Bernardi Guilielmini C. R. Scholarum piarum Sermonum libri tres

발행: 1742년

분량: 165페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

Horum traxerunt operum, praxisque capacem. '

Artibus his usus Deus is , quum prodiit extra

Se ipsum operans, artes has limo immiscuit udo , Ex quo constamus. Iussit natura creatrix Res causis prodire pares, similique moveri Indole . Quando igitur Deus est primordia rerum Aggressus, cuicunque locum signavit in orbe e velut magna: caelos ad Gnicis instar Erexit duplici nitentes cardine , terras Libravit medias immobile fundamentum. A terris undas , & ab undis abscidit auras: Pars suprema Nos, volucres agitabilis aer,

Terra feras cepit, ceperunt aequora pisces. Hinc omnis fabricae ratioque ordoque domorum Doricus Etruscusque. Dehinc mirabile coepit Sculptor opus. Duilem sin3ens manus abdita limum Condidit humanos artus vuJtumque decorum, ossaque cum nervis haerentia, cumque micanti Iunctas arteria venas, tenuissima pellis Quas tegit objostas oculis tamen atque videndas.

Hoc primum est, opifex quod castigavit ad unguem, Hoc tibi, Praxiteles, tibi magne Lysippe, imitandum Hoc dedit exemplar fictor Deus ante Prometheum. At quis sat digno celebrabit carmine, facto Demisit, candore eboris frontemque manusque obduxit, pinxitque genas violisque rosisque , Iussit 8c ex oculis caelestibus aemula flammis Lumina succendi. Sed dixerit omnia nemo ornamenta hominis: siquidem latet intus imago

-a --ω-venerabiis sui Sintiti ingemum, divinorumque c-

atque exercendis capiendisque a ribtis apii, Sofum a canin δε-ses traximuι arce,Cujus egent rona ex νerram spectan

62쪽

Altera nobilior, divaeque simillima sermae, Quam non nostrae artis, non nostri sanguinis edunt. Hanc , Quinte, integritas, pudor hanc probitasque fidesque Et veri decorat species & cultus honesti. Illi nil humilis tellus, nil astra dederunt: Est divina quidem, sed scripta in pulvere imago :Quylibet aura nocet, delet sera quaelibet illuc Appulerit. Mentem cohibe, si serte tumescit, Pelle voluptatem, nulla est sera saevior illis. Ad rem propositam redeamus. Nos Deus es e Artifices voluit; pueros infudit in ipses Nobilium species operum, quae siquis inerti Desidia liber primis tractabit ab annis, Hulac olim divinum hominem fore nemo recuset, Qui sit templa Diis positurus, tecta domosque

Magnificas homini, securas civibus arces :Qui remeet, Libitina, tuis heroas ab urnis, Et longum donet vitam producere in aevum Marmore vel Phrygio, vel nobilis aere Corinthi: Arbiter aut olim venturi temporis ante ora oculosque alta res in caligine mersas Facunda exponat tabula. Vidi ora severi Judicis, extremo qui tempore fasque nefasque

Discutiet: vidi mimina, aut vidisse putavi Ingenti turbae pavidum te, Quinte, sed ibam ne ego pallidior . Spee da est tristis imago .

In Vaticano: saepe huc te conser, ab illa Et sapere, & mores componere diste per artes Fidas virtutis comites vitaeque magistras. '

F a Non

. porem Deo facit animus,sed

hic rectus, honus , magnus. Qia aιiud voces hunc, quam Deum in corpore humano hostisantem p Mn. ep.3.

b Iutatum extremm in prospectu aulae fixtinae pictum ab immori. mem. viro Mieh. Aik. Bonarota . e Sicut initium adium est ianua ,sic ad virtutem primus aditus est emria paria. Phil. L. de Boi

63쪽

ψ LIBER PRIM Us

Non dum te ista movent i Superest ut , Quinte , videres In Capitolinis hodie quae sedibus illas .

Gloria consequitur. Priscos ubi Roma triumphos Duxit, & extremae cumulavit munera terrae, Hic artes omni potiores laude celebrat, Queis delubra, domos, monimentaque cetera debet, Atque alias inter nitidum caput extulit urbes. Hic sua vidiori proponit praemia; quanquan iIpsa sit una sibi merces victoria & unum Munus honor. Quantam dant Lumina prima Senatus . Purpurei lucem l quantam qui Maximus orbem Divino regit imperio , paribiisque tuetur Consiliis CLEMEN si In apricum, quod vetus aetas Signorum obruerat, profert, molesque petitas Temporis insidiis operoso marmore fulcit, Ornat & arte pari: Divis nunc aede paranda, Nunc tabulis mentes acuitque, manusque potentum Fervidus artificum movet, & decora alta reformat

Artibus ingenuis, priscae non invida laudi. Haec imis, & cupidus famae lucrique moraris tEja age, consiliis quantocius utere, dumque Pono modum dictis, dubiae tu ponito menti.

LIBER

- En tibi inserimio stiriecta aereae stituar ei in Capitolio erect

64쪽

LIBER SECUNDUS

SERMO PRIMUS.

Timet libro suo in taeem edito. Dicit se seribere ad erudiendam juventutem exemplo P. Paulini , e tis orationes laudat. Poesi unice intentos non probat ,sed eam dumtaxat tanquam orn mentum aliaram disciplinarum concedit.

N, PADLI NE, tibi promissus tam libellus

Prodiit in lucem. Vidisti membra seorsum, Nec corrugasti nares , veluti tuus est mos Ad tricas apinasque ' : at judicis instar amici Feceris hoc, vereor: nam quam mihi curta supellex Sit, me non fugit : fateor noscoque sesilli Quantula sit mensura mei. Jam pagina discet

65쪽

6 LIBER SECUNDUS

Nostra, quid intersit privatae dicier auri, Dicter 8c cunctis, qui pangunt carmina, vel qui

Acres olfaciunt emuncta carmina nare.

Horum ego judicium formido. Nam quid ubique est Τam miserum tam turpe, tibi quam siquis ab aede

Musarum antistes dicat: cur carmina condis, Aut quo haec admisso meruere piacula chartae,

Queis crocus & scomber foret aptior , R piper & thus t Si mihi quis notus Musis & carminis auctor Dixerit haec, contra nil respondebo, sed ultro Omnia concedam largus pro quolibet usu.

Hac tamen haud multum me libera verba movebunt,

Horum si fuerint, qui culpant non quia crasse se Compositum , illepideve putetur, sed quia ni l er, et quia turpe putant parere minoribus: di illis Non scribo: versent antiquos, jussia sequantur Uniea majorum: ast auctoribus officit aetas Si praesens, quidquid dicent, sicient ve secundum,

Histe laborabit vitiis R. Haec denique sui rima est: Seribo juventuti, cui vena poetica cordi. Nos etensin ratio vitae praelecit alendis Ingeniis juvenum hos exempla domestica scalpunt Ualdius externis. Hi te, PAULI NE, Latinae Purgatum auctorem linguae mirantur, & omnes ore tuo pendent taciti, quum verba figuris omnibus exornata facis, priscamque loquendi

ctitet, ut iam 'Minxerit in cineres patrios , an triste bidentaιν erit incestus: eerte furit. Hor. in Art. Poet. Illi enim videtur malum poetam , dum Versus iactitat, poenam luere pro mamo aliquo facinore. b Idem Eo. I. epist. I. e Nempe unum erit ex operibus prinsentis temporis , quae ab illisamproban

tur s

d Institutum scholarum marem, ut ex nomine patet, est Iuventutem thisin literarum allieere ad Pietatem , ae binnis moribus inibimare . ordinem hunc Midavit Romae an. Iσ21. ven. P. I seph Calasantius Nob. Aragon. qui ibidem magna Sanctitatis fama obiit a

66쪽

Instauras artem. Dixit Germania laudes Te dignas ', dicetque alias, imitanda juventae Quod monimenta locas Ciceroni proxima. Eidem Flos ego versiculos dicto , ne serte libebit Quum irast Virgilios Flaccosque recentibus uti , omnes cogantur conflare aliunde libellos , Qui modice hunc nostrum, paucos si exceperis , ante Cellunt: qnin multi velut aegri semnia, mentes Corrumpunt teneras , falsarum & imagine rerum Deludunt. Ergo bonus es sermare Poetas Non mihi tale mei bene conscius arrogo munus , Nec veluti tu oratores, ita fingere vates Pollam ego , nec cupio. Miraris i idonea rebus omnibus eloquii vis & divina Minervae Ars est , quae populos concordi in pace tuetur ,

Quae leges & jura sero defendit iniquis

Julliciis , Divumque metu , aut virtutis amore A vitiis homines absterret, & ardua celλSuadet adire animo: quae verbo denique ut uno omnia concludamus , honore ' potitur & aere. At quis consequitur Fastra, quis colligit aurum , Qui solas coluit Mustii mihi parcite , Musae , Vester inops chorus est, ' nullo ardet murice Pindus. tam meis totus pneceptis nemo Poeta

Fiet s

. Vid. M. Enidit. Lips. an. I 17. pag. 46.& act. ιγ 9. Pas. Is r. riuae reis Wrunt orationes elegantisi. P. Paulinia S. Iosepho Schol. Pur. in Archigm. Rom. Eloquis. Proses. Editae fuerunt Romae an. 737. &Liphae I 18. instim artes, quaepossunt Leare homines in ammmo gradae dignitatis, una imperatorios altera oratoris . Cic. pro Murae. e a d peris a moebo mmor ba her arca Minervae sme sapis, hac Minses faenerat una

67쪽

48 LIBER SECUNDUS

Fiet. Homo Qti nemo sibi nascitur; omnes Utilitate aliqua naturae lege tenemur Et prodesse aliis, & nullum didere: quis mi Ex puris putis praestabit utrumque Poetist Aut satyras scribet, sapiens quas nullus amavit,

Quasque premunt celares probrosa morte secures: Aut si non tanto chartam calamumque veneno

Insciet, turpes quandoque docebit amores, Et putris in Uenerem sua late incendia sundet,

Et dicet juvenum curas & libera vina: 4 Aut etiam, si Djs placet, arma virosque senabit. Nil super hoci quanquam bella omnia, do sta, diserta,

Non satis est. Adrhae peragrabam litora nuper, Adque diem multam pransurus sisto vocante' . Me caupone, suam & multis laudante culinam . Haud mora, pisciculos assos 'apponit, & inquit Hesterni venti rhombos seleasque profundo Sub mare merserunt; damniini reparabimus istis

Parvis, sed sapidis. Duns laudat, prandeo, sed quo

Plus edo, acuta fames minus exaturatur: ephoebus Discum affert aliumque aliumque, ego sessus edendo Non saturatus eram . Causam , PAULINE'; requiris,

Qui scis nec ventrem mihi vulturis esse, mec ursi tPisciculi multum succi, nil carnis habebant. Admoneo juvenes scriptor, quod voce magister iSaepius admonui, mihi nec succensuit ullus Vel pater illorum, vel avunculus: else PoetasPIos ego non hortor; nam carmina quisquis' ut artem Eligit, atque colit, rebus fit ineptus agendis, Non sibi, non aliis accommodus. Ergo Poesim Damnas i haud equidem e nam sic me Djque Deaeque Semper ament, ut ei nil detraho; sed neque plura Cedo, quam sit par . Homini placet esse Poessim, eQuod color est rebus: rerum substantia plena est ,

68쪽

Omnibus & numeris componitur ante colorem.

Illustrent mentem juvenes 8c luce sophorum Et consultorum juris. Quo distet iniquo Reetum, quo stultis sapientia consiliis, &

Quo verum falso discant , aliasque per artes Ingenium versent. Haec est substantia , robur Hoc perseeti hominis; vestes phaleraeque Poesis , Ornatusque, quibus certis prodire diebus, Certis atque locis praeclarum est atque decorum . Arcades exemplis Intacundique ' relucent Perpetuis. Illi scrutantur viscera re um, Hi nodos juris selvunt, causasque perorant , Hic urbem Praetor, Iudex regit ille tribunal , Denique quisque bonas exercet idoneus artes; Sed quum in Ianiculo laurisque hederisque theatrum Fertile, Aventino vel colle recluditur, omnes Et Musis dignos recitant, & Apolline versus. Haec, PAULINE, velim vestigia certa sequatur, Nostris quae monitis formatur & arte juventus. Quod siquem, ut tanto in numero, natura Poetam Effinxit puram qui sorbeat Hippocrenen ;Votis ille meis evadat Horatius, illo

Vel si quis melior, fiat Maro , fiat Homerus. G SEM

a Duae sitnt Romae celebres Aeademiae, Arcadum altera , altera Infoecundorum.

Hi eoetus suos cogunt in Hortis Gymna. sis in Monte Aventino , illi ad radices Ianiculi in nemore Parrhasio quibus in

theatris audire est irequenter quotannis clarilsimorum ingeniorum lucubratione1 ab Eos , qui Poetae nascuntur, frustra quis conaretur a Musis avocare teste Οὐid. l. . Trist. eleg. Io.

cebant ,

Inque suum furtim Mufa trabe

bat opus a

Saepe pater dixis r studium quid inatiis tentas Maeonides nullas ipse reliquis opera Motus eram dictis , totoque Helicone relicto Scribere conabar verba soluta -- dis a Sponte sua earmen numeros veniebat ad apto1, Et quod tentabam seribere, versus

erat a

69쪽

SERMO SECUNDUS.

RQUno iuris sui fano eommendat medioeritatem, ostendens quom pernieiosum fit ab ea diseedere . Naturam eupiditatis explieat, eui si non tempestive resistitur, hominem in ingentia mala praeipitat. Indicat quaenam sint licita voluptates .

OBILITAS, FAUsTINE, tibi est, aedesque resertae Praeclaris belli ducibus patri busque togatis,

Sunt tibi divitiae, sunt praedia

multa tibi non Forma nec ingenium desunt sunt munera Divum Divisa in multos, in te colle ista sed unum . Munus at hoc maius, minimum quod sorte putasti, Dicta tibi a puero lex, parce talibus uti, Nec turgere, ullum nec fastidire minorem. Nulla tibi vestis fuit usque huc serica, nullum Vesti aurum intextum , Bredana subucula nulla e Pediore subtiles extendens molliter alas. Veste incessisti nummis ter quattuor emta Et pulla, praeter quod cingit colla decenter Linum caeruleum, sacrorum insigne Virorum.

Parca fuit loculis permissa pecunia, servo Utilis ipse tibi raro usus es, & nisi tanquam Teste aut aflixo lateri custode , capillos Vix licuit crispare, uncta candere farina Nunquam. Frugali mensa vinoque salubri, Et ludo precibus breviore & munera vitae omnia complexo studio ' formatus es hanc ad

Usque

a Recens est laiatisque regulis Collegii Nazareni.

70쪽

Usque diem , qua prima virum te barba fatetur . in sum hic si ectabat vitae modus t Unguiculis ut

A teneris affuefieres mediocria amare, &Nulla infinitis bona fluxa exposcere votis. Hoc medium, FAusTINE, omnes tenuere beati,

Atque tenent ; ab eo nunquam discesseris hilum, Aut eris infelix. Natura cupidinis haec est: Quo plura indulges, inhiat quoque plura , nec ingens, omnia si injicias, implebis guttur: ut ignis Flante noto sepem vicinam corripit, inque Bacchatur segetem, tum volvitur in nemus atque in Annosam silvam: domino nil sufficit igni. Est penus insanae fortuna cupidinis , utque Capta est illa oculis & tempore mobilis omni, Undique pleno hodie fundit sua munera cornu, Cras repetet majora datis, & dejiciet, quem Erexit nuper, dejecstumque eriget ; hoc nam Perpetuo fallax volvit mortalia ludo. φFinge tamen laeta constantem fronte , quid optas Primum Z Divitias. Quantas i Duplicare mearum

Summam. Macte animis, ordire negocia, volve Priscas membranas, titulos inquire sepultos Fundorum , litem vicinis atque remotis

Intende; haud deerit claro modus & locupleti. At saeta tandem sistes in duplice summa ξ

Solus eris, quot-enim uot condito ab orbe momordit Turpis avarities, duplicatum quadruplicare '

a In omniaua rebus mediocritas est ut a. I. . Tamen magis o nuit nimium a qNam parum . De orat. Quid siderium Itium cιaum , cum Iove de felicitate contendit . Sen. ep. 3.b Cupiditas indulgendo augetur a re Astendo extinguitur . Ex Apoph. c Fortuna Iavo lata negocio , π dam in niem ruaere pertinax Tranqmutat incertos honores ne mihi nune aliis benigna.

Horat. l. 3. M. 29.d Pecunia omnιa es ipsisnt.Αct.s. ia vereae Mille talenta rotundentur, totiadem altera , porro Terria Decedant, quae pars qua aret acervum . Horat. l. I 'so

SEARCH

MENU NAVIGATION