장음표시 사용
45쪽
D ARTE GYMNASTICA Lib. I. rue Peri blium in pala stra quadratum se oblongum habens ambulationis circuisionem duum stadiorum. Tres porticin simplices. Porticin quarta ad meridianas crii regiones conmersa,quae duplex es , Exedrae in tribusporticibin statiosae, in quibmphilosophi ct rh tores disputabant. Ephebeum, id es exedra, tertia parte longior, quam lata.
Conisterium. H Frigida lavatio inversura porti m. I Lothesium a miseram ephebei.
Frigidarium. L Iter in propnigeum in veryur portIcm. Propnigeum.
Concamerata udatio introrsim e regionestigidarii longitudine duplex, quam latitudine habens ex unapartes lacon,
Exitus e perillio in alteram calidam
Porticis extrapa ram prima exeuntibus. Porticin secunda decyans ad septentrionem duplex amplissima latitudine, stadiata.
Porticis tertia simplex, ita facZa, ut habeat Margines circa parietes. Margines ad columnas. Medium excavatum uti gradin bini sint in descensu sesquipedali. H paethrae ambulationesproxime xystum, o duplicemporticum, quae a Latinis xysta a Graecis πέ δρομιδες vocabantur. b iis et elplatanones inter dictas duas porticin. Stationes ex opere signiso, Stadium ita figuratum ut possent hominum copiae cum laxamento athletas certantes Jectare.
46쪽
tium erat multitudo, ut referente Galeno, saepenumero inter ipsos contentiones exorirentur, atque etiam maXi Epist 16 mus quidam,& insuavis clamor, de quo conquerebatur . Seneca, continue exaudiretur; inuem etiam in thermis Varro
tempore suo testatur fieri solitum , his verbis apud Nonium Ita uti soliti Romae eramin in balneisplodere coepimus, ct murmurari. Sed ne ingulis enarrando nimis a proposito recedam, praecipua quaedam ipsorum genera persequar. Primum itaque genus in gymnasii conversantium erant philosophi, rhetores, reliquive qui studiis delectabantur; ibi legebant, colloque satyr. bantur, inter seque disputabant, sicut Juvenalis his versibus demonstrat, quibus rhetoris 4raeceptoris conditiones exponit:
Vlpraeceptori erborum regula constet. Vt legat historias, auctores noverit omnese, Tamquam ungues, digitosque suos, ut forte rogalm
Dum petit, aut thermas, aut Phoebi balnea, dicat Nutricem Anchisae, nomen , patriamque noverca. 1 . meth. Et sicuti etiam a leni testimonio comprobatur, qui Theagenis cujusdam philosophi Cynici in Trajan gymnasio quotidie publice disputantis mentionem facit oria enim fuisse Romae
loca, in quibus litterariae exercitationes obirentur, ex Variis 1 lit, de e Galeni libri cognoscitur, templum pacis antequam conflagra-hi' P RPyμΤ rct,gyia in asii publica, ακου ρμα. Inter quae scholam medico rum appellatam si quis recenseat, mea sententia a Vero non er rabit. fuit autem ea in Esquiliis aedificata,multisque imaginibus, atque marmoribus ornatissima , ut ex ruinis illius partis a pluribus, iraesertim a Ligorio observatum fuit. Quid potissimum in hac schola fieret, nondum apud quemquam legi. At existimo praeter dispositiones,, alia medicinae studiosorum
47쪽
DE ARTE GYMNAST1 CL Lib. I. a exercitia simile quid tractari solitum fuisse, atque nunc in collegiis vocatis fit, quando icholam eiusmodi proprios tabularios habuisse, ostendit marmor cum hac inscriptione Romae ad D. Sebastiani repertum.
M. LIVIO CELSO. TABULARIO. SCHOLAE MEDICORUM M. LIVIVS EVTYCHVS. ARCHIA TROS OLL. D. i.
Alterum genus erat adolescentes qui ut exercitationum observationes atque modos addiscerent, ad gymnasia accedebant, ubi a gymnastis ipsis quascumque cupiebant exercitationes, docebantur Adolescentes liberos palaestram ediscere solitos fuisse facile convincitur ex illis Parmenonis apud Terentitum verbis quibus ille Cheream ab Orma Eunuchi fisuhites,
Thaidi onerens ait: actu laenaa - cpericulum in litteris,
Fac inpalastra, in musicis quaeliberum Scire aequom est adolescentem , solertem dabo. id quod clarius infra demonstrabo. Tertium genus erant Athi
tete qui ibi se exercebant, ut in publicis ludis seu in sacris certaminibus possent 'opulum delectare, necnon Victoria ac praemiis potiri. 'in hoc fuerit, praeter Vitruvii auctoritatem Suetonius clarisame demonstrat, dum refert Neronem qu-Gque Jmnastium ingredi solitum , ut certantes athletas spectaret. Quartum genus erant omnes illi sive nobiles, sive ignobiles, qui vel militaris disciplinae fortitudinis, vel tuendae sanitatis ioni habitus comparandi gratia variis exercitationum generibus incumbebant de prioribus est locus apud Casiodorum libr. v. epist xx 111 male a Pamelio adnot. ad Tertuli lib. de spect intellectus, ubi ita scribit Osentent juvenes no stris bellis , quod in )mnasio didicere virtutis. In pΟ-
steriorbus vero b Galenum nostrum numerare possumUS cum Mn . de arti.
scribat se anno aetatis suae trigesimo quinto pastum fuisse luxationem summi humeri in palaestra.Quintum genus erat eorum,
48쪽
α HIERONYMI MERCURIALI squi fricabantur, licet enim frictiones fierent a multis ante reliquas exercitationes, nihilominus multi quoque sine ulla exercitatione seorsum ab aliis, ut de Vespasiano tradit Sueto- ά . niu , solum fricabantur,quod intelligi potest ex a Galeno,frictio.
vs. nem ad exercitatione praeparatoriam a reliquis distinguente. Sextum genus erat, qui lavabantur, atque hi erant tum nobistes, tum ignobiliores. Hoc tamen intererat, quod divites atque primates labra colymbithras proprias in cellis alioqui communibus habebant, ubi soli diversis temporibus lavabantur, multi erant qui etiam solia vel lignea, vel argentea quod
Lib a recitat si Plinius secum ferrent, ne pedes nudos collocarent, ubi vilissimi quique ponebant, quamvis etiam referant nonnulli Hadrianum Imperatorem lavari solitum, ubi plebs lavabatur: quod Titum Caesarem fecisse scribit Suetonius. Qui vero dumtaxat ungerentur nulli in gymnasiiis reperiebantur, quoniam vel exercitationum vel balnearum gratia ingebantur. Ab his postremo omnibus non pauci spectatores ne ministros, de quibus infra loquemur, nunc recenseam in gymnasii conveniebant, qui non ab aliud, nisi ad videndos Gercitatores utpote otiosi, nullis negotiis occupati eo accedebant. Quo in loco id etiam animadvertendum censeo, diebus festivis gymnasia magis frequentata fuisse, quando artifices, aut aliis sere vitiis detenti otiantes, in illis ob remittendos labores voluptatem capiundam versabantur. An in Romanorum thermis mulieres quoque versarentur, quemadmodimi viri, nil certi affirmare ausim, nisi quod Romanam majestatem illud dedecuisse videtur, facileque fieri potest, ut impurae aliquae, spectandi&ludendi gratia, quod Iuvenalis & Martialis innuunt, publice versarentur in gymnasiis, necnon in locis separatis, quae ibi lavandis feminis solis extructa essent, perinde ac in privatis balneis honestae mulieres lavarentur tam ignobiles .ediocri loco natae, quam illustriores, cum de Poppaea Domitii i ii Neronis uxore referat e Plinius, quod ad augendum cutis cam. dorem quingentas asinas aetas per Omma ecum tralebat balnearum etiam solio totum corpus illo lacte macerabat 'ROS
intellexit Iuvenalis dum scripsit.
49쪽
Incipit agnosci, atquo illi lacte fosetur. Propter quod secum comites educit aselias. In quem dealbandi corporis usum alias mulieres farinam faba
σω- , alias nitrum, aphronitrumque in balneis usurpasse meminit Galenus. Atqui Spartanorum mulieres una cum Viris in is imo de palaestris exerceri se consuevisse, praeter alios, satis testatum facit Propertius lib. III. Eleg. XII. Multa tuae, Sparte, miramur Drapa ba Sed mage virginei tot bona Dmnasii ' uod non infames exercet corpore ludos Inter luctantes nudapue a miros rompila elocesoLuper brachi acus, Increpat, verse clavis Munca trochi, Pulverulentaque ad extremas flat femina metas, Et patitur duro vulnera fancratio,
Nunc ligat ad celum gaudentia brachia loris, Missile nunc disci pondus in orbe rotat Neque de hoc Spartanorum more quisquam mirari debet.
quandoin Plato in quinto de repubi gravissimis argumentis probavit ad felicem rerumpublicarum statum maximopere conducere, si mulieres tam juvenes, quam seniores una cum viris nudae in palaestris atque gymnasiis exerceantur, quod an sapienter decretum fuerit,in an ad continentiam temperantiamve ex consuetudine consequendam, ut Platoni in animo erat, conserret, non est locus examinandi
C VIII. De Omnasiorum diversis partibus. Itruvium qui Augusti Caesaris aetate floruit, solum palaestrasGrscas tradidisse ex ipsitus Verbis constat,quando nondum Romani Imperatores suas extruere coeperant, qua5
50쪽
3 HIERONYM MERCURIALI spostea extructas sicuti in multis Graecorum gymnasiis similes fuisse probabile est , ita pariter veris Dile fit Romanos ut soletcscte posteriorum in excolendis rebus mos plura suis addidisse, quae vel Graecos latuerant, vel parum ab illis aestimata fuerant : Quocirca partes gymnasiorum magis principales explicaturus haudquaquam solas a Vitruvio significatas in medium afferam, sed illas nullo situs ordine servato enarrabo, quas dispersim ab Auctoribus traditas invenio, quasve rei ipsius ratio cxpostulare videtur in Graecis atque Romanis palaestris extistisses quamquam Vitruvii auctoritatem nunquam multifaciendam existimavi, nempe quem n ιδοξολογην sua aetate minime aestimatum puto, quod enim ab Augusto nudis egregiis fabricis, nisi solis Balistis praefectus fuerit, quando scilicet in turbe extra urbem magnifica aedificia extruebantur, quod etiam a nullo fere posteriore auctore nominatus inveniatur, praeterquam in capitum Plinii librorum catalogo, qui ab aliquibus minime Plinianus, vel saltem adulteratus putatur, magnam certe ipsius existimationis suspicionem merito parit. Ergo primae gymnasiorum partes fuerunt porticus exedris sive cubilibus apertis plenae, in quibus philosophi & rhetores, mathematici, omnium denique disciplinarum amatores disputando, legendo, ac docendo exercebantur atque has non longe ab aliis admodum sitas fuisse conjicere possiimus tum ex ipsa figura, tum ex proverbio inde nato discum quam philosophum -- diremesunt quod in eos dicebatur, qui in eodem gymnasio inter philosophos sedentes, atque inde discorum crepitus audientes relicta sapientia schola, ad proximum certaminum locum erumpebant. In exedris philosophorum adolescentes atque pueros illos, qui disciplinarum studiis operam navabant, Ver satos me rationi consentaneum est quod essent 1liae veluti scholae quaedam, ubi possent facillime post animorum eXercitationes corpora ad sanitatem, vel fortitudinem uVenes&pueri exercere, iubindeque lavari extat enim Lampridii auctoritas, Alexandrum Severum post lectionem operam modo palaestrae, modos haeriserio, modo cursui,modo lembus lucIis dedisse , mox ba, neum introivisse. Inter has adnumero quoque medicorum schψ-las. Secunda pars erat Ephebeum,quo mihi verisimile apparet