Institutiones theologicae auctore fr. Leop. Br. Liebermann ss. theolog. doct. et prof. dioecesis Argentinensis vicario generali. Tomus 1. 5.

2쪽

RELIGIONIS CATHOLICE

PARS SECUNDA

De Regula fidei, seu de mediis, quibas Chrisitis

Religionem suam poliau in sua Ecclesia serDari.

unum iam dubium superesse potest, non tan

tum factam fuisse a Christo Revelationem; sed etiam institutam Ecclesiam, in qua tanquam in arce inexpugnabili Religionem suam deponere voluit, et ab omnibus humanarum opinionum com-apentis tutari. Hanc suam Ecelesiam supra solidissimam Petram sundavit; huic se perpetuo assuturum promisit; hujus adeo formam, et constitutionem ipse determinavit; ut nemini in posterum dissielle esset, inter diversas Christianorum societates, eam, quae ab ipso originem habet, Eoclesiam agnoscere. Nemo ergo hane Christi Ecclesiam quaerens-diu in dubio haerere potest, cum omnes illi characteres,

3쪽

quos Christus Ecclesiae suae inesse voluit, in Callio. licorum Societate tam singulari et eminenti claritate conspicui sint, ut impossibile sit in ea non agnoscere illam Ecclesiam, quam Proplietae viderunt in

vertice montium positam, et elevatam super omnes colles; quae tanquam columna et firmamentum veritatis una semper manet et inccli rupta, perpetuo

invigilaus traditae sibi fidei, et bonum depositum

servans ita verbo veri latis, in virtute Dei, per arma justitiae a dextris et a sinistris. Operae pretium est nunc intelligere, quibus mediis haec Ecclesia a Fundatore suo instructa suerit, ut Magistra veritatis esse possit omnibus gentibus, et veram Religionem integram, sartamque servare usque ad consummationem saeculk Qui Revelationi se subjicit, scire debet, cui se credat, et quaenam si ut illa, quae credi ab hominibus, ct

servari voluit Christus: se a requiruntur criteria certa

et insultibilia, quibus ea, quae tanquam divina credenda et servanda sunt, ab omnibus aliis aut salsis, aut dubiis, aut certe humanis tantum doctrinis secerni possint. Parum nobis prodesset scire, quod facta suerit aliquando Revelatio; nisi regulam qui o- siue buberemus, quae nos in credendo insallibiliter

dirigat, et ab omni errore securos reddat. Igitur necessarium esse duximus, antequam

Ecclesiae Catholicae doctrinam particulatim evolva. mus , principia illa inquirere, ex quibus dogmata deduci et probari debent; vel examinare, quaenam media aut criteria haec Ecclesia habeat, ex quibus

certo et insallibiliter disjudicari possit, liuid ad

4쪽

veram Catholicam fidem pertinent, quid riori. II tecmiteria regulam fidei essiciunt; qtiam claris s. Ve nius in insigni opii scolo, quod Regula mei inseribitur, paucis verbis ita exprimit: Illud omne et solum est de fide Catholica, quod est rei elatum in Merbo Dei, et ProyOsitum Omnibus ab Ecclesia Catholica me di.

Dina credendum.

In duas partes resolvitur haec regula. Prima complectitur verbum Dei, in quo tota Revelatiolanquam in suo fonte c8nlinetur; Socunda auctoritatem Ecclesiae, quae Revelationem ex verbo Dei eruit, et hominibus credendam Proponit . . . . M Duo ergo debent conjunctim adesse, ut ait

Veronius P. I. 3. II.), quo doctrina aliqua

sit fidei Callioliere. Primum, ut sit revelata a Deo per Prophetas et Apostolos si Seu auctores Cano nicos; omnis enim Revelatio postmodum sucta

nil fidem Catholicam non pertinet. Secundum , it sit proposita ab Ecclesia. Si ratrum qiae adsit alleui doctrinae; illa fide divi nn Calli. est credenda; si alterum desit, seu revelatio, seu propositio Eccl. tion est fide divina Calli. credenda. Sed secundum nil esse non potest, quin primum reperiatur; quia eum Christus Eccl. promiserit assis lentiam Spiritus

Sancti, qui doceat eam , ducatque in omnem veritatem ; haec nunquam , stante Dei promissione, quae semper obtinet, docet aliquid Esse re vetulum, quod revelatum non sit. Potest tamen aliquid esse revelatum a Deo, etiam in verbo, obscure scilicet, .

quod nondum sit proPosilum ab Ecclesia: quia re

5쪽

velatum quidem est in verbo divino, sed quod interprete egeat, et necdum Ecclesia sensum verbi Dei seu scripti, seu traditi, aperuerit, sicque nondum definierit; et proinde nondum proposuerit, hoe vel illud esse fide credendum. M . . . Iam facile quisque intelliget, nos, cum Ecclesiae auctoritatem adstruimus, de verbi divini aueto, ritate nihil detrahere. Ecclesia nova dogmata non cudit, nihil ex suo profert, sed quae in verbo Dei revelato continentur, docet, eaque tanquam fidelis fidei custos, et magistra credenda proponit. Ergo inconcussa manent, quae jam cap. IlI. Prolegomenoriim 3. IV. dicta sunt; ultimum omnis revelatae Theologiae principium esse Dei revelantis auctoritatem. Ecclesia verbum divinum habet, ex verbo divino dogmata sua eruit; et nos, cum Ecclesiam audimus, certi sumus fios verbo divino credere , eamque tenere doctrinam, quam Christus revelavit, quam Apostoli nobis aut scriptam, aut ore traditam

reliquerunt.

Hanc Demonstrationis Catholicae partem possemus iterram commode in duo capita partiri, ac primum de verbo Dei agere, tum de Ecclesiae docentis auctoritale. Verum, cum de verbo Dei

tractantibus maxima se se offerat rerum copia;

liceat nobis a strictae divisionis regulis aliquo modo discedere, et sacta statim in verbum Dei scriptum, et traditum distinctione, tractare I. da S. Scriptura, seu verbo Dei scripto; II.' de Tenditione, seu verbo Dei tradito; III.' de controversiarum Iudice, seu de Ecclesiae in tradenda vera Christi doctrina

6쪽

cemus de rationis usu, in fidei quaestionibus. Nam et huic jura sua adimere animus non est. ---mmmmmmmm

De sacra Scriρlum

OBSERVANDA

I. erbum Dei revelatum, cui tota fides nostra innititur, est illa ipsa coelestis doctrina, quae per legatos, et internuntios a Deo ad nos delata est. Duplex distinguitur; verbum scriptum et non scriptum, seu traditum; prout nempe viri sancti, et legati Dei, quae a Deo aeceperunt, litteris consignarunt, aut ore tradiderunt. Utrumque Ecclesiae custodiae commissum est, et in ea tanquam in suo proprio domicilio collocatum. II. Scriptura sacra est complexus librorum veteris et novi Testamenti; seu verbum Dei ab auctoribus hagiographis assiante .piritu S. scriptum. Di citur, scr*tum, ut distinguatur a verbo Dei tradito: dicitur, scriptum amante Spiritu S.; et sic discrepat ab Ecclesiae definitionibus, quae virigente qui dem Spiritu S. eduntur, non vero ex Dei inspiru

7쪽

tione. Additur: ab auctoribus ha πωρhis, seu canonicis; ut ostendatur fidei regulam non esse ea omnia, quae ianotescere nobis possunt ex revel tionibus saetis post tempora Apostolorum; item ad verbum Dei scriptum non pertinere, quae sancti viri, et antiquissimi Patres tanquam ab Apostolis nocepta litteris consignarunt Rusmodi scripta inter libros canonicos non numerantur; sed Traditioni comprobandas plurimum inserviunt. De Iibrorum V. et N. T. authentia, integritate, et summa ad faciendam fidem auctoritate , actum est in Demonstratione Christiana: nunc necesse est, ut disseramus' t.' de Scripturae sacrae inspiratione ; a.' de sacrarum Scripturarum canone; 3. 'de multiplici Scripturae sensu; de Scripturae

sacrae versIonibus.

ARTICULUS I.

De Sori turarum inminutions

OBSERVAND A

I. Agitur in hac quaestione de praecipuo Revelationis sonte, ngitur de divina Scripturarum auctori tule, quam hodie non ii tantum luseste aggre

8쪽

diuntur, qui alieni sunt a Christiano nomine; sed inter eos etiam quamplurimi, qui se Christianos et Evangelicos vocant: et Scripturam semper in ore, et in manibus habent. Quo gravior autem haec quaestio est, eo diligentius curandum, ut Theologiae Candidati rem, de qua agitur, rite intelligant,

neque confundant ea, quae accuratius discernenda sunt. Potest enim sensus quaestionis diversimode sumi. I ' Quaeri potest, an Scriptura argumentum divinum contineat. 2' An ipsa Scriptura auctoritatem divinam habeat, in rebus ad Religionem pertinentibus. 3.' An Scriptura integra originem divinam habeat, ita ut vocari possit, et revera sit verbum Dei.

Quod primum attinet, nihil hic nobis adjiciendum est ad ea, quae in Demonstratione Christiana diffusius exposita sunt. Argumentum librorum tum V. tum N. T. est ipsa supernaturalis Dei pro hominum salute oeconomia. Ex illis hujus universi, et imprimis generis humani ortum discimus, et inductam per peccatum primaevae felicitatis ruinam , et Religionem a Deo hominibus datam, et varia mundi fata: tum factas Patriarchis promissiones ; et legem Mosaicam speciali Dei providentia per plura saecula Una cum populo, cui Cori credita erat, conservatam; et praedictiones melioris Religionis; denique absolutionem, et persectionem operis per legem Christi, et Apostolorum praedicationem. Sed haec omnia a Deo esse Prosecta; ipsum Auctorem esse lum Patriarchalis, tum Mosaicae, tum christianae Religionis jam probavimus.

9쪽

Constat ergo argumentum librorum V. et N. T. esse divinum.

II. Secunda quaestio divinam Scripturae originem proprius quidem altingit: sed eam nondum proprie exprimit. Nam divina illa auctoritas, quae in hac hypothesi Seripturis in rebus ad Religionem pertinentibus attribuitur, ex ipso divino charactere se-.quitur, quo Moyses et Prophetae in veteri, Apostoli in nova lege insigniti fuerunt. Ea, quae Apostoli et Evangelistae scriptis consignarunt, utique aliena non erant ab ea, quam publice annuntia- . bant, doctrina. Ex quo sequitur, divinam, quae ipsis docentibus competebat, auctoritatem , etiam scribentibus non defuisse. III. Haec tamin non sinciunt, neque sussicere possunt illis, qui Scripturarum divinam auctoritatem non ex Religionis quae in iis continetur divinitate, neque ex divino eorum, qui illas ediderunt, aut approbarunt, charactere repetunt, sed ex ipsa earum divina origine, et inspiratione, qua proprie verbum Dei essiciuntur. Quod ut recte intelligatur, adnotandum est; triplicem distingui modum, quo Spiritus S. dici possit scriptori sacro adfuisse. Primus Reuelatio dicitur, quae in strictiori sensu sumpta , est iguotae prius veritatis saeta divinitus manifestatio : improprie tamen et latiore ' significatu adhibetur, quando Deus suggerit homini veritatem iam cognitam. Secundus proprie vocatur inmiscuis, et consistit, tum in motione voluntatis, seu incitutione interna, qua Deus aliquem essicaciter movet

ad scribendum, veritatique firmiter adhaerendum;

10쪽

llim in mentis illustratione, qua Deus scriptori ea suggerit, quae vult, ut ab eo scribantur. Tertius demum est assistentia aliqua, aut specialis directio, qua loquens, aut scribens ex proprio delectu, ita tamen a Deo dirigitur, ut in errorem labi non sinatur. Revelante Deo Isaias cap. XIV. praedixit, cyrum ducentos post annos captivitatem Babylonieam soluturum. Inspirante Deo exarata est omnis Scriptura. Assistente, aut dirigente Deo Concilia cecimenica suas definitioues conscribunt. Vocum istarum significationem non satis figentes quidam in Belgio Theologi negarunt, inspirationem ad omnia et singula Scripturae loca esse necessariam, pulantes in muliis sussicere specialem Spiritus S. assistentiam: inspirationis scilicet nomine illud intelligebant, quod nos revelationem dicimus; per assistentiam autem, quod nos inspirationis nomine designamus. Examinabimus I.' an Scriptura origine divina sit, seu an sit proprio sensu verbum Dei; a.' qua

rationi ipsi divina haec origo competat si).f. I.

De Scripturin Sacroe divina Origine. I. Ut diuina diei possit Seriplurarum origo,

non sussicit, ut Deus remole tantum et mediate ad earum existentiam concurrat; puta, cum Ructores

in iis quae ad Religionem pertinent, vel per se vel