장음표시 사용
621쪽
qui diu seruiuit & in ea conditione callum duxit. Aut loquimur de ipso patresam. de seruis suis veteranis nouitiisque di- monente L . h. t. Et quia hoc omne ab eius sententia dependet, pro nouitio habuisse videtur, quem nulli ministerio proposuit: rursus pro veteratore duxisse, quem in veteratorum numero habuit, ut quia muneri alicui praeposuit, cui non nisi veterani adhiberi solent. Aut denique de causa veetigalis agitur,& cum respublica hac in re voluntatem emtoris seu patris famulias non sequatur , simpliciter veterator accipietur, qui anno seruiuit, nouitius, qui minus anno, ut hic vectigal pendat, ille non pendat. Et hoc casu Martiani sententia est probanda. Aliis
ter quidem huic G αντιοφάνω occurrit CusACivs VIII. Obs. p. Lmirum putans iuri l. vlt. ad verba; nonspatio, non tIrocinio, i, audiendum, tantum, non tantum spacio, non tantum tirocinio, quem sequitur GlLBERrvs REGI vs zναντιοφανων Lib. I. C. . & wis-SENBACH. Di p. XLI. ad Panae th. . Id quod exemplis quidem non caret, quorum pluscula ANT. AvGvSTIN vs L. III. Emendat. obseruauit. &Dn. Praeses. ICtus, Patronin, se Praeceptor in Lexico particularum in voce Nou.n. s.sed hoc loco alienior videtur &obscurior haec subauditio quam ut locum habere possit. IX. Equidem HOTTOMAM. in Epitoma h. t. n. cf. Ost. e reticentia quidem duas ab aedilibus esse institutas actiones concedit, redhibitoriam nempe & quanto minoris. De dicto vero & promissis non praestito actionem nasci putat, quae appelletur actio, quod aduersus dietum promissumve fuerit propter L MI. pr. h. t. Sed ista actio est aedilitia aett. g. r. sue aduer- sus quod dictum promissumve fuerit, quae in redhibitoriam& testimatoriam, id est, quanto minoris diuiditur. IIJ.pr. b. t. duibus videtur resistere L M. . de conir. Emt. ubi si venditor Eo ηῶι, Lixerit, seruum est. speciosum, qui deformis sit, vel domum ea quae . da bene aedificatam, quae sit male aedificata, non tenetur. Verum οπι- ων. . responsio est in d. textibus, ibi: spalam appareant. Si enim vitium emtori notum, quia in promtu est, & se ipsum ostendit, ut si manifeste coecus vel claudus equus venditus sit, cessat edictum ae L . g. 6. I. ι . S. m. h. t. d. I. M. f. r. Magis videtur er L si Praecedentibus aduersari. Lip. r. h. t. ubi venditor, si dixerit ser ' y p
622쪽
inim esse frugi, probum, dicto audientem, quamuis horum nihil sit, non tenetur hoc edicto. Cum tamen secundum principium ae l. II. conueniri possi, si laboriosum aut curracem ita legendum, non curacem. Curra X, Basilicis. Utitur .hac voce non solum Ruri Nus, vetus Iosephi histo
Nam fuit O laqueis aliquis curracibus usus affrmauerit: & is seruus desidiosus aut tardus inueniatur. Sed respondemus, ea quae ad nudam laudem dicta sunt, non pra
stare venditorem d. l. V. pr. AINI. in summa Cod de aedit are n. I Vide ACcvRs. ad ael. 37. ibique. ALBER. de Ros ATE& BALnv M ad
ZI. N. Dictum autem a promita quomodo discernatur, &quae dicta siue pro milia admittenda sint, eXplicatur in d. I. N. f. a. O g.seq. LX Tertia causa ex qua utraque actio competit, est cum venditor non repromittit emtori ea, quae in rebus venalibus edictum AEdilium repromitti iubet. I. aδ. h. t. de quibus agitur in I. II. g. . de act. emt. in vend. LII. de Min.& similibus textibus. Nonnunquam & redhibitoria competit ex conuentione, ut si fundus veneat eo pacto, ut si displicuerit,inemtus fiat. Nam siquidem displicuerit, agetur reἡhibitoria I. ψ. C. h. vhi dicitur venditio sub conditione, scilicet resolutius resti Dis. Venditio enim per se pura est, sed sub conditione resoluitur. I. I. Is de contr. -. Et ita differt hoc pactum ab eo quod vulgus de retrouendendo appellac Illi enim nostro nempe, a iure sexaginta dies constituuntur, quibus elapsis non li cet a contractu discedere.' Vide ROMAN. Iing. ros. O IN. Quod si in contractu dictum fuerit, licere emtori vel venditori quandocunque ab eo discedere, perpetuo quilibet eorum poterit poenitere. Vide BALD. 1n I. a. β. est. 1s uui satisd cog. CREMENS. v. mi. Nam si inter emtorem & venditorem conuenerit e iam simpliciter, nullo tempore constituto, ut venditor possit rem venditam restituto pretio retrahere, licebit id ei quocunque temporς, cum actio personalis sit ex vendito. N. I. .F.
623쪽
de act. Emt. & ideo perpetua. I. s. C. de procnio. vel o. ann. CO
XI. Septimo sicut redhibitoria, ita etiam actio quanto- Ωptima e-- minoris datur emtori eiusque heredibus aduersus venditorem ρη miis, eiusque heredes d. I. N. f. s. s. I. u. pr. I. M. g. s. h. ι. Octa vo de quibus rebus datur redhibitoria, de iisdem etiam actio quanto- minoris d. l. I S. d. I. II. pr. d. I. I. g. o. Nono conue h. niunt fine, ideo enim inuenerunt has actiones sediles, Ut Oc curratur fallaciis vendentium, & emtoribus succurratur. d. I. I. g. a. h. t. Sed utrum scientium tantum p An vero & ignorantium venditorum. Etiam ignorantium cum Doctoribus statuit Frater disp. Iuperiori C. s. th. est. Distinguit ANTONIUS ANTON. G Ι Gul BEΚTvs COsTAMus utrum quaestio sit de venditore vitia rei τι Uivi. ignoranter tacente, an de venditore ignorante ea, quae pediles praestare iubent 3 Illum non teneri his actionibus, putat per I. i. g. vlt.st . de A. E. ubi, si venditor sciens celaverit deberi
seruitutem, non evadit ex emto actionem, si modo eam rememtor ignorauerit. Similis Scaeuolae locus est in I. s. de Q. Et Papiniani in I. i. L. de A. E. In primis autem facit huc Lal. f. i. de A. E. in qua praedii venditorem qui non dixerat de tributo sciens, ex emto teneri ait Paulus. Quod si ignorans non praedixerit, quod sorte hereditarium praedium erat, non tenetur. Et ad I. i. g. a. f de Aiai. Edi. respondere conatur, distinguendo, inter ignorantem rei vitia, & ignorantem praestationes ab aedilibus requisitas, ut diximus: Vt ignorans
aedilium edictum, sed vitia rei sciens, teneatur: Ignorans autem vitia rei sue edictum sciat, siue tenoret, non teneatur: Sed vereor, ut assen su m mereatur. Vlpianus enim inae q. a. dum in ripadlata. quit etiam ignorantem ea , quae aediles praestari iubent, teneri, ' hoc sentit utique, venditorem tignorantem vitia rei & bona
fide tradentem rem teneri. Quid enim est id quod aediles praestari iubentp Nonne ne res vitiosa emtori tradatur8 sie sane. Ergo ignorire id, quod aediles praestari iubent, & ignorare rei venditae vitium non differunt, quare cum Ulpianus in d. g. a. praemisisset, edicti propositum estu, ut occurrat fallaciis Vendentium, & simul succurrat emtoribus, subiicit immediate,per modum
624쪽
modum ampliationis; Dummodo sciamus lita scilicet luccurri emtoribus debere deceptis, ut venditor, etiamsi ignorauit ea, quae aediles praestari iubent, tamen teneri debeat. XlΙ. Decimo, quemadmodum aestimatoria actio non competit, quando actum fuit redhibitoria: Ita etiam non competit redhibitoria, cum actum fuit aestimatoria, quia haec milhaisa;.. iudicia concurrunt elective, ut Una aliam consumat d. I.sug.
Quae enim electio in re una p Sed agere atque eligere volens praescriptione sex mensium electione exclusus fuit. Ideoque si agat aestimatoria, exceptione rei iudicatae summoueri non poterit. Glossa ad c I. V. g. i. in M. rei iudicatae. At quando competunt duo remedia diuersa,vnius electione ad alterum aditus praecluditur. I. M. C. de Codicit. Ideo non potest dici electum, quod praescriptione erat subla
ae C. 3. n. 4. Neque secundo Obstat L M. g. h. s. ubi prius videtur actum aestimatoria, & tamen locus est iudicio redhibitorio. Respondeo enim, id non velle Paulum, quod unum iudicium post alterum possit institui, sed quod aestimatoria actio aliquando in redhibitionem retoluatur, si videlicet tale vitium in re emta sit, ut ob id actor emturus non fuisset. d. I. as. f. i. Id quod fit ob assinitatem horum duorum iudici rum, ut iudex, ad cuius ossicium id spectat, re ita vitiosa, ut emtor retinere non possit, iubeat recepto mancipio pretium reddi. XIII. Denique neutra actio competit, Cum emtor pactus est, se neque redhibitoria neque aestimatoria usurum. I. Ii. de pactis. Quia iuri pro se introducto quilibet poterit renunciam.
l. ψε. d. r. l. v. 6. eod. NOVel l. de argenturiorum conIractibus. 1 f. e. i. & remittentibus. actiones suas non est regressus dandus. L .f. 9. h. t. PORCHOLT. deIo I, C. F. num. D.
625쪽
In quibus differant aestimatoria & redhibitoria.
Differunt hae duae actiones ci) nomine. Haec enim Quanto- DFertiae baminoris appellatur. I. It pr. I. p. g. 6. 1ἐI. g. ILI. . f. 1. h. actiostes Mint. Ol. a. C. de aedit M. Et ita rectius scribitur, quam quan- RG ti minoris. Regitur enim vox uuanto, a comparativo; minoris, qui casum auferendi postulat. OLDENDOR P. Cla C. IV. M. a. in m. Nec obstat Rubrica, &LIF. g. r. h. t. Vbi legitur, quanti minoris. Non enim haec constans lectio est, sed sunt exemplaria, quae rectius uuanto praeferunt. Ideo autem haec actio ap- Pellatur, quanto- minoris, quoniam ad id datur, quanto minoris emturus fuissem, si morbum vel vitium sciuissem, seu quanto minoris res fuerit, cum veniret L3I. pr. h. t. Dicitur etiam dullia. actio haec gestimatoria, vica L dixi per L 3. pr. l. . g. est. 9 LM. . a. eod. tit. ab aestimandare, quia hoc iudicio aestimatur res, quanti reuera valuerit eo vitio corrupta, ut quo pluris .emta est, id reddatur. DONELL. d. loc. II. Disserunt porro a quod in redhibitoria actione tale Difνιηι ar. vitium requiritur, ut emtor ob id emturus non suimet, si sciuio ex causa visit. set. Actio autem quanto minoris ob quodvis aliud vitium com-Pctit d. l. G S. r. Hinc ODopst Enus, de formandis libellis, actio quanto minoris, ait, datur ad omnia, in omnibus casibus, in quibus redhibitoria locum non habet. Idem docet & sicHAnnus ad rubr. Coae de aeri act. v st. III. Tertio aestimatorium iudicium ob diuersa vitia sae- Dis 3. Rodb
patitur, Vtui Siclem e Xlgatur i
s7. de R. I. Redhibitorium vero iudicium semel tantum licet' instituere, quia facta redhibitione amplius res redhiberi non potest. Glo T adae L .y. q. p. verbo vitur. Nec Obstat d. l. vi. g. st. Solutio eom. ubi redhibitoria iterum agitur. Quia ibi prius propter condi- tradictorior. tionem non exsistentem inutiliter actum erat. Quo casu expleta conditione iterum agi poterit. . LII. II. BPguor. Oh Hhhh IOIh. - . Diqitigoo by Cooste
626쪽
ctione, inquit Pomponius, de sanitate Uitur, permittendum est de uno vitio agere, & praedicere, ut liquid aliud postea arparuisset, de eo iterum aperetur. Non, inquam, obloquitur hic textus. Quia ibi non fuit facta redhibitio, sed praestita tantum testimatio vitii, & sic inessectu actio aestimatoria, quae saepius
IV. Disserunt hae duae actiones effectu. Nam redhibitoria venditionem in totum rescindit, reddita re vendita, Spretio recepto, rebusque omnibus restitutis in integrum I. S. vlt. 9 L . h. t. Sed aestimatoria non restinuit in totum conistractum, sed ex parte, & petit emtor sibi restitui de pretio, quo
Muinta V. Disserunt duratione. Quamuis enim utraque actio sit 'u . r 'temporalis, tamen redhibitoria est semestris, si ob vitium rei Dgatum Sexaginta autem dierum, si ob ornamenta iumentorum. d. LII.'. I. 11. h. t. Sed actio quanto minoris est arnalis d. l. N. s. est. Ol. a. C. de Mil. action. Et haec procedunt de tempore legali, non conuentionali. d. LII. S. aλα de tempore Utili. d. I. U. s. vis. quod videtur constare i is diebus, quibus experiundi potestas fuit. 2.11. h. t. Ol. . de diuers temp. praescript. Incipit autem illud tempus currere a tempore scientiae. d. I.Π. Itaque si emtor tempore sit exclusus actione redhibitoria, aestimatoria gere poterit intra annum utilem. I. M. g. a. h. Secus est, si alia ratio'e emtor exclusus sit actione redhibitoria, vel si egerit ea, di non obtinuerit. Postea enim non licebit ei testimatoria uti. I. l. r. de Excepi. rei iud. Quandoque tamen secundum Glossam In I. cum proponas. C. de aedic are redhibitoria intra duos menses, quanto-m in oris sex mensibus finitur, scilicet, quando ob hoc ipsum agitur, quod non caueatur secundum I. u. f. de Mil. e-
dict. ubi dicitur, quod si vendis mihi Stichum, debes mihi promittere, non fugitiuum, & alia vitia abesse, &nisi promittas, possum agere redhibitoria intra duos menses, vel quanti interest, usque ad seX mense . Late ras Rura de pro M. Conco . . Dic illaeo by Cooste
627쪽
Vol. a. Conser. IOH. CAROL. ANTONELL. tractatu recentUsimo de
Tempore Legali. L. II. C. gr. in . quid vero si post venditio- SimmHis
nem superueniat notitia alicuius seruitutis, quae rei venditae debetur, ob quam maioris pretii fiat, Vtrum aupendum erit Pre' pluisse. tium, quanto pluris emtorem isset, sicut diminuendum est, re minus valente8 Ita post CA OL. in I. a. n. V. a. C. de rescinae venae. statuit GRATiAN. disceptat for. CIM. n. I. 9 ρ. quem allegat & sequitur ANTONELLus a. sic. Cui non assentimur. Nulla enim actio est quanto pluris, &aediles emtori fraudato, non venditori su
VI. Denique disserunt etiam forma proponendi ex iis, s D ris,h.
ICtus Vlpianus in L v. g.3. ff. de σα emi. ait, redhibitionem Asparia
etiam contineri emti iudicio, idque & Labeoni & Sabino inti. probari & sibi. i Emone ex iisdem causis agetur & redhibit ria, & actione emtip Ergone & actione emti actor uti potest ob vitium & celatum vel promissum non praestitum Ita sane ει. re ratis. I. g. r. de aediLedri. Nempe datur ad id, quod interest l. ..prct ursis. 4. de A. E. I. r. l. l. in . h. Sed & quemadmodum datur venditori actio ex vendito ciuilis, ad recipiendum, quod vendiationi rei accessit. I. M. pr. h. Ex ob eandem tamen causam datur eidem venditori & redhibitoria I. s. g. N. h. t. t. v. f. r. h. t. Ita oportet ex eadem causa emtori non tantum dari aAionem in factum, sed etiam ciuilem ex emto. Similiter si venditor non Praestat cautionem aedilitiam ex hoc edicto, est actio redhibit ria, Vel quanto-minoris. I. u. h. t. sed insuper & hoc nomine Dctio exemto. Ir . de M. ι. CvIAC. adiit. Coae de aeditare Cui D sistiuergo bono, si actio ciuilis competit, praetoria data est 3 An non actionis riti superfluae honorariae nostraeῖ frustra enim desideret praetoriam, tu erri ciuilem habens. L i. de Publ. in rem σα I. u.sf. de LUM. I. Im OHhhh a non , Disitigod by Cooste
628쪽
non sunt. Etenim durius est edictum, quam actio ciuilis. In redhibitoria in duplum potest crescere condemnatio, nisi pareatur iudicis arbitrio I. H. h. t. unde etiam poenales esse videntur. d. I. U. g. . h. t. In ciuilibus non item, nisi euictionis nomine, vel iure veteri, nisi emtor de modo agri mentitus fuerit.
Paul. r. sem. II vel ex Lege XIL Tabb. nisi inficietur, quae dixit in faciendo nexu mancipioque. Extra hos casus in aetione ciuili ad duplum non peruenitur. Deinde &haec utilitas edicti est, quod detur in unum e multis, cuius maior. pars in venditi ne suit, aut nulla parte minor. . g. r. h. Ciuilis vero actio pluribus sociis vendentibus in singulos datur, pro portione, qua socii sunt d. l. ψ. Edictum datur in ignorantem, qui scire
debuit. I. I. g. a. h. l. I . g. . b. t. Ciuilis non item, si rem emto-- ri habere liceat. ZZdilitiae temporariae, ciuiles perpetuae L 3ε
: de ict. Vide CuiAC. C. h. t. DIONYS. GODOFR. ad I. I.Υ. eod. δει. Cassidi litiae regulariter non dantur ob vitia animi. d. l. r. f. t. h. t. ciuiles dantur l. . pr. Eoae Cul ACIvS, HOTTOMANNVs, WES EMB. Iur-
x. Actio . b. Datur ex hac causa actio ex stipulatu, si aliter atque pro- ραυιν. missum est, appareat. l. N. g. a. st de aedit ei I. Sic ob fugam serui emti datur ex stipulatione duplae actio. l. v. f. I.Τ. h. t. Item sistatu libero vendito dixerit venditor viginti dare iussum , cum tantum decem dare iussus esset, ex duplae stipulatione actio est. I. Io.j defat. lib. III. Datur actio de dolo, si venditor commendando dece-
do animum decipiendi non habuit. Aliud ne ergo est commendatum, aliud dicium, aliud promissum p Ita videtur por hanc legem. Quod dictum est, praestandi animo, adesse vel abesse, ita si non sit, redhibitoria vel aestimatoria quaerimus, si promissum, etiam ex stipulatu. Quod vero commendandi iactandique animo, non praestandi, dictum, ad id nulla datur actio. Quae denique affirmantur animo illiciendi & decipiendi emtoris, de his est actio, de dolo. d. l. 37. Vide in eiusmodi commendatione & iactationibus festiue admodum ludentem & commercantes imitantem Lucianum in auctione vitarum. ' Caete-
629쪽
rum de praestandis dictis promisiisue ita habebat, nisi mancipia
pileata venum irent. Ita enim insigniti periculo emtoris ven- Serui pileat . debantur, ut ex Caelio Sabino notat GELLivs L. VII. C. M. ubi ex eodem Sabino huius rei addit causam quod huiusmodi conditionis mancipia insignia esse in vendundo deberent, ut emtores errare &capi non possent, neque lex vendundi opperienda esset, sed oculis iam perciperent, quodnam esset mancipiorum genus. Ceteri vero serui aperto capite venibant. Sed nee videntur praestuisse mancipiorum, inprimis animi Vitia, cist. a qui ad Castoris negociabantur, nequam mancipia ementeS venu ueniati. dentesque atque tabernas pellimorum seruorum turba resertas habentes, ut sENEcΛ innuit, libro, in sapientem non cad. iniur.
IU. si mancipium redhibitum fuerit, nec tamen protium recuperatum, datur in factum actio ad pretium recuperandum. I. g. II. h. In qua non hoc quaeritur, an manciap um in causa redhibitionis fuerit, sed hoc tantum, an sit redhibitum p Nec immerito. Iniquum est enim postquam venditor agnouit, recipiendo mancipium, esse id in causa redhibitionis, tunc quaeri, utrum id debuerit redhibere, an non Eoi is debuerit, nec de tempore quaeritur, an intra tempora redhi- - - p Ubitus fuerit, dicit ΙCtus d. g. r. Sed haec ipsa quoque in sactum actio, ut aedilitiae ceterae, temporalis est. d. LII. q. 22. b. Plane si lege venditionis cautum fuerit, ut redhibere liceret,s quidem de certo tempore conuenerit, redhibitio intra id ipsum facienda est, sin de tempore nihil conuenerit, intra sexaginta dies redhibendum est d. g. D. Neque enim hoc Casu morbi vitiique causa redhibetur, quia eius semestris praescriptio est, sed propterea, quod displicet res emtori. Unde eadem in hac re quae oro amentorum praescriptio est per d
V. Incidit quandoque in stellionatus quoque crimen Stellionat s. tale negotium, puta si heres statu liberum dissimulata eius conditione vendiderit. l. p. g. r.V. de statu Lib. Est alioqui de statu liberis i. v. g.j de Euict ubi si quis in venditione statu liberum Perfunctoris, perfunctorie dixerit, conditionem autem libertatis celaverit, vi si
630쪽
emti iudicio teneri eum dicitur, si id nesciuerit emtor. Quid
vero est, perfunctorie dicere Θ Glossa exponit, ambigue. BuDA vs in Annotat. poster. ad tit. de M. emt. p. m. 177. exponit neglecte & oscitanter. At Diosus ivs GODOEREDus legitperfusorie. Et exponit obscure, diis mulanter, non differte planeque.
Eandem lectionem & MARTREsius ad I. Veteribuι. J. de pactis vrget. Sed sine causa. Nam & perfunctorie & defunctorie recte legitur pro eo, quod est obiter, dicis causa, neglectim, languide. Uid Dn. Praesidis lexicon particularum, in voce Defunctoris. CAP. IV. .
Dilium inter alia & hoc fuit ossicium, viarum curam I agere L vn. 1s de via pubI. Et si quid ira ea factum eradicatur. Idcirco conuenienter ossicio suo edixerunt, ne quis animal noxium ibi habeat, qua vulgo iter M. Verba edicti haec sunt: Ne quis canem, verrem, vel minorem aprum, lupum, ιβαῖοι ursum, pantheram, Leonem aliudve quod noceret animal ue s talasnt, siue actigata, O vulgo legitur aut: HALOANDER. Siue, DuARENvs : υι contineri vinculis, quo minus damnum inferant, non poesint, qua vulgo iter flet, ita habuisse velis, ut cuiquam norare, damnumue dare possit, se aduersin ea factum eris, O homo Iiber ex ea re perierit, Iolidi ducenti : Si nocitum homini libera esse dicetur, quantum aequum bonum iudici videbitur, condemne tur. Ceterarum rerum, quanti damnum data actumue sit, dupli. I. 4o. l. a. st h. t. f.I. Insi si quadrup. pavp. fecis dis. II. Itaque prohibent aediles, qua vulgo iter fit, canem ita habere, ut nocere possit. De canibus loquitur edictum, non quibuslibet, sed ferocibus. Quod addunt Basilica hic, κυνα αγριον. Et ita legi etiam debet in synopsi Basil. vi recte obseruat LABAEus notis ad synopsin, & HARMENOPvLus L. VI. Tit. 1. g. a. o ζωον αγριον βλωῆικον οιον κυν-: Quod facit & Paulus
ICtus in I. a. ffs quais. pavp. feci fi quis, ait, aliquem euitans magistratum Drae in tabernam proximam se immisisset, ibique a cane feroce lae 3 set, non losse ut G. Prorsus vῖ in L l. f. F.