Vberior enarratio eorum quae a Ioanne de Sacro Bosco proponuntur, ita vt adiecta difficilioribus locis commentarij vicem supplere possit

232쪽

Carolus Quintus inui istisiimus heros, &Q sar semper Augustus Hispaniarum Rex, anno domini millesimo quingentesimo primo, die et . Februarin Gandaui nascitur:cuius'o tum per stellam si quis notare voluisset, primo ad gradum Solis resipiciendum fui stet, qui est decimus quintus Piscium cum eo gradu, si ta bulam praecedentem consulas,nulla stella insignior Acronyche aulaeosmice surgit aut o cultaturi oritur tamen heliace urna Aquarij, eius oppositum Cosmice occumbit Virginis scilicet: horum utrumque certum tempus dumonstrare potuisset. Idem Carolus Quintus Romanorum &P s Germa

233쪽

modo ut natiuitatem, ortu & occasu alicuius insignioris stellae describas: quaere pro

Uectionis tempore 28 Iunij, gradum Solis, quem ex tabula praecedente 13 Cancri col-Jages, quo habito, considera anne cum hoc gradu insigniores stellae in tabula aut Oriantur aut occidant, R dextrum humerum Crionis eleuari Cosmice cernis, cum Op posito autem huius gradus 13 Capricorni nihil descendit: Sole ad occiduum cardine cum 11. gradu delato & Acronyche occumbente: a parte Orientali inocte ingruente Pegasium Scaput Andromsiae Acronyche oriri cernis. Si vero per alium ortum his omissis ins itue re des riptionem placuerit: videbis ante Sole mane in ipsa aurora,Gem1norum capita emergere heliace: Asinos vero &praesepe, in ipsius Cancri sidere, vesperi ad Solis occasium, obnubilari heliace.Simili via in omnibus exemplis oblatis,procedenduerit, haec de ortu poetico. Deoilla onomiso.

OV uid ortus & occasus Poeticus si id

monstrauimus,eo rerum gestarum vel gerenda-

234쪽

IN SPHAERΑΜ. 2Is gerenderum tempora crasso & vulgari modo notantur, ut ex Plini j naturalis historiae libro XVJ II capite x XVII exemplis demostrari poΩset.Locus iam exigit,ut de ortu S occasu astronomico agamus, ab eo enim earum rerumpendet ratio,quae vulgo fabulosς, incredibiles, & monstro similes iudicantu Temporis mutatio subtilior,&accurata cursus stellarum ratior hinc colligimus ut ille crinitus Iopas

pud Virgilium canit,

Omd totum Oceanumproperensetingere Soles

berni, Pelquae tardis mora noctibus obiete Et cur circa Orionis exortum Iulii mense logissima dies totius anni, &nox breuissima Solstitium conficiat. Plinius hoc Solstitium in Iulio fieri existimat, nostro aeuo 12 Iund propter aequinoctiorum anticipationem contingit: hu nc locum Plinii, quidam argute fatis deprauatum existimat,&pro Iulii Iuni j lege du. huius insignis mutatiois causam, nobis Astronomici ori'&occasias varietas adducit, Utis regionum atq; latitudinu diuersitate ac sublimitatis verticis differetia, etia diuersas dierulogitudines habeamus.Naque redie in exortu suo consurgunt sidera, longiore tractu tenet

235쪽

316 ANNO ΤATIONES lucem, quae vero Oblique ociore transeunt

spacio. ob igitur maior signorii rectitudo,

eo dies longiores: quo maior obliquitas, eo breuiores. AleXandriae propter mediocrem rectorum siderum testiualium ortum, dies longissima XD11 horarum est, in Italia Is, in Britan nia propter maiorem rectitudine X VI hin insitata Thule propter maximam obliquita te Solstitiales dies continui.Omnis autem hec ratio dependet ab aequatore, qui tempUS me titur,&primi motus quasi semita 3e character est. Cum enim astrorum periti intelligerent diuersimode Zodiaci portiones, omnes deni

questellas oriri S Occumbere:aequinoctialem autem attolli, deprimique aequaliter, cogita runt inaequales ascensiones partium Iodiaci, constantibus & aequalibus aequatoris ascen-

1 ombus demetiri, unde etiam ascensionis S de censionis dera nitio ortum habet. Ascensio enim dati cuiuslibet signi, vel arcus eclipticae nam non solam sJgnorum integrorum, ac dodecateir Oriorum, sed partium eorum ,ut decadum & graduum etiam ascensionem in ouilinius est arcus, ipsius Aequatoris circuli,

qui cum dato signo vel arcu supra horizonte eleuatu Simili modo occasius signi est, arcus ipsius equatoris, cu Oblato signo vel arcu ipsilis ecliptici infra horrigontem depressus. Hoc

236쪽

exemplo clarius euadet: quaero, quae sit ascen si O ,' in sphaera recta: ex tabuli S reetarum a scensionum,aut ex bene constructo globo,respondetur arcum aequatoris, qui cum ipsius

Arietis do decadem orio, aut partibus primis e lipticae so peroratur, et 7 graduum & m 3 q. qui arcus correspondens eclipticae, eius ascensio dicitur dem de descensione iudicandum. At vero haec ascen sio S descensio tam in sphaera recta quam oliqua duplex est. Recta& tortusa.Recta Spter signa recte asstendentia

dicitur, quando maior arcus ae litatoris, quam eclipticae ascendit, & partes eclipticae in pero riendo plus temporis consum ut, quam partes equatoris.Sic in rectae sphaerae imagine, in qUa quadrantes zodiaci &sequatoris Uno eodem que temporis interuallo oriuntur, quadran tium autem partes inaequaliter, quatuor haec

signa Π recte oriri dicuntur: quod 3 et gradus,& I 2 minuta aequa iseris,ut extabulis rectarum ascensionum intelligimus, cum 3 o gradibus Zodiaci peroriantur. Oriuntur enim so gradus aequatoris duarum horarum spatio: At geminorum sidus triginta gradi bus constans duabus horis, octo minuta prima, o secuda addit, ut facile pateat illud plus xe poris in pero mendo consumere. Simili modo de reliquis iudicatur. requirit enim

P ue Cancer,

237쪽

Reliqua aute signa dicuntur tortuose aut Oblique oriri, quod pauciores gradus quam 3 ocum ijs de aequatore peroriantur.Sic dum totus Aries peroritur so scilicet gradus godiaci signi & κ de aequatore oriuntur 2 gradus & mili uta. hinc etiam sit, quod minus teporis,hora una minuta prima s I, 36 secuda in peroriendo requirant: Idem iudicium de reliquis erit 6 6t redi. Verum haec propius ad rectitudinem accedunt.. Et e ciendum quo in sphaera recta .s . l. .

Colligimus quatuor quadrantes Zodiaci

& Aequatoris coluris diuersis aequali te poris interuallo peroriri: hoc cum ratio sphaerae demonstret S colurorum situs req uirat,et iam in tabulis rectaram ascensionum cerni

mus: in iis enim so gradibus primis Zodiacido decatem orij ' ου &Π so gradibus aequatoris respondent. Quilibet duo arcus et odiaci. fi .LI . b.

238쪽

LIcet autem hic sitςqualitas quadrantium

aequali temporis interVallo peromen tiu, partium tamen ut iam dem Ostrabimus est in aequalitas:qubenim signa propius ad Solstitiorum puncta accedunt,eo reditiuS Oriuntur: quo longius ab ijs distant, &ad aequinoctia accedunt, eo obliquius. Qua ratione auctor permotus,aequaliter distantia signa aut ab ae quinoctiorum, aut Solstitiorum punctis ae quales ascensiones habere iudicat, atqUe Opposita signa aequalia, quod Lucani testimonio comprobatur: Non obliqua meant, nec Tauro recitor exit ScorMIG.f.M.L δ.b

LVcanus lib.9. Catonis peregrinationem in Africam Leu Lybiam descripturus:

aequinoctialem versus ex siderum ascensione locum designa ac si diceret, venit in eam A fricae partem quae aequinoctiali vicina est: in qua non sicut in septentrionalibus locis, signa tortuose ascendunt cum lata obliquitatis varietate, sed opposita aequalia ascensionum. tempora habent.hi igitur versiis, qui aliquomodo ipsum Poetam medium Orbem notare designant,ab ipso Lucano ijs quae auctor citauit praetermittuntur.

239쪽

Hic quoque nil obstat Phabo, cum cardinesvnimo Stat librata dies, truncum vix protegit arbor, Tam breuis in mediis radijs compeliitur bra. Deprensium est hunc esse locum, quo circuitu alti Solstitν messiiumsignorum percutit orbem. Non obliqua meant, nec Tauro rectior exit Scorpi aut Aries donat sya tempora Librae, Aut Astraea iubet lentos descendere Pses, Par Geminis Chyron, et id quod Carcinus ardens, Humidus cia γοκερως, nec plag Leo tollitur Urna. At tibi quaecunque est Lybicogens igne dire t a In Notium umbra cadit, quae nobis exit in arcIum

Et ignis Cynosurasubit, tu siccaprofundo

Mergiplaustra putas: nullamque in vertice summo Sidus habes immune maris: proculaxis νterque est, Et fugasignorum medio rapit omnia coelo. Et est notandum. fgi. a. a. ε

ο Biectionem Auctoris ridebis licet:

quod enim maior pars ipsiuS aequatoris quam Zodiaci cum signo Geminorum oriatur, verum est, cum aut minor pars aequatoris cum '. 'rs quam graduum oriatur, fit ut id quod in altero desideretur, ab altero in quo supe a lauserem: dum sit, &ita aequalitas fiat compensatione ut aiunt. In

240쪽

IN SPHAERAM. 22 L

In sphaera autem obliqua sive de

SVpra diximus eandem rationem ipsius re ei ς sphaerae&obliquς, quantu ad definitiones ascensionis & descensionis rectorum &obliquorunt,eodem modo in sphqra obliqua recte ea oriuntur, quae plus temporis quam duarum horarum in sito ortu acquirant: Illa autem oblique oriri dicantur , quae ad illud temporis spacium non accedant. verum in eo differunt, quod non quadrantes aequaliter oriantur quadrantibus: sed Zodiaci altera pars, quae est ab initio ipsius V ad Librae principiualterae ipsius aequatoris parti cooriatur, licet inaequaliter partes Zodiaci cum partibus ae quatoris oriantur. Nasigna oblique orientia H. quod de aequatore relinquut, id om ne recte ascendentia suo quadranti addunt. Sunt autem in hoc sphaerae situ sex signa recte orientia, sex quoq; Oblique : illa quae a principio Cancri ad finem es sunt, recte oriuntur. Illa autem quae sunt ab initio dis adfinem G minorum tortuose ascendunt: sic cum m. &es sidera oriuntur in sphaera obliqua pro et uatione 32, 37 gradus aeqUatoris, S 3 minuta,