장음표시 사용
761쪽
res diuidatur in genus & speciem: sed res in genere accepta, diuiditur in suas species. Ergo non loquimur de condictio CondIRI, ne in primo significam. Neque intelligimus condictionem, generalis est quae pro obieeto habeat plures certi species & quae unam tan- φηςiφε. eoninium, quae erat tertia acceptio, sed dicimus, quod species codi ..h. . . '' dictionum aliae dicantur generales, quia certum nomen exco j E
tractu non habent, qua ratione innominatae & communes so san significantius dici possent, nihilominus tamen non ex sa: Condictisnecto in genere, sed ex hoc & sic credito, nascuntur & concur- in genere aerunt cum actione personali, Contractus nomen habente, qua-ς P
libet, ubi dari fieri ue intenditur, I u. I. Υ de iureiur. Aliae ve- 'i 2 ο ' ro dicuntur ita speciales, ut non tantum differentia specificaa genere, sed & a reliquis speciebus, per certum 'pinen& λr- & speetalem.
mam propriam discernantur, quales sunt condictiones ex mu- viae deseri- tuo; verborum obligatione, indebito,& reliquae ubi dare, fa-bi xv cere Oportere intenditur. g. IX. Vt reuertamur ad propositum, iam constat, obligationem ex conuentione quamlibet, pro conditione eius quod perfeci uitur producere condictionem, modo certi modo incerti, dc tam certi, quam incerti modo generalem, modo specialem. Quam generalem incerti, recte, siue communem, cum reliquis actionibus personalibus nominatis, in qui- ConmerIebus incertum venit, concurrentem agnoscit post Gloss 3AL- eoadictio in. Dus, p. de CASTRO in dissedes. ANGELus pr. IV. de C. O. n. gunus i Asos. in I.sedes M.f. cum iter.Τ de conrirnae n. st per ιδ.f. f. hibis,' ii, r. Τ. de are emt. Lb. de S. V. P. F. . l. I. xj. de usust. ear. rer, perso I.bu L X. Diisentit sane aARTOLus in L Laa. g. cum iter, cum
tres diuers sopiniones, addens, se esse in quarta. Et eius sententia naec est, quod quidem exsistat peculiaris condictionis species, quae incerti sit, sed non concurrere eam cum aliis a-etionibus, sed in subsidium dunt: at dari. Probat inde, quod sicut condictio ex stipulatu faci cessare condictionem incerti. secundum AZoNEM in summa sua & Glossam, quam BAR. allegat. Ita & quaevis alia actio ordinaria. Bbbbb S. XI. .
762쪽
Distinmo g. XI. Ideoque sic distinguit a R. Aut petitur illud quod
axora. est incertum, sed venit certificandum per sententiam, ut i teresse, tunc locum sola habet condictio certi: Aut petitur i, Iud quod est omnino, & durat incertum, nec per sententiamoenit certificandum, & tunc, siquidem ad id est altera actio. prodita ordinaria ex contractu, vel testamento illa agendum, nec competit condictio incerti pr. Insi de V O. I. permisisti, . de praesen verb. Vt maxime lex diceret agi incerti. Sensum enim eius fore, non quod hoc sit actionis eius nomen, sed factum ita demonstrari, nimirum, quod ordinaria actio ad ince tum competat: Sin obligatio non cadit in speciem alicuius contractus, vel quasi, tunc, si quidem illud quod est gestum imter partes in tale, quod consueuit parere condictionem, recurrimus ad condictionem incerti. Concedit ergo BARTOLus, quod detur species quaedam condictionis, quae dicatur, inceristi, scd non nisi ex iis negotiis; ex quibus condictiones proprieti in specie sic dictae naici possent subs diariae.
Perperam ac- β. XII. Male ergo aut cepit BAR Lum, aut exponit B Ao- P A.' cnov. d. tr. Dis . IV. th. XL acu neget dari condictionem gen
'ν φ ratem & vagam. Quod amplius refellitur verbis Barioli serentibus, quando ait: Istae condictiones ob causam indebiti: sine causa non oriuntur, nisi aliquod negotium sit inter partes gestum. Negotio tamen gesto, inter eos oritur condictio dicta nempe incerti non secundum id quod agitur, sed extra id, id est, extra propositum agentium. Non ergo negat huius condictionis incerti generalis exsistentiam , sed negat inindeterminatum concursum. Et sic eum intelligit etiam P. D Osrio & ANGELus, ille in ZI. sed eos. hic vero pr. IV. de V. O. Respo di y n. Ratio autem Barioli & petit principium & concludit a par-ημηγ' '' ticulari. DOMELLi autem & aAccuovir ratio salsa est, quod ri spiam de tali condictione generali in iure nostro agatur, & si
Modus quo talis sit, oporteat ex omnibus causis dari, hoc autem nuspiam eoncurrat esse proditum. Quod ex his, quae iam dicta, facile redargui condictio 'n' potes'. etsi omnimodum concursum non admittimus. Ergo si uis aio cum actionibus ex contractu vel quasi, descendentibus co
hibui *ecisi suriit condictio generali1 di incerti, ita scilicet ut non neribus. cessariis
763쪽
cessario & semper concurrat, sed positis terminis habilibus. quandoque autem sola actio ordinaria competat; quandoque sola incerti condictio, velut su sidiaria. g. XIll. Iam ad quaestionem supra n. 3. propositam : An Non datur detur condictio furtiua specialis incerti ' Dixi, veteres ple- ςondisti. F. rosque negare, & in αἰ a. g. ult. 1f. de conae furt. intelligere in-- ρ' certi generalem. Pro quibus quid dici pollit Videamus. Pri Ratio petimma incertum, quod ex causa furtiua persequi possumus, vel est rei ususfructus vel possesso, f. r. Inst. de obL quae ex det sed
ob neutrum competit condictio. Ulpianus enim, L δή. g. g. d.defurt. docet, omnibus quorum periculo res alienae sunt, veluti commodati, locati, pignorisve accepti, si hae subreptae sint, furti actionem competere, condictionem autem ei demum, qui dominium habet. Itaque 2. porro certi iuris est,quod con- Ratio Reunis
dictio datur soli domino Li. 1 h. t M. F Uufr. quem car. Et 4
frustra excipitur, quod argumenta haec loquantur de inlacondictione certi. Nam ex ea, quam primo loco posuimus, ratione efficitur, ne omnino incertum in hanc actionem venire
possit. ' .f. XIV. Quid enim euidentius hac consequentia: Si, quorum periculo res alienae sunt, actionem furti habent, conis dictionem non habunt, sequitur, quod condictio lacerti spe. ciasis nulla detur. Ratio consequentiae est, quia si daretur condictio incerti, utique solis daretur illis, quorum periculo res alienae sunt, quod ipsi dissentientes affirmant. Ridiculum etiam esset, dominum rei suae nihil nisi usum aut possessionem persequi. At non datur his incerti condictio, quod vi oppo-stionis ex dicto teditu demonstratur. Aut enim in eo Oppo- .nuntur dominus si hi quorum periculo res sunt, quoa illis condictio his non condictio, sed sola furti actio detur, aut plane nihil est, cuius ratione opponantur. g. XV. sa) Condictio surtiua est condictio ipsorum eor- Ratio tertῖε. Porum, non sine corporum, prout m iis spectamus usum vel possessionem, seu quod nostra interest, ea nos esse interuersa, sed signate, IPSORUM. I. r. n. de cinae Drs. Et nihil agit 2Ac . de Act. Dil IH th. quod condicendo possessionem ReplIeat B bb bb i. per ηλώ muri
764쪽
per eontequens ipsum corpus consequamur. Nam ita non diceret recte ICtus corpora ipsa condici, quae utique non condicimus, si possessionem condicimus, sed per consequentiam tantum, qua possesso non nisi corporis est, consequimur. Al- tera autem eiusdem BACcil. responsio adhuc peior est, quippe petens principit. Haec enim sub iudice adhuc lis est, utrum detur condictio alia quam certi. Et indefinite ICtus, & vniuersaliter pronunciat; condictionem surtiuam corpus& ipsum uidem illud, persequi, dummodo exstet. Vbi vero exstare e sit, si non sit purgatum furtum per oblationem, durat Con dictio aestimationis d. l. in re furtiva. Sed & ipsa certi, Cum
dicat Vlpianus, etiam re peremta durare condictionem, neminpe eandom. Durare enim est idem numero superesse, ergo condictionhm certi. g. XVI. Porro condictio F. propterea inuenta, ut coninsequi dominus per eam possit, quod per actionem furti & rei vindicationem nequit, nimirum rem ipsam. Quae condictio procul dubio danda nunquam fuisset, si actio surti poenalis mixta fuisset. At vero coodictio illa incerti credita idem persequitur, quod actio furti. Non itaque est furtiva. Denique quomodo haec, quam fingunt, incerti condictio poterit esse ipsa furtiua, quae nihil habet commune cum vera illa certi, quam diuersam esse volunt, surtiua. Nam neque datur domino haec incerti, ut certi, neque contra solum non dominum, sed & dominum ipsum, v. g. debitorem, si pignus creditori subripuit, neque corpus persequitur, ut vera illa Certi, neque odio surum comparata est ut vera, quis ea quae odio furum comparata, datur domino, ut intendat rem tuam sibi dari opo tere. β.sc isoque Inst. de Aa sed illa, quae creditori datur, cui pignus subreptum fuit, datur non domino, cui nullo modo intendere licet dari oportere. Neque persequitur aestimationem, quanti plurimi, sed quod interest, relata condemnati ne ad lummam Dignoris V. tr. de uri. Nec furem haeredemisque eius obligat ericulo rei surtiuae, quia quod interest, perire non potest l. v. C si cert. μι. Deinde quidquid ubique de surtiua dicitur, nihil eorum ad hanc pertinere potest, ne-
765쪽
que eius uspiam in iure fit mentio, nec illis quidem duobus locis, de quibus mox agemus. Vid. ANT. FAB. Decf. D. Err. V.
g. XVII. Quod igitur attinet Iaa. priss de pign. . a. quae- R spondetuerit ibi Ulpianus, an creditor, cui res subrepta, quidquid per- δὴP β' ceperit a fure, condictione, imputare debito cogatur, quodUs' 'amrmat autoritate Papiniani. Ponamus ex mente rece0tiorum, condictionem furtiuam incerti hic intelligi. Assuma- mus ergo quod tradunt, quod hac condictione incerti non nisi possessionem, nempe factum illud possessionis, creditor persequatur. Imputare ergo creditor possessionem suam debebit debito; hanc enim condictione surtiua incerti percepit. Satis ridicule, cum illa non magis debito possi imputari, quam debitori restitui, quando semper intersit creditoris pignus hahere, I ra. I. a. Τ. de fura. SCHi FERDEc. Tract. I. Lib. a. q. 6. Quare verius putamus, quod veteres pro certo tradunt, condicti nem F. incerti in d. I. aa. ut is l. a. q. . h. t. nullam esse, sedeon dictionem incerti generalem seu communem intelligen- idam ibi. CAP. t V. . '
De Fine condictionis surtiuae, quae est rei
FInis, qui dominum mouet, ut condictitia actione expe-- . . tiri velit, est rei suae recuperatio. Non enim pinna m taetidietatio ris tam expetitur, quam assicit proprietas. Προς ἡδοris '
id es, vi MEiΝsius παρα γραμοῦ Merhu exprimi non potest, quanio M iucundis habere quaedam propria, quam omnia communia. Non enim temere est, quod quuque ducisur amore sui, eum id a natura omnibus in sium sit, ait PHILOSOPHus L. II. Pol. c. s. ne. . δύο λιν α μάλιςα ποιῶ κώδεδα , τους άνΘρώ πους, κω φιλῶν. το τειὸ ν, - το ἀγαπιντον. Duo sunι potissimum, quae curam ct mmorem inter homines concilianι, i, quid habeant aut proprium, aut reice dilectam. Bbb bb 3 S. V. Duiligod by Corale
766쪽
est fel pesse. tur Poenam, Cui tamen res sua longe carior, danda fuit acticieM.tia. ex delicto rei persecutoria. Qualem esse condictionem F. iam porro asseremus. Et quidem interpretum veterum nemo dubitauit, quin rei persecutionem haberet condictio, idque pes I. g. a. bis de conae fura. G ct g. N. Inst. de ObL ex del. ubi ipsius rei persecutionem extrinsecus habere dicitur dominus, quam . aut vindicando aut condicendo potest auferre. Et Paulus II.
Sent. T, furti manifesti actio, praeder poenam quadrupli stsi
rei persecutionem genere vindicaιionis se condictiora continet, ici. est, ut Cui AC. recte, quem sequitur GODO FREDUS, extra Poenam est rei persecutio, quam aut vindicando aut condicendo dominus auferre potest. D;gὸhile f. LI. Sed tamen Contra tendere primus coepit LYCLA-LY AMA. MA I. Memb. II. Qui quidem d. l. 7. I a. de conae juri. sic accipit, quasi rei Persecutionem habere nihil aliud significet, qua in eam simul, sed tamen non solam continere. Adeoque rem Reistatue. quidem persequi doceat, sed ita, ne pinnae persecutionem excludat. Bene esset, si LucLAMA, qua facilitate ait, ea probet, hanc esse Ulpiani mentem, sed praeterquam quod habere, nem. . quaquam ψi propriae significationis, denotat, simul, una hahere, vel eontinere cum aliis, satis refutatur haec explicatio ex aeg. N. Inst. de furt. ubi extrinsecus, extra actionem 'furti poenalem rem periequi condictio dicitur. Ergo non persequitur poenam cum re, sed rem eXtra poenam. f. IV. Nec audienda LI CLAMAE explicati O, cui pers cutionem habere idem est, ac non habere ex se, naturave sua. sed iure extraordinario. Quod tamen nequaquam probat Irinst. Utor. quem cau. Vbi nemo dicitur rem suam condicere, nisi suri. Ehodum, sequitur' Sola condictio F. datur domino,. ergo non est rei persecutoria per naturam, ergo omnis actio rei persecutoria datur non dominop Hoc enim necessario sequitur. Quasi vero commodati, depositi, ex emto, locata non sint sui natura rei persecutoriae,rg. IV. de M. &dominis tamen dantur.
767쪽
3. V. Quod si propositionem forte non de omni a' Non .ssis et ione, sed solis condictionibus intelligi velit, quasi omnis rem ostendi. condictio rei persecutoria detur non domino, ut scilicet pertur, quod Contra positionem concludat: Ergo quae non datur non do. comitato, in mino, non est rei persecutoria; postulabimus ante omnia, viri' Σ'
liquido & solide prober, quod qualitas rei persecutoria in com zziu,n indictionibus peculiarem hunc effectum sortiatur, quem neque domino. in actionibus realibus, interdictis plerisque & actionibus per- 'sonalibus habet, ut nimirum dentur soli non domino. Nos scimus & certa iuris ratione edocti sumus, quod condictiones regulariter dentur non dominis, id eas habere ex propria natura, nempe quia intenditur aduersarium dare oportere, quod nemo potest nisi non dominus. Minime ex eo, quod rei persecutoriae sint, quia id est communis conditio actionum . 'tam realium & interdictorum,quam plerarumque personalium, quae omnes competunt dominis, nihil ergo facit ad id, ut condictio regulariter detur non domino, rei persecutoriam esse. 3. VI. Etsi vero eondictio surtiua a natura condictionum hactenus degenerat, qua domino datur contra non dominum, odio scilicet furum, quo degenerant omnes actiones, non tamen continuo, & isthanc qualitatem, quae omnibus condictionibus essentialis, axuit, ut rei persecutoria esse desinat. Sic enim plane desineret condictio esse, quarum nulla non rei persecutoria est. Ergo non nisi hoc unum in condictione surtiva singulare reperitur, quod datur domino ob odium furum.
Quid vero ex L .ffrer. amot. exsculpere velit Lyclama, hario-L. 1. E. rer.
lando assequi non possumus. Certe id volebat, quod rei per amot, ni busecutio iure extraordinario insit condictioni. id siue ex ias P vh- verbis, quibus rerum amotarum sngulare iudicium perhibetur, siue ex eo, quod constituto iure furti actio non esse dici.
tur, elici putat, oppido sallitur. Eique iam dudum satisfecit
sculpeRD. Lib. II. Trin. r. q. r. ' Non propte
S. VII. Restat, ut videamus, nunquid propter i pedi ea est poenalis secutoria habenda non sit condictio F. quod res extra aesti-c, qui metur quanti unquam fuit plurimi. Sane aestimationis praestatio, quia in lacum rei succedit, non potest aliud, quam rem
768쪽
ipsam repraesentare Θ Nec enim subrogatum aliam, quam cu- ius in locum succedit, reserre rem potest. . Quis aestimatio quanti plurimi, nihil aliud est, quam rei ipsius praestantia pretio mensurata, ad rationem Certi temporis, quo domino ea interuersa furto abfuit, sane non magis apparet in ea quam incommuni aestimatione, quid poenae iubet Ie possit. Aliter atque in actione L. Aquiliae. Nam in ea fit aestimatio, quanti res plurimi suit, non intra illud tempus, quo adlio nasci coepit, sed relatione ad anterius tempus facta, quo ex delicto nondum adhuc debitor exsisteret, quod nil nisi poenam redolet. Et haec de natura Condictionis sussiciant. Restat ut iam por- ro, quomodo se habeat condictio ista in iudicium
DISSERTA TIO ECBERTO FEL. MEYERHOFF, Sternb. Westph.
EA proh dolor Benevole pariter ac Sincere Lector, est
mortalium malitia ac peruersitas, ut semper omittenda faciant, facienda vero omittant, unde illud verissimum Ovidii: Nitimur in vetitum semper, cup1mWque negata. Hinc ne filius quidem parenti obtemperat, nec.servus domi no obsequium praestat, imo, quod horrendum, ipsi Deo crea tori suo homo debitam denegat obedientiam, quare non adeo admirandum erit, quod & subditum magistratui suo & illi, qui in eu Fotestatem ius dicendi habet, refragantem quotidie videamus. Et sane non solum particularis ceconomicus, sed αpoliticus, imo etiam ecclesiasticus inde in totum inuerteretur
769쪽
status, ni iustissimis adhuc locus superesset poestiis, quibus in
omnibus hisce ad suum refraelarii compellerenturdesitum ac ossicium. Ingentia quoque hac de materia conscribi posse volumina, nemo facile, qui modo sanioris mentis erit, inficiabitur; quod tamen, cum nostri nec instituti sit, nec ratio postulet, nec tempus permittat, unicum nobis argumentum sussiciet, si de ea nimirum inobedientia, quae Contummeiae nomine in specie apud ICtos venit, loco Inauguralis Dise putationis quaedam petractabo. Quod autem antequam fiat, ad Te, o Triunc DEUS, tanquam fontem omnium bonorum supplex confugio, ardentibus presibus a summa tua maiestate deuote contendens, velit mihi in hoc negotio diuina gra- . tia sua alsistere, etc ita calamum dirigere, ne a veritatis via dein 'flemi. Λ Benevolo vero Lectom ossiciose rogito, ut hisce
Definitionem ac Diuisionem Contumaciae e hibens.
Contumacia, si eam in sua genuina significatione consi
deramus, in genere omnem inobedientiam siue contemtum potiorum denotat. Quale exemelum est in . vn. C. de ingrat. liber.' Ubi contumacia pro omni iniuria parentibus a filiis vel filialis illata sumitur. Sesteam huius vocis generalem acceptionem fori obseruantia vix admittit, cam tantum inobedientiam pro Contumacia reputans, quae committitur orga iudicem a parte legitime citata. g. II. Dupliciter autem considerari potest: Generaliter stil. vel Deciabiem ita quidem, ut in genere denotet omnem
ab Actore vel Reo in prima vel secunda Instantia, ante vel post, litem contestatam quoquo modo commissam erga iudicem competentem inobedientiam. NICOL. in Proc. P. I. C.D. n. . In
specie vero sit haec; quando quis tribus edictis aut citationibus vel viro peremptorio pro tribus literis vocatus, praelam Cec cc tiam Diuiligod by Cooste
770쪽
tiam sui saetere contemnit. Et de hac loquitur L B. s. r. 1. de re iudic. vid. NICO L. Dc. cit. ibique allegat. Dn. TABOR. g. III. Hinc talem utramque sub se continentem ponimus definitionem: Contumacia est erga iudicem a parte legι- time citata commissa inobedientia. f. IV. Cum autem non semper de admittentis cotum ciam dolo & citationi. scientia constet, distinguere eam Doctores solent in veram & praesumtam. Contumacia vera est, quando constat, vocatum citationis scientiam habere, nec tamen, cum venire potuit, comparet. Et haec est vere pu-nibilis, adeoque de ea potillimum sermo erit.
Praesumta autem est, quoties non constat, an citatus' citationis emissice ignarus absit, nec ne. vMn. Disp. 6. n. . CAPUT II. . .
A quibus & quomodo Contumacia commicis
satur, dem On lirans. i. ICUm iam ex dictis satis constet, quid in foro contuma
Cia visi' ἐξοχην denotet, necessum erit, ut de personis eam admittentibus, & variis modis committendi qua dam addamus. f. II. Et cum cuilibet sit notum tam actorem, quam reum a iudice legitime vocandum esse, utpote cum iam Vetus ille modus in ius vocandi, quippe, qui nimis durus fuit, dum etiam inuitum & reluctantem advertarium quis propria autoritate obtorto collo ad iudicem trahere potuit, sit subla- . tus, uterque etiam hisce obseruatis, si citationi non obtem p rat, 'contumax existet. Quo tamen casu actor semper in graviori delicto versatur ac reus, unde& eius conditio in oblugatione ad poenam deterior esse solet, uti ex Cap. seq. patebit. Per alium quoque cum agere nec non defendere nos possimus, Veturi per procuratorem, & hic obsequiuin debitum nota praestando contumaciae fit reus.