti, de ' sublimibus fossis circa omnia tentoria doctis tota castrat confodit: &ς - t- intercepto hostium aditu, simul humo quoquet; & frondibus quas fossis superiecerat, facto impetu in superiora euasit Cn.Fonteius Crassus in Hispania cu tribus millibus hominu pr datu Psectus, ad Hasdrubalem,& ad primos tantu ordines relato costio, incipiet e nocte,quo tepore minime expectabatur per stationes hostium prorupit. L.Furius exercitu perducto in locum iniquum. cu constituisset occultare solicitudinem sua: ne reliqui trepidarent, paulatim inflexit itersitane circuitu maiore hostem aggressurus, couersoque agmine ignarum rei quae agebatur,
P. Decius Tr. bello Samnitico, Cornelio Cossis cos iniquis locis deprehenso ab hostibus, suasit ut ad occupadum collem,qui erat in propinquo, modicam manum mitteret seque ducem ijs qui mittebatur obtulit a uocatus in di uersum hostis dimisit eos utem. Decium autem cinxit, obseditque Ille per angustias, noctu et uptio noefacta, cu i eluctatus esset, Decius incolumis cum mi
idem fecit siub Attilio Calatino eos is cuius varie tradunt nomen. Alij, Laberium, non ulli inseditium, furimi Calphur niti, flamma vocitatum scripserunt
204쪽
pserunt. Hic cum dimissum exercitum in eam vallem videret,cuius latera omnia superiora hostis insederat,depoposcit S accepit trecentos milites, quos adhortatus ut virtute sua eXercitum seruarent,in mediam valle decurrit,& ad opprimendos eos undique descendit hostis longbis A aspero praelio retentus,occasionem consuli ad extrahendum exercitum dedit. L. Minutius cos .in Lyguria dimisso in angustias exercitu, cuia omnibus obuersaretur Cauding cladis ex lum, Numidas auXiliares tam propter ipsorum quam propter equorum de rmitatem desipiciendos, iussit adequitare faucibus quae tenebantur. Primo intenti hostes ne lacescerentur, stat1onem obiecerui: de
industria Numidae ad augendum sui c5temptum,labi equis, A per ludibrium
spectaculo esse affectauerui, ad nouitatem rei laxatis ordinibus, Barbari in spectaculum usque resoluti sunt. Quod ubi animaduerterunt Numidae,paulatim succedentes, additis calcaribus per intermissas hostium stationes eruperui: qui deinde cum proximos irrueret agros,necesse Luguribus fuit auocar1 ad de sendenda sua,inctu sque Romanos emittere.
L.Sylla bello sociali apud Esernia inter angustias deprehensus, ad exercitu hostiu,cui Duillius praeerat, colloquio petito, de conditionibus pacis agitabat
sine effectu:hostem tamen propter inducias negligentia re lutum animadue tens,nocte profectus,relicto buccinatore, qui vigilias ad fidem remanentiu diuideret,& quarta vigilia commista,eum sequeretur,iu columes suos cum omnibus impedimentis tormentisque in tuta perduXit.
Idem aduersus Archelati praefectu Mithridatis in Capadocia, iniquitate locorum 8c multitudine hostium praessus,fecit pacis mentionem:interpositbs tepore etiam induciarum,& per haec avocata intentione, aduersarium euasit.
Hasdrubal frater Annibalis, cum fallum euadere non posset, faucibus eius obsessis,egit cum C. Nerone,recepit dimissum se Hispania excessurum cauillatus deinde coditionibus,dies aliquot extraxit,quibus omnibus,no emisit per angustos tramites,ia ob id neglectos dimittere per partes exercitum:ipse deinde cum reliquis expeditis facile effugit.
Spartacus sessam, qua erat a M.Crasso circundatus, caesis captiuorum pecoramque corporibus noctu repleuit, M supergressus est. Idem cum in Lesbio obaemo sessus,ea parte qua mons asperrimus erat, ideoque custoditus,ex vimine syllae V si qstri cathenas conseruit, quibus demissus non solu euasi veru etia ex alio lateres,sisti gladio ita terruit, Vt aliquot cohortes, gladiatoribus quatuor de septuaginta cessierint.Idem cum a L. Varino Procos praeclusus esset,palis permodica interualla fixis ante portam,erecta cadauera,adornata veste ais armis, alligauit,ut
procul intuentibus stat 1 onis species effet,ignibus per tota castra factis,imagine vana delusio hoste,copias silentio noctis eduxit. Brasidas dux L acedaemonioru , circa Amphipolim ab Atheniesium multitudine numero impar deprehensus,claudendum se praestitit, ut per longum coronae ambitu extenuaret hostilem frequentia, qua, rarissimi obstabant,erupit. Iphicrates in Thracia cum depresso loco castra posui Tet, explorassiet autem ab hoste proximii teneri colle,ex quo unus ad opprime du ipses descensus era
205쪽
noet e paucis intra castra relictis, imperauit ut multos ignes faceret,educto, exercitu Sc d posito circa latera praedicta viae, passus est transire Barbaros loco rum iniquitate,in qua ipse fuerat, in illos conuersia, parte exercitus terga eo rum cecidi parte calfra fecit. Disti, Dareus,Vt falleret Scythas discessu canes alis asinos in castris reliquit, quos cstm latrantes rudentesque hostis audiret,remanere Dareum credidit. Eundem errorem obiecturi nostris Lygures per diuersa loca bubalos laqueis ad arbores alligauerunt, qui deducti frequentiori mugitu speciem remanenti. um prebebant hostitim. Hanno ab hostibus clausus,locum irruptioni maxime aptu, aggestis leuibus Eb iis materiis incendi tamen hoste ad festeros exitus custodiendos auocat milites per ipsam faminam eduxit:admonito ora scutis,crura veste contingere.
Annibal, ut iniquitatem locoru, & inopiam instante Fabio maximo effugere noctu boues, quibus ad cornua fasciculos alligauerat, armentoru subiecto igne, dimisit,cum ipso motu ad scete flamma turbaretur pecus, magna dis cursatione montes, in quos actum erat collustrauit: Romani qui ad speculandum concurrerant, primo prodigium opinati sunt,deinde cum cuncta Fabio renunciassent, ille de insidiarum metu sivos castris continui Barbari obsistente nullo profecti sunt. Le insidiis in itinere factis. Cap. VI. V Uluius Nobilior, cum ex Samnio in Lucanos exercitu educeret,& cognOuisset a perfugis,hostes nouissimum agmen eius aggressuros,sortissimam legionem primo ire , fultimo sequi iuss1t impedimeta, ita factum pro occasione amplexi hostes,diripere farcinas coeperiat. Fulvius legionis de qua supradicta est,quin que cohortes in deYtram partem viae direxit,quins ad sinistram,atque ita praedationi intentos hostes,explicato per utraque latera milite,clausit, ceciditque. Idem hostibus tergu eius in itinere prementibus,dum flumine interueniente, non ita magno ut transitum prohiberet,moraretur tamen rapiditate, alteram legionem in occulto citra flume collocauit, ut hostes paucitate cotempta audacius sequerentur: quod ubi factum est, legio qus ob hoc disposita erat, ex in sidiis hostem aggressa vastavit.
Iphicrates in Thraciam cum propter conditionem locorum,longum agmen deduceret, A nunciatu ei esset hostes summum id aggressuros, hortes in utras, his. latera secedere,& consistere iussit,caeteros fugere & iter maturare. Trans unte autem toto agmine, lectissimos quosque retinuit,& ita passim circa praedam occupatos hostes. iam etiam fatigatos, ipsie requietis & ordinatis suis aggressus fudit,exuit praeda. Boii in sylva Litana,qua transiturus erat noster ercitus,succiderat arbo- Latina res,ita ut ex parte exigua sustet ais starent, donec impellerentur, delituerat deinde ad extremas ipsi,vbi, ingresib h luam hoste, proximas ulteriores impuler ut, eo modo propagata pariter supra Romanos ruina, magnam manum eliserunt. Quemad
206쪽
uemadmodum ea quibus deficimur,videantur non decsse, aut usus eorum expleatur. Cap VII. L. Caecilius Metellus, quia usu nauium quibus elephantes transportaret deficiebatur, vincit dolia costrauitque tabulamentis, ac super ea positos, per Siculum fretum trans nitit. Annibal cum ad praealti suminis transitum elephantes non posset pellere,
neque nauium aut materiarum, quibus rates continerentur,copiam haberet,
iussit ferocissimia elephantu sub aure vulnerari, & eum qui vulnerasset, transtnato statim flumine procurrere: elephantus exasperatus ad persequedum dolor1s sui authorem, tranavit amnem, & reliquis idem audendi dedit exemptu. Carthaginensia duces instructuri classem quia sparto deficiebatur, crinib tosarum ulterii ad funes effici edos usi sunt. Ide Massii heses & Rhodi j fecerunt. M. Antonius a M utina profugus, cortices pro scutis militibus suis dedit
Spartaco copissque eius scuta ex vimine fuerunt quae coriis tegebantur. Non
alienus ut arbitror hic locus est,referendi factum Alexadri Macedonis illud nobile,qui per deserta Africae itinera grauissima siti cu exercitu assectus, oblatam sibi a milite in galea aquam spectantibus uniuersiis esudit, utilior eXem plo temperantiae,quam si communicare potuisset. volasset
De distringendis hostibus. Cap. VIII.
Coriolanus cum ignominiam damnationis suae bello ulcisceretur popula- , tionem patriciorum agrorum inhibuit, deustis vastatisque plebeiorum: ut discordiam moueret, qua consensus Romanorum distringeretur. Annibal Fabium, cui neque virtute neque artibus bellandi par erat, ut in famia dis tingeret,agris eius abs inuit caeteros populatus. Cotra ille, ne sis' cta ciuibus fides esses, magnitudine animi effecit publicatis possessionib' suis. Fab. Maximus quinto Cos cum Gallorum, Vmbrorum, Etruscorum,Samnitiumque,aduersus P. R. exercitus coissent, contra quos & ipse trans Apenninum montem castra comuniebat, scripsit Fuluio de Posthumio, qui in praesidio urbi erant,copias adtSitium mouerent:quibus assecutis,ad sua defenden Imri da Etrusci, Vmbrique descenderunt: relictos Sanites Gallosque Fabius & col lega Decius aggressi vicerunt. M. Curius aduersus Sabinos qui ingenti exercitu coscripto, relictis finibus
suis,nostros occupauerant, occultis itineribus manum misit, quae desolatos a gros eorum vic6sque,per diuersa incendit Sabini ad arcendam domestica vastitatem recesserunt. Curio contigit& vacuos infestare hostium fines, & ex ercitum sine praelio auerterris parsumque caedere. T. Didius paucitati suoru diffidens cu in aduentu earia legionu quas expectabat trahere bellum & occurrere eis hostem comperisset, cocione aduocata aptari iussit milites ad pugna, ac de industria negligentius custodi ri captiuos: ex quibus pauci qui profugere nunclauerunt suis pugnam imminere At illi,netbuspicione pretiij deducerent vires, omiserunt occurrere eis quibus insidia- Alema bantur: legiones tutis si me, nullo excipiente,ad Did1um peruenerunt. V pr iiii
Bello Punico qu da ciuitates,quq a Romanis deficere ad Poenos destinaue-
207쪽
rant, cum obsides dedissent, quos recipere antequam desciscere iit studebant, simulauertit seditionem inter finitimos ortam, quam Romanorum lcgati di, rimere deberent mistasque eos velut contraria pignora retinuerunt, nec an te reddiderunt quam ipsi recuperarent suos. Legati Romanoris cum misissent ad Antiochu regem , qui secum Annibalem victis iam Carthaginesibus habebat,cosilui l eius aduersus Romanos ii struebat,crebris cum Annibale colloquiis essecerut,ut is regi fierer suspectua cui gratissimus alioqui erat& utilis propter calliditate & peritiam bellandi. Q a. Metellus aduersus Iugurtham bellum geres, missos ad se legatos eius corrupit,ut sibi proderent regem. Cum etiam alij venissent, idem fecit. Eodem consilio usus est & aduersius tertios. Sed de captiuitate Iugurthς res parii provirxes cessit, ' viuum enim tradi sibi volebat, plurimum tamen consecutus est: nam cum interceptae fuissent epistolae eius ad regios amicos scriptae, in omnes eos rex animaduertit Ooliatusque consiliis amicos postea parare non potuit. C. Caesar per exceptum quendam aquatorem, cum comperisset Afranium
Petreiumque castra noctu moturos, ut citra vexationem suorum, hos illa impediret conssilia, in initio statim noctis vasa conclamare milites, & praeter aduersariorum castra agi mulos cum fremitu, & sonum iussit cotinuare, quos retentos volebat & arbitrari castra Caesarem mouere.
Scipio Aphricanus ad excipienda auxiliacu commeatibus, Annibali Venticium Termum dimisit ipse subuenturus. Dionysius Syracusanorum tyrannus,cum Aphri ingenti multitudine it iecturiellent in biciliam ad eum oppugnandum castella pluribus locis communiit, custodibusque praecepit, ut ea aduenienti hosti dederent, dimissaque
Syracusas occulte redirent. Apiaris necesse fuit capta castella praesidio ibi tens re quos Dionysius redactos ad quam voluerat paucitatem, pene iam par numero aggressus vici cum suos contraxisset & aduersarios sparsisset. Agesilaus Lacedaemonius, cum inserret bellum Tysapherni, Cariam se pe teressimulauit quasi aptius locis montuosis aduersus hostem equitat I praeua lentem pugnaturus. Per hanc confiiij ostensionem aduocato in Cariam Tysopherne, ipse Lydiam,vbi caput hostium regni erat, irrupit: oppres1sque qui it lic agebant,pecunia regia potitus est. De seditione militum compescenda. Cap. IX. A . Manlius Cos cum comperisset coniurasse milites in hybernis Campa- nice, ut iugulatis hospitibus,ipsi res eorum inuaderent, rumorem sparsi
eodem loco hybernaturos ἰ- atque ita coniuratorum costio turbato, Campa niam periculo liberavit 6 ex occassione nocenteS punivit.
Lucius Sylla cum legiones ciuium Romanorum pernicios a seditione fure rent,consilio restituit sanitatem efferatis. Propere enim annunciari iussit, J1Ostem adesse,&ad arma vocantium clamorem tolli,signa canere: discus a sect-tio est uniuersis aduersus hostem consentientibus. Cn.Ρompeius trucidato ab exercitu Mediolani senatu,ne tumultu moveret, siselos euocasset nocetes,mixtos eis qui extra delictu erat, vςnire iussit ita
208쪽
&noXij minore cum metu, quia non segregati, ide6que non ex causa culpae videbantur accersiti,comparuerunt, & illi quibus integra erat cos cientia, custodiendis quoque nocentibus t attenderunt,ne illorum fuga inquinarentur. μ δπμ Caesar cum qu da legiones eius, seditione mouissent, adeo ut in perniciem quoque ducis videretur cosurrecturae, dis finivitato metu, proces sit ad milites, postulatibusque missione, vitru minaci vulta dedit: exauctoratos poenitentia coegit satisfacere Imperatori, obsequentioresque in reliquum operas aedere Quemadmodum intempestiua postulatio pugnae,inhibeatur. Cap. X Q. Sertorius, qudd experimeto d1dicerat,imparem se uniuerso Romanoruexercitui, t barbaros quoque inconsulte pugna expolaetes doceret ad ductis in conspectu duob quis altero praeualido,altero admodum exili duoSadmouit iuuenes similiter affectos, robustu de gracile: ae robustiori impera uit, equo exili uniuersam cauda abrupere, gracili autem, valentiorem per sin- sinowlagulos vellere: cumque gracilis fecisset quod imperat uera validissim' cum in infirmi equi cauti sine effectu luctaretur Iam inquit Sertorius Romanorum colhortium per hoc vobis exemplum ostendi) milites,insuperabiles sunt uniuersas aggredientibus. easdem lacerabit & carpet, qui per partes attentaUerit Ide cum videret suos pugnae signuincosulte flagitates, crederetque rupturos imperiunis1 cogrederetur permisit turmς equitu ad lacessendos hostes ire,
laboratique submisit alias, &sic recepit omnes: tutissique utrisq; & sine noxa ostendit quis exitus flagitata pugnam aestitet obsequetissimis inde eis usus est Agesilaus Lacedaemonius cum aduersus Thebanos castra stiper ripam posuisset, multoque majorem hostium manu esse intelligeret, &ideo suos arce re a cupiditate decernen Ji vellet, dixit responso deum se ex collibus pugnare iussum:& ita exiguo praesidio ad ripam posito accessit in colles. QRod Thebani pro metu interpretati transierunt flumen, & ctim facile deputillent praetasidium,caeteros insecuti auidius, iniquitate locorum a paucioribus victi sunt.
Scorylo dux Dacoru cum sciret dissociatu armis ciuilib' populuRom. neque tam e tentandum arbitraretur,quia externo bello posset cocordia in ciues coalescere,duos canes in cospectu populariu commisit, hisque acerrime inter ipsos pugnantibus, lupum ostendit, que protinus canes,omissa inter se ira,aggresti sunt, quo exemplo,prohibuit barbaros ab impetu Romanis profuturo. aemadmodum sit incitandus exercitus ad praelium. Cap. XI. M.Fabius & Cn. Malius Cosi.aduersus Hetruscos Ppter seditiones detre et ante preliu exercitu, vltro simular ut cuctatione, donec milites probris hostium coacti, pugnam deposcerent, iurarentque se ex ea victores redituros. Fulvius nobilior cu aduersus Samniti unumerosum exercitu, d successib tumidu,paruis copiis necesse haberet decertare, simulauituna legione hostili a se corrupta ad proditione: imperauitq; ad eius isde tribunis,& primis ordini b' de centurionib quantu quisque numeratae pecunie, aut auri argetique haberet, conferret, ut repraesentati merces proditoribus posset: se autem his qui contulit lent pollicitus est, consummata victoria, ampla insuper praemia daturum. Quaesua persuasio Romanis alacritatem attulit 3c fiduciam: unde
209쪽
etiam praeclara victoria,commisso statim bello peracta est.
QCaesar aduersus Germanos &Ariovistum pugnaturus, confusis suorum decimico- animis,pro cocione dixit nullius se eo die opera nisi decimae legionis usserum: quo consecutus est,ut decimani, tanquam praecipua: fortitudinis testimonio deret cogerentur,& caeteri pudore,ne penes alios gloria virtutis esset. Q . Fabius, qui egregie sciebat,& Romanos eius esse libertatis, quae contumelia exasperaretur,& a Poenis nihil iussu aut moderatu expectabat, misit te
gatos Carthagine,de coditionibus pacis: quas cum illi iniquitatis & insoletiae plenas retulissent exercitus Romanorum ad pugnandum concitatus est. Agesilaus Lacedaemonioru dux, cum prope ab Orchomeno socia ciuitate castra haberet, coperissetque plerosq; ex militib' praeciosissima reru deponere intra munimeta,prς cepit oppidanis,ne quid ad exercitu suu pertinens recipe retur, quo ardetius dimicaret miles,qui sciret sibi pro omnib suis pugnadum. Epaminudas dux Thebanoru aduersus Lacedaemonios dimicaturus, ut nosoluvir1b' milites sui vertim etia affectib'adiuuaretur pronuciauit in cocione, destinatu Laced montis si1 victoria potiretur,omnes virilis sexus interficere,v-xoribus autem eoru & liberas in seruitute adductis,Thebas diruere,qua denuciatione concitati primo impetu Thebani Lacedaemonios expugnauerunt. Eutidas dux Lacedaemoniorum pugnaturus eodem die, quo classe viceram soch,quamuis ignarus actae rei,vulgauit nunciatam sibi victoria partium,quo
constantiores ad pugnam milites haberet. Aulus Posthumius praelio quo cum Latinis c5stixit,oblata specie duorum in equis iuuenum,animos suorum erexit,Pollucem & Castorem adesse dices, ac sic praelium restituit.
Archidamus Lacedaemonius aduersias Arcadas bellum gerens,arma in castris statuit, de circa ea duci equos noctu clam imperauit: quorum vestigia mane tanquam Castor & Pollux perequitassent) ostendens, adfuturos eosdem ipsis praeliantibus persa asit. u. is Pericles dux Atheniensium initurus prςlium,cum animaduertisset lucum,
ex quo utraque acies conspici poterat,desistimae opacitatis, vastum alioqui &Diti patri sacrum ingentis illic statutae hominem, alti silmis cothurnis, & veste purpurea,coma venerabilem in curru candidorum equoru siublimem constituit qui dato signo pugnae,proueheretur: & voce Periclem nomine appel- tectam lans, cohortaretur eum,diceretque deos Atheniensibus adesse:quo penet pri- mo coniectu teli hostes terga dederunt.
L. Sylla, quo paratiorem militem ad pugnandum haberet, praedici sibi a
diis sutura simulauit. Postremis etiam in conspectu exercitus, priusquam in aqciem descenderet signum modicae amplitudinis,quod Delphis fistulerat orabat,petebatque ut promissam victoriam maturaret. C. Marius sagam quandam ex Syria habuit, a qua se dimicationum euen Utvi tus praediscere simulabat. . Sertorius,ctim barbaro, & rationis indocili milite uteretur,cerua candida insignis sormae per Lusitania ducebat, & ab ea,quc ageda aut vitada essent,
210쪽
praenoscere se asseverebat, ut barbari ad omnia tanquam diuinitus impe rata obedirent. Hoc genere Strategematicon non ea tantum parte utendum est, qua imperitos existimabimus esse,apud quos lais utemur,sed multo magis ea,quae talia erunt excogitabuntur,ut ab his monstrata credantur. Alexander Macedo facrificaturus, inscripsit medicamento aruspicis manum quam ille extis erat suppositurus iterς significabant victoriam Alexan dro dari quas cum iecur calidum rapuisset, & a rege militi esset ostensum, a xit animum,tanquam deo spondente victoriam. Idem fecit Innides aius ex praelium Eumene cum Gallis commissuro. Epamin undas Thebanus, aduersus Lacedaemonios fiduciam suorum reli gione adiuuandam ratus arma quae ornamentis affixa in templis erant, nocte subtraxit, persuasitque militib deos iter suu sequi ut praeliatibus ipsis adessent. Agesilaus Lacedaemonius. cum quosdam Persarum cepisset, quorum habitus multum terroris praefert quoties veste tegitur,nudatos militibus suis ut alba corpora & umbratica contemnerent ostendit. Gelo Syracusam tyrannus bello aduersus Poenos suscepto, cum multos cepisset,infirmissimu queque praecipue ex auxiliaribus qui nigerrimi erant,nu- auxeundatum in conspectu suorum produxit,ut persuaderet contemnendoS Cyrus rex Persarum,ut concitaret animos popularium,tota die in excidenda quadam sylva eos fatigauit deinde postridie praestitit eis liberalissimas epulas,& interrogaui utro magis gauderct: cumque ei praesentia probassent: At qui per haec cinquit ad illa perueuiendum est. Nam liberi beatique esse, nisi Medos viceritis,non potestis:atque ita eos ad cupiditatem praelij concitauit. L. Sylla quia aduersus Archelaum praesectum Mithridatis, apud Pyrea pigrioribus ad praelium militibus utebatur,opere eos fatigando. compulit adposcendum ultro pugnae signum.
Fabius Maximus veritus, ne qua fiducia nauici,ad quas refugiu erat, minus constanter pugnaret exercitus,incendi eas, priusquam iniret praelium, iussit. De dissoluendo metu quo milites ex aduersis omnibus cor ciderunt. Cap. XII. s Cipio ex Italia in Aphricam transportando exercitum, cum egredienS nauem prolapsus esset, & ob hoc attonitos milites cerneret, id quod trepidationem asserebat constantia & magnitudine animi, in hortationem couertit:
Et ludite inquit milites,ApEricam oppressi.
C.C sar cum forte conscendens naue lapsus es ,Teneo te terra mater tu, quid qua interpretatione essecit , ut repetiturus illas a quibus proficiscebatur terraS videretur.T.Sepromus Gracchus Gofacie aduersus Picentes directa,cusabitus terr motus utrasq; partes cola disset, exhortatione obfirmauit suos, de impulit,ut obsternatu superstitione hostem inuaderet,adhortatusque deuicit. Sertorius,cum equitum scuta extrinsecus, equorum qne pectora cruenta
subito prodigio apparuissent, victoriam portendi interpretatus est, quoniam illae partes solerent hostili cruore respergi.