장음표시 사용
61쪽
rent testimonili spretae vocationis, his verbi .La et ante stariae St ubi respondissent, licere, auriculam ab ijs oppositam leuiter actor apprchendebat quasi inmemoriae subsidium, deinde statim manus in vocatum II inijciebat,ut eu raperet in ius; t
casu venit obuias illi Aduersariur,inquit, es, diuo tu uvissime ρ magna Exclamat voce,ct, liset axisaxi' ego
Oppono auriculam, NPit in ias, clamo
riem, ut scias me liberum esse M. erga ambala in ius, Hem tibi
cst ciues,ciuen M. quid clamas δ
Pri quid istum tibi tacito es ρM.quia mihi libitum es Idem in Persa
, tuane era causa earnifex Cuiquam mortis libero aures atteram iste commercaris ciues homines lia
Uidetur autem hoc ius trahendi prinia antestatione vocatum ex lege Ia,tab. descendisse, cuius haee suisse verba constat. Si in ius υoco, utquerat,ni statim ear, encum ante stari, se caluitur , pedemνὸμruιι, manum 3 eias iacus tui scribit Festus, est tradunt Cara Siga.d.M. I de Iudic v.
fandi connumeratur haesi quae fieat in au rem praesentem, M sdo te riure eo picio , posuis, anne sesauctor P uti constat ex notis Valerii Probi, est feritant Eris. d. tib. s. de
tem haec actio, idest formula inte 34 rogatoria,tl. r. Sta de Int.amo.Vnde Cic. pro Cecin. Actio, Inquit, sin auctorem praesentem, his verbis, diuando te in iure conspicio, Se fiebatis in iure t Litan'inavoluit. S. vlti
denique I nan alienum. II. l. siis, cu-
lis de arate O. g. quι tacuit S. qui inrerrogatu .de Interiact. Postren ponsionem autem cogebatur actori ei actionem ederet Licinprιn. . de Men. ct scribunt CaroL SCO.d. M. r. de Iudis V. I p. st Bret. de ord Iudea8.a 6 idest ignificare, quo genere
actionis vellet aduersus eum expe
riri , & cum actione, si hoc petijsset
reus, cogebatur etiam edere rati 18 nes,st instrumenta suturi litis 'cr. f. edendasseod. rol. Siso. d lib. I. I9. ad hoc, ut reus tutellecta specie suturae litis deliberare pollet, utrum cedere,an contendere deberet, i
62쪽
ry ret, ' aet r. in pris . eoae cedis a. 3. C. e l. Non cogebatur autem actor hane editionem reo facere, ante,ao quam in ius venisset, uti rectius Caro Suo ict.M.r de Iud. cap.
probat locus Plauti in Persa, ubi S. e. inquit, ambula in ius lenora auiameis sus vocas Zyinc dicam apud praerorem, se ego is
Et licet interdii praecederet vocati nem, ut apud Terem In Adelp.Ast 2.Sc. t. dum ait. EHae ego sibi Elam nolo vendere Coges me Θ AES. minime S. namque id metvi AES. neque vendoracenseo Gyalibera ev nam evitam Ebrili assero ea a manue
Nunc vide, utrumvis, argentum ac Npere,an caissam meditari tuam
Delibera hae, iam ego redeo, lens, 5 tamen ex hoc recte quis inseret,
necessario piscedere debuisse, eusis verius id in actoris filisse posita a bitrio. Fiebat autem hare editio in iure, idest, apud praetorem, It res tus Plauti locus ostendit, & indicae illa Vlpiani in Li.9.eiada de Eded.
verba. Edenda sum omnιa, qua quis apudiud em editurus e ma facta, si reus intra deliberandi tempus a praetore darem statuisset potius cω tendere, ac litigare,quam liticedere, postulabat actor a praetore ludiacium, idest o actionem, & iudicem. xx sitferibunt G H.Sigo.M. a. dea risur. prou. ea F. ct rata. r. de μαῶ ap.ro. Oea ,33. Bri .d lib. r. deformuc s. .i3. rauae sis. i. q am
a de orae Iuae scilicet,quia in ordinarijs iudieiis moris erat, Ut praei res non iudicarent, sed darent iudiis
x. Erid inquit, prator solet iudicare deberi ρ Darent,inquam, praestriapta formula, cundum quam iudia a 3 carent t Uscribus Carac Siro. dib.
cap.7. ad hunc serε modum. Titius isdex esto. Si paret Caium Seium Lucio Sempronio centum dare oportere, eum
63쪽
eum condemnato. Cuius rei vestigias4 multa cernuntur in iure ciuili, t υρ- g. is quoque Instit. wb. mod. recon'. obligat. g. δες itaque Insiit. de actio. g. praeterea Instit. de exceptior traduntur a Theoph. in S. μυ-
de orae Iud. Sed plura apud alios authores, ut apud Cic. qui in Divin. Iaditium dat tim, in itin pareret,eam se,orsua veneris esse, dixiFfe,de in Uerr. 3. dabo iae iudicium, stareret iugera eiusmodi fundi esse plura,quam coissu professas esset, &ibidem,quaerebant, quae in verbar cuperatores daret, respondebat, mreret, aduersus edictu erisse. & in eadem Orat. si iudicium sir eiusmodi. L. Octauius iudex esto, separersen m Capenatem, quo de agitur ex
iure distrilium P.Seruilν esse, neque i, fundus dies Multare metur, &pro Rosci Corn. Eius rei ipsa verba formala testimonia sunt; tauiae est in iudici, directu sperum, plex. Si
paret HS. t ovo. dari oporterem,cebatur aute hoc modo praetor d
as re iudicium,& actionem l viseribu
quin omnes omniu pecunia poma siniis eoru- potesate, qui iudicia dant, di pro Coecin. Etenim,si prator is , qui iudicia dat insiquam petitori pra-stituit, qua actione Etam uti velis. Vnde tam frequenter in edicto pretinas tor ait, Actionem dabo, tutis a. - quod cum est . ait prator. 7. in prim
terponebatur stipulationes iudicio sisti, iudicatu solui,&id genus aliae,
ut scribit Carol. Sigo. LIV. r. de I dic.cap. a T. quae,quoniam fiebant in
de curat urio. ideo pretoriae nuncu-3o patae sunt i l. sipulationu s. inpris. V. de verb. oblig. S. praetoria IV. de
O .. Post haee litigatores sibi inuicEdenuitabat, de eudo, & coparendo cora iudice dato his verbis, In teratium, seu perendinum diem. quae res condictio, siue c6 perendinatio vo ἀ3r Miloni is appellamus Ins.de actio. Uribi Theoph. explicat, or traduis
cap. 3p. de orae iud. Vnde Ascon Paedia. in Verrii Comperendinatio, inquit,ea ab utri . titigatoribus inuicem Hiram denuntiatio inperendinum diem: nam. cum in rem aliis
quam agerent litigatores. se parnase fac mentituerent , poscebant avidiacem,qui dabatur pes tragesimum die, quo dato deinde inter se in perendinadiemit ad indicium venirent denuntiasant. Adueniente die compar bat uterq; coram iudice dato, coraquo proponebat actor suam actio nem,& reus suam responsion quae
res, quoniam fiebat testibus ab utraque
64쪽
que parte adhibitis, ideo dicta suit
3 a litis contestatio, docent Carol.
pleriq; ex νs aνbitrentur lane suis conte tionem fieri cosueui e coram praetore: Vnde Festus lib. 3.Conte rari es. inquit, si uterq.dicit testes est te. Et, quoniam tuc temporis iudex 33 incipiebat causam audire. t LI. C.
ideo traditum est, ab ea iudici ut 34 cipere t capertissimi I 4.C.de Iudic.
I. I. C. de M. contem comnespaenalaes
d. cap. 33.de oraeiud. Post litem a tem contestatam fiebant coram e
dem iudice scripturarum, & instru-3 s mentorum editiones tLI.6.edendam de Edend. testes examinabantur, interponebantur plerumque stipu as lationes iudiciales t L putationum s. iudicialeugis verb. oblig.S. Is iaciales In de diuis p. tandemq; post eausam instruliam pronuntia bat iudex; Quo laeto expirabat eius ossicium, scilicet, quia sente tiae executio no ad eum, sed ad praetore ipsum, qui dederat,pertinebat 3 ' L a Diuo Pia i s. in princi m. de re
Quamobrem dicimus , iudice postea, qua iudicauit functum esse
ossicio suo, & iudicem esse desinere 38 ic iudexposteaquam s/fgde re Iud. SUMMARIUM.x Iudicespriuati,qui. a Iadicia priuata.
s Privata negotia. . Priuata rens Privata cassa. Recuperatores, qui
Iudices speciales,qui. 3 Iudices pedanei et,ct unde Hai n. io. 3 Pedari, Senatores qui. II Iudices dati qui. Ia Iudices delegatiqui. Is Iudises simpsiciter qui. 1 Magi atus disinguuntur a Dd
Is Iu uere, se taleare di erunt.
Micis. x Iusidicit, Magi atus, iud eat isdem II I dieit, qui formulam praescribis. xy Iuristam ct iudicium di erunt. ao In ius care. O vocarem iudicium di erant. ar In iure a Mesalivdis iudicio.
Aliter in ordinariis iudicijs magistra. tus a iudicibus distinguantur. Quaestio quarta. Ine intelligimus in ordin rijs iudicijs alios fuissem
pistratus, alios iudices m sistratus enim non erant
iudices,quia non solebant iudicare. sed dabant i adices, qui, quonia non erant magistratus . ideo dicebantura iudices priuati, s viscribum Dor. adiis. V. de Iudicistris. Ant. Gou.
65쪽
rum agi, non apud censorem de mori bus: & Sueto. in Claud. cap. Iq. Naor νι, quι apud priuatos iudices plus petenda formula excidissent, restituisa actiones. Ipsaq;iudicia priuata tCic. lib. 2.Ad Heren. amiariones inimreplerunque versamur: ibi enim, o exceptiones petun ur, or certo quodammari agendi parsas datur i ct
omnis canceptio priuatorum iudiciorum consiluitur,de lib. I.de Orat. malitare in uero, harere in iure, ac praesorum stribunatibus, lassicia ρν Wata , magnarum rerum obire . de in Topici priuata enim lassicia mari marum quidem rerum.in iurisconsul rorum mihi videatur esse prudentia,& Geli. d. lib. I cap. I. ust primum tempore a prataribus sectus in iudie
sum, ut iudicia, qua appellantur pria sata susciperemi Dicebantur. δe pri 3 uata negotia i cinya sis I de 4 de die. 8κ res priuatae t Ouid. lib. a. de Trist. eleg. I. Res με ue priu- fratri sine ex
Drq rea usa spariquos victori. s D causae priuatae t Cic. lib. . Epist.
es vi exae si quis aliquid 3I. g. iud
cat MI .cta pleriq; putauerul,quia licet pedarii dicerentur senatores, qui pedibus ibant in sententiam,s mi videre es apud Gefflib. 3. cv. tr.
etiam pedarij dicebantur iudices a magistratu dati, sed pedanei , ut in
f eciescribunt Alcia. d.lib. I. Parer cap. I.Claud. ntistac lib. 1. de o iussicap. 2.nu. II. Longos. in L Imperium xxv. 32. . de ori . quia non utebantur tribunali,nec sella curuli, quae propria magistratuum erat, sed priu
66쪽
priuatim sedentes, ae pede terram
p. I a. Vnde Cic.de claris Oratoribus, In comitium veniant, inquit, ad saniem iudicem dicam. Diceis Ir bantur itidem iudices dati . t L imaeo datus .6 fis Iudis. La Diuo Pis1 y princist de re Isdie.ctseris,M
o raco let in I. lib. quam Papia Ser 3 stequentissime iudices simpliciter fui in Io a. ait. F. de dia. o scriboni
Vere enim iusdicit magistratus. qui iudici dato sormulam praescribit, quia eo modo dicit, & praeseribit ius, quod eum statuere oportet .i8 t vi explDaι Po Nou.de leg.Rom
At vero iudex non dicit. sed dicati alec dicitur a tute dicudo, tau mori putauit Iod relas s in cap. fiamra 9. iudex de verb. rim sed a iure dicando, qaia ius dictum a praetore dicat, idest assignat partibus. Qua
67쪽
mobrem aliud est iurisdictio. aliud is iudieium, t ut ibunt Dor. ad ἀ
M aliud in iure aliud in iudicio, et in
scribui Duari reap.de Iudicius dotis Horo.ls.7. obfc. s.ct adtrin. tin Inside actio. En a. Vnde Cic. lib. I. de orat. Si quis, inquit, hune hodie Otsatues esse oratore, qui tantummodo in iure, ast in iuriss possis , aut uuaepopulum, aut in senatu rapi λloqui, &ad Heren.lib. r. Hac parta conmtutionis Graci in ivdissonos in iure plerunque υιimur. IOUM MARIUM. .
a IMistactionem mandans vires seoommistit, iudicem dans iniungri munus laedicandi. . v
3 Is cui mandata es iuri mo is ia
o Is cui mandusa es iuri umo, habes iurisdictionem ab homine adex v νδ datas habest notionem a lege , o quomodo id procedat num. s. Appellatia nansit ab eo, exi mandata es iuri ictio ad mandarem ,sedad seperiorem. a iudice vendato ad dotem appellatur,o cur num. D. Iurifrictio mandata stritur mortem, ratus,vet aduetu successoris, iudieis ven dari, nonseisituri, Iurisdictionem habet is,etii fuit ma data, Iudex ven datas flammii
mo aro Imperiis habet is, eui modata essiu iactis,non etiam iudex risus. r r Sententiam exequi potest is,cui manis . data est iurisdictio Un etiam iudex
ra Iurifrictionem mandare potest etiam is, qui novi habet imerium, indicem
33 IMisiactionem mEdare non potestis, . cui mandata fuit, Iuduens ver. d refot . . a Iudex dari potest ab eo, eui manda- : et ta est iurisdictio, non etiam a iudice
rs Iurisiactio mandatur volenti tantu. . Iudex vero datur; etiam inuisus. δε Iura scri a mandari parea etiam mu subduo. Iudex vero dari ni Md rus nemo potest. ar Mrisdictio mandari pote etiam ri, vel maiori. Iudex vera dari non et ' pare nisi inferior. . . 1ar Iari lictio mandari potes eii benqui est extra territorrum,non etia dars Iarix, ct Cur num. Ist. l a o ori imo non potest mandari. 'i exerceatur extra territarisi, Iudex ' ver. dari potest,ut extra terrisoria
ar rara ictio mandarar etiam sine sc-- eptu a, Iudex ver. Arare scriptis nos
Quae fuerint in ordinarijs iudieijs inteleum,cui iurisdictio mandabatur,& . iudicem datum differentiae. Quaestio Quinta . . r
X his Deile est intelligereῖ quid sit in ordinarijs iudia
cijs inter mandare iurisdiaeti nem,de dare, seu dei gare iudicem discriminis: disserum, enim. Primu in eo, quia,qui madat iuri iactionem,committit vices suas in i , re dicundo L prator. de emetur ιμο ια f. de Iar. . Od Hiamus
68쪽
De mano urissi. Cap. r. Quaest. s.
musis P. ...a.de transeri in manis
datarium ossicium suum, idest. ossicium iurisdicundi L/.f. damus Τde Oea. ruto. Quamobrem apud eufient, quae diximus apud praetorem fieri consueuisse: nam reus ad eum in ius vocabitur, coram eo fient i terrogationes,& editiones, dabit is iudices litigatoribus, iudicibusque datis larmulam pra scribet, coram eo praetoriae stipulationes interponentur. demum is exemplo magistratus iudicis a se dati sententiam
1 exequetur , t ut eluanter evi canaeum Earib. I. Vari quas. D. as. Orauarae pro Quis .f. ast. At vero, qui dat iudicem non committit vi ces suas. quia praetoris, alteriusve iusdicentis partes non consistunt in iudicando, ut diximus in quest. 3.
sed iniungit necessitate cognosce di, & ex sermula praescripta iudi
Secsida differentia: na is,cui mandata est iurisdictio proprium nihil habet,sed eius, qui mandauit iurindictione utitur LI. S. qui mandaram
de .eius. Quamobrem nec pro prio nomine ius dicit, sed nomine tantum mandantis L Ur si praetor. I. de egetas, quippe, cuius partibus,
cr ms iarius iacemus in pop. q. . .. .a. At iudex datus propriam notionem habet, ut ost de si
eodem p apiar R. .num. racilicet.
quia non iudicat vice pi toris, nec ungitur eius partibus, quae, uti diximus, non consistunt in iudicam
do , sed iudicat iure suo, & proprio
quando se. de osse .ct leg.in lib. quast. Pap. Cuius diuersitatis ratio Pendet a Tertia differetia: na is, cui mad ta est iurisdictio,potestate habet ab homine, non a lege: inscribis --zPDuran L BarbarausI .n.aσO.fde of prato. nec enim ira ei dat iuriscuctionem, sed mandatam conis firmat Lo quia .ss de Iuri . Quamobrem dicitur eam habere alieno idest mandantis beneficio t. more Grad. At iudex datus notione ha- et a lege, quae iudicia modo transtulit ad Sena um . modo ad equites. modo ad utrunque ordinem. vii dicemus in 7 .eV.quaest. .n m. r.
Itaque talem iudieadi potestate habent senatores. & equites a lege noo ab homine. t Da missi Plaut. in ἀ
contrariu . quod iudicare nequeat. nisi a praetore vel alio magistrata dentur Se iudicare iubeaturipo.λde Iudis. Harmen. lib. r. tieris Epit. 'uia respondeo iussum illum non tribuere notionem, sed implore conditionem, sub qua fuit illis a lege data, ut dicimus de manistratibus municipat ibus, quibus data suit Iege Iulia, & Titia tutoris datio Ly.
side tui. or cura.sed expectato iussu
praesidii S. sed hoc iure, Insetae intil.
tui. non enim iussus tribuit eis dationem . cum magistratus eam in altu transferre nequeant L nec manis dante x ff. de ruri se Cur.sed lex, uti ostendemus in Lev.quas. I. Imm. 3.s ct ia. t Da Camisi. Plaut. in ae rub.tibro r. cap. νε minero a. Hinc s quitur.
Quarta differ&iamam ab eo. cui madata est iurisdictio, nsi appellaturis,qui mandauit,sed superior, is scilicet, qui ab eo, qui mandauit, appellaretur, D. S. r. Equincta quo
69쪽
De mandIuti N. Cap. I. Quaest. S. I
ius enim dicit, sed vice mandantis Lo si prator I .fLde of . eius, ct nos
dicemus in s. ωρ quam . numera a.
At iudex datus non iurisdictionem habet, sed notionem , idest cognoscendi, di iudicandi facultatem Lais prator s. in princi ff. de Iudiri se nos
Septimo differunt, quia is, GImadata est iurisdictio, habet Miam imperium quod iurisdictioni colla ret, idest modicam coercitionem,sne qua nulla est iurisdictio cr. S. τί l. vis. S. vis. F. de of c. eisi, O
ro II. At iudex datus, ut non iurisdictionem , ita nec ei cohaerens imperium habet , ut dicemus in eo
dem s. cap. quasione a. numero In
Octava differentiar nam is, 'cui mandata est iurisdictio, sententiam
exequi potest. vii dicemus in xcv.' ast. I . numero R. contra vero iudex datus non potest ι cum executio pertineat ad eum , qui dedit L a Diuo Pio ιs. in princ. T..dere Iud or iacemus in eodem L cap. 'am XI I . numero p. t Ita vicia. dict. M.
a. Parad. cap. s. numera a. Purp. in
ret. in dict. Rub. ff. de si . eius. nam , cum executio sententiae sit mixti imperi j L iubere caueri .ff. de Iurisae L ea. qua a ffiam
nicip. or dicemus in L cap. f stione. I . numero r. idque sit penes eum ,
cui mandata est iurisdictio , non etiam penes iudicem datum , uti supra dict.m es, consequens est. ut ab illo, non etiam ab hoc fieri possit. Nono differunt, quia potestas mandandae iurisdictionis, neque est imperij, neque iurisdictionis. sed
cuiusdam facultatis more competentia ob iurisdictionis proprieta-tε more sinis Iuri . nain magistratus, qui inrisdictionem mandat, hoc ipso, quod mandat, non potest diei aut imperium . aut iuris. dictionem exercere . quia nec imperat, nec ius dicit ei, cui mandati sed cum eo contrahit exemplo alia. rum eausarum L ct quia α T de Imri . se lilias dicemus in quinto cap. quast. . numero φ . At iudicis dandi licentia iurisdictionis est . non quidem simplicis, ut . ut alij censuerint sed eius, quae inest mixto imperio L Imperium I. T de Iris is o nos demonstrabimus in s.cap.
quass. a. numero to. in cap. t. quaest. t numero σ. nam iudices dantur
propter vim imperij L eum prator I a. f. 'Item hi ff. de Iudie. & m gistratus, cum dat, imperat, hoc est iudicare iubet L eum qxi /3. Ede Iurisaeor dicemur in 7 ap. quam
Iinum. a o. Hi ne sequitur. Decima differentia: nam iuris. dictionem mandare potest, quicunque eam habet iure suo. d. l. more . de Iurisae licet non habeat imperium, τε dicemus in s. cap. quast. I.
70쪽
numero 7. Iudicem vero dare, nisi , qui habet imperium, nemo potest , ins diιemus iis d. cap. s. quast. Ia 2. numero . t Ita Camisi. Plaut. in Ha. rab. n. de eo eius, θι. l. v. I . numero s. Quamobrem maia
gistratus municipales iurisdictione
mandare poterant, ut dicemas in eo. dem s. 98. quas. I. numero 7. Iudicem vero dare non poterant, ut d
cemus in eodem s. cap. quass. a. --
mero . Quia, licet haberent iuri L dictionem iure suo, non tamen poterant facere ea , quae sunt magis imper ij, quam iuri id ictionis l. ea. qua a o. ff. ad Nunicit. Hinc etiam consequitur. Vndecima differentia: nam is, cui mandata est iurisdictio, eam alteri demandare non potest l. vis. in prisc. aede o c. eius, ct aeremus in
habeat iurisdictionem, & impertu , quod ei cohaeret l. r. f. vis. aede . eius, non tamen propriam iurisdictionem habet d. ιs qui datamsside o c. eius. Hinc similiter sue- cedit. Duodecima differentia; nam iu
dicem, quem uti diximus is, cui mandata est iurisdictio dare potest,
iudex dare non potest l. a iudice X.C. x 4 de Iudie. ' Ita Alcia. d. lib. 2. Parari
His Q. eius numero o. ct ibi Camist.
mus, siue, ut alij malunt, simplicis iurisdictionis, inde sequitur posse quidem ab eo,cui mandata est iurisdictio fieri, non tamen a iudice dato , quia, non ut ille . ita & hie,aut mixtum imperium habet, aut sim
plicem iurisdictionem , Hi sepro
Decimo tertio disserunt, quia mandare uirisdietionem, vel non madare est in arbitrici magistratus, solet ε. g. sicut is de σφνω. ct legis
Iudice vero dare cogitur magistratus in ordinat ijs iudici js l. 2. C. de
ct l .in lib. DPap. Decimo quarto disserunt, quia i Udictio euilibet mandari potest arbitrio magistratus , excepto scilicet proconsule , qui eam legata mandare debet Lobseruare . I. ulcssirio c. proc. or leg. ct dacemos in
es 3. O cap. 7. quast. I. - cra Τατ' . a. Iudex vero dari , nisi ex num