장음표시 사용
71쪽
Et hae sunt iustae causae belli , qui si cupiditate
Uentur, id non nocet militibus, qui obedire debent. d. c.quid culpatur. Aug.lib. .contra Fau.c. 7s nec talis
intentio obligat ad restitutionem, si bellum est iustu. Ed licet Christianis etia sub Prinςipe Pagano bellare, fi tamen iuste bellum moueat,quod vix fieri potest. c. Iulianus. I I. l. 3. modo ei subditi sint. Cassi odor. lib. 6.his .c. 3o. Bellum quoq; geri debet impe sis Principis,f habet redditus Regales sibi a ciuibus assignatos. Anges ini turres 1 C. deop. pubi . lasin l. aluortio. g. impendia . T. lol.matr. qui si certos redditus non habet, totius regni impentis est gerendum. Bal .inl.si aliqua. Ede ossi c. procons aerarium enim debet este opulentuin Republica bene collitula,tenues res priuatae;vnde luxu,& desidia facile ciuitas corrumpitur. Aug.lib.f.
c. I 2. de civit. Dei. Sie tamen ut Oves tondeantur, non
deglubentur,ut dixit Tiberius Cassar, sed si urgeat maxima necessitas, ad omnes spectat ad expensaS concurrere,& seudatarii tenentur dominu in bello iusto propriis impensis iuuare Bal .in c. I.quibus modis seu dis amite & qui sine stipendio militat repetere potest danum sibi ex hae caula illatum. Ang. in t i. Tad legem Rhod.de iactu. secus si accipit stipendium. arg.l. 2.f. si
conseruatis .eod. debet tamen Princeps antequam bellum moueat, satisfactionem & pacem requirere, post vero iam motum ex militia non tenetur acceptare satisfactionem, nec torte etiam ante,ex charitate tamen tenetur, ob multa mala, quae in bello committuntur,
modo satisfactio sit vera,& non ficta, vel de qua dubitetur,ut dicit Bellarmaib. 3.de lalcis.c. I s. Partialia vero certamina in bello, si non ob odium priuatum,sed ob bonum publicum lubeantur,cu consensu ducis, licita sunt.Cagn.in l. fauorabiliores. de r gul. ivr.ut David secit. 1 Reg. i . si id fiat ad hostes terrendos,& milites animandos, ut cum Torquatus cum
Gallo dimicauit, quo victo, Galli castra deseruere: ut dicit
72쪽
dieit illi .lib. s. ut& id sorte licet, si summi Principes
id agant utrinq; ad bellum dirimendum, vel alios ad id ex ponant, pacto inito, ut victi victoribus dedantur, ut fecere Horati j, & Curiati j ter gemini fratres. Liu. tib 1. dec. 3. & videtur idem probare D. Th. 2.2. q.9s.
t. 8.licet temerarium, sit exitum,& summam rerum periculo unius, vel alterius committere.
Represaliae vero in bello, ubi piratae, latrones, veI hostes damna intulere, in eorum incolas licent in bonis non inpersona,vbi alia ratione suum quis cosequi
non valet. Aug.q. IO.super Iosue. c.dominus. 13. q. 2.
c. r.de iureiur.in 6. ubi Franch.&alii.Salic. in auth.otunino.C. de act.& oblig Pap.in arreil.lib. I. tit. 3.nu. x. si bellum iustum sit, & adsit authoritas supremi Principis. d.c.dominus. Ex quibus quoque sequitur, quod dominium etiam eorum quae in bello iusto acquiruntur sit capientium. 6. item quae .l niti t. de rerii diuis &Cil lib. i. Ossi c. I. Reg. 3 o. c.iuri entium .dist. I .l .ex: hoc. sside iust. c. ius militare. dist. I.c. dicat. 23.q. s.l siquid bello. Ede capi. Sic tamen, ut immobilia publi-eentur, & Princeps quid de his agendum sit decernae I si captiuus. f. expulsis. st.de capi. licet quandoq; militibus ob bene nauatam opera diuisa sint. l. in agris si. de acquir. rersi dom. Dion Halic lib r. anti a Romia si vero mobilia sint.& haec Principi debebamur. c.dicat. 23 q. s. post vero ducum arbitrio cocella sunt. l.siquis pro redemptione. C. de donation.Liu. lib. 37. qui quandoque ea vel partem in aerarium serebant: ut dicit Cic. ep. 27. Liu. lib. 3on quandoque ea vetadunt,&militibus diuidunt pro cuiusq; virtute, lignitate, & ordine,ut saepe est factum, ut dicit Liu .lib. . q. . dando partem etia eis qui sarcinas cu9 odissent. I. Reg 3 o. Num. 3I. quandoq; duces ante pugnam totam praedam militibus promittunt: ut dicit Liu .litas ἀ& haec quo ad illa quae in conflictu acquiruntur, si . n. ces hollites citra praelium a1milites deueniunt in bel.
73쪽
Io iusto, primi occupantis sunt l. transfugam. T. de a quin rerum dom. l. I. In princ. de acq. rerum post Praeda tamen militibus concessa, Principi sua portio debetur. c. ius.dist. I. Non licet vero, nisi deuictis hostibus, arce, vel oppido omnino adeptis, castris eoru captis, ad praedam discurrere, nec tunc nisi signo a duce dato, ne hostis au id ita te praedar, elabatur, vel praeliu res auret, ut Samnitibus contingit: ut dicit Liu. lib. 8. &qui in diuisone praedae fraudem committit, vel eani surripit, lege peculatus tenetur, & quadruplum restituere cogitur .peri fi ad legem Iul. pec. nec pars proe- Hat iis qui in acie fugerunt, vel ignaui fuere, debetur. Bal. in i si quis pro redemptione. C. de donat. & facta esse dicit Liu .lib. 3. expediet tamen iubere, ut milites, Vendant praeda ne oneri res graues agni ini sint: uti dicit Liu.lib. II. Res tamen sacrae non dedunt praedae hostium,aliter sacrilegium incurriturit sacrilegij. Tadlegem Iul. pec. & idem si res non sacra in sacro sit. cap. quisquis. 17.qq. nisi ab hostibus eo sit delata, sic enim probabile est fieri victoris in bello iustos. transfugam.
UdC acquir. rer. dom. Et nedum res, sed di personae iu-xe gentium fiunt capientis, quae sic in seruitute adiguntur. l. hostes. cum seq. T. de capi c. ius. dist. I. Inter Christianos tamen receptum est, ut capti no fiant serui,sed
pretio redimantur. Boer. decit. 1 8 Bald. in l. hoIles T. de capi. nisi Christiani militet pro infidelibus, vel eis auxilium praebeant,scenim serui fiunt.l. 3. g. fin. ff. ad legem Iul.des caris. proditores. T. de re mil. qui tamea Ctari itianis latum vendi possvnra. unica. C. de Christ.
manci . at s bellum sit tum infidelibus, sic capti iuste fiunt serui, &est locus iuri postliminii, ut si liberi .sant pristina iura recuperent. Couar.in c. peccatum. 1.
p g. D. de reg iur. in 6I nihil interest. Tde capi. l.post . liminium. de capi nisi iurarint redire ad hostes, vel non abire l. postliminii. g. fi. T. de cap t. nisi de captiuis xedi mendis impetrassent.Sic transfusa no gaudet prim ivilegio
74쪽
uligio postliminii, cum proditor sit. l. postliminium.
f.trasfugae. T. de capi.&6. fillus & si filiusfamilias stad.f. in seruo tamen tras fuga dominus habet ius politi Inmii .d.I.transfuga. T. de capi. vi & caret postliminio,
qui non captus, ted ultro in bello hosti se dedit, turpe enim fuit non vi,sed per deditionem in hostium deuenire potestatem; unde Romani octo mille qui Annibali se dedere post cladem Cannensem,cum pollent redimere, noluere, ut insitum esset Romanis vincere, vel emori: ut dicit Liu .lib. 3 1. stipendium tamen non debetur militi, dum apud hostes fuit.l. I. C.de re militalib. 11. nisi veteranus is iam esset. l. r. I. is qui . l. non omnes.s .pen. Tde re milit si tamen quis a senatu ho- .sibus deditus sit, licet redeat, no gaudet poli limimo. ICic. de orat. lib. I. l. .de capi. nisi a tuis receptus sit. Mulieres etiam in bello capi posIunt. l. t.l. sordissime. C.de post Lre v. ut de foemini Darii est sectum;&etia pueri capi possunt.l.lex Cornelia.de vulg. l. quod si fi- .lius. Tde capi. contra quos ste uire saeuu est,unde pra .cipitur in Deut.c. Io. parci in bello pueris, S mulieribus,qui tamen serui fieri possunt .c. 2. detreuga,& pace. vi& parci debet presbyteris, monachis,conuersis, peregrinis, mercatoribus, & rusticis. d. e. 1. licet conintrario uti,demptis religiosis, sit huic rei derogatum. Abb. in d.c. 1 Sic duobus populis bellantibus, qui ex hostibus nocentes, qui .s dederut causam bello, apud utrunq; populu sunt, capi possunt bello iusso,licet tpe pacis venerint.l. in bello. 6.1. de capi. innoxii non, nisi ut supra,& capti arbitrio ducis, ut reliqua praeda diuidendi committuntur. Halicar. lib. s .antiq. ut & Reges occidi ni in debent, sed eapi. Cic. ad Heren. lib. . nisi timor subst ne bellum restaurent. Ambr.lib. I. Pisc. u.est intulia. 23.q. . captiui vero priuata authoritate occidi no possunt,nisi in facinore deprehendantur,ita quo & liberum occidere liceat. l. i. fide his qui sui. I. unica.C.de emendὶς. u.l.-ruo. ad lexe Iul.de acult. .
75쪽
sed leuis tantum coerctio eis permissa est. d.IAὰEM alias reclamare possunt. dA. i. & si captiuus conuendcu in domino de pretio redemptionis non potest id a terari. Guid. Pap. q.a I 3 u. postliminiu. g .s is. de capi.& si quis captus redimitur fit seruus redimentis, sed oblato pretio dato, postliminio redi jlle creditur.l. in besto. g. si quis. ff. de capi. & datum in causam redempti nis non eget insinuatione,& valet, licet alias non -'Iuisset .l .si quis. C.de donat.l.nulli.l. si quis.C. de episc.& clericis. Agri redeunt etiam postliminio, & eorum usu seu-ctus, prioribus dominis. l si captiuus. f.expulsis.sside ea pl. l.si ager.T. quibus modis ususciam it. l. in tantum. U. de rer. diuis non obstante lapsu temporis. l. contra. C.de mors c. testam. & idem de imperijs, & regnis, &nauibus onerariis,ut & equus freni patiesu. 2.de capi. Cic. in Topic.& haec vendi,&legari possunt.l. id quod apud hostes. de leg. I. vel virtute bellica,vel commertio aliove modo acquirantur, pretium tamen eorum quae redempta commertio sunt, restitui debetJ. d. nihil. T. de capi l. in bello. 6.siquis.eod.taiber captu S.C. de postli. reu. quae vero postliminio carent, praedaec dunt. l. si quid bello. l. fin. st .de capi. Tunc vero praeda tantum acquiritur, cum intra castra, vel praesidia delaeta est.l. postliminii eod. secus si ante ab hostibus sit eis sublata, si tamen eam tenenteς fraude passi sunt illam ab hostibus auferri, ad omne damnum renetur. l. Iu Iianus. s. s. ff. de rei vetes te. Capta tamen a piratis, &Iatronibus, qui iusti hostes non sunt, priori domino
sunt rcstituenda.l. laostes. l.latrones. l. postliminium.f. a piratis. de cap t. nisi ob bonum publicum prosequen-vibus piratas etiam cum damno priuatorum quid concedatur,quod licet. l. Lucius. de euict. Romani vero etiam si cum hoste res est et, quae sociorum, vel ciuili ex
praeda facta esse cognoscebant, illis tape reddebant. v. lib. .&6. quod si res surrepta a piratis, in hostiue manua
76쪽
manu 'deueniant, si si seruus qui postliminio redit,
si recuperetur, domino priori debetur. l. latrones. de capi. sed si aliae res quae non redeunt postliminio, cum fiant capientis, ei non debentur, vel saltem cum possessoribus agi non potest,nisi fures soluendo no sint. arg. l. .f. antepen. F de pecul. In corporalia vero etia transeunt in ius praedae uicet manu capi non possint, ut credita inscripturis contenta. I. si quid bello. fide capte quia cum victi iure belli transeant in victoris potestatem, potcst eis adimere non solum corporalia , sed dc incorporalia. arg. l.qui in seruitute. de reg. iur. postliminio tamen redeunt ad priores dominos, ut&ressacrae, ac religiosae. l. in bello. s.codicilli. de capi. l .cum
loca C.de relig dom. Fides quoque hosti data servanda est, vel public
vel priuatim sit data. Cic. libi. Ossit. Gel l .lib.7. c. I S. lib. 2 c. I. non tamen si sit iniustus hostis, ut est praedo.c.peruenit. c. scut. de iureiur.Cic. loco cit.& modo iniustum contra Deum non sit promissum. c. in malis. de res .iur. Ambr.lib. Ioss. Cic.d. loco. te fides data λpriuato in praeiudicium Reipublieae non est seruanda, vel ecclesiae. l. iuri entium. is de paci. c.quamuis. depact. in s. ut nec hosti fidem frangenti, etiam si iuratast& publice data,est seruanda. c. peruenit. c.sicut. de iureiur.ut si inducias, vel foedus frangat, modo circa idem factum,non diuersum, fide, frangatur. Alex. in L cum proponas. C.de pact. is Foedera etiam quae ineunt bellantes, & eius conditiones de captiuis reddendis,&urbibus, &c. sunt se tranda. l. in bello. I si captiuus. T.de cap . vel si amici inter se amicitiam faciunt ad bellum inserendum vel defendendum, si iuste ineatur. Romani tamen cum hoste armato foedus non inibant, nec pacato imperio, nisi omnia reddidisset, & praesidium accepissent, vel foedere,aut societate astricti essent, ne viderentur m
tu hostili imperata facere,quod semper cauere Halic. lib. 8.
77쪽
lib. 8. Dux tamen iniussu Principis pace inire non po- test. Cie.in Pis & pro Corn. Balb.l. 3. g. in bello. de re
milit. l. conuentionum. Tde pact. nec etiam idem inducias sine eo agere potest. Doct. in d. l. si longi temporis sint, quae bello finem imponant, quod fiamma imperii est penes Regem, secus de inducijs breuis temporis,ut secit Scipio Cartaginensibus trium mensis .Li Iib. o. & foedus, ac induciae inductae etiam principem D ccessorem obligant. c. t. de probat. Docti in l. I. ubi Ias. Tde consiliui. Princ. nisi quid pertinens ad regni coronam si alienatum, sine populi,vel ordinum consensu, vel maiestas Principis sit minuta, sic enim se
cessor non tenetur. cap. innotuit. de elect.
- Insidiis etiam in bello iusto uti licet. cap. dominusis a 3 q. 2 l. I. f. non fu it. s. de dolo. unde Lisander dicebat,ubi leonina pellis desceret, vulpinam sumendam
Plut. in apophi. modo sdes no violetur. c.noli. 13.q. I. Romani in veteres omnes fraudes aspernati sunt, &im virtute vincere voluere,& opinione verae virtutis.
Legati quoque inuiolabiles sunt. l.si T. de legatio .c. ruris entium .dist. I. aliter eos iniuria assicies, hostibus dedi solet i s.cit. Valer. M ix.lib. s. c. 6. si ij ab hostibus missi sint, non vero si rebelles fiat, vel proditores ciues. l. hostes fide capi. l. postliminiv.f. transfuga. TOeapti qui in legati ad rebelles mitti non debent. Cici
Phil. s & ii eligi debent prudentia praestates,& dignitate, unde cs Cartaginenses iuuenes ad pace petenda misissent, eos non ex animo loqui dixere Romani, sed tunc eum Annonem,& Hasdrubalem misere. Liu .lib. 3o. App. de bello pun & mulieres etiam quandoq; cus ructu sunt missae. Liu lib. 43. Valer. Max.lib. 6. cap. Halicar.lib. 2. quod tamen cum prudelia est agendL
Requiritur dem si modus debitus in bello, ut nulli
innoxio noceatur, unde primo no debet noceri iis qui non pertinent ad hostes,ut i j per quos fit transitus: s eundo in c. innovamus.de treugaidi pace, cipiuntue
78쪽
presbyteri,monachi,conuersi, peregrini, mercatores, rustici euntes,& redeuntes, vel dum sunt in agricol tura,& animalia, quibus colui, quibus noceri no debet,
ct quod de mercatoribus dicitur, intelligitur de iis qui non sunt partes Reipublicae hostium. Tertio, ex cipiuntur pueri, senes, muliere riqui licet capi possint,
non tamen occidi,nisi per accidens eum misti suiu noeentibus,ut cum iacula in illos feruntur,s enim ex intentione occidantur, peccatum est, nisi opem serat nocentibus arma illis serendo, ut dicit Bellar d.c. I s. Vt Scaueri debet ne inter Christianos bellum geratur, cum non desit occaso bellu infidelibus inserendi, qui nos undiq; premun i,& inter Christianos vix fieri poti sit, ut bellum iuste geratur, S minus ex utraque partes N impium sit hominum eiusdem ecclesiae filiorum, ta
qui eandem aeternam expectant haereditatem, sanguinem fundere , & si qua inter eos adsit controuersia, per arbitros satius sit eam diffiniri. in caeteris, quo alad belli materiam attinet, iis me remittens, quae dixi in summa Theologiae Moral .eap.de Bello. Quintum dictum. Licet Princeps non si dominus . rbonorum particularium subditorum , nec eorum habeat proprietatem, quia Princeps , ut supra est dictu, θη ἡ ρυμ constituitura Republica in sui caput,at nulla Respu- circμ bonablica transfert in Principem dominium, & proprieta- AH NM . tem bonorum suo um ciuium , sed solum iurisdicti
nem,& dominium gubernatiust, quo eget qua uis Respublica,ne si sine capite; praeterea,qtii a princeps eo si ituitur ob utilitatem ciuium, ergo non debet illis ense in damnum auferendo eis dominium rerum pr priarum, quas legitime obtinent,ut dicit Abb. in Q ut
in ecclesiarum. de constit. Per accidens tamen,& qua tenus Princeps,sicut habet potestatem corporis ciuisi, quando id requirit bonum commune communitatis,
ut supra est dictum, sic & de eorum bonis ob idem -- num commune disponere potest, modo id fiat ex cauis
79쪽
se graui,sine ea enim non potest,ut dicit Abb. Ioeo eit. SIasin l. I. C.quod cuiusque uniu.qui & dicit, quod quando Princeps ob publica utilitatem aufert res priuatorum,tenetur ad preti 5.Idc in L Barbarius.nu. 3 6. Ede ossi c.prael. luod ego intelligere,modo subditi no fuerint in mala fide aedificado in loco publico, si enim id obsit bono publico,venit demoliendum, materia tamen aedificanti relicta. l. r. cum seq. F. ne quid in loco rubi .vel si loco publico vicinum sit ad quindecim pedes. l. si cui. C. de aedifpriu. cum ita aedificans sit in mala fide, ideo sibi imputandu, si vero non adsuerit mala fides, procedir dictum Iac d nu 36.cum seq. Vndeca
Princeps constituatur ob commodum ciuitatis , sicut ηltari seruiens de eodem vivere debet. c. cum secundum . de praeb. Sic Princeps inseruiens communitati,
abi eadem ali debet in splendore, qui Principi tali conuenit, prouidendo eidem de aulis, agris, viridariis, &pecuniis, quibus splendorem suum tueri valeat, & be
Demeritos de Republica donis assicere, cum etiam ad eundem spectet, se, ac Rempublica ab hostibus internis,& externis tueri,ut supra est dictum, eadem communitas tenetur ei prouidere de iis q necessaria su ne ad alendos milites, qui eius persona ira,& castra custodiant,& iudices qui causas dirimat, & alios publicosi
ministros, di milites etiam qui communitatem ab externis hostibus tueantur. Sed quia communitas Principem constituendo, tanquam grex, ei ut virtute praestanti se subiecit, ut ab ipso regatur,& protegatur, ideo ipse ex potestate a communitate in ipsius constitutione accepta,ex causis legitimis poterit ob praedicta expedi eda subditis tributa, & vectigalia imponere, quibus praedicta olacia expediantur, inde tributa dicta a. 'tribuendo , qu ia contribuere qu ilibet habet pro eo an habet in censu ad alendum publicu militem. l. rma. F de cens b. l. ager. E. de verb.sign.& tributum soluitve de nascentibus ex terrae fructibus, vel loco eius pec
80쪽
nia, census ex capite, ad prostenda subiectionem: Ve'ctigal ex mercibus a vehendo dictum, quae omnia tributa si iusta de causa, & cum debito moderamine imponantur, in foro conscientiae debentur; probatur Roman. I 3. Ideo necessitati subditi estote, non solii propter iram, sed etiam propter conscientiam, ideo enim S tributa praestatis, ininistri enim Dei sunt,reddite ergo omnibus debita, cui tributum tributum, cui vectigal vectigal, sic tamen ut nil expetant in praemium,sed solum ad sustentatione status, & necelsarios sumptus.
cum proprium praemium Principis sit honor, quo O intentus esse debet, alias tirannus dicitur ab eodem ibi. . ex Arist s. Ethic.cap. 6. quod de honore diuino apud Christianos,& c est i intelligi debet. Ad hoc vero ut gabellae licitae sint, requiritur primo, ut is qui imponit superiore non agnoscat, ut Rex, Respublica Veneta,&huiusmodi a quibus non datur appellatio, vel habeat authoritatem a Papa, vel Principe,eas imponendi,ut dicit situ. Gabella. R. n. 2. Nau.
in Man.c. 27. nu. 6I.Secund5,requiritur ivlla causa, ut
ad sustentandum Principem, δc onera necetiaria supportanda, vel ex bello su peruenienti, sic tamcn ut ubi ex causa noua sunt impositae, cellante causa debet cesta sare εc earum exactio. Tertiis,ut nouae gabellae no imes ponantur fine necelsitate, sine eadc licen ia,si sit Princeps recognosces superiorem, nec a clericis, aliter incurritur excommunicatio Bullae, ut dicit Nau. cap. II. nu. 2oO. dcc. 2T.nu. 67. de quo late in explicatione di .etae Bullae infra Tomo IIII. tractatur, quo ad excommunicationem incurrendam , νel non, qui Princeps etiam non debet permittere subditos ab exactoribus indebite grauari. Quarto,ut gabellae potius iacultatibus,quam personis imponantur, idest pro rata facultatum,& etiam pro victualibus imponi possunt, si alia
via non potost prou id eri necessitatjb:i 1 Reip u bl icae, dia aliqui