장음표시 사용
21쪽
consilist,iνAmque verbis dicelant, ea dicam de imitatione, quaestitu maxime nece sariabunt: quaeue autiores omnes, quos legerim, praeteriere. Tost d mostrabo me, ut
rem tantam ex tenebris euocarem, in tenebris ei diu op
ram dedisse. Postremo planum faciam, me nunquam modestiam exuisse. auibus cognitis non dubito, qui alis constet, . rem certam esse , . quae proposui vessema. meque etIam verecundiorem, qua ortasseeputant,
extitisse. Positum sit hoc primum,me idcirco non dicere donum hoc a Deo in mefluxin , quod Uelim perinde caeteris vitς7M ς iv probitate ac huius rei inuentione ante re immo vero nec Deum re- de ipsa inuentione,quae Dei tota est,magnisce me circu ι
'ς' - facultatis desiderio minime, nsi pro Dei - . laudibus celebrandis, demonstrandispersuadendisag
re debeo nani etiam gloria rerum,quae ad Deum tantum referri debent, teterrime tenear. Neque per diuina: E L. huiusmodi dona ad hominis probitatem adiunguntursipe uti, sis: i enim cum vitae turpitudine in terris vis uni . Possumus p v0ς do inquam dona haec, atque una omneis Impuritates Asia
perelotest flagitiose hominum faeditas, ut limus,ssiuinae lucis rado illustrari. Quid legistis scio θ Dcum etiam futurorum prae iction min eoshomines conruisse,qui impietate, atque mala cupiditate diffluebant. Iste certe, cuius uti iritu durita loquuta est,impurus,atq; impiusfuit: sipt m enim aras sibi erigi iussit . nihilominus Deo monente futura inlitiauit. quid dicam de illi,qui treispueros inferuentissimamsi nacim coniecit;quo mibus aureae fila
22쪽
tvsupplic e ad luere noluerunt ' Quid etiam de iun
quiore eius filio ' verunt amen etiam hi ventura prospex rant. Id enim tantum lumen extinctis caeteris intre sicelera, tanquam inter nubes cor abat: cuius rei causam si non desint, qui assignent, ea tamen in diuinae Toluntatis arcanis a nostrarum m ntium imbecistitate seiun D num rabitur . Cum igitur Leo LMe maiora non perpulchre locentur non es quod atit ea qui haben se tanquam caeteris Deo amiciores iactent , atque Iuperbiant ;aut qui non habent, etiam de diuinapotesate id quod non
alent, imminuant. Sed quid per pacem aliud ra
dicere hoc vobis non probari: quam aut de me male sintiare ' de ipso etiam Rege non bene cogitare ' aut Dei poten- eiam mea causa extenuare es Cum enim omnem vestram sententiam in znam negationem conistitis: hac et nossim meam, Regis iudicium, Dei potestatem indigne Dditis. Me igitur negationibus torquetis es qui rem scio certissimam esse, qui Vsam mente manibusque teneo, sicuti mox Tobis Fportune aliquo modo declarabo. A tanti Regis
testimonio des distis' qui periculumscit, qui rim praedi
cauIt, qui ei etiam maximum sonorem habuit. A Dei potestate novom hoc opus, tenue hoc munustulum adimiaris ' A cuius tantum verbo caelum1 lendoreplenum fammantibuystiritibus repletum, tantum ignis, tantum aeris tantum, volvorim, aJuarum, piscium, te arum, anim Dii tersamantium extiterunt. Sed ut como ratis druersa dona ab βψ 'l
o, eoacmque 1Piritu in homines coincrri, attendit eu, sive Oriquam molliter ingrediar ad aperiendam ratIoncm Terita mine co
23쪽
tis. Cum consticitis pratum aliquoddiuersis dictinctis herbarum,forumque coloribus: in oculis vobis sit totus orbis terrarum, in quo aeque varium genus hominum est, ac herba, ac flores in prato. tque ut totum pratisium, unum, eundemque humorem dissundit: unde aeuersag nera herbarum lorumque alimentasumunt: ita tamen, vi quaelibet herba, quillhet flos ovo quodam proprio colore terram pingat suo odore 4lum repleat: sua etiam quadam virtute vigeat: ita homines uno,eodemque diuino stiritu assantur: quilibet tamenpro sua natura, quam ex materia, atque ex stellis trahit, ei acceptum stiritum rei accersit; ad quam ab ipsa natura admonetur . opponit etiam pluuiae exemplum: ea certe cum unius generas sit;ω- paulu,. men in vitem decidens, vinum gignit ; in oleam, oleum adbha s: pomos , poma,insinus Vero non olum rosas, Mid etia. rix - quod simile est verbis, quibus me pungitis. Quare Pamlus duersa donastirituιθiritum tame unum esse docuit.
Verum i orta se magis planum fers, quaesit donorus. - . diversitas, ponetur. Illi igitur qui nos procreauit,cuius societatis beneficio cςlum, terram, maria videmus; duo in primis eonserva' dotium genera adsumanς societatis utilitatem,consim hissi ζ' tionemque nobis tribuit. quorum alterum in aliquos momDς0 i' talium , non in omnesse atque adeo in hunc plus, in sissumo Dotes no minus diuidi facile passus est . alterum in uniuersis ho-ter in sin- minisus ita esse voluit commune,ut no lum quilibet eo-
Ilii hui demstueretur ed nihil inter hoc atque iliaddictributum H,a,''s. interesset . Italue dotes,quς non aequabiliter in singulis viorsum dis dentur disse ,sed in aliquibus tantum, quasi adfaculta
24쪽
Oratio. ratem aliquam notatis, designatisque, artes sunt omnes non modo praeclarissimae sed etiamfrdidiores. Euare non videmus homines ea laude ingenij in singulis artibus florere; ut qui in medicina ingeniopolent, in re rustica etiam, atque in caeteris valeat: quia ita omnes homines, m dici, es agricolae fuissent: sedin multis duos, aut treis m dicos, atque duos, aut treis agricolas vid mus, qui illis omnibus fiunt satis: qui neque curationi humanorum corpore, neque agro colendo praesunt atque in ipsis messicis, i ipsis ue agricolis, ut aliquis inter omnese excutit; aliquis in primis habeatur; aliquis etiam infecundIs,terti,s,atque in ultimis numeretur necesse e i. Ne Iue simul ac munerabatur commoda Deus, quae diximus, alicui, eum continuo medicum, aut agricolam fecit: fediantu emina ingenis quς aut a medicina, aut ab agricolatione essent, largitus
est. Quid etiam 'praemium ijs pollicetur, qui bono publico rem aliquam bene gerunt: quorum studio , diligentia, operasubacta ingenia, tanquam agri nouati, atque iterati efficiunt,cum tertio,vel etiam cum quinto bene ut agatur: ac de pernicie, exitioque eorum acerbe cogitat,qui desidia torpentes vitam quasimortuam viuunt. Quae ut significatione aliqua indicaret, qui a ceruicibus noniris iugum seria vivς ς uile deiecit , qui crudeli dominatu genus humanum morte sua tiberauit; patremfamilia ecit inter simos partiet emtesenta, ut multiplicarentur ; ostendit que patremfami- talentorulias praemistseruos affecisse, quorum opera alia eIIam ta- 'Isi ire
leta accesserunt ad ea quae dederat seruum etiam desidem, : I- ό.
qui talentum unum terrae mandauit, carceri adlud cauu i si-
25쪽
see. Ecquid aliud talenta,ut Audiose a nobisseruis adamgeantur,significant 1 acies irtutesque ingen, in quo magna semper alicuius artis esse debet occupatio, ne quid o ij ad ignauiam relinquatur: ita tamen, ut quidquidvel consiliorum propter acquisitamsapientiam, vel uasionis pro-Iter partam eloquetiam; vel aliud utilitatis propter alias arteis, vel inuentas et perceptas nobis accedit: id totum reip rationibus, humanaeq; comunioni accessi putemus. At dotes,quς esse debent in singulis aequabiles, nullaque difs tu bile ferentes re, ilia duςsiunt inlae quibus urbes constitutoum a. ditus corruerent , humanaquescietas penitus concideret atque ut eas nominemὰ altera iustitia, altera pudor εst, arctissima certe vincula: quibus societates, ciuitatesque ne dissoluantur, ne Hssipentur, connecti confringique debent . Factu inter mi Itos iniquos, atque impudentes unu esse iustum ,pudentemque; aeque ac inter multos non medicos unus medicus: certe medicus in urbe optimum locum inter multos medicinς ignaros habebit: unus iustus pudens inter multos iniquos, atque impudentes non habebit.
Allego- Accepistis scio de Promitheifurto sapientis .mamfabu e y lum: ὀ que inquam, id est de ingenio in ferula occlusio :
abui quod ad uarias arteis natum pro natura hominum homi tuli, tu . Atiat - i cm Promethe um ministram quandapro dentis. uidentiam ueteres theologi dicunt esse dotes diuersas noα,
aequabiles, ingeniumque quod ignispersimile est, hominiabus impartientem: eique, non licuisse perinde iustitiam,pudoremque ex πώ ,sicut ingenia ad omneis arteis mortia bus a ferre: quoniam ad alti mam tantum; comuuemi ;
26쪽
omnibus Iouis prouidentiam , distributionem iustitiae ,
atque pudoris,quae omnibus communia esse debent omame sapientesputant pertinuisse. Quare addunt Iouem cum vidisset homines communibus his carenteis donis eo in imiurias procedere, ut cogeretur tandem relictis urbibusoluas repetere: Mercurium cum iustitia, atque cumpudo- , -- re ad homines demisisse. ui cum minutatim ex patre ius cumquςreret, deberet ne dona haec , ut Prometheus, elam ludore agiri,an ut in omnibus essent ' in omnibus Iouem restonisi hominε,
se: his enim duabus infusis in singulis υidebat Juppiter, ης ψ
m legibus iniurias arcere, is ciuitates temperare, atque aditu charitatipatefacereposse quas, viseruarentur, acerbis a in audaces animaduersione muniuit . e t tu niam omnia suiusmodi ad ipsum Deum reuocaresoleo,d cam non veterum ed christianornm more re a Deosummo Tnum tantum bat quemlibet vestrum, aut quinq aut tria, aut duo talenta accepisse: confiteor enim, confiteor Tos omnes magnitudine ingeni, mihi antecelsere planum tamefeci dona diuinispiritus multa, atque diuersa esst,cum immens' tritus sit mus. Vestraprofectῖ incredibilis ingeniqvirtus, quam a diuinis vos quoque halu stis fecit ;eti in Dot di- omni liberali doctrina, in omni dicendi elegantia floreret e tua multa non enImsapientiam vestram inopem, non tacitam esse zo udr. spiluit. Quibus laudius ingeni, mei imbecillitas caret: id tamen unum eximium habuit,ut ad hanc novam inuentionem natum omneis labores fortiter, libenter umerret, dummodo eius diligentia , atque opera diuinum hoc opus
exi fieret. ferula igitur minime fabulosi Promethei
27쪽
unica ingenijscintilia mihi ad hanc inuentionem apta in xit: quae quidem, meo deinde labore, meo semite adhibito, ad eas sammas amplificata eu, quibus vos etiam i earum authorem incend mini. P unc ilia ratio quam inops quam d bilis sit,setis constat: cum dicitis idcircomos
a re mea a pensium absubsse, quia Dotuissetferi,ali fecis
' sint. quasi vero quotidie noua hominum non innascantur commentae aut meliora nonsant, quς iam fuerant inueni m. multa profecto fiunt, quς natura quasiparat, ars perfin iura pa est. A filua enim ligna nobis prompta siunt: ex quibus ararantur,ab in , arte perii nauem ςdscat. e Multa etiam sunt, quς arspraeparat,
PT b, a natura absoluit ; ut medicina: quae tantum super en
ς py p tia mouet natura ei est. Sunt etiam in medio quaedam, v xv δ ab quae a natura In hoantur , upremaque iliis ab arte quali
alia ab ar manus imponitur, ut Urse 1 rmatio . aut ab arte initim
tu ib., sumunt, ab eademque finem expetitant avi dostrinae om-su sita nes , ut etiam eloquentia . Luarum quidem etiam si antiquorum Hudia, obseruationesque optima fundamemta iecerint; inguiaque istis ςtatey multa, magnes uesim per auxilia praestiterint: hac Asolutione tamen carebant: ut ars etiam ahqua adhiberetur, qua c si non omneis earum UIrtutes, at certe ad eum numerum haberemus, qu inobis esset satis ad ea omnia rebus decoranda, artificistin-stru nda, verbis illuminanda, quae noόδε in mentem venire possent. Ad quam nouam artem sialiae aetates, aliorumque ingenia non incubuerunt ; mirandum non es: quonia. aut huius rei Hudio non incendebantur,aut in hanc mente a Deo non impellibantur. At quotidie daximus in alijs etiam
28쪽
Oratio. is etiam artibus aut noui aliquid reperiri, aut superiores
emendari. Emerite in re mihIari,quaerate in nauali, quaerite in caeteris.Ex communi litvrsommo experrectus survi ex meis laboribub utilitab aliqua appareret, neque pia nas desidiae aliquo modo exciperem. Cur igitur meum negotium reprehenditis cum ego non mori otio hebesiere, et langueficere noluerim sed et i re ta noua,tam singulari prosim , enixus sim . aliter tamen atque putaueram eu nit: dum enim me in tutum ex minis poenarum, quae inem tilus intenduntur, educo: vos me inuitum ad iniquorum,
impudentiumque Applicia trahitis: quoniam ab religione Osci, declinantes inique, impudenterque me, qui publicis rationibus quam maximepossum consulo, omnibus modis violatis. quid enim iniquius es quidue impudentius quam suscipere omnem loquacitatem contra eum, qui tui etiam commodi causa labores si cepit ' qui si tam infit utitus es,
ut mearum vigiliarum non egeas, cur eas alijs inuides scit iustitia es ubipudor an te conficientia maled florum nonstimulat' non metusAppliciorum exanimat Emplicaui quam breuissime potui non omnibus donastiritus eadem esse: meque in re,de qua est contentio, ex ipsa natura argumentum sumpsisse, Nunc eam part m accipite: quς nec implicatis rationibus, necparvis d moniationi
busplanum faciet: qui feri possit, ut Rex non alijs consi
bys, non abysque verbis, atquς ijs, quς inprobatissimis authoribus elucent, ea, quae volet,factissime enuntiet . Si enim octendero, quae sint ea, quibus prohibemur, ne ex aliquo probati mo authore, quem imitando effingere cupia
29쪽
mus , totam Teritatem in Arapuinoctra transferre pol Lmmus; quibusque gradibus nobis tautarum virtutum accessio miseri possint, e quibus illudines ducerevolumus et apud omnium animos ea, quae proposivi, vera esse, deci ratum rclinquam. Hinc fet, ut ego ea de imitatione taaperte, manifeste, dilucide dicam: quς haEtenus obfura, incognita, conclusa fuerunt. Verum quid erit ioci squid etiam maius, quam eam opinonem de imitandis omisnibus euellere quae . naturalem eloquentiae candorem insciat, eiusque clarissima lumina prope extinguat, tys ta
men rationibus, eoque argumentorum acumine instructa,
non tam in Luiter peritae multitudinis,sed etia indoctissimorum sominum mentcis ita irrepsit; ut ego, qui sim per Vere, qui etiam ingenuitatem, des ruborem meum verborum modectia prsine cupio, vix audeam dicere et quid sientiam. Et quanuis omnis compositio in aliquo Disi ς c u generum,nt e in demon traliuo, in dehberativo, aut in 'PU iudiciati σου debeat: atque in aliquo trium dicendigen I i rum squorum aliud ummisiim,aliud temperatum, aliud di. ' h=auὸ s atque in aliqua misi e earum ιdearum oratio.
Dem nis, de quibus , Demetrius Phalereus, m abjs. stremo Hermogenes accuratius 'ipsit: non est quod a
H 'ge me omnia haec sed ea quae maxime necessuriasunt, que ordrne ab eo, quem a veteribus Iss accepimus,mpecietis. Non quo τὰ in ab eorum optime inuentis recedere: sed quomam'ea quae omittam, omnium aurabus trit sunt: m ea, quae Auficipiam, aut ab Egis non ab oluta , aue. Potius mentibus, quam manibus scriptorum tradit
30쪽
oratio. I Si enim referemus animum ad ea, quae praetermittere in stitui, clarissima dabunt signa, Rhetores magis rationem doctae traditionis quam utilitatis habentes, totum oratoris ossicium in Demonstrativo, aut Deliberatiuo, aut Zudiciali versari putasse. id quidem verum est ined misi via
detur vltimo loco in cogitatione ribentis incidere. Non enim cum aliquid literis consignare volumus, demons tiuum, aut deliberativum, aut iudiciati genus continuo
animum percutit: sed Materies scriptioni propinquisr Mi . l.
quae deinde, ubipercepta, os cognita est ,prosiua natura, minio- proquescribentis arbitrio ad aliquod trium generum redu quam uecipotest. antequam calamum siristinus corripiam, ipsa materia, ut causa me adfribendum impulit; R os virtutes laudare; Artem hanc Fuaderet e ab ob- tionibus trectatoribus defendere: mox tria ilia genera in mentem dis mente venerunt. Fari ratione docet nos Cicero in Oratore quid si tenue, quid grandiloquum, quid intermedium genus dicendi sit : nullum tamen horum primum est quod nobis o currat . quides nonne ipsemet Cicero in eodem libro dicit. Cicero in uoniam tria videnda siunt oratori, quid dicat,m iust , ,
quidque loco, m quomodo G dicendum omnino est, 1 id , , Lois Optimum in singulis, ,
Quod in oratorist Antonius sepe monet, in eo psertim loco. Antonius Hoc enim primum praecipimus, qua nque causas erit iacturus , ut eas diligenter, penitusque cognostat. Et at IT quamuis de tribus his dicendi generibus dicturus noRGlim eo ordine, quo iste ψιs est, qui maxime potuit; nihl lominus cum de Assemptionitus, atque de dicendi et ijs mi