Ierosolymitana peregrinatio illustrissimi principis Nicolai Christophori Radzivili... primum a Thoma Tretero Custode Varmiensi ex polonico sermone in latinum translata. Nunc varie aucta et correctius in lucem edita...

발행: 1614년

분량: 334페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

36 IEROSOLYMITANA PEREGRIN ATIO sed etiam in cucumeribus nostris simile quid intueri licet. Tertia ratio,quod fructiis hic, non in arbore, sed in frutice quodam crescit,cuius caulis unius propemodum pugni crassitiem imitatur, qui tamen fructum pendentem, praepondere sustinere non potest,sed is in terra,vi iam dictum est, iacet , facile a primis parentibus decerpi potuerit. Quarta, quod Matiaea haec, solia ad unius cubiti latitudinem,duorum Verb longitudinem,protensa habeat aequibus post agnitum peccatum,periZomata confici facile poterant: sed cum ex solijs ficus ea consuta tradatScriptura,

qualiter h. subsistere possint ipsi viderint. Adserunt Scalias non adeo magni momenti rationes Fructus hi Mau . Zς Constantinopolim per mare deseruntur,qui tamen minus durabiles sunt. Itaque nondum maturi colliguntur; sed arena obruti conseruantur ad lem autem expositi, ibidem Constantinopoli statim maturescunt. Haec paucade hs,occasione Damasci,annotasse sufficiat. Circa meridiem distedentes Damasto, in millia-xo. ri longiore confices o,deuenimus ad locum Contiersionis

D. Pauli Apostoli unde elegantissimus Damascenae urbis patet prospectus. Non longe abhinc est ingens lapis,apud quem Apostolus equo delapsus ut communior opinio

habet in terram prostratus iacebat.S. Helena ficellum hic exaedificarat, cuius vestigia vix apparent. Inde ad dimidium milliare cum essemus progressi, in gregem Ouium Arabum Maronitarum incidimus ex ijs cum unam Bo- lucus accepisset, Maronitae qui ibidem in campis erant,

Concurrere CoepCrunt, Vt eam recuperarent. Turcae qui

bombardas aliquot habebant, substiterunt in quos cum fundas & lapides Maronitae expedire coepissent, bona bardis repositis, profugerunt Turcae, rapta nihilominii Soue; quos consequi pedibus frustra tentabant Maronitae. Pro- nocte deuenimus ad Carvefariam Sasa, quae quinque milliaribus a Damasto distat, & fluuiolo limpido di praecipiti

alluitur.

52쪽

ΡRINCIPI , RAD ZIVILI. 37 alluitur Clini frequens hic Arabum mentio fiat, & ne a ciueri,ia cessarib sit adhuc facie la mirabitii aliquis,qui fiat,qubd 'cum itinera reddant infesta, a Turcis nihilominus tole-a

bum vexilla, quamuis in Turcarum ditionibus versan tur,fixas tamen nullibi sedes habent, sed in vias publicas

CXcurrenteS,non magiSTurcta,quam omniS generi.viatores depra: tantur: qui si inter se concordes estent, intolerabiles ipsis Turcis euaderent. runtur enim corum CC

se ad ducenta millia, qui magnis inter se certant odijs, naturali quodam modo,diuina permissione,insitis. Quodlibet vexillum seu phalanx, suum habet Ducem cui paret: quOS. tamen omnes longe superabat potentia, quidam Aborvs famosissimus in oris illis r dato qui quadragin--ὐ-ta millibus Arabum praeerat, quo tempore ego de Tem n rasancta Tripolim redibam, Syriam uniuersam populabatur; adeo,ut per illum, Apamaram siue Alcppum,quod magnopere cupiebam, Visere tuto non potuerim Sub illud ipsum tempus, quo Tripoli manebam, Caravanam Turcicam, tiae leppo Tripolim Veniebat, adortus, triginta Turcis intersecu is,camelos cum mercibtis omnibus abstulit Christianis tamen non nocuit, quorum mercesse libere dimisiti rum pollicitus, a mercatorum Agentibus,qui Tripoli resident, vinum dc commeatus sibi mitti postulabat. Qubd autem oras illas aded infestabat, haeccatissa filii Bassa Damastenus paulo ante quam noSeo peruenissemus, ultimo supplicio affecit nepotem ipsius, qui cloca itidem vicina praedas agebat. Finxerat Bassa quasi cum illo pacem inire vellet. Ad quam stabiliendam in quodam loco,quingenti Arabes cum iuniore Aborys,& totidem Turcae cum Capitane Basta, conueneranti Quamdiu Arabes equis incedebant,nihil attentare Turcqaudebant, quamuis in insidiis aliquot equitum centena haberent collocata ceterum ubi Aborys& maior Ar

53쪽

38 ERosoLYMITANA PEREGRINATIObum pars cicquis desithi, ut munera, quae illis a Bassa mittebantur, acciperent illicd Turcae impetu in illos fructo,accurrentibus praesidij clam dispositis, Ducem hunc eorum vivum ceperunt,in omnes reliquos trucidarunt. Patruus itaque Aborys hic, nepotis iniuriami caedem vindicaturus,haec notabilia damna Turcis inserebat.Cum adhuc essem Tripoli, ferebatur Caesar,cum muneribuS&quibusdam conditionibus , Crausitum ad Aboryssum hunc misisse, ut eum aliqua ratione mitigaret . quod ver batur,ne Lemier Mahomeli, qui potens admodum in Syria Phoenices Regulus erat,coniunctus, magis etiam Turcis esset terrori, Persico praesertim durante bello. Quid postea fuerit actu,scire non potui:quandoquidem Arabes, ut famelici latrones,muneribus non ditscultor placantur. Aboryssus hic tres adultos habebat filios: unum Mali

metem ex priore, duos vero Hametum&Sephetiam ex altera uxore duas enim tantum habebat, cum plures introducere apud Arabes sit licitum susceptos qui tunc cum copiis suis omnibus patri adhaerebant, cum alioquin pro se quisque diuersis in locis praedari seleat: quibus rosistere Turcae non possunt,etiam exercitu conscripto quos per loca inaccessa, rupes hinc inde disperses, irrito cona tu persequerentur Arabes enim& equi eorum,famis ic laborum sunt tolerantissimi:& adcli Turcis sormidabiles, ut ubi decem, iaculis oblongis armati, indusijs tantum tere idque ad meridiem dumtaxat, nam a meridie propter gentem calorem, indusio caput una cum tiara o uoluentes, plane nudi equis insident)comparuerint eos triginta Turcae, armisti oblongis bombardis muniti, vix aggredi audeant, cum Arabes valde agiles sintvi animosi. Non pauci nobis Ierosolymis pro certo narrabant, qubdSangiacus Ieroselymitanus, paul antequam in bellum Persicum proficisceretur, recreationis Caussa cum quinquaginta equitibus ad oppidum Bethlehem excurrere

54쪽

PRINCIPIS ADTIUILI. 39

volebat; cumqtie in itinere octo tantum eqtiites Arabes obuios habuisset, tantum illi negotij exhibuerunt,ita gredi Ieroselymam necessario debuerit habent etenim equos ea pernicitateri audacia, ditos, ut in obvios impetum facere,&ibi necessitas postillat,celeritate periculose subducere nullo negotio pollini. Turcis autem adcbsunt terrori,ut circa mare sulphureum, vel lacum Asphab litem,atque adeo in tota Terra sancta,ex villis Turcarum, annuatim illis tributa, redimendae vexationis caussa pendantur: qui tamen vel ea quoque ratione, a rapinis no abs tinent. Imm,quoties Caravanae, Damasto, AleppO,NCairo Mecham versus progrediuntur, quod anniS singu euntri.

lis mense Octobri fieri consueuit, Basl trium harum cuilitatum, per nuntios suos munera illis mittunt, ne mercatores despolient quamuis quaelibet Caravana, suum San-giacum habeat,cum trecentis equitibus hastatis,totidemque Ianissaris,qui bombardas gerunt, immbri tormenta minora bellica circumdiicunt. Et Arabes quidem, donati- UiSacceptis, seruant quod promittunt nihilominus cum sit eorum infinita multitudo,ubi occasio adiuuat, edunt, spoliant Turcas,&merces eorum diripiunt, ac postea in

latibula sua fugiunt quis deinde illos vestigabi persequetur ξ Caravanae dictarum ciuitatum, qua libet separatim tamquam acies ordinata progreditur: donec omnes apud mare rubrum ad ciuitatem Thur conueniant in districtu Sinaii non enim mons tantum, sed tota regio illa hoc nomine appellatur ubi coniunctim Mecham prinficistuntur,ri transactis ibi in nundinis illis viginti diebus,

modo praedicto reuertuntur Solis autem MahometariSed proficisci licitum: Christianiri Iudaei no admittuntur. Cum essem Damasci diligeter sum percontatus e Tur- ζ' ἰ acis, qui e Mecha veniebant, versimne esset quod vulgdde. 1 o sepulchro Mahometis sertur,illud Eserro compactum, vi lapidisMagnetis adtractum veluti in aere pendere. Nega

runt

55쪽

o IEROSOLYMITANA PEREGRINATIOrunt hoc isthic esse sed sepulchri Mauseleum altilis cleuatum, columnis non adeli crassis sustentari cumque conclaue illud angustum, obscurum sit, nec aliud lumen,quam lampadum, admitta ij qui a longe prospectant, pensilis tumba videtur sed qui propius accesserit,

facile animaduertet illam Columnis impossitam. Circa meridiem peruenimus ad castellum Tanaiter D. ubi notarium Campi Turcici reperimus,qui cum triginta equitibus Damaseum reuertebatur,milite ad bellum Persicum per Pal stinam do Egyptum conscripto.Vix dum

ex equis descenderamus, ecce superuenit CZaussius, ph retra praecines us,tribus famulis comitatus,qui ad Sangia- cum GaZaeti alios in AEgypto mittebatur, Ut, quamuiS a bello dimissionem obtinuissent, in Persiam nihilominus reuerterentur Abstulit nobis duos equos ex melioribus, dicens se a Caesare mitti sibique liberum esse,non selum a nobis, quos canes appellabat sed a quovis Turcarum m gnate equum accipere, etiamsi pedibus illi essct incedendum Est autem inditionibus Turcarum plane ex huiuLmodi passim promulgata Ceterum cum Mukycrus locator noster, illi sex taleros obtulisset, & Ianissari itidem apud illum partes suas interponerent, restituit quidem nobis equos, sed alios tamen duos Turcis mercatoribus

ademit.

Accidit Malius, sed lepidus, in hoc loco nobis casus.

Vnus ex meis comitibus, decoris caussa, ut fit, mystaces sibi torquendo erigebat hoc aduertit quidam apostata probe Turcismo imbutus, & subit,contra nos linguam stringit,Verbera minatur,non secus ac si grandem a nobis

iniuriam accepisset. Miramur unde homini tantus tam repente contra nos furor sermone Italico modeste cum Compellamus audire non vult,sed oculis atque ore fulminat. Accito interprete, quaerimus caussam tantae iracundiae interpres re intellecta respondet, turbari hominem

56쪽

PRINCIPIS AEAD ZIVILI AIqubdunus ex vobis mystaces sibi torqueat atque erigat,

quod maximam indicat arrogantiam. Noster hoc audito, statim mystaces digitis iterum iterumque depressit &sic barbaricus consedit furor. Mane peruenimus ad pontem, quem ipsi met Turcae Iacob Patriarchae vocant. Est satis latus, &silide constru- Mai ctus,ac Iordani superimpositus qui fluuius ad dexteram . i.

duos habet alueos, quorum VnuSdor, alter Dan appella- νώ. tur: simul supra pontem satis tamen longo interuallo con iundit,uelut unum esticiunt amnem,ita nomen Unum re

tinet & vocatur Iordanis, qui non procul inde ex montibus oritur. Ad laeuam prope fluminis ripam,conspicitur domuncula,quam idem Iacob inhabitabat: parietes adhuc habet intcgros apparet valde fuisse humilem. Non proecul inde conspicitur lacus Tiberiadis siue enoareth Cu-Gen inbius longitudo, meo iudicio, ad nostra decem milliaria pro-- 'tenditur latitudo, non ubique aequalis, vix duo tantum Complectitur. Ultra lacum apparent montium cacumina Sc vastae litudines deserti in quo Christus septem panibus, pisciculis, saturauit quatuor hominum millia: Marc cap. 8. Ponte superato, ad dexteram ostendituri cus,in planicie modica,sub rupe ad ripam fluminis,ubi Ia- rostri eob cum Angelo luctabatur, de quo Genes 4 a. Ad sini-' 'stram supra lacum praedictum, ad duos sagittae iactus erat

ciuitas CoroZaim, cuius frequens est in Evangelio men-cωνγα tio nunc plane de lata, vix quinquaginta domunculas habet. Ab hoc ponte iam Galilaea incipit. Terra hic ini-ολαitio saxosa, rupibus,ut Syriacati abundans sed duobuS. uomilliaribus peractis, tanta est in hac regione situs amoeni-μ' 'tas, vidissiculter destribi & verbis explicari possit Soli fertilitas in lignis hinc apparet, quod licet propter incumsiones Arabum, agri non excoluntur optimarum tamen herbarum vim maximam producit, rosmarini praesertim, cuius fruicta ubique late condensata virent. Inhabitatur

57쪽

IEROSOLYMITANA PEREGRINATIO

pluribus in locis ab Arabibus, qui propter pastua in quibus ovium occamelorum greges alunt,ad aquarum fluenta, tuguriola figunt di pro ratione pastuorum de loco in locum migrant,prout superitis est enarratum Rosmarini itidem herba, propteramaritudinem quam habet, grata est ovibus, gregem a morbis plurimum praeseruat Ar bes nullam aer ieconomiam exercent lacticinijs tantum pecorum victitant. Multa de Galilaeae sertilitate varijsque regionis huius commoditatibus essent stribenda:&ex frequentibus ciuitatum oppidorumque ruinis, apparet eam fuisse populosissimam. Quamobrem non grauatim substribo Iosepho,qui libro 3 cap. a.de bello Iudaico,Galileam destribens,anfirmat,eam non modo frugum,

sed urbium, vicorum adeli fuisse abundantem, ut vel minimus quisque pagus, ad quindecim colonorum millia habuerit,praecipue circa montem Thabor: sub quo vallis amplissima dc amoenissima interiacet,in qua nonnulli Volunt Melchisedechum Abrahamo a caede Regum reuertenti occurrisse, & benedicendo ei, panem linum Deo ingratiarum actionem pro victoria obtulisse, de quoG

nesci . Ali in monte Caluariae id factum amrmant, ubi Christus Dominus est crucifixus: quod Theologi disputandum relinquo Circa meridiem peruenimus ad Car-uaseriam, ad quam est cisterna vetus, in quam a fratribus ρ,όρ. . missus fuit Ioseph,Genes 37.Hanc Turcae, puteum Iose- hi nominant, Arabes Elbir Ioseph nunc tamen habet aquam. Habent hic Turcae suam Mosthaeam ante Cuius portam puteus hic positus est, ex quo Christianis etiam haurire licet. Habet aquam valde bonam & frigidam. ημN Pronocte venimus Bethsaidam, diu retri patriam ubi domus ipsius erat exstant ingentes ruitve templi, quod S. Helena magnificentissimum exstruxerat. Nunc est vi-Cus, quindecim casas habens, quas Turcae inhabitant:

est in ipso littore lacus Tiberiadis, qui in Evangelio, mare Galb

58쪽

PRINCIPIS AEA DEI VILI. 43Gali ae dicitur. Habet aquam dulcem quam bibimus, in eademque lauimus Pisces valde bonos producit, eiuς demsere speciei, qui Prasini,vulgbgesseZe apud nos vocantur,nisi qubd minores sunt. Mane deuenimus ad radices montis Thabo quem Io sephus Antiquitatum lib. s. cap. L.& lib. . Cap. a. de bello Iudaico, Ilabirium vel Itabiricum appellat. Est mons altissimus, mira elegantia in rotundam formam concentratus,Vt ab arte magis,quam a natura factus videatur.Nam per gyrum,in parte inferiori, rupium cinerici coloris cir-Cumferentia cingitur quam deinde viridium frutetorum ordo ita intersecat,ut ab imo usque ad summum,rupeSi tunda, virenti fiondium corona, artificiose circumdata videatur. In eius summitate est Ecclesia non adob magna, inter duo sacella a diua Helena eo loco fabricata, in quo Christus Dominus transfiguratus est . Relicto monte Thabor, vidimus a longe ad dexteram ciuitatem Sephesii Tob. cap. i. in altissimo monte positam, in qua Regina ' φHester est nata Inhabitatura Iudaei quorum infinita ist- hic esse multitudoesertur Progrediendo paululum Vltra, videtur in alio monte dirutum Castrum Macherontum, Miabistia Gmci Sebasten vocant, in quo S.Ioannes Baptista est de- Collatus sub monte ciuitas erat satis ampla, quae tota est de lata. Ostenditura tergo castri parua quaedam porta, per quam D. Ioannes ad martyrium eductius dicitur Inde venimus pernoctaturi ad castellum Zyni satis amplum, quod proprium habet Sangiacum, qui prosectionem in bellum Persicum apparabat. Non procul a Castello est campus, in quo decem viri leprosi Christo ex Galilaea Ieroselymam eunti occurrerunt, salutem ab Comn-

tenta voce postulates Le*ρraceptor misererenostr Luc. T. Leprosi enim extra oppida habitabant, nec ad conuetiationem hominum admittebantur, lege diuina prohibente, Num. s. Sub ipsb Castello est oppidum quod inhabi-

a. tant

59쪽

IEROSOLYMIΤANA PEREGRI AΤPotant Iudaei. Quamuis Turcis religio praestribat, ne vi- μνω m nun bibant, tam diu stilicet hanc legem obseruant,ta ' quam diu ipsis occasio potus istius non offertur: quod in hoc ipse Castello maniseste sumus experti, cum ad nos

quidam, non postremus Sangiaci familiaris, cuicumn stris Ianissaris notitia intercesserat, venistet. Diuerteramus, prout moris est, ad stabulum quoddam valde sceldum: quamobrem de alio loco eramus liciti, qui nobis, Turca, dicto procurante, concessus est. Itaque pro labore,vin uni Creticum cuius unum & alterum barile,pro

usu lanissarorum nostro ii in promptu semper habebam egregie potabat, manibus complicatis, oculis in caelum

erectis, Ut magicdeuote orare numquam potuerit: cumque totus iam esset ebrius, admonuerunt nos Ianissari ne illum egredi stabulo permitteremus, ne ebrietas eius innotesteret. Nam cum eiusmodi potus 1sthic venalis non reperiatur, facile vestigari poterat, ubi sese ingurgitarat. Vnde nobis pecuniari carcere, Culpa illius representam da veniebat. Quamobrem licet poteramus in aliam domum seu supra tabulatum illius aedificia enim regionis

huius tectae carent, &'hospitibus locus tantum is Conc ditur,commigrare, quatuor tamen horis exspectandum nobis erat, dum ille crapulam edormiret quem etiam pannis nostris texeramus, ne a Turcis praetereuntibus ebrietas illius agnosceretur Experrectus tandem surrexit N Mustatellae ardorem lympha extinguebat, capite, vi apparebat,satis graui. Mane circa ortum Solis, apud Sichar obuium habuimus Sangiacum in ipsis Samariae finibus,qui Cum trecentis equitibus in Persiam proficistebatur. Insidebat equo fusto, serico rubro Damaseeno indutus, in Capitis tegumento pennam struthionis grisei coloris gerebat, in libro quodam legebat. Habebat etiam centum equites Mauros Mamsucos,viros militares id bellicosos Nos peregri

norum

60쪽

PRINCIPIS RADTIVILI. noriim mor ab equis descendentes,pretereuntem illum,

capite profunde inclinato, salutauimus. Ipsimet Turcae nobiscum praeclare actum dicebant, quod eum in Sichar non offendimus, cum vir sit in peregrinos valde rigorosus, qui non ita pridem peregrinos aliquot, plures hebdomadas in carcere detinuit, donec a mercatoribus Apamaeaedi Tripolitanis trecentorum e hinorum pretio eliberarentur. Vix nos praeterierat,misit illico, ut ei vectigal persetueremus. Singuli binos Cecchinos illi numera uimus anissaris opera sua nos egregie iuuantibus ne plura luere fuerit necesse Vectigal huiusmodi in Campo exigebant a nobis duo Samaritani, qui tiaris rubcis utuniatur, dicet circumcidantur,diuersam tamen a Iudatis habent retiolonem.

Sichar est primaria Samariae ciuitas,de qua Ioan. p. inter arietimri Hebal montes posita: a Turcis NeapolsVΟCatur,protenditur in longum sub monte,& est satis populosa fructibus plurimis abundat. Nullus illitaudasto rum habitat,nec subsistere in transitu potest adeo illi.

ter se non conuenit.

Mane medio milliari consecto, deflectentes ad laeuam ab itinere,ad iactum sagittς,vidimus puteum,apud quem Christus cum muliere Samaritana colloquebatur Puteus hic est obrutus lapidibus,apparet tamen notabiliten&4 'sis Turcis est venerationi,qudd Magnus Propheta ut illi Christum nominant ex illo aquam hauserit Christiani,

ut moris est, recitata una oratione Dominica, ingenua procumbentes terram exostulantur. Ab hoc puteod scendentes,profecti sumus perconuallem cumprimis et .gantem dc fertilem,quam Iacob, vltra Qrtem, Iosepho fialio dederat, Genescap. 8.Ad dexteram posita est villis eis frequens,que nunc etiam Ioseph vocatur.Τtibus milliaribus decursis, circa meridiem ad Camasetiam quamdam diuertimus,ubi iam Iudam incipit.

3 Etsi

SEARCH

MENU NAVIGATION