장음표시 사용
281쪽
Pestate regnum Granatae, I hi si tantalio die Porrugallia, &Tarracone sis: qui traditus rursus in quinq; regna diuiditur, in Galliciam, NaUar-xam, Castiliam, Cathuloniam & Arrogoniam. Hispaniam Gallia,a Gaditano freto si progre
diaris,proxime sequatur, Comata uno nomine appellata. haec Pyrensis iugis ab illa diuelli tur,qui unde dicti Plinius demonstrat. hanc si
ortum spectes term inat Rhenus, a reliquis laeteribus alluit Oceanus. Ptolomarus eam in Aquitaniam,Lugdunessem, Belgicam &Nar boneri sena diuidit.Rhenum accolunt populi hastae&alis Germanie. versus Boream Germa Micu mare existix ad quod Dania hodie Dacia: versiis Austrualpes Germania coercent. hisce Rheno Danubio,Necharo,Albi,Sala, alijsq; irrigui fluminib'insignis: haec cotinet Sueuia, Franconiam, Thuringia, Voltlandia,Vinde liciam, Mora uiam, Pannoniam, BOhemiam cinctam sylva Hercynia Misinam Saxoniam S Rhenum versis V uesphalia, Hassiam, Phrysiam , Hollandiam : vltra Saxoniam habet Holgatiam , Salesiam , Marchiam, Pomera
quitur Germaniam Sarmatia , quam Prussi, Livoni3, Rusi,Masso ut Lituani,Poloni, Vuala. chi incolunt.Preterea Dacia est&Thracia, necnon Graecia contines Epyrum,Achaiam, Ma
282쪽
IN SPHAERAM. 26scedoniam, Moream, ac alias nonnullas re giones . Sinum Adriaticum Dalmate cin
gunt Illyrici & Histra): quicquid ultra est,
Italia est. Haec has prouincias habet, Campaniam , Calabriam , Latium , Apuliam, Thuiciam, Vmbriam , Galliam togatam, Longobardiam, Venetianam, &Anconita nam . Hae sunt praecipuae terrae partes, qua rum ij meminerunt, qui sua monumenta de Geographico studio polleris reliquerunt, , quorum copiosior enarratio ex ipso Polybio, i Strabone , Herodoto , Plinio, Ptolomae Pomponio Mela,Mun Reco, atque alijsneoterius scriptoribus peti potest. Sed iam de Climatibus agendum est, quibus Ptolomaeus
atque veteres habitatum orbem di stinxerunt. Clima aute est sipatium terres, in quo rati ORC principij & finis dies mutantur ad semihorae spatium . haec climata cum terrae applicaren ea ab urbibus praeclaris appellanda censue runt fatiusque iudicarunt,aliquantulum a terminis digredi&a vicinis locis, quam alit Ob- scuris,aut ab ignotis ea notare, Vnde primum clima, quod per Meroen celebrem admodum Aethiopiae urbem sub Aegypto transeat, ab ea nomen habet . Secundum a Syene
Lybie ciuitate nobili vocatumTertium ab Alexandria ciuitate illustri in Aegypto: Quartum
283쪽
se in Pontum exoneratiSeptimum &vltimum alcyphaeis montibus quod illorum verticem secet dictum est.Sed haec ratio climatum Pe Detulia, cum illi qui ita terrarum orbem digesserunt,regi Onc. sub mundi tramite medio atque
284쪽
IN SPHAERA Μ. assatque cardinum verbere sit as,ina patientes habitationis iudicarint .Recentiores intelligentes Sueuiam,Nordiregiam, & alias polo septentrionali vicinas regiones, non contineri hac climatum dissectione,alia quaedam noua adiecerunt, quibus hae regiones continerentur. Hanc rationem climatum, & ad oppositam Australem terrae partem applicant. Nam totus fere terrarum orbis perlustratus est. Haec de
climatibus, iam ad caput quartum progredie
de circulis ct motibus Planetarum . -st II.
OVarto capitulo agit de motibus ipsoru
planetarii, ut ita nos paalatim tanquam manu in rerum coelestium cognitionem induceret: cum enim astrorum periti intelligerent quasdam stellas non infixas esse octauo coe- Io,sed sub ipso Zodiaco errare, &variis motibus contorqueri, in id ingenii vires intenderunt,ut machinis atque orbibus constructis, ea res studiosis ob oculos poneretur, certamq; legem ac motuum rationem hinc perdisceret. Nam hoc monstro simile iudicaretur hos o bes coelestes, non certa lege,sed potius fortuito ac casu disi urrere,& aequali temporis inter
285쪽
uallo, diuersa in coelo absoluere spacia. hinc excentricitas illa de qua auctor agit, nata est, quam tam reliquis planetis, quam Soli attri buit.Solis descriptionem primo loco ut existimandum est)proposuit,quod hic princeps, de R dux reliquorum luminum iudicetur, , aliorum motuum ratio ab hoc dependeat:vel e iam quod eius motus simplicior facilius capi possi*quam reliquorum orbium, ut ita tutius a facilioribus ad difficiliora progrediamur. Sed cum haec res uberiorem eYplicatione exigat, quam Vt a me praesenti compendio explicari debeat,&auctor admodum paucis deplanetarum orbibus agat, studiosiss ad Purba hii Theoricas planetarii remittimus. Is enim compendiose & per sipicue, quae ad orbium
Planetarum rationem spectan proposait. Notandum quo Sol habet unicam circulum.
ATtribuimus Soli plerumque treScircu
los, hanc ob caulam, quod dicere in conueniens sit, ratione convexitatis Sconcauitatis ab ipso mundo deflectere planetas: hoc
enim naturae repugnaret, quae corpora coele
stia contigua fecit, ac ita compaginauit, Vt inanis aut vacui nihil inter illa est et, hoc autem
286쪽
IN SPHAERAM. 267 neces ario seret, si solo excentrico serri So- Iem, aut alium planetam contenderemus. Excentricus igitur qui necessario constituitur nisi concentricitatis illam viam, luce di ficilior est, suscipiamus) duo puncta habet,
quorum alterum terrae vicinum πιριγEo
alterum longius ab eadem distat ἀπογεiola dicitur,quo Sol propius ad punctum imum
peruenerit, eo maiora zodiaci spatia percurrit, quo vero propius ad coeli fas gium perue nerit, eo minora. Solis autem ab occidente in orientem.
Post orbium enumerationem, quorum
extimus conueXitate concentricus est mundi, medius, deferens corporis Solaris &concauitate & convexitate excentricus,in fimus, concauitate concentricus: iam ad Corum motum progeditur, quorum alius
deserentis s lis est , qui 36ue diebus ab
Occasu in ortum peragit cursum suum: alius totius sphaerae, qui cum motu Cetaui Orbis congruit, eo variantur pUncta, remotissimum S proprinquissimum. Ouilib et
287쪽
ANNOTATION Escuilibet autem Ptineta.
A Vctor confuse admodum de orbium
coelestium fabrica & motu agit,ut parua vel exiguam plani orbium coelestium cognitionem ex eius doctrina studiosi perdisicere
queant. Quare cum haec res propter amplitudinena atque excellentiam prolixiorem tractatum requirat, decrevimus haec breuiter simili modo ut auctor leui pede transcurrere. Luna igitur,cuius &auctor post Solis Theoricam meminit,quinque orbes habet.duos deferentes excentricum seu deserentem epici cli: epici clum ipsum:&tandem orbem aliquem ipsius Lunae sphaeram ambientem ac complectentem.hos orbes artifices, ut etiam tribus superioribus ae ct inferioribus η de
quibus hoc tempore non agimus, nullam ali1 ob causam apti carunt,quam ut ita eius motus accircUm uolutiones certa ratione demonstra rent. Ciam enim viderent Lunam & reliquos Planetas i naeq ualiter ferri in ipsis Zodiaco,concluserunt fieri non posse, ut corpus simplex iam tardius, iam celerius contorqueretur: quapropter illi excentricitatem applicandam est ut hoc excentrici ratione fieret.dum itaque excentricia constituissent,& duas sphaeras contiguas addiderunt, qu2partim concentrica
288쪽
mundo,partim excentricae essent, ut ita circulari ac perfecta ratione sphaera una alteri conpagin ala S i ntexta esset. Post illa clim cerneret Luna &in pucto remotissimo, &propinquisiimo iam tardius, iam vero celerius ferri in tetilexrut,& huic deferenti corporis Lunaris aliucirculum paruuepiciclum applicandum esse, quae ratio & reliquorum planetarum es , excepto selo Mercurio,qui sua volubilitate &leuita te multas varietates habet. Hoc circulo iam
descripto, cum S luminaria defectus pati diuersis temporibus atq; hoc in diuersis signorum partibus, non secundum, sed cotra signo .
rum ordinem nodos moueri iudicarunt,& circulum omnem convexitatem Lunae ambientem
289쪽
tem descripserunt. lotus orbium Lunae, quo rum auctor non meminit, hi sunt deserentes augem, mouentur diei naturalis intercapedine II gradib',& i et minuti S. Excentricus Uero Is gradibus, minutis I i. &id secundum signortam seriem:aequans, contra signorum ordinem diei naturalis spatio 2 horis, s minutis una enim eius circumuolutio perficitur 18 anniS. Epici clus seu patruus circulus, profunditati deferentis immersus, mouetur die integro 12 gradibus, ψ minutis:integram enim peri
dum perficit 27 dierum spatio, horarum II,
minuti S I 8, secundorum sq. ROtatur autem
insuperiori parte epici cli contra signorum
ordinem, in inferiori secundum eorundem successionem. Auctor ut compositionem inferiorum o bium 3 motuum eorundem leuiter attingit, ita eorundem passiones simili breuitate per stringit: he enim varia accidentia eorum continere debent, veluti dire niones, regressiones Planetarum, illuminationes, eorundem varias contiandi iones, quae cum ab ipsis omit tantur, nec hoc loco dei)s dicendum esse existimamus, saltem de latione directa ac retrogrado motu Planetarum agit: ad id demonstrandum figuram adiungens, in qua interior
290쪽
circulus excentricus est, paruus autem ille, epici clus, in quo motus maior ac velocior est, in ipsius epici cli centro, residens in de λferente. Planeta itaque si fuerit in superiori parte epici cli, quod secundum successionem voluitur, eum quam si in eius centro sit, id est in deferente Velociorem esse, dubium non est, inde directus dicitum si vero in inferiori moueatu , quo contra signorum ordinem circumagitur, retrogradus: si autem inter retrogradationem & directioncm, stationarius appellatur. De hac planetarum affectione, station, is punctis,&arcu , vide plura in Theo