장음표시 사용
741쪽
cLvn. de Condinae Cr. Differt itidem a Triticaria quod etiam pro pecunia competit de N. ρ. r. I. I. & aliis ii Plocis h. t. IIIJ. Condictio de eo quod certo loco. Nam utraque arbitrstia est. Diiserunt autem ab inuicem i quod nostra ciuilis est, haec vero praetoria, ut dictum est Iustr. C. s. SM... ain quia nostra datur siue locus, quo dari debuit, sit adiectos siue non, dii dem etiam ratione temporis tam adiecti quam non adierulf. h. t. Illa vero ob temporis adiectionem constituta non est, quia tem poris adiectio peculiare forum non tribuit, sed competit actio
ex contractu I. δ de eo quod &c. quae non obstat, Vt vult Cui AC. Tr. ad Astic. 3. ad . centum Capuae δ. d. t. V. DN. STRU U. Exerc. IS.
Th: G. se G Sed obtinet eo saltim in casu, quando locus, ubida eradebitor conGactui str. l. est adiectus, & creditor alio in loco rem petit t. l. h. t. 3. In condictionem de eo quod cinio loco venit pecunia mun ta g. 33. I. de A. I. I. g. 6. O seqq. LL, I h. t. IVJ Actio L. 4qtibi quatenus per utramque aestimatio rei itru et rari duber. Differunt tamen ci) rasione cau-' sae, quia nostra Rgulariter ex contractu oritur, illa vero semper ex delicto. 'χὶ ratione modi, quo obtinetur aestimatio, in nostra scilicet tanquam id, quod ipsam rem repta sentat, Sin' locum eius succesiit, in illa vero tanquam poena eX parte. I. s.
. I. de L. Aquit. ν 3ὶ Ratione iosius aestimationis faciendae. Fit enim in nostra, respecto bito ad tempus vel praestitutum, . vel petitionis, vel morae rit ex Sere praesi liquet. In illa vero
spectatur retro vel tempus annuum, usit 3o. dierum a tempo-
re damni dati I. a. Lai. O aa. ad L. M. VJ Interdictum recupe- . randae posse onis. Vtriusque enim in recuperanda possestione viasest .a de Cond. trit. g. c. I. de interae L . C. unde vi. Hinc et iam nostram Triticaria in inter remedia possessionis recuperandae refert MENOCH. Tr. de re p. possess. remeaes.... COROLLARIA.
I. a Oudictio eerti quae ex mutuo nasci dicitur inpr L qnsi. mod re tomr. obL non es speciatis o contradistin aute gene- . rati, de qua in L p. de reb cr. est tamen θecti tu, qua vi sub generati continetur. Hoc est malum Eridos Di, Galliae ct Italiae.
742쪽
II. Conditao de eo, quod certo loco. est actis artitraria aeque se aliae, ubi ic in seu orbui tum iudicis antecedit O sententu de fluitiua seu condemnatoria consequitur. iaet l. ψ. de eo quod certo Ioco. LvD . qd3.3I. I de A. .uI. Stringitur Barioltu a nonnultas quod barberius dixerit pro tonsore, defendendis forsan ,s dixisset barbarius a barba, propter Analogiam; Senim a nota notar jus, a coma cauarim ab herba herbarius, cte. recte dicitur. .
Condicere pri suo lingua, est denunciare, inquit Tri-
honianus I. U. Ins. de re L Ita est. Et lunt haec ipsa verba DONATI Grammatici, qui floruit, medio seculo quarto, praeceptor Hieronymi, unde procul dubio petiit Tribonianus, Heautont. M. II. R. 3. Et in iure augurali condictionem esse denunciationem, cum denunciatur, ut ante diem tertium quis ad inaugurandum adsit, auctor est Senvi us & FEsTus : Conicere es dicendo denunciare. cindictio in diem certum salii legunt tertium eius res, quae agitur, δε- mincratio. Condi Ium, quod in communi est dictum. Hinc I sinis conclicere coenam, Cic. l. 2ps. s. svETON. TU . iniquis denunciat alteri, se cum eo. c Maram, die s Meteis h
743쪽
bitto. Idem SMET. Gaud. C. al. velut ad subitam, condi Elamque coenulam. Ibi LAEV. TORRENI lvs. Glo Basilicorum: κονδπικερε, παραγγῶλου, quod est denunciare; GAD oriatii j -ταγῆ αε τά παραγγελιας condisio. Et PHILOXENUS: condico, συν- τά τορι- μετά παραγγελίας 's Condictio, συνταγῆ. Addit autem
ibidem Tribonianus, nunc abusive dici condictionem, cum nulla hoc tempore de nunciatio fiat. - . I. II. Ergo olim iudicium praecessit solennis quaedam denuntiatio Θ Omnino. Sed cui rei 3 An diei, in quem se sistat reus in iudicio pia Sic vult HoroMANNus, clegantissimus I Ctus. Comm. Inst. 6. N. de act. 9 siGON. IV. de iudic. 17. vers prima ivisio. coRAs. L Mi c. r. n. .. quem sequuntur cum alii, tum 3 BACH ov. u. Inse. h. t. Et hanc denunciationem eandem esse uae comperendinatio Asconio Her 3. Erat autem comperen- Non est ideminatio ab utrisque litigatoribus inuicem sibi facta de nuncia- MqIiς coin tio, ut in perendinum diem in iudicium venirent. Quo p 'μψ 'μ
tinent notae illae apud vALERivM PROAvM: I. ID. T. S. P. iudierutertium siue perendinum. Sed cum videret noTOMANNus suae
explicationi aduersari, qum non in personalibus adtionibus flatum, sed &realibus haeo tales essent comperendinationes, non bene se expedire potenti, quare hoc nominis illi soli quam huic potius aetionum speciei proprium Delum fuerit. Quod amplius & inde in verisimile, quod dicitur, condicere aeo aliquid, V. g. pecuniam, vinum, animal, quod plane non convenit denunciationi isti de sistendo in iudici R Neque porro recte argumentabere: .condictio est de nunciatio: comperendinatio est denunciatio; igitur & ndictio est comperendis naim. Sed nec intelligere Imper orem illam denunciatio- nem opinor, qua apud amicos appellare debitores, &, ni sol- . - . verent, iudicium comminari solebant. Nam haec interpel- 'latio realibus timem actionibus communis esse potuit, nec , necessariam & perpetuam sui illa probari potest. q. IlI. Quid ergo Z Nimirum ut actio in rem nomen Condictio ei proprium vindicatiqnis ex actu solenni & legitimo petitoris solenni de- habebat: Ita actio in personam ex eodem deounctationis legi- timae xv
744쪽
timae de solennis actu condictio dicta esti In actione quidem in rem, non sui sciebat denuncione possessori, rem suam esse.
Sed manum litigantes conserebant. . Erat autem conserere
'i'. . . m num, de qua re disceptabatur, in repraesenti, simul atque E s manum aduersarii apprenenderet petitor, in ea re s biennibus verbis ita legendum, non omnibus in vindicare. Et vindiciae erant correptio manus, in re atque loco praesenti, apud praetorem, ut Gocet GELLivs Lib. XX. c. Io. Postea propagati& Ita- .liae finibus, cum praetores in longinquas res ire grauarentur, non 'amplius in iure coram praetore manum conserebant se' ex iure manum consertum vocabant, ut patet ex Versibus Ex Nii L. VIII. Annal. p. m. ψω. n. F. id est, alter alterum ad conserendam manum in rem, de qua agebatur, vocabant, atque prinsem simul in agrum de quo litigabatur, terrae ali Quid ex eo, uti unam glebam in ius, in urbem, ad praetorem deserebant,
& in ea gleba, tanquam in toto agro Vindicabant, verba sunt eiusdem GELMi d. l. Conser RAEVARD. ad L. XII. CL HOTOM. Orat. in Caecin. fol. Πε. III. Obs. N. CHAROND. III. Ure e. r. OLLET. Hist. Ior. Lib. V. C. M. p.di v. MARCILL. in I. XII.'c. IL
S. IV. In actione autem pelsonali cum eius natur1 non sit, corpus aliquod nostrum facere, sed intendeta, dare, scrio portere, ideo nullo actu corporali, sed nudis Uerbis, sola- qith dei unciatione, sed solenns, in iure auspicabantur iudicium, post actionem impetratam:'Aio, te Virbi dare facere oportere, Viae cui Ac. VII. Og is. Et haec de nunciatio in inuatio dicitur, l. a. C. si ex pluri tu . O cur. ibi Di ON. CODora. Et de hac de nunciatione est L. M. Cod. 7 5 . L. ILquam ibi Arcadius Honorius & Theodosius Impi'. abrogant. I. 6. Estque in hancirem suMMACnt locus L. X. DoLm . ubi Theodorus quidam, procurator in rem suam creatus, Flauianu nutu ei am dicitur, denunciata lite, pulsasse. Condictionis . I. V. Satis de nomine. Sunt autem condictiones actio- desinitio. nes in personam, quibus dare facere oportere intenditur, in- . . quit hi lauan. in β. F. IV de Act. Ex quibus eisscitur, ut quia clari cuiquam id intelligitur, quod ita datur, ut eius fiat, coa- dictio-
745쪽
dictiones sint eiusmodi actiones in personam, quibus non do. minus agit aduersus dominum, quia, quod actoris est, id ei dari non oportet, cum magis eius fieri non possit, d. g. r . Inst. de Act. l. vis. in I. Τ. VI r. quemad. cau. atque adeo hoc nomen non omnibus omnino in personam actionibus proprie tribui. Vel si maxime nomen generis sit, ut videtur fere exl. H. pr. J. de O. 9 A. huius tamen speciei proprium sectum esse, ut adoptionis a men O similia, ubi non dominus aduersus
dominum experitur. g. VI. Porro cum condictiones sint actiones in persin Conili&Io nam; omnis autem actio in personam descendat ex obliga-num Musatione, d. l. G. pr. de O. ct vers namque agit, Insi de νς Iunx c-A I. & omnis obligatio vesci montractu vel delieto, vel quasi RUR ex contractu aut quasi delicto, etiam condictiones in specie se dirue ex his causis oporter oriri. U. G. ex contractu, COΠ- dictio certi ad repetendum creditum, & ex stipulatione certi; ex quasi contractu, condictio indebiti. An haec sola 3 vel quasi Imo & aliae. Vt condictio ob causam dati, & sine causa. Nam contracauscausa, ob quam datum est, deficiens, omnino quasi contractus est. Nam quasi contractuum longe plures quam quas
Imperator recenset. t. r. IV. de obc quae ex g. contr. dari species, vel ex Imperatoris ipsius argumento liquet. Probaturus enim, praeter obligationes ex contractu & maleficio, dari alias, in genere argumentatur ita pr. Inst. d. t. dantur obligationes, quae non proprie ex contractu nosci imel untur: sed tamen, quia non ex maleficio substantiam capiunt, quasi ex contractu nasci videntur. Ergo quaecunque obligationes tuerint, nisi proprie& vere ex contractu vel maleficio nascuntur, quasi ex contractu vel maleficio nascuntur, aut Imperator recte non ratiocinatur. Idem argumentum repetit de singulis fere a se enumeratis speciebus. De negociorum gestione g. i. de tutelae iudicio I. a. initio. De rerum cumunione. q. R. sub em. De aditione haereditatis, β. s. sola e indebiti, g. 6. g. VII. Itaque praeter sex ibi posita exempla, & finium
communio inter negocia, quae quasi contractus sunt, in quantum causa est praestantionum personalium, ob utilitates ex
746쪽
Controuersa re perceptas, vel damnum ibi datum, vel ob impensas ab altero in utilitatem communem factas L . f. I. E. R. f. 6. Inst. de Osf. iudie. Et iudicatum LI. . u. de pecul. Detentio rei, ob quam alterius interest, eam exhiberi LI. k3. j ad exhib. Quibus accedunt & iusiurandum, O causa ob quam da tum est, desciens, unde condictio ob causiam dati, O sine causa in&quasi ut diximus. Eodem modo & plura sunt quasi maleficia, quam --οiε. quae exhibet tr. Insi de obL qtiae F. ex mal. in quibus demonstrandis eodem, quo ad probandos quasi contractus, utiturar. rem lassis gumento I. 3. Inst. de obi quae quas Talis est turpis acceptio, vnde nascitur condiectio ob turpem causam. Ex proprio autem delicto descendit con 'mo furtiua, de qua in praesenti ' pluribus. Est autem condi disrtiua qua rem nostram furto ablatam dari vobis a fure via herede V m pGimus. CAP. II.
De Condictionis furtiuae natura, & quatenus consideratur, ut in bonis.
De eondi Ractationem praesentem duobus membris includemus, ctionis F. Dδ' u ut primo agamus de condictione, prout in bonis no- - - a stris exsistens considerari potest; deinde ut in iudicio exercetur. In bonis nostris ut fiat, oportet causam extrinsecus aduenire, qidi essiciat, ut nascatur ius persequendi ali-4uod, nec quoolibet, sed propria specie insignitum. Viendum itaque de causa essiciente. Dubium autem vel maxi-A.ῶ' ., ἰὰ me Vtrum ex delicto proueniat, scilicet, ut causa proxi- opiniones. ma & per se, an Vero Occasione delicti ex lege descendat, ita ut sit ex lege dativa, n frix delicto nativa. sta post alios multos BACCH. de Act disp. al. p Us. in M. Velut alii malunt, an condictio haec nascatur ex actus furtivi dolo seu vitiositate, an vero ex amotione, Ceu actus furtivi materiali: Vel etiam terminus enim, materia, ambiguus) ex re, quae dominoperfurtum abest. Sane nonnulli. Veterum ex variis causarum
747쪽
. figuris oriri eam arbitrari sunt, ut gloss. in I. ἔ.pr. θ. de O. O A. O in pro fure j. . ingi. m. st . de Condae. fura. 9 ibi sALr-cεrvs O Ago in summa de Condia fura. n. H. Itemque ANGELUSARETiruus in I. omnium Insi de Act. n. t i Asore ib. n. O Fo. isque sic explicant, quod ex parte actoris nascatur ex dominio; ex parte rei ex maleficio. Est & alia singularis MARci LYCL HAE opinio, quod sit ex quasi contractu, . vel quod sit ex re furti vitio affecta, & corpore ac re omni quam habiturus esset actor, si furtum ei non esset factum Breuiter ex eo quod domino propter furtum abest, Lib. I. suorum, non omnin Benedictorum. g. II. Nobis Priscipum in Doctoribus veteribus sen- Statuirii ntentia nequaquam videtur deserenda, quod proxime & prii ' si 'o '
. l. pr. β. de O. O A. col. r. ct in Ls pro fura g. . J. de tandri. . furt. Item in L se ambo g. quoties f. de compensaι. O I. si mulier.
s. haec actio Jrer. amor. CYN. M Iit. de conae fura. n. l. DYNI O. IoH. FAB f. omnino, Insi de M. ALs. de RosATE ad L p. S. l. βs cera. pet. n. O ra. not. 3. O in L fi pro fura g. tandictis F. de , condsuri. ubi testatur, communiter ita tenere Dd. FvLGOSII, . qui hane opinionem Doctores contra glossam tenere ιsatur in I. r. C. de cinae furt. n. s. Quam ex Neotericis cuiAc. ad Paulum in L. N. I. haec actio, β reri amor. 9 in I. r. J de Oba ct AS ct L. XIII. obf. 37. DONELL. ad Rubr. C. h. t. O LXV. Cap. HoToΜ. 3. Aitaque discretis, vers Plane. Insi de act. O g. II. Insi de oblig. quae
g. Ill. Estque ab hac sententia I. D. I. a. f. de compenc. Et rationivnde sic concludo: Quae actio ex causa furtiua oritur, illa est bu ςsolui ex maleficio. Condictio autem furtiua ex causa furtiua oritur. et hPropositio & assumtio sunt ipsius ICti in L Lio. Propositio Pst ubi ait: quoties ex maleficio orismr actio, vi puta ex causa furtia
748쪽
. Ergo ex causa furtiua oriri est ex maleficio oriri. Assumtio ibi: s condicatur ex causa furtius. I. IV. Hic quidem diuersimode excipi utit dissentientes. Alii respondent negando assumtionem. In ipsa enim L Io. separari coddictionem surtiuam ab actione ex maleficio. Cum enim praecessisset, compensationem locum habere in actione, quae nascitur ex maleficio, subiicitur; idem esse compensanti, si condicatur ex causa furtiva. Proinde aiunt, a P-Parere condictionem non nasci ex maleficio, alioqui frustra praedicatum iri idem ius de condictione, cum satis iam dictum fuisset, & stulte denuo repeti. Sic AZo. Idem & LYRLAM. I. Bened. C. s. Et iAsON; sensum legis hunc esse, quod si agatur condictione surtiua, ita locum esse compensationi, sicut esset, si ageretur actione, quae oritur ex delicto, Puta actione furti. At ANGELus: Primo poni regulam, quod quoties ex maleficio oriatur actio pecuniaria, possε fieri compensatio, inde dari exemplum in actione furti, postea fieri extensionem ad condictionem furtiuam. Ergo non Comprehendi condictionem furtiuam sub illa regula, alias non opus fuisse ibi loqui per modum extensionis. g. Videamus, ne responderi possit. Et omnino, ut ANGELus ait, principalis quaestio est in aeg. a. an actioni ex male- . scio descendenti opponi possit compensatio 3 Assirmat Icius, siquidem pecuniarie agatur. Eiusque rei proponit exempla duo, ambo ex causa furtiua, actionis, & cono ictionis. Non itaque separat, quasi diuersae originis actiones, sed potius ratione originis coniungit, tanquam ex causa Communi, nem-Pe surtiua, ortas; adeoque ex maleficio. Distinguit autem &discernit eas tanquam diuersas species, ex. communi tamen genere & causa. Nihil ergo agit AZo, nec stulte repetitur, idem ius esse in condictione, quod in actione furti, nisi quis itidem ausit dicere, quoties regulae plus uno exemplo subiicitur, id fieri stulte. Ita enim colligit ICtus: Actioni ex maleficio pecuniariae opponi potest compensatio; at vero actio ex causa surtiua est actio pecyniaria ex maleficio. Hanc assumtionem ostendit veram ratione totius generis, adeoque omnium
749쪽
omnium sub illo contentarum specierum, quarum primo proponit eam, de qua magis poterat dubitari, ut eo. facilius . obtineat, in altera minus dubitabili. Dubitari autem magis poterat de actione surti, quae tota est poenalis, dc poenae m re persecutoria, minus de condictione, ut quae rem pers quitur. A. VI. Et ita liquet, IAsoNEΜ versari in ignoratione rasost
elenchi in eo, quod putet in praesenti lege actionem furti hactenus comparari condictioni, yt quemadmodum ibi locus est compensationi, ubi ex maleficio oritur actio,ita etiam hic&multo magis, ubi agitur ex non maleficio, qs. argumentum sit a comparato minus versimili ad maius; scompensatio actioni ex maleficio inest, mutio magis inerit actioni, qua non ex maleficio. Sed diximus, inuertendum fuisse, ut fieret calceus. Cum de condictione nemo, de actione facile quis dubitaret. At- quo sic decisio ICti, quantum ad condictionem, prorsus suisset de indubitabili. Quis enim dubitaret, facilius rei pers Cutiuae opponi compensationem posse, quam poenali actioni3 An non ridicule inserret aliquis p Actioni furti oppo-- nitur compensatio, ergo & rei vindicationi. Facile enim contextum inspicienti , constabit, quod hic sit medius terminus , agi pecuniarie, aeque aci condictionem, a que ad actionem pertinens. Et proinde argumentum nequaquam ex loco comparatorum, sed parium petitum esse. Quare enim actioni ex causa furtiua opponitur compensatio Ratio dubitandi non est leuis, quod ex maleficio. Respondetur autem, quia agitur ex maleficio quidem, sed pecunia-ntarie. Hanc conclusionem autem, quia Sc ad condictionem nullo alio concludendi medio adducto, applicat, oportet, ut eadem quoque dubitationis hic ratio fuerit. Alias inepta fuisset vel illatio vel ampliatio. Etenim in condictione furtiua aeti pecuniarie quis dubitare poterat. ANGELO.
f. VIL Denique frustra est 6c ANGELus suoque. Si enim
per modum extensionis, quod in actione furti disponitur, po rectum est ad condictionem, utique porrigetur propter parita tem vel identitatem, ut loquimur, rationis, seu propter eun ι dem medium terminum, qui hoc loco non nude is est, quod
750쪽
In quantum est delictum di sub ratione formali.
agitur pecuniarie. Quid enim Opus erat, hoc monuisse, quod nemo dupondius ignorauit, etiam priusquam Theognis nasce- .retur. Sed quod agatur pecuniarie ex maleficio. IIX. Alii assumtionem argumenti; Condictio furtiua est exmasscio, limitant; BACciiovius&allaciae, quod non immediate, non principaliter, sed velut ex causa sine qua non, non natiue, sed dative sit ex maleficio. Sed non probant, quod lex causa sit solitaria & principalis, furtum, occasio solum, quemadmodum rei furtiuae vindicandae causa, sine qua non, surtum est. φ6. IX. Contra urget validissime quod condicere ex causa surtiua, ut habent verba ICti d. s. a. vi verbi &ρησεoec notissimae, nihil significare possit aliud, ex perpetuo ulu iuris, quam furtum, seu obligationem ex maleficio furti, condictionis esse
causam procreantem. Sic enim condicere ex causa mutui, ob
causam dari s ob turpem causam, ex causa indebiti, ex mpulatione, nihil aliud significat, quam mutuum, non secuἔam aut turpem
causam, indebiti solutionem, si lationem , esse principes & per
se condictionum istarum causas. a qua significatione ut hic recedamus, nec ulla paulo verisimilis suadet, nedum necessaria aliqua cogit ratio. Nam quod ait UcLΑΜΑ. I. Bened. 7. causam furtiuam significare, rem non datam, furti vitio affectam, vel inde absurdum est, quod dicitur a ICtis rem condici ob causam furtiuam, quod lecundum Lyclamam esset, rem furti-uam condicere, ob rem furtiuam. Deinde, si res absens, furti vitio affecta, esset condictionis causa, neccile foreτ eam competere aduersus quemcunquu, etiam B. F. possessorem. Posita enim causa, utique emeetus ponendus esset. Quod absurdum &falsum. Ideoque ex materia furti, seu re subrepta absente, aut, ut loquitur LYCLAMA, ex corpore & omni quod habiturus esset actor, si furtum factum non fuisset, non potest esse condictio. Quamuis autem aliud sit materia rei contrectatae, aliud materiale contrectationis furtiuae ; tamen idem est, si quis non ex surti dolo, sed ex ablatione, tanquam materiali contrectationis furtiuae, nasci condictionem dicat.
Nam sic Dib reg*a huius F. non contineretur condictio. Aliud