장음표시 사용
51쪽
Formulet quaedam corpore, quaedam sine corpore sint; nihilominus prei criti formularum ρος in mente Aunt,nulta es magis, vel minus . formula, quam alia. Luapropter puer, cumprimum natus est. non loquitur prius enim necesse est ut e ristotele in hoc sequamur eum multarum rerum, multorumque verborum ea guificantium impressiones concepisse ob tamen,ut ij, qui auditus siensi capti a natati sunt, etiamsi locutionestriuent ri rerum imagines nisieos etiam aliorum
sensium officia defecerint mente complectipossint ocoq;
. ..- verborum Trinutibus. Sed facite, ut in con*ectu no ira
mum fig- sint diuersarum nationum pueri, quorum aly mentem ab omnibus rerum formis nudam, aliqformispraeditam, alij etiam verborum appositas notas habeant sint etiam nobis ocul ita acres, ut horum metes intueripossint:profecto nationum diuersitatem, neque in js metibus, quae nullis imaginibu gnantur,neque in ist,quae tantum rerum quasi gillis impresse sint, videbimus sed cum eorum mentes sub aspectum nostrum cadent, in quibus m rerum, stes verborum simulachra includuntur, nultam sensi inter rerum formas, quae in pluribus puerorum animis inessent,magna inter eas, quae verborum Funt,disperentiam percipiemus. cum enim ocuti nostraper omnium mentes curses confecissent, eandem formam ignis,eandem aquς in omnibus esse; diuersas tamen verborum ,pro quaque natione vidissent.
O sim us hominum snestram suberet ut cupiebat So
crates J innumerabilesprofecto rerum formas adeam adhaerescere cerneremus. Concipio enim animo tene amapueri mentem ignoscat Plato perinde ac carium, cumis nubes
52쪽
Oratio. ς 3'nules absent frenam, deindepaulatim rerum imaginiabus tanquampulchris, multiformibusque nubeculis expleri. Similes etiam apibus, quarum una posi alam in ra
mum volitet inorma rerum introeuntIum comprehendo.
Eι quoniγcum aliquibus male agunt si uri diceret Platonici ob innatata rerum anticipationes metem etiam sinesin
Dum adiumento quaedams diposse confingere. tisi , qui es integra sensium valetudine, ubi rerum signa animo tenet,antequam loqui incipiat acitum sermonem ιμ- , ὰὐ . abet. Summa enim cura, Audioque ex se ipse quaerit earu uium imrerum notas, de quibus loqui uult; deinde eas etiam, quae ι ub una uerborum sent, uestigat;post a lingua oratioprofici Itur.. si is eoi Natura igitur fecit in nobis mentem rerum omnium im- , . 'G prcsiones complestentem, eaque ita omnibus gentibus co- , si , muneis,ut omnes nationes res sub una,eademque forma co monuγ-ciperent, duersim tame erimonis genus in illis ponem p ti diuerius inducerent: ad cuius ilitudinem ego quoque magna m. 'mentem extra nos feci rerum omnium, uerborumque fommulas continentem. difert tamen haec, quam a natura ha ivli ibemus, ab artificiosa mea;quoniam illius nunti Ensusssit; hec non himsensuum ded etiam interioris mentis per ipsissensius nuntia e 1. tota enim siensibus objcitur, tota etiam is est brachise dat; ut tanquam cara, tanquam amabIbs amplecti ,stringiquepossit. Hisque pace naturae dixe- raudibis rim ei antecedimus, oe quod interior mens hominem de ζu kari 'scere nisi apueris usium paulatim adhiberet,in quibuspi ς ξ'' et flare vellet,m quo aetna pluribus hominibus satis esse non potest. At una hac innumera biles pueri, vir enectute
53쪽
assecti, primo etiam diciquo eius aura afflari cupiant, ita prae lante es inscriptione ostenderepost nc ut veritas ipsa maximam sit haud dubie admirationem allatura. Et quodsi requirerem ab aliquo aut loquente, aut scribente ideatne animo interiores rerumformas ad unam de quibus aut loquitur , aut fruit, diceret profecto eas mentis acie videre: verum si rogarem, possetne digitum quamlibet rerum insitam notam intendere, responderet non modo digitum ad mentem aditum non habere, sed etiamsi haberet, negare osse gillatim impressiones illat intrinsecti s insideles alicui ostendere, ita perturbatae, confuseque inesse via dentur . At nostra haec manifacta mens, nostra haec tori operi Erica,is enestrata es, Trapertior non potuisset d siderari a Socrate. Tota inquam haec nostra tanta molitio ceterbo quidem nostra, istius re, qui nobis in votis,qui in optatis, qui in precibus occurrit i rerum prope innumerasiti multitudine ab omni e aliena .Latur: eorum enim omnium simulachra complecti debet, quorum notiones in intimam mentem venis ossuut ruerunt amen
eo ordine et orata est,ea Iocorum, imaginumque sieris,ut in quacunque rem dicendam vel minutis am animus se si injciat locus, agoquestatim occurrat, qua non solum oculis percipere, digito ipsi tuo tangere, alijs ue ostende repossis. e ponerem aliquod exemplum locorum, imaginumUue, nis Galgi etiam a nobis remotissimi nutarent, ne mutiam.Videntur enim mihi iam dicere; mitte iam haec,atque id e t te etiam infirmone a natur urripuissimitationemreque etiam melio prestare posse qui te
54쪽
Oratio. ΑΙ lacessunt inresidant. Videamus igitur, ut eos audiam quo modo puer ab ipsa natura locutionem sabeat, quo etiapasto in naturae quasi vestigist insistam. IVempe cura puer loqui vult; aut a visispe tur, deindepulse at ijs appetitione sermo sequitur; aut intimosin μ mouetur, ut dicat ea, quae ad animum non a sensibus ,sedab ipsa voluntate ducantur .pederetur autem a visis, cum peteret res, quas videret . ab interiore aute ense pulsatur, cum lo
qui de tys vult, que: aut videri nonpossunt, aut etiamsi objci poss/nt sensibus, non adsunt. Cum igitur loqui Tult,
totumsi reuocat ad intimin rerum notas Gumptoquestatio quasi per mentem Terba inquirit, deinde enuntiat. I u adhibito nultam amplius tempus in inquirendis Terbis consumit sat m ensm ei verba suppetunt. ydet usu veniet ei, cui datum erit uti tanti operi abrica .siue enim oculus ,sive animus tantum pussus erit ad aliquid enuntiandum; dum rudis, dum nouus erit, tantum Jat' me quantum poterat in locorum, aginumque inquisitione consimι . punctum id certe i mporis diceres, men- teque ab imagine admonita negotium conficiet sed paucis diebinpost propter confiuetudinem, quae Dim naturae obtinet, sine multa cogitatione, etiam ab que fabri sub dictos Hibentis verba maxime idonea etIam non aduocata succedent, atque sulibunt. Praestantior tamen est haec ars, quam natura in hoc,quod natura comparatum est, ut qui populari hngua utuntur, ea verba proferant, quae
etiam ea imperitiorum ore colligerunt: verum ij, quibus tantum muneris erit, utentur ijs tantummodo usu:s,quae
Puer quo ab ipsa atura ad locu lonem
stigijs insistit. Cosuetupo vim obtinet natulae. In quo .us Iulii Camilli naturq praestat
55쪽
4 . Iulia Camilli grauismiauthoresummo stud o, a :rabiti diligentia, aut ex vetustioribns, aut e medio praestantissimo tuo iudicio delegere. si labores, si sumpta stati a nobis molestiam non asserunt, cum linguam aliquam popularem etiam in plateis, etiam a baiulis discimus;donec assueti fue interiecta cognitione, ea uti posmus, grauabimurne vi phu, per abquot dies, tamiuam in oculis, in auribus etiam Cice;zrisu, ronem , aut Virgilium habere; qui nos rudeis in qualibeth hςndi reproposita ad locutionem illam latinam, ac plene eme datam informent; donec ab eorum castissima, atque int
gra disciplina ad perfectissimum usum traducamur ffuit quod mora haecparuula totius tuae aetatis luores detrahet. 2uid ' quod imagine inuenta ornatissmam latianistermonis supellectilem mnum in locum comportatam ministrabit quo siet, ut sepius etiam, quampeteres, sintentiam ipsam tanquam pulcherrimam virginem pluriabus vestibus induereposis . qui verborum anaratus, nisi ita paratus esset, qui Ideis orationis parere possemus quarum aliae eiusdem significationis verba Δarum fila,
rum, aliae trium, aut quatuor, aut quinque, aut stea, aut etiam septem requirunt; ut pedes, ut numeri, ut harm I ' ςi nis ad materiam accommodatae confici posui. Luid ' p
op si quaelibet exercitatio Uum comparat, nonnegatIus ex optimis authoribus, quorum te nunquam paenitere possit , 'ρ i stylum p Ucere, quam ex deterioribus , quam etiam
obii, sty' fortuito cum prsertim docibus sit ab ipse inani casu,
e en diis'. quam a locis, quam ab imaginibus verba petere. 2uid quod nulti alia ratione tutius Cιceronis, aut alorum ap
56쪽
Oratio. 43 probatismorum aut horum verba in tuis stristis enitere poterunt; nemo ut dura, Tt odiosa, ut intia rabilia exagitare poterit; nisi etiam ab ipse Cicerone tamquam a putido abhorrebit 2uid' quod hoc uno apparatu Huinosin Ciceronis consilio non abutemur, cum nobis fluas rerum, oluasque verborum comparandassuali
quisi Romanos ad eiusmodi labores hortatus est, quibus haec lingua eratpropria, quid nobis fecisset t quar Ttilitatem apparatus asterret, nisi locorum mira haec I
rici is undas rerum,uerborumque recordationes nobis da
ret es Quid ' quod eo ipse die , quo incipies, Atad escies, ad
quod multi in literis pene consumpti, vix cum t a caniave peruenire possunt uid' ab imaginibin pulcherrimis, ad quas optimarum scientiarumst vir reuocatur, eruditionem , linguamque, quas dedimus,repsemus auid quod hic lator copiosior, firmior. tilior,quam illi Tin emo
sthenis inscribendo octies T suo indefuit ' Nam si io
est , ut verba Thuyd dra in notione animi tanquam in vestigio haererent; non poterant, ut hac in fabrica, in qua omnia uno sectupercurrimus,ea, quae ad aliquid unum idone unt, uno ordine videri. adde eam rationem tant, im commodo Demosthenis potu stefacere : at nostra haec ea omni usu Usiposse . Commenta ea appelli, quae aut Poetae,aut Oratores in qualibet materia quadam ingeni, ratione inuenere. haec etiam cum Rex habebit prompta ,semper ei erit, in quo lucem clarismorum aut horum sequatur semper de quibus eloquentiae expressam e se ιmat. Haec certe dissi F L ciliora
Thucydidem transcripsit. Cometa quae: natu
57쪽
citiora siunt, quam ea, quae expraeclarissimis artibus accipimus. artes enim per eminent. at h. etorum silemtio, nostraqne n g entia in lumine etiam manifesto obscurari videntur. His sepe fit, utproposita nobis materiamideatur insecunda, atque in ea omnis noster labor hebescat. Euare danda est opera, ut ex commentis veterum4. . , nobis neque consilio , neque auxilio desimus. εAtque etiteriς eoi- ad ea veniamus. haec certe materia, qua mortem alicuius, iis . , ausemus, aut celebramus, non aliter Poetς, atque Orato,P ihil rι communis est: non tamen communes semper Fint dicen. n di via. Si enim orator conqueri de alicuius morte vellit, munes di ea, quae in omnium Uusiunt, prudentia purgare verbisq; peritatia ligustraret: eAt cum Poeta eadem aggreditur; quaedam a praeter hominum consuetudin m dicenda inuenit :Jta ut siplures Diν essent atque ijdem in terris: Orator tanquam homo inter Deos excelleret: Po ta tauquam quidam Deus inter homines diuinis quibusdam insignibus videretur. Arduumprofecto est ea,quae in mediosent, ad Deorum aimirationem exIugere; ita tamen, ut ad hominum siensium accommodentur. agnum etiam es eadem ad eam a diuinitatem traducere, ut homines lautumsusticiant,s-
li quasiDij intestigant. Sed quid aliud orator ex antia
quorum ingenio de hac materia aeceret, quam quae aut de obitu Tulliae, aut de M. Marce i interitu legimus ' quae omnia ex communi co eluine, atque ex assectionum, ὸό ό; narrationumque locis deprompta sunt. Sunt tam n quae-
.. . At G ,-Vul e ea jsdem capitibus tractareposset : qualia sunt illa, quae Cicero addidit ijs de conquestione, quin
58쪽
Virgilius Cicerone imitatus. Matris Euryali a Virg. Itomortu coquestio
, oratio. Aristoteles miro quodam modo docuit . sec enim Cicero
O clauus, per quem aliquid dicitur esse actum, quod non ,,
oportuerit, aut non factum, quod oportuerit, hoc modo . , , Non afui, non vidi, non postremam eius vocem auiui, , , non postremum eiuspiritum excepi. Item, Inimicorum , , in manibus mortuus est, hostili in terra turpiter iacuit iu- , , Iepultus, a feris diu vexatus, communi quoque honore , ,
Euam quidem Ciceronis appositionem ita Virgilius imi- imitatus. latus est, ut eam vidisse, et communem esse Oratori,atque i iti Ihud Poetς apud omneis testatum reliquerit, cum Haest, V g 0ς si
Hunc ego te Euryale aspicio ' tune siti senecto Sera meae requier spotuisti linqueresolam Crudelis 3 nec te sub tanta pericula missum
Fari extremum miserae data copia matri Heu terra ignota canibus datapraeda latinis, litibusque iaces: nec te tu unera mater Produxi gressiue oculos, aut vulnera laui,
Veste tegens, tibi quam noctes fefima diesque Urgebam, sty tela curas solabar aniles. - qugdampoetarum commenta sunt, que ad ipsis tan- 'rum proprie referuntur: cuiusmodi siti unt, quae tribus x diuersis rebus eadem adhiberi possunt. Profectioni ex F pria
magistratu cum gloria, ex loco cum corpore, ea corpore cuvita. atque horum opposita, Ingredi magistratum, ingredi locum, ingredi etiam die natalitio hanc orbis lucem, ijsdem commentis , quae superioribus tantum opponuntur tractari
59쪽
Come a tractari possunt. Commenta autem huiusmodi ex duolus iudine at locis existunt,exsimilitudine,atque ex consequentibus , γ' u.h i aiunctis. erum tota nostra consideratio ad personamhM βμ' admouditur, quae quidem aut honesta erit forma corporis,
Considς- τὰ animi , aut ad aliquam rem artem fabebit , qu cpe sonam in tutela alicuius Dei sit. Si enim corporis, aut animi di-T '' gnitate erit insignis in eius aduentu,' sinitia,atque disce se, ab eorum omnium similitudine commenta sumentur:
quae eorum aduentus, auipraesentia terrarum odem orna
tis mum;eorumque distessu deformatum reddere possunt.
.du hia Sic enim Lucretius ad Venerem. , , Te, Dea,tefugiunt,te nubila caeli: b, , duentuque tuo tibi Faues daedala t Lus, , Sulmittit fores: tibi rident aequora 'Ponti, , , Pacatumque nitet dispust lumine celum.
dii a sed Virgilius primu quίd formosipraeseruia, deinde quid
' ' Stant oe iuniperi, stes castaneae hirsiit ς,' ' Strata iacent passim ua quaequesub arbore poma,
V omnia nunc naent. Alsiformosus Alexis vis i livi ontibus his abeat, videas oefluminasicca. Rusum hςc ex absentiapulcherrimς uirginis euenisse ex adventuque sςc aha euentura bipol scetur. Aret ager,vitio moriens sitit aeris herba. Liber pampineas inuidit colhbus umbras. Phyllidis aduentur nostu nemus omne virebit,
Juppiter πριο defendet plurimus imbri.2uς dici etiampossent non stam in eius laudem, cui aut
60쪽
Oratio. 47 magi gratus delatus est,aut qui ipsium summa cum laude gereret sed etiam in eius honorem,qui natus esset . eortimque contraria,aut eum,qui amplifimis honoribus perfunctus est,aut eum,qui ad exitum vitae uocaretur, Omare possunt. Omnia haec habent aduentum ,praesentiam,diffsium. Atque eaduae adnatalempertinent,in Posi one Virginus ita egit sui etiam pene consulatui magη centissime gesto communi ecerit. Verumsipersona alicui artistin
que una a consequentibus commenta oriuntur.&uare vir
gilius cum vellet ostendere Daphnin ormosum,mpasorem,atque eundem poeta uisse; ,quae commodorum naturae fiunt, a simillud ne quasi luminis in eius morte confinxit.μ enim incepit, Extinctum Pomphς crudeli funere Daphnin
Fleb t. Atque ubi multos dolores matris, Nympharum, brutoruprodigia atque instituta a Daphnide interposuit did verbum quod incepit,quasi ab oppositis red3t. Vitis ut arboribus decori est,ut vitibus Uuae, Ut gregibus tauri egetes ut pinguibus aruis, Tu decus omne tuis. Vox quae pactoris, aut poetaefuerant, a Tale, atque ab Apogne Dist commenta confecit postquam te fata tulerunt,
ypsa Pales agros, atque ipse reliquit Apolli. Eaque a consequentibus tradidit: quae insequentibus t
Aduetus. Praesentia Discessus Consulatu, magniscentim mus Pollionis .