De oratore libri tres

201쪽

LIB. III. CAP. 59-61. g. 220-228. 107serviatur equidem tamen magno opere censeo serviendum: sed illud videtur ab huius nostri sermonis officio non abhorrere quod, ut dixi paullo ante plurimis in rebus quod maxime est utile, id nescio quo pacto etiam decet maxime. Nam ad voeem obtinendam nihil est utilius quam crebra mutatio; nihil perniciosius quam effusa sine intermisSione contentio. 225. 9uid, ad aures nostras et actionis suavitatem, quid est vicissitudine et varietate et commutatione aptius ' Itaque idem Gracchus, quod potes audire, Catule, ex Licinio cliente ino, litterato homine, quem servum sibi ille habuit ad m, num, cum eburneola solitus est haberemstula, qui staret occulte post ipsum, quum contionaretur, peritum hominem, qui instaret celeriter eum sonum, quo illum aut remissum excitaret aut a contentione revocaret. Audivi mehercule, inquit Catulus, et saepe sum admiratus hominis quum diligentiam tum etiam doctrinam et scientiam. 226. go vero, inquit Crassus, ac doleo quidem illos viros in eam raudem in re publica esse delapsos quamquam ea tela texitur et ea incitatur in civitate ratio vivendi ac posteritati ostenditur, ut eorum civium, quos nostri patres non tulerunt, iam similes habere cupiamus. mitte, obsecro, inquit, craSSe, Iulius, sermonem istum et te ad Gracchi fistulam reseri cuius ego nondum plane rationem intelligo. LXI. 227. In omni voce, inquit Crassus est quiddam medium, sed suum cuique Voci. Hinc gradatim ascendere vocem utile et suave est. Nam a principio clamare agreste quiddam est et idem illud ad str- mandam est vocem salutare. Deinde est quiddam contentionis extremum, quod tamen interius est, quam acutissimus clamor, quo terastula progredi non sinet, et iam ab ipsa contentione revocabit. si item contra quiddam in remissione gravissimum quoque tamquam sonorum gradibus descenditur. Haec varietas et hic per omnes sonos vocis eu sus et se tuebitur et actioni adseret suavitatem. Sed fistulatorem domi relinquetis, sensum huius consuetudinis vobiscum ad forum deseretis. 228. didi, quae potui, non ui Volui, sed ut me temporis angustiae coegerunt. Scitum est enim causam conserre in tempus, quum adferre plura, Si cupias, non queas Tu

202쪽

vero, inquit Catulus, collegisti omnia, quantum ego possum iudicare, ita divinitus, ut non a Graecis sumpsisSe, sed eos ipsos haec docere posse videare. e quidem istius sermonis participem factum esse gaudeo ac vellem, ut meus gener sodalis tuus, Hortensius, adfuisse, quem quidem ego confido omnibus istis laudibus, quas in Oratione complexus es, excellentem fore. 229. t Crassus Fore dicis inquit; ego vero esse iam iudico et tum iudicavi, quum me consule in senatu causam defendit Asricae nuperque etiam magis, quum pro Bithyniae rege dixit uuamobrem recte vides, Catule Nihil enim isti adolescenti neque a natura neque a doctrina deesse sentio. 230. duo magis est tibi, Cotta, et tibi, Sulpici, vigilandum ac laborandum. Non enim ille mediocris orator vestrae quasi succrescit aetati, sed et ingenio peracri et studio flagranti et doctrina eximia et memoria singulari cui quamquam faveo, tamen illum aetati suae praestare cupio, vobis vero illum tanto minorem praecurrere vix honestum est. Sed iam surgamus, inquit, nosque curemus et aliquando ab hac contentione disputationis animos nostros

curaque loemus .