Praxis medica curiosa : hoc est, Galeni Methodi medendi libri XIV

발행: 1680년

분량: 653페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

, Eodem modo neque tenuius fieri debet corpus, neque crassius , siquietem antea bene erat dispostrum, considerantes , quod gracile quidem facile o fendi poterat ab externis causis crassium autem ab internis ex ipso corpore cita pendentibuS.

8. Quid dicam 3 Ne calidius quidem, frigidius, siccius, humidius est exhibendum, si temperamentum erat in culpabile. In talibus igitur corporibus notam si unicus superest scopus in omnibus materiis fanis , symmetruma modera tum, quod exquisite est medium inter extrema. V. Hunc scopum quo facilius quis attingat, dictum quidem antea est secuen hil obstat, quo mutus saepe repetantur, quae maxime necessiaria sunt. Prima qui dem dies confusiorem habet conlecturam secunda verbo terri a & quarta , Cconsequentes reliquae deinceps accuratiorem. Prima enim die omnia ista te fiant, exstiatur non ante'uam Optima coctionis signa in urina apparuerint, z Egimius jussit. Deinde, triclionis hic finis esto, ut partes sint molles. Hunc asta secutum nos esse indicio nobis erit, sidc rubeant, &facile flectantur, admotus omnes sint faciles. io Post haec exercitium ineatur,usque dum corpus inmmescat,& floridumsst,motusque faciles, S aequabiles edat. Interea tali dum sudorem animadver- res vapori ad sceri, tum feresisti eum, cum mutatum fuerit aliquid eorum, quae dicta sunt. Tu puta,cum tumor corporis contractior fuerit, oportet dimittere puerum. Si enim perrexeris,evacuabis etiana ciuid boni, eorpus apparebio tibi gracilius, siccius humiliusque. 1i. Eodem modo si corpus non ampliustam fori dum fuerit, qui esse oportet. Refrigerabis enim, di 1ς uties plurimum, si ulterius exercebis. Jam is tuum agilitas,&proportiori ythmi constans. aequabilitas si videatur remittere, citi quatenus claudicare , statim desinere jubet. Aut, si circa sudoriem sadmutatio aedam, aut in copia, aut in qualitate. Nam quo validiores fiunt mo- rus, eo copiosiorem fieri sudorem par est&calidiorem. revido igmar sudor fit parcior aut frigidio corpus exsolvitur: refrigeratur,in plus aequo siccatur. 12. Propterea gymnastes diligenter observet in corpore, ut qUiescat, culm taleqvud apparueri r lignum, non quidem statim dimittere ad balneum , sed eX-jectare ακus, exercitii, &suspendere si velis, possis implere ilia coles bitiona' spiritus, affuso oleo finem imponere exercitio. Quid velo sit ημοθκα α,qCiscopi ipsius, quis modus, quibus perficiatur motibus&frictionibus, sequenti libro manifestabitur. Jam enim videor mihi posse interjungere, citra libera alio

prandis sit. 13. Hoc duntaxat addam , balneum exquisite temperatum in hac aetate Mintura locum habere. Instat enim, si reci e meminimus, tertius annorum septe-aarius a prima generatione, h. e. aetasquatuordecim annorum, usque ad 2I. quorundam permirto puer una meum uti balneo frigido, ut augmentum duret quam

484쪽

diutissime. Ubi autem suam magnitudine longitudinem adeptus fuerit puer

considerabimus &hoc negotium.1 : Eodem modo de volutatione in pulvere agemus accuratius insequent. In praesentia hoc dixis se sufficiat, puerum meum ne opus quidem habere pulvet si domum habeat eo, quo dixi, modo praeparatam Si calidior ea fuerit, etian pulvere utendum. Hujus consequens est , ut omnino balneo etiam utatur. non volutetur in pulvere , fieri potest, ut careat balneo , maxime , temporhyberno.

1s. Deinceps cogitare oportet praesidem pueri, de cibo potu, semino ddeambulationibus. Et dicetur quidem insequent. sed impossibile est statim assequi primo die sed secundo, ubi didicerit quis, quot opus sit exercitiis, siquid ei

constans fuerit natura pueri, idem servabitur drm diaeta, mi exercitio si constans non sit, quantum abfuerit ab antiquo , tantum reducere tentabit, mutati semper mensura. Et hoc non desinet facere antequam ad summum perveneriti Quot autem sint,ac quae exorbitationes , de quomodo agnoscantur singula et curentur, sermo proximus explicabit.

COMMENTARIUS.

I6. Nemo dum Observavit , Galenum praeteriisse correctiones pravorui temperamentorum, de quibus i. I. Nemodum etiam vidit,quid fit αποθεραπει

I. rar Am Medicr, tam Gymnastae, qui scribunt de sanitate tuenda , quidae I omnibus hominibus communia consilia fecerunt, nihil plane soliciti specialibus corporum nostrorum differentiis: quidam, quod non parum invicedifferimus, docuerunt. Quod autem impossibile sit omnes explicare differentit ultro tacuerunt: paucinandam eorum tentantes distinguere in genera&lpecie in pluribus errarunt quam vera assecuti sunt.1 Nos statim in primo libro aperuimus, quot numero sint corpora huina promisimus singulatim, seorsimque scripturos essse consilia pro sanit tuenda. Initium autem fecimus ab eo corpore, quod constitutionem habeticulpabilem. Quia vero is quoque homo negotiis occupatus est, iolens, n

485쪽

sens impeditur in victa, consultum putavi primum supponere, plane suae sponte esse, de vacare soli canitati. 3. Hunc igitur hominem quomodo in victu regere oportear, primus liber

docuit, extendens curam suam usque ad annum aetatis i . Quomodo autem adeonstantem aetatem prodiicendus sit, secundo libro exposuimus Excurrit autem sermo in praecepta quaedam communia artis tuendae sanitatis, d ad ea pervenis, sine quibus exquisite tradi nihil poterat de proposita aetate natura. Enumeravimus enim omnes Sc frictionum c exercitiorum differentias, sed non profeci particulares, si et 'γω:δ exempli gnatia in usum venientes, verum generibus ec speciebus deTerminataS.

4. V. g. in frictioniblis induram δί mollem,ec ante has moderaram, e ponentes quam facultatem habeant. Sic in exercitiis, quam habeant vocata actata V celeriae quam hebetiae tarda quam horum mediavi prima Sc fecundurn naturam. Ita, quae robustae gravia sin si mollia: levia similiter, quae item inter haec media, exponentes monitravimus , quo modo cibandi sint, qui nacti sitiat optimam constitinione intermedia& moderata, quae etiam αεσα vocantuFinterim moderata, desin trictionibus,mn exercitiis,& in balneis,& in balimentis, Lin aliis, quae ad omm pertinent. S. Promisimus autem , quemadmodumn infrictionibus&exercitiis fecimus , facturos nos in aliis omnibus, tu puta nos reducturos hanc theoriam adeomi nunia quaedam praecepta, ut doctrina sit de methodica de memorabilis, ε prim um quidem acturos de ἀποθερα ς οφ vocata, quod ea primo loco sub matrissi nobis venerit. Significantes enim quousque extendenda de adaugenda mi eXercitia, ut ad id, quod summum de perfectum est, deveniatur, diximus, tum de naum sequi debere τὼ άποθεραπειαν

I. TYNum igitur heic primo loco considerandum est , μοθεραπώαν esse genetare duplicem, unam, ut partem exercitii: alteram, ut speciem De hac deinceps dicam de illa am dixi, quod onmis exercitii perfecti ultima pars ἀπόθε -

νι πεζοι vocatur, cujus duo scopi , lacuare excrementa, &praeservare alassitudine corpuS.

2. Primus igitur&communis scopus in omni exercitio eritis, quem athlene propositum sibi habent omnesque , qui opus aliquod ad vitam necessariunx sibi proponunt, ut, qui fodiunt, iter faciunt, remigant . Proprius autem apotherapiae est satagere M proruibeantur lasilitudines , 11 1 modicis exercitiis sucredere solent. Et athletis quidem praestis lassitudines si i , nisi quis apo- herapia utatur. In proposito autem nunc libro corpii , quod Optine constitutum est Iervitute omni alienum , raro se ostendunt a laudine

486쪽

3 Qusmadmodum igitur athletae, etiamsi validissime exerceantur, lassim

dinem non metuant, nisi ad extremumid devenire cogantur , quod το τελων ipsis vocatur: sic neque liberi metuent,valetudinis gratia ex eiciti, quod eo usque necessitatis non perpellantur. q. Athletae autem debent , ut praeparent sua corpora ad labores illosima modicos, saepe per totum diem tolerandos, exercere exercitium illud perfecti si

mum,quod κατασκευὶν nominant. Soliu autem valetudinis gratia se exercentes,

neque indigentillo, neque usui illis est ad nimios deduci labores. Quare etiam

lassitudinis metus non est. Interim provideri illis oportet ἀποθερο πρια, si non metu lassitudinis, sed vacuationis excrementorum, cui ex ab uadanti accedit securitas a lallitudine.

s. Nam etsi subsistere intra modum exercitii sit illis pro remedio lassitudinisa actionis modus absque violentia : tamen fit aliquando , ut gymnasta pervideat modicum quid, quod neglectum, si non magnam causetur lassitudianem, mediocrem tamen.

s. Minime verboportet eum, qui sibi vivit, soli operatur sanitati, laedi

vel minimum. Quare tutissimum est αποθερ- εια uti quovis tempore. Qualern vero adhibere Oporteat, indicabit scoporum natura. Quoniam enim propositum nobis est . solidarum partium excrementa, quaecunque excalefacta te. nuata sunt ab exercitio , intra corpus adhuc stagnant, accurate oportet illa va, cuare, cum per novas robustas frictiones . tum per vocatam spiritus colit.bitionem.

. Nndoquidem auxem neque una omnium frici ionum Decies est. neque una cohibitionis spiritus : operae pretium fuerit ex utroque hoc exerciti eligere optimum, utilissimumque Ut me explicem, Ostensum mihi est, friecto nes duras colligare, h. e. praestare corpus densius, duriusque. Quare haec frica ii proposito nobis corpori haudquaquam convenerit, siquidem verum est , quo densatum est, concludere aliquid intra se quod rarefactum, sinere diffluere excrementa sic, quod durum efficit, contrariissimum fit iis, quia densa sunt, auge enim dispositionem illorum, quod mollesit, aptissimum. 8. Igitur ii dirigenda simul esse excrementa .indicantur, simul densa mollienda, vitare oportet duras frictiones nihilo tamen minus cavendum est a tardis. Quia enim corpus non amplius movetur ex se, periculum est ne refrigeretur c densetur, quia ab externis calorificis nihil illi Qbsidii. s. Quare non solum celeres oportet adhibere frictiones , sed&pluribuquam fieri potest manibus, ne ulla pars sit nuda. Sed enim quia nec tarda locus habet frictio, ne dura , oportet corpori fricando multum affundere olei. Hoenim confert frictioni, adceleritatem, dc ad mollitiem, mo, accedit ab illmagnum aliud bonum, exsolvit tensiones, de mollit partes laborantes ob velu

487쪽

io. Propterea fugere oportet duram frictionem : propter alia quaedam etiatam mollem. Non enim penetrat infundum haec talis frictio, sed ibi cuca regio

nem cutis vicinas carnes exsolvitur, neque exprimit circa exiguos poros contenta excrementa. Ideo aulamimus&coextensionem frictarum partium , cspiritus cohibitionem. 11. Quae igi vir media est frictio inter duram S mollem, quae ipsa moderata est, declinas levidetur, hinc quidem ignaviam mollis illinc autem violentiam durae, inde prodeuntem noxam Ea vero fiet, fricantis quidem auibus fortiterinjectis, ut quodammodo vicina fiat durae copiam autem olei , cmotus celeritatem ita exsolutis, ut exquisite moderata fiat olei enim copia non parvum remedium est violenta contreetationis brevitas autem temporis, quo durat, tantum aufert violentiae,quantum aufert tempus ipsum. 11. Censemus autem, dum sit frictio, tendendas esse partes ded, ut per cutim evacuetur quidquid excrementi inter cutim de subjectam carnem stabulat. Cum enim dc cutisi caro laxa sint, fiet, ut nota magis extrorsum feratur quani introrsum. Ubi autem tensa sunt, quae sub cute, Omnia foras eunt, quasi pressa duabus manibus, una quidem fricantis foris injecta : altera autem intus tens tum partium.13 Propter haec ipsa rapiritus retentio non est parvolgua et οθεραπειας. Vocatur ita, quia intendentes&quasi prorsum pellentes omnes horacis musculos, exspirationern sistimus, intercostalibus quasi freno inhibitis Evenit enim tunc, ut spiritus deorsum laetus ad diaphragma prohibisusque sursu ni abire propter clausum laryngem , faciat attolli simul cum diaphragna are hepar lienem,

ventriculum, d alia quaedam Eo tempore leviter contendere opo it et abdominis musculos,ut quasi manibus duabus premantsubter contenta viscera, petilant contentum in se excrementum.1 . Interjacent autem hepar lien, ventriculus, S coli pars ut destiues morum tenuium protuberans. Loca autem recipiendis excrementis parata sunt jam dicta viscera. Hoc in operes prorsus otiosos dimittas abdominis musculos, nullius quidem ibi visceris excrementum vacuabis: qtiae ver b in thoraced pulmone, transferes nabdomen. Praestat autem hoc fieri quam ibi maner quanto metuis est abdominis excrementa per alvum exire quam per thoracem. Illa eniim facile aut per vomitum eunt , utper secessum a laaec cum violentia pertulliunejiciun uriis. Ita quidem est, si quis utatur eodem robore in intendendis abdominis

musculis, quo in diaphragmate an καταλ ω, accuratius eXpui gabuntur, quae infra thoracem sunt, nihil autem ex thorace in abdomen transferetur, sed omnia in

thorace subsistent. Quapropter hian catalepsin nunc non probo, tum in primis si quis ne intendat quidem diaphragma, fortiter autem dc violenter agat inuiculis abdominis. Necessario enim spirituin sanguine turgescunt tunc vasa

488쪽

colli ;&seruntur excrementa sursum , ad caput , non autem deorsum: ad

Ventrem.

16. Hoc videmus intubicinibus, si fortissime acutissime inflent Totum enim collum intumescit, facies rota turgescit, caput evidenter impletur, quia in eodem facsto intenduntur di musculi ab dominis, cedente ipsis diaphragmate. Est enim tota haec actio , ut in libris de Voce ostensum est , a sta&composita ex maxima exspiratione& spiritus cohibitione. In magnis enim emationibus cum maxima fiat exspiratio in vehementissimis intensionibus musculorum inter costalium, una cum iis, qui in abdomine in spiritus autem cohibitione cum fiat

eadem intentio utriusque ordinis musculorum; nulla contra in exspirationibus; in tubicinibus, autem cicut vociferantibus, musculi S, neque tamen accurate retenta respiratione, neque etiam facta, sed mediam habente constitutionem. 17. Ita fit, ut trium actionum, habentium communem quidem musculorum tensionem; propriam autem invehementibus efflationibus celerem Ipiritu ad extra lationem; in cohibitionibus autem cohibitionem ipsam; in tibiarum inflati vocibus, mediorem vacuationem. 18. Causa autem triam harum actionum in larynge est, aperta quidem olurimum in magnis estiationibus: exacte autem clausa cohibentibus1piritum mediam autem Raturam habenistin iiD qui vel tibia canesnt , vel acutum quid sonant. Sed de his necessitas nos coget, ut iterum dicamus l.3. qua de ἁναφωνησω. 19. At vero cohibitiolpiritus quae ad ποθεραπ'ρίαν necessaria est , attolli abdomen, tensis quidem mnibus thoracis masculis remissis autem abdomin, cum diaphragmate. Ita enim deorsum ferentur excrementa. Se indo autet loco est ἀποθεραπρέα illa, quae mediocriter intendit abdominis musculos, ut juventur ab illa viscera, quae sub diaphragmate. Ob haec fient etiam nodi mucfaciunt, qui post frictorem stant , circa Ventrem totum manum utramque cilicum ducentes. Alios,qui locΘanterius stantes tergo provident, circumactis minibus. Alios,qui lateribus&spinae, sternaeque, cum,qinfricatur, simul convertitur cum fricante Circa lumbos fiant similes nodorum circurniectiones citcumactiones , coextendente se simul fricante, non autem semper convertense etiam .ao. In ποθεραπει enim non oportet sint continui motus, certe non senpervehementes: sed satis est esse aliquos, exintervallo. Motus enim contin vehementes conveniunt perfectoriis exercitiis: μοθεραπει propriae sunt, q: neutrum holbent. Quare saepe Volvatur, saepe protrudatur, Ope mutet una exerctum.Saepe quin etiam a tergo stan alterum gymnasta crus amplectatur, cum ttensione non continuata, ab aliis commode fricetur. Hac ratione&conservarauctum jam in exercitatis calore, excrementa propriis intensionibus&motbus. Ad hoc non parum mihi conferre& spiritus retentio Pulsus enim undquaque in tenues poros cogitur deorsum ir , ii plusculum urgeatur&pr

489쪽

pellatur, pertransire illos omnes , efferens secum aliqvul attenuatorum exere

mentorum.

11. Sic fit ut tenues pori partium fiant instrumenta expurgatorum excrementorum , mediante vehementiore in Ipiratione. Nam quantum fertur prorsum, per vim coaetum, tantum,haec quidem pelluntur ab illo,illa autem una trahuntur, volentia transigere totum iter. Et truduntur quidem, quae ante sunt: trahuntur autem, quae ad latera, impetu lationis utrinque promota.

ra. Ideo Gymnastarum optimi quique exercitiis interponunt cohibitionem spiritus, quemadmodum etiam frictionem hanc, ro θερα τε ιτι ν, simul quidem interquiescentes, cum incipiunt molestiam sentire sito ut autem sensim ex purgantes poros, ut perspirabile dc purum sit corpus ad subsequentes labores. Nimirum, Gymnastae metus nullus est , ne plus obiit obstruendo poros quam

expurgando. Ita enim est, vehementiores excrementorum motus solent habere contrarios effectus, pro temporum d circumstantiarum diversitate.

23. Obstructiones quidem, cum, quod ad viscera fertur, re confertumvicralium is ultum est Purgationes autem, cum paucum est tenue, nec valde urgetin cogit ad excretionem confertamici multaneam. Apparet enim tale quid fieri in exterioribus instrumentis e facturis omnibus Abluitur enim quidd abstergitur omne superfluum, non, cum exeuntibus adhuc prioribus, alia violenter subsequuntur periculum enim tum esset, ne quasi cuneo adacta desinferta ea, quae exire debebant, obstruant sibi viam: sed quonia vacuatis prioribus, alia rursus vacuantur quid de minoribus admiratione dignum est cum ex theatris exeuntes simul multi se impediant invice. Ideo laudo eos qui in mediis laboribus u οθεραπει utunturi&maxune inus a . Sed de his iterum: qui autem nunc proponitur nobis homo, non athleticam propositam sibi habet sanitatem, sed simpliciter sanitater D. Non est igitur opus illi multis carnibus porcinis, aut panibus talibus, qualibus vescuntur athi taliqui βαμ dicuntur. Quare nullum heic periculum obstruct ionis pororum,si recte pra: parentur, h.e apta frictione dolaboribus, qui ex parvis cipiendo paulatim crescant Athletis ver&grave periculum imminet, proptere qualitatem Aquantitatem ciborum, nisi omnia recte fiant . ne pori obstruantur potius quam

purgentur. -

I. x Ermra, haec mihi sufficiant de απιδερμπω eamus ergo deinceps ad bal V ea, tantuin dedictis a nobis monentes, Si quis possit paucioribas complecti, is demum accuset prolixitatem nostram. Si quis conta praeterire ausit, aut theorema aliquod necessiarium, aut quod pertineat ad confirmationem illius , breviter putet se absolvit Jessermonem, is non propterea admiretur se , sed pudeat potius brevitatis. Ego vero si possem etiam integrum librum de αποθερα- πει scribere, non putem me recte facturum, cujus propositum est vellem epi raque quίe huc trahuntur, latabere.

490쪽

et Si aute descenderem ad refutationem eoru, quae male heic dicuntur a plerisque, non parum materiae neque illius inutilis haberem ad producendum sermonem. Verum, ex iis,quae dixi,occasionem habebunt ii,qui mentem habent refutandi contradictiones aliorum. .g. cum Asclepiades dicit , Cohibitionem spiritus implere caput , licet ei responsionem parare ex distinctione, quam attuli 3. Eodem modo inlecundo libro , ubi de singulis exercitiis ago, integrurn mihi eratamplificare sermonem in immensum, quemadmodurn alii fecerunt,4 lanter caeteros rectissime Theon Alexandrinus. Quatuor enim hic scripsit libroade exercitiis particularibus,quod mihi facere licebat, qui exercitatior inscribe do sum ipso , addere etiam alia, quae in opere quid commune haberit. Ille enim hunc sibi scopum unum proposuerar exercere athletas Licet autem alii Sadalias etiam artes sermonem transferre. Ego me excusare volui, quod nimis prolixu fuerim in hoc negotio-

q. Heic illud primunt admonendum eri, finem capitis primi incurrere quodammodo in principium secundit Sensuspianus est hic:Tο αποθεραπώα est ομωνῶι ιον , 3c duo significat, aliquando enim est quasi pars ultima cujusvis exercitii quae tamen reapse est distincta in duobus Prius enim exercitrum potest esse .fri

ctio vel dura vel molli : -οθερα-α aurem non nisi tertia species ejus συμtiari meo Graecis dicta a Posterior est λιποτριci tantum, quae multo asIhmto olei fit: prior potest etiam λοτριaecesse Prnu exercitium continuatur usque ad terminum suu: posteri inonnunquam interponitur, in fine superadditur καταληψις του πνευμαl ' dicta, quam Mercurialis ex Pyrrho Iigorio describit pin git 3. Gymnast. 6. Cum enim in gravibus illis eXercitiis praecipue acerventur excrementa fuliginosa thoracis, quippe in quo locus ignis naturalis, debuit illispo

xari peculiaris exituSos. Haec cum ex hoc ipse Ioco egregie explicarit Goseaeus , nec desuerit Budaeus Com. Gr. linguae, e quo H. Stephanus in Thes. mireris Foes in Oecon. reliquisse nobis lacunam Sedita est. Et initialia illa obscurasunt de quae sequurtur, judicio Gadaldini, perturbata, quia post restitutionem nostram heic, ut e Notis in Galenum, reddita nobis sunt, securi esse possumus. 6. Sedemergit alia dica contramst, Cur turantopere solicitus es de rebi deperditis, ubi jam etiam de verbis periclitam uri Bona verba, quaeso. Id potitagamus, quod Medicos Romanosset id, comperi per D JG H. A BALIQUCaesalpini in Cathedra Bolanicatum successorem, ut restituariar nobis, quapcte, Gymnastica illa Medica. Quam in rem jam tum, anno I 6os multa pulci

eranc instituta a CLEMENTE VIII. P.R. de quibus jam erat inceptui

scriptum , α verbio etiam perpende , an in universum bene se habeat coirparatio excrementorum thoracis c abdominis 4 partim propter

rural

SEARCH

MENU NAVIGATION