장음표시 사용
31쪽
tempore quo pacto corperit Omnastica QVamvis Galenus medicorum omnium post Hippocratem princeps ejus sententiae fuerit, quod gymnastica ars Homeri tempore nondum reperta esset, sed solummodo paullo ante Platonis tempora principium habuerit, nihilominus bello Trojano ab ipsomet poeta descripto semina quaedam illius acta fuisse, quasique primordia eluxisse verisimile videtur, nisi quoque fateamur potuisse faciliter multo prius extitisse, verum aut non tunc tempori nominatam, neque cultam, ad regulas artisque formam redactam esse, aut scriptores, qui illam ab interitu oblivione vindicarent, non habuisse,id quod credere non est penitus absonum, si quod alibi Galenus scriptum reliquit, Verum esse non negam US , cuncto a phimo de homines ad musicam, atque gymnasticam propensos nasci, nec 'in' ''ς quidquam reperiri, quod corpus atque animum hisce duabus magis componere,in ad bonam frugem inducere queat contra Asclepiadas injustos omnium exercitationum: aestimatores,&damnatores ut his rationibus gymnasticam naturalem homini esse, ciccirco semper extitisse persuasum habere deceat. Porro quod Homeri tempore artis gymnasticae principia quaedam extiterint, facile illi intelligere potuerunt,qui poetae libros lectitantes animadverterunt milites Graecos interdum disco, lucta, cursu, arcu, aliis hujuscemodi, quae post ad gymnasti, cam facultatem transierunt, sese exercuisse, sicuti oris avo, vigesimotertio Odysseae frequenter legitur. Sed quomodo, quo ordine ad hanc artem deventum sit, licet nihil plane explicatum habeamus conjectura tamen quadam assequi possumus ex illis, quae Plutarchus in quinto Symposeiacorum prob. . scritis mandavit, ubi tradit certamina prius implicia fuisse, inquibus solummodo victoriam, atque coronam pro sine babebant, ab his postea ad facrificia rem traitinatam fuisse,quando Deo sacra facturi, populumque ad festa accedentem oblectaturi certamina instituebant, quae a sacrificiis demum ad gymnasii paullatim fuisse introducta existimo,quod primis illis temporibus,dum homineS
32쪽
16 HIERONYMI MERCURIALI shomines temperatam vitam traducerent, perpetuaque sanitate fruerentur, illud unum studium habebant, ut ad bella peragenda, hostcsque superandos aptissimi evaderent propterea quando otiabantur, ne prorsus inertia consumerentur, sic se illis exercitationibus detinebant, in quibus etiam victoribus praemia ponebantur,quori illorum voluptate allecti, spe praemiorum inflammati libentius, atque accuratius ad acriter contra hostes dimicandum disponerentur ob id Homerus secundo Ilia os
Id est: --gentes in littoreponti Ludeb- discis, arcus, Urjacuta longe
Id est: Sed Achillis Illic detinuit populum, magnumque locavit Certamen Navibus hae raemias tendi promens Scilicet se tripodas lebetesque o fortia boum Cum mulis G equis capita, V quoque corpora lumbis Feminea accinnis, o albiponderaserri. Ex quibus Tequentibus omnibus satis perspicuum est, primis illis seculis exercitationum finem fuisse tum delectationem quandam δε praemia consequendi spem, tum ad bellorum hostiumque victoriam obtinendam agilitatem atque peritiam. Post ea tempora cum Deorum cultus, Tacrificiorum celebrationes excrescere coepissent, ut homines ad illas confluentes alacrius, Ibentius concurrerent, hae exercitationes in Deorum
33쪽
DC ARTE GYMNAsTICA Lib. L 1 rum celebritatibus institutae sunt, ubi miis, hominibus
gratae reputabantur, praemia, quae homines ad quidvis audendum incitare solent, statuebantur ipsis certaminibus Optatiora, atque praestantiora, sicut innuit Aristoteles Lin his exercitatio . . ,
nibus, quoniam homine praemiorum gratia duntaxat certa pio . . bant, quae αθλα Graecis dicuntur, exercitatorcs θληπι nuncupati fuerunt, qui , ab Atticis μητιέ, ut Erotianus tradit,&a Latinis athletae, apud quos certamen ipsum ludi nomen obtinuit, quod non solum in Deorum festis, verum etiam in Amphitheatris, ante amphitheatra instituta in foro, in privatis locis ad populima oblectandum hujuScemodi certamina peragebantur, sicuti quoque apud Graecos θλοι. Nam Olym
pia Pisis, sive in Elide, Nemea apud Cleonas stlamia in Isthmo ipso Pythia Delphis apud eos talia fuerunt, quales apud Romanos ludi Capitolini, seculares, alii hujuscemodi, in quibus omnibus praeter praemia, ita etiam victoribus magni honores constituebantur, uti non modo in conventu stantes cum palma&corona laudes ferrent : sed etiam utor Vitruvii Oratione cum reverterentur in sua civitates cum victoria triumphantes quadrigis in moenia, cin patrias inveherentur, aereque publico perpetua vota constitutis vectigalibus fruerentur at de his cum non siit nobis loquendum, ad rem nostram revertamur. Dum itaque vita hominum parca fuit, hi soli exercitationum fines extitere vcrum enimvero crescente hixu , multisque a longa valetudine detentis , tandem ad reparandam sanitatem imbecillitatem curandam , bonumque habitima comparandum
cxercitationes institui coeptae sunt , quod fuit paullo ante Hippocratis aetatem, quando Herodicus ille ut scribit silla ι ., i, lito gymnasticam, quae prius in sacrificiis atque ludis 11ec , ςpμ' i non in bellicis exercitationibus solum auctoritatem atque locum habebat, medicinae adjunxit : quod mea sententia nil aliud fuit, nisi certamina illain exercitationes, quae solum pro coronisin praemiis ac militari disciplina assequendis necnon pro iis placandis, hominibus delectandis musti erant ad sanitatis conservandae, ioni habitus acquirendi finem traduceres, quas postea exercitationes cum primi
34쪽
1 HIERONYMI MERCVRIALI silli, atque etiam posteriore gymnastae a medicis philosophis,
ut verisimile est, moniti mirum in modum corporibus conferre didicistent, alia moderantes, alia addentes, necnon a publicis ad particulares, propria loca tranSferentes, tandem regulis quibusdam praeceptis ac terminis concluserunt, atque ita artem totam pepererunt γυμνοιο κ iocatam ista γυμναζε drui, id
cst ab exercendo, quasi nudus alius finis esset, quam ob habitum corporis bonum obtinendum sanitatemque conservandam exerceri, hoc autem primos omnium effecisse Hippocratem, Dioclem, Praxagoram, Erasistratum testatus est Galenus LV LII. cap. tib ad Thrasybulum. Quamobrem ex his clarum factum arbitror, quomodo ars gymnastica principium, incrementa,& statum, nec non quo tempore susceperit. Siquidem primum in bello Trojano dum milites Graeci in arenamcx navibus descendentes unde post emanasse proverbium, arenam descen- opinor inter se certantes ad bellum exercebantur, tunc apparere coepit,artisque agonisticaein gymnasticae nomen etiam accepit. Postea ad sacrificia & hominum voluptates traducta non modo praedicta nomina retinuit sed etiam athleticae appellationem consecuta est, apud Galenum vitiosaDmnasi, ca nominata fuit. Demum ad gymnasia iertos locos pro pueris edocendis pro omnium sanitate tuenda, ac pro bono iiivlossali habitu parando traducta, sub normis conclusa gymnasticae ..h: , Vere nomen promeruit, quod ante a Plauti tempora fuit, apud
quc ira Atticus ille juvenis Philolaches ita loquitur: Cor dolet, cum scio nunc ut sum, atque ut fui: Quo neque indusio de juυentute erat Arteg=mnasticis, disco, hastis , pila,
a. Verum enimVero haec ars ut testatum reliquita Marcus Vadipioinin ro apud Graecos solum in usu viguit, quamdiu rura colentes Romam ' cuti ura secwidissimos agros aluerunt , ct ipsi a letudine 'miores extiterunt sed postquam crescente desidia in
oppidis Otiari, quam ruri laborare maluerunt, Graecorum urbana gymnasiia ita frequenti stiriata extulerunt, ut idem Varro conquestus sit suo cmpore vix singula satis fuisse, quae prosccto,
35쪽
DC ARTE GYMNASTICA, Lib. I. 1 dum Roma sub Imperatoribus floruit, omnium maxima S speciosissima fuerant a deinceps Romano Imperio declinante, ceterisque in pejus ruentibus una etiam destructa fuerunt, simul cum ipsis ars non parvam acturam pasta fuit quam a Varronis temporibus usque ad Imperii Romani inclinarionem in frequentis,no usu habitam fuisse quisque intelligere potest,
qui omnes medicos ea aetate Romae aestimatos passim in morbis curandis Tanis conservandis exercitato 1 iam artem adhibuisse ab eorum, quae supersunt, scriptis observarit, aut qui Plu ' layiἰ- tarcinum omnes Da aetate exercitationibi occupatos fui se scri '
bentem lectit .vit, quanquam si linita non omnes X rci Lib. cap.
tationes tunc honesti usus gratiam vectas fuis e sed nonnullas peregrina praesertim ad excitandam sitim quaesitas esse praedicat. Itaque valde hallucinatum fuisse Budarum puto, qui in suis ad Pandectas adnotationibus Rom-os Jmna sitorum palasfrae exercitamentis minime usos, nulla firma ratione
VI. De Gymnasiis Antiquorum. GYmnasticam, sive exercitatoriam in certis locis fieri solitam , quoniam supra statuimus, rationi modo consentaneum est, quid loca ipsa, qualia forent, planum facere. Nam loca illa nil aliud fuissse,quam gymnasia nuncupata ex multis, praesertim ex Verbis Galeni in secundo de tuend. valet scriptis manifesto comprobatur, ubi narrat g mnasium C p p.
fui se publicum in separata urbis regione locum extructum, in quo ungebantur, ricabantur, lucZabantur, discum jactabant, aut trie quippiam faectitabant quae loca ita nuncupata fuerunt, quo mam eXercitatores ibi, ut plurimum denudabantur.
γυαναζε σθα enim antiqui fama vox etiam denudari significare videtur, unde Martialis libro tertio Epigr. LXVI II. Omnasium, Thermae, adium es hac parte recede, Exuimur, nudos parce videre viros. Et Bardesenes apud Eusebium lib. VI. de praepar. Euang. c.VI II. a GraecOS
36쪽
2 HIERONYMI MERCURIALIs Graecos ait non potuisse ulla vi siderum prohiberi , quin gymnasiis nudis exercerentur corporibuS. Verum an omnes& toti semper denudarentur qui sanitati tantum gratia exercerentur, non est ita compertum suspicor tamen luctatores , pugiles, atque alios quosdam potuisse denudari, quemadmodum Athletis in usu erat, quos tantum subligacula pro pudendis tegendis tam in publicis, quam in privatis certaminibus habuisse etiam usque ad Homeri tempora, a quo eorum fit mentio, omnis ratio decoris exigit is historia Orsippi ab Eusta-In Atticis thro Pausania relata , cui subligacula delapsa ub
ctoriam demplerunt , ut de postmodum indultum sit nec a gestare, ita accipienda est, tanquam non magnis impedientibus , sed parvis nullius impedimenti uti liceret, quem morem Sque ad sua tempora Romae perdurasse cribit Pausanias. Ad haec quandoque sub nomine gymnasii Omnem locum, ubi exercerentur, comprehensum fuisse reperitur : sicut postea haec Ox ad alia quoque translata est, si bo. p. quemadmodum apud Josephum videre licet, qui in libris de bello Iudaico baliaea aliquando gymnasia nuncupata es e demonstrat, ubi de Herode ita loquitur. Namque apud Tripolim Damascum Ptolemaidem publicas balneas, quae Imnasia dicuntur, ibi autem exedras porticus condidit. Haec loca a Uitruvio Celso, Plinio, atque aliis Latinae linguae auctoribus palaestras nuncupari inveni : Unde etiam conjicio Vitruvii tempestate in Italia , vel raras admodum, vel nullas extitisse Rp palaestras, sive gymnasia, quandoquidem is libro architecturae earum aedificationes traditurus Italicae conseuetudinis non fuisse praedicit . nam qui primi gymnasia exaedificasse credun- ai I. ''V turi fuerunt Graeci, si credendum est Soloni apud Lucia num, M. Tullio Ciceroni, qui in secundo de Oratore scri-- hir gymnosa delectationis es exercitationis pnia nisi is primum instituta fuisse. Inter Graecos autem primi extiterunt LacedaemoneS, sicut Athenaeus ex Ippasi sententia, Plato in Theaet. primo de legibus memoriae prodiderunt, quos etiam illa ipsa omnium praestanti fama , atque speciosissima construxisse ex Martialis libro 1 v. intelligere licet , ubi hos versus habet
37쪽
Argivas generatus ister urbes Thebas carmine c-tet, aut Mycenas, Aut claram Rhodon, aut libidinosae Ledaeas Lacedaemonis pac iras.
Quomodo vero Plato in Critia dum Athlanticam illam regiam describit, quam novem millium annorum intervallo ab e late sua ante floruisse narrat, ibi gynanasia extasse scribit, qui Lacedaemonum inventum illam facit, exacte discernere nequeo, nisi totam illam Critiae narrationem fabulo am credamus. Post Lacedaemonios Athenienses quoque sua gymnasia erexerunt, in quorum urbe tria extitisse testantur Pausanias Suidas , alterum ἀκοα δεμ a Vocatum, in quo Plato philosophiam suam professus est alterum λυκειον, ubi Aristoteles
edocuit, quod Apollinis Lycii templum fuisse legitur apud
Lucianum , alterum κωριαργε , ubi nothi, spurii, ac igno si' italogo biliores omnes exercebantur siquidem apud Graecos tanto Odio, tantaque infamia viles ac spurii notabantur, ut qui Verclegitimi ac nobiles essent, cum iis consuetudinem, aut communem sese exercendi locum habere recusarent. Praeter haec
tria mentionem facit alterius, quod Canopum vocat Philostratus in vita Herodis Attici. Dixi in urbe Atheniensium tria fuisse gymnasia, quod licet extra urbem essent, erant tamen haud longe aedificata, ut qua proxima essent urbi, in ea fuisse dici potuerint. In his etenim mortuos quoque sepeliendi consuetudinem Graecos habuisse scriptum est apud si Ciceronem, cui Servius E . 'β '' Marcollum interfectum in Academia Atheniensium nobilissimo totius orbis gymnasio sepelivisse scribit. Quae vero Ligoritas antiquitatis totius peritissimus invenisse scribit in vestigiis Hadriani Imperatoris Tiburtinae villae repraesentata , Athenaeum, Hermeum, Panathenaicum, minime gynanasia, ubi corpora Xercerentur , fuisse puto sed loca , in quibus aut disciplinarum, de aliarum artium studiis opera dabatur, vel festa aliqua celebrabantur , ut in Panathenaico festa Panathenaica. Corinthum quoque gymnasium habuisse, Craneum vo- Vocatum, auctor est Laertius libro tertio tandem nussum peiae
oppidum fuit Graecorum, quod gymnasium non haberct, ut
38쪽
24 HIERONYMI MERCURIALIS Anachar iis dicere solebat Romani postremi omnium gymna- n si a palaestras vocata, in urbe ad Graecorum emtulationem, Varrone a luctore, aedificare coeperunt quo tamen ceteros quoscumque tum magnificentia operum, tum inaestimabili
pul claritudine in hoc genere antecessisse, ex illis Thermarum ruinis, quae ad hanc usque diem non suae omnium stupore perdurantes , conspiciuntur, facile convincitur , ne sileam illud quod de Neronis gymnasio scribit Martialis lib. II.
tam Thermis melim Neronianis 'attamen ante NeroniS quoque tempora fuisse Romae gymnasia ex Plauti Bacchidibus , cujus locum apponam inscitus , Olligere licet. Nam gymnasia tota aliquando Thermas ob aquae calidae usum ibi frequentem nuncupari, apud auctores Latinae linguae nemo dubitat, sicut etiam interdum Thermae significant eam gymnasii partem, in qua lavabantur, ubi propnsegeum, laconicum , calda lavatio sitae erant, ut ex multis auctorum testimoniis,4 praesertim ex Martialis versibus nupercitatis clare perspicitur. Omnastium, thermae, stadium si hac parte. Hi omnibus potest jam unicuique persuasum esse,quantum in crrore versatus sit invitus fateor Ilondus Foroliviensis concivis meus, qui in secundo Romae ins auratae commentario thermas solum ad lavandi usus instituta hiis e scripsit. Porro ne quis forsan admiratione capiatur, quod dixerina Platonem atque Aristotelem in gymnasiis philosophari consueviste scire debet in huiuscemodi locis varia hominum genera convenire blita fuis e quae Omnia in sequenti capite a nobis igillatim demonstrabuntur: tanta enim erat hujuscemodi locorum capacitas, tamque spatiosa amplitudo, ut absque ullo impedimento diversae, ac fere innumerae exercitationes,in corporum lanimorum peragi possent, quemadmodum e Vitruvii allata descriptione perspicere quivis mediocriter hac in re versatus poterit quam cum in rebuS plurimis diversam ex Octavii Pantagathi viri tempestate nostra summi judicio in prima editione tradiderimus, nunc ipsa diligentius conside-
39쪽
DE ARTE GYMNAsTICA Lib. d. asiderata ut semper curae posteriores esse meliores solent castigatiorem, Momnibus Vitruvii verbis exacte correspondentem exhibemus, ad quod agendum clarissimus Aloysius oce-nicus, Francisci filius, Joannes Vincentius Pinelius, Melchior Guillandinus, viri tum ob acre in cunctis judicium , tum ob singularem eruditionem apud Omnes spectatissimi , necnon Andreas Palladiusiciscae totius architectura peritis limus non parum adjumento nobis fuerunt ita ut non verear, quin hoc pacto doctis Vitruviique scientiae studiosis probata Veniat, Squemadmodum ad hanc fere diem palaestrae ratio fuit incognita, sic in posterum clara atque maniscsta futura sit. Immo vero, si Octavius ipse revivisceret, non dubitarem, ut crathona sanctissimus atque doctissimus, quin etiam ipse huic descriptioni, Nitruvii contextui non mutato, sed in aliquibus tantum melius ordinato libentisanae subscriberet. Placuit autem duas ejus ichnographias proponere, quia auctor quadratasin oblongas fieri posse docet.
De a barum aedificatione, se ac stis,
ex Vitruvio Lib. V. Cap. XLNVnc mihi videtur tametsi non sint Italicae consuetudinis palaestrarum aedificationes tradere explicate,
quemadmodum apud Graecos constituantur monstrare.
In palaestris peristylia, quadrata, sive oblonga ita sunt facienda, uti duorum stadiorum habeant ambulationis circuitionem, quod Graeci vocant taυλον, ex quibus tres porticus simplice S disponantur, quartaque quae ad meridianas regiones est conversa duplex, ut cum tempestates ventosa sunt, non possit aspergo in interiorem partem pervenire. Constituuntur autem in
tribus porticibus exedrae spatiosae habentes sedes, in quibus philosophi, rhetores, reliquique qui studiis delectantur, sedentes disputare possint. In duplici autem porticu collocentur haec membra , Ephebaeum in medi hoc autem est exedra amplissima cum sedibus , quae tertia part longior sit, quam lata sub
dextro Oriccum , deinde proxinae conisterium, a conisterio in versura porticus frigida laVatio, quam Graeci λουτρον voci
40쪽
24 HIERONYMI MERCURIALI stant , ad sinistram plaebei clarothesium , proxime autem elaeothesium frigidarium, ab eoque iter in propnigeum in versura porticus. Proxime autem introrsus e regione frigidarii collocetur concamerata sudatio longitudine duplex , quam latitudine, quae habeat in versuris ex una parte laconicum adcundem modum, ut supra scriptum est, compositum. Exadverso laconici calidam lavationem. In palaestra peristylia,
quemadmodum supra scriptum est, ita debent csse perfecte
distributa. Extra autem disponantur porticuSireS, una experistylio exeuntibus, duae dextra atque sinistra stadiatae. Exquibus una, quae spectaverit ad Septentrionem, perficiaturi plex amplissima latitudine, altera simplex ita facta, ut in partibus, quae fuerint circa parietes, quae erunt ad columnaS,
margines habeant uti semitas non minus pedum denum, me
diumque cxcavatum, uti gradus in sint in descensu sesquipedali a marginibus ad planitiem, quae planities sit ne minus lata pedum duodecim: Ita qui vestiti ambulaverint circum in marginibus non impedientur ab cunctis se exercentibus. Haec autem porticus apud Graecos us c vocitatur, quod athletae perhiberna tempora in tectis stadiis exercentur. Proxime autem xystumo duplicem porticum designentur hypaethrae ambulationeS, quas Graeci zHhομίδας, nostri xysta appellant, in quas per hiemem ex xysto sereno caelo athletae prodeuntes exercentur. Faciunda autem xysta silc videntur, ut sint inter duas porticus silvae, aut platanones, cin his perficiantur inter arbores ambulationes, ibique ex opere signino stationes. Post xystum autem stadium ita figuratum , ut possint hominum copiae cum laxament athleta certantes spectare. Quae in moenibus necessaria videbantur esse, ut apte disponantur,