Praxis medica curiosa : hoc est, Galeni Methodi medendi libri XIV

501쪽

σί- aufert metu infutura lassitudinis , incendenssupersciem corporis, ut illa cucurbita instar assumtum alimentum attrahetys, τοῖς κιχηο ν άντιδιε ταφνέυροις. Hic enim, ne de allis dicam, το αντιδάλητα assium sit, tanquam aenigma quoddam Possis enim ita interpretari, Superficies, cucurbita instar attrahens alimentum ad nervos delatum, praebet aliquid illius etiam nervis. Possis&in contrarium sensum trahere , Ut summa corporis,cucurbitula instar alimentum ad nervos delatum trahentia distribuant. 9. Ita ut, secundum priorem tensum, cutis calefacta serviat nervis ad com modiorem mitritionem, hoc enim puto velle illum per το ἐπιφανειαν:)secundum alterum, ad infeliciorem. Quantum igitur ex ipsis verbis capere licet, Theonis mens nondum clara est quantum vero ex aliis locis, praecipue s. Gymnast. vult exhibere minus alimenti post exercitium τελειον dictum. io . Sed neque hoc satis clare dixit, cur ita suadeat. Datur enim minus consueto , aut quia non opus habet aequali, aut quia coquere non potest. Prius illud verum non est in iis, qui frequentius exercentur alterum vero contingit aliquando verum esse, aliquando falsum est. Si enim coctrix facultas debilior est, verum est: si non hanc, sed aliam quandam, falsum est. Oportet enim intelligere facultatem concoctricem illius, aut quae in ventriculo tantum, aut quae in v

iis lepate sed & quae in singulis partibus, veluti heic in musculis , in quibus potissinium est dispositio illa, de qua loquor. 1i. Qui enim in exercitiis plus justo discusserunt, graciliores fiunt,& sicciores. Hoc si paulatim accidat, elaborare posmni tantum alimenti, quanto indictent. Si vero multum a natura absint, laola possunt, quorum neutrum Theon aut vidit, aut definiit. Nullatenus enim ex ulla ratione , sed ex experientia habet, &fatetur ipse: calidiorem aquam conferre in perfecto exercitio .Quarein sequentibus ita scribit: 11. Hoc erὸ etiamsi rationem habeat adjutricem, tamensertana debetur m minus, id quod effecta testantur,admittendum est, quanquam ratio non omnin quadret. Si igitur recte invenit dispositionem, in qua laudat calidam aquam, causam autem ignorat, verisimiliter id illi ignoscendum est. Quia vero simpliciter dicit, Inperfectis exercitiis convenire τη θς ολουσ&ν sic enim ipse vocat: multae autem dispositiones possunt illam excipere: accuset quis illum,quod insequentibus non limitet omnia. 13. Novit enim iptemet , lassitudinem inflammatoriam etiam sequi hoc exercitium , cum partes exercitae attolluntur in tumorem majorem quam pro natura quare etiam alteram novisse potuit, quae opposita est majori moli Nimirum , huic uni symptomati, tanquam communi, mentem ille adhibet. Tenuiores enim fiunt homines in reliquis duabus speciebus , ut cin quarta illa dispositione, de qua agitur. Is Verum , non quemadmodum trium illarum unum commune symptoma est , ita etiam una illarum dispositio est. In tensiva igitur non oportet balneo

502쪽

uti calidiore quam consuetudo fert:ita in illa,quae ab excrementis. At vero in tra cilitate, quae absque his prodest uti calidiore potius quam temperata. Fit enim dispositio ob discussionem corporum abundantiorem talem,qualis fit in longioribus inediis. Hinc etiam curatio ejus fit additione impletione ejus, quod vacuatum est. Haec vero fieri non potest cutis manente raritate. is. Quare contrahere illam oportet& densare,& stringere prius, si copio sius alimentum effectum debet habere. Facit id aqua tam frigida quam calida. Sed in usu frigidae periclitatur homo, quod ob adhibita exercitia factus sit habitus corporis rarior&inanior in calida autem noxa quidem nulla , sed densitas tuta accedit cuti, in qua relictus calor nonnihil etiam confert. I 6. Quamobrem ita lotum non oportet diutius morari in frigida sed , ut observavit recte Theon ipse, cavenda est mora in frigida, quod perdat fructum ex calida captum.17. Porro, causa erroris Theoni erat, cum tribuit omnibus , quod uni debetur, est habitus eorum, quos exercebat. Athletas enim habebat, qui post perfectum dictum exercitium facilius quidem incidebant in quartam di positionem, aegrius in tertiam. Quod igitur vidit saepius, scripsit tanquam perpetuum. Si verb exercuisset malis humoribus fartos, cache stas , non assuetos eXercitiis, aut debiles, non adolescentes, rarius vidisset huic dispositioni obnoxios, it lies aliis.18. An haec etiam frustra dicuntur Z Ipse enim fatetur , post praeparatoria exercitia usum se esse calido balneo: hoc vero solis athletis in usu est. Atqui, dicax aliquis, illos sponte, certis temporum intervallis, alios, vel necessario, vel studio contentionis , vel propter alias causas, constituere plures lassitudinum dispositiones, certe, post immoderata exercitia , cin solis bono habitu praeditis, qualis est nobis propositus adolescens, quarta haec fit dispositio, tum, cum omnia bene succedunt. 19. Proinde, qui simpliciter pronunciare volet dicet, post vehementissima exercitia locum esse balneo calidiori. Is verbin una dispositione verus erit: in re liquis tribus falsess. Multa vero alia etiam falsi , per totam γι- scripta sunt. tam Medicis, quam Gymnastis Caput rei est indefinita observatio,cum quis de multis scribit, quod in uno Observavit.

COMMENTARIUS.

1 o. Quid in posterioribus corrigendis molitus sim, cognoscet , qui conferre volet.

I. c Uin etiam quinta quaedam dispositio est, praedictis quodammodo assinis, aquam σεγνωσιν voco, de qua insequentibus dicam, posteaquam lassitudines absolvero.Harum enim tres sunt differentiae simplices, de quibusjam dictum est

503쪽

est mihi. Deinde duabus simul sumtis fiunt tres alias Septima praeterea est, quando tres simul coeunt.

r. ignotio illarum est a combinatione signorum. Scopus autem correctionis communis quidem omnium est intueri, quod exsuperat, sed ita uinon negligatur reliquum proprius autem sumitur a dispositioRibus particularibus. Omnes persequi conjugationes longum foret perspicuitatis igitur gratia in uno exemplo sermo finietur.3. Sit igitur tumor aliquis circa musculos, qui videantur contundi, simulque lassitudo ulcerosi, tensivae excrementosa prehenderit hominem , μοθερα- πώ instituetur, utramque quidem respiciens, sed praecipue majorem. Non est autem simplo in omnibus natura majoris sed quaedam secundum potentiam Sc veluti dignitatem rei, quaedam secundum propriam substantiam sunt. Utraque illarum hoc modo S magna parva fieri potest, quasi peculiaris esset alterutra. Itaque si utraque ex aequo reclinavit a natura, inflammatoria trahet ad securae principatum, utique quiapotestate superior si parum quidem inflammatoria,

ulcerosa autem multum , considerandum veniet , an ulcerosa tantum valeat

magnitudine, quantum inflammatoria potentia, an vero minus, magisve atque ita invenire praedominantem lassitudinem. Si videbuntur quandoque aequalium virium, ad utramque aequaliter respiciendum est. q. Haec igitur communis tibi esto methodus omnium conjugatarum dispositionum. Sicut autem lassitudines cum numero tres sint , complicatae intersequatuor faciunt conjugatione : sic si quartam quis junxerit illis, multo plures fient. s. Didiceris autem evidenter ex diagrammate. Sit igitur prima ex illis dispositio ulcerosa altera tensiva: tertia inflammatoria quarta gracilitatis. Aut igitur prima dispositio cum secunda jungatur aut cum tertia aut cum quarta Aut rursus tertia cum quarta ut jam sex sint conjugationes , semper unctis duabus dispositionibus. Rursus alias quatuor conficies, si tres conjungas dispositiones inter se. Aut enim prima cum secunda jungitur, tertia aut cum secunda&quarta : Et rursus, secunda cum tertia&quartae ultima autem omnium complicatio erit dispositionum, cum omnes quatuor simul sunt Ut jam sint undecim numero Erant vero simplicium quatuor. Quare fient quindecim.

DIA GRAMMA.

Simplicium. Compostarum.1 Lassitudo ulcerosa, s Lassi ulierosa aut cum secunda ε tertia aut, Tensiva, cum secunda quarta.

3. Inflammatoria, Tensiva cum tertia&quarta. . Gracilitatis, Inflammat.cum'In Graeco etia lacuna est... Gracilitatis cum omnibus quatuor.

504쪽

6. Jamsi τλσεμωσεως differentia dc inter se, cum aliis miscueris com plures alias conjugationes erueris. Si iisdem addideris cruditates, ut errores, qui in Venere committuntur, in mora sub Sole, invigiliis , in maeroribus, in a. liis, ne numerare quidem possis omnes. . Non loquor de ple thoia, decacochymia , de constipatione alvi , de diari liceis de vomitibus, de dolore capitis, aut alicujus assus partis,aut omnino iis, quae syriaptomatice accidunt. De omnibus enim his iterum dicetur. Nunc ego propterea memini, ut ostendam quasi digito intento , quam magnus sit nu- Emi; merus complicationum istarum. Admirari enim fas est eos, qui observationes

ricos in suas, quas συφοMας Vocant, earumque curam prognosin nobis promittunt.

nuis Quodam enim modo fieri potest, ut de simplicibus recte diti eratur, quod Hippoc.fecit, ego nunc inquatuor dispositionibusu at si misceantur, impossibile est. Ubi enim singula seorsim consistunt, correctio simplex indicatur at ubi alia aliis miscentur, de omnibus seorsim agendum est,&c. quae fortassis perierunt.

COMMENTARIUS.

8. De lassitudinibus simplicibus quae hactenus dicta sunt, illa bene habent:

at cum ad compositas ventum est, nisi omnia penitus me fallunt, Galenus cleficit sub onere. Hinc fit, ut quibusdam nostris doctiina delassitudinibus cornpositis perquam secilis videatur, ideoque uno diagrammate se expediant aliis, inter quos ego primus,videatur Galenus Apolline Loxia digna scripsisse. s. Si eonjecturae locus est, videbat ossicii sui esse explicare causas sympto.

mala, quae non πρωτωὶ dunt actiones, ut morbi,ideoque summotu facilia sunt propterea ανορθω εις potius vocat quam ια εις, quamquam non ubique absti. neat etia hac voce. Hac occasione usus improbat rationem scribendi Empiricam quae erat, colligere συνδεομάρψηθωeικας, h. e. Omnia,quae in aegro apparebat. Hu

jus rei exemplum non obscurum promo inde, quod heic negat locum habere illi quae fiunt si τὶ συμα lia, α ι. Huc pertinere videtur mihi, διαιτως, quod Hippoctribuit. Is enim in Epidem iis scribit quidem quid singulis diebus sit factum i secin fine fere addit a quo morbo Contra, cum autor Prorrhetici crebras habea συνδυμα si probat eo argumento Hippoc. non esse, adeoque non nisi in ιρρ es commentarios scribit. An excessus parvi,quos alicubi Galenus τοῦύγιειν transscribit, sunt causae tantum pio. Inquis, Quid heic facit σε ινσις, quae 8.Meth.2. fuit causa febri unephemerarum i Iam responsum est implicite: τεγνωσ1 heic consideratur ut causa, quae actionem laedit non immediate , mrρωτως,ut dixi in vestigio.

ciuni

505쪽

ciunt. Sic voco laesionem pororum cutis , in qua prohibetur discussio excre

mentorum cutis. Haec accidit, aut propter obstrucxionem, aut propter condensationem, quam μυ- etiam Vocant.1. Obstructio fit ab excrementis viscidis crassis , confertim ad cutim ruentibus. Condensatio ab adstiingentibus&refrigerantibus. Verum, ut ob structionem incurrat corpus in sermone propositum , si recte gubernetur, fieri non potest condensari autem aliquando potest, perfrigus intensum , iet balneum aluminosum. 3. Pieri etia condensatio potest post balneum, aut sudore, aut aliter rarefacto corpore ex causa aliqua , cum afflat illud ventus obstructionis& densationis es sector Haec dispositio agnoscitur statim ac se exsuunt, exalbedine , duritieri densitate cutis: in ipso autem exercitio ex eo, quod dii ficulter incalescit. Neque enim sudant, ut antea, neque bonum calorem nanciscuntur. Sed&si vis illis fiat intensiore exercitio, sudor prodit confertus, sed parcior solito, frigidior, minusque vaporulentus.

4. Curatio hujus dispositionis est calefactio. Haec enim contraria frigoris est. Utendum vero est exercitiis validioribus, balneis calidioribus. Utile et

iam est in prima domo volutari in oleo largiter. Sie autem oleum ex censu laxantium, quale in Italia Sabmum est. Praestarin hoc genere, quo Lannorum duorum aut trium est. Hoc enim tenuiorum partium est&calidius. At mora in labro frigido non sit diuturna sit etiam aqua non valde frigida. s. Qui vestes sumere volunt, ungantur quodam ex modice calefacientibus, Uleis quidem, quae ex Egypto petuntur, quale ciculum raphaninum aliis autem locis terrae habitatae, quod dulce,tenuium partium, modiceque vetustum. Unguentis autem Susino, eucino,Irino,amaracino, di Comageno.Ex his gleucinum est exquisite contra lassitudines, laxatorium , ut etiam gravi lassitudini conveniat. Hoc paul beatidius est Susinum, magisque laxat. Irinum autem,amaracinum&Comagenum potentius calefaciunt, ut vocatis quoque proprie perfrictionibus competant.

s. Oleum anethinum densationes cutis feliciter curat,praecipue si anethumst viride. Convenit&talitris disipositionibus acopum ex semine abietis. Quod quo modo praeparetur, insequent. dicetur. Jam enim de his quoque videor mihi plus aequo prolixior fuisse. Qui enim bene constitutum corpus sortitus est, liberam vitam elegit, in qua nihil peccet, quique Praesidem valetudinis optimum habeat, eum morbosas dispositiones rarius incidere vero simile est.

I. Edeamus igitur ad materiam ab initio propositam, , relictis ambustio-I. nibus, pertrictionibus,cruditatibus,diarrhoeis,di quae talia, melius enim est omnia conferre in unum sermonem, inscribendum de hymptomatis morbosis;) tractemus exorcitia, quae spectant Veneria.

506쪽

1. Dissensus enim est de illis, quibusdam putantibus, deberi illis ,οθήριπειαν quandam. quibusdam praeparatorium aliquod exercitiam. Sit igitur hoc exercitium inquantitate quidem motus infra moderatum in qualitate auter

intensius, accutiusque.

3. Qui ergo αποθεραπώκ censent Opus esse, habent pro talibus, quales sunt, qui laboribus defatigari vires habent debiles δε corpus exsuccum. Utrumque enim hoc patimur tam post coitum frequentem, quam post exercitia. Qui vero praeparatoriam exercitationem Volunt, ii prohibere volunt corporis nimiam a tritatem, ad sudores facilitatem Ut enim μοθεραπεια illud quidem auget ita hoc corrigit. q. Ego verbutrosque laudans, quod verum in parte viderint, conjungou. tramque sententiam. Quod enim vires instaurandae,&ratatas quidem stringendίj sit siccitas contra augenda non sit, concedunt utrique deest verb illis una limitatio, ut de compositis dispositionibus omnibus dictum est nobis antea. . Dicetur vero etiam nunc iterum. Si enim copulentur plures dispositi nes, eundemque modum curationis indicent, intendere oportet modum illum agis; quam si singulae seorsim es lent. Si vero contrariae sint, corrigenda pimum est illa, quas prae dominatur, non neglectis caeteris prorsus. 6. Qui igitur vel aetatis ratione , vel alia de causa debiles usi sunt Vener his necesse est debilitatem fieri majorem. Qui vero roburti sunt&juvenes, qualis est juvenis noster,iis habitus corporis rarior potius fit, qua ut vires debiliteti Ideoque correctio fit, non per rarefacientia, qualia postulat exercitium apothrapeuticum: sed per cogentia: stringentia, quale est dc praeparatorium. . Si vero&refrigeratio aliqua post Venerem occupet talia corpora , prcpter hanc etiam opus fuerit exercitio praeparatorio Exsuscitat enim caloren partim propter motus acumen , roburque partim , quia cogit stringi habitum.

8. Quod veris hoc solum ex exercitiis emendat raritatem, in confesta est apud omnes Gymnastas,ab ipsa experientia edoctos,quod hoc exercitio nihil pristantius sit ad nostrum institutum.' Concedente anni tempore, nec balneo frigido abstinendum est Civero sint, in copia quidem parci, in qualitate autem numidiores, ut& benecoicoquat illos emendet siccitatem e Venere contractam. Frigidiores, neutiquam sint sed vel temperati , vel certe calidiores. Quia enim colpus fit inde rarius , frigidius , debilius iccius , debent offerri aliquando densantia & calefacientia , facultatem roborantia. Et hi debent

se scopi. ut1o. Quaenam vero sit Venereorum vis, non est hujus loci. Propositum aitem nobis est disserere , quomodo dictus juvenis optime regatur post Veia

507쪽

reorum usum. Ad hunc finem recte perveniri non poterat . nisi ex hypothesi haberetur , quid fiat de corpore Venere uso Sed haec quidem ex livpothesi postea demonstrabimus quies faciant λ dc utrum sit illis , an non qua ab illis commoda incommoda secundum corporis dispositiones pro diversitate temporum anni , regionis , consuetudinis alia opus habent distinctiones

COMMENTARIUS.

II. Statim ex initio capitis elucet, vere me divinatum esse, qui sint illi morbi, qui τω γιεινή, relicti sunt Nulli morbi, si proprietarem sermonis amemus sed, ut Galenus loqttitur heic symptomata morbosa Quaeri posset, in operae pretium fecerit Galenus , quod peculiariter scripserit de illisci caniure desideremus Non puto. Neque enim alios scopos , aliasue indicationes habent , sed tum curantur , cum viribus officiunt. Ita causae tum tantum, cum adhuc aetunt.

CAPUT XILI. Dosturum Venereorum species exercitii esto illa,quod praeparatorium dicii tur post obortas vigilias aut maerores , ut utrumque οθεραπεια, siquidem non praecessit cruditas. Post enim hanc nullum exercitium locum

invenit.

a. Quod vero αποθεραπεια locum habeat post maerores& vigilias , docet&experientia. Ab aliis enim exercitiis sentiunt se laedi, ne dicam, nec quidem imperantibus morem gerere, praesertim, si1 maeror duret. Praeter experientiam ratio suadet. Qcua enim invigiliis est maeroribus sentiunt sibi corpus dilabi fierique exsuccos , existimandum est sicciores jam esse. Has dispositiones percu rant molles frictiones eum naulto oleo factae , balnea item temperata , motust quin etiam tardiores sine vehementiori tensione, quiete saepe intercepti Typus autem hic erat exercitii apotherapeutici. s. Hoc modo curantur etiam siccitates ob iram causatae, inediamque.Comtrario modo tractare oportet humiditates in habitu corporis , sive a multo potu sint , sive ab alia causa Scopus igitur destiarum dispositionum est exsiccatio. 4. Hoc vero commune est omnibus : quemadmodum hujus vel illius pro differentia particulari. Si enim ab otio longiorie cibis abunde humectan tibus, iisdemque intempestivis multus humor sit congestus , prolixiori indiget correctione. Si vero potu largiore pridie ingurgitata , sine dolore vel capitis, vel oris ventriculi, intra unum diem curabitur, indictis siccis frictionibus, exercitiis acutis, cum potu pauco, cibisque siccantioribus.

508쪽

J. Quae ex vino sunt noxae, nisi caput autos ventriculi assiciatur , huc non pcit metu. Dicetur enim de illis in libro de symptomatis morbosis. Quae vero, desidia longissima, nullatenus in proposita dispositione se ostendunt , ut neqt quae Ob copiam natura sua humidorum ciborum. Tales fere sunt fructus airumnales, quaecunque oleracea non sunt acria.

6. Ubi semel factae sunt , non subito curari possiunt. Si enim tamdiutatur homo, usquedum habitus totus siccior fiat, lassitudinem sentiet, febrique laborabit diaria. Si vero accedat malignitas etiam, plurium dierum febrali qua Progressu vero temporis corrigetur, ut postea dicetur in eo sermone, it quo vitiosa temperamenta in meliorem statum collocabimus. Est enim similpro dentia morbosarum dispositio numi intemperierum naturaliunx. Quas nunc de illis discurrere non oporter.

I nis, non certe utQuinto respondeam,quq rentia Gymnasta quodam,quet vim habeat τε ποσυγ nouus repetita illa unctio'Ut vestes occultentur.

a. Simile Quinti apophthegma exstat decolorum in urina differentia, doctinam illam ad fullonem pertinere. Utvi illud de calido, frigido, humido es

co balneatorum esse ista nomina. Quae ego verba permiserim nulli ex Thesssecta, nedum Quinto Omnia enim talia scurrarum potius sunt quam profesrum tam liberalis artis. 3. Praestat igitur considerare frictionem matutinam in corpore propositnunc adolescentis. Hoc enim cum plane inculpabile est, post somnum aut sen

iit aliquid lassitudinis, aut omnino symptoma aliquod ex iis, de quibus egimus aut nihil sentit.) Si hoc, frustra fuerit defrictione cogitare aut unctione,nisi vellementi fragori occursurus sit. Tunc enim, veluti eos , qui frigido balneo volunt, ita hos molli frictione praeparabimus. Si vero quis sensus lassitudinarii subsit, dictum est antea, quodvi ungere oportet,&fricare molliter. Ita si siccii sit corpus debito , ungendum est oleo dulci, humectat enim cutim siccam, lefricandum modice, sed frictione nec dura,nec molli uti. . Juvare enim tantum volumus distributionem alimenti, non cutem alirare cum subjecta carne, non discutere excrementosum quid. Horum utrum qincit mollis frictio alterum dura, quatenus densatec durat cutim Mollis discu tit, facitque corpus rarum dc molle. Si corrigere velis densationem cutis, factana duris quidem frictionibus&impressionibus cum multo exercitio , multoqu pulvere , oleo copioso&dulci usus, molliter fricabis : a frigore autem primc quidem adhibebis frictiones siccasN celeres , deinde autem oleo calefacienter ad naturam propriam reduces Raritatem vero a balneis frequentioribus, fri cstionibus mollibus , nec non a Venere factam curabis paucis quidem&sic cirfrictio

509쪽

frictionibus ab riuio deinde autem assam to oleo adstringente. Humiditates multo potu ortas solae frictiones siccae curant, si fiant linteis& chirothecis, aliquando etiam manibus tantum , aut sine omni pinguedine, aut ea paucillima. Hoc oleum sit dulce, ut discutere possit, absque omni adstrictione. Et ita res se habet de fractione matutina: 3. Vespertina autem utilis est iis, quos vel lassitudo vehemensurget, vel siccitas, vel atrophia. Sed eximatur sane jam ab hoc sermone symptoma atrophias, quia cum aliis morbosis symptomatis postea tradiandum veniet. In proposita autem natura, cum vel notabilis lassitudo affuerit, vel siccitas immodica incorpore, prandium quidem sit parcius,&spatium majus inter hoc coenam, fere autem totum inquiete. Interim parumper inambulare potest, ut cibi descendant, rectis illis motibus succussi. g. Proncuum etiam, si possint alvum exonerare. Haru enim omnia si recte fiant, extra periculum fuerit frictio ex oleo dulci, sed ne omnino contingatur

ventriculus. Si fiat,periculum subest, ne cibi infelicius coquantur,amumaturque succi semieocti aliquid, turbetur caput, supinetur os ventriculi. . optimum igitur factum si ventriculus non contingatur. Quod si in mustulis vicinis ostentet se , aut sensusqitidam lassitudinis, aut major siccitas, moderare inungere oportet, sine violentia. di causas etiam audire quis velit dictorum,exspectet librum sequentem,in quo agitur de symptomatis. Jam enim

satis excrevit sequens. FINIS LIB. III. γιεινων.

i tempus obterentes , aut paucis percurrunt res maxime necessarias , aut

omnino deserunt: itavi nos facimus. Sed, quod ab initio instituimus, utile quod est pereurrimus quae verbLogica sunt,in aliud tempus rejicimus. 2. Exempli gratia De symptomatis morbosis, de quibus hoc libro agendum est, non est contemtilis quaestio , Utrum sint pars artis tuendae sanitatis an methodi medendi an neutrius λ sed alius cujusdam 3 quam mediam etiam ponunt inter sanitatem&morbum, Neutrum statum vocantes

s. Ego vero scio, sive hei tractem, sive in methodo, Sophistas inventuros quod calumnientur. Nec ignoro,etiamsi tertia quaedam tribuatur illis opella, de neutris dispositionibus inscripta , fore ut rideant&insultent dicentes, quo intractatu tandem de marium, fauninarumque symptomatis sit agendum ' Pro

pterea heic de illis agere volui. Si enim impossibile est Sophistarum fugere male-

510쪽

dicentiam minorem autem carpendi Occasionem, si ita agam fortassis melior est haec ratio. . Huc accedit, quod ex ipsa ractatione elucescet assinitas negotii, si qui dicendis accuratam adhibuerit mentem, hinc ordiendo. Scientiae artis tuendae sanitatis non minima pars est doctrina de exercitiis. Hujus ipsius non minor poratio est, arcere lassitudines. Dictum autem estinanterioribus , quod similis est praecauti,futurarum lassitudinum, correctio jam factarum. s. Igitu non aliunde petenda est doctrina quomodo vitanda sint lassitu. dines 3 quo modo in statum secundum naturam reducendae jam factae. Propterea in praecedenti libro tertio delassitudinibus egimus , conjungentes mentionem similium ipsis dispositionum, quarum quaedam maxime post exercitia

fiebant nunc autem primum quidem de illis, quae accidunt sine lassitudinibus; deinde autem de illis, quae ejusdem sipeciei sunt.

COMMENTA IN S.

6. Ex hoc capite argumentum peti potest contra Artem parvam Galeno adscriptam. Revera Neutrum statum Galenus non agnoscit.

ferentiam Aut enim continetur in ipso animalis corpore dc dicitiu αἰτιον προηγουμενον aut extra corpUS est,ac dicitur προκαlαρκτικόν.3. Ut sint in universum tria genera, de quibus sermo nobis erit, symptoma.

lassitudo dispositio ad lassitudinem causa lassitudinis. Uniuscujusque horum speciales quaedam differentiae sunt, In causis quidem , ut jam dictum est , i -

προηγουμιενην, προκαlαρκlικην: In dispositionibus autem, ut insuperiori libro demonstratum est, ulcerosam, tensivam Sc inflammatoriam. Sane, in syrnplomatis etiam easdem licet nominare differentias, si quis velit at vero plures dicere aut facere non licet, modo quis vera profiteri velit.

. Ulcerosa igitui lassitudo hinc enim ordiendum est' fert corpori moto

sentiam molestum quasi ulceris, aut incute tantum, cum minor est aut etiam iii subjectis musculis, cum major est: aut utrinque, cum rursus major est. Et hoc totum est lassitudinarium. s. Disposito autem, aqua fit hoc symptoma, acrimonia est humorum tenuium, calidorumque eo usque,ucro dat, stimulet&pungat corpora. Haec acrimonia contingit aliquando quidem a nimiis motibus, ut in superiori libro monstratum est: ari quando autem cacochymia quadam, paulatim aucta. Has lassitudines vocat Hippoc. Spontaneas. c. Altein