장음표시 사용
41쪽
lati exemplaria quaedam invenisse, quae ad d. XV. Kal. April. PalI:onem Custis ri colui uisse narrabant; verum certo illud coin perille ad diem Xlll.Kal. pallum esse: alios statuere X. Kal. Epiplianium secutus est Alexander Monaclaus is , Victorius vero, seu Victorinus Auctor Canonis Paschalis vult CARisruri mortuum die a 6. Martii, sive Ull. Kal. April. Sed hae opiniones singulorum sere Auctorum sunt a caeteris desertaeatque reiectae: duae, ut dixi magnos, gravesque habent Patronos, quae a 3. Martii mortem CHkisTi collocat, &quae as. ἰ altera Grae- Corum,altera Latinorum . Neque hanc diversitatem antiqiiisls-mam esse arbitror, aut Tertulliano seniorem ; verum stib eius tempus ex ambiguitate vocis Pascha natam: etenim non suille in causa Actorum Pilati variam lectionem illud ostendit; quod cum, teste Epiphanio, multiplex esset, duae tamen sententiae dumtaxat invaluerunt:ortam igitur suspicor ex eo quod Veteres risioni , ut Uossus loquitur , duplex saluerunt Faychaiμπum ταυρώσιρον , sub quod ci Risrus esset actas in Crucem: alterum ανας-ιπιν, quo resurrexisset co . Cum enim Haebraica vox
transitum significet, duplex, inquit Duongius , a C, RisTo f 'Uur fuit traUtur: prior quidem ex vita tu mortem quo Ae cruci fixur fuit ἔ pcserior vero ex morte in vitam.quo die resurrexit mortuis co : quamquam magis arbitror id fimim ex perversa vocis hujus deductione quasi a patiendo, sive ... - . a
Ieha diceretur: ut Ambrosius videtur existimasse cd et &Nazianzenus se , ubi dixit: accidisse hoc in permultis scriptur
rum locis, ut vocabula quaedam ab obscuriori sensu ad apertiorem, atque a duriori s no ad elegantiorem accomodare tur fui iste paulum immutata et idemque hic factum immutati ne φ in . , & κ in χ, ut ex earia evajeret παρα , subdit, quos tam arbitratos esse vocabulum hoc nomen elle Dominicae Passionis . Utcumque sit, duplex erat antiquitus Pascha alteriim iCReti seti mortis diem designans, alterum resurrectionis. Qua mobrem proclive fuit umim cum altero confundere: & quod
de resurrectionis die dicebatur nomine Paschatis . id de Palli nis die, quod idem nomen hahebat intelligere: & si in hujusta di rebus conjecturae Iocum esse volumus, id ita arbitror evenisse:
42쪽
nisse; ut clam Ueteres scriptum reliquissent docuissentque Christianos Paschalem Cum smi diem mille eumdem, qui fuerat eius conceptionis, id alii Pascha eαυρώσιμὸς alii Pascha ἀ- ιπιν sunt interluetati: atque hinc illae Ioquendi rationes diversae:
CHRisTus eo em die mortuar, quo conceptus , CHRIsrus quo die eo
ceptur, eo die rejurrexit, quarum alteram Latinorum esse dixi mus, alterani Graecorum . Mirifice hoc confirmat alia v
tus controversia : qua, ut Usserius co tradit alii Pascha ubi celebraverant ieiunium solvebant: alii id nonnisi altero Paschate saciebant: nimirum hos quoque Paschatis ambigua vox, in quo selvendum este jejunium accepe rant, in errorem induxerat. Quamobrem nemo hunc veterum Auctorum dissensium obiiciat, ut antiquam de die CHRisrremortuali traditionem convellat. Etenim primo et notum esse eum priscis Christianis ol ortuit, quo res tanta publice gesta, &tabulis fuerat consignata : deinde , cum ita inter se Patres dis . sentiunt. ut non quasi incerti in plurimas sententias abeant, sed omnes sere ex duabus maxime amnibus alterutram eligant, ita ut ficile fuerit ab una in aliam desJectere, si discrepantiae hujus . atque erroris ratio probabilis proferri potest, traditionem extare insciari non debet atque hoc in re nostra evenit: PP.igitur authoritate, & traditione non tantum mensem Martium ut Grammaticus c. M voluit; sed, & alterutrum ex illis diebus, quibus CARiseti mors consignetur constitutum habemus; atque hic est huius characteris fructius, ut ii constituendi sint anni Custisnemortuales, in quibus Pasclaadie Martii a 3. , aut a s. potuit celebrari . Potuit autem ex sit pradictis praescriptum Paschati cel brando tempus ad quatriduum ante,vel post plenilunium excurrere. Itaque eos annos haec nota supi editat in quibus dies Martii a 3. , vel a s. quatriduo ante,vel post plenilunium continetur.
s. IILDe Sabbato secundo primo , ae dicbeso mediante.
Vos hactenus de Feria Ul. . Si plenilunio attulimias . eos, characteres sacrae Literat exhibuerunt et quibus alius de
43쪽
oie mensis suit necessario adnectendiis : nunc Harduinus aduos alios suggerit ex Evangelio ch : factum es autem in Suh-bato seeundo primo cδιυνιρε τρώεα cum transiret per fata veli
bunt Dife uia ejus spieus - & alibi co ς jam autem die risto
mediante Ueendit Iraus is Templum . o. Meebat . AIqae hi quidem duo ebaracteres , inquit Harduinus, Sabbatum dieο diem Festum mediantem adeo clare demonstrant non posse alium annum esse C. Imri Passionis ρ am 33.οῦ ut, re Lucas, Dannes satis esse intellexerint , si ex his alteruter notaretur : iquoniam, Oscientibus formam anni Iadaici liqueret apertὸ non posse utrumque Hum Garacterem incidere, nisi i anuum 32. Iulianum , qui Gareri mortem antecessit : ct eamdem anni formam nescientibus eviditatem ilia usi Gara ieres istieerest investigandi , qua demum in anni, mensiumque forma Oecurrerent ἰ ut qui depr-enderent salsi neutrum posse nisi in anni Iudaici forma qualem descripsimus: iis, O annum inte Iigerent mortas Custiso fuisse 33. arae Chrisianae, O Kalendario usi esse jam tum Iudaeos, velaque decemnoetennali . Atqui
nos eos esse fatemur, qui anni Iudaici sormam, quae olim fuerit ignoremus et neque tamen hic locus, aut cupiditatem 1 ni icit, aut si em iacit illam cogitoscendi . Novimus enim , si antiquitatis auctoritatem volumus, in Iudaico Kalendario constituendo nullam sere reperturos; si in novis de ingenio confingendis audaces sumus, excogitaturos multos, in quibus haec pollini commode explicari. At enim dies Festis medians fuit Sabb tum quartus ex diebus octo , quibus Scenophegia celebratur: Sabbatum vero secundo primum erat Sabbatum primum Adar, mensis secundi; quod anno tantum embolismeo convenire potest, in quo tertiusdecimus mensis sit peradditur, quem secundum Adar Hebraei vocitant: haec autem nisi in annum 32. aerae Christianae in nullo praeterea cadere possunt. Praetereo. quod
hic , & in stiperiori charactere dixi de veteris Hebraici Kalendarii incertitudine , quae incertitudo sunditus Harduini eve tit rationem omnem. Quis nos cosit haec ita arcte inter se illigare . ut dies Festus medians ultra diem quartum e septem , vel octo illis, aut infra etiam non excurrat ulnane haec, aut Ge
metrica Septempeda metiri oportet, ut si tantillum progredi
44쪽
mur eonturbetur ratio tota Z an non communem mag s lo-4uendi modum attendere oportet, qui medium vocat inter uos dies,qui inter: licitur inter utrumque. Mediam latine dici quicquid inter duo extrema est,etiamsi non squaliter distet ab uir que, monent istariim rerum tractatores ἰέ . Itaque interpretes ad normam adeo accuratam haec non exigunt, atque evagari
paulo liberius sinunt: S tertium, vel quartum diem permittunt Maldonatus,& Calmet M: quartum,ves quintum a Lapide M.
Quoad Sabbatum secundo primum , miror Virum doctum ita sibi placuisse, ut interpretationem suam canonem veluti quemdam statuerat, a quo recedere nemini liceret: idque in re omnium obscurissima, de qua consilientem Hier nymum , ut ipse narrat ce , mirisce elusit Nazianzenus respondens; docebo te Iuper hae re in Ecclesia , in qua mibi
omni populo acclamante eogeris invitus Icire , quouneycis et aut certe st Iolus tacuerit , Iolus ab omnibus suisitiae eondemnaberit. Quod NazianZenus Hieronymo,vel noIuit, vel, quod est
fortasse verius non potuit et id alii explicare conati sitiat: sed ut bene hic vir doctus 60, quot capita tot sententiae, de ovibus Baronius in Annalibus, est Petavius in Epiphanium γ) . &loci illius Lucae inten retes. Atque, ut de eo obscuram satae omittamus Epiphanii sententiam ce , Chrysestomus M interprete Petavio, & Erasmo co ita vocari existimavit Sabhatum, quod sinum aliud antecedit: Theophila itus contra. quod sestum subsequitur, quae est iuxta Maldonatum cIJ, S Mont-fauconium Chrysestomi ipsius sententia : Isidoriis c ex eodem Petavio primam aΣymorum diem, nempe eam sub cujus priorem vesperam immoIatum est Pasclia: Euthimius secundam : Valabius, Osiander se, aliique postremam . Sunt qui omne Sabbatum ita dictum putant, quod a praecedenti sit proximum et ita Hugo Carrensis: atque Ambrosius io eam rati nem attulit, cur dicatur secundum, quia ei post resurrectionem praelatus est dies Dominicus . Sunt qui autumant ita dici, qua-
45쪽
11 duplex, aut bis sblemiae Sabbatum, iii quod nimirum, vel Neomenia, aut aliud simile incideret, ita dansienius, Toletus, Franciscus Luca, Emmanuel Sa. Sunt qui existimant fuisse Pentecostes diem, ita Maldonatus, & Mercator. Hugo Grotius sic Pentecostem dictam vult, quando in Sabbatum incurrebat, . sicuti Sabbatum,quod in Pascha cadebat Sabbatum primum. LeMoine docet Iudaeis duo fuisse magna Sabbata, primum initio anni civilis mense Tishri, alterum initio sacri anni mense Nisan, illudque vocatum primum Sabbatum magnum, hoc sectandum. Toynard ex Iudaeorum libris eruere se polle potat Sabbatum ante Pascham vocatum magnum Sabbatum ἔSabbatum,quod subsequebatur secundoprimum doseph Maliger M idem ferme antea tradidit Sabbata a Pascha ad Pentecostem a secunda azymoriun die numerari consuevisse : itaui primum Sabbatum diceretur primum post secundum azymorum diem . sive Sibbatum secundoprimum: huic opinioni Pet
vitis. Pagius S ex Etherodoxis muIti assensi sinat. Car Ius Sigoni arbitratur Ob um Hebraei Pascha faciebant mense secundo quod factum aliquando I atet ex Paralipp.ll. tunc occurrisse tibiarum secundoprimum. Ludovicus de Dieu sit ,
cum Sabluti nomine oinnes Ilia orinn festi dies ap; llarentur, vult ita voratum Sabbatum . quod in Pascitatis octi diis incidebat . Sed infinitus prin e sim i omnes ad obscii rissimum locii explicandum excogitatas sententias numerem: atque illud, inor. Jam constat in tanta rerum dissicultate, atque eruditiis- Inorum l3onIinum di sensu nihil reperiri i osse quod charactetis
Ioco sit ad Cuicisti morti, annum constituendum.
IV. De Septuaginta Danielis Hebdomadis.
O Uamobrem eo omisso aIterius, quem initio propositi mus, characteris coiisideratio suscipienda est quem vetus Testauientum suppeditat, atque insigne illud hebdomadum O.
46쪽
Danielis vaticinium. Nihil est tamen, quod hic quoque aliquis
longiorem orationem, aut ex Ipectet, aut vereatur et sed quo
magis multa in eam rem dis initantur a viris doctis, eo nobis dis. se reii lum erit brevius , quod id tantummodo quaerimus , quae certa nota sit ad CRκtςτi annum inveniendum , quae incerta, quidve ex illa inserri possint: cum vero hic tam muItis, vehementillimisque contentionibus Auctores gravis limi inter se dissideant, sequitur hanc esse incertissimam . Sunt autem incertitudinis hujus capita plura et quom m unum pertinet ad amnorum numeriim, quem hebdomadae istae conficiunt; alterum ad Irartitionem earum , quam ibi instituere Daniel videtur: praeterea ad terminum, ad quem putatio tota est reserenda: denique ad principium , a quo sunt numerandae.
Et Origenes quidem decem annos in sing los dies
comi vitans singulas hebdomadas ex o. annis conflavit:Rabbini vero ex singulis lubilceis, sive ex 49. , vel so. annis unamquamque hebdomadam constituerunt. Sed haec: omittamus: etenim a communi, & recepta apud Catholicos Scriptores sententia abhorreri, quae in annorum hebdomadis stabiliendis dies pro annis deI litans ex o. hebdomadis summam conficit annorum 49 .: quod quidem,& Prophetarum stribendi chara
cteri consonat ce et nec prophanis Auctoribus 6 3 ignota fuit
hujusmodi annos putandi ratio. Sunt ergo, qui annos hos 49O. non lares, sed lunares volunt . Itaque brevius aliquanto tem is a Daniele, sive Danieli ab Angelo indicatum faciunt, cum annos ponunt dierum 3s4. Huius sententiae Princeps Ii lius Asticanus cum in peculiari Opere de o. hebdomad. , &Prophetia Danielis, tum libro s. et unde totam eius
distet,iationem representariint, Eusebius se , Hieronymus D, Syncelim N . Hunc postea secuti sunt Theodoretus, Beda, Ruperitis, Zonaras: item Pererius Io , Salianus se , Ἀμniellus se , & prae carieris Daniel Hvetius, qui eam opinionem erudite, ut solet, aeriterque propugnat 9 .E a Ait
47쪽
AIterum controversae caput erat hebdomadum apud Danielem instituta partitio. Etenim Daniel universum hebdom dum 7o. συμμα in tres veluti rationes partiri videtur; in qui e
domadas; in hebdomadas 62. , & praeterea in selitariam quamdam hebdomadam . Maliger , & Grotius primam illam diu
sionem in 7., & 62. institutam putant Hebraeorum more t et sectum numerum scindendi in plures Irirticulas: neque aliter
hic factum, atque Eet echielis illo in loco, ubi habetur porro viginti sicli, & quindecim sicli minam faciunt. Atque hoc
etiam apud Hieronymum Hebraei significant M . Contra Te tullianus , Theodoretus, aliique hebdomadas illas 7. a caeteris divellunt, atque hi posteriores eas iaciunt , subiiciuntque aliis 6 a. Ilvetius quoque minae illam, & hanc hebdomadum partitionem occulti alicuius mysterii argumentum continero putat quod ibi ipse declarat. Ex Etherodoxis praecipue Nevut nus co peculiarem epocham septem his diversem a reliquarum
epocha, quaerendam esse putat. Atque haec nimirum causa fuit, cur aliqui circa terminum
etiam, quem si ectarent laebdomadae dissentirent. Putarunt enim si hebdomadas ad Christum deducerent, nihil habit ros, quod pro termino primae epochae 7. hebdomadum, quem ab hoc diversiam esse arbitrabantur, statuerent - Id prae Caete ris constat in Joanne Marshamo, hic M posteaquam obser vavit in Pagnini editione post 7.hebdomadum numerum, esse positum , totius, inquit, negotii cardo est . hebdomadum epocha , deinde vult duplicem a Daniele Christum distiligiti et primum Curum post 49. annos ab anno captivitatis vigesimo , quando Angelum Danieli apparuisse contendit, ct ui de vult computum esse ineundum: secundus Christus, quem Daniel occidendum , dicit Marshamo Sacerdotes fiant sith Antiocho Epiphane dispersi , sacrorum cessatio , propha natio Templi. quae per annos circiter tres duravit, donec Templum a Iuda Machabaeo expugnatum fuit, atque hoc post hebdom das 62. a seluta captivitate . Hunc o. hebdomadum terminum statuisse etiam Porphyrium, Iosephum, di Auctorem I.
48쪽
Machabaeorum putat Calmetus. Harduinus cio duplicem, stipse terminum statuit, duplicemque Christum; Cyrum post . hebdomadas et post hebdomadas 6 a. a primo Cyri, Iudam blachabaeum: quod dicitur post primum terminum Sanctus Sanctorum, intelligit de Iosue filio Iosedech mactandis sacris Victimis destinato Sacerdote: quod post 62. fertur, ungendum,
alterum Saniram Sanctorum, ueri tradendum , explicat dα Onia Summo Sicerdote: docet autem, hoc totum ad CHRI-sTUMIEsuri reserendum, atque illius hos sis uras veluti quasdri,
atque umbras fuisse. Alterum systema post hos procudit Cal met O , in quo ipse quoque per ciristum Dueem Cyrum intelligit et per ciripam, qui ps hebdomadas 6 a. oeeirituν Oniam per Ducem venturum Antiochinan : itaque in praecipitis capiti bus cum Harduino convenit. Quamquam hoc systemate proposito vulgarem aliam sententiam subjungit, culilue asseclam, se profitetur. Non desiuit etiam apud Augustinum co, & apud Hieronymum totum hoc vaticinium de Antichristo exponentes periodi hujus exitum cum mundi fine componunt. Sint sane isti reprς hendendi,& salutis nostrςReparator, ac, ita lex CHRisrus Issus prophetiae hujus scopus cum plerisque PP. constituatur: inveniuntur tamen ex his non pauci, qui ultimam he domadam Danielis ad mundi sinem pertinere credunt: itias. Hyppolithus: alii ad Apostolorum praedicationem, propagationemque Evangelii, ita Theodoretus, & Eusebius: denique , qui ad Hieroselymae exlnignationem a Tito sectam, ita S. Joannes Chrysestomus λ, Clemens Alexandrinus V , ROrigenes la et licet alibi ch hebdomadum terminum figat in
CMRisri natalibus. Piamobrem de termino annorum indicatorum a DanieIe ab interpretibus disceptatur, atque eos alii in Machahaeis finiunt, alii in Cuaiso Nativitate, alii in eversione Templi per Romanos, alii in exitu mundi. Omitto sententias alias ex Hebraeorum libris depromptas, quas Interpretes, &Theologi commemorare solent co, quarum est una recenti ris Judaei cuiusdam exiposita in collatione Philippi a Limhoch. Omnino major est dissensio circa harum hebdomadarum ini-
49쪽
initi lim . Atit quilli mi Patres origenes, & Eusebius dissei iti nem hanc prodidere. Nam Origenes modo ab Adamo repetit illarum initium et modo λ ah anno primo Darii Medi. Eusebius vero est hypothesses tres in medium adducit: in prima orditur ab anno primo Cyri et in secunda ab anno sexto Darii Hystaspis: in tertia quasi sibi ipse dissidens alterutrum ex his initiis eligendi liberam potestatem facit. Ex reliquis At floribus 1. Lyranus, Burgensis, Valabius, Galatinus , Salii
nonnulli Hebraeos secuti inchoandas esse volunt ante captivit tem Babilonicam ab anno, vel quarto, vel undecimo Sede-cis . ll. S. Ηyppolithus inchoat ab anno so. ante captivit iis finem. Ill.Tertullianus computum instituit ab anno priamo ante Monarchiam Cyri. IV. Clemens Alexandrinus D.
Joannes Mariana Θ ab anno primo Cyri, S Darii Medi, S a Dario quoque Mmo S. Cyrilliis Hieros blymitanus cho, quem
per errorem cum Dario Hystaspi confundit. U. A secundo Darii Hystaspis Dri edo Cornelius lan senius.VI.Severus Sul-1sicius, quem sectatus est Malimr, Joannes Drusius, &Constantinus I 'Empereur a Dario Motho. quem Ochum ipse vocat. Ull. Cedrenus, Cornelius a Lapide, Iacobus Ayrolus, ct Etherodoti plurimi a sistimo anno Artaxersis Longimani. Ulli. Iuliiis Africanus, Chrysestomus. Theodoretus, Rupertus, Beda, Carthusianus , Comestor . Zonaras , S. Antoninus, Pererius, Tomiellus, Salianus, Huetius, Lamy ab anno vigesimo ejusdem Artaxersis : atque horum alii. quorum Princeps Petavius qui praecurserem tamen habuit Pererium, deinde Ricciolius 6M , Tirinus, Ie Pellettier &α duplicem
Regni ejus e nam statuunt; unam a Xersis morte: aliam ah anno , quo vivo Patre est in Regni communionem accitus, atque ab hoc . qui ferme in prioris sententiae annum relabitur apud multos opinionis hujus Patronos commiationem O
Hinc iam, opinor, constat quanta sit hujuscae quaestionis
50쪽
obscuritas, atque incertitudo , ut merito doctissimi PP. in eam uagressi veritatas assiecutionem desperaverint: ut Orige nes, qui in hunc locum amrmavit: vere quidem compraehen
dere Sermones Danielis nullius esse, nisi Spiritus Sancti,qui sui din Daniele: vel omnino ab ea explicanda sint deterriti, ut Augustinus, qui, quemadmodum bene Pererius animadvertit quotiescumque in hanc quaestionem ossendit, eius tractam tionem consillio declinat: & Hieronymus, qui in Danielis Commentario profitetur suam se promere nolle sententiam, causatus periculosum esse de Magistrorum Ecclesiae judicare sentetitiis, S unum alteri anteferre . Atque in haec Hieron mi verba animadvertens Hesychius ad Augustinum scribens co Sit e, inquit, doctissimus vir compres, ter noster, ait, pericuissem esse de Matisrorem Ereissa Ddieare sentemii3,
ese alterum praeferre aiseri . quanto mMir hoc lector facere non
potes , quota Mari ter facere dubitavit. Nihil est ergo, quod
quisquam miretur in tanta rerum obscuritate , quemlibet rei mire posse, quod sententiae siue patrocinetur. tackerius is ,& Senes challus co pro sua opinione hunc Danielis locum allegant : pro sua Grandamicus My : item Grauesbnius se , SAntonius Cappellus pro sua idem fecit Mannius co; Grammaticus vero eo progressus est, ut dimidium ultimae hebdomadae, veluti Geometrico rassio dimensus, hoc maxime usus sit ad opinionem suam confirmandam . Nobis vero, cum Omnessquod sibi faveat inveniant, nihil hinc decerpere posse in remiaostram videtur: adeo omnia incerta, obscura, dubitationis, ct haesitantiae plena. Dimieri tamen non possumus duas esse Prae caeteris opiniones probatissimas, easque proposuit, ct reli
quis antetulit vir doctissimus Gassur Sanctius γ), quae ab an .no Artaxersis septimo, quaeque ab anno ejusdem vigesimo hebdomadas ausi icatur, & media ultima hebdomada CHRIsTuM tradit occisiim. Atque easdem tamen arbitramur esse hujuGmodi,ut in iis quaelibet ex sententiis quas supra recitavimus P trocinium reperire possit. Etenim sedulo animadvertendum est non annos. sed hebdomadas in ea Prophetia nominari. &quamvis annorum hebdomadae intelligantur, multum sime i terest