Joannis Carmignani ... Juris criminalis elementa

81쪽

Surdi igitur et muti a nativitate, si sortu delinquant, ita tractandi sunt ac si in naturali statu quoad illos adhuc degeremus: nova equidem ostensio, quod ad DOS attincti, praecavenda: nefas autem in illos judi.

cium aliquod statuere I .

.' a, Mentis alienatio.

f. et 87. Quaevis cerebri fibrarum praeternaturalis immutatio proportionalem intellectui perturbationem assert. Quaecumque hujusce phaenomeni Caussa sit, cum de facti existentia nulla oriri possit dubitatio, consequitur, ignotum illum cerebri morbum, qui ita intellectui ossicit, ut qui eo laborat nullum admodum

rerum nexum dignOScat, quemque mentis alienationem vocant, in caussa esse, ut quae, illo impellente,

patrantur delicta civiliter imputabilia non sint ca). f. i88. Mentis alienatio triplici ratione , ad jus nostrum quod attinet, considerari potest Ι. aut enim de illius variis speciebus agitur, singularumque in actionis moralitatem influentiam perpendimus: quod ad . medicinam, ac physiologiam pertinet s3 . ΙΙ. Αu inciati Ioc. eis. S. III. Pag. 376. et seqq. Postquam opus hoe in lucem prodiit Gallicae Ephemerides mensis Julii, Augusti et Septem. bria ΜDCCCXXX l li constitutioneιὼ controversiam hanc denuo eXagitatam nuntiarum, resque eo Processit ut inhumanum visum fuerit aurdos-mutos in brutorum conditionem proiicere. 1ὶ Quaestionem , quam nos heic tantum altingimus fuse peris tractat Boetimer. Ad Camaz. Obs. 3. quoest. I 47. Surdos et mutos a nativitate insantibus , et furiosis assimilant Vantina Denullit. ex defeci. inhabit. etc. n. v.fol. i5 . Mascard De Probat. -I. u. concl. I 83. Mutorum e continuo loquentium miracula sidenter narrat Michalor toc. est . ubi plura, quae fori usum respiciunt , invenies . a Dig. lib. 48. tit. 4. l. 5. S. I . tit. 8. I. ra. tu. 6. l. 7. S. Poen. Tiro queli. De Poen. ten . vel remite. cauS. u. 3 Dignus est qui prae caeteris consulatur Cl. Pinet in auia ObserMationibus sur Ies alienes et Ieura disision en eveces diis 3tinctea quae extant inter Mem. de la societe medicate ia' emtιω- tion an . s. Pag. . et seqq.

82쪽

quirimus an alienatio mentis vera Sit, aut simulata,

aut assectatu, aut procuratu ci : quod ad Politiam spectat. ΙΙΙ. Aut demum oritur quaestio an in furore quid admissum sit nec ne, quod justitia ossicium est pronunciare set . I..189. Mentis alienatio stupiditatem quoque, apo-plexiam , epilepsiam, catalepsim et, si quae Sunt hujus generis alia , complectitur si non ad effectum penitus dimittendi reum, ad essectum saltem mitius

illi imputandi delictum 3 .

.' 3. Somniloquium et Somu ambulismum. f. I9o. Maximam, arctissimamque delirium inter, et somnia analogiam intercedere primus omnium

Cullen suspicatus est ). Quapropter mirari non

convenit, Somni loquium et Somnambulismum, verba nempe, et actiones, quae a dormientibus eduntur,

utpotequae ab intellectu minime dirigantur, civiliter imputari agenti haud posse. Idque adeo verum est, si somno cul a haud fuerit conjuncta, si scilicet, qui dormiens deliquit, et caussam delinquendi aluerit, et ea, cum is se somno dedit, praecavenda omiserit, quae delictum , quod se dormientem patreturum Sciebat aut scire debebat, impedivissent 5 . Tunc enim

83쪽

agens pro negligentiae quantitate aliquam imputationem recipit i .

DE MORALIBUS CAUSSIS , QUAE IN DELICTO CIVILEM IMPUTATIONEM VEL MINUUNT, VEL PERIMUNT QuoAD INTELLECTUM AGENTIS.

. . .

I. Caussin enumerantur.

I. I9 I. Ea est humanae infirmitas naturae, ni tum etiam cum plena intelligendi facultate praediti simus, quid satius agere, vel omittere expediat non semper nobis exploratum sit. Quandoquidem nostrarum idearum status quoad actionum objectum is esse potest, ut circa viam, quae nobis agendo terenda est, non infrequenter hallucinemur. Caussae quae ita in nostram agendi rationem influunt, ideo morales dicuntur , quia non Physico, et quasi mechanich nos ad agendum impellunt, sed moraliter potiuS, ac nostram intelligendi vim quasi frustrando. Hae autem cauSSaesunt ignorantia et errori animi morbi, ut insantia iet decrepitudo morbi corporis Sunt. II. Ignorantia et Error. N. I. QuotuPlicos. . I92. Cum ejus, de quo agitur, nulla agenti suin petit idea, hic animi status, quoad nostrarum Retior

Λst non animadvertit vir ceteroquin doetisalmus , erimen dormientis aliquando imputari, ut achola docet, at non in se, Ealtem in sua causa. Bariolus in L. yoena Dig. ad L. PO . Parricid. Cons. cl. Poggi Mem. jurivr. --. lib. 2 .c. 1. s. 12. Cl. Equitem Domin. Fola Dei delitei a delle Pene etc. N. I. . II. ι Clar. 3 sn. quaest. M. vera. quaero etiam. Henoch. Ira arishitrat. cal. 527.

84쪽

mam objectum, ignorantia dicitur: cum salsa error. Qui status animi, si non metu Sico in se, sed moraliter tantum tamquam humanarum actionum principia considerentur, ita Pari junguntur ratione , ut utrosque eadem tractatione complecti pos

I. I93. Error, et ignorantia triplici sub aspectu Considerari possunt: I. quoad suum objectum: II. quoad originem: III. quoad influentiam, quam tamquam agendi caussae in agendi rationem eXercent. Priori sub aspectu error, et ignorantia vel juris vel iacti sunt: altero Nincibiles vel inνincibiles: postre

tiales vel accidentales a . S. I94. Ignorantia juris quis irretitur cum legem

haud novit, juxta quam actiones Suas Componere debebat r ignorantia facti cum legem equidem novit,nSt actioni, quam commissurus est, qualitatem a lege vetitam inesse ignorat. Ignorantia obruimur mincibili cum, ad eam depellendam, attentionem et diligentiam debitam non adhibuimus; inuincibili , cum ignoranter agimus etiamsi, ne in vetitum ruamus, omnem adhibuerimus diligentiam, quam communis vitae seri ratio. Ignorantia denique edicax vel essentialis est, quae actionis pravitati caussam dedit, ita ut si res ea fuisset, quam putabamus, actio legi contraria neutiquam extitisset: concomitans vel accidentalis cum actio, quam ignoranter committimus, prava deprehenditur etiamsi res ita fuisset ut agens

c. I. S. II.

et Buriam a qui Ioc. cit. 3ὶ Cons. Burlama qui l .cit. qui princἰpia exemplis eXornat. Ad ignorantiae partitionem quod attinet in accidentalem et essentialem, seu concomitantem et efficacem vid. Barbelrac ad Pumnd. Deooir de Phom. et dia cit. liM. a. ch. I. S. 8. n. 1. et adop. mole de la uat. et dea genis lib. l. c. b. S. 9-

85쪽

N.' a. Quoenam ignorantia i utationem delicti meI minuat, vel Perimat.

i. .

f. ici 5. Cum ignoti nulla cupido sit, Praecipuumque civilis imputationis sundamentum in voluntat ConsiStat, abunde patet, errorem, ac ignorantiam facti inrincibiles nec non usicaces ab omni civili imputatione eos immunes sacere, qui ita ignoranter deliquerunt r . Secus vero si de errore et ignorantia, quae circa legem versatur, Sermo sit: juris namque error et ignorantia quasi vincibiles habentur semper; haec autem regula cum politico innitatur principio, quo statuitur, ut leges civiles latae omnibus innoteScere Cen Seantur, conse itur, ab ea recedendum esse dum caussa aliqua non parum probabilis, errorem, et ignorantiam juris reapse agentis animo obrepsisse confirmet, veluti si actio rudis personae, mulieris, minoris, extranei, peregrini post non multos dies, ex quibus is suam apud nos sedem Consti

tuit, legem civilem a jure naturali longe dissitam, aut undique haud notam laeserit et . .' 3. Animadversio .

. I96. Erroris vincibilis indolem , et naturam cul-Pae quodammodo pares esse, sicile intelliget quisquam 3 : objecta tantum, circa quae hi animi sta-

Cons. Renazzi Elem. jurivr. crimin. lib. I. cv. 8. S. 5. ggi Elem. iuris . crim. lib. I. cv. I. S. 34. Errori Butem, quamvis agens in re versetur illicita, semper habenda est ratio ut imputatio aliquantulum minuatur. Μath. De criminib. ad Ia. 48. Dig. tit. 3. ov. a. n. 5. Paoletti Inst. crim. theoris. Praclis lib. 4. tie. i. f. l. qui in terminis surii loquitur . Cons. Nani Prin-eiri di giuris . orim. νol. I pag. IIO. S. 55. et seqq. a Diso. dig. lib. I. eis. 5. l. r. ibique Cui acius De jur. et setii orantia. Gongaleκ tu eaρ ayostolicae n. 5. in Ilu. Coni. Cl. Creman lib. 1. P. I. c. 3. S. 9. ibique cit. 5 Dig. lib. 5o. tit. 36. 5. ibique Alcia tua.

86쪽

tus versantur, inter Se discrepant. Qui errore, vel ignorantia vincibili irretitus agit, is omnes Suae actionis essectus physicos possibiles praenovit equidem, at 'vel Iegis praescriptum, vel secti, ad quod intendit, cum lege relationem investigare omisit: qui vero cul-Pose agit nec quoad legem, nec quoad facti vetitam qualitatem sallitur, sed ideo in sactum vetitum impingit quia omnes actionis suae physicos possibiles essectus praevidere detrectavit. Utraque agendi ratio ex negligentia ortum ducit I . : seu

III. G a . 's. I97. Cum culpae imputatio ad gradus criminum potius quam ad illorum qualitates pertineat, ut jampridem monuimus I. 134. , ordinis ratio exposcit, ut tandem hoc loco de hujusmodi intentionis impulatione regulas subueCtamus.

f. 108. Culpae imputabilitatis politicae sundamentum in eo consistit, quod lex, ubi talis adest intentio, dolum suspicetur f. I 3I. . Suspicio autem vim certituditiis numquam valet adipisci. Ηeinc regula generalis exoritur, culpam, ceteris Paribus, numquam instar doli esse imputandam et . Si 199. Quoniam haec Iegis suscipio ex secti ci cumstantiis emergit, quae doli probabilitatem praese-

serunt I. 13I , ac hujusmodi probabilitatem culpa

Cl. Crem an erroris ot culpae theoriam eadem tractatione complectitur lib. I. . i. c. 5. Delicti vel errore, vel ignorantia, vel culpa admissi imputatio, ejusque regulae prostant in OPere Teoria delle Iessi delia sicurezza sociale lib. 2. cv. O.

Pare. I .cV. Io. S. 4. Ulpiani laetus auctoritate. Ast Ulpianum non semper sibi cohaerere animadvertit Cl. Poggi Elem. Iut i r. crim. lib. st . v. g. S. 27. not. H3. ideoque culpam deque ac do lum numquam esse imputandam contendit. Cons. quae superiu monuimus S. I 4o. in not. -

87쪽

- 52 lata dumtaxat perhibet, altera Occurest regula, solam scilicet latam culpam imputationem criminalem, infimi gradus tamen, recipere IJ . f. a oo. Quia vero hujusmodi probabilitas pro actionum adjunctis augeri potest, quae in agente dolum magis magisque evincant, sicile colligitur, sortius propositam valere regulam si cum culpa concurrat

dolus su , si scilicet agens vel in re versetur illicita, vel ea omittat , quae ex sui officii speciali munere praecavere debuerat 3 . IV. Casus. S. et o I. Si legis praescriptum, secti ad quod intendit cum lege relationem, nec non cunctos actionis Suae physicos possibiles essectus, maxima adhibita diligentia, quis probe noverit, ut suum agendi modum ad legis normam componat, ac nihilominus in deli-Ctum agendo impegerit, nemo non videt, delictum

hoc agenti minime imputari posse 4 . Hic autem

actionis effectus casualis est, ac Proeter agentis intentionem exortus: caSUS namque Sunt, adueraus quoSeaveri non potuit 5 , iique si non tantum hominum, Sed et elementorum actionem respiciamus, CaSω fortuiti, casus majores , fatum, fatalo damnum , fortuna, vis major adpellantur in . Casus tum tam

88쪽

tum imputatur cum agens in reversatur illicita 1 rquandoque etenim sit, ut etiamsi quid praeter agentis

intentionem accidat, actio, quae essectui casuali caus-

Sam praebet, a lege vetita sit et .

DE CLUSsIS QUE IN DELICTO IΜPUTATIONEM uEL MINUUNT VEL PERIMUNT QUOAD VOLUNTATEM, AC LIBERTATEM AGENTIS .

I. IOI. Voluntas in agente tum demum destruitur eum suus agendi modus ab illo activitatis voluntati insito principio non pendet, quo quis se ipsum ad certum assequendum finem dirigit, quodque sponta-ncitas nuncupatur 3), sed omne motus principium ab alio exeritur, qui per vim physicam alterius renitentis, atque abhorrentis membra ad aliquid agendum

impellit; hujusmodi passivae actiones in Miloe dicuntur: agens tunc proprid non ogit sed agitur ac facultate ipsa volendi privatur. Heinc vis physica agenti extrinseca, quae illum ad delinquendum trahit, in Caussa est, ut omnis imputatio ab illius delicto evanescat O . iti Ren ageti lib. a. e. s. S. I. CremanI Iib. . P. I. c. 4. S. 12. 23 Friderio. Esaiae Pussendor f. De cui a P. S. c. I. SS. 39. a P. 3ὶ Buriam aqui Princ. du droit. nat. ch. . S. 3. 4) Wallaston Mauche de la relig. nat. Sect. 1. PrOP. a 5ὶ Dig. lib. M.tit. 5. l. 30. Dubitarunt nonnulli an is, qui imprudenter in eas inciderit circumstantias , quae illius delicto quamvis invito occasionalem causam praebuerint, ab omni cri minis labe immunis abeat. Si de imputabilitate morali agatur non dubito quin hujusmodi imprudentia tantisper reprehendibi lis sit: ad politicam vero quod attinet nec infimum correcti Onalis poenae gradum mereri posse videtur. Cons. Cl. Rena2gi lib. e.

c. 8. SN. S. 6.

89쪽

si ita loqui sis est, voluntatis naturam ConStituit, adeo ut absque spontansitate nullus concipi queat voluntarius Actus. Ast libertas, qua homines prae brutis .animantibus pollent, moralem voluntati naturam pro-

.Prid suppeditat, eaque in sacultate consistit voluntatis motibus resistendi, ac quid satius agere expediat eligendi . Quaevis eligibilium deminutio coactionem constituit; coactio autem pro eligibilium quantitate, quae agenti adimitur, actionis imputationem a tenuat a . f. ao4ὸ Coactio ad agendum spontane itatem agen- tis supponit: ex vi igitur morali, quae libertati insertur, non eX Physica, quae voluiit iti 2 , descendit, atque in motu alicujus mali, quod agenti impendet, nisi id agat, ad quod cogitur, consistit. Hic autem metus, ut vis moralis naturam induat, indicatosque essectus pariat, in reuiMus, ut illum vocant, Sit Oportet , talis videlicet qui cadat in constantem MD

3. Io 5. Delicta, quae tali impendente metu patrantur, coacta seu necessaria dicuntur, quorum Extrcma , ut inquiunt, non in una tantum sed in pluribus facti circumstantiis consistunt: scilicet. I. ut timor agenti impendeat: II. ut hujusmodi timor malum agenti mi uitetur aut grauius aut oequale saltem

i Pereg. in cod. lib. 2. tit. 2Ο. u. 2. 2J Lampredi Iur. piab. theor. par. r. c. 3. S. 9. Tira queli. Dσmen. te . catas. 5θ. alii inseitam alii eoaotam hujusmodi actionem appellant. Poggi Elem. jurivr. Crim. lib. . G. I. I. D. NON illam eoae iam et voluntariam dicimus auctore Paulo Dig. lib. 23. tie. u. L. 23. 5. quam is si liber esset noluisset adire, tamen. coactus υoluit. 5 Sirykius Dissert. de metu ejusque Oper. in jure c. a u. 9.

90쪽

55- ieo, quod in actione legi contraria consistit: III. ut timoris incussio imProuisa superveniat, adeOut ab agente praecaveri haud potuerit: IV. ut injuste incussus sit timor: cui scilicet agens caussam non dederit sese rei illicitae immiscendo: V. ut timor ProeSens sit non in futurum tempus collatus: VI. Isque ineseitabilis ita ut actio legi contraria solum agenti salutis remedium suerit, et ut dicunt in subsidium pa

f. 2o6. Hujusmodi extrema moderamen incuI- Patin tu teloe, quod vocant, conStituunt: CUmque ossiciorum collisionem Oxhibeant, actionem legi contrariam a loge ipsa tolerandam ossiciunt et . f. 2O7. Cum unum vel alteram ex hisce extremis in actione legi contraria desciat moderam Cessat actio ad sui ipsius defensionem admissa dicitur, ae pro defensionis excessu imputatur 3 . Excessus autem ita aliquando talis esse deprehenditur ut delictum cum iis, quae dolo ex impetu patrantur, Cou-

f. 2o8. Coactio alia Pr ria alia in roPria est: illam hactenus eXposuimus: haee ex subjectione vel domestica vel Politica proficiscitur. Illa filii, uxoris, vel servi delictum, quod pater vel maritus vel dominus

i) Hisce prorsus limitibus tota de delicta coacto cIrcum scribitur theoria. Principia, quae Filangierius excogitavit ut totidem forensis cr iter ii sormulas exhiberet. nimis generalia Sunt. et usui practico parum utilia . Scieneta delia legislan. lib. 3. P. u. cv. 37. Cons. BOehirier. ad CarpZOv. quoest. 83. Obs. 5. Cremani lib. i. Piart r. S. 3 . et seqq. Possi Elem. jurimrud. cri min. lib. I . Cv. I. S. I. 2ὶ Ita imp p. Diocl. et Maxim. cod. lib. 8. t. 4. Ieg. I. Stryh. Dissert. de metu eju3que ver. iv jure cv. I. et de jur. ΠmeSS. defens. CV. I. n. 6.s5 Cremani lib. I east. 5. S. 34. Boelim . ad CarpZOV. V Est. 29. ObS. L. et quoest. 35. Obs. 3. 4 Quatenus injuria , quae iram concitat, mali speciem Prae se fert. Vide infra art. Prox. Seg. ./