장음표시 사용
21쪽
auctor est. Qui hoc in priniis operam dedisse toto Parmine videtur, ut, quam ipse in praefat. Pronuntiat, tenuem admodum , et paene Viduatam Corpore materiam, omni copia et ornatu instrueret, exiguaque et tamquam sparsa Cultus hortensis membra, varias opes et tempora modosque colendi , ingeniosa et suavi rerum connexione in unum quasi Corpus consormaret. Ad copiam et Ornatum operis inpri-inis pertinent adlusiones excursionesque in sabulas crebro insertae, Pictie rerum imagines et tempeStatum vices descriptae, quibus exilis florum, plantarum , olerum enumeratio distinguitur, et lector, qui sorte taedium ex longa praeceptione ceperit, amoenioribus quasi in locis recreatur. His excursibus et descriptionibus tantopere indulget auctor, ut in his subsidium quaesivisse videatur carminis, quod satis longum fore ob exilitatem materiae desperabat, dilatandi
et ad justam libri amplitudinem perducendi. Nam in iis ita
copiae et ubertati studet, ita vela pandit orationis, ut sere nimium evagari, verba, ideas, Sententias Cumularae, genera rerum Per omnes partes et species diducere, et quasi longa
ambage circumductam trahere orationem, non Sine ταυτολο-riae vitio, videatur. Legat modo, qui rem cognoscere velit, descriptionem veris et renascentis antii plane abundantem, v. 396-2 4; Nympharum flores colligentium reConsum, v. 263275; horti florigeri comparationem, v. u86-293. In quibus
sane Virgilii, quem ubique admiratur, modestam et decoram brevitatem deseruisse videtur. ira, tibi in fine carminis versatur, idque jam satis productum esse Videt, su-hit a viam corripit, et justo brevior angustiorque adparet. Nain in isti hiis arborum ci vergentis anni proventibus recensendis, quae extrema carminis pars est, pauca tantum P amorum genera, ut mora, pruna, mala Medica, Persica olscus, tum nonnulla raporum nominat, quum multo plura ad commendandos horti bene culti fructus potuisset. Sed, quasi pertaesus esset laboris huc perducti, ade,se tum Pu vindemiae Serilit, ot hortum suum Claudit.
22쪽
Interpretes Homulas Columellae, praeter eos, qui in Omnes ejus libros commentati sunt, singulares aliquot privati In nactus est, ut Iul. Pomponium Fortunatum, cujus adnotationes amplae satis, nec tamen valde praeclarae. jam in vetustis Columellae editionibus, Bononiensi, Begiensi, Iuntina et Ascensiana comparuerunt: Io. Baptistam Pium,
qui Adnotationum poster. in Facis Gruter. tomo I), c. 33, tum continuis capp. I 5 ad I 74 , multa loca Hortuli Colum. emendavit et exposuit, quas adnotationes Pii primus Ascensius texto suae editionis I 529 adiunxit. Casp. Barthius nonnulla ejus libelli illustravit Adversar. lib. I, Ca P. 2, Et XXXVII, 7, tum passim in commentar ad Papin. Stat. Multa Cl. Salmasius in Exerciti. Plin. ad Sol. et in Homon. Hyles Iair. multa denique Th. Crenius in cum adnotavit, Animadvers. Philol. Part. X, a pag. 9 ad 39. Excerptas
digestasque horum virorum adnotationes simul omnes in nova priPstantissimaque Colum liae editione inter Scriptores Rusticos dedit I. M. Ges nerus, e quibus ego selegi et in meas retuli, quas viderem rem ita exponere, ut mea novaque explicatione non Opus esset. Plurima meo ipsius studio peregi. Fundum editionis meae feci odition om Ges-nerianam LipS. I 735, cujus ego et textum servavi paucis mutatis, et variationes lectionis e priscis exemplaribus ab eo enotatas sub texto posui. Atque ex editionibus a Gesnero
usurpatis ipse tractare potui Aldinam i 514 e biblioth. Ducali Guelserti. acceptam,. Gryphii Lugdunensem I 54I, Rob. Stephani Paris. i543, et Hieron. Commetini, IS95, quas
hibliotheca Academiae nostrae suppeditavit. His tamen aC- cesserunt subsidia reccnsionis alia non spernenda. Nam quae secundae editioni Rusticorum Gosnerianoruiti Lips.17 3 ab Ernestio additae sunt, pauculae adnotationeS, tum lectiones codicis Sangermanensis, et Observationes Viri
docti, margini editionis Aldinae additae, quum ipse liber mihi
Praefito non esset, ab humanitate et Officio doctissimi Viri J. N. Niolasti impetravi, ut descriptae iueis usibus aptaren-
23쪽
tur. Ail lidi praeter Oili is Demidoviani variantes lectiones, quas Christ. Frid. Mati licet, Vir. Celeb. Lectionum Mosque risium vol. I, p. 91, publici juris secit. C tituli denique nondum usurpatas editiones, tum pervetustam Argentorat ensem solius Hortuli, quam tamen in plurimis Coti venire cum Aldina vidi, tum Lipsiensem nivini, in Collection Carminum de Re herbaria. Subjungam nunc indicem aliquot editionum, quibus Hortus Columellae seorsum vulgatus est. i. Columella de Cultu hortorum; it. Macrias lacer) de Virtutibus herbarum. Venet. I 5osi, in-4, per Bernardiri. Venetum de Vitalibus. olim mihi adnotavi hunc librum e cata Iogo librorum rariorum, cujus mihi nunc noti
u. Cama Baptistae Herae de herbarum Virtutibus, et ea Medicar artis parto, quae in victus ratione Consistit. Columella de Cultu hortorum. Des generibus morborum , ex imprecatoria Satyra Petri Montani. Argentorati, apud Christianum Agenolphum, in-8. Mentio anni nulla additur, sed ante annum I 536 exCusus liber Sit, nocesse est, quia hujus notam impressam habet involucrum codicis, quo exemplum libelli, quo utor, juxta cum aliis continetur. Habui e hi bliotheca Ducali Guel serti. 3. Commella , liher X, s. Hortus, cum adnotationibus POmponii Fortunati, Baptistae Pii, Phil. Beroaldi et aliorum. Paris. I 543, in-4. 4. Cum Nicolai Bartholomaei carmine de Cultu hortorum et Georgii Vercellani, Annibalis Crucei Mopso , et Carpo Hieron. Fracastorii, i 543, in-4. Ita Gesta erus ex literis Fahricii.
5. As Netreum nonnul oriam , ut et mediae vergontisque aetatis scriptorum, sero metricorum et medicorum, de Res her
24쪽
α0 Palladii Rutilii Tauri militiani de Insitione, hum aliorum villaticis carni. 3' Walafridi Strat,i Germani Π r-iulus, cum Auli Septimii Seroni Moreto. Reliqua vid. apud Gesneruin, in Indice edit.) Lipsiae, i 655, in-8.6. Seorsum editum Columellae Hortum otiam habent Collectiones variae, ut Chorus Poetarum lustratias ct illustritus, sive Corpus Poetarum Latin . cum notis . Lugduni,16 16, in-4. Mich. Maii tarii opera et fragmenta Dei. Poet. Gun. v l. l, p. 8oo; Collectis Pisaurensis omnium pomi. ca .fragm. Lar io m. IV, pag. 83.ll. PALLADtuM, carminis de Insitionibus auctorem, jam considoremus. De citius aetate, Conditione et honoribus, quia nihil dum inter eruditos corto constat, videtur nobismus rei inquirendae diligentior cura relicta esSe, quam tamen perdifficilem reddit multitudo virorum, qui sequiore aetate Romani imperii Palladii sunt adpellati, quae tanta est, ut I. A. Fabricius, Bibl. Graecae lih. V, Cap. 32, Olurn. IX, pag. Io seq. Palladios alios ultra quinquaginta reconsuerit.
Nos olim huj. op. t. II, p. 387 seqq. E. D.) ubi de Palladi
Rhetore agebamus, diximus diversos ejus nominis doctos et illustros viros hoc loco enarraturos esse; sed nunc alia mens est. et inutilem hanc oporam soro intelligo. Diversum a scholastico illo rhetore vel poeta, quem diximus, nostrum rei rusticae scriptorem esse, dubio caret; utriam Voro alius
quis Palladiorum, qui antiquitus nominantur, pro Nostro habendus, an nulla plane alia ejus menti O prisca aetate, de hoc adhuc dubites. Qui eum Hadriani aut Antoninorum tempore vixisse 'rediderunt, haud dubie salsi sunt. Dicito, et stylus et totus librorum ejus habitus seriorem inulto petatem , et in licius Latinitatis saeculurn manifeste Produnt. Neque sententia C. Barthii si), quae probabilior visa etiam
25쪽
Burmannia et Gesncro est, Palladium esse Propinquum Bu- lilii, qui Itiner. lili. I, v. ao8, laudetur, eam speciem v ritatis habet, ut sine luesitatione admitti queat. Nam ille, juvenis.tiim , quum Rutilius Roma reverteretur in Galliam,
an . Chr. 416, dicitur e Gallia Romam missus ab Exsuperantio patre , ad discenda sori Romani jura : Noster vero patria Romanus, et in Italia habitasse videtur eruditis, qui et ipse fundos habuisse in Sardinia et in Neapolitano territo rio memorat Mart. X, i 6. Neque Palladius Rutilii inter Prii
sectos et magistratus Proximorum temporum reperitur, quos
tamen honores Noster gessit, quia Vir illustris in fronte librorum suorum Vocatur. Qui an . C. 416 Palladius Consul in fastis, et Circa idem tempus Praefectus Pr. invenitur in legibus, Iunius Quartus Palladius nominatur, non nutilius Palladius. Nomen Rutilii, quod Noster gerit, suadere forsari potest, ut pro gentili et propinquo Rutilii Numa tiani ha beatur, non item, ut idem sit Palladius, quem Rutilius laudat. Quis enim adseverare audeat, Palladium Rutilii, quia huic cognatus suit, etiam nomen habuisse, quum ad oa patris Exsuperantii nomine discrepet Θ Εt lubricam esso
omnem e nominibus Conjecturam, nemo nescit. Facilior
fortasse ratio inveniendae aetatis . hujus Palladii erit, si Pasiphilum, cui Palladius suum librum dedicavit, propius noscamus. Meminit alicujus Pasiphili Amm. Marcellinus, ubi quaestionem de Conspiratis adversus Valentem Imp. habitani enarrat lib. XXIX, cap. I, p. 6o3 : α Eutropius Asiam Proconsulari tunc obtinens potestate, ut suCtionis conscius arcessitus in crimen, abscessit innocuus, Pasiphilo eximento philosopho, qui ut cum mendacio injusto perverteret crudeliter tortus, de statu robustae mentis non potuit deturbari .. Sutit in his verbis notiti ulla indicia, quae Pasiphilo Palladii adprime con 'eniant. Nam quum Pasiphiluin in lodicatione Virum doctissimum salutat, cuinam hoc elogium magis aptum sit, quam ei, qui philosophus a Mai cellino ad poliatur Θ Majorem adhuc fidem lacit adtributa ei
26쪽
laus versia I , or ratus mei. Hoc enim dicto Palladius primarium mus charactorem animi. et Praecipuam virtutem, illus iri sane fidei et constantiae docti mento, in quaestione de Eutropio liabita, spectatam, mullumque lania celebratam, exprimere videtur, qu una, Marcellino teste, ne tormentis
quidem adigi potuit, ut Eutropium mendacio injusto perverteret. Acta est haec quaestio an . C. 37I, atque igitur paullo post hunc annum ad Pasiphilum scripserit Palladius, si modo is procellam istam evasit VivuS, neque, ritalii philosophi, atroci Valentis sententia ad mortem damnatus est. Quod ne accidisse ei putem, sere persuadet Zo-Simus, lib. IV, cap. i5, qui inter plures philosophos, quitum supplicio adfecti sunt, Pasiphilum noti nominat. Sed Honr. Valesius ad Marcelli loc. cit . eum potius Pasiphilum Palladii amicum esse censet, ad quem data est lex 8, Cod.
Theod. lib. II, tit. i, de iurisdietione, Olybrio et Probi nos oss. an. 395. Rectorem aliquem Provinciae, quamvis non uomitiatae, ea lege moneri, o verbis ibi Occurrentibus Sinceritas tua colligendum ost, quia titulo nempe Compellari Rectores provinciarum ab Imperatore solebant st),nt pariter ex lege 33 de cursu piab. tit. 5, lib. VIII , ad parol. Praefectum Urbis Pasis luna indicat vetus marmor apud Griit. pag. 1O8Ο, I:
Verumtamen Rectoris provinciae aut Priesecti dignitati titulus Viri doctissimi, quo Pasiphilum suum ortiat Palladius, minus respondet, et nisi Philosophus ille, cujus supra mentionem laci, intelligendus est, crediderim, Rectoresna
tuSed ex lioe titulo vix quidquain eertum colligi posse videtur. quum ipsi Imperatores de se ipsis loqueutes dicant, Serenitas nostra et Praesectum Prael. titulo Sublimitatis ture salutent. Vid. Cod. lih. XII. tit. 5 r,legg. 6 et t8. ΕΟ.
27쪽
illum provinciae Pasiphilum. antequam liuic potestati admoveretur, fama aliqua studiorum et Qruditionis floruisse, quemadmodum Symmachus, Epist. III, 5O. Palladium rho-torem memorat ni,ductum a juventut Romana in spolia honoris vel ossirit aulici accitum ab Imperatore osse. Quo lsi contigerit huic Pasiphilo, certe multo ante annum 395oi Palladius suum librum dicaverit necesse est, quo anno nempe Rector provinciae adparet in lege. Palladius autem noster, qui Vir Ulustris in fronte librorum suorum vocatur, atque adeo summos honores Praefecti Urbis. Praetorii, aut Magistri ossiciorum gessit, non videtur hos libros inter strepitus et occupationes istorum magistratuum scripsisse, sed quum se, depositis iis, otio et ruri et agricolationi dedisset. Si igitur auctor librorum de Re rustica unus EPrtesectis vel Magistris Officiorum fuit, quaerendus is Certe inter magistratus est, qui temporibus Valentiniani, Valentis,
Gratiani, aut Theodosii M. fuerunt. Et Palladius quidam, ut Gotho edus in Prosopograpitia Codicis Theod. ostendit, Magister officiorum sub Theodosio circa ann. 38i, lib. X, lege 3 tituli 24 Cod. Theod. memoratur. Sed hic in aula
Constantinopolitana vixit, nec Italiam adtigisse videtur, in qua Palladius, auctor Rei rusticae, vixit. Et quis scit, utrum hic auctor omnino inter Palladios antiquitus memoratos, an potius inter Tauros, Vel II milianos, quae eiusdem sunt nomina, qMaerendus sit 8 II miliarium verum propriumque auctoris nostri nomen eSSe, quia Ultimum, atque sic eum a Cassiodoro et Isidoro Hispal. vocari, docet Sirmo dus in notis ad Sidonium, pag. 4. Et AEmilianum Praes. Pr t. sub Constantino M. alium Magistrum Osficiorum et Praes. Urbi Constantinop. in legibus memorari video, qu
rum tamen sive aetas siv locus non satis convenire scriptori
nostro videtur. Alius forte Nostrum sub Tauri nomine itiantiquitate adparere putet. Sed neque Taurus, qui sub Constantio et Iuliano Praefectus Prael. per Italiam fuit,
28쪽
Prael. Orientis, apti θsse a tali et personae nostri Palladii videntur. Circumspectis igitur rebus omnibus, quae ad illustrandam Palladii nostri memoriam adhiberi possunt, latendum omnino eSt, nullum satis certum in antiquitate indicium reperiri, quo petas ejus et vitae conditio declaretur, quamquam probabile est, eum tempori hus Valentiniani aut Theodosii sen. seripsisse. Carmen ejus de Insitionibus hac aetate dignissimum est, quod sane Palladius non tam laventibus et hortantibus Musis, quam Columellae imitandi studio suscepisse videtur, ut quemadmodum ille operis sui rustici partem de Cultu hortorum, ita ipse de opera aliqua hortensi, de Insiationes, versibus perscriberet. Post brevem praelationem, quatum Pasipli ili erga se studium praedicat, tum artis inserendi utilitatem commendat, diversa insitionum genera perstringit, et reliquum carmen in perpetua enumeratione arborum, piae inseri, et quibus aliarum Surculis, possint, consumit. In qua quidem mirari licet copiam et varietatem imaginum, qua auctor pingere insitionis opus, ct rem eamdem toties
recurrentem aliter atque aliter enuntiare valuit; subinde tamen adsectasse et Constipasse metaphoras videtur, eoque
Orationem reddidisse obscuram, quae et alias verbis impedita, et nonnullis saeculi vitiis inquinata est. Caeterum genera insitionum, quae Palladius atque alii Veterum tradunt, an etiamnum hodie cognita atque usu probata sint, de eo nunc non disputo, nec quaerere in adnotatione mea ad Palladium
animus fuit. Monuit Heynius V. C. ad Virg. Georg. II, 69, nostros homines, qui hac in re aliquid se videre putent, negare omnia fieri posse, Columellam tamen contra anti quos , qui idem negarint, disputare, rationemque ostendere, qua possit omne genus surculi omni generi arboris inseri. Qui carmen Palladii seorsum, et a reliquis ejus libris separatum ediderint, praeter Andream Rivinum , cujus Collectionem supra memoravi, nominare possit In Mi est. Maittarium,iserum et fragm. Veterum mei. Latm. vol. II, P. I 267, et auctorem Collectionis Pisaurensis omnium Poem. et fragm.
29쪽
Lat. tori . 1 V, P. I 26. Maximam ejus carminis partem repetiit Antonius Miaaldus in Historia Hortensium quamor opusculis methodicis eorumta, edita Coloniae Agripp. 1377, in-8. Ubi opusculi secundi, quod Insigi ram artem Promnis, cap. 7, pag. aaa, Palladii de Insitione praecepta recenset,
ita tamen , ut ordinem Capitum , qui in vulgatis diticinibus est, mutet, et arbores nonnullas, de quibus agere opusculo primo non placuerat, plane omittat. Nam insitio Nitis, si , quo, pistacii, et castranein, cum praefatione et epilogo, hic desiderantur. Singularem etiam commentatorem liber Palladii de Insitione olim nactus est, Codrum, Grammati Cum Bononiensem, cujus commentaria in antiqua Rusticorum
oditione Regiensi, a 496, et in Juntina agat, exhibentur,
a Gesnero autem Cum selectu repetita sunt. Ego in re en sendo interpretandoque hOC Dpusculo eamdem, quam in Columella, rationem tenui. Selectas doctorum virorum adnotationes, ubi satis Commodae viderentur, adhibui, reliqua meo iudicio usus persequutus sum.
De VOMAsi laudibus Hortuli statim adscribam verba Burmanni, qui carmen illud produxit Anthol. Lat. lib. III, ep. 5 I. . Egregium, inquit, hoc carmen exhibet Pithoeus, lib. II, p. 7 a , et Scaliger in Catal. p. i76: sed in ejus editione Gallicana Lugdunensi, P. I 8 I, sub titulo, DE LAUDI
Bus HORTULI, INCERTI ADCTORIS, sub nomine VOMANI etiam
edidit Rivinus in Poemat. vet. post Palladium in fine, et Pelletier in Comite Rustico, pag. 2o8, V. Christit Excui s. ad Villaticum, p. 272. Vomano quidem tribuit codex Petavianus,
sed titulum DB LAuDIBus HORTULI omittit. DE LAUDE HORTIAsΜENus in cod. Τhuaneo: HORTULus sine auctoris nomine
in utraque Aldina Catalectorum editione, p. 68: P. ViRG. MAR.uoaetu Lus in edit. Cataleci. Virg. Vicetina, Brixiensi, et Veneta, et ab hoc carmine Epigrammata Virgilii incipiunt in odit. Pulmanni p. 373. . Haec Burm. Sigillatim inter P. Virg. Maronis opuscula de Ilo hortensi, sub titulo HonTDLus a Io loco Villichio editum esse, supra indicavimus in princi-Diuitig Corale
30쪽
pici hujus Prooemii. In quibusdam codd. MS LYOMAssu
vel Liora auri pro Vomano Vitiose Scriptum esse, observavit Burmatin. ad Anthol. II, I . Rectius aliquando moi nus diei videtur, in libris manu exaratis. Sed Vomanus usuiritius nomen , quia etiam fluvius Piceni Vomanus, cujus meminit Silius Ital. VIII, 439 :α statque humectata Vomano Hadria.. De ipso Vomano , qui homo, et qua aetate suerit, nihil fere constat, nisi quod nomen ejus inter XII poetas
Scholasticos reperitur, quorum carmina de rebus vel thematibus nonnullis certatim scripta in Pithoei collectione otBurmanni Anthologia leguntur. Sic eius Versus occurrunt inter epigrammata de ratione tabiam, in tumulum C eronis
et Virgilii, de Iride, de imagina in unda, de amna glacie conerato , de ortu Solis, de Signis coelestibus, de quatuor tempestatibus. Praestantissimum eorum , quae sub nomine ejus seruntur, carminum haud dubie est, quod nunc edimus, de laudibus Hortuli. Quamquam enim in his praedicandis vix alia ratione, quam in describendis nonnullis.Naturae phaenomenis usus est, neque in iis excitatius aliquod poetae ingenium, sed merum Grammatici artificium, vel rhetoris exercitamentum adparet, quo Commoda e cultu usuque horti percipienda sigillatim atque per partes exponere Conatus est; hoc ipsum tamen multo luculentius, quam in caeteris ejusmodi doscriptionibus, fit. singulaeque Partes exquisita Poetarum dictione enuntiantur, ut quamvis mera enarratio non injucunda nec inornata videatur.
Quod quarto loco posuimus carmen de Rosis, Petrus Bum annus, qui illud Anthol. Lat. lib. III, Carm. 292, proinposuit , inscripsit IscERTI Iollium de Rosa. Cujus rei rati Des ille ampla in adnotatione subjecta reddit, qua variantes diversis in exemplari hus ejus Idyllii inscriptiones, tum
varias ejus editiones, et eruditorum de auctrare sententias enarrat. Quas ne ipsi necesse haheamus seorsum ac lenii recensere et repetere, integram Burmatini adnotaticinent